ἐκπλήσσω: Difference between revisions

|Definition=Att. [[ἐκπλήττω]],<br><span class="bld">A</span> [[strike out of]], [[drive away from]], [[expel]], ἐκ δ' ἔπληξέ μου τὴν αἰδῶ A.Pr.134; [[ὃς]] (''[[sc.]]'' [[κεραυνός|κεραυνὸς]]) αὐτὸν ἐξέπληξε τῶν.. κομπασμάτων ib.362, cf. E.Ion635: abs., [[drive away]], ἡ [[τέρψις]] τὸ λυπηρὸν ἐκπλήσσει Th.2.38; φόβος μνήμην ἐκπλήσσει ib.87.<br><span class="bld">II</span> [[drive out of one's senses by a sudden shock]], [[amaze]], [[astound]], Od.18.231 (tm.); κάλλει καὶ ὥρᾳ διενεγκόντες ἐ. τινάς Aeschin.1.134; ὁ φόβος ἐκπλήσσων.. Antipho 2.1.7; κακοὶ εὐτυχοῦντες ἐκπλήσσουσί με Trag.Adesp. 465; [[ὅ μ' ἐκπλήσσει λόγου]] = [[frighten]]s me in [[speaking]], E.Or.549:— in this sense most freq. in aor. 2 Pass., Ep. [[ἐξεπλήγην]] (v. infr.), Att. [[ἐξεπλάγην]] [ᾰ] (also aor. I ἐξεπλήχθην Id.Tr.183: pf. part. ἐκπεπληγμένος A.Pers.290, S.Tr.386, etc.); to [[be panic-struck]], [[be panic-stricken]], [[be amazed]], esp. by [[fear]], ἐκ γὰρ πλήγη φρένας Il.16.403, cf. 13.394; ἡνίοχοι ἔκπληγεν 18.225: c. part., ἐκπεπληγμένον κεῖνον βλέποντες S.OT 922, cf. Ant.433, etc.; [[ἐκπλαγῆναί τινι]] to [[be astonished at]] a thing, Hdt.1.116, etc.; ὑπό τινος Id.3.64; διά τι Th.7.21; ἐπί τινι X.Cyr. 1.4.27; πρός τι Plu.Thes.19, etc.: also c.acc., [[ἐκπλαγῆναί τινα]] = to [[be struck with panic fear of]].., S.Ph.226,El.1045; ἡμᾶς δ' ἂν..μάλιστα ἐκπεπληγμένοι εἶεν Th.6.11, cf.3.82.<br><span class="bld">2</span> generally, of any [[sudden]], [[overpowering]] [[passion]], to [[be struck with desire]], Ar.Pl.673; be struck [[with]] [[love]], E.Hipp.38, Med.8; [[χαρᾷ]], [[ἡδονῇ]], A.Ch.233, S.Tr.629; [[with]] [[admiration]], Hdt.3.148, etc.: c.acc.rei, ἐκπλαγέντα τὰ προκείμενα ἀγαθά Id.9.82.<br><span class="bld">3</span> εἰς [[ὁμολογία]]ν [[ἐκπλήττειν]] = [[frighten]] one into [[agreement]], [[falsa lectio|f.l.]] in Plb. 23.4.11 (εἰς τὴν ὁμολογίαν ἐμπλέξαι).

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0774.png Seite 774]] 1) herausschlagen, -treiben, verscheuchen; ἐκ δ' ἔπληξέ μου τὴν αἰδῶ Aesch. Prom. 134; ὃς αὐτὸν ἐξέπληξε τῶν κομπασμάτων 360; τινὰ ὁδοῦ Eur. Ion 635; ἡ [[τέρψις]] τὸ λυπηρόν, Thuc. 2, 38; [[φόβος]] μνήμην 2, 87. – 2) erschrecken, Einen durch Staunen, Verwunderung außer sich setzen, betäuben, beunruhigen; Ar. Plut. 673; ἐὰν ἐκπλήξωσί τινας κάλλει Aeschin. 1, 134; ὁ [[λόγος]] τοὺς Ἀθηναίους Plat. Legg. III, 698 d; βουλόμενοι τοὺς Ἀχαιοὺς εἰς τὴν ὁμολογίαν ἐκπλῆξαι, durch Furcht zur Abschließung des Vertrags bewegen, Pol. 24, 4, 11. Am häufigsten pass. aor. II. ἐξεπλάγην (ἐκπληχθεῖσα ψυχὴν φρίκᾳ Eur. Tr. 183), in Schrecken gesetzt werden, vor Furcht, Staunen u. dgl. außer sich gerathen; ἐκ δέ οἱ [[ἡνίοχος]] πλήγη φρένας, ἃς [[πάρος]] εἶχεν, er verlor die Besinnung, Il. 13, 394; ἡνίοχοι δ' ἔκπληγεν, = ἐξεπλάγησαν, 18, 225; χαρᾷ δὲ μὴ' κπλαγῇς φρένας, laß dich nicht bethören, Aesch. Ch. 231; κακοῖς ἐκπεπληγμένη Pers. 281; φόβῳ Soph. Trach. 24; ἡδονῇ 626; ὥςτε ἐκπεπλῆχθαι πάντας Bato Ath. III, 104 (v. 19); ἀπεθώμαζε καὶ ἐξεπλήσσετο Her. 3, 148; ὑπὸ τῆς συμφορᾶς ἐκπεπληγμένος 3, 64; ταῖς ξυμφοραῖς Thuc. 7, 63; κέντροις ἔρωτος Eur. Hipp. 38; θαυμαστὰ – φιλίᾳ Plat. Conv. 192 c; ὑπὸ τῶν ἡδονῶν ἀγόμενος καὶ ἐκπλ. Prot. 355 a; neben κατέχεσθαι Conv. 215 d; neben τεθορυβῆσθαι Charm. 154 c; ἐκπλαγείς oft allein, erschreckt, verdutzt, Xen. An. 1, 8, 20; ἐπί τινι, Cyr. 1, 4, 27, wie Matth. 7, 28; διά τι, Thuc. 7, 21; auch τί, sich vor Etwas entsetzen od. es anstaunen, Soph. Ai. 33; Thuc. 3, 82. 6, 33.

