κοντός: Difference between revisions

CSV import
(6_19)
(CSV import)
 
(32 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=kontos
|Transliteration C=kontos
|Beta Code=konto/s
|Beta Code=konto/s
|Definition=(A), ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">pole, punting-pole</b>, <span class="bibl">Od.9.487</span>, <span class="bibl">Hdt.2.136</span>, <span class="bibl">4.195</span>, <span class="bibl">E. <span class="title">Alc.</span>254</span> (lyr.), <span class="bibl">Th.2.84</span>, <span class="bibl">Epicr.10</span>, <span class="bibl">Diocl.Fr.142</span>, <span class="title">IG</span>12(5).647.30 (Ceos). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">pike</b>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Tox.</span>55</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">crutch</b>, <span class="bibl">Gal.<span class="title">UP</span>3.5</span> (pl.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">goad</b>, PCair.Zen.362r.34 (iii B. C.).</span><br /><span class="bld">κοντός</span> (B), ή, όν, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">short</b>, Adam.2.20, Palch.in <span class="title">Cat.Cod.Astr.</span>1.95, interpol. in <span class="title">Hippiatr.</span>115:—also written κονδός, <span class="bibl">Sor.1.16</span> (interpol.), <span class="bibl">Aët.16.111</span> (Comp.), prob. in <span class="title">JRS</span>18.30 (Sup.). Adv. Comp. <b class="b3">κονδότερον ἐπιβαίνειν</b>, of a horse, take <b class="b2">shorter</b> steps, <span class="title">Hippiatr.</span>30.</span>
|Definition=(A), ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[pole]], [[punting-pole]], Od.9.487, [[Herodotus|Hdt.]]2.136, 4.195, E. ''Alc.''254 (lyr.), Th.2.84, Epicr.10, Diocl.Fr.142, ''IG''12(5).647.30 (Ceos).<br><span class="bld">2</span> [[pike]], Luc.''Tox.''55.<br><span class="bld">3</span> [[crutch]], Gal.''UP''3.5 (pl.).<br><span class="bld">4</span> [[goad]], PCair.Zen.362r.34 (iii B. C.).<br /><br />(B), ή, όν, [[short]], Adam.2.20, Palch.in ''Cat.Cod.Astr.''1.95, interpol. in ''Hippiatr.''115:—also written κονδός, Sor.1.16 (interpol.), Aët.16.111 (Comp.), prob. in ''JRS''18.30 (Sup.). Adv. Comp. <b class="b3">κονδότερον ἐπιβαίνειν</b>, of a horse, take [[shorter]] steps, ''Hippiatr.''30.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1482.png Seite 1482]] ὁ (κέντω), <b class="b2">Stange, Staken</b>, deren drei auf jeder Triere waren, Att. Seew., um das Schiff fortzuschieben; αὐτὰρ ἐγὼ χείρεσσι λαβὼν περιμήκεα κοντὸν ὦσα [[παρέξ]] Od. 9, 487; Eur. Alc. 254 I. T. 1350; Her. 2, 136; Folgde. – Uebh. Stange, Plut. Rom. 8. – Auch = Speer, Luc. Tox. 55.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1482.png Seite 1482]] ὁ (κέντω), [[Stange]], [[Staken]], deren drei auf jeder Triere waren, Att. Seew., um das Schiff fortzuschieben; αὐτὰρ ἐγὼ χείρεσσι λαβὼν περιμήκεα κοντὸν ὦσα [[παρέξ]] Od. 9, 487; Eur. Alc. 254 I. T. 1350; Her. 2, 136; Folgde. – Übh. Stange, Plut. Rom. 8. – Auch = Speer, Luc. Tox. 55.
}}
{{bailly
|btext=οῦ (ὁ) :<br />perche <i>ou</i> [[gaffe de batelier]], [[javelot]], [[épieu]].<br />'''Étymologie:''' cf. [[κεντέω]], [[κέντρον]].
}}
{{elnl
|elnltext=κοντός -οῦ, ὁ [~ κεντέω] paal, boom (om een boot voort te bewegen); later ook lans.
}}
{{elru
|elrutext='''κοντός:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> [[шест]], [[багор]], [[жердь]] ([[περιμήκης]] Hom.; χόρτου ἀγκαλὶς κοντῷ περικειμένη Plut.): κοντοῖς πρῷραν ἔχειν Eur. упираться баграми в носовую часть корабля;<br /><b class="num">2</b> древко копья, тж. копье, рогатина (τρῶσαι κοντῷ εἰς τὸν ὦμον Luc.).
