3,273,006
edits
m (Text replacement - "<b class="num">(\d+)\)" to "<b class="num">$1") |
(CSV import) Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
(17 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=oikeios | |Transliteration C=oikeios | ||
|Beta Code=oi)kei=os | |Beta Code=oi)kei=os | ||
|Definition=α, ον, also ος, ον | |Definition=α, ον, also ος, ον E.''Heracl.''634; Ion. [[οἰκήϊος]], η, ον:<br><span class="bld">A</span> [[in the house]] or [[of the house]], once in Hes., δούρατ' ἀμάξης οἰκήϊα θέσθαι ''Op.''457; [[λέβης]] A. ''Fr.''1; κῆρυξ S.''Tr.''757; [[of household affairs]] or for [[for household affairs]], [[domestic]] (for [[οἰκηΐη]], v. [[οἰκία]] II), [[τὰ οἰκεῖα]] = [[household affairs]], [[property]], [[Herodotus|Hdt.]]2.37, [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''661; τὰ οἰκεῖα ἀγαθά X.''Oec.''9.18; <b class="b3">τὰ οἰκεῖα τὰ αὑτοῦ</b> his [[household goods]], Lys.13.41; opp. [[πολιτικά]], Th.2.40; opp. <b class="b3">τὰ τῆς πόλεως</b>, Pl.''Ap.''23b.<br><span class="bld">2</span> Astrol., <b class="b3">οἰκεῖα ζῴδια</b> [[domiciliary]] [[sign]]s, Vett.Val.37.21, al.<br><span class="bld">II</span> of persons, [[of the same household]], [[family]], or [[kin]], [[related]], <b class="b3">ὥς οἱ ἐόντες οἰκήϊοι</b> as being [[akin]] to him, [[Herodotus|Hdt.]]4.65; <b class="b3">οἰκεῖον οὕτως οὐδὲν… ὡς ἀνήρ τε καὶ γυνή</b> so [[closely]] [[akin]], Men.647; <b class="b3">ἀνὴρ οἰκεῖος</b> [[kins]]man, [[relative]], [[near friend]], [[Herodotus|Hdt.]]1.108; <b class="b3">οἱ οἰκεῖοι</b> [[kinsmen]], opp. <b class="b3">οἱ ἀλλότριοι</b>, And.4.15, cf. Th.2.51; opp. [[ὀθνεῖοι]], Pl. ''Prt.''316c; <b class="b3">οἱ ἑωυτοῦ οἰκηϊότατοι</b> his own [[nearest kinsmen]], [[Herodotus|Hdt.]]3.65, cf. 5.5, D.18.288; of the tie itself, <b class="b3">κατὰ τὸ οἰ. Ἀτρεῖ</b> because of his [[relationship]] to Atreus, Th.1.9.<br><span class="bld">2</span> [[friendly]], εἴχομέν ποτε… τὸν τόπον τοῦτον οἰ. D.4.4; οὓς ἂν ἡγήσαιτο οἰκειοτάτους τε καὶ ἑταιροτάτους Pl. ''Phd.''89e.<br><span class="bld">III</span> of things. [[belonging to one's house]] or [[belonging to one's family]], [[one's own]] (defined as ὅταν ἐφ' αὑτῷ ᾖ ἀπαλλοτριῶσαι Arist.''Rh.''1361a21), οἰ. ἄρουραι Pi.''O.''12.19; σταθμοῖς ἐν οἰκείοισι [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''398; [[γῆ]], [[χθών]], [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]'' 859,''Ant.''1203; <b class="b3">οἰκεῖον, ἢ 'ξ ἄλλου τινός</b>; [[born in the house]], or… ? Id.''OT''1162; <b class="b3">αἱ οἰκεῖαι πόλεις</b> their [[own]] cities, X.''HG''3.5.2; <b class="b3">ἡ οἰκεία</b> (''[[sc.]]'' [[γῆ]]), Ion. ἡ [[οἰκηΐη]] [[Herodotus|Hdt.]]1.64; [ἀναθήματα] οἰκήϊα [[his own property]], ib.92; <b class="b3">πόλεμοι οἰ.</b> [[war]]s [[in one's own country]], of the [[Helot]] war in [[Laconia]], Th.1.118, cf.4.64; σῖτος οἰ. καὶ οὐκ [[ἐπακτός]] [[homegrown]], Id.6.20.<br><span class="bld">2</span> = [[ἴδιος]], [[one's own]], [[personal]], [[private]], οἰκείων κερδέων εἵνεκα Thgn.46; ἐὼν ἐν κακῷ οἰκηΐῳ [[Herodotus|Hdt.]]1.45, cf. 153, Antipho 1.13; αἱ χεῖρες οἰκειότεραι τοῦ σιδήρου Id.4.3.3; <b class="b3">μηδὲν οἰκειοτέρᾳ τῇ ἀπολαύσει</b> with [[enjoyment]] not [[more]] our [[own]], Th.2.38, cf. 7.70; ἀλλοτρίας γῆς πέρι οἰ. κίνδυνον ἔχειν Id.3.13; οἰ. [[ξύνεσις]] = [[mother]] [[wit]], Id.1.138; <b class="b3">πρὸς οἰκείας χερός</b> by his [[own]] [[hand]], [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''1176, etc.; for [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1220, v. [[βορά]].