3,273,006
edits
λεῖος: Difference between revisions
CSV import
(CSV import) Tags: Mobile edit Mobile web edit |
|||
| (52 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=leios | |Transliteration C=leios | ||
|Beta Code=lei=os | |Beta Code=lei=os | ||
|Definition=α, ον, < | |Definition=α, ον,<br><span class="bld">A</span> [[smooth]] to the [[touch]], ([[αἴγειρος]]) Il.4.484; λ. ὥσπερ ἔγχελυς Ar.''Fr.''218, cf. Eup.338; [[χῆμαι]], [[χηραμβίς]], ''PCair.Zen.''82.12 (iii B.C.), [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] [[s.v.]] [[χήμη; τὰ τραχέα καὶ τὰ λ]]. [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''3.10.1; freq. in Pl., ''Cra.''414b, al., [[Aristotle|Arist.]]''[[Categories|Cat.]]''10a17, etc.; also, of cloths, [[smooth]], [[plain]], [[not embroidered]], ὑφαντά τε καὶ λ. Th.2.97; λ. [[ὕφασμα]] Pl.''Plt.''310e; <b class="b3">λεῖα ἐκπεποιημένα</b> worked [[smooth]], of [[marble]], ''IG''12.372.134; also <b class="b3">λεία ἐργασία</b> ib.372.165; [[unsculptured]], Ἀθήνης ἕδος Call.''Fr.''105.4; of plate, [[unembossed]], φιάλαι ''IG''11(2).161 ''B''27 (Delos, iii B.C.), ''Inscr.Délos'' 442 ''B''78 (ii B.C.).<br><span class="bld">2</span> in Hom., chiefly of [[level]] places or countries, λεῖος δ' ἱππόδρομος [[ἀμφίς]] Il.23.330; <b class="b3">ἐν λείῳ πεδίῳ</b> ib.359; λ. ὁδός Od.10.103, Hes.''Op.''288 (ap. X., Pl., etc., [[ὀλίγη]] codd.); λ. [[ἄροσις]] Od.9.134; <b class="b3">λεῖα δ' ἐποίησεν</b> made a [[smooth place]], Il.12.30; πεδίον λ. [[Herodotus|Hdt.]]2.29; χωρίον λειότατον Id.7.9.β; ἡ λειοτάτη τῶν ὁδῶν Id.9.69; <b class="b3">λ. θάλασσα</b> a [[smooth]] [[sea]], Id.2.117; λ. [[χώρα]] καὶ [[ἄξυλος]] X.''Ath.'' 2.12; <b class="b3">λ. βάσεις</b> [[flat]] feet, Gal.6.856.<br><span class="bld">b</span> c. gen., <b class="b3">χῶρος… λεῖος πετράων</b> [[smooth]] (i.e. free) from rocks, Od.5.443, 7.282.<br><span class="bld">3</span> [[smooth-skinned]], [[without hair]], of animals, [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''582b35, [[LXX]] ''Ge.''27.11; λειότατον τῶν ζῴων ἐστὶν [[ἄνθρωπος]] [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''583a6; especially of youths, [[smooth-chinned]], [[beardless]] (cf. [[λείαξ]]), Theoc.5.90, cf. ''AP''12.13 (Strat.); also, of fish, [[smooth]], ἱππίδια Epich.44; opp. [[λεπιδωτοί]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''505a26; ([[γαλεός]]) the [[smooth]] [[shark]], [[Mustelus laevis]], ib.565b2, Opp.''H.''1.380; τὸ λ. Hp.''Epid.''3.14, 6.3.16; <b class="b3">λείη ὑπόστασις</b> a [[smooth]] or [[uniform]] [[sediment]], Id.''Coac.''462; [γάλα] λ. καὶ ὁμαλὸν καὶ συνεχὲς ἑαυτῷ Sor. 1.91.