3,274,873
edits
κέλευθος: Difference between revisions
CSV import
(13_7_2) |
(CSV import) |
||
| (48 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=kelefthos | |Transliteration C=kelefthos | ||
|Beta Code=ke/leuqos | |Beta Code=ke/leuqos | ||
|Definition=ἡ, with poet.heterocl.pl. | |Definition=ἡ, with ''poet.''heterocl.pl. [[κέλευθα]]; ''poet.'' Noun (also Arc., ''IG''5(2).3.23 (Tegea, iv B.C.)),<br><span class="bld">A</span> [[road]], [[path]], not common in lit. sense, πολλαὶ γὰρ ἀνὰ στρατόν εἰσι κέλευθοι Il.10.66; Ἰσθμία κ. B.17.17; <b class="b3">ἐν κελεύθοις</b> in [[the streets]], A.''Ch.''349 (lyr.); ἐγγὺς γὰρ νυκτός τε καὶ ἤματός εἰσι κέλευθοι Od.10.86, cf. Parm.1.11; <b class="b3">ἀνέμων κέλευθα</b> or [[κέλευθοι]], Il. 14.17, Od.5.383, etc.; <b class="b3">ὑγρὰ, ἰχθυόεντα κ.</b>, of the sea, 3.71, 177; <b class="b3">ἁλὸς βαθεῖαν</b> (vel -είας) κ. Pi.''P.''5.88; <b class="b3">ἄρκτου στροφάδες κ.</b> [[paths]], [[orbits]], S. ''Tr.''131 (lyr.), cf. E.''Hel.''343 (lyr.); <b class="b3">θεῶν δ' ἀπόεικε κελεύθου</b> withdraw from the [[path]] of the gods, Il.3.406 ([[varia lectio|v.l.]] [[ἀπόειπε κελεύθους]]): metaph., <b class="b3">ἔργων κέλευθον ἂν καθαράν</b> on the open [[road]] of action, Pi.''I.''5(4).23, cf. ''O.''6.23; στείχει δι' εὐρείας κ. μυρία παντᾷ φάτις B.8.47; ἔστι μοι μυρία παντᾷ κ. Pi.''I.''4(3).1, cf. B.5.31: <b class="b3">Πειθοῦς, Δίκας κ.</b>, Parm.4.4, B.10.26.<br><span class="bld">II</span> [[journey]], [[voyage]], by land or water, ὅς κέν τοι εἴπῃσιν ὁδὸν καὶ μέτρα κελεύθου Od.4.389; <b class="b3">οὐκ ἄν πω χάζοντο κελεύθου</b> would not have halted from [[their onward way]], Il.11.504, cf. 12.262; <b class="b3">πολλὰ κ.</b> a far [[journey]], i.e. a great distance, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''164 (lyr.).<br><span class="bld">2</span> [[expedition]], [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''127 (lyr.), ''Pers.''758 (troch.).<br><span class="bld">III</span> [[way of going]], [[walk]], [[gait]], μιμήσομαι λύκου κ. E.''Rh.''212; δι' ἀψόφου βαίνων κ. Id.''Tr.''888.<br><span class="bld">IV</span> metaph., [[way]] of life, ἀργαλέας βιότοιο κ. Emp.115.8; κ. ἁπλόαι ζωᾶς Pi.''N.''8.35; τὰν ἀνόστιμον βίου κ. E.''HF''433 (lyr.). