ἐντός: Difference between revisions

|Definition=([[ἐν]])<br><span class="bld">A</span> [[within]], [[inside]], opp. [[ἐκτός]]:<br><span class="bld">I</span> Prep. c. gen., which mostly follows, but may precede, τείχεος ἐντός Il.12.380, al., cf. Ἀρχ. Ἐφ. 1920.33 (Boeot., V B.C.); ἐντὸς Ὀλύμπου Hes.''Th.''37; στέρνων ἐντός A.''Ag.'' 77 (anap.); σ' ἔθρεψεν ἐντὸς . . ζώνης Id.''Eu.''607; [[ἐντὸς ἐμεωυτοῦ]] = [[in my senses]], [[under my own control]], [[Herodotus|Hdt.]]7.47; ἐντὸς ἑωυτοῦ γίνεσθαι Id.1.119, cf.Hp. ''Epid.''7.1; ἐντὸς ὢν εἰπεῖν αὑτοῦ D.34.20; ἐντὸς τῶν λογισμῶν Plu.''Alex.''32; [[ἐντὸς ὑμῶν]] = [[in your hearts]], Ev.Luc.17.21; τῶν μαθημάτων ἐντός Dicaearch.1.30; γραμμάτων ἐντός Sor.1.3; ἐντὸς εἶναι τῶν συμβαινόντων παθῶν = [[acquainted with]], Chrysipp.Stoic.3.120; ἐντὸς τοξεύματος = [[within]] [[shot]], E.''HF''991, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.4.23; οὐδ' ἐντὸς πολλοῦ [[πλησιάζειν]] = not [[within]] a [[great]] [[distance]], Pl.''Smp.''195b, cf. Th.2.77; [[ἐντὸς ποιεῖν]] = [[put within]], τῶν τειχῶν Id.7.5; ἐντὸς ποιεῖσθαι τῶν ἐπιτάκτων Id.6.67; ἐντὸς πλαισίου ποιησάμενοι X.''An.''7.8.16; of [[troops]], [[ἐντὸς αὐτῶν]] = [[within their own lines]], ib.1.10.3: also with Verbs of motion, τείχεος ἐντὸς ἰόντες Il.12.374; πύργων ἔπεμψεν ἐντός E.''Tr.''12.<br><span class="bld">2</span> [[within]], i.e. [[on this side]], ἐντὸς Ἅλυος ποταμοῦ [[Herodotus|Hdt.]]1.6, cf. 8.47, Th.1.16; [[ἡ ἐντὸς Ἱσπανία]], = Lat. [[Hispania Citerior]], Plu.''Cat.Ma.''10; ἐντὸς τοῦ Πόντου [[Herodotus|Hdt.]]4.46; ἐντὸς ὅρων Ἡρακλείων Pl.''Ti.''25c; ἐντὸς τῶν μέτρων τετμημένον μέταλλον = [[within]] the [[bound]]s of the [[adjacent]] [[property]], an [[encroachment]], Hyp.''Eux.''35; τῶν μέτρων ἐντός D.37.36; also ἐντὸς τῶν πρῳρέων . . καὶ τοῦ [[αἰγιαλός|αἰγιαλοῦ]] = [[between]]... [[Herodotus|Hdt.]]7.100.<br><span class="bld">3</span> of [[time]], [[within]], ἐντὸς οὐ πολλοῦ χρόνου Antipho 5.69; ἐντὸς εἴκοσιν ἡμερῶν Th.4.39, cf. ''IG''12.114.40, etc.; ἐντὸς ἑξήκοντ' ἐτῶν Amphis 20.2; [[ἐντὸς ἑσπέρας]] = [[short of]], i.e. [[before]], [[evening]], X.''Cyn.''4.11; [[ἐντὸς ἑβδόμης]] = [[before the seventh of the month]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]; οἱ τῆς ἡλικίας ἐντὸς γεγονότες [[short of]] [[manhood]], Lys.2.50; [[τῆς πρεπούσης ἐντὸς ἡλικίας]] = [[within the fitting limits of age]], Pl.''Ti.''18d.<br><span class="bld">4</span> with Numbers, ἐντὸς εἴκοσιν [ἐτῶν] = [[under]] [[twenty]], Ar.''Ec.''984; ἐντὸς δραχμῶν [[πεντήκοντα]] = [[within]], i.e. [[under]]... Pl.''Lg.'' 953b.<br><span class="bld">5</span> of Degrees of [[relationship]], ἐντὸς [[ἀνεψιότης|ἀνεψιότητος]] [[within]] the [[relationship]] of [[cousin]]s, [[nearer than]] cousins, ib.871b, Lexap.D.43.57.<br><span class="bld">II</span> Adv. [[within]], ἐντὸς [[ἐέργειν]] Il.2.845, Od.7.88; χώρην ἐντὸς ἀπέργειν [[Herodotus|Hdt.]]3.116; ἐντὸς ἔχειν τινάς Th.7.78; ἐντὸς ποιῆσαι or [[ποιήσασθαι]], Id.5.2, 6.75: freq. with the Art., [[ἐκ τοῦ ἐντός]] = [[ἔντοσθε]], Id.2.76; [[τὰ ἐντός]] = [[the inner parts]] of the [[body]] (of ἥ τε [[φάρυγξ]] καὶ ἡ [[γλῶσσα]]), ib.49, cf. Pl. ''Prt.''334c, etc.; [[τοὐντός]], opp. [[τοὔξω]], S.''Ichn.''302; ἐντός = [[in the Mediterranean]], Arist.''Mu.''393a12.

