μαραίνω: Difference between revisions

|Definition=<span class="bld">A</span> fut. μᾰρᾰνῶ Orph.''Fr.''262, ''Epigr.Gr.''854 (Delos): aor.1 ἐμάρᾱνα ''h.Merc.''140, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1328, etc.:—Med., aor. ἐμᾰρηνάμην (v. infr.):—Pass., fut. μᾰρανθήσομαι ''Ep.Jac.''1.11, Gal.7.691: aor. ἐμᾰράνθην Il.9.212, Lyc.1231, etc.: pf. μεμάρασμαι Dsc.1.99, Luc.''Anach.'' 25, [[μεμάραμαι]] (leg. -αμμ-) [[varia lectio|v.l.]] in Dsc. [[l.c.]], Plu.''Pomp.''31: 3sg. plpf. μεμάραντο Q.S.9.371:—[[quench]] fire, [[ἀνθρακιήν]] ''h.Merc.''l.c.:—Pass., [[die away]], [[go slowly out]], of fire, <b class="b3">φλὸξ ἐμαράνθη</b> Il.l.c.; πυρκαϊὴ ἐμαραίνετο 23.228, cf. ''AP''5.4 (Stat. Flacc.): distinguished from [[σβέννυσθαι]] as that which goes out of itself, Arist.''Cael.''305a11; of rays of light, Arat.862.<br><span class="bld">II</span> later, in various senses, <b class="b3">ὄψεις μ.</b> [[quench]] the orbs of sight, S.l.c.; esp. [[waste]], [[wither]], [νόσος] μαραίνει με [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''597 (lyr.); γῆρας ἁμὲ μαραῖνον ταριχεύει Sophr.54; κάλλος ἢ χρόνος ἀνάλωσεν ἢ νόσος ἐμάρανε Isoc.1.6; μάραινε [αὐτὸν] διώγμασι A.''Eu.''139; πίνος πλευρὰν μ. [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''1260; πάνθ' ὁ μέγας χρόνος μ. Id.''Aj.''714 (lyr.), Philem.240; ἀδικία φθείρει [τὴν ψυχὴν] καὶ μ. [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 609d:—Med., νέους ἐμαρήνατο δαίμων ''IG''5(1).1355 (Abia):—Pass., [[waste away]], [[καμάτοισι]] ([[varia lectio|v.l.]] [[ὑπὸ νούσοις]]) Emp.[156.3]; νόσῳ [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''203; τὸ σῶμα οὐκ ἐμαραίνετο Th.2.49, cf. [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 270e; but also of a tumour, [[disappear]], Hp.''Epid.''7.84; <b class="b3">αἷμα… μαραίνεται χερός</b> blood [[dies away from]] my hand, A.''Eu.''280; of a river, [[dry up]], [[Herodotus|Hdt.]]2.24; μ. ἡ κίνησις Arist. ''Pr.''901a26; of a musical sound, [[die away]], ib.921b15; τὸ νοεῖν μ. Id.''de An.''408b24; of winds and waves, [[abate]], Plu.''Pyrrh.''15, ''Mar.''37; of wine, [[lose its strength]], Id.2.692d; κῦδος μαρανθέν Lyc.1231, cf. 1127; <b class="b3">μ. ἀκμή, δύναμις</b>, Plu.''Fab.''2, ''Caes.''3; τῶν ἐπιθυμιῶν καὶ ὀργῶν μεμαρασμένων Porph.''Abst.''3.26. (Perh. cf. Lat. [[morbus]]; signf. ''ΙΙ'' may be the earlier in origin.)

|btext=<i>f.</i> μαρανῶ, <i>ao.</i> [[ἐμάρανα]], <i>pf. inus. ; Pass. ao.</i> ἐμαράνθην, <i>pf.</i> μεμάραμμαι <i>ou</i> μεμάρασμαι;<br />consumer, détruire ; <i>Pass.</i> se consumer ; se flétrir.<br />'''Étymologie:''' R. Mαρ, se consumer, se flétrir ; cf. <i>lat.</i> [[morior]], [[marceo]].