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1414.png Seite 1414]] ἡ, im plur. poet. auch τὰ κέλευθα, der Weg, der Pfad, zu Lande u. zu Wasser; ὅς κέν τοι εἴπῃσιν ὁδὸν καὶ μέτρα κελεύθου Od. 4, 389; ἡ δ' ἔθεεν κατὰ κῦμα διαπρήσσουσα κέλευθον 2, 429; θεῶν δ' ἀπόειπε κελεύθους Il. 3, 406, die Pfade, der Wandel, das Leben der Götter; κέλευθοι νυκτός τε καὶ ἤματος, die Bahnen der Nacht u. des Tages, auf denen Nacht u. Tag ihren wechselnden Kreislauf beschreiben, Od. 10, 86; oft bei Hom. κέλευθα, bes. [[ὑγρά]], ἰχθυόεντα, von den Bahnen der Seefahrer; ἀνέμων κέλευθα Od. 5, 383. 10, 20; ἁλὸς βαθεῖα Pind. P. 5, 88; μυρίαι ἔργων καλῶν I. 5, 22; ἁπλόαι ζωῆς N. 8, 35, Mittel u. Wege, Art u. Weise; oft bei den Tragg., Weg, Reise, κέλευθον τήνδ' ἔστειλα Aesch. Pers. 599, τήνδ' ἐβούλευσεν κέλευθον 744; τέκνων τε κελεύθοις ἐπιστρεπτὸν αἰῶνα κτίσσας Ch. 345, der Lebenspfad; von den Bahnen der Gestirne, οἷον ἄρκτου στροφάδες κέλευθοι Soph. Trach. 130; ἐς κέλευθά τ' ἀστέρων Eur. Hel. 350; πολλὰ [[κέλευθος]] ἐρατύει, ein langer Weg hält dich zurück, du bist weit von mir entfernt, Soph. O. C. 161; τετράπουν μιμήσομαι λύκου κέλευθον, das Gehen, Eur. Rhes. 212; βίου κέλ. [[ἄθεος]] Herc. Fur. 433; sp. D. Es hängt wohl mit ἐλευθω zusammen, schwerlich mit [[κελεύω]] u. [[κέλλω]]. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1414.png Seite 1414]] ἡ, im plur. poet. auch τὰ κέλευθα, der Weg, der Pfad, zu Lande u. zu Wasser; ὅς κέν τοι εἴπῃσιν ὁδὸν καὶ μέτρα κελεύθου Od. 4, 389; ἡ δ' ἔθεεν κατὰ κῦμα διαπρήσσουσα κέλευθον 2, 429; θεῶν δ' ἀπόειπε κελεύθους Il. 3, 406, die Pfade, der Wandel, das Leben der Götter; κέλευθοι νυκτός τε καὶ ἤματος, die Bahnen der Nacht u. des Tages, auf denen Nacht u. Tag ihren wechselnden Kreislauf beschreiben, Od. 10, 86; oft bei Hom. κέλευθα, bes. [[ὑγρά]], ἰχθυόεντα, von den Bahnen der Seefahrer; ἀνέμων κέλευθα Od. 5, 383. 10, 20; ἁλὸς βαθεῖα Pind. P. 5, 88; μυρίαι ἔργων καλῶν I. 5, 22; ἁπλόαι ζωῆς N. 8, 35, Mittel u. Wege, Art u. Weise; oft bei den Tragg., Weg, Reise, κέλευθον τήνδ' ἔστειλα Aesch. Pers. 599, τήνδ' ἐβούλευσεν κέλευθον 744; τέκνων τε κελεύθοις ἐπιστρεπτὸν αἰῶνα κτίσσας Ch. 345, der Lebenspfad; von den Bahnen der Gestirne, οἷον ἄρκτου στροφάδες κέλευθοι Soph. Trach. 130; ἐς κέλευθά τ' ἀστέρων Eur. Hel. 350; πολλὰ [[κέλευθος]] ἐρατύει, ein langer Weg hält dich zurück, du bist weit von mir entfernt, Soph. O. C. 161; τετράπουν μιμήσομαι λύκου κέλευθον, das Gehen, Eur. Rhes. 212; βίου κέλ. [[ἄθεος]] Herc. Fur. 433; sp. D. Es hängt wohl mit ἐλευθω zusammen, schwerlich mit [[κελεύω]] u. [[κέλλω]]. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (ἡ) :<br /><i>plur.