<br><span class="bld">4</span> metaph., [[smooth]], [[soft]], [[πνεῦμα]] Ar.''Ra.''1003; of the sound of the [[voice]], Pl.''Plt.''307a, ''Ti.''67b, ''Phlb.''51d; [[διάλεκτος]] Phld.''Po.Herc.'' 994.36; of the taste, Ti.Locr.100e sq.; also λ. μῦθοι [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''647; <b class="b3">[τὸ] ἥμερόν τε καὶ λ. [τοῦ ἤθους]</b> [[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''406a; <b class="b3">λ. πάθημα</b>, opp. [[τραχύ]], Id.''Ti.''63e; λ. κινήματα τῆς σαρκός Epicur.''Fr.''411; <b class="b3">λ. κίνησις</b>, Cyrenaic phrase for [[ἡδονή]], D.L.2.86, cf. Luc.''Par.''10, Alex.Aphr.''in Top.''94.32; λ. ἡσυχίη ''AP''7.278 (Arch. Byz.); <b class="b3">ὡς λειοτέρου ἐλέους ὑπάρξοντος</b> (sed leg. [[τελειοτέρου]]) Plb.20.9.11; [[τὸ λεῖον]] = [[λειότης]], τῆς [[ἑρμηνεία]]ς D.H. ''Lys.''24; τὸ λεῖον καὶ ὁμαλὲς τῆς συνθέσεως Demetr.''Eloc.''48. Adv. [[λείως]] [[smoothly]], [[gently]], [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''144b, Plu.2.384a; καί με κωτίλλοντα λ. τραχὺν ἐκφανεῖν νόον Sol. ap. Arist.''Ath.''12.3.<br><span class="bld">II</span> [[rubbed]] or [[ground down]], Dsc.1.3, al., ''PHolm.''19.39; cf. [[λειόω]] ''ΙΙ'': [[λεῖον]], τό, [[fine sand]], Inscr.Délos 500 ''A''9 (iii B.C.). (Prob. λειϝος, cf. Lat. [[levis]].) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0024.png Seite 24]] ὁ, eine glatte Haifischart. α, ον, später auch 2 Endgn, laevis, [[glatt]]; [[λεῖος]] | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0024.png Seite 24]] ὁ, eine glatte Haifischart. α, ον, später auch 2 Endgn, laevis, [[glatt]]; [[λεῖος]] ὥσπερ [[ἔγχελυς]] Ar. bei Ath. VII, 299 b; καὶ [[ὀλισθηρός]], Luc. Tim. 29; <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[τραχύς]], Xen. Mem. 3, 10, 1, wie Arist. H. A. 9, 37; geglättet, geebnet, [[χῶρος]] [[λεῖος]] πετράων, glatt von Felsen, eben, weil keine Felsen dasind, Od. 5, 443; [[ἱππόδρομος]], Il. 23, 330; [[ὁδός]], Od. 10, 103; Hes. O. 286, wie Her. 9, 69; Plat. Legg. VIII, 833 b; auch [[ἄροσις]] λείη, Od. 9, 134, λεῖα δ' ἐποίησεν, machte sie dem Boden gleich, Il. 12, 30; λεῖον καὶ ὁμαλὲς [[πεδίον]] Plat. Critia. 118 a, u. sonst in Prosa, [[πεδίον]] καὶ λείους γηλόφους Xen. An. 4, 4, 1; – glatt am Kinn, unbärtig, ἦν [[λεῖος]] τὸ [[γένειον]] Ar. Ran. 48; vom Meere, glatt, ruhig, Her. 2, 117; auch von anderen glatten Dingen, ὅσα ὑφαντὰ καὶ λεῖα Thuc. 2, 97, wie λεῖον [[ὕφασμα]] Plat. Polit. 310 e; übertr., λείου καὶ τραχέος παθήματος Tim. 63 e; sanft, mild, παρηγόρουν λείοισι μύθοις Aesch. Prom. 650; [[πνεῦμα]] λ. καὶ καθεστηκός Ar. Ran. 1004; πρὸς τὸ ἥμερόν τε καὶ λεῖον τοῦ ἤθους Plat. Crat. 406 a; λειότερος [[ἔλεος]] Pol. 20, 9, 11. – Von der Stimme, [[φωνή]], im <span class="ggns">Gegensatz</span> der τραχεῖα, Plat. Crat. 406 a; περὶ φωνὰς γιγνόμενα λεῖα καὶ βαρέα Polit. 307 a; oft bei den Rhetoren; [[κίνημα]], S. Emp. adv. math. 7, 242; ἡ [[λεία]] τῆς σαρκὸς [[κίνησις]] pyrrh. 1, 215 (vgl. Plut. adv. Col. 27), wie λείως κινεῖν τὴν αἴσθησιν S. Emp. adv. mus. 44. – Vom Geschmack, Tim. Locr. 100 e. – Adv., ἔρχεσθαι, gelassen, Plat. Theaet. 144 b u. A. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=α, ον :<br />lisse, uni :<br /><b>1</b> [[lisse au toucher]], [[poli]];<br /><b>2</b> [[uni]], [[non couvert de broderies]], [[non brodé]];<br /><b>3</b> [[uni]], [[aplani]] ; avec un gén. : [[χῶρος]] [[λεῖος]] πετράων OD terrain sans roches;<br /><b>4</b> [[sans barbe]];<br /><b>5</b> <i>fig.