ἐνδεής: Difference between revisions

|Definition=ές, neut. pl. [[ἐνδεᾶ]]: ([[ἐνδέω]] B):—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[wanting]] or [[lacking in]], [[in need of]], c. gen., <b class="b3">ἐ. εἶναι</b> or <b class="b3">γεγενῆσθαί τινος</b>, <span class="bibl">Hdt.1.32</span>, <span class="bibl">Antipho 5.77</span>; ἑνός μοι μῦθος ἐ. ἔτι <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>835</span>; <b class="b3">πολλῶν ἐ</b>., opp. [[αὐτάρκης]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>369b</span>; <b class="b3">ποιητοῦ δ' ἐστὶν ἐ. . . πρὸς τὸ ἐπιδεῖξαι</b>, [[caret vate sacro]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span>195d</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>697e</span>; σμικροῦ τινος ἐ. εἰμι πάντ' ἔχειν <span class="bibl">Id.<span class="title">Prt.</span> 329b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> abs., [[in want]], [[in need]], <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>6.1.3</span> codd., etc. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[lacking]], [[deficient]], freq. in Comp., ἐνδεέστερα πράγματα <span class="bibl">Hdt.7.48</span>; <b class="b3">φαίνεται ἐνδεεστέρα</b> [<b class="b3">ἡ στρατεία</b>] <span class="bibl">Th.1.10</span>; -εστέρα παρασκευή <span class="bibl">Id.4.65</span>; ἐνδεέστεροι ταῖς οὐσίαις <span class="bibl">Isoc.4.105</span>; also in Posit., <b class="b3">οὐδὲν ἐνδεὲς ποιεῖσθαι</b> leave nothing [[unsaid]], <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>375</span>; τοῦτο πολλῷ τοῦ παρόντος ἐνδεές <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span> 170</span>; μηδὲν ἐνδεὲς λίπῃς <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>385</span>; ἐνδεὲς φαίνεταί τι <span class="bibl">Th.5.9</span>; ἐνδεές τι ἐν τῷ σώματι ἔχειν <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.1.40</span>; ἐ. τὸν βίον <span class="bibl">Men.592</span>; τὴν ὄψιν <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMar.</span>1.2</span>; <b class="b3">τὸ ἐ</b>. [[lack]], [[want]], [[defect]], = [[ἔνδεια]], <span class="bibl">Th.1.77</span>; <b class="b3">τὸ αὐτῶν ἐ</b>. their [[deficiency]], <span class="bibl">Id.3.83</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[inferior]], <b class="b3">τὰ κρείσσω μηδὲ τἀνδεᾶ λέγειν</b> [[the worse]], <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1430</span>; γένει οὐδενὸς ἐνδεής <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>7.1.23</span>; <b class="b3">τῆς δυνάμεως ἐνδεᾶ πρᾶξαι</b> to act [[short of]] your real power, <span class="bibl">Th.1.70</span>; <b class="b3">τούτου ἐνδεᾶ ἐφαίνετο</b> (sc. <b class="b3">τἃ πράγματα</b>) their power was [[unequal to]] the purpose, ib.