ἑσπέρα: Difference between revisions

CSV import
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+)<\/b>" to "$1")
(CSV import)
Tags: Mobile edit Mobile web edit
 
(27 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=espera
|Transliteration C=espera
|Beta Code=e(spe/ra
|Beta Code=e(spe/ra
|Definition=Ion. ἑσπ-έρη, ἡ, prop. fem. of <b class="b3">ἕσπερος</b>: <span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> (sc. <b class="b3">ὥρα</b>), [[evening]], ἑσπέρας <b class="b2">at eve</b>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.40</span>, <span class="bibl">Eup.322</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>59e</span>, al. ; τῆς ἑσπέρας <span class="bibl">Alex.125.7</span> ; also ἑσπέρην <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span>2.121</span> ; <b class="b3">ἀπὸ ἑσπέρας εὐθύς</b> just at [[nightfall]], <span class="bibl">Th.3.112</span> ; ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>11.10</span> ; <b class="b3">πρὸς ἑσπέραν</b> towards [[evening]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>1085</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>1.1.30</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>24.29</span> ; εἰς ἑσπέραν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>223d</span> ; <b class="b3">ἐπειδὴ ἑσπέρα ἦν</b> ib.<span class="bibl">220c</span> ; ἐπεὶ πρὸς ἑσπέραν ἦν <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>4.3.22</span> ; ἑσπέρας γιγνομένης <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>621a</span> ; <b class="b3">περὶ ἑσπέραν βαθεῖαν</b> late in <b class="b2">the evening</b>, Plu.2.179e : metaph., <b class="b3">ὁ βίος ἑσπέραν ἄγει</b> life is wearing to its [[eve]], <span class="bibl">Alex.228</span>; ἑ. βίον Anon. ap. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Po.</span>1457b24</span>: pl., <b class="b3">διχομήνιδες ἑσπέραι</b> [[evenings]] when the moon is full, <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>8(7).47</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[night]], μίαν ἑ. αὐλισάμενος <span class="bibl">J.<span class="title">BJ</span>5.2.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> (sc. <b class="b3">χώρα</b>) <b class="b2">the west</b>, πρὸς ἑσπέραν φέρει <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1260</span> ; ἡ πρὸς ἑσπέρην [χώρη] <span class="bibl">Hdt.1.82</span>, cf. <span class="bibl">3.115</span> ; τὸ πρὸς ἑσπέρης <span class="bibl">Id.8.130</span>, <span class="bibl">132</span>, <span class="bibl">4.38</span> ; τὰ πρὸς ἑσπέραν <span class="bibl">Th.6.2</span> ; τὴν ἀνατολὴν ποιεῖσθαι ἀφ' ἑσπέρας <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>345a3</span>, cf. <span class="bibl">344b34</span> ; <b class="b3">τὰ</b> πνεύματα πνεῖ τῆς δείλης ἀπὸ τῆς ἑ. <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Vent.</span>47</span> : metaph. in political sense, τὰ προφαινόμενα ἀπὸ τῆς ἑ. νέφη <span class="bibl">Plb.5.104.9</span>, cf. <span class="bibl">9.37.10</span>: <b class="b3">Ἑ., ἡ,</b> the <b class="b2">Western Empire</b>, <span class="bibl">Agath.4.29</span>,<span class="bibl">5.16</span>.</span>