<br><span class="bld">b</span> in Stoic Philos., [[endeared by nature]] to all animals, including man, [[τὸ πρῶτον οἰκεῖον]] = [[what is earliest endeared]], Chrysipp.Stoic.3.43, Hierocl. p.7A.<br><span class="bld">IV</span> [[proper to]] a thing, [[fitting]], [[suitable]], οὔτε… καλὸν οὐδὲν [οὐδ'] οἰκήϊον [[Herodotus|Hdt.]]3.81, cf. D.18.59.<br><span class="bld">2</span> c. dat. rei, [[belonging to]], [[conformable to the nature of]] a thing, [[προοίμιον]] οἰ. ἑκάστῳ [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''772e, cf. ''R.''468d, al., and freq. in Arist., as ''EN''1098a29: also c. gen., τὰ αὐτῶν οἰ. [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 96d; οἰ. τῆς διαλεκτικῆς Arist.''Top.''101b2, cf. ''EN''1096b31, ''Rh.''1360a22; οἰ. πρός τι Plb.5.105.1.<br><span class="bld">b</span> of persons, c. gen., a [[student]] of…, [[σοφία]]ς Str.17.1.5; [[addicted to]], [[καινοτομία]]ς Iamb.''VP'' 30.176.<br><span class="bld">3</span> [[proper]], [[fit]], οἰκεῖος [[κατάγελως]] = [[fit]] [[subject]] for [[ridicule]], Men. 160; οἰκεῖον [[ὄνομα]] = a [[word]] in its [[proper]], [[literal]] [[sense]], opp. [[metaphor]], Arist. ''Rh.''1404b35.<br><span class="bld">B</span> Adv. [[οἰκείως]] has the same senses as the Adj., [[οἰκείως φέρε]] = [[bear it like your own affair]], Ar.''Th.''197; <b class="b3">διαλέγεσθαι οἰ. τινί</b> [[converse]] [[familiarly]] with him, Th.6.57; οἰ. χρῆσθαί τινι to [[be on familiar terms]], X. ''HG''2.3.16; οἰκείως διακεῖσθαί τινι Id.''An.''7.5.16; πρός τι Plb.13.1.2; οἰκείως δέχεσθαί τινας D.18.215; οἰκείως ἔχειν τινί Id.4.4, etc.: Comp. οἰκειότερον Is. 1.49; οἰκειοτέρως [[Aristotle|Arist.]]''[[Categories|Cat.]]''7a16: Sup. οἰκειότατα Plb.5.106.4.<br><span class="bld">II</span> [[properly]], [[naturally]], Ar.''Lys.''1118, X.''Oec.''2.17; opp. [[ἀλλοτρίως]], Epicur. ''Ep.''1p.14U.<br><span class="bld">2</span> [[affectionately]], [[dutifully]], ἔθαψε, περιέστειλεν οἰκείως Men. 325.12, cf. Th.2.60.<br><span class="bld">3</span> [[literally]], [[actually]], Gal.''Phil.Hist.''39 D.<br><span class="bld">4</span> Astrol., [[οἰκείως]] [[σχηματίζεσθαι]], of a [[planet]], to be in its [[domicile]], Vett.Val. 58.27, al. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0298.png Seite 298]] ion. [[οἰκήϊος]], auch 2 Endgn, 1) [[häuslich]], zum Hause, zur Familie gehörig, [[verwandt]]; σταθμοῖς ἐν οἰκείοισι, Aesch. Prom. 396; χεῖρας κρεῶν πλήθοντες οἰκείας βορᾶς, Ag. 1193, = τῶν οἰκείων, der Verwandten; οἰκεῖα [[πάθη]], Soph. Ai. 253; οἰκείας εἰς ἄτας ἐμπίπτεις, El. 208; [[πένθος]] οἰκεῖον, um den Sohn, Ant. 1234; οἰκεία [[χθών]], das Vaterland, 1188; ἄνδρα οἰκήϊον, einen Verwandten, Her. 1, 108; den συγγενεῖς entsprechend, 3, 119; τετελεύτηκε ὑπὸ τῶν [[ἑωυτοῦ]] οἰκηϊωτάτων, von den nächsten Verwandten, 3, 65. 5, 5; κατὰ τὸ οἰκεῖον, nach der Verwandtschaft, Thuc. 1, 9; τινί, Plat. oft, der es mit [[φίλος]] vrbdt, u. Euthyphr. 