|btext=<i>f.</i> ἐκπλήξω, <i>ao.</i> ἐξέπληξα;<br /><i>Pass. f.</i> ἐκπλαγήσομαι, <i>ao.2</i> ἐξεπλήγην <i>ou plus us.</i> ἐξεπλάγην, <i>pf.</i> ἐκπέπληγμαι;<br />abattre en frappant <i>en parl. de la foudre ; fig.</i> frapper de stupeur, d'admiration, de crainte ; ἡ [[τέρψις]] τὸ λυπηρὸν ἐκπλήττει THC l'amusement étourdit le chagrin ; [[φόβος]] μνήμην ἐκπλήττει THC la crainte étonne <i>ou</i> trouble la mémoire ; <i>Pass.</i> ἐκπλαγῆναι φρένας ESCHL avoir l'esprit frappé, étonné, troublé ; <i>abs.</i> ἐκπλήττεσθαί <i>ou</i> ἐκπλαγῆναι τινι, [[ἐπί]] τινι, [[ὑπό]] τινος, τι, [[διά]] τι, πρός τι être étonné, troublé <i>ou</i> effrayé de qch ; ἐκπλαγῆναί τινα SOPH être frappé de terreur à la vue <i>ou</i> à la pensée de qqn ; <i>abs.</i> ἐκπεπληγμένον κεῖνον βλέποντες SOPH le voyant épouvanté.<br />'''Étymologie:''' [[ἐκ]], [[πλήσσω]].

|lsmtext='''ἐκπλήσσω:''' Αττ. -ττω, μέλ. <i>-ξω</i>,<br /><b class="num">I.</b> [[χτυπώ]] προς τα έξω, [[βγάζω]] με χτυπήματα, [[εκδιώκω]], σε Αισχύλ.· απόλ., [[διώχνω]], σε Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> κάνω κάποιον να χάσει τα λογικά του, [[καταπλήσσω]], [[ξαφνιάζω]], [[σαστίζω]], σε Ομήρ. Οδ., Ευρ.· [[συχνά]] στον Παθ. αόρ. βʹ, Επικ. <i>ἐξεπλήγην</i>, Αττ. [[ἐξεπλάγην]] [ᾰ], αόρ. αʹ <i>ἐξεπλήχθην</i>, παρακ. <i>ἐκπέπληγμαι</i>·<br /><b class="num">1.</b> [[τρομάζω]], εκπλήσσομαι, ξαφνιάζομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ. κ.λπ.· <i>ἐκπλαγῆναί τινι</i>, ξαφνιάζομαι, καταπλήσσομαι, σε Ηρόδ., ομοίως και [[διά]] τι, [[ἐπί]] τινι κ.λπ.· <i>ἐκπλαγῆναί τινα</i>, καταλαμβάνομαι από [[πανικό]] φοβούμενος..., σε Σοφ., Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> γενικά, λέγεται για ξαφνικό, αιφνίδιο [[πάθος]], [[χτυπιέμαι]], πλήττομαι, σε Αισχύλ. κ.λπ.

|mdlsjtxt=[[attic]] -ττω fut. ξω<br /><b class="num">I.</b> to [[strike]] out of, [[drive]] [[away]] from, Aesch.:—absol. to [[drive]] [[away]], Thuc.<br /><b class="num">II.</b> to [[drive]] out of one's senses, to [[amaze]], astound, Od., Eur.:—often in aor2 [[pass]]., epic ἐξεπλήγην, [[attic]] [[ἐξεπλάγην]] [ᾰ]; aor1 ἐξεπλήχθην; perf. ἐκπέπληγμαι; — to be [[panic]]-struck, amazed, astonied, Il., Soph., etc.; ἐκπλαγῆναί τινι to be astonished at a [[thing]], Hdt., so διά τι, ἐπί τινι, etc.; ἐκπλαγῆναί τινα to be struck with [[panic]] [[fear]] of . ., Soph., Thuc.<br /><b class="num">2.</b> [[generally]], of [[sudden]] [[passion]], to be [[stricken]], Aesch., etc.<br />B. [[note]] also the [[form]] [[ἐκπλήγνυμι]], Thuc.