συλλαμβάνω: Difference between revisions

|Definition=fut. <b class="b3">-λήψομαι</b>: pf. <b class="b3">-είληφα</b>, Pass. <b class="b3">-είλημμαι</b>: aor. [[συνέλᾰβον]], inf. [[συλλᾰβεῖν]]:—Med., pres. in Philem.53.4: aor.<br><span class="bld">A</span> συνελαβόμην Hdt.3.49, etc.:—Pass. (v. infr.; in X.''An.''7.2.14 [[συλληφθήσεται]] has been restored for [[συλλήψεται]]):—[[collect]], [[gather together]], esp. [[rally]] scattered troops, τῆς στρατιῆς τοὺς περιγενομένους Hdt.5.46; τὸ στράτευμα X.''Cyr.''3.3.1; τὰς δυνάμεις Pl.''Grg.''456a; σ. θοινάτορας E.''Ion'' 1217.<br><span class="bld">2</span> [[take with one]], [[carry off]], S.''Tr.''1153; ξυλλαβὼν κατέκλινεν αὐτὸν εἰς Ἀσκληπιοῦ Ar.''V.''122, cf. ''AP''5.52 (tm., Diosc.); <b class="b3">συλλαβὼν θεσπίσματα κεῖται παρ' Ἅιδῃ</b> [[with all]] his prophecies, S.''OT''971; ἔρρε, τάσδε συλλαβὼν ἀράς Id.''OC''1384; <b class="b3">ἔκπλει σεαυτὸν συλλαβὼν ἐκ τῆσδε γῆς</b> [[pack yourself off]], Id.''Ph.''577.<br><span class="bld">3</span> [[put together]], [[close]], <b class="b3">τὸ στόμα καὶ τοὺς ὀφθαλμούς</b> (of a corpse) Pl.''Phd.''118a; <b class="b3">ξ. αὐτοῦ τὸ στόμα</b> [[shut]] his mouth, Ar.''Ach.''926, cf. Arist.''HA''623b2; [[enclose]], τῇ ἐπιδέσει συλλαμβάνοντα συνάγειν τοὺς μηρούς Sor.2.86; ξ. καὶ τοὺς τένοντας τοῖσι ἐρίοισι Aret.''CA''1.6.<br><span class="bld">b</span> [[combine in pronunciation]], <b class="b3">λέγε δὴ μόλωμεν ξυνεχὲς ὡδὶ ξυλλαβών</b> [[say]] <b class="b3">αὐτὸ μόλωμεν</b> [[as one word]], Ar.''Eq.''21.<br><span class="bld">4</span> in speaking, [[comprehend]], [[comprise]], ἑνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβόντα εἰπεῖν Hdt.3.82; πᾶν.. συλλαβὼν εἴρηκας Id.7.16.<b class="b3">γ; εἰς ἓν πάντα σ</b>. Pl.''Sph.''234b, cf. ''Tht.''147d; τὰ ἄλλα εἰς ταὐτό Id.''Plt.''263d:—Pass., to [[be comprehended]] (logically), μετὰ τοῦ γένους αἱ συλλαμβανόμεναι διαφοραί Arist.''Metaph.''1037b31, cf. 998b28; <b class="b3">σὺν τῇ ὕλῃ συνειλημμένος</b>, i.e. [[concrete]], opp. [[abstract]], ib.1039b21, cf. 1035a25, al.<br><span class="bld">II</span> [[lay hands on]], [[seize]], ὁλκάδας Hdt.6.26; κόμην ἀπρὶξ ὄνυξι συλλαβὼν χερί S.''Aj.''310; τέττιγα τοῦ πτεροῦ Archil. 143 (loosely paraphrased, cf. ''Hermes'' 23.279); τὰ ποτήμενα συλλαβῆν Theoc.29.30; <b class="b3">ξ. τῶν σχοινίων</b> [[lay hold]] of them, [[help]] to pull, Ar.''Pax'' 437:—Med., <b class="b3">τίς ξυλλάβοιτ' ἂν τοῦ ξύλου</b>; Id.''Lys.''313, cf. ''Pax''465 (lyr.).<br><span class="bld">b</span> [[buy up]], τὰ τρύβλια Id.''Eq.''650.<br><span class="bld">2</span> [[seize the person of... apprehend]], [[arrest]], IG12.39.7, Hdt.2.121.