|Definition=Ion. [[ἑσπέρη]], ἡ, prop. fem. of [[ἕσπερος]]:<br><span class="bld">I</span> (''[[sc.]]'' [[ὥρα]]), [[evening]], ἑσπέρας [[at eve]], Pi.''P.''4.40, Eup.322, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 59e, al.; τῆς ἑσπέρας Alex.125.7; also [[ἑσπέρην]] Hp.''Mul.''2.121; <b class="b3">ἀπὸ ἑσπέρας εὐθύς</b> just at [[nightfall]], Th.3.112; ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ Pi.''P.''11.10; <b class="b3">πρὸς ἑσπέραν</b> towards [[evening]], Ar.''V.''1085, X.''HG''1.1.30, ''Ev.Luc.''24.29; εἰς ἑσπέραν [[Plato|Pl.]]''[[Symposium|Smp.]]'' 223d; <b class="b3">ἐπειδὴ ἑσπέρα ἦν</b> ib.220c; ἐπεὶ πρὸς ἑσπέραν ἦν X.''HG''4.3.22; ἑσπέρας γιγνομένης [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 621a; <b class="b3">περὶ ἑσπέραν βαθεῖαν</b> late in [[the evening]], Plu.2.179e: metaph., <b class="b3">ὁ βίος ἑσπέραν ἄγει</b> life is wearing to its [[eve]], Alex.228; ἑ. βίον Anon. ap. Arist.''Po.''1457b24: pl., <b class="b3">διχομήνιδες ἑσπέραι</b> [[evenings]] when the moon is full, Pi.''I.''8(7).47.<br><span class="bld">2</span> [[night]], μίαν ἑ. αὐλισάμενος J.''BJ''5.2.1.<br><span class="bld">II</span> (''[[sc.]]'' [[χώρα]]) [[the west]], πρὸς ἑσπέραν φέρει [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''1260; ἡ πρὸς ἑσπέρην [χώρη] [[Herodotus|Hdt.]]1.82, cf. 3.115; τὸ πρὸς ἑσπέρης Id.8.130, 132, 4.38; τὰ πρὸς ἑσπέραν Th.6.2; τὴν ἀνατολὴν ποιεῖσθαι ἀφ' ἑσπέρας [[Aristotle|Arist.]]''[[Meteorologica|Mete.]]''345a3, cf. 344b34; [[τὰ]] πνεύματα πνεῖ τῆς δείλης ἀπὸ τῆς ἑ. [[Theophrastus|Thphr.]] ''Vent.''47: metaph. in political sense, τὰ προφαινόμενα ἀπὸ τῆς ἑ. νέφη Plb.5.104.9, cf. 9.37.10: <b class="b3">Ἑ., ἡ,</b> the [[Western Empire]], Agath.4.29,5.16.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1043.png Seite 1043]] ἡ, der Abend, die Abendzeit; ἑσπέρας, Abends, Pind. Ol. 3, 21 P. 4, 40; ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ, mit dem Ende des Abends, mit Einbruch der Nacht, 11, 10; auch im plur., die Abendstunden, I. 7, 44; πρὸς ἑσπέρᾳ Ar. Vesp. 1085; in Prosa die gew. Form, ἐπειδὴ [[ἑσπέρα]] ἦν Plat. Conv. 220 c; ἑσπέρας γιγνομένης Rep. X, 621 a; häufig ἑσπέρας, Abends; εἰς ἑσπέραν Conv. 223 d, wie Xen. An. 3, 1, 3, auf den Abend; ἀφ' ἑσπέρας [[εὐθύς]] Thuc. 3, 112; πρωῒ καὶ πρὸς ἑσπέραν, früh u. Abends, Xen. Hell. 1, 1, 30, wie ἐπεὶ πρὸς ἑσπέραν ἦν 4, 3, 22; übertr., ὁ [[βίος]] ἑσπέραν [[ἄγει]] Alezis in Stob. Fl. 116, 19, wie Arist. poet. 21 das Alter βίου [[ἑσπέρα]] heißt. – Von der Himmelsgegend, πρὸς ἑσπέραν φέρει Eur. Or. 1260; τὰ πρὸς ἑσπέραν, die westlichen Gegenden, Thuc. 6, 2, wie Xen. Cyr. 1, 1, 5 u. Sp. – Vgl. [[ἕσπερος]].