|ptext=aor. att. [[ἐμάρανα]], auch <i>H.h. Merc</i>. 140; ἐμαρήνατο, Epigr. Jacobs <i>Anth. Pal</i>. III p. 967; perf. pass. μεμάρασμαι, Luc. <i>Anach</i>. 25 und Plut. <i>Is. et Os</i>. 80, auch μεμάραμμαι, <i>Pomp</i>. 31,<br>eigtl. <i>das Brennende [[auslöschen]], [[ersticken]]</i>, ἀνθρακιήν, <i>H.h. Merc</i>. 140, pass. = <i>[[allmälig]] zu [[brennen]] [[aufhören]]</i>, vom [[Feuer]], das [[allmälig]] zusammensinkt und erlischt, φλὸξ ἐμαράνθη, <i>Il</i>. 9.212, πυρκαϊὴ ἐμαραίνετο, 23.228; bes. von [[Krankheiten]], <i>[[ausdörren]], [[aufreiben]], [[verzehren]]</i>, von der [[Fieberhitze]] [[hergenommen]], [[νόσος]] μαραίνει με, Aesch. <i>Prom</i>. 600 (vgl. μαραίνεται νόσῳ, Eur. <i>Alc</i>. 201, 236); auch μάραινε δευτέροις διώγμασιν, vernichte ihn, <i>Eum</i>. 134; pass. <i>[[allmälig]] [[verzehrt]] [[werden]], [[hinschwinden]]</i>, βρίζει γὰρ [[αἷμα]] καὶ μαραίνεται [[χερός]], 270; πάνθ' ὁ [[μέγας]] [[χρόνος]] μαραίνει, <i>die Zeit [[vernichtet]] Alles</i>, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[φλέγω]], Soph. <i>Aj</i>. 700; ὄψεις μαρᾶναι, die [[Augen]] <i>[[auslöschen]], [[blenden]], O.R</i>. 1328; auch [[πίνος]] πλευρὰν μαραίνων, <i>O.C</i>. 1260; sp.D., ὦ [[γῆρας]], τί ποθ' [[ὕστερον]] – ποιήσεις, [[ὅτε]] νῦν [[ὧδε]] μαραινόμεθα Philodem. 12 (XI.30); von der [[Lampe]], Flacc. 3 (V.5). – In [[Prosa]] im eigentlichen [[Sinne]] vom Flusse, μαραίνεσθαι, <i>[[austrocknen]]</i>, Her. 2.24; μαραινόμενα ἐξηφανίζετο Plat. <i>Polit</i>. 270e; τὸ [[σῶμα]] οὐκ ἐμαραίνετο Thuc. 2.49; σώματα μεμαρασμένα, Luc. <i>Anach</i>. 25; [[häufiger]] übertragen, ἆρα [[ἀδικία]] φθείρει τὴν ψυχὴν καὶ μαραίνει; Plat. <i>Rep</i>. X.609d; τὸ [[κάλλος]] ἐμάρανε ἡ [[νόσος]], Isocr. 1.6; oft bei Plut., ἀκμὴ μαραίνεται, [[ῥώμη]], [[δύναμις]], <i>Fab</i>. 2, <i>Marc</i>. 24, <i>Nic</i>. 13, <i>Pomp</i>. 49; [[πνεῦμα]], <i>läßt nach, Pyrrh</i>. 15.

|elrutext='''μαραίνω:''' (pf. pass. μεμάρασμαι и μεμάραμμαι)<br /><b class="num">1</b> [[тушить]], [[гасить]] (ἀνθρακιήν HH); pass. гаснуть, затухать, замирать (φλὸξ ἐμαρανθη Hom.; μαραίνεται ἡ [[κίνησις]] Arst.): τὸ νοεῖν μαραίνεται Arst. рассудок слабеет; [[πνεῦμα]] μαραίνεται Plut. ветер затихает;<br /><b class="num">2</b> [[изнурять]], [[иссушать]], [[истощать]] ([[νόσος]] μαραίνει με Aesch.); губить, уничтожать (τινὰ διώγμασι Aesch.; ψυχήν Plat.);<br /><b class="num">3</b> pass. [[увядать]] (δάφναι μεμαραμμέναι Plut.);<br /><b class="num">4</b> (о реках), [[пересыхать]] (τοῦ θέρεος Her.);<br /><b class="num">5</b> перен. сохнуть, чахнуть, угасать, гибнуть (νόσῳ Eur.).

|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> to put out or [[quench]] [[fire]], Hhymn.:—Pass. to die [[away]], go [[slowly]] out, of [[fire]], Il.<br /><b class="num">II.</b> metaph., ὄψεις μ. to [[quench]] the [[orbs]] of [[sight]], Soph.; [[νόσος]] μαραίνει με makes me [[waste]] [[away]], wears me out, Aesch.; of [[time]], πάντα [[χρόνος]] μαραίνει Soph.: —Pass. to die [[away]], [[waste]] [[away]], [[decay]], [[wither]], Eur., Thuc.; [[αἷμα]] μαραίνεται [[χερός]] [[blood]] [[dies]] [[away]] from my [[hand]], Aesch.; of a [[river]], to dry up, Hdt.

|mantxt=(=[[σβήνω]], [[ξεραίνω]]). Ἀπό ρίζα: μερμορμαρ- τοῦ [[μορτός]] (=[[θνητός]]). Θέμα μαραν+j+ω → [[μαραίνω]]. Παράγωγα [[μάρανσις]], [[μαραντικός]], [[μαρασμός]], [[ἀμάραντος]].

{{lxth

|lthtxt=''[[marcescere]]'', to [[wither]], [[fade]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.49.6/ 2.49.6].