<span class="bibl">102</span>: Comp. ἐνδεέστερός τινος <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>524</span>; τῆς δόξης <span class="bibl">Th.2.11</span>; αὑτοῦ <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cic.</span>35</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[inadequate]], [[insufficient]], πρός τι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>322b</span>; ἐ. ξυνθῆκαι <span class="bibl">Th.8.36</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> Gramm., [[defective]], <span class="bibl">A.D.<span class="title">Synt.</span>239.18</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> Adv. [[ἐνδεῶς]] [[defectively]], [[insufficiently]], opp. [[ἱκανῶς]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>88e</span>, <span class="bibl"><span class="title">R.</span>523e</span>; <b class="b3">ἐ. ἔχειν τινός</b> to be [[in want of]], <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>898.8</span>; τῶν ἀναγκαίων <span class="bibl">Plu.<span class="title">Nic.</span>27</span>; <b class="b3">μὴ ἐνδεῶς γνῶναι</b> judge not [[insufficiently]], <span class="bibl">Th.2.40</span>: Comp. <b class="b3">ἐνδεεστέρως παρεῖχεν ἢ πρὸς τὴν ἐξουσίαν</b> [[less]] than, <span class="bibl">Id.4.39</span>; ἐ. πρὸς ἃ βούλεται δηλοῦσθαι <span class="bibl">Id.2.35</span>; ἐ. ἔχειν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>74e</span>; <b class="b3">ἐ. ἢ προσῆκεν τιμωρήσασθαι</b> Epist. Philipp. ap. <span class="bibl">D.12.12</span>: rarely -έστερον <span class="bibl">A.D.<span class="title">Synt.</span>209.21</span>.</span>

|dgtxt=-ές<br /><b class="num">• Morfología:</b> [ac. sg. fem. ἐνδεᾶ Plu.<i>Cic</i>.42; plu. neutr. ἐνδεᾶ S.<i>OC</i> 1430]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[falto]], [[necesitado]], [[carente de]] c. rég. de gen. ἀνθρώπου σῶμα ἓν οὐδὲν αὔταρκές ἐστι· τὸ μὲν γὰρ ἔχει, [[ἄλλου]] δὲ ἐνδεές ἐστι Hdt.1.32, cf. Pl.<i>R</i>.369b, λῃτουργίας ἡ πόλις ἐ. Antipho 5.77, (Ἔρως) ποιητοῦ δ' ἔστιν ἐ. Pl.<i>Smp</i>.195d, cf. <i>Lg</i>.697c, <i>Prt</i>.329b, τῶν ἀναγκαίων <i>SB</i> 12677.5 (II a.C.), cf. Porph.<i>Sent</i>.40, δαιτός Hld.4.16.5, χρημάτων D.S.10.32, νεανίας ἐ. φρενῶν [[LXX]] <i>Pr</i>.7.7, φύσιν ὡς ἐνδεᾶ τόλμης Plu.<i>Cic</i>.42, τοῦ κοσμεῖσθαι Iambl.<i>Myst</i>.1.11<br /><b class="num">•</b>c. dat. τῷ βίῳ E.<i>Supp</i>.873, ταῖς οὐσίαις Isoc.4.105, cf. <i>UPZ</i> 24.26 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>abs. [[sujeto a necesidades]] ἀγριώτατον ζῷον καὶ ἐνδεέστατον ὁ [[ἄνθρωπος]] ἦν Plu.2.957a, οὐ γὰρ ἐ. ὁ Θεός Ath.Al.M.25.209B<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ ἐ. [[carencia]], [[falta]] Th.1.77, τἀνδεᾶ op. [[τὰ κρείσσω]] S.