έ, Ar.''Ach.''206, Antipho 5.29, And.1.45, ''PCair.Zen.''15v.44, 202.2 (iii B.C.); <b class="b3">συνέλαβον αὐτὸν καὶ ἀπήχθη εἰς τὸ δεσμωτήριον</b> ib.484.21 (iii B.C.); <b class="b3">σ. ζῶντα, ὅμηρον</b>, E.''Rh.''513, ''Or.''1189; τινὰ ἐπὶ θανάτῳ Isoc.4.154; <b class="b3">συλλαβόντας αὐτὸν ἴσχειν</b> [[seize]] and hold him, ''IG''42(1).122.40 (Epid., iv B.C.):— Pass., <b class="b3">πρὶν ξυλληφθῆναι</b> before [[they were arrested]], Th.1.20, cf. Hdt. 1.80, al., And.1.101, ''PCair.Zen.''15v.7 (iii B.C.).<br><span class="bld">3</span> of the mind, [[grasp the meaning of]], [[comprehend]], <b class="b3">τὸ χρηστήριον, τὸ ῥηθέν, τὸν λόγον, τὴν φωνήν</b>, Hdt.1.63,91, 2.49, 4.114; παρκείμενον συλλαβὼν τέρας Pi.''O.''13.73, cf. Pl.''Sph.''218c, etc.<br><span class="bld">III</span> [[receive at the same time]], [[enjoy together]], Hdt.1.32.<br><span class="bld">IV</span> of females, [[conceive]], Arist.''HA''582a19, ''GA''727b8, Sor.1.28, etc.; ἐν γαστρί Hp.''Aph.''5.46; ξυλλαβοῦσα τὴν γονήν Id.''Steril.''220; of the womb, σ. τὸ σπέρμα Arist.''HA''583b29, al., cf. Luc.''VH''1.22: but <b class="b3">συνειληφυῖα τοῦ τεκεῖν</b> [[near to]] be delivered, [[LXX]] ''1 Ki.''4.19.<br><span class="bld">V</span> [[take with]] or [[besides]], [[take as an assistant]], <b class="b3">τὴν δίκην σ</b>. E.''Fr.''584; ἄτεγκτον σ. καρδίαν Id.''HF'' 833.<br><span class="bld">VI</span> c. dat. pers., [[take pert with]] another, [[assist]] him, <b class="b3">οὐ τοῖς ἀθύμοις ἡ τύχη ξ</b>. S.''Fr.''927, cf. E.''Med.''813, Hdt.6.125, etc.; <b class="b3">τὰ δυνατὰ τῇ πόλει ξ</b>. Ar.''Ec.''861; <b class="b3">σ. τισί τι</b> [[take part with]] or [[assist]] them in a thing, Id.''Lys.''540 (lyr.), X.''Cyr.''7.5.49, etc.; σ. τινί τινος E.''Med.''946, Ar.''V.''734 (lyr.); σ. τινί τινι D.18.20: with a Prep., <b class="b3">συνέλαβε γὰρ ἄλλα.. ἐς τὸ πείθεσθαι</b> [[contributed]] towards persuading, Hdt.7.6, cf. X.''Mem.''2.6.28: abs., [[assist]], A.''Ch.''812 (lyr.), S.''Tr.''1019 (lyr.), Ar.''Eq.'' 229, Th.1.118; <b class="b3">δεῖ δὲ ξυλλαμβάνοντα τοὺς θεοὺς ἐπικαλέεσθαι</b> while invoking the gods one must [[help oneself]], Hp.''Insomn.''87.<br><span class="bld">2</span> Med., c.gen.rei, [[take part in]], συνελάβοντο τοῦ στρατεύματος Hdt.3.49; ὅστις νόσου κάμνοντι συλλάβοιτο S.''Ph.''282; <b class="b3">ξυνελάβοντο τοῦ τοιούτου οὐχ</b> <b class="b3">ἥκιστα, ὥστε..</b>especially [[contributed]] to this, Th.4.47: c. dat., <b class="b3">καιρῷ χειμῶνος συλλαβέσθαι κυβερνητικήν</b> [[intervene]] in a storm [[together with]] circumstance, Pl.''Lg.''709c: sometimes in tmesi, ξύμ μοι λάβεσθε τοῦ μύθου Id.''Phdr.''237a, cf. ''AP''9.559 (Crin.).