</i> κέλευθοι <i>ou</i> [[κέλευθα]];<br /><b>1</b> chemin, route (par terre <i>ou</i> par eau) : ὑγρὰ [[κέλευθα]] OD, ἰχθύοεντα [[κέλευθα]] OD les routes humides, les routes poissonneuses <i>en parl. de la mer</i> ; ἀνέμων [[κέλευθα]] <i>ou</i> κέλευθοι IL les routes que suivent les vents, <i>càd</i> les mouvements du vent annoncés par la mer ; ἐγγὺς γὰρ νυκτός [[τε]] καὶ ἤματός εἰσι κέλευθοι OD car les routes du jour et de la nuit se suivent de près ; [[θεῶν]] [[κέλευθα]] IL le chemin qui mène vers les dieux, <i>càd</i> vers le séjour <i>ou</i> la vie des dieux;<br /><b>2</b> voyage par terre, <i>ou</i> par eau;<br /><b>3</b> [[expédition militaire]].<br />'''Étymologie:''' R. Κελ, pousser, cf. [[κέλλω]], [[κέλομαι]], <i>lat.</i> [[callis]]. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=κέλευθος -ου, ἡ, plur. -οι en -α weg, pad, baan: meestal overdr.: ἰχθυόεντα κέλευθα de visrijke banen (van de zee) Od. 3.177; ἐγγὺς γὰρ νυκτός τε καὶ ἤματός εἰσι κέλευθοι dichtbij elkaar zijn de banen van nacht en dag Od. 10.86; θεῶν κέλευθος het pad van de goden Il. 3.406; βιότοιο κ. het levenspad Emped. B 115.8; Πειθοῦς κέλευθος de weg van Peitho Parmen. B 2.4. tocht, reis:; μέτρα κελεύθου de lengte van de tocht Od. 4.389; πολλὰ κέλευθος ἐρατύοι moge een lange reis u weghouden Soph. OC 164; spec. veldtocht:. ἀγρεῖ Πριάμου πόλιν ἅδε κέλευθος deze expeditie neemt de stad van Priamus in Aeschl. Ag. 127. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''κέλευθος:''' ἡ (pl. αἱ κέλευθοι и τὰ [[κέλευθα]])<br /><b class="num">1</b> [[путь]], [[дорога]]: μέτρα κελεύθου Hom. длина пути; διαπρήσσουσα κέλευθον Hom. совершая (свой) путь; ἄρκτου στροφάδες κέλευθοι Soph. круговращения созвездия Медведицы;<br /><b class="num">2</b> [[расстояние]] ([[πολλά]] Soph.);<br /><b class="num">3</b> [[поход]] ([[κέλευθος]] καὶ στρατευμ᾽ ἐφ᾽ Ἑλλάδα Aesch.);<br /><b class="num">4</b> перен. [[путь]], [[ход]] (ζωᾶς Pind.; βίου Eur.);<br /><b class="num">5</b> [[движение]], [[поступь]], [[походка]] (λύκου Eur.): δι᾽ ἀψόφου κελεύθου Eur. таинственным путем (досл. бесшумным движением). | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''κέλευθος''': ἡ, καὶ μετὰ ἑτερογενοῦς πληθ. τὰ κέλευθα, πρβλ. σταθμοὶ αἱ σταθμά, ζυγοὶ καὶ ζυγά·- [[ὄνομα]] ποιητικόν· ὁδός, [[ἀτραπός]], [[δρόμος]], Ὅμ., κτλ.· ὑγρὰ κέλευθα, ἰχθυόεντα κέλευθα, ἐπὶ τῆς θαλάσσης, Ὀδ. Γ. 71, 177, κτλ.· [[οὕτως]], ἁλὸς βαθεῖα [[κέλευθος]] Πινδ. Π. 5. 119· [[ὡσαύτως]] ἀνέμων κέλευθα ἢ κέλευθοι Ἰλ. Ξ. 17, Ο. 620, Ὀδ. Ε. 388, κτλ.