|mltxt=[[ἔντος]], το (Α)<br />(ο εν. [[σπάνιος]]<br />[[συνήθης]] ο πληθ. [[ἔντεα]] και <i>ἔντη</i>, <i>τα</i>)<br /><b>1.</b> [[οπλισμός]], όπλο (επιθετικό ή αμυντικό<br />π.χ. [[δόρυ]], [[ξίφος]], [[ασπίδα]], [[θώρακας]] <b>κ.λπ.</b>)<br />(«ἀσπίδι... ἥν παρὰ θάμνον [[ἔντος]] ἀμώμητον [[κάλλιπον]]» — την [[ασπίδα]], το ασύγκριτο όπλο μου, που το εγκατέλειψα [[δίπλα]] σ' έναν θάμνο, <b>Αρχίλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>γεν.</b> το [[σκεύος]], [[καθετί]] που χρησιμεύει για την [[προπαρασκευή]], [[προετοιμασία]] ή [[επένδυση]]<br /><b>3.</b> <b>απόλ.</b> μουσικό όργανο<br /><b>4.</b> <b>συνεκδ.</b> [[άρμα]].<br />(AM [[ἐντός]]) (επίρρ. και πρόθ.)<br /><b>1.</b> [[μέσα]] («τοὺς δὲ σκευοφόρους... ἐντὸς εἶχον οἱ ὁπλῑται», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> απ' αυτή την [[πλευρά]], [[εντεύθεν]], από τη δική του [[μεριά]]<br />(«ἐντὸς Ἅλυος ποταμού», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>3.</b> (για χρόνο) [[μέσα]] σ' ένα ορισμένο [[χρονικό]] [[διάστημα]] («ἐντὸς εἴκοσιν ἡμερῶν», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «(τὰ) [[ἐντός]] μου» — η πνευματική και ψυχική μου [[υπόσταση]]<br />β) «μετεβλήθη [[εντός]] μου ο [[ρυθμός]] του κόσμου», <b>(Βιζυην.)</b><br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />(και πληθ.) τὰ [[ἐντός]]<br />τα [[εντόσθια]], τα [[σπλάγχνα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>φρ.</b><br /><b>1.</b> «[[ἐντός]] τινος ποιῶ» — [[τοποθετώ]] [[φρουρά]] σε μια [[περιοχή]]<br /><b>2.</b> «ἐντὸς τοῦ νόμου [[εἰμί]]» — προστατεύομαι από τον νόμο<br /><b>3.</b> «ἐντὸς [[εἰμὶ]] τῶν συμβαινόντων παθῶν» — έχω [[γνώση]] από προσωπική [[πείρα]]<br /><b>4.</b> «ἐντὸς τῶν μαθημάτων ἐστί» — περιλαμβάνεται στα διδασκόμενα<br /><b>5.</b> «ἐντὸς τῶν μέτρων» — [[μέσα]] στα όρια παρακειμένου κτήματος<br /><b>6.</b> «οἱ ἐντὸς ἡλικίας γεγονότες» — οι ενήλικοι, αυτοί που βρίσκονται στην ανδρική [[ηλικία]]<br /><b>7.</b> «ἐντὸς ἀνεψιότητος» — ώς τον βαθμό συγγένειας τών εξαδέλφων<br /><b>8.</b> «ἐντὸς ἐμαυτοῦ» ή «ἐντὸς τῶν λογισμῶν εἰμι» — έχω νηφάλιο λογισμό, [[εχεφρονώ]]<br /><b>9.</b> «ἐντὸς ἐμαυτοῦ» ή «ἐντὸς τῶν λογισμῶν [[γίγνομαι]]» — [[ξαναποκτώ]] την πνευματική μου [[διαύγεια]], [[συνέρχομαι]]. ΙΙ. <b>(ειδ.)</b> (με αριθμτ. που δηλώνουν χρόνο ή [[ποσό]]) με υπολογισμό και του οριζόμενου αριθμού ή [[κάτω]] από τον οριζόμενο αριθμό («ἐντὸς δραχμῶν [[πεντήκοντα]]», <b>Πλάτ.</b><br />«τὰς ἐντὸς εἴκοσιν γὰρ ἐκδικάζομεν», <b>Αριστοφ.</b>)·<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Στον τ. [[εντός]] εμφανίζεται ως α΄ συνθετικό η [[πρόθεση]] <i>εν</i> και ως β' συνθετικό [[επίθημα]] -<i>τος</i> ([[πρβλ]]. λατ. <i>intus</i>). Ο τ. [[εντός]] χρησιμοποιείται και ως [[πρόθεση]] και ως [[επίρρημα]]<br />ως [[πρόθεση]] συντάσσεται με (προτασσόμενη ή επιτασσόμενη) γενική].