</i> uni, calme, doux : λεῖοι μῦθοι ESCHL douces paroles.<br />'''Étymologie:''' R. ΛεϜ, lisser, polir, cf. [[λευρός]], <i>lat.</i> [[levis]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''λεῖος:'''<br /><b class="num">1</b> [[гладкий]], [[ровный]] ([[ὁδός]] Hom.; [[ὕφασμα]] Plat.; [[ἐπιφάνεια]] Arst.): [[χῶρος]] λ. πετράων Hom. место без камней;<br /><b class="num">2</b> [[гладкоствольный]] ([[αἴγειρος]] Hom.);<br /><b class="num">3</b> [[голый]], [[безволосый]] ([[ζῷον]] Arst.);<br /><b class="num">4</b> безбородый, т. е. молодой ([[ἰατρός]] Anth.);<br /><b class="num">5</b> [[нежный]], [[мягкий]] ([[πνεῦμα]] Arph.; [[ἡδονή]] Plat.; [[ζέφυρος]] Arst.);<br /><b class="num">6</b> [[кроткий]], [[ласковый]] (μῦθοι Aesch.);<br /><b class="num">7</b> [[спокойный]], [[плавный]] (κινήματα Plut.): θαλάσσῃ λείῃ Her. по спокойному морю;<br /><b class="num">8</b> [[тихий]], [[безмятежный]] ([[ἡσυχία]] Anth.);<br /><b class="num">9</b> [[приятный или нежный на вкус]] (λεῖά τε καὶ γλυκέα Plat.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''λεῖος''': -α, -ον, (ἴδε ἐν τέλ.), ὁμαλὸς εἰς τὴν ἀφήν, ἀντίθετ. τῷ [[τραχύς]], [[αἴγειρος]] Ἰλ. Δ. 484· [[λεῖος]] [[ὥσπερ]] [[ἔγχελυς]] Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 25, πρβλ. Foës. Oec. εἰς Ἱππ.· τὰ τραχέα καὶ λ. Ξεν. Ἀπομν. 3. 10, 1· | |lstext='''λεῖος''': -α, -ον, (ἴδε ἐν τέλ.), ὁμαλὸς εἰς τὴν ἀφήν, ἀντίθετ. τῷ [[τραχύς]], [[αἴγειρος]] Ἰλ. Δ. 484· [[λεῖος]] [[ὥσπερ]] [[ἔγχελυς]] Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 25, πρβλ. Foës. Oec. εἰς Ἱππ.· τὰ τραχέα καὶ λ. Ξεν. Ἀπομν. 3. 10, 1· συχν. παρὰ Πλάτ., κτλ.· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ὑφασμάτων, [[ὁμαλός]], [[ἁπλοῦς]], [[ἄνευ]] κεντημάντων, λ. τε καὶ ὑφαντὰ Θουκ. 2. 97· λ. [[ὕφασμα]] Πλάτ. Πολιτ. 310Ε· [[χιτωνίσκιον]] λ. Συλλ. Ἐπιγρ. 155. 47· λεῖα ἐκπεποιημένα, εἰργασμένον ὁμαλόν, λεῖον, ἐπὶ μαρμάρου, [[αὐτόθι]] 160Β. 27· πρβλ. [[λειουργός]]. 2) παρ’ Ὁμ., πρὸ πάντων ἐπὶ πεδινῶν τόπων ἢ χωρῶν, [[λεῖος]] δ’ [[ἱππόδρομος]] [[ἀμφίς]] Ἰλ. Ψ. 330· ἐν λείῳ πεδίῳ [[αὐτόθι]] 359· λ. ὁδός Ὀδ. Κ. 103, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 286· λ. ἄροσις Ὀδ. Ι. 134· λεῖα δ’ ἐποίησεν ([[θεμείλια]]), ἰσοπέδωσεν αὐτὰ μὲ τὸ [[ἔδαφος]], Ἰλ. Μ. 30· [[πεδίον]] λ. Ἡρόδ. 2. 29· [[χωρίον]] λειότατον 7. 9, 2· ἡ λειοτάτη τῶν ὁδῷν 9. 96· λ. [[θάλασσα]], ὁμαλή, [[ἀτάραχος]], 2. 117. β) μετὰ γεν., [[χῶρος]]... [[λεῖος]] πετράων, [[ὁμαλός]], δηλ. ἀπηλλαγμένος πετρῶν, βράχων, Ὀδ. Ε. 443., Η. 282. 3) ἔχων ὁμαλὴν ἐπιδερμίδα, ἄτριχος, Λατ. lēvis, ἐπὶ ζῴων, ἀντίθ. τῷ [[δασύς]], Ἱππ., Ἀριστ.· λειότατον τῶν ζῴων ἐστὶν [[ἄνθρωπος]] Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 7. 2, 9· [[μάλιστα]] ἐπὶ νεανίου, ἔχων τὴν ἐπιδερμίδα λείαν, [[ἀγένειος]] (πρβλ. [[λείαξ]]), Θεόκρ. 5. 90· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἰχθύων ἐχόντων τὸ δέρμα λεῖον, ἀντίθετ. τῷ [[λεπιδωτός]], Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 13, 10· τὸ λεῖον Ἱππ. 1090G, 1176A, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 36, 1. 