· [[ἐγγὺς]] γὰρ νυκτός τε καὶ ἤματός εἰσι κέλευθοι, δηλ. νὺξ καὶ [[ἡμέρα]] ἀκολουθοῦσιν ἀλλήλας ἐκ τοῦ πλησίον, Ὀδ. Κ. 86·- ἄρκτου στροφάδες κ., οἱ κύκλοι αὐτῆς, Σοφ. Τρ. 130, πρβλ. Εὐρ. Ἑλ. 343·- θεῶν δ’ ἀπόεικε κελεύθου, ἀπόφευγε τὴν ὁδὸν αὐτῶν, δηλ. τὴν συναναστροφήν των, Ἰλ. Γ. 406· οὕτω μεταφ., ἔργων κέλευθον ἂν καθαρὰν, ἐπὶ τῆς ἀνοικτῆς ὁδοῦ τῆς ἐνεργείας, Πινδ. Ι. 5 (4). 28, πρβλ. Ο. 6. 39. ΙΙ. τὸ πορεύεσθαι ἢ ὁδοιπορεῖν, [[ὁδοιπορία]], [[ταξείδιον]] διὰ ξηρᾶς ἢ θαλάσσης, ὃς κέν τοι εἴπῃσιν ὁδὸν καὶ μέτρα κελεύθου Ὀδ. Δ. 389, πρβλ. κέλευθον [[διαπράσσω]]·- οὐκ ἄν πω χάζοντο κελεύθου, δὲν θὰ ἔπαυον προχωροῦντες, Ἰλ. Λ. 504, πρβλ. Μ. 262·- πολλὴ κ., μακρινὸν [[ταξείδιον]], μακρὰ ὁδός, [[μεγάλη]] [[ἀπόστασις]], Σοφ. Ο. Κ. 164. 2) [[ἐκστρατεία]], Αἰσχύλ. Ἀγ. 126, Πέρσ. 758. ΙΙΙ. [[τρόπος]] τοῦ βαδίζειν, [[βάδισμα]], μιμήσομαι λύκου κ. Εὐρ. Ρῆσ. 212, πρβλ. Τρῳ. 888. IV. μεταφορ., ὁδὸς ἢ [[τρόπος]] ζωῆς, κέλευθοι ἁπλόαι ζωᾶς Πινδ. Ν. 8. 60, πρβλ. Αἰσχύλ. Χο. 350· βίου κ. ἄθεος Εὐρ. Ἡρακλ. Μαιν. 434· [[ὡσαύτως]], [[τρόπος]] πράξεως, ἔστι μοι… μυρία [[παντᾷ]] κ. Πινδ. Ι. 4. 1 (3. 19)· πρβλ. [[οἶμος]]. (Ἐντεῦθεν, ἀκόλουθος, [[κέλης]]· ὁ Κούρτ. παραβάλλει τὸ Λατ. cal-lis, Λιθ. kél-ias (ὁδός), kel-iáuju (ὁδοιπορῶ).) | |||
}} | |||
{{Autenrieth | |||
|auten=pl. κέλευθοι, oftener [[κέλευθα]]: [[path]], [[way]]; ἀνέμων λαυψηρὰ [[κέλευθα]], κελεύθους, Od. 5.383; [[ὑγρά]], ἰχθυόεντα [[κέλευθα]], of the paths of [[air]] and of the [[sea]]; of a [[journey]], Od. 10.539 ; κέλευθον πρήσσειν, τιθέναι, [[θέσθαι]], γεφῦροῦν, of [[making]] a [[way]] [[over]] a [[ditch]], Il. 15.357 ; νυκτός τε καὶ ἤματος κέλευθοι, ‘outgoings of [[night]] and [[day]],’ Od. 10.86; met., [[θεῶν]] ἀπόεικε κελεύθου, ‘[[cease]] [[from]] [[walking]] [[heavenly]] ways,’ Il. 3.406. | |||
}} | |||
{{Slater | |||
|sltr=[[κέλευθος]] (-ος, -ου, -ῳ, -ον; -οι, -οις, -ους.) <br /> <b>a</b> [[path]], [[way]] lit. ἔργα δὲ ζωοῖσιν ἑρπόντεσσί θ' ὁμοῖα κέλευθοι φέρον (O. 7.52) οὐδὲ [[Κρονίων]] στείχειν ἐπώτρυν, ἀλλὰ φείσασθαι κελεύθου [[journey]] (N. 9.20) of the [[sea]], ἐκάλει νύκτας τε καὶ πόντου κελεύθους (P. 4.195) ἁλὸς βαθεῖαν κέλευθον ἀνοίγων (P. 5.88) <br /> <b>b</b> [[met]].<br /> <b>I</b> ἀλλὰ κελεύθοις ἁπλόαις ζωᾶς ἐφαπτοίμαν (N. 8.35) “κύριον ὃς πάντων [[τέλος]] [[οἶσθα]] καὶ πάσας κελεύθους” i. e. [[all]] the ways [[that]] [[lead]] to it (P. 9.45) οὐ γὰρ [[πάγος]] οὐδὲ [[προσάντης]] ἁ [[κέλευθος]] γίνεται, εἴτις εὐδόξων ἐς [[ἀνδρῶν]] ἄγοι τιμὰς Ἑλικωνιάδων (I. 2.33) [[εὐθεῖα]] δὴ [[κέλευθος]] ἀρετὰν ἐλεῖν fr. 108. 