4 b [[εἴτε]] [[ἀλλότριος]] [[εἴτε]] [[οἰκεῖος]] gegenüberstellt, wie Rep. V, 463 b; τὸ μὲν οἰκεῖον καὶ συγγενές, ib. 470 b; καὶ γνώριμοι, II, 376 b; οὓς ἂν ἡγήσαιτο οἰκειοτάτους τε καὶ ἑταιροτάτους, Phaed. 89 d; ὁ τούτων [[οἰκεῖος]] u. ἡμῖν οἰ. κειότατος ἦν Is. 1, 28, s. auch zu Ende; – [[befreundet]], οὐδὲν οἰκεῖον, πάντα δὲ ἡγοῦνται πολέμια, Pol. 4, 3, 1, öfter. – 2) in Beziehung auf den Besitz, [[eigen]], [[eigenthümlich]]; τὸ οἰκεῖον πιέζει πάνθ' [[ὅμως]], Pind. N. 1, 53; παρ' οἰκείαις ἀρούραις, Ol. 12, 21, οἰκεῖον ἢ 'ξ [[ἄλλου]] τινός, Soph. O. R. 1162, πότερα πατρῴας ἢ πρὸς οἰ. κείας χερὸς ὄλωλεν, oder von eigener Hand, Ant. 1161; οὐ τὰ τῶν Ἰώνων πάθεα, ἀλλὰ τὰ οἰκήϊα, Her. 1, 153; ὡς οἰκείας αὐτῷ ταύτης οὔσης τῆς ἐπιστήμης, Plat. Polit. 266 e; τὴν οἰκείαν λιπόντες φύσιν, Soph. 264 e; τῶν οἰκείων χρημάτων ἐπιμελούμενοι, Legg. IX, 627 d; <span class="ggns">Gegensatz</span> τὰ τῆς πόλεως, Apol. 23 b; νομίσῃ τε μηδεὶς ἀλλοτρίας γῆς πέρι οἰκεῖον κίνδυνον ἕξειν, Thuc. 3, 13; auch im <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[κοινός]] u. [[πολιτικός]], den Privatmann betreffend, Her. 1, 45. 5, 47, Thuc. u. A.; οὐδὲν ἐμοὶ πρὸς τούτους οἰκεῖον οὐδὲ κοινὸν γέγονεν, Dem. 19, 236; πρὸς τοὺς οἰκείους πολέμους οἰκείᾳ χρῆσθαι δυνάμει, 13, 7. – 3) wozu [[geeignet]], [[geschickt]]; [[οὔτε]] οἶδε καλὸν οὐδὲν οὐδ' οἰκήϊον, Her. 3, 81, noch was sich schickt; vgl. Plut. Symp. 8, 4, 3, τοὺς ῥήτορας ἐάσομεν περαίνειν τὸ οἰκεῖον, das ihnen Eigenthümliche, ihre Pflicht; οἰκείαν τιμὴν τῷ ἡβῶντι, Plat. Rep. V, 468 d; οἰκειοτάτη γοῦν [[διάλεκτος]] αὕτη αὐτοῖς, Theaet. 183 b; λόγους οἰκείους καὶ ἀναγκαίους τῇ γραφῇ ποιεῖν, Dem. 18, 59; adv., εἰ μέλλει οἰκείως λέγεσθαι, Plat. Rep. III, 397 c; οἰκειότερος [[καιρός]], passendere Gelegenheit, Pol. 3, 8, 9; auch [[πρός]] τι, 5, 105, 1; auch geneigt wozu, [[λίαν]] οἰκείους ὄντας τῶν τοιούτων ἐγχειρημάτων, 4, 57, 4; πάντα ἦν οἰκεῖα τῆς μεταβολῆς, 14, 9, 5, oft; dah. οἰκείως διακεῖσθαι [[πρός]] τι, zu Etwas geneigt sein, 13, 1, 2, wie οἰκειότατα ἔχειν [[πρός]] τι, 5, 106, 4; aber οἰκειότατα χρῆσθαί τινι ist = sehr vertraut mit Einem umgehen, Is. 6, 1; u. so οἰκείως ἔχειν [[πρός]] τινα, in freundschaftlichem Verhältnisse zu Einem stehen, Thuc. 6, 57, wie Xen. Mem. 2, 7, 9 vrbdt φιλικώτερον καὶ οἰκειότερον ἀλλήλοις ἕξετε; – οἰκειοτέρως ἔχειν, Ath. V, 177 e. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0298.png Seite 298]] ion. [[οἰκήϊος]], auch 2 Endgn, 1) [[häuslich]], zum Hause, zur Familie gehörig, [[verwandt]]; σταθμοῖς ἐν οἰκείοισι, Aesch. Prom. 396; χεῖρας κρεῶν πλήθοντες οἰκείας βορᾶς, Ag. 1193, = τῶν οἰκείων, der Verwandten; οἰκεῖα [[πάθη]], Soph. Ai. 253; οἰκείας εἰς ἄτας ἐμπίπτεις, El. 208; [[πένθος]] οἰκεῖον, um den Sohn, Ant. 1234; οἰκεία [[χθών]], das Vaterland, 1188; ἄνδρα οἰκήϊον, einen Verwandten, Her. 1, 108; den συγγενεῖς entsprechend, 3, 119; τετελεύτηκε ὑπὸ τῶν [[ἑωυτοῦ]] οἰκηϊωτάτων, von den nächsten Verwandten, 3, 65. 5, 5; κατὰ τὸ οἰκεῖον, nach der Verwandtschaft, Thuc. 1, 9; τινί, Plat. oft, der es mit [[φίλος]] vrbdt, u. ''Euthyphr.'' 4 b [[εἴτε]] [[ἀλλότριος]] [[εἴτε]] [[οἰκεῖος]] gegenüberstellt, wie Rep. V, 463 b; τὸ μὲν οἰκεῖον καὶ συγγενές, ib. 470 b; καὶ γνώριμοι, II, 376 b; οὓς ἂν ἡγήσαιτο οἰκειοτάτους τε καὶ ἑταιροτάτους, Phaed. 89 d; ὁ τούτων [[οἰκεῖος]] u. ἡμῖν οἰ. κειότατος ἦν Is. 1, 28, s. auch zu Ende; – [[befreundet]], οὐδὲν οἰκεῖον, πάντα δὲ ἡγοῦνται πολέμια, Pol. 4, 3, 1, öfter. – 2) in Beziehung auf den Besitz, [[eigen]], [[eigenthümlich]]; τὸ οἰκεῖον πιέζει πάνθ' [[ὅμως]], Pind. N. 1, 53; παρ' οἰκείαις ἀρούραις, Ol. 12, 21, οἰκεῖον ἢ 'ξ [[ἄλλου]] τινός, Soph. O. R. 1162, πότερα πατρῴας ἢ πρὸς οἰ. κείας χερὸς ὄλωλεν, oder von eigener Hand, Ant. 1161; οὐ τὰ τῶν Ἰώνων πάθεα, ἀλλὰ τὰ οἰκήϊα, Her. 1, 153; ὡς οἰκείας αὐτῷ ταύτης οὔσης τῆς ἐπιστήμης, Plat. Polit. 266 e; τὴν οἰκείαν λιπόντες φύσιν, Soph. 264 e; τῶν οἰκείων χρημάτων ἐπιμελούμενοι, Legg. IX, 627 d; <span class="ggns">Gegensatz</span> τὰ τῆς πόλεως, Apol. 23 b; νομίσῃ τε μηδεὶς ἀλλοτρίας γῆς πέρι οἰκεῖον κίνδυνον ἕξειν, Thuc. 3, 13; auch im <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[κοινός]] u. [[πολιτικός]], den Privatmann betreffend, Her. 1, 45. 5, 47, Thuc. u. A.; οὐδὲν ἐμοὶ πρὸς τούτους οἰκεῖον οὐδὲ κοινὸν γέγονεν, Dem. 19, 236; πρὸς τοὺς οἰκείους πολέμους οἰκείᾳ χρῆσθαι δυνάμει, 13, 7. – 3) wozu [[geeignet]], [[geschickt]]; [[οὔτε]] οἶδε καλὸν οὐδὲν οὐδ' οἰκήϊον, Her. 3, 81, noch was sich schickt; vgl. Plut. Symp. 8, 4, 3, τοὺς ῥήτορας ἐάσομεν περαίνειν τὸ οἰκεῖον, das ihnen Eigenthümliche, ihre Pflicht; οἰκείαν τιμὴν τῷ ἡβῶντι, Plat. Rep. V, 468 d; οἰκειοτάτη γοῦν [[διάλεκτος]] αὕτη αὐτοῖς, Theaet. 183 b; λόγους οἰκείους καὶ ἀναγκαίους τῇ γραφῇ ποιεῖν, Dem. 18, 59; adv., εἰ μέλλει οἰκείως λέγεσθαι, Plat. Rep. III, 397 c; οἰκειότερος [[καιρός]], passendere Gelegenheit, Pol. 3, 8, 9; auch [[πρός]] τι, 5, 105, 1; auch geneigt wozu, [[λίαν]] οἰκείους ὄντας τῶν τοιούτων ἐγχειρημάτων, 4, 57, 4; πάντα ἦν οἰκεῖα τῆς μεταβολῆς, 14, 9, 5, oft; dah. οἰκείως διακεῖσθαι [[πρός]] τι, zu Etwas geneigt sein, 13, 1, 2, wie οἰκειότατα ἔχειν [[πρός]] τι, 5, 106, 4; aber οἰκειότατα χρῆσθαί τινι ist = sehr vertraut mit Einem umgehen, Is. 6, 1; u. so οἰκείως ἔχειν [[πρός]] τινα, in freundschaftlichem Verhältnisse zu Einem stehen, Thuc. 6, 57, wie Xen. Mem. 2, 7, 9 vrbdt φιλικώτερον καὶ οἰκειότερον ἀλλήλοις ἕξετε; – οἰκειοτέρως ἔχειν, Ath. V, 177 e. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=α, ον :<br /><b>I. 1</b> de la maison, domestique : τὰ οἰκεῖα, ressources domestiques, fortune;<br /><b>2</b> qui appartient à la famille, parent, allié τινί, apparenté à qqn ; κατὰ τὸ οἰκεῖον THC selon la parenté;<br /><b>3</b> <i>p. ext.</i> familier, intime τινος, de qqn;<br /><b>II.</b> qui concerne la | |btext=α, ον :<br /><b>I. 1</b> de la maison, domestique : τὰ οἰκεῖα, ressources domestiques, fortune;<br /><b>2</b> qui appartient à la famille, parent, allié τινί, apparenté à qqn ; κατὰ τὸ οἰκεῖον THC selon la parenté;<br /><b>3</b> <i>p. ext.</i> familier, intime τινος, de qqn;<br /><b>II.</b> [[qui concerne la possession]] :<br /><b>1</b> [[propre]], [[particulier]] : οἰκεῖα [[γῆ]] SOPH, [[χθών]] SOPH la terre propre, <i>càd</i> la terre natale, la patrie ; indigène, national : οἰκεῖοι πόλεμοι, guerres intestines;<br /><b>2</b> [[propre à qqn]], [[privé]], [[personnel]] : τὰ οἰκεῖα THC les intérêts particuliers;<br /><b>3</b> [[propre à qqn]], [[inné]], [[naturel]] : οἰκεία [[ξύνεσις]] THC intelligence naturelle, esprit naturel;<br /><b>4</b> propre à, qui convient à, <i>dat;<br />Cp.</i> οἰκειώτερος, <i>Sp.</i> οἰκειώτατος.<br />'''Étymologie:''' [[οἶκος]]. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