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1043.png Seite 1043]] ἡ, der Abend, die Abendzeit; ἑσπέρας, Abends, Pind. Ol. 3, 21 P. 4, 40; ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ, mit dem Ende des Abends, mit Einbruch der Nacht, 11, 10; auch im plur., die Abendstunden, I. 7, 44; πρὸς ἑσπέρᾳ Ar. Vesp. 1085; in Prosa die gew. Form, ἐπειδὴ [[ἑσπέρα]] ἦν Plat. Conv. 220 c; ἑσπέρας γιγνομένης Rep. X, 621 a; häufig ἑσπέρας, Abends; εἰς ἑσπέραν Conv. 223 d, wie Xen. An. 3, 1, 3, auf den Abend; ἀφ' ἑσπέρας [[εὐθύς]] Thuc. 3, 112; πρωῒ καὶ πρὸς ἑσπέραν, früh u. Abends, Xen. Hell. 1, 1, 30, wie ἐπεὶ πρὸς ἑσπέραν ἦν 4, 3, 22; übertr., ὁ [[βίος]] ἑσπέραν [[ἄγει]] Alezis in Stob. Fl. 116, 19, wie Arist. poet. 21 das Alter βίου [[ἑσπέρα]] heißt. – Von der Himmelsgegend, πρὸς ἑσπέραν φέρει Eur. Or. 1260; τὰ πρὸς ἑσπέραν, die westlichen Gegenden, Thuc. 6, 2, wie Xen. Cyr. 1, 1, 5 u. Sp. – Vgl. [[ἕσπερος]].
}}
{{bailly
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>1</b> le soir : ἑσπέρας, le soir ; εἰς τὴν ἑσπέραν XÉN sur le soir ; πρὸς ἑσπέραν XÉN vers le soir ; εὐθὺς ἀφ' ἑσπέρας XÉN, ἀπὸ ἑσπέρας [[εὐθύς]] THC à la tombée de la nuit ; ἑσπέρας γενομένης XÉN le soir venu ; ἑσπέρας ἐπιγενόμενης XÉN le soir étant survenu;<br /><b>2</b> [[la région du couchant]] : τὰ πρὸς ἑσπέραν THC, ἡ πρὸς ἑσπέρην [[χώρη]] HDT, τὸ πρὸς ἑσπέρης HDT la région du couchant <i>ou</i> de l'occident.<br />'''Étymologie:''' fém. de [[ἕσπερος]], cf. <i>lat.</i> [[vesper]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἑσπέρα:''' ион. ἑσπέρη ἡ<br /><b class="num">1</b> [[вечер]]: ἑσπέρας Pind., Arph. вечером; πρὸς ἑσπέρᾳ Arph., εἰς (τὴν) ἑσπέραν Xen., Plat. или πρὸς ἑσπέραν Xen. под вечер, к вечеру; ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ Pind. или περὶ ἑσπέραν βαθεῖαν Plut. поздним вечером; ἀπὸ ἑσπέρας [[εὐθύς]] Thuc. или εὐθὺς ἀφ᾽ ἑσπέρας Xen. с наступлением вечера; [[ἐπειδὴ]] ἑ. ἦν Plat., [[ἐπεὶ]] πρὸς ἑσπέραν ἦν или ἑσπέρας (ἐπι)γενομένης Xen. когда наступил вечер;<br /><b class="num">2</b> перен. [[закат]] (βίου Arst.);<br /><b class="num">3</b> [[запад]] Arst.: τὰ πρὸς ἑσπέραν Thuc., ἡ πρὸς ἑσπέρην [[χώρη]] или τὸ πρὸς ἑσπέρης Her. страны Запада, Запад; πρὸς ἑσπέραν Eur. к западу, с западной стороны; ὁ ἀφ᾽ ἑσπέρας Arst. западный.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ἑσπέρα''': Ἰων. -έρη, ἡ, Λατ. vespera, κυρ. θηλ. τοῦ [[ἕσπερος]]· Ι. (ἐξυπακ. ὥρα), [[ἑσπέρα]], «βράδυ» (παρ’ Ὁμ. [[ἕσπερος]]), Ἡρόδοτ. 1. 142, Πίνδαρ., κτλ.· ἑσπέρας, κατὰ τὴν ἑσπέραν, τὸ «βράδυ», Πινδ. Π. 4. 70, Εὔπολ. ἐν Ἀδήλ. 28, Πλάτ., κλ.· τῆς ἑσπέρας Ἄλεξ. ἐν «Λέβητι» 3. 8· [[ὡσαύτως]], ἑσπέρην Ἱππ. 644. 25· ἀπὸ ἑσπέρας εὐθὺς Θουκ. 3. 112· ἀνατολὴν ποιεῖσθαι ἀφ’ ἑσπ. Ἀριστ. Μετεωρολ. 1. 7, 12· ἐφ’ ἑσπέρας Meineke Κωμ. Ἀποσπ. 5. σ. 52· [[οὕτως]], ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ Πινδ. Π. 11. 18· πρὸς ἑσπέρᾳ Ἀριστ. Σφ. 1085· εἰς ἢ πρὸς ἑσπέραν, κατὰ τὸ «βράδυ», Πλάτ. Συμπ. 223D, Ξεν. Ἑλλ. 1. 1, 30· [[ἐπειδὴ]] [[ἑσπέρα]] ἦν Πλάτ. Συμπ. 220C· [[ἐπεὶ]] πρὸς ἑσπέραν ἦν Ξεν. Ἑλλ. 4. 3, 22· ἑσπέρας γιγνομένης Πλάτ. Πολ. 621Α· περὶ ἑσπ. βαθεῖαν, ἀργὰ τὸ «βράδυ», Πλούτ. 2. 179D: - μεταφ., ὁ [[βίος]] ἑσπέραν ἄγει, κλίνει πρὸς τὸ [[τέλος]] του, Ἄλεξ. ἐν «Τιτθῇ» 3· βίου ἑσπ. παρ’ Ἀριστ. ἐν Ποιητ. 21, 13: - ἐν τῷ πληθ., αἱ ἑσπεριναὶ ὧραι, Dissen. ἐν Πινδ. Ι. 744. ΙΙ. (ἐξυπακ. [[χώρα]]), τὸ πρὸς δυσμὰς [[μέρος]] τοῦ κόσμου, ἡ πρὸς δυσμάς, Λατ. occidens, ὡς τὸ Γερμ. Abend, πρὸς ἑσπέραν Εὐρ. Ὀρ. 1260· πληρέστερον, ἡ πρὸς ἑσπέρην χώρη Ἡρόδ. 1. 82· τὸ πρὸς ἑσπέρης ὁ αὐτ. 8. 130· οὕτω, τὰ πρὸς ἑσπέραν Θουκ. 6. 2.