4) μεταφ., [[λεῖος]], [[μαλακός]], [[ἥσυχος]], [[πνεῦμα]] Ἀριστοφ. Βάτρ. 1001, πρβλ. Λοβ. Αἴ. 673· ἐπὶ τοῦ ἤχου τῆς φωνῆς, Πλάτ. Πολιτ. 307Α, Τίμ. 67Β· ἐπὶ τῆς γεύσεως, Τίμ. Λοκρ. 100Ε κἑξ.· κινήματα Πλούτ. 2. 1122Ε· - [[ὡσαύτως]], λ. μῦθοι Αἰσχύλ. Πρ. 647· τὸ ἥμερον τε καὶ λ. [τοῦ ἤθους] Πλάτ. Κρατ. 406Α· αἱ λ. ἡδοναὶ ὁ αὐτ. ἐν Φιλήβ. 51D· λ. [[πάθημα]] ὁ αὐτ. ἐν Τιμ. 63Ε· λ. [[κίνησις]], Κυρηναϊκὴ [[φράσις]] σημαίνουσα τὴν ἡδονήν, παρὰ Διογ. Λ. 2. 86· λ. ἡσυχίη Ἀνθ. Π. 7. 278· ὡς λειοτέρου ἐλαίου ὑπάρξαντος, [[ἔνθα]] ὁ Reiske ἑτοιμοτέρου, Πολύβ. 20. 9, 11· - τὸ λεῖον = [[λειότης]], τῆς ἑρμηνείας Διον. Ἁλ. περὶ Λυσ. 24· ἐπίρρ. λείως, [[ὁμαλῶς]], ἐλαφρῶς, Πλάτ. Θεαίτ. 144Β. ΙΙ. τριφθείς, ἢ κοπανισθείς, εἰς κόνιν μεταβληθείς, Διοσκ. 3. 81, Θεοφάν. Νόνν.· πρβλ. [[λειόω]] ΙΙ. (Ἐκ √ ΛΕϜ ἢ ΛΕΙϜ, πρβλ. λευρὸς (ὃ ἐστὶ λεϜρός), Λατ. lvē-is, lēv-itas, lēv-igare· - ἐκ τῆς αὐτῆς ῥίζης παράγονται τὸ [[λειαίνω]] καὶ [[λείαξ]]). | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 26: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=λεῖα, λειον (cf. Latin levis), [[smooth]], [[level]]: opposed to [[τραχύς]], of ways, Alex.; | |txtha=λεῖα, λειον (cf. Latin levis), [[smooth]], [[level]]: opposed to [[τραχύς]], of ways, Alex.; Homer down.) | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-α, -ο (Α | |mltxt=-α, -ο (Α λεῖος, [[λεία]], λεῖον)<br /><b>1.</b> [[ομαλός]] στην [[επιφάνεια]], αυτός δεν [[είναι]] [[τραχύς]] στην αφή, [[απαλός]] (α. «έχει πολύ λείο [[δέρμα]]» β. «[[αἴγειρος]] ὥς, ἥ... ἐν εἱαμενῇ ἕλεος μεγάλοιο πεφύκῃ λείη», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[στιλπνός]], [[γυαλιστερός]]<br /><b>3.</b> (για τη [[θάλασσα]]) [[ατάραχος]], [[ακύμαντος]], [[ήρεμος]], [[γαλήνιος]] («εὐαέϊ τε πνεύματι [[χρησάμενος]] καὶ θαλάσσῃ λείῃ», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το λείο</i>(<i>ν</i>)<br />η [[λειότητα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για άνεμο) αυτός που έχει σταθερή [[διεύθυνση]] και [[ένταση]] [[χωρίς]] αυξομειώσεις και ριπές, [[στρωτός]], σε [[αντιδιαστολή]] με τον ριπαίο<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> <b>ανατ.</b> α) «λείες μυϊκές ίνες» — μυϊκές ίνες που αποτελούνται από επιμήκη ατρακτοειδή κύτταρα με ραβδοειδή [[πυρήνα]] στο [[μέσον]] τους<br />β) «λείοι μύες» — μύες που αποτελούνται από λείες ίνες, σχηματίζουν τα εσωτερικά όργανα του σώματος και εκτελούν τις φυσικές λειτουργίες<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για ύφασμα) αυτό που [[είναι]] ομαλό, που δεν έχει κεντήματα («λεῖον καὶ τὸ λεγόμενον εὐήτριον [[ὕφασμα]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> (για [[αγγείο]]) αυτό που έχει ομαλή [[επιφάνεια]], [[χωρίς]] ανάγλυφες παραστάσεις<br /><b>3.</b> (για [[τόπο]]) α) [[πεδινός]]<br />β) αυτός που δεν έχει πέτρες, [[ομαλός]], [[επίπεδος]]<br />γ) αυτός που δεν έχει λόφους, βουνά («[[λεία]] [[χώρα]] καὶ [[ἄξυλος]]», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>4.</b> (για το [[πέλμα]] τών ποδιών) [[πλατύς]]<br /><b>5.