3,274,522
edits
μήκων: Difference between revisions
CSV import
(13_6b) |
(CSV import) Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (45 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=mikon | |Transliteration C=mikon | ||
|Beta Code=mh/kwn | |Beta Code=mh/kwn | ||
|Definition=Dor., Arc. | |Definition=Dor., Arc. [[μάκων]], Theoc.7.157, ''IG''5(2).514.16 (Lycosura, ii B. C.): μήκωνος, ἡ (ὁ Arist. (v. infr. 11.2), Polem.Hist.88, Polyaen.8.6.1):—<br><span class="bld">A</span> [[poppy]], esp. [[opium poppy]], [[Papaver somniferum]], μήκων δ' ἑτέρωσε κάρη βάλεν ἐνὶ κήπῳ Il.8.306, cf. [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''160, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 1.12.2 ([[si vera lectio|s. v.l.]]), Theoc.l.c.; <b class="b3">μάκωνσι λευκαῖς</b> ''IG''l.c.; μήκων [[ἥμερος]], κηπευτή, Dsc. 4.64, Gal.6.548; [[μήκων Ἡρακλεία]] = [[frothy poppy]], [[Silene venosa]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 9.12.5; μ. ἀφρώδης Dsc.4.66; [[μήκων κερατῖτις]] = [[horned poppy]], [[Glaucium flavum]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 9.12.3, Dsc.4.65 (but = [[λεοντοπέταλον]], Ps.-Dsc. 3.96); [[μήκων μέλαινα]] = [[corn poppy]], [[Papaver rhoeas]], [[common poppy]], [[corn rose]], [[field poppy]], [[Flanders poppy]], [[red poppy]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 9.11.9, Dsc. 4.64 ([[μέλας]] Ps.-Dsc.ibid.); [[μήκων ῥοιάς]] = [[Papaver hybridum]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 9.12.4, Dsc.4.63; [[μήκων ἀγρία]] = [[μήκων μέλαινα]], ib.64; [[μήκων ἀγριωτέρα]] = [[windrose]], [[Papaver argemone]], ibid.<br><span class="bld">2</span> a single [[poppy]]-[[seed]], Archim.''Aren.''2.4; collectively, μήκων ἁδρά Hp.''Mul.''2.192; μήκων μεμελιτωμένη Th.4.26; [[ὀπὸς μήκωνος]] = [[opium]], Asclep. ap. Gal.14.138, etc.<br><span class="bld">3</span> [[poppy]]-[[head]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]''4.8.10: as an architectural ornament, Paus.5.20.5.<br><span class="bld">II</span> [[mecon]], [[quasi-liver]] of [[testaceous]] [[animal]]s ([[ὀστρακηρά]]), [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''530a15, 547a16.<br><span class="bld">2</span> [[ink bag of the cuttlefish]], Id.''Fr.''334 (masc.), Ael.''NA''ap.Suid.<br><span class="bld">III</span> a [[metallic]] [[sand]], Poll.7.100.<br><span class="bld">IV</span> [[the part of the ear at the root under the lobe]], Id.2.86.<br><span class="bld">V</span> [[μήκων ἀφρώδης]] = [[πέπλος]], [[spurge]], Dsc.4.167; so [[μήκων]] alone, as a purgative, freq. in Hp., ''Mul.''2.124, 192, al., ''Morb.''3.16; ὀπὸς μήκωνος ''Mul.''2.201; [[μήκων]] alone, = [[τιθυμαλλίς]], Dsc.4.164. (Etym. dub.; OHG. māgo, Germ. [[Mohn]], OSlav. makû are prob. borrowed.) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0172.png Seite 172]] ωνος, ἡ, 1) der | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0172.png Seite 172]] ωνος, ἡ, 1) der [[Mohn]]; Il. 8, 306. 14, 499; μήκωνα, Ar. Av. 160; Her. 2, 92; μήκωνα μεμελιτωμένην, Thuc. 4, 26; Theophr. u. Sp. Auch der [[Mohnkopf]], sonst [[κώδεια]], und der betäubende [[Mohnsaft]], Opium, sonst [[μηκώνιον]], werden zuweilen so genannt; μήκωνες λευκοί (also masc.), Polem. bei Ath. XI, 478 d; [[μέλαινα]], Euphron. Ath. I, 7 e (v. 11.). – 2) bei Arist. H. A. 4, 4. 5, 15 u. öfter die [[Blase]] der Black- oder Dintenfische u. ähnlicher Schalthiere, in welcher sie der Dinte ähnlichen Saft haben; vgl. Ath. VII, 316 d, wo ὁ [[μήκων]] steht, u. Opp. Hal. 3, 157; αἱ τῆς πορφύρας μήκωνες, Ath. III, 87 d. – 3) ein [[Metallfand]], Poll. 7, 27. – 4) bei Paus. 5, 20, 9 eine architektonische Verzierung, von der Ähnlichkeit mit einem Mohnkopfe. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ωνος (ἡ, <i>qqf</i> ὁ)<br />pavot, <i>plante</i>.<br />'''Étymologie:''' [[μῆκος]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''μήκων:''' дор. [[μάκων]], ωνος (ᾱ) ἡ<br /><b class="num">1</b> [[мак]] Hom., Her., Arph. etc.: μ. μεμελιτωμένη Thuc. мак, приготовленный с медом;<br /><b class="num">2</b> [[чернильный мешок]] (у головоногих моллюсков) Arst. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''μήκων''': Δωρ. [[μάκων]], ωνος, ἡ, ὁ «[[μᾶκος]]», ἡ «παπαροῦνα», [[μήκων]] δ’ ὡς [[ἑτέρωσε]] κάρη βάλεν, ὡς [[μήκων]] ἀπέκλινε πρὸς τὸ ἕτερον τὴν κεφαλήν, Ἰλ. Θ. 306, ([[ἔνθα]] λέγεται ὅτι ἦτο φυτὸν κηπαῖον), πρβλ. Ἡρόδ. 2, 92, Ἀριστοφ. Ὄρν. 160, Θεόκρ. 7. 157. 2) ἡ κεφαλὴ τοῦ φυτοῦ τούτου, ὡς τὸ [[κώδεια]], Ἱππ. 645, 13, Θεόφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 4. 8, 10· - ἐν χρήσει ὡς ἀρχιτεκτονικὸν [[κόσμημα]], Παυσ. 5. 20, 5· - ἡ κεφαλὴ ἐχρησίμευεν ὡς [[τροφή]], μ. μεμελιτωμένη Θουκ. 4. 26· - μήκωνος [[ὀπός]], τὸ [[ὄπιον]], Ἱππ. 670. 24, κτλ.· πρβλ. [[μηκώνιον]]. ΙΙ. τὸ περίττωμα τῶν ὀστρακηρῶν, δηλ. τῶν ὀστρακοδέρμων, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 4. 4, 22 κἑξ., 5. 15, 10· ἡ μελανοφόρος [[κύστις]] τῆς σηπίας, ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 315 ([[ἔνθα]] [[εἶναι]] ἀρσεν.), Αἰλ. παρὰ Σουΐδ. ΙΙΙ. μεταλλικὴ [[ἄμμος]], Πολυδ. Ζ΄, 100. IV. τὸ ἐσωτερικὸν [[μέρος]] τοῦ [[ὠτός]], [[αὐτόθι]] 2, 86 Bekk., [[ἔνθα]] κοινῶς [[μύκων]]. V. = [[πεπλίς]], Διοσκ. 4. 168. (Πρβλ. Ἀρχ. Γερμ. mâg-o, κοινὰ Γερμ. mân (mohn)· Βοημ. màk.) | |||
}} | |||
{{Autenrieth | |||