Line 32: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-α, -ο (ΑΜ οἰκεῖος, -α, -ον, θηλ. και -ος, Α ιων. τ. [[οἰκήϊος]], -η, -ον) [[οίκος]]<br /><b>1.</b> αυτός που ανήκει στον οίκο, στην [[οικογένεια]], [[οικογενειακός]], [[σπιτικός]] (α. «[[λέβης]] οἰκεῖος», <b>Σοφ.</b><br />β. «τὰ οἰκεῖα τὰ ἑαυτοῦ» — η οικογενειακή, η ιδιωτική [[περιουσία]], το [[νοικοκυριό]], Λυσ.)<br /><b>2.</b> (για πράγματα ή για καταστάσεις) αυτός που αποκλειστικά ανήκει σε κάποιον, ο [[δικός]] του, [[ιδιωτικός]], [[ατομικός]] (α. «πρὸς οἰκείας [[χερός]]» — με το ίδιο του το [[χέρι]]<br />β. «οἰκεῖα [[κακά]]»)<br /><b>3.</b> [[αρμόδιος]], [[κατάλληλος]] («στην οικεία [[θέση]]» — στην κατάλληλη, στην αρμόζουσα [[θέση]])<br /><b>4.</b> αυτός που προσιδιάζει στην ιδιαίτερη [[φύση]] ή στον χαρακτήρα κάποιου πράγματος («οἰκεία ἡδονὴ τῆς τραγῳδίας», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>5.</b> [[σχετικός]] με [[κάτι]], αυτός που αναφέρεται σε [[κάτι]] («για να βεβαιωθώ, θα ανατρέξω στις οικείες διατάξεις της νομοθεσίας»)<br /><b>6.</b> (<b>το αρσ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>οι οικείοι</i><br />α) στενοί συγγενείς β) στενοί φίλοι<br /><b>7.</b> [[φιλικός]], πολύ [[γνώριμος]] («αισθάνθηκα πιο ωραία, όταν βρέθηκα σε οικείο [[περιβάλλον]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> αυτός τον οποίο γνωρίζει [[κάποιος]] καλά, [[γνωστός]] («όσα διάβασα μού ήταν οικεία»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «οικείᾳ βουλήσει» — εκουσίως, αυτοπροαίρετα, αυτοβούλως<br />β) «εξ οικείων τα βέλη» — πολλές φορές τα πλήγματα προέρχονται από τους φίλους ή τους στενούς συγγενείς<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[σχετικός]] με την [[πατρίδα]], με τη [[γενέτειρα]], αυτός που έγινε [[μέσα]] στη [[χώρα]] («οἰκεῖοι πόλεμοι» — οι πόλεμοι τών ειλώτων που έγιναν [[μέσα]] στη Λακωνική, <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> [[εγχώριος]], [[ντόπιος]] ( | |mltxt=-α, -ο (ΑΜ οἰκεῖος, -α, -ον, θηλ. και -ος, Α ιων. τ. [[οἰκήϊος]], -η, -ον) [[οίκος]]<br /><b>1.</b> αυτός που ανήκει στον οίκο, στην [[οικογένεια]], [[οικογενειακός]], [[σπιτικός]] (α. «[[λέβης]] οἰκεῖος», <b>Σοφ.</b><br />β. «τὰ οἰκεῖα τὰ ἑαυτοῦ» — η οικογενειακή, η ιδιωτική [[περιουσία]], το [[νοικοκυριό]], Λυσ.)<br /><b>2.</b> (για πράγματα ή για καταστάσεις) αυτός που αποκλειστικά ανήκει σε κάποιον, ο [[δικός]] του, [[ιδιωτικός]], [[ατομικός]] (α. «πρὸς οἰκείας [[χερός]]» — με το ίδιο του το [[χέρι]]<br />β. «οἰκεῖα [[κακά]]»)<br /><b>3.</b> [[αρμόδιος]], [[κατάλληλος]] («στην οικεία [[θέση]]» — στην κατάλληλη, στην αρμόζουσα [[θέση]])<br /><b>4.</b> αυτός που προσιδιάζει στην ιδιαίτερη [[φύση]] ή στον χαρακτήρα κάποιου πράγματος («οἰκεία ἡδονὴ τῆς τραγῳδίας», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>5.</b> [[σχετικός]] με [[κάτι]], αυτός που αναφέρεται σε [[κάτι]] («για να βεβαιωθώ, θα ανατρέξω στις οικείες διατάξεις της νομοθεσίας»)<br /><b>6.