εὐμενής: Difference between revisions

|Definition=εὐμενές, ([[μένος]])<br><span class="bld">A</span> [[well-disposed]], [[kindly]], τινι to one, [[epithet]] of gods, ''h.Hom.'' 22.7 (not in Il. or Od.), Pi.''P.''2.25, A.''Supp.''686 (lyr.), cf. X.''HG''6.4.2; ἵλεως καὶ εὐ. Id.''Cyr.''1.6.2, Theoc.5.18; Ἑρμῆς ''IGRom.''1.1228 (Egypt, ii A. D.); τὸ τῶν θεῶν εὐμενές D.4.45.<br><span class="bld">2</span> of men, A. ''Pers.''175 (troch.), ''Supp.''488 (Comp.); πόλει [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''212, etc.; <b class="b3">εὐμενὴς πρός τι</b> [[well-disposed]] for it, Plu.''Luc.''42; [[τὸ εὐμενές]] = [[εὐμένεια]] ([[benevolence]]), [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''792e; ξεῖνος δὲ ξείνῳ… εὐμενέστατον πάντων [[Herodotus|Hdt.]]7.237: in Dor. Prose, ''Schwyzer'' 84 (Argos, v B. C.).<br><span class="bld">3</span> of actions, etc., <b class="b3">εὐμενεῖ τύχα, νόῳ</b>, Pi.''O.''14.15, ''P.''8.18; εὐμενὴς [[ὀλολυγμός]] = signifying [[goodwill]], [[friendly]], A.''Th.'' 268.<br><span class="bld">4</span> of places and things, γῆ εὐμενὴς [[ἐναγωνίζομαι|ἐναγωνίσασθαι]] = [[favourable]] to [[fight]] in, Th.2.74; <b class="b3">εὐμενεῖ ποτῷ</b> (of a [[river]]) [[kindly]], [[bounteous]], A. ''Pers.''487; of the air, [[mild]], [[soft]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[De Causis Plantarum|CP]]'' 2.1.6; so of medicines, [[beneficial]], ὑποχονδρίῳ καὶ σπλάγχνοισιν Hp.''Acut.''59, cf.Aret.''CA''1.3; but also, [[agreeable]], [κόμμι] εὐμενέστερον κόλλης Hp.''Art.''33; of a [[road]], [[easy]], X.''An.''4.6.12 (Comp.).<br><span class="bld">II</span> Adv. [[εὐμενῶς]], Ion. [[εὐμενέως]], [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''952, Pl. ''Phd.''89a, A.R.2.1275, etc.: Comp. εὐμενέστερον E.''Hel.''1298, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''718d; also [[εὐμενεστέρως]] Isoc.4.43, D.H.''Rh.''5.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1080.png Seite 1080]] ές ([[μένος]]), gut gesinnt, [[wohlwollend]], bes. von den Göttern, [[gnädig]], θεοί Xen. Hell. 6, 4, 2; [[ἦτορ]] H. h. 21, 7; Κ ρονίδαι Pind. P. 2, 25; [[τύχη]], [[νοῦς]], Ol. 14, 16 P. 8, 19; εὐμενὴς ὁ Λύκειος ἔστω πάσᾳ νεολαίᾳ Aesch. Suppl. 669 u. oft; ὑμῖν δ' ἂν εἴη [[δῆμος]] εὐμενέστερος 483; von Sachen, ὀλολυγμὸν ἱερὸν εὐμενῆ παιάνισον Spt. 250; Σπερχειὸς ἄρδει [[πεδίον]] εὐμενεῖ ποτῷ Pers. 479; wie νέους ἕρποντας εὐμενεῖ πέδῳ Spt. 17; so Soph. u. Eur.; τὰ σφάγια δέξαι ταῖς γυναιξὶν [[εὐμενής]] Ar. Lys. 204; καὶ [[ἵλεως]] Plat. Phaedr. 257 a u. oft (wie Theocr. 5, 18); μετὰ τύχης εὐμενοῦς Legg. VII, 813 a; σύμμαχοι Rep. III, 416 b, wohlwollende, treue Bundesgenossen, wie Xen. u. A.; παρέσχετε τ ὴν γῆν εὐμενῆ ἐναγωνίσασθαι τοῖς Ἕλλησιν Thuc. 2, 74; πρὸς πᾶσαν φιλοσοφίαν Plut. Lucull. 42; – τὸ τῶν θεῶν εὐμενές, = [[εὔνοια]], Dem. 4, 45. – Von Heilmitteln, die einen wohlthätigen Einfluß auf Etwas ausüben, [[heilsam]], zuträglich, Hippocr. u. a. Medic.; Plut.; ähnlich ἡ τραχεῖα ὁδὸς τοῖς ποσὶν ἀμαχεὶ ἰοῦσιν εὐμενεστέρα ἢ ὁμαλὴ τὰς κεφαλὰς βαλλομένοις, bequemer, Xen. An. 4, 6, 12. – Adv. εὐμενῶς, θεὸς εὐμ. προσδέρκεται Aesch. Ag. 926; [[ἡδέως]] καὶ εὐμ. τὸν λόγον ἀπεδέξατο Plat. Phaed. 89 a; ἀκούειν Rep. X, 607 d u. A.; εὐμενεστέρως διατεθῆναι Isocr. 4, 43; εὐμενέστερον, Eur. Hel. 1298 u. A.