</b> αυτός που έχει [[επιδερμίδα]] [[χωρίς]] [[τρίχες]], [[άτριχος]] («λειότατον τῶν ζῴων ἐστὶν [[ἄνθρωπος]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>6.</b> αυτός που δεν έχει γένια, [[αμούστακος]]<br /><b>7.</b> (για [[ψάρι]]) αυτό που δεν έχει λέπια («ἀλλ' οἱ μὲν πλεῖστοι αὐτῶν λεπιδωτοί εἰσιν... ἐλάχιστον δ' ἐστὶ [[πλῆθος]] αὐτῶν τὸ λεῖον», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>8.</b> [[ελαφρός]]<br /><b>9.</b> <b>μτφ.</b> [[ήπιος]], [[μαλακός]], [[γλυκύς]], [[ευχάριστος]] («[[λέγω]] δὲ καὶ τῶν φωνῶν τὰς λείας καὶ λαμπράς», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>10.</b> αυτός που με την [[τριβή]] έχει κονιοποιηθεί<br /><b>11.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> <i>ὁ λεῖος</i><br />το [[ψάρι]] [[γαλέος]]<br /><b>12.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> [[ψιλή]] [[άμμος]]<br /><b>13.</b> <b>φρ.</b> «[[λεία]] [[κίνησις]]»<br />([[φράση]] της Κυρηναϊκής Σχολής) [[ηδονή]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[λείως]] (Α)<br /><b>1.</b> [[ήσυχα]], ήρεμα, ομαλά («ὁ δὲ οὕτω [[λείως]]... ἔρχεται ἐπὶ τὰς μαθήσεις... [[οἷον]] ἐλαίου ρεῡμα ἀψοφητὶ ῥέοντος», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «[[τελείως]]».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. <i>λεῖος</i> <span style="color: red;"><</span> <i>λειFος</i> αντιστοιχεί στο λατ. <i>levis</i> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>levi</i>-, που προήλθε [[είτε]] από θ. σε -<i>u</i>- (<i>leu</i>-) [[είτε]] σε -<i>ο</i>- (<i>leo</i>-). Η [[διαφορά]] αυτή <i>λειF</i>- ελληνικό [[αλλά]] <i>lev</i>- λατινικό δεν επιτρέπει να υποστηριχθεί με [[βεβαιότητα]] η [[αναγωγή]] και τών δύο σε ορισμένη ΙΕ [[ρίζα]] (<b>βλ.</b> και <i>λίς</i>, [[λιτός]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[λειαίνω]], [[λειότητα]](-<i>ης</i>), [[λειώνω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[λεία]], [[λείαξ]], [[λειώδης]], [[λείως]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>λ</i>(<i>ε</i>)<i>ιανός</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[λειοποιώ]], [[λειοτριβής]], [[λειόφλοιος]], [[λειόφυλλος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[λειόβατος]], [[λειογένειος]], [[λειόγλωσσος]], [[λειοκάρηνος]], [[λειόκαυλος]], [[λειοκόνιτος]], [[λειοκύμων]], [[λειόμερος]], [[λειόμιτος]], [[λειόστρακος]], [[λειοσώματος]], [[λειοτριχιώ]], [[λειουργός]], [[λείουρος]], [[λειόχρως]]<br /><b>μσν.</b><br />[[λειοκυμαίνω]], [[λειόπελμος]], [[λειοπώγων]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[λειόθριξ]], [[λειόσπερμος]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''λεῖος:''' -α, -ον, Λατ. [[levis]],<br /><b class="num">1.</b> [[απαλός]], [[λείος]], [[ομαλός]] στην αφή, σε Ομήρ. Ιλ., Πλάτ., κ.λπ.· λέγεται για υφάσματα, μη [[ανάγλυφος]], [[απλός]], [[χωρίς]] κεντήματα, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για τόπους, [[επίπεδος]], [[ομαλός]], [[ισόπεδος]], σε Όμηρ.· <i>λεῖα δ' ἐποίησεν</i> ([[θεμείλια]]), τα έφερε στο ίδιο επίπεδο με το [[έδαφος]], τα ισοπέδωσε, σε Ομήρ. Ιλ.· με γεν., [[χῶρος]] [[λεῖος]] πετράων, [[ομαλός]], δηλ. απαλλαγμένος από πέτρες, βράχους, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">3.