</b> (<b>το αρσ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>οι οικείοι</i><br />α) στενοί συγγενείς β) στενοί φίλοι<br /><b>7.</b> [[φιλικός]], πολύ [[γνώριμος]] («αισθάνθηκα πιο ωραία, όταν βρέθηκα σε οικείο [[περιβάλλον]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> αυτός τον οποίο γνωρίζει [[κάποιος]] καλά, [[γνωστός]] («όσα διάβασα μού ήταν οικεία»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «οικείᾳ βουλήσει» — εκουσίως, αυτοπροαίρετα, αυτοβούλως<br />β) «εξ οικείων τα βέλη» — πολλές φορές τα πλήγματα προέρχονται από τους φίλους ή τους στενούς συγγενείς<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[σχετικός]] με την [[πατρίδα]], με τη [[γενέτειρα]], αυτός που έγινε [[μέσα]] στη [[χώρα]] («οἰκεῖοι πόλεμοι» — οι πόλεμοι τών ειλώτων που έγιναν [[μέσα]] στη Λακωνική, <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> [[εγχώριος]], [[ντόπιος]] («σῖτος οἰκεῖος καὶ οὐκ [[ἐπακτός]]», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ οἰκεῖον</i><br />η [[συγγένεια]]<br /><b>4.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τὰ οἰκεῖα</i><br />οι οικογενειακές, οι ιδιωτικές υποθέσεις<br /><b>5.</b> (στη στωική [[φιλοσοφία]]) αυτός που [[είναι]] φύσει [[προσφιλής]] στον άνθρωπο και στα ζώα, [[δηλαδή]] η ζωή («τὸ πρῶτον οἰκεῖον» — ό,τι αγάπησε ορμέμφυτα [[κανείς]] για πρώτη [[φορά]], δηλ. η ζωή, Χρύσ. Στωικ.)<br /><b>6.</b> αυτός που ασχολείται συστηματικά με [[κάτι]], που εντρυφεί σε [[κάτι]], που σπουδάζει («οἰκεῖοι σοφίας», <b>Στράβ.</b>)<br /><b>7.</b> αυτός που επιδίδεται σε [[κάτι]] («οἰκεῖος καινοτομίας», Ιάμβλ.)<br /><b>8.</b> [[φιλικός]], [[σύμμαχος]], ευνοϊκά διατεθειμένος [[προς]] κάποιον («οὐδὲν οἰκεῖον, [[πάντα]] δ' ἡγοῦνται πολέμια», <b>Πολ.</b>)<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> α) «οἰκεῖον [[ὄνομα]]» — [[λέξη]] η οποία λαμβάνεται με την κυριολεκτική και όχι με τη μεταφορική της [[σημασία]], Αριστοτ<br />β) «οἰκεῖα ζῴδια»<br /><b>αστρολ.</b> ζώδια του οίκου, της οικογένειας. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>οικείως</i> και -<i>α</i> (ΑΜ [[οἰκείως]], Α ιων. τ. [[οἰκηΐως]])<br /><b>1.</b> με οικείο τρόπο<br /><b>2.</b> με [[οικειότητα]], φιλικά<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[πρόθυμα]]<br /><b>2.</b> όπως [[πρέπει]], όπως αρμόζει<br /><b>3.</b> με [[σεμνότητα]], με [[ευπρέπεια]], όπως προσιδιάζει σε στενό συγγενή<br /><b>4.</b> με τρόπο που εξυπηρετεί το [[συμφέρον]] κάποιου («οἰκείως τῇ πόλει», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>5.</b> σύμφωνα με [[κάτι]]<br /><b>6.</b> (για [[λέξη]]) [[κατά]] [[γράμμα]], κυριολεκτικά<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> «οἰκείως σχηματίζομαι»<br />(για πλανήτη) βρίσκομαι στη δική μου [[θέση]], στην οικεία [[θέση]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[οἰκεῖος]], η, ον<br /><b class="num">I.</b> in or of the [[house]], [[domestic]], Hes., etc.; τὰ οἰκεῖα [[household]] affairs, [[property]], Lat. res [[familiaris]], Hdt., Thuc., etc.<br /><b class="num">II.</b> of persons, of the [[same]] [[family]] or kin, [[related]], Lat. [[cognatus]], Hdt., | |mdlsjtxt=[[οἰκεῖος]], η, ον<br /><b class="num">I.</b> in or of the [[house]], [[domestic]], Hes., etc.; τὰ οἰκεῖα [[household]] affairs, [[property]], Lat. res [[familiaris]], Hdt., Thuc., etc.