3.<br /> <b>II</b> [[path]] (of [[song]]) ζεῦξον [[ἤδη]] μοι [[σθένος]] ἡμιόνων [[ὄφρα]] κελεύθῳ τ' ἐν καθαρᾷ βάσομεν ὄκχον (O. 6.23) ἦρ' ὦ φίλοι, κατ ἀμευσίπορον τρίοδον ἐδινάθην, ὀρθὰν κέλευθον ἰὼν τὸ [[πρίν]] (P. 11.38) ἔστι μοι [[θεῶν]] [[ἕκατι]] μυρία [[παντᾷ]] [[κέλευθος]] (I. 4.1) εἰ δὲ τέτραπται (''[[sc.]]'' [[Αἴγινα]]) θεοδό- των ἔργων κέλευθον ἂν καθαράν (I. 5.23) μυρίαι δ' ἔργων [[καλῶν]] τέτμανθ ἑκατόμπεδοι ἐν σχερῷ κέλευθοι καὶ [[πέραν]] Νείλοιο παγᾶν καὶ δἰ Ὑπερβορέους (I. 6.22) Αἰολεὺς ἔβαινε Δωρίαν κέλευθον ὕμνων *fr. 191* c. frag. ]ντι κέλευθον ἐπισπησει[ P. Oxy 2622. fr. 1. 6. ad ?fr. 346. | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[κέλευθος]], ἡ, ο πληθ. και κέλευθα, τὰ (Α)<br /><b>1.</b> [[δρόμος]], [[οδός]], [[ατραπός]]<br /><b>2.</b> [[πορεία]], [[οδοιπορία]], [[ταξίδι]] σε [[στεριά]] ή [[θάλασσα]]<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> ο [[ανοιχτός]] [[δρόμος]] ενέργειας, ο [[τρόπος]] πράξης («ἔργων κέλευθον ἄν καθαράν», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>4.</b> μακρινό [[ταξίδι]], [[μεγάλη]] [[απόσταση]] («πολλή [[κέλευθος]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>5.</b> [[εκστρατεία]] («χρόνῳ μὲν ἀγρεῖ Πριάμου πόλιν ἅδε [[κέλευθος]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>6.</b> ο [[τρόπος]] του βαδίσματος, το [[βάδισμα]] («τετράπουν μιμήσομαι λύκου κέλευθον», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>7.</b> <b>μτφ.</b> ο [[τρόπος]] ζωής («βίου κέλευθον ἄθεον, ἄδικον», <b>Ευρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κέλευ</i>-<i>θος</i>. Η λ. συνδέεται πιθ. με το [[κελεύω]], αν και υπάρχει σημασιολογική [[διαφορά]] ([[πρβλ]]. <i>άγω</i>-[[αγυιά]] «[[δρόμος]]», γερμ. <i>bewegen</i>- <i>Weg</i> «[[παρακινώ]]<br />[[δρόμος]]») και εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>θος</i>, το οποίο μπορεί να ερμηνευθεί αν ο τ. θεωρηθεί [[προϊόν]] συμφυρμού του [[κελεύω]] με θ. <i>ελευθ</i>- (του <i>ελεύσομαι</i>). Επίσης πιθ. να συνδέεται με λιθουαν. <i>keli</i><i>ū</i><i>ta</i>, <i>k</i><i>ē</i><i>li</i>-<i>as</i> «[[δρόμος]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κελεύθειος]], <i>κελεύθεια</i>, [[κελευθήτης]], [[κελευθιώ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[κελευθοποιός]], [[κελευθοπόρος]]. (Β' συνθετικό) [[ρηξικέλευθος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αγχικέλευθος</i>, [[αιψηροκέλευθος]], <i>ακέλευθος</i>, <i>αντικέλευθος</i>, [[αυτοκέλευθος]], [[διωξικέλευθος]], [[εκκέλευθος]], [[ιθυκέλευθος]], [[ιπποκέλευθος]], [[ισοκέλευθος]], [[λοξοκέλευθος]], [[οικτροκέλευθος]], [[ομοκέλευθος]], [[οξυκέλευθος]], [[οπισθοκέλευθος]], [[πεντακέλευθος]], [[προκέλευθος]], [[υγροκέλευθος]], [[υδροκέλευθος]], [[υψικέλευθος]], [[χρυσοκέλευθος]], [[ωκυκέλευθος]]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''κέλευθος:''' ἡ, ετερογ. πληθ., [[κέλευθα]],<br /><b class="num">I.</b> [[δρόμος]], [[οδός]], [[πορεία]], σε Όμηρ. κ.λπ.· ὑγρὰ [[κέλευθα]], λέγεται για τη [[θάλασσα]], σε Ομήρ. Οδ.· ἀνέμων [[κέλευθα]] ή <i>κέλευθοι</i>, σε Όμηρ.· [[ἐγγὺς]] γὰρ νυκτός τε καὶ ἤματός εἰσι κέλευθοι, δηλ. η [[νύχτα]] και η [[μέρα]] ακολουθούν [[στενά]] η μια την [[άλλη]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἄρκτου στροφάδες κ</i>., οι πορείες τους ή οι τροχιές τους, σε Σοφ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[ταξίδι]], [[διαδρομή]], θαλασσινή [[πορεία]], σε Όμηρ.· <i>πολλὴ κ</i>., δηλ. [[μεγάλη]] [[απόσταση]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[αποστολή]], [[εξερεύνηση]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">III.</b> [[τρόπος]] βαδίσματος, [[βάδισμα]], [[περπάτημα]], [[βηματισμός]], σε Ευρ.· μεταφ., [[τρόπος]] ζωής, σε Αισχύλ., Ευρ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: f., pl. also <b class="b3">-α</b> n. (on the fem. gender Schwyzer-Debrunner 34 n. 2, on the neutr. plur. Egli Heteroklisie 125)<br />Meaning: [[road]], [[path]], [[course]], [[journey]] (Il., also IG 5 [2] 3, 23, Tegea IVa)<br />Compounds: rarely as 1. member, e. g. <b class="b3">κελευθο-ποιός</b> [[making a path]] (A.), more often as 2. member, e. g. <b class="b3">ἱππο-κέλευθος</b> [[making the road on a chariot]], [[chariot-fighter]] (Il., of Patroklos); [[ἀκόλουθος]] [[following]], [[attending on]], often subst, [[α]] privativum (the double ablaut is surprising; assim.from <b class="b3">*ἀκολευθ-</b>?)<br />Derivatives: [[κελεύθεια]] f. [[goddess of the road]], surname of Athena in Sparta (Paus. 3, 12, 4; after the nouns in <b class="b3">-εια</b>), <b class="b3">κελευθείας τὰς ἐνοδίους δαίμονας</b> H.; [[κελευθήτης]] [[voyager]] (AP 6, 120), after [[ἀγυιήτης]], [[πολιήτης]] a. o.; a change to the more usual <b class="b3">-ίτης</b> (e. g. proposed by Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 33) is unnecessary (in spite of [[ὁδίτης]]). - On [[κέλευθος]] a. rel. in gen.. Ruijgh L'élément achéen 123f.