</b> αυτός που έχει απαλή [[επιδερμίδα]], [[χωρίς]] γένεια, [[άτριχος]], σε Θεόκρ.<br /><b class="num">4.</b> μεταφ., λέγεται για τον άνεμο, [[απαλός]], [[μαλακός]], [[ήπιος]], σε Αριστοφ.· λέγεται για τις λέξεις, σε Αισχύλ. | |lsmtext='''λεῖος:''' -α, -ον, Λατ. [[levis]],<br /><b class="num">1.</b> [[απαλός]], [[λείος]], [[ομαλός]] στην αφή, σε Ομήρ. Ιλ., Πλάτ., κ.λπ.· λέγεται για υφάσματα, μη [[ανάγλυφος]], [[απλός]], [[χωρίς]] κεντήματα, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για τόπους, [[επίπεδος]], [[ομαλός]], [[ισόπεδος]], σε Όμηρ.· <i>λεῖα δ' ἐποίησεν</i> ([[θεμείλια]]), τα έφερε στο ίδιο επίπεδο με το [[έδαφος]], τα ισοπέδωσε, σε Ομήρ. Ιλ.· με γεν., [[χῶρος]] [[λεῖος]] πετράων, [[ομαλός]], δηλ. απαλλαγμένος από πέτρες, βράχους, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">3.</b> αυτός που έχει απαλή [[επιδερμίδα]], [[χωρίς]] γένεια, [[άτριχος]], σε Θεόκρ.<br /><b class="num">4.</b> μεταφ., λέγεται για τον άνεμο, [[απαλός]], [[μαλακός]], [[ήπιος]], σε Αριστοφ.· λέγεται για τις λέξεις, σε Αισχύλ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[level]], of bottom a. o., [[smooth]], of urfaces etc. (Il.), also | |etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[level]], of bottom a. o., [[smooth]], of urfaces etc. (Il.), also [[rubbed]], [[well-ground]] (Delos, pap., Dsc.; cf. <b class="b3">λε(ι)αίνω</b>, <b class="b3">-όω</b> below); adv. [[λείως]], also [[λέως]] (after [[τελέως]], [[ἡδέως]] a. o., cf. also <b class="b3">λε(ι)αίνω</b> below), also metaph. [[completely]], [[quite ]] (IA.; cf. Lat. [[plānē]], NHG [[glatt]]).<br />Compounds: Often as 1. member, e. g. <b class="b3">λειό-φλοιος</b> [[with smooth bark]] (Thphr.), also with adverbial value (with <b class="b3">-ω-</b> after <b class="b3">λε(ί)-ως</b>), e. g. [[λειώλης]] = [[πανώλης]] (Rhodos VIa), <b class="b3">λεω-κόνιτος</b>, <b class="b3">-κόρητος</b> [[changed in fine dust]] resp. [[swept smooth]], i. e. [[completely destroyed]] (Theognost., H., Phot.), <b class="b3">λεω-πάτητος</b> <b class="b2">completely trodden (down)</b> (S. Ant. 1275 with [[varia lectio|v.l.]] <b class="b3">λακ-πάτητος</b>, s. [[λάξ]]); cf. further [[λεωργός]] = [[πανοῦργος]], [[κακοῦργος]] (Archil. 88, 3, A. Pr. 5, X.), s. Chantraine Glotta 33, 25 ff. w. extensive treatment and many details; on [[λεῖος]] etc. also Fraenkel Nom. ag. 1, 89 n. 1.<br />Derivatives: [[λειότης]] f. [[smoothness]] (Att.), [[λείαξ]] [[beardless boy]] (EM, H.); two denomin.: <b class="b3">λε(ι)αίνω</b> (on the phonetics Schwyzer 236, Lejeune Traité de phon. 216), also with <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">συν-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b>etc., [[(make) smooth]], [[ground]] (Il.) with <b class="b3">λε(ί)αν-σις</b>, <b class="b3">-τήρ</b>, <b class="b3">-τικός</b>, <b class="b3">ἐκλεα-σμός</b> a.o. (Arist.); [[λειόω]], also <b class="b3">συν-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b> a. o., <b class="b2">id.