}}
{{Autenrieth
|auten=punting-[[pole]], [[pole]], Od. 9.487†.
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />-ή, -ό (ΑM [[κοντός]] και [[κονδός]], -ή, -όν)<br />αυτός που έχει μικρό [[μήκος]] ή ύψος, ο [[βραχύς]] στο [[ανάστημα]] (α. «ο [[γιος]] του [[είναι]] [[κοντός]] σαν κι αυτόν» β. «τα [[μανίκια]] του έρχονται [[κοντά]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>φρ.</b> α) «λέει ο [[ένας]] το μακρύ του κι ο [[άλλος]] το [[κοντό]] του» — ο [[καθένας]] λέει τα δικά του, επικρατεί [[ασυνεννοησία]]<br />β) «[[κοντός]] [[ψαλμός]] [[αλληλούια]]»<br />(για λόγο σύντομο, [[αλλά]] αποφασιστικό) [[είναι]] καλό να φτάνει [[κανείς]] με δύο [[λόγια]] στην [[ουσία]]<br /><b>2.</b> <b>παροιμ.</b> «[[Κυριακή]] κοντή [[γιορτή]]» — λέγεται για υποθέσεις που η έκβασή τους δεν θα καθυστερήσει<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />[[σύντομος]] στη [[διάρκεια]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> (για συγγενείς) [[κοντινός]], [[στενός]]<br /><b>2.</b> [[έμπιστος]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «στα [[κοντά]]» — στα κοντινά μέρη<br /><b>4.</b> (<b>το ουδ. ως επίρρ.</b>) [[κοντό]](<i>ν</i>)<br />α) σε μικρό [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br />β) για λίγο χρόνο<br />γ) [[πριν]] από λίγο χρόνο<br />δ) [[κοντολογίς]]<br />ε) [[άραγε]]<br />στ) (ως επιφών.) ε! («κοντὸ κ' [[ἐμέν]]' ἡ [[μοίρα]] μου ἂς [[εἶναι]] φυλαμένη», Σαχλ.)<br />στ) <b>φρ.</b> «εἰς κοντόν» ή «ἐν κοντῷ» i) σε μικρό [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br />ii) περιληπτικά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[κοντός]] (ΙΙ) «[[κοντάρι]]» <b>βλ. λ.</b>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>μσν.-νεοελλ.</b> [[κοντά]] (Ι), [[κονταίνω]], [[κοντεύω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κοντακιανός]], [[κόντος]], <i>το</i>, [[κοντούλης]], [[κοντούτσικος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>βλ. λ.</b> <i>κοντ</i>(<i>ο</i>)-].<br /><b>(II)</b><br />ο (ΑM [[κοντός]])<br />[[κοντάρι]], [[ιστός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[επιμήκης]] κυλινδρική [[ράβδος]] που αποτελεί γυμναστικό όργανο («[[άλμα]] επί κοντώ»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[επιμήκης]] [[ράβδος]] με [[άγκιστρο]] στη μια [[άκρη]] που χρησίμευε για το [[τράβηγμα]] μικρού πλοίου («νεκύων δὲ πορθμεὺς ἔχων χέρ' ἐπὶ κοντῷ [[Χάρων]] μ' ἤδη καλεῖ», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> το [[ξύλο]] του δόρατος<br /><b>3.</b> [[βακτηρία]], [[μπαστούνι]]<br /><b>4.</b> βούκεντρο.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Εμφανίζει την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>kont</i>- της ΙΕ ρίζας <i>kent</i>- και [[είναι]] παρ. του ρ. [[κεντώ]]. Η σημασιολογική [[εξέλιξη]] που δημιούργησε το επίθ. [[κοντός]], -<i>ή</i>, -<i>ό</i> με [[σημασία]] «[[βραχύς]]» άρχισε στο στρατιωτικό [[λεξιλόγιο]] από σύνθ. με α' συνθετικό το [[κοντός]] (ΙΙ) «[[κοντάρι]]», όπως <i>κοντο</i>-<i>βολῶ</i>, <i>κοντο</i>-[[φόρος]], όπου ο βραχύτερος [[κοντός]], αντιδιαστελλόμενος [[προς]] το επιμηκέστερο <i>δόρας</i> ταυτίστηκε σημασιολογικά [[προς]] το [[βραχύς]] και δημιούργησε