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0975.png Seite 975]] (s. [[λαμβάνω]]), [[zusammennehmen]], zusammenfassen; ἑνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβὼν εἶπεν, Her. 3, 82; [[πᾶν]] συλλαβὼν εἴρηκας, 7, 16, 3; κόμην ἀπρὶξ ὄνυξι συλλαβὼν χερί, Soph. Ai. 303; – τὸ [[στόμα]] καὶ τοὺς ὀφθαλμούς, einem Todten Mund und Augen zudrücken, Plat. Phaed. 118 c; – umfassen, zusammenbringen, z. B. zersprengte Krieger wieder sammeln, Her. 5, 46; εἰς ἓν πάντα συλλαβών, Plat. Soph. 234 b; ἁπάσας τὰς δυνάμεις συλλαβοῦσα ὑφ' αὑτῇ ἔχει, Gorg. 456 a; – [[ergreifen]], fassen; συλλαβὼν [[τέρας]], Pind. Ol. 13, 73; συλλαβὼν ἔμπρησον, Soph. Phil. 788; συλλάβετέ γ' αὐτόν, 991; auch ἔκπλει σεαυτὸν συλλαβὼν ἐκ τῆσδε γῆς, 573; οὐχὶ συλλήψεσθ' ἄγραν; Eur. Or. 1346; gefangen nehmen, μέλλων συλληφθήσεσθαι, Thuc. 1, 134; Xen. Cyr. 8, 8, 6 An. 1, 1, 3 u. öfter; τὸν πολιτικὸν [[οὐδαμοῦ]] συνελάβομεν, ἀλλ' ἡμᾶς ἔλαθεν ἐκφυγών, Plat. Polit. 275 d, vgl. Lach. 194 b; – empfangen, schwanger werden, Sp., wie Plut. de vit. aer. al. 4. – Übertr. = mit den Sinnen auffassen u. mit dem Verstande begreifen, vernehmen, [[verstehen]], τὸ ῥηθέν, τὴν φωνήν, τὸν λόγον, τὴν Ἑλλάδα γλῶσσαν, τὸ [[θεοπρόπιον]], Her. 1, 91. 2, 49. 56. 3, 64. 4, 114; Plat. Soph. 218 c u. öfter, u. Folgde; – mit Einem eine Sache anfassen, τινί, Her. 6, 125, vgl. 7, 6; τινί τινος, Ar. Ran. 441; mit Hand anlegen, be i [[ste ]][[hen]], [[helfen]], συλλάβοι δ' ἐνδίκως [[παῖς]] ὁ Μαίας, Aesch. Ch. 799; οὐδ' [[ὅστις]] νόσου κάμνοντι συλλάβοιτο, Soph. Phil. 282, wo Buttmann nicht νόσον zu ändern brauchte; vgl. σύλλαβε μόχθων Eur. H. A. 160; συλλήψομαι τοῦδέ σοι κἀγὼ πόνου, Med. 946; συλλαμβάνειν τινί, Her. 6, 125, vgl. 7, 6; τινὶ τοῦ πράγματος, Ar. Vesp. 734 u. öfter; ἡ [[τύχη]] συλλαμβάνει ἡμῖν, Isocr. 1, 3; Xen. Cyr. 2, 5, 49 Mem. 2, 6, 37; εἴς τι, zu Etwas behülflich sein, Cyr. 1, 6, 25; Plat. Legg. X, 905 c; gewöhnlicher ist in dieser Bdtg das med., Her. 3, 49; ξυνελάβοντο τοῦ τοιούτου οὐχ ἥκιστα οἱ στρατηγοί, Thuc. 4, 47, u. öfter; Xen. Ages. 2, 30; οἷς ἂν συλλάβηται τῆς συνουσίας ἡ τοῦ δαιμονίου [[δύναμις]], Plat. Theag. 129 e.