</b> (Arist.) with <b class="b3">λείω-μα</b> [[powder]] (Thphr.); <b class="b3">-σις</b> [[grinding]] (Gal.).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [662] <b class="b2">*lei-</b> [[smooth]]?<br />Etymology: Beside the [[o-]]stem in <b class="b3">*λεῖϜος</b> Latin has in [[lēvis]] [[smooth]] an [[i-]]stem, which may have replaced as [[levis]], [[brevis]] a. o. an older [[u-]]stem; <b class="b3">*λεῖϜος</b> too therefore first for <b class="b2">*lei-u̯-os</b>? The stemvowel is uncertain; beside [[lei-]] also [[lēi-]] has been supposed, cf. <b class="b3">πλε(ί)ων</b> < <b class="b3">*πληΐων</b> and Schulze KZ 28, 266 n. 1 = Kl. Schr. 434 n 1; cf. W. -Hofmann s. 2. [[lēvis]]. Connection with the root of [[λείμαξ]] seems probable; s. also 2. [[λίς]] and [[λιτός]]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 44: | Line 44: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''λεῖος''': {leĩos}<br />'''Forms''': Adv. [[λείως]], auch [[λέως]] (nach [[τελέως]], [[ἡδέως]] u. a., vgl. auch λε(ι)αίνω unten) [[glatt]], auch übertr. [[vollständig]], [[ganz und gar]] (ion. att.; vgl. lat. ''plānē'', nhd. ''glatt'').<br />'''Meaning''': [[eben]], vom Boden u. a., [[glatt]], von Flächen usw. (seit Il.), auch [[feingesiebt]], [[zerrieben]] (Delos, Pap., Dsk.; vgl. λε(ι)αίνω, -όω unten);<br />'''Composita''' : Oft als Vorderglied, z. B. [[λειόφλοιος]] [[mit glatter Rinde]] (Thphr.), auch mit adverbieller Geltung (mit -ω- nach λε(ί)-ως), z. B. [[λειώλης]] = [[πανώλης]] (Rhodos VI<sup>a</sup>), λεωκόνιτος, -κόρητος [[in feinen Staub verwandelt]] bzw. [[glattgefegt]], d. i. [[gänzlich zerstört]] (Theognost., H., Phot.), [[λεωπάτητος]] ‘ganz- lich zertreten’ (S. ''Ant''. 1275 mit v. l. [[λακπάτητος]], s.[[λάξ]]); dazu noch [[λεωργός]] = [[πανοῦργος]], [[κακοῦργος]] (Archil. 88, 3, A. ''Pr''. 5, X. u a.), s. Chantraine Glotta 33, 25 ff. m. ausführlicher Behandlung und zahlreichen Einzelheiten; z. [[λεῖος]] usw. auch Fraenkel Nom. ag. 1, 89 A. 1.<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[λειότης]] f. [[Glätte]] (att. usw.), [[λείαξ]] [[bartloser Knabe]] (''EM'', H.); zwei Denominativa : λε(ι)αίνω (zum Lautlichen Schwyzer 236, Lejeune Traité de phon. 216), auch mit ἐκ-, συν-, ἀπο-usw., [[glätten]], [[zerreiben]] (seit Il.) mit λε(ί)ανσις, -τήρ, -τικός, [[ἐκλεασμός]] u.a. (Arist., hell.u.sp.); [[λειόω]], auch συν-, ἀπο-u. a., ib. (Arist. usw.) mit [[λείωμα]] [[Pulver]] (Thphr.); -σις [[Zerreibung]] (Gal. u. a.).<br />'''Etymology''' : Neben dem ''o''-Stamm in *λεῖϝος steht in lat. ''lēvis'' [[glatt]] ein ''i''-Stamm, der wie in ''lĕvis'', ''brevis'' u. a. einen älteren ''u''-Stamm (wenn nicht einen älteren ''o'' -Stamm mit Leumann Lat. Gramm. 234) abgelöst haben kann; auch *λεῖϝος somit zunächst für *''lei''-''u̯''-''os''? Der Stammvokal ist mehrdeutig; neben ''lei''- kommt auch ''lēi''- in Frage, vgl. πλε(ί)ων < *πληΐων und 1Schulze KZ 28, 266 A. 1 = Kl. Schr. 434 A 1; auch W. -Hofmann s. 2. ''lēvis''. Weiterer Anschluß an die s. [[λείμαξ]] genannten Wörter ist wahrscheinlich; s. auch 2. [[λίς]] und [[λιτός]].