|auten=ωνος: [[poppy]], Il. 8.306†. | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=ο, η (Α [[μήκων]], -ωνος, δωρ. τ. [[μάκων]], [[ή]])<br />αρχαία και [[λόγια]] [[ονομασία]] ορισμένων ειδών του γένους [[παπάβερ]], το οποίο [[σήμερα]] [[είναι]] γνωστό με την [[κοινή]] [[ονομασία]] [[παπαρούνα]] και στο οποίο ανήκουν φαρμακευτικά και βιομηχανικά φυτά, με ναρκωτικές και άλλες ουσίες (α. «[[μήκων]] ἡ [[ῥοιάς]]» β. «[[μήκων]] ἡ [[ἀγρία]]» γ. «[[μήκων]] ή ύπνοφόρος»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[φυτό]] [[τιθύμαλλος]] ή [[τιθυμαλλίς]], κν. [[σήμερα]] [[γαλατσίδα]]<br /><b>2.</b> αρχιτεκτονικό [[κόσμημα]] όμοιο με τη μήκωνα [[κατά]] το [[σχήμα]]<br /><b>3.</b> η [[μελανοφόρος]] [[κύστη]] της σουπιάς και άλλων όμοιων [[μαλακίων]]<br /><b>4.</b> τα περιττώματα τών οστρακοδέρμων<br /><b>5.</b> [[είδος]] μεταλλικής άμμου<br /><b>6.</b> το εσωτερικό [[μέρος]] του αφτιού<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «μήκωνος [[ὀπός]]» — το όπιο<br />β) «[[μήκων]] [[ἀφρώδης]]» — το [[φυτό]] [[πέπλος]]<br />γ) «[[μήκων]] ἡ [[ἀγρία]]» — η αγρεμώνη.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[μήκων]] ([[πρβλ]]. [[βλήχων]]) συνδέεται με ονόματα της γερμ. και σλαβ. τα οποία σημαίνουν «[[παπαρούνα]]» ([[πρβλ]]. αρχ. άνω γερμ. <i>maho</i> και <i>mago</i>, αρχ. σλαβ. <i>makŭ</i> <b>κ.ά.</b>). Η [[ποικιλία]] στη [[μορφή]] που παρατηρείται στους προηγούμενους τ. οδηγεί στην [[υπόθεση]] ότι πρόκειται για ανεξάρτητα δάνεια, πιθ. από κάποια μεσογειακή [[γλώσσα]]. Την [[υπόθεση]] αυτή ενισχύει το [[γεγονός]] ότι η [[παπαρούνα]] [[είναι]] μεσογειακό [[φυτό]]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''μήκων:''' ἡ, Δωρ. [[μάκων]] <i>[ᾱ]</i>, <i>-ωνος</i>, [[παπαρούνα]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[poppy]], [[Papaver somniferum]], [[poppy-head]] (Θ 306), meatph. of poppy-like objects, e.g. [[ink-bag of the cuttle-fish]] (m., Arist.).<br />Other forms: Dor. Arc. [[μάκων]], <b class="b3">-ωνος</b>.<br />Compounds: <b class="b3">μηκωνο-φόρος</b> (''[[sc.]]'' [[γῆ]]) f. [[poppy-bearing country]] (pap.).<br />Derivatives: 1. name of poppy-like plants (Euphorbia, wild lettuce): <b class="b3">μηκών-ιον</b> (Hp., Thphr.; also = [[opium]] [Phld.]), <b class="b3">-ίς</b> f. (Nic., inscr., pap.). <b class="b3">-ῖτις</b> (Gal., Redard 74; also name of a stone [Plin.], Redard 57). 2. adj. <b class="b3">μηκών-ειος</b> [[spiced with poppy]] (Philostr.), n. [[opium]] (S. E., sch.), f. <b class="b3">-ίς</b> (Alcm.), <b class="b3">-ικός</b> [[poppy-like]] (Thphr.). 3. Dimin. [[μηκωνάριον]] (Androm. ap. Gal.