<i>OC</i> 1430.<br /><b class="num">2</b> [[insuficiente]], [[escaso]] frec. en compar. ἐνδεέστερα ... τὰ ἡμέτερα πρήγματα ref. al poder militar, Hdt.7.48, στρατεία Th.1.10, παρασκευή Th.4.65, ὅσοις ἐνδεέστερον τὸ φῶς Thphr.<i>Sens</i>.18, σύγκρισις Plb.6.47.10, c. ac. de rel. γέρων τις ἐ. τὸν βίον un viejo al que le resta poco de vida</i> Men.<i>Fr</i>.872.1, ἐ. τὴν ὄψιν de Polifemo, Luc.<i>DMar</i>.1.2, c. prep. ἡ δημιουργικὴ τέχνη ... πρὸς δὲ τὸν τῶν θηρίων πόλεμον [[ἐνδεής]] Pl.<i>Prt</i>.322b<br /><b class="num">•</b>en frases hechas c. suj. οὐδέν, μηδέν: οὐδὲν ἐνδεὲς ποιούμενος sin omitir nada</i> S.<i>Ph</i>.375, μηδὲν ἐνδεὲς λίπῃς E.<i>Ph</i>.385<br /><b class="num">•</b>neutr. sg. como adv. [[insuficientemente]] ἢν δ' ἐνδεέστερον τύχω διαλεχθείς si mi discurso resulta insuficiente</i> Isoc.12.38, op. [[ὑπερβάλλον]] Arist.<i>MM</i> 1186^b13, [[εἴγε]] τις μὴ ἐνδεέστερον τὴν ... διάκρισιν γινώσκοι A.D.<i>Synt</i>.209.21<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ ἐ. [[limitación]], [[insuficiencia]] de carácter, Th.3.83.<br /><b class="num">3</b> [[inferior]] c. gen. γένει οὐδενὸς [[ἐνδεής]] no inferior a nadie por linaje</i> X.<i>HG</i> 7.1.23, frec. en compar. σοῦ ... μ' ἐνδεέστερον ... φανῆναι que me mostrase inferior a ti</i> S.<i>Ph</i>.524, τῆς δόξης Th.2.11, cf. Plu.<i>Cic</i>.35<br /><b class="num">•</b>abs. ἔθνη Str.7.1.3, c. dat. limitativo οὐ ταῖς φυχαῖς ἐνδεεῖς γενόμενοι Lys.2.31<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. como adv. τῆς δυνάμεως ἐνδεᾶ πρᾶξαι actuar de forma inferior a su fuerza</i> Th.1.70.<br /><b class="num">4</b> econ. [[carente de medios]], [[de dinero]] ὁπότε μὲν ἐνδεὴς εἴη, παρ' [[ἑαυτοῦ]] προσετίθει X.<i>HG</i> 6.1.3 (cód.), compar. ἐνδεέστερος γὰρ ὢν ταπεινὸς ἔσται E.<i>Fr</i>.249.1, [[βίος]] Arist.<i>Pol</i>.1256^b3, cf. <i>Act.Ap</i>.4.34<br /><b class="num">•</b>subst. plu. οἱ ἐνδεεῖς [[los necesitados]], [[los indigentes]], <i>Hom.Clem</i>.19.23.<br /><b class="num">5</b> [[deficiente]], [[defectuoso]] τι ἐν τῷ σώματι ἐνδεὲς ἔχειν X.<i>Cyr</i>.8.1.40<br /><b class="num">•</b>gram. [[defectivo]], [[defectuoso]] τὰ τῆς συντάξεως ἐνδεῆ καταστήσεται la sintaxis quedará defectuosa</i> A.D.<i>Synt</i>.239.19, cf. Eust.365.11.<br /><b class="num">II</b> adv. -εῶς, compar. -τέρως<br /><b class="num">1</b> [[insuficientemente]], [[de modo incompleto]] τὰ πολιτικὰ μὴ ἐνδεῶς γνῶναι Th.2.40, cf. Pl.<i>Phd</i>.74e, op. [[ἱκανῶς]] Pl.<i>Phd</i>.88e, <i>R</i>.523e, c. gen. τὸ δοθέν ... τῆς χρείας ἐνδεῶς καταναλίσκεται Luc.