<br /><b class="num">II.</b> of persons, of the [[same]] [[family]] or kin, [[related]], Lat. [[cognatus]], Hdt., Attic; οἱ [[ἑωυτοῦ]] οἰκηιότατοι his own nearest kinsmen, Hdt.; κατὰ τὸ οἰκεῖον Ἀτρεῖ [[because]] of his [[relationship]] to [[Atreus]], Thuc.<br /><b class="num">2.</b> [[friendly]], Dem.<br /><b class="num">III.</b> of things, belonging to one's [[house]] or [[family]], one's own, Aesch., etc.; ἡ οἰκεία (''[[sc.]]'' γῆ), ionic ἡ οἰκηίη, Hdt.; τὰ οἰκήια one's own [[property]], Hdt.; οἰκεῖοι πόλεμοι wars in one's own [[country]], Thuc.; of [[corn]], [[home]]-[[grown]], Thuc.<br /><b class="num">2.</b> [[personal]], [[private]], opp. to [[δημόσιος]], [[κοινός]], Theogn., Hdt., Attic; μηδὲν οἰκειοτέρᾳ τῇ ἀπολαύσει with [[enjoyment]] not [[more]] our own, Thuc.; οἰκεία [[ξύνεσις]] [[mother]] wit, Thuc.<br /><b class="num">IV.</b> [[proper]] to a [[thing]], [[fitting]], [[suitable]], [[becoming]], Hdt., Dem.<br /><b class="num">2.</b> c. dat. rei, belonging to, [[conformable]] to the [[nature]] of a [[thing]], Plat.<br /><b class="num">3.</b> οἰκ. [[ὄνομα]] a [[word]] in its [[proper]], [[literal]] [[sense]], Arist.<br />B. the adv. [[οἰκείως]] has the [[same]] senses as the adj., [[familiarly]], Thuc., Xen.<br /><b class="num">II.</b> [[affectionately]], [[dutifully]], Xen. | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
Line 47: | Line 47: | ||
}} | }} | ||
{{mantoulidis | {{mantoulidis | ||
|mantxt=(=σπιτικός, [[συγγενής]]). Ἀπό τό [[οἶκος]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα. | |mantxt=(=[[σπιτικός]], [[συγγενής]]). Ἀπό τό [[οἶκος]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα. | ||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[domesticus]]'', [[belonging to the household]], a), <i>Oppon.</i> <i>opposed</i> ''[[publico]]'', [[at public expense]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.40.2/ 2.40.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.65.4/ 2.65.4],<br>b) <i>Oppon.</i> <i>opposed</i> ''[[alieno]]'', [[at another's expense]], <i>vel</i> <i>or</i> ''[[externo]]'', [[at a foreigner's expense]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.32.5/ 1.32.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.60.1/ 1.60.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.78.1/ 1.78.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.118.2/ 1.118.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.121.3/ 1.121.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.138.3/ 1.138.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.144.1/ 1.144.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.87.6/ 2.87.6], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.13.5/ 3.13.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.39.8/ 3.39.8], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.45.2/ 3.45.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.74.2/ 3.74.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.85.2/ 3.85.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.25.2/ 4.25.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.60.2/ 4.60.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.64.1/ 4.64.