|lstext='''ἑσπέρα''': Ἰων. -έρη, ἡ, Λατ. vespera, κυρ. θηλ. τοῦ [[ἕσπερος]]· Ι. (ἐξυπακ. ὥρα), [[ἑσπέρα]], «βράδυ» (παρ’ Ὁμ. [[ἕσπερος]]), Ἡρόδοτ. 1. 142, Πίνδαρ., κτλ.· ἑσπέρας, κατὰ τὴν ἑσπέραν, τὸ «βράδυ», Πινδ. Π. 4. 70, Εὔπολ. ἐν Ἀδήλ. 28, Πλάτ., κλ.· τῆς ἑσπέρας Ἄλεξ. ἐν «Λέβητι» 3. 8· [[ὡσαύτως]], ἑσπέρην Ἱππ. 644. 25· ἀπὸ ἑσπέρας εὐθὺς Θουκ. 3. 112· ἀνατολὴν ποιεῖσθαι ἀφ’ ἑσπ. Ἀριστ. Μετεωρολ. 1. 7, 12· ἐφ’ ἑσπέρας Meineke Κωμ. Ἀποσπ. 5. σ. 52· [[οὕτως]], ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ Πινδ. Π. 11. 18· πρὸς ἑσπέρᾳ Ἀριστ. Σφ. 1085· εἰς ἢ πρὸς ἑσπέραν, κατὰ τὸ «βράδυ», Πλάτ. Συμπ. 223D, Ξεν. Ἑλλ. 1. 1, 30· [[ἐπειδὴ]] [[ἑσπέρα]] ἦν Πλάτ. Συμπ. 220C· [[ἐπεὶ]] πρὸς ἑσπέραν ἦν Ξεν. Ἑλλ. 4. 3, 22· ἑσπέρας γιγνομένης Πλάτ. Πολ. 621Α· περὶ ἑσπ. βαθεῖαν, ἀργὰ τὸ «βράδυ», Πλούτ. 2. 179D: - μεταφ., ὁ [[βίος]] ἑσπέραν ἄγει, κλίνει πρὸς τὸ [[τέλος]] του, Ἄλεξ. ἐν «Τιτθῇ» 3· βίου ἑσπ. παρ’ Ἀριστ. ἐν Ποιητ. 21, 13: - ἐν τῷ πληθ., αἱ ἑσπεριναὶ ὧραι, Dissen. ἐν Πινδ. Ι. 744. ΙΙ. (ἐξυπακ. [[χώρα]]), τὸ πρὸς δυσμὰς [[μέρος]] τοῦ κόσμου, ἡ πρὸς δυσμάς, Λατ. occidens, ὡς τὸ Γερμ. Abend, πρὸς ἑσπέραν Εὐρ. Ὀρ. 1260· πληρέστερον, ἡ πρὸς ἑσπέρην χώρη Ἡρόδ. 1. 82· τὸ πρὸς ἑσπέρης ὁ αὐτ. 8. 130· οὕτω, τὰ πρὸς ἑσπέραν Θουκ. 6. 2.
}}
{{bailly
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>1</b> le soir : ἑσπέρας, le soir ; [[εἰς]] τὴν ἑσπέραν XÉN sur le soir ; πρὸς ἑσπέραν XÉN vers le soir ; εὐθὺς ἀφ’ ἑσπέρας XÉN, ἀπὸ ἑσπέρας [[εὐθύς]] THC à la tombée de la nuit ; ἑσπέρας γενομένης XÉN le soir venu ; ἑσπέρας ἐπιγενόμενης XÉN le soir étant survenu;<br /><b>2</b> la région du couchant : τὰ πρὸς ἑσπέραν THC, ἡ πρὸς ἑσπέρην [[χώρη]] HDT, τὸ πρὸς ἑσπέρης HDT la région du couchant <i>ou</i> de l’occident.<br />'''Étymologie:''' fém. de [[ἕσπερος]], cf. <i>lat.</i> vesper.