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: The difficulty of finding an example for the <b class="b3">θ-</b>suffix, has resulted in many attempts to cennect [[κέλευθος]] with <b class="b3">ἐλευθ-</b> in [[ἐλεύσομαι]] etc. Thus Brugmann Sächs. Ber. 1897, 28 ([[κέλευθος]] contaminated from [[κελεύειν]] and <b class="b3">ἐλευθ-</b>), Pisani Rend. Acc. Lincei 6: 5, 9 (from <b class="b3">κε-</b> in [[κεῖνος]] a. o. and <b class="b3">ἐλευθ-</b>; against this Kretschmer Glotta 20, 253), id. Ist. Lomb. 77, 552f. (from <b class="b3">*κελο-λευθος</b>; from [[κέλομαι]]). Diff., not better, Fraenkel Mélanges Boisacq 1, 373ff.: [[κέλευθος]] reshaped after [[κέλομαι]] for <b class="b3">*κλεῦθος</b> (to [[κλύω]], s. v.). Direct connection with [[κελεύειν]] suggested by Specht Ursprung 254 and 280, whereby he identifies, not very probably, the suffix [[θ]] as IE. [[th]] in Skt. <b class="b2">pánthāḥ</b> [[road]] (see on [[πόντος]]) and in Lith. <b class="b2">keliū́ta</b> [[road]]. The last is clearly built on <b class="b2">kẽli-as</b> [[road]], [[street]], [[course]] and has no direct connection with [[κέλευθος]]; cf. Fraenkel KZ 72, 177. Nor can [[au]] in the denomin. <b class="b2">keli-áuti</b> [[voyage]], [[travel]] and [[ευ]] in [[κέλευθος]] be identified (as Fraenkel Lit. et. Wb. s. <b class="b2">kẽlias</b>). | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[κέλευθος]], ἡ,<br /><b class="num">I.</b> a [[road]], way, [[path]], [[track]], Hom., etc.; ὑγρὰ [[κέλευθα]], ἰχθυόεντα [[κέλευθα]], of the sea, Od.; ἀνέμων [[κέλευθα]] or κέλευθοι Hom.; [[ἐγγὺς]] γὰρ νυκτός τε καὶ ἤματός εἰσι κέλευθοι i. e. [[night]] and day [[follow]] [[closely]], Od.; ἄρκτου στροφάδες κ. [[their]] paths or orbits, Soph.<br /><b class="num">II.</b> a [[journey]], [[voyage]], Hom.; πολλὴ κ., i. e. a [[great]] [[distance]], Soph.<br /><b class="num">2.</b> an [[expedition]], Aesch.<br /><b class="num">III.</b> a way of [[going]], [[walk]], [[gait]], Eur.:—metaph. a way of [[life]], Aesch., Eur. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''κέλευθος''': {kéleuthos}<br />'''Grammar''': f., pl. auch -α n. (zum fem. Genus Schwyzer-Debrunner 34 A. 2, zum neutr. Plur. Egli Heteroklisie 125)<br />'''Meaning''': [[Weg]], [[Pfad]], [[Bahn]], [[Reise]] (ep. poet. seit Il., auch ''IG'' 5 [2] 3, 23, Tegea IV<sup>a</sup>).<br />'''Composita''': Vereinzelt als Vorderglied, z. B. [[κελευθοποιός]] [[Weg bahnend]] (A.), öfter als Hinterglied, z. B. [[ἱπποκέλευθος]] [[den Weg zu Pferd machend]], [[Wagenkämpfer]] (Il., von Patroklos); zu [[ἀκόλουθος]] s. bes.