<i>Merc.Cond</i>.5, c. prep. ἐ. πρὸς ἃ βούλεται insuficientemente respecto a lo que desea</i> Th.2.35<br /><b class="num">•</b>en compar. ἐνδεεστέρως ἑκάστῳ παρεῖχεν ἢ πρὸς τὴν ἐξουσίαν le proporcionaba a cada uno menos de lo necesario para vivir</i> Th.4.39, ἐτιμωρησάμην ἐνδεεστέρως ἢ προσῆκεν Philipp.Maced.2.12.<br /><b class="num">2</b> c. ἔχω o verbos de estado [[estar falto, carente]] ἐ. τε ἀπαλλασσόντων τῶν πολιτῶν διὰ τὸν πόλεμον y como los ciudadanos se encontraban, debido a la guerra, en situación de necesidad</i>, <i>IPrusa</i> 1001.13 (II a.C.), c. gen. ὅταν ξηρὸν πέδον ... νοτίδος ἐ. ἔχῃ E.<i>Fr</i>.898.8, cf. Plu.<i>Nic</i>.27.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0831.png Seite 831]] ές, ermangelnd, bedürftig; πολλῶν [[ἐνδεής]], im Ggstz von [[αὐτάρκης]], Plat. Rep. II, 369 b u. öfter; πόλεις πολλαὶ διώλοντ' ἐνδεεῖς στρατηλάτου Eur. Suppl. 192; ψιλῶν ἀκοντιστῶν Thuc. 3, 97; ὧν αὐτοὶ ἐνδεεῖς εἰσιν, [[ὑμεῖς]] δὲ πλουτεῖτε Isocr. 2, 1; οὐδὲν ἐνδεὲς ποιούμενος, Nichts übrig lassend, Soph. Phil. 375; μηδὲν ἐνδεὲς [[λιπεῖν]] Eur. Phoen. 385; ἐνδεὴς τὴν ὄψιν, vom Kyklopen, Luc. D. mar. 1, 2. – Dah. = nachstehend, schwächer, bes. im comp., αἰσχρὰ σοῦ γέ μ' ἐνδεέστερον ξένῳ φανῆναι Soph. Phil. 520, daß ich dem Fremden als Einer, der dir nachsteht, erscheine; ἐνδεέστερα φαίνεται τὰ ἡμέτερα πρήγματα Her. 7, 48; Folgde; τῇ παρασκευῇ, in der Rüstung, Thuc. 2, 87; ταῖς οὐσίαις Isocr. 4, 105; τὰ κρείσσω μηδὲ τἀνδεᾶ λέγων, das Schlechtere, Soph. O. C. 1432; [[γένος]] οὐδενὸς [[ἐνδεής]], Keinem an Geburt nachstehend, Xen. Hell. 7, 1, 23; ἐνδεέστεροί τι ἡμῶν ὅτι οὐ πεπαίδευνται Cyr. 2, 2, 1; τῆς δυνάμεως ἐνδεᾶ πρᾶξαι Thuc. 1, 70, weniger als man kann; vgl. Plut. Sol. 16. – Dah. nicht hinreichend, Ggstz von [[ἱκανός]], πρὸς τὸν πόλεμον Plat. Prot. 322 e, vgl. Legg. VII, 802 b; unvollkommen, συνθῆκαι Thuc. 8, 36; τὸ ἐνδεές, die Beschränktheit des Geistes, 3, 83; ἐν τῷ σώματι ἐνδεές τι ἔχειν, ein Gebrechen haben, Xen. Cyr. 8, 1, 40. – Man bemerke noch σμικροῦ τινος ἐνδ. εἰμι πάντ' ἔχειν Plat. Prot. 329 b. – Adv. ἐνδεῶς, z. B. ἔχειν τινός, ermangeln, Plut. Nic. 27 u. A.; Ggstz ἱκανῶς, Plat. Phaed. 88 e; ἐνδεεστέρως ἔχειν 74 e, wie Thuc. 4, 39; Xen. Lac. 2, 5.

|btext=ής, ές :<br /><b>I. 1</b> qui est dans le besoin, indigent;<br /><b>2</b> incomplet, imparfait, insuffisant ; τὸ ἐνδεές THC insuffisance, défectuosité ; <i>plur.</i> [[τἀνδεᾶ]] SOPH ce qu’il y a de pire;<br /><b>II.</b> <i>au Cp.</i> ἐνδεέστερος inférieur à : τινος à qqn <i>ou</i> à qch ; τινός [[τι]] à qqn en qch ; τινος [[ὅτι]] à qqn en ce que ; τινι en qch ; <i>abs.</i> inférieur, insuffisant, qui laisse à désirer.<br />'''Étymologie:''' [[ἐνδέω]].