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%204.64.5/ 4.64.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.98.3/ 4.98.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.120.3/ 4.120.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.126.2/ 4.126.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.67.2/ 5.67.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.68.2/ 5.68.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.69.1/ 5.69.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.109.1/ 5.109.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.17.3/ 6.17.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.20.4/ 6.20.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.46.3/ 6.46.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.44.2/ 7.44.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%207.61.1/ 7.61.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%207.70.7/ 7.70.7],<br>COMP. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.38.2/ 2.38.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.110.2/ 5.110.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.70.8/ 7.70.8],<br>SUP. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.70.6/ 1.70.6],<br>''[[partria]]'', [[fatherland]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.43.3/ 2.43.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.92.3/ 4.92.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.31.6/ 6.31.6], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.63.3/ 6.63.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.69.3/ 6.69.3],<br>''[[res propriae]]'', [[private property]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.41.3/ 1.41.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.70.7/ 1.70.7], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> οἰκείων) [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.74.2/ 1.74.2],<br><i>similiter</i> <i>similarly</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.141.7/ 1.141.7]. <i>Ibid.</i> <i>in the same place</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.39.2/ 2.39.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.47.1/ 6.47.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.82.4/ 6.82.4],<br><i>c. dat.</i> <i>with dative</i> ''[[pertinens ad]]'', [[belonging to]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.3.3/ 4.3.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.6.1/ 4.6.1],<br>''[[propinquus]], [[familiaris]]'', [[near]], [[intimate]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.85.1/ 6.85.1],<br>''[[cognatio]]'', [[relationship]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.9.2/ 1.9.2],<br>''[[propinqui]]'', [[relatives]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.17.1/ 2.17.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.51.5/ 2.51.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.64.3/ 4.64.3].[https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.106.1/ 4.106.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.75.4/ 7.75.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.86.3/ 8.86.3].[https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.96.4/ 8.96.4]. | |||
}} | }} |