|btext=<i>f.</i> συλλήψομαι, <i>ao.2</i> συνέλαβον, <i>pf.</i> [[συνείληφα]];<br /><b>1</b> rassembler, réunir : τὸ ἕτερον [[στράτευμα]] XÉN rassembler le reste de l'armée ; <i>particul.</i> embrasser dans le discours : σ. [[πᾶν]] HDT, ἑνὶ ἔπεϊ πάντα σ. HDT résumer tout d'un mot;<br /><b>2</b> [[comprimer]], [[fermer]] : τὸ [[στόμα]] καὶ τοὺς ὀφθαλμούς PLAT la bouche et les yeux à un mort;<br /><b>3</b> [[prendre avec soi]], [[emporter]], [[emmener]] : τινα qqn ; σ. ἑαυτὸν ἐκ γῆς SOPH partir à la hâte du pays ; <i>avec idée de violence</i> κόμην σ. χερί SOPH s'arracher les cheveux ; avec le gén. : σ. τέττιγα τοῦ πτεροῦ LUC tenir, saisir une cigale par l'aile ; σ. τινα saisir, arrêter qqn;<br /><b>4</b> <i>fig.</i> embrasser par la pensée, comprendre : τὸν λόγον HDT le discours ; τὴν Ἑλλάδα γλῶσσαν HDT savoir la langue grecque;<br /><b>5</b> [[concevoir]], [[devenir enceinte]] <i>ou</i> pleine <i>en parl. de <i>pers.</i> ou d'animaux</i>;<br /><b>6</b> prendre avec qqn, <i>càd</i> mettre la main avec qqn, aider, assister, secourir : σ. τινι venir en aide à qqn ; σ. τὸ [[δέον]] XÉN aider dans ce qui est nécessaire ; σ. τινί τι <i>ou</i> τινί τινος assister qqn en qch, aider qqn pour qch ; [[εἴς]] τι aider à qch, contribuer à qch;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[συλλαμβάνομαι]] aider, assister : τινος (τινι) EUR qqn en qch ; σ. νόσου κάμνοντι SOPH soulager un homme qui souffre (<i>litt.</i> prendre avec celui qui souffre une part de son mal) ; ξυνελάβοντο τοῦ τοιούτου [[οὐχ]] [[ἥκιστα]] [[ὥστε]] THC ils ne contribuèrent pas peu à cela que….<br />'''Étymologie:''' [[σύν]], [[λαμβάνω]].