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Formation like [[βλήχων]] a. o. (Chantraine Form. 162). Clearly related to the Slav. and Germ. word for [[poppy]]: Slav., e.g. Russ. CSl. [[makъ]], Russ. [[mak]] (old <b class="b3">ο-</b>stem); Germ., e.g. OHG [[maho]], MHG [[mahen]], [[mān]]; besides with gramm. change OHG [[mago]], OSw. [[val-moghi]] ([[val-]] < <b class="b2">*u̯alha-</b> [[torpor]]) a. o. Notable are both the gramm. change and the short vowel against Gr. <b class="b3">-α-</b>, both of which can be interpreted as pointing to old. cognates. As acc. to botanists the poppy originates from the Mediterranean, it must be an already IE loan of a [[Wanderwort]]. WP. 2, 225 (with a quite doubtful root connection), Pok. 698, Schrader-Nehring Reallex. 2, 68 f., Machek Ling. Posn. 2, 158, Fraenkel Lit. et. Wb. s. [[aguonà]]. Fur. 218 compares <b class="b3">βηκώνιον εἶδος βοτάνης</b> and concludes to a Pre-Greek form. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[μήκων]], δοριξ [[μάκων]], [ᾱ], ωνος, ἡ,<br />the [[poppy]], Il., etc. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''μήκων''': {mḗkōn}<br />'''Forms''': dor. ark. [[μάκων]], -ωνος<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': ‘Mohn, Papaver somniferum, Mohnkorn, -kopf, -saft’ (seit Θ 306), übertr. von mohnähnlichen Gegenständen, z.B. [[Tintenblase des Tintenfisches]] (m.. Arist.);<br />'''Composita''': [[μηκωνοφόρος]] (''[[sc.]]'' γῆ) f. [[mohntragendes Land]] (Pap.).<br />'''Derivative''': Ableitungen. 1. Benennungen mohnähnlicher Pflanzen (Euphorbia, wilder Lattich): [[μηκώνιον]] (Hp., Thphr.; auch = [[Opium]] [Phld.]), -ίς f. (Nik., Inschr., Pap.). -ῖτις (Gal., Redard 74; auch N. eines Steins [Plin.], Redard 57). 2. Adj. [[μηκώνειος]] [[mit Mohn gewürzt]] (Philostr.), n. [[Opium]] (S. E., Sch.), f. -ίς (Alkm.), -ικός [[mohnähnlich]] (Thphr.). 3. Demin. [[μηκωνάριον]] (Androm. ap. Gal.).<br />'''Etymology''': Bildung wie [[βλήχων]] u. a. (Chantraine Form. 162). Hängt offenbar mit dem slav. und germ. Wort für [[Mohn]] zusammen: slav., z.B. russ. ksl. ''makъ'', russ. ''mak'' (alter ''o''-Stamm); germ., z.B. ahd. ''maho'', mhd. ''mahen'', ''mān''; daneben mit gramm. Wechsel ahd. ''mago'', aschw. ''val''-''moghi'' (''val''- < *''u̯alha''- [[Betäubung]]) u. a. Zu beachten sind sowohl der gramm. Wechsel wie die Vokalkürze gegenüber gr. -α-, was beides für Urverwandtschaft spricht. Da nach den Botanikern der Mohn aus dem Mittelmeergebiet stammt, muß es sich um eine schon idg. Entlehnung eines Wanderworts handeln. WP. 2, 225 (mit einer ganz fraglichen Wz.anknüpfung), Pok. 698, Schrader-Nehring Reallex. 2, 68 f., Machek Ling. Posn. 2, 158, Fraenkel Lit. et. Wb. s. ''aguonà''.<br />'''Page''' 2,225 | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=-ωνος (=[[παπαρούνα]]). Ἄγνωστη ἡ [[ἐτυμολογία]] της. | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[papaver]]'', [[poppy]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.26.8/ 4.26.8]. | |||
}} | }} | ||