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[ἑσπέρα]] (<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> ϝεσπ- (I. 8.44) ) [[evening]] ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ (P. 11.10) “ἐν διχομηνίδεσσιν δὲ ἑσπέραις ἐρατὸν λύοι κεν χαλινὸν ὑφ' ἥρωι [[παρθενίας]]” (I. 8.44) gen., at [[evening]] [[ἤδη]] γὰρ [[αὐτῷ]] [[διχόμηνις]] ὅλον [[χρυσάρματος]] ἑσπέρας ὀφθαλμὸν ἀντέφλεξε Μήνα (O. 3.20) “[[πεύθομαι]] δ' αὐτὰν ἐναλίαν βᾶμεν σὺν ἅλμᾳ ἑσπέρας ὑγρῷ πελάγει σπομέναν” (P. 4.40)
|sltr=[[ἑσπέρα]] (ϝεσπ- (I. 8.44) ) [[evening]] ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ (P. 11.10) “ἐν διχομηνίδεσσιν δὲ ἑσπέραις ἐρατὸν λύοι κεν χαλινὸν ὑφ' ἥρωι [[παρθενίας]]” (I. 8.44) gen., at [[evening]] [[ἤδη]] γὰρ [[αὐτῷ]] [[διχόμηνις]] ὅλον [[χρυσάρματος]] ἑσπέρας ὀφθαλμὸν ἀντέφλεξε Μήνα (O. 3.20) “[[πεύθομαι]] δ' αὐτὰν ἐναλίαν βᾶμεν σὺν ἅλμᾳ ἑσπέρας ὑγρῷ πελάγει σπομέναν” (P. 4.40)
}}
}}
{{StrongGR
{{StrongGR
Line 29: Line 32:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=η (AM [[ἑσπέρα]], Α ιων. τ. ἑσπέρη)<br /><b>1.</b> (ενν. <i>ώρα</i>) το [[τέλος]] της ημέρας, το [[χρονικό]] [[διάστημα]] από τη [[δύση]] του ηλίου [[μέχρι]] να επικρατήσει το νυχτερινό [[σκοτάδι]] (ή και [[ακόμη]] περισσότερο)<br /><b>2.</b> (ενν. [[χώρα]]) το δυτικό [[μέρος]] του ορίζοντα, η [[δύση]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «καλή ‘σπέρα», «καλὴν ἐσπέραν» — [[χαιρετισμός]] όταν συναντάμε κάποιον [[μετά]] το [[απόγευμα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[νύχτα]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> τα [[γηρατειά]] («[[βίος]] ἐσπέραν [[ἄγει]]» — η ζωή φτάνει [[προς]] το [[τέλος]] της)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ» — [[μόλις]] ήρθε η [[νύχτα]]<br />β) «[[περί]] ἑσπέραν βαθεῑαν» — [[αργά]] το [[βράδυ]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αιολ.-αττ. τ. (ιων. <i>εσπέρη</i>). Έχει την [[ίδια]] [[σημασία]] με τον επικ. ποιητ. τ. [[έσπερος]], που προήλθε από αρχ. <i>hέσπερος</i> (<span style="color: red;"><</span> ΙE <i>wesper</i>-<i>os</i> «[[εσπέρα]]») και συνδέεται με άλλους ΙΕ τύπους, όπως τα λατ. <i>vesper</i> «[[εσπέρα]]», λιθ. <i>v</i><i>ā</i><i>karas</i>, αρχ. σλαβ. <i>večer</i> [[καθώς]] και με ουαλ. <i>ucher</i>, αρμ. <i>gišer</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[εσπερία]], [[εσπερινός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[εσπερίζω]], [[εσπερικός]], [[εσπέριος]], [[εσπερίτης]], [[εσπερόθεν]]<br /><b>μσν.</b><br />[[εσπεραίος]], <i>εσπερίηθεν</i><br /><b>νεοελλ.</b><br />[[εσπερίδα]], <i>σπερίζω</i>, [[σπερνός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b>: (Α’ συνθετικό) <b>(μον.)</b> [[εσπερόμορφος]]. (Β συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[ακρέσπερος]], [[εφέσπερος]], [[ποθέσπερος]]).