|elnltext=συλ-λαμβάνω, Att. ξυλλαμβάνω, ook in tmesis bijeenbrengen, verzamelen, verenigen, m. n. van troepen:; τὸ στράτευμα het leger Xen. Cyr. 3.3.1; ook alg..; τὰ πάντα … ταῦτα συλλαβεῖν ἄνθρωπον ἐόντα ἀδύνατόν ἐστι het is onmogelijk om dat alles als mens in jezelf te verenigen Hdt. 1.32.8; overdr..; σ. καρδίαν het hart verzamelen, d.w.z. moed verzamelen Eur. HF 833; in het spreken bij elkaar nemen:; ἑνί … ἔπεϊ πάντα συλλαβὼν εἰπεῖν om alles met één woord samen te vatten Hdt. 3.82.5; σ. εἰς ἕν onder één noemer brengen Plat.; om één woord te maken uit een aantal lettergrepen; Aristoph. Eq. 21; van ogen en monden, de oogleden of lippen bij elkaar nemen: sluiten, dichtdoen. vastgrijpen, vastpakken:; κόμην χερί het haar met de hand Soph. Ai. 310; met acc. en gen. ( spreekw. ); τέττιγα τοῦ πτεροῦ συνείληφας je hebt een cicade bij de vleugel te pakken (d.w.z. je hebt beet!) Luc. 51.1; de handen leggen op, zich meester maken van; van personen oppakken, arresteren, gevangennemen:; ὅμηρον als gijzelaar Eur. Or. 1189; ἐπὶ θανάτῳ om hem ter dood te brengen Isocr. 4.154; overdr. begrijpen:. τὸ ῥηθέν het gezegde Hdt. 1.91.4. pakken (om mee te nemen), meenemen:. ἔρρε, τάσδε συλλαβὼν ἀράς wegwezen, en neem deze vervloekingen mee Soph. OC 1384. helpen, bijstaan, ook med.; met dat. iem. of iets; met dat. en acc. iem. met of in iets = met dat. en gen. = met dat. en εἰς + acc.:; ξύμ μοι λάβεσθε τοῦ μύθου help me met de vertelling Plat. Phaedr. 237a; met alleen gen..; σ. τοῦ ξύλου helpen met het brandhout Aristoph. Lys. 313; τῶν σχοινίων met de kabels Aristoph. Pax 437; deelnemen, alleen med.; met gen. aan iets:. τοῦ στρατεύματος aan de expeditie Hdt. 3.49.1. van vrouwen (een kind) ontvangen, zwanger worden, ook med.: ἐν γαστρί in de buik.

|elrutext='''συλλαμβάνω:''' (βᾰ) (fut. συλλήψομαι, aor. 2 [[συνέλαβον]], pf. [[συνείληφα]])<br /><b class="num">1</b> [[собирать]], [[соединять]], [[объединять]] (τοὺς περιγενομένους τῆς στρατιῆς Her.; ἁπάσας τὰς δυνάμεις Plat.): ἑνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβόντα [[εἰπεῖν]] Her. чтобы охватить все (это) в одном слове, т. е. одним словом, короче говоря; ξ. εἰς [[ταὐτό]] Plat. объединять в одну группу, сводить воедино;<br /><b class="num">2</b> [[закрывать]] (τὸ [[στόμα]] τε καὶ ὀφθαλμούς Plat.): σ. τὸ [[στόμα]] τινός Arst. зажимать рот кому-л.;<br /><b class="num">3</b> [[забирать]] (с собою), уводить (τινά Soph., Eur., Arph., NT): ξ. ἑαυτὸν ἐκ τῆς γῆς Soph. поспешно уходить из страны;<br /><b class="num">4</b> [[захватывать]]: σ. τινὰ ζῶντα Eur. захватывать кого-л. живьем; σ. τινὰ [[ὅμηρον]] Eur. брать кого-л. в качестве заложника; κόμην [[συλλαβεῖν]] χερί Soph. схватиться руками за волосы; [[συλλαβεῖν]] τέττιγα τοῦ πτεροῦ Luc. поймать цикаду за крылышко;<br /><b class="num">5</b> [[задерживать]], [[подвергать аресту]] (τινά Soph.): σ. ἐπὶ θανάτῳ Isocr., Luc. арестовать для