|elrutext='''εὐμενής:'''<br /><b class="num">1</b> [[благосклонный]], [[благожелательный]] (τινι Hom., Aesch.);<br /><b class="num">2</b> [[милостивый]] (θεοί Xen.);<br /><b class="num">3</b> [[приветливый]], [[ласковый]] ([[πρόσωπον]] εὐμενὲς καὶ [[φιλάνθρωπον]] Plut.);<br /><b class="num">4</b> [[благоприятно расположенный]] (πρός τι Plut.);<br /><b class="num">5</b> [[благоприятный]], [[предвещающий счастье]] ([[ὀλολυγμός]] Aesch.; [[φάσμα]] Plut.);<br /><b class="num">6</b> [[выгодный]], [[удобный]] ([[ὁδός]] Xen.; γῆ εὐ. ἐναγωνίσασθαι Thuc.).

|lstext='''εὐμενής''': -ές, ([[μένος]]) ὡς καὶ νῦν, [[καλῶς]] διατεθειμένος, εὔνους, [[ἀγαθός]], τινι, [[πρός]] τινα, ἐπὶ τῆς καρδίας, Χαῖρε, Ποσείδαον γαιήοχε... εὐμενὲς [[ἦτορ]] ἔχων Ὁμ. Ὕμν. 22. 7 (οὐχὶ ἐν Ἰλ. [[οὔτε]] ἐν τῇ Ὀδ.), ἐπὶ τῶν θεῶν, εὐμενέσσι... παρὰ Κρονίδαις Πινδ. Π. 2. 45· εὐμενὴς δ’ ὁ Λύκειος ἔστω Αἰσχύλ. Ἱκ. 686, πρβλ. Ξεν. Ἑλλ. 6. 4, 2· ἵλεως καὶ εὐμενὴς ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 1. 6, 2, Θεόκρ. 5. 18· [[Ἑρμῆς]] Συλλ. Ἐπιγρ. 4767· [[Ζεύς|Ζεὺς]] 7367e, κτλ. 2) ἐπὶ ἀνθρώπων, Αἰσχύλ. Πέρσ. 175, Ἀγ. 516, Ἱκ. 488, Σοφ. Ἀντ. 212, κτλ.· εὐμ. [[πρός]] τι, [[καλῶς]] διατεθειμένος [[πρός]] τι, Πλουτ. Λούκουλλ. 42· τὸ εὐμενές = [[εὐμένεια]], Πλάτ. Νόμ. 792Ε, Δημ. 53. 6· [[ξεῖνος]] δὲ ξείνῳ... εὐμενέστατον πάντων Ἡρόδ. 7. 237. 3) ἐπὶ ἐνεργειῶν, τόπων, κλ., εὐμενεῖ τύχᾳ, νόῳ Πινδ. Ο. 14. 24, Π. 8. 25· εὐμ. [[ὀλολυγμός]], σημαίνων εὔνοιαν, [[φιλικός]], Αἰσχύλ. Θήβ. 268· γῆ εὐμ. ἐναγωνίσασθαι, εὐνοϊκὴ [[ὅπως]] ἀγωνισθῇ τις ἐν αὐτῇ, Θουκ. 2. 74· ἐπὶ τοῦ ὕδατος ποταμοῦ, [[εὐεργετικός]], Σπερχειὸς ἄρδει [[πεδίον]] εὐμενεῖ ποτῷ Αἰσχύλ. Πέρσ. 487· ἐπὶ τοῦ ἀέρος, [[ἤπιος]], [[μαλακός]], Θεοφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 2. 1, 6· [[οὕτως]] ἐπὶ φαρμάκων, Ἱππ. π. Διαίτ. Ὀξ. 394· ἐπὶ ὁδοῦ, [[εὔκολος]], ὡς τὸ [[εὐμαρής]], Ξεν. Ἀν. 4. 6, 12. ΙΙ. Ἐπίρρ. -νῶς, Ἰων. -έως, Αἰσχύλ. Ἀγ. 952, Πλάτ. Φαίδων 89Α, Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 1275, κλ. - Συγκρ. -έστερον Εὐρ. Ἑλ. 1298, Πλάτ. Νόμ. 718D: [[ὡσαύτως]] -εστέρως Ἰσοκρ. 49Β, Διον. Ἁλ. Τέχνη Ρητ. 5. 1: - Ὑπερθετ. -έστατα Θ. Στουδ. 379C· -εστάτως Ἰω. Δαμασκ. Ἐπιστ. πρὸς Θεόφ. σ. 142.