|elrutext='''ἐνδεής:'''<br /><b class="num">1)</b> [[лишенный]], [[нуждающийся]] (τῶν ἀναγκαίων Arst.; λογισμοῦ Plut.): [[ὁπότε]] ἐ. εἴη Xen. когда у него не хватало средств; σμικροῦ τινος ἐ. εἰμι Plat. мне не хватает немногого; ἐ. τὴν ὄψιν Luc. слепой или одноглазый;<br /><b class="num">2)</b> [[нехватающий]], [[недостающий]]: οὐδὲν ἐνδεὲς ποιούμενος Soph. не пропуская ничего; [[εὗρον]] ἐνδεεῖς διαλλαγάς Eur. я нашел, что примирение невозможно;<br /><b class="num">3)</b> тж. compar. [[недостаточный]], [[неполный]], [[неудовлетворительный]] (τὰ πρήγματα Her.; συνθῆκαι Thuc.; πρός τι Plat.): [[ἑνός]] μοι [[μῦθος]] ἐ. [[ἔτι]] Eur. мне остается сказать еще одно слово;<br /><b class="num">4)</b> преимущ. compar. худший, низший или меньший, уступающий (τῇ παρασκευῇ Thuc.; ταῖς οὐσίαις Isocr.): [[γένος]] οὐδενὸς ἐ. Xen. никому не уступающий в родовитости; αἰσχρὰ σοῦ μ᾽ ἐδεέστερον ξένῳ φανῆναι πρὸς τὸ [[καίριον]] πονεῖν Soph. мне стыдно (было бы) отстать от тебя в помощи (этому) иноземцу; ἐνδέεστεροί τι [[ἡμῶν]] Xen. стоящие ниже нас в какой-то степени.

|txtha=ἐνδης (from [[ἐνδέω]] to [[lack]], [[middle]] to be in [[need]] of), [[needy]], [[destitute]]: [[Sophocles]]), [[Herodotus]] [[down]]; the Sept..)

|mltxt=-ές (AM [[ἐνδεής]], -ές)<br />[[εκείνος]] που του λείπουν [[ακόμη]] και τα απαραίτητα για τη ζωή του, [[άπορος]], [[πάμφτωχος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>το αρσ. ως ουσ.</b> ο [[ενδεής]]<br />[[γένος]] κολεόπτερων εντόμων<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> αυτός που έχει [[έλλειψη]] από [[κάτι]], [[ανάγκη]] να αποκτήσει [[κάτι]] («[[ἐνδεής]] τίνος», «πολλῶν [[ἐνδεής]]», «σμικροῦ τινος [[ἐνδεής]]»<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ ἐνδεές</i><br />η [[ένδεια]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[εκείνος]] που υπολείπεται ως [[προς]] [[κάτι]], που παρουσιάζει [[έλλειψη]] σε [[κάτι]] («τῇ παρασκευῇ ἐνδεὴς ἐγένετο»)<br /><b>2.</b> [[κατώτερος]], [[υποδεέστερος]] από κάποιον ως [[προς]] [[κάτι]] («γένει τε οὐδενός [[ἐνδεής]]»)<br /><b>3.</b> [[ατελής]], [[ανεπαρκής]]<br />(«αἱ πρῶται ξυνθῆκαι... ἐνδεεῑς [[εἶναι]]»)<br /><b>4.</b> (ως όρος της γραμματικής) [[ελλειπτικός]].

|mdlsjtxt=[[ἐνδεής]], ές <i>adj</i> [[ἐνδέω]]<br /><b class="num">1.</b> in [[need]] of a [[thing]], c. gen., Hdt., [[attic]]<br /><b class="num">2.</b> absol. in [[need]], [[indigent]], Xen., Plat., etc.<br />b. [[lacking]], [[deficient]], [[mostly]] in comp., Hdt., Thuc.; τινι in a [[thing]], Thuc.:— τὸ ἐνδεές [[lack]], [[want]], [[defect]], [[deficiency]], Thuc.<br /><b class="num">3.</b> [[inferior]] to, c. gen., Xen.; τῆς δυνάμεως ἐνδεᾶ [[πρᾶξαι]] to act [[short]] of [[your]] [[real]] [[power]], Thuc.; [[τούτου]] ἐνδεᾶ ἐφαίνετο (sc. τὰ πράγματἀ [[their]] [[power]] was [[unequal]] to the [[purpose]], Thuc.<br /><b class="num">4.</b> [[insufficient]], Thuc.:—adv., [[ἐνδεῶς]], [[defectively]], [[insufficiently]], Plat.; μὴ [[ἐνδεῶς]] [[γνῶναι]] to [[judge]] not [[insufficiently]], Thuc.