<br />'''Derivative''': Wenige Ableitungen: κελεύθεια f. [[Weggöttin]], Beiname der Athena in Sparta (Paus. 3, 12, 4; nach den Nomina auf -εια), κελευθείας· τὰς ἐνοδίους δαίμονας H.; [[κελευθήτης]] [[Reisender]] (''AP'' 6, 120), nach ἀγυιήτης, [[πολιήτης]] u. a.; eine Änderung in das geläufigere -ίτης (z. B. von Redard Les noms grecs en -της 33 empfohlen) ist (trotz [[ὁδίτης]]) nicht geboten. — Zu [[κέλευθος]] u. Verw. im allg. Ruijgh L’élément achéen 123f.<br />'''Etymology''': Die Schwierigkeit, für ein θ-Suffix ein unmittelbar einleuchtendes Vorbild zu finden, hat zu mehreren Versuchen Anlaß gegeben, [[κέλευθος]] mit ἐλευθ- in [[ἐλεύσομαι]] usw. zu verknüpfen. So Brugmann Sächs. Ber. 1897, 28 ([[κέλευθος]] aus κελεύειν und ἐλευθ- kontaminiert), Pisani Rend. Acc. Lincei 6: 5, 9 (aus κε- in [[κεῖνος]] u. a. und ἐλευθ-; dagegen Kretschmer Glotta 20, 253), ders. Ist. Lomb. 77, 552f. (aus *κελολευθος; von [[κέλομαι]]). Anders, nicht besser, Fraenkel Mélanges Boisacq 1, 373ff.: [[κέλευθος]] nach [[κέλομαι]] umgebildet für *κλεῦθος (zu [[κλύω]], s. d.). Unmittelbarer Anschluß an κελεύειν wird dagegen von Specht Ursprung 254 und 280 gelehrt, indem er, wenig überzeugend, das suffixale θ als idg. ''th'' in dem synonymen aind. ''pánthāḥ'' [[Weg]] (vgl. zu [[πόντος]]) und in dem stammverwandten lit. ''keliū́ta'' [[Weg]] wiederfinden will. Letzteres ist aber offenbar von ''kẽli''-''as'' [[Weg]], [[Straße]], [[Bahn]] gebildet und steht mit [[κέλευθος]] in keinem unmittelbaren Zusammenhang; vgl. Fraenkel KZ 72, 177. Ebensowenig sind ''au'' in dem denominativen ''keli''-''áuti'' [[wandern]], [[reisen]] und ευ in [[κέλευθος]] miteinander gleichzusetzen (dafür Fraenkel Lit. et. Wb. s. ''kẽlias''). Dagegen könnten ''kẽl''-''i''-''as'' und [[κέλευθος]] einen alten Suffixwechsel ''i'': ''eu'' (''u'') repräsentieren (Specht Ursprung 143). — Weiteres s. [[κελεύω]].<br />'''Page''' 1,815-816 | |||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[gait]], [[journey]], [[path]], [[way]], [[walk in life]], [[way of life]], [[way of walking]] | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=ἡ (=[[δρόμος]]). Συμφυρμός τοῦ θέματος κελευ ([[κελεύω]]) καί τοῦ ἐλευθ ([[ἐλεύσομαι]]) τοῦ [[ἔρχομαι]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα. | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[iussus]]'', [[at the command]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.92.1/ 2.92.1]. | |||
}} | }} | ||