|mltxt=η (AM [[ἑσπέρα]], Α ιων. τ. ἑσπέρη)<br /><b>1.</b> (ενν. <i>ώρα</i>) το [[τέλος]] της ημέρας, το [[χρονικό]] [[διάστημα]] από τη [[δύση]] του ηλίου [[μέχρι]] να επικρατήσει το νυχτερινό [[σκοτάδι]] (ή και [[ακόμη]] περισσότερο)<br /><b>2.</b> (ενν. [[χώρα]]) το δυτικό [[μέρος]] του ορίζοντα, η [[δύση]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «καλή ‘σπέρα», «καλὴν ἐσπέραν» — [[χαιρετισμός]] όταν συναντάμε κάποιον [[μετά]] το [[απόγευμα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[νύχτα]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> τα [[γηρατειά]] («[[βίος]] ἐσπέραν [[ἄγει]]» — η ζωή φτάνει [[προς]] το [[τέλος]] της)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ» — [[μόλις]] ήρθε η [[νύχτα]]<br />β) «[[περί]] ἑσπέραν βαθεῖαν» — [[αργά]] το [[βράδυ]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αιολ.-αττ. τ. (ιων. <i>εσπέρη</i>). Έχει την [[ίδια]] [[σημασία]] με τον επικ. ποιητ. τ. [[έσπερος]], που προήλθε από αρχ. <i>hέσπερος</i> (<span style="color: red;"><</span> ΙE <i>wesper</i>-<i>os</i> «[[εσπέρα]]») και συνδέεται με άλλους ΙΕ τύπους, όπως τα λατ. <i>vesper</i> «[[εσπέρα]]», λιθ. <i>v</i><i>ā</i><i>karas</i>, αρχ. σλαβ. <i>večer</i> [[καθώς]] και με ουαλ. <i>ucher</i>, αρμ. <i>gišer</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[εσπερία]], [[εσπερινός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[εσπερίζω]], [[εσπερικός]], [[εσπέριος]], [[εσπερίτης]], [[εσπερόθεν]]<br /><b>μσν.</b><br />[[εσπεραίος]], <i>εσπερίηθεν</i><br /><b>νεοελλ.</b><br />[[εσπερίδα]], <i>σπερίζω</i>, [[σπερνός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b>: (Α’ συνθετικό) <b>(μον.)</b> [[εσπερόμορφος]]. (Β συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[ακρέσπερος]], [[εφέσπερος]], [[ποθέσπερος]]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἑσπέρα:''' Ιων. -έρη, ἡ, Λατ. [[vespera]], [[κυρίως]] θηλ. του [[ἕσπερος]]·<br /><b class="num">I.</b> (ενν. [[ὥρα]]), [[βράδυ]], [[βραδάκι]], [[δειλινό]], [[σούρουπο]], [[βραδιά]], σε Ηρόδ.· <i>ἑσπέρας</i>, κατά το [[βραδάκι]], σε Πλάτ. κ.λπ.· ἀπὸ ἑσπέρας [[εὐθύς]], [[αμέσως]] [[μόλις]] νύχτωσε, [[μόλις]] έπεσε το [[σούρουπο]], σε Θουκ·. <i>πρὸς ἑσπέρᾳ</i>, σε Αριστοφ.· <i>ἐπὶ πρὸς ἑσπέραν ἦν</i>, σε Ξεν.· <i>ἑσπέρας γιγνομένης</i>, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> (ενν. [[χώρα]]), το δυτικό [[μέρος]] του κόσμου, Λατ. [[occidens]], σε Ευρ.· ἡ πρὸς ἑσπέρην [[χώρη]], η [[χώρα]] προς τα δυτικά, σε Ηρόδ.· <i>τὸ πρὸς ἑσπέρης</i>, στον ίδ.· <i>τὰ πρὸς ἑσπέραν</i>, σε Θουκ.