|sltr=[[εὐμενής]] [[kindly]] of gods, and things [[inspired]] by gods. ἐπ' εὐμενεῖ τύχᾳ (O. 14.16) εὐμενέσσι γὰρ παρὰ Κρονίδαις (P. 2.25) εὐμενεῖ νόῳ of [[Apollo]] (P. 8.18) [[παρθένος]] εὐμενὴς Ἑκάτα (Pae. 2.78) Λατόος [[ἔνθα]] με παῖδες εὐμενεῖ δέξασθε νόῳ (Pae. 5.45)

|mltxt=-ές (ΑΜ [[εὐμενής]])<br /><b>1.</b> (για θεούς και ανθρώπους) ευνοϊκά διατεθειμένος, [[ευνοϊκός]], [[αγαθός]], [[καλός]], [[καλοπροαίρετος]] (α. «Ποσείδαον, εὐμενὲς [[ἦτορ]] ἔχων», <b>Πίνδ.</b><br />β. «εὐμενεῖς γὰρ ὄντας ἡμᾶς τῶνδε συμβούλους», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ εὐμενές</i><br />α. η [[εύνοια]] τών θεών<br />β. <b>γεν.</b> η [[ευμένεια]]<br /><b>2.</b> (για ενέργειες ή καταστάσεις) [[καλός]], [[ευνοϊκός]] («εὐμενεῖ τύχᾳ», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>3.</b> (για τόπους και πράγματα) [[ευνοϊκός]], [[κατάλληλος]] («γῃ εὐμενὴς ἐναγωνίσασθαι», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>4.</b> (για νερά ποταμού) [[ευεργετικός]] («Σπερχειὸς ἄρδει [[πεδίον]] εὐμενεῖ πότῳ», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>5.</b> (για τον αέρα) [[ήπιος]], [[μαλακός]]<br /><b>6.</b> (για φάρμακα) [[θεραπευτικός]], [[ευεργετικός]], [[ανακουφιστικός]]<br /><b>7.</b> [[ευχάριστος]]<br /><b>8.</b> (για δρόμο) [[εύκολος]], ευκολοδιάβατος.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ευ</i> <span style="color: red;">+</span> -<i>μενής</i> (<span style="color: red;"><</span> [[μένος]])].

{{mdlsj

|mdlsjtxt=εὐ-μενής, ές [[μένος]]<br /><b class="num">I.</b> well-disposed, [[favourable]], [[gracious]], [[kindly]], Hhymn., [[Attic]]<br /><b class="num">2.</b> of places, γῆ εὐμ. ἐναγωνίσασθαι [[favourable]] to [[fight]] in, Thuc.; of a [[river]], [[kindly]], [[bounteous]], Aesch.; of a [[road]], [[easy]], Xen.<br /><b class="num">II.</b> adv. -νῶς, ionic -έως, Aesch., Plat., etc.:—comp. -έστερον, Eur.

|woodrun=[[auspicious]], [[favourable]], [[friendly]], [[favorable]], [[of omens]]

|mantxt=(=[[εὐνοϊκός]]). Ἀπό τό [[εὖ]] + [[μένος]] (=[[διάθεση]]).<br><b>Παράγωγα:</b> [[εὐμένεια]], [[εὐμενῶς]], [[εὐμενέω]] -ῶ, [[εὐμενικός]], [[Εὐμενίδες]] (κατ' εὐφημισμό οἱ Ἐρινύες), [[εὐμενίζομαι]], [[ἐξευμενίζω]].

{{lxth

|lthtxt=''[[propitius]]'', [[favorable]], [[gracious]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.74.3/ 2.74.3].