предания смерти;<br /><b class="num">6</b> [[охватывать]]: πάντα σ. τὸν λόγον Her. охватывать вопрос полностью; ξ. τῷ λόγῳ τι Plat. выражать что-л. словами;<br /><b class="num">7</b> [[усваивать]] (τὴν Ἑλλάδα γλῶσσαν Her.): ἄτεγκτον συλλαβοῦσα καρδίαν Eur. обладательница неумолимого сердца, жестокосердая;<br /><b class="num">8</b> [[постигать]], [[понимать]] (τι Plat.): σ. τὸ [[χρηστήριον]] Her. понять смысл прорицания;<br /><b class="num">9</b> [[принимать в себя]] (τὸ [[σπέρμα]] Arst.): [[συλλαβεῖν]] τὸ [[ἔμβρυον]] Luc. понести, забеременеть;<br /><b class="num">10</b> [[становиться беременной]] (τὸ [[θῆλυ]] συλλαμβάνει Arst.; συνέλαβεν ἡ γυνὴ [[αὐτοῦ]] NT);<br /><b class="num">11</b> тж. med. помогать, оказывать поддержку (τοῖς ἀθύμοις Soph.; τῇ πόλει Arph.; τινί NT): σ. τινί τινος Eur., Xen., τινί τι Her., Xen. и τινὶ εἴς τι Xen. помогать кому-л. в чем-л.; σ. τινί τινι Dem. помогать кому-л. чем-л.; σ. εἴς τι Xen. содействовать или способствовать чему-л.; νόσου κάμνοντι συλλαβέσθαι Soph. помочь больному в его страданиях; οὐχ [[ἥκιστα]] [[συλλαβεῖν]] τινος Thuc. немало способствовать чему-л.; συλλαβέσθαι τοῦ στρατεύματος Her. принять участие в походе; ξύμ μοι λάβεσθε τοῦ μύθου Plat. помогите мне в (моем) повествовании.

|mdlsjtxt=fut. -[[λήψομαι]] perf. [[συνείληφα]] [[pass]]. -είλημμαι aor1 συνέλᾰβον inf. συλλᾰβεῖν Pass., fut. -ληφθήσομαι<br /><b class="num">I.</b> to [[collect]], [[gather]] [[together]], esp. to [[rally]] [[scattered]] [[troops]], Hdt., Xen., etc.<br /><b class="num">2.</b> [[simply]], to [[take]] with one, [[take]] up and [[carry]] off, Soph., Ar.: to buy up, Ar.<br /><b class="num">3.</b> to put [[together]], [[close]] the [[mouth]] of a [[corpse]], Plat.; ς. [[αὐτοῦ]] τὸ [[στόμα]] to [[shut]] his [[mouth]], Ar.<br /><b class="num">4.</b> in [[speaking]], to [[comprehend]], [[comprise]], Hdt., Plat.<br /><b class="num">II.</b> to lay [[hold]] of, [[seize]], [[grasp]], c. acc., Hdt., Soph.; c. gen., ς. τῶν [[σχοινίων]] to lay [[hold]] of them, Ar.; absol. in [[part]]., ξυλλαβών [[quickly]], in a [[hurry]], Ar.:—also in Mid., c. gen., ξυλλαβέσθαι τοῦ ξύλου Ar.<br /><b class="num">2.</b> to [[apprehend]], [[arrest]], Hdt., [[attic]]:— Pass., πρὶν ξυλληφθῆναι [[before]] they were arrested, Thuc.<br /><b class="num">3.</b> of the [[mind]], to [[comprehend]], [[understand]], Hdt., Pind.<br /><b class="num">III.</b> to [[receive]] at the [[same]] [[time]], [[enjoy]] [[together]], Hdt.<br /><b class="num">IV.</b> of females, to [[conceive]], Luc.<br /><b class="num">V.</b> c. dat. pers. to [[take]] [[part]] with, [[assist]], Hdt., [[attic]]:—absol. to [[assist]], Aesch., etc.<br /><b class="num">2.</b> c. dat. pers. et c. gen. rei, to [[take]] [[part]] with one in a [[thing]], Eur., Ar.:—so in Mid., συνελάβετο τοῦ στρατεύματος Hdt.; νόσου συλλαβέσθαι Soph.: to [[contribute]] [[towards]] a [[thing]], Thuc.