<br />'''Page''' 2,99 | |ftr='''λεῖος''': {leĩos}<br />'''Forms''': Adv. [[λείως]], auch [[λέως]] (nach [[τελέως]], [[ἡδέως]] u. a., vgl. auch λε(ι)αίνω unten) [[glatt]], auch übertr. [[vollständig]], [[ganz und gar]] (ion. att.; vgl. lat. ''plānē'', nhd. ''glatt'').<br />'''Meaning''': [[eben]], vom Boden u. a., [[glatt]], von Flächen usw. (seit Il.), auch [[feingesiebt]], [[zerrieben]] (Delos, Pap., Dsk.; vgl. λε(ι)αίνω, -όω unten);<br />'''Composita''': Oft als Vorderglied, z. B. [[λειόφλοιος]] [[mit glatter Rinde]] (Thphr.), auch mit adverbieller Geltung (mit -ω- nach λε(ί)-ως), z. B. [[λειώλης]] = [[πανώλης]] (Rhodos VI<sup>a</sup>), λεωκόνιτος, -κόρητος [[in feinen Staub verwandelt]] bzw. [[glattgefegt]], d. i. [[gänzlich zerstört]] (Theognost., H., Phot.), [[λεωπάτητος]] ‘ganz- lich zertreten’ (S. ''Ant''. 1275 mit [[varia lectio|v.l.]] [[λακπάτητος]], s. [[λάξ]]); dazu noch [[λεωργός]] = [[πανοῦργος]], [[κακοῦργος]] (Archil. 88, 3, A. ''Pr''. 5, X. u a.), s. Chantraine Glotta 33, 25 ff. m. ausführlicher Behandlung und zahlreichen Einzelheiten; z. [[λεῖος]] usw. auch Fraenkel Nom. ag. 1, 89 A. 1.<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[λειότης]] f. [[Glätte]] (att. usw.), [[λείαξ]] [[bartloser Knabe]] (''EM'', H.); zwei Denominativa: λε(ι)αίνω (zum Lautlichen Schwyzer 236, Lejeune Traité de phon. 216), auch mit ἐκ-, συν-, ἀπο-usw., [[glätten]], [[zerreiben]] (seit Il.) mit λε(ί)ανσις, -τήρ, -τικός, [[ἐκλεασμός]] u.a. (Arist., hell.u.sp.); [[λειόω]], auch συν-, ἀπο-u. a., ib. (Arist. usw.) mit [[λείωμα]] [[Pulver]] (Thphr.); -σις [[Zerreibung]] (Gal. u. a.).<br />'''Etymology''': Neben dem ''o''-Stamm in *λεῖϝος steht in lat. ''lēvis'' [[glatt]] ein ''i''-Stamm, der wie in ''lĕvis'', ''brevis'' u. a. einen älteren ''u''-Stamm (wenn nicht einen älteren ''o'' -Stamm mit Leumann Lat. Gramm. 234) abgelöst haben kann; auch *λεῖϝος somit zunächst für *''lei''-''u̯''-''os''? Der Stammvokal ist mehrdeutig; neben ''lei''- kommt auch ''lēi''- in Frage, vgl. πλε(ί)ων < *πληΐων und 1Schulze KZ 28, 266 A. 1 = Kl. Schr. 434 A 1; auch W. -Hofmann s. 2. ''lēvis''. Weiterer Anschluß an die s. [[λείμαξ]] genannten Wörter ist wahrscheinlich; s. auch 2. [[λίς]] und [[λιτός]].<br />'''Page''' 2,99 | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
|sngr='''原文音譯'''：le‹oj 累哦士<br />'''詞類次數'''：形容詞（1）<br />'''原文字根'''：平滑的 相當於： （[[חָלָק]]‎）<br />'''字義溯源'''：平滑的^，平坦的<br />'''出現次數'''：總共（1）；路（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 平坦（1） 路3:5 | |sngr='''原文音譯'''：le‹oj 累哦士<br />'''詞類次數'''：形容詞（1）<br />'''原文字根'''：平滑的 相當於： （[[חָלָק]]‎）<br />'''字義溯源'''：平滑的^，平坦的<br />'''出現次數'''：總共（1）；路（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 平坦（1） 路3:5 | ||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[gentle]], [[smooth]], [[soft]], [[of sound]], [[without embroidery of stuffs]] | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[laevis]]'', [[smooth]], [[slippery]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.97.3/ 2.97.3]. | |||
}} | }} | ||