|lsmtext='''ἑσπέρα:''' Ιων. -έρη, ἡ, Λατ. [[vespera]], [[κυρίως]] θηλ. του [[ἕσπερος]]·<br /><b class="num">I.</b> (ενν. [[ὥρα]]), [[βράδυ]], [[βραδάκι]], [[δειλινό]], [[σούρουπο]], [[βραδιά]], σε Ηρόδ.· <i>ἑσπέρας</i>, κατά το [[βραδάκι]], σε Πλάτ. κ.λπ.· ἀπὸ ἑσπέρας [[εὐθύς]], [[αμέσως]] [[μόλις]] νύχτωσε, [[μόλις]] έπεσε το [[σούρουπο]], σε Θουκ·. <i>πρὸς ἑσπέρᾳ</i>, σε Αριστοφ.· <i>ἐπὶ πρὸς ἑσπέραν ἦν</i>, σε Ξεν.· <i>ἑσπέρας γιγνομένης</i>, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> (ενν. [[χώρα]]), το δυτικό [[μέρος]] του κόσμου, Λατ. [[occidens]], σε Ευρ.· ἡ πρὸς ἑσπέρην [[χώρη]], η [[χώρα]] προς τα δυτικά, σε Ηρόδ.· <i>τὸ πρὸς ἑσπέρης</i>, στον ίδ.· <i>τὰ πρὸς ἑσπέραν</i>, σε Θουκ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἑσπέρα:''' ион. ἑσπέρη ἡ<br /><b class="num">1)</b> вечер: ἑσπέρας Pind., Arph. вечером; πρὸς ἑσπέρᾳ Arph., εἰς (τὴν) ἑσπέραν Xen., Plat. или πρὸς ἑσπέραν Xen. под вечер, к вечеру; ἄκρᾳ σὺν ἑσπέρᾳ Pind. или περὶ ἑσπέραν βαθεῖαν Plut. поздним вечером; ἀπὸ ἑσπέρας [[εὐθύς]] Thuc. или εὐθὺς ἀφ᾽ ἑσπέρας Xen. с наступлением вечера; [[ἐπειδὴ]] ἑ. ἦν Plat., [[ἐπεὶ]] πρὸς ἑσπέραν ἦν или ἑσπέρας (ἐπι)γενομένης Xen. когда наступил вечер;<br /><b class="num">2)</b> перен. закат (βίου Arst.);<br /><b class="num">3)</b> запад Arst.: τὰ πρὸς ἑσπέραν Thuc., ἡ πρὸς ἑσπέρην [[χώρη]] или τὸ πρὸς ἑσπέρης Her. страны Запада, Запад; πρὸς ἑσπέραν Eur. к западу, с западной стороны; ὁ ἀφ᾽ ἑσπέρας Arst. западный.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 42: Line 42:
{{Chinese
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':˜spšra 赫士胚拉<br />'''詞類次數''':名詞(3)<br />'''原文字根''':晚-星<br />'''字義溯源''':黃昏,晚間,天晚,晚;源自([[ἑσπέρα]])X*=晚上)。新約叄次使用這字,都是指白天的終結,即:天晚。比較: ([[ὀψία]] / [[ὄψιος]])晚上<br />'''出現次數''':總共(3);路(1);徒(2)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 晚(1) 徒28:23;<br />2) 天晚(1) 徒4:3;<br />3) 晚了(1) 路24:29
|sngr='''原文音譯''':˜spšra 赫士胚拉<br />'''詞類次數''':名詞(3)<br />'''原文字根''':晚-星<br />'''字義溯源''':黃昏,晚間,天晚,晚;源自([[ἑσπέρα]])X*=晚上)。新約叄次使用這字,都是指白天的終結,即:天晚。比較: ([[ὀψία]] / [[ὄψιος]])晚上<br />'''出現次數''':總共(3);路(1);徒(2)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 晚(1) 徒28:23;<br />2) 天晚(1) 徒4:3;<br />3) 晚了(1) 路24:29
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(ἐνν. [[ὥρα]] = βράδυ, ἐνν. [[χώρα]] =ἡ [[χώρα]] πρός τή δύση). Ἀπό τό [[ἕσπερος]], ὅπου δές γιά ἄλλα παράγωγα.
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[vespera]]'', [[evening]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.112.2/ 3.112.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.29.2/ 7.29.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.27.6/ 8.27.6],<br>''[[occidens]]'', [[setting]], [[west]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.2.2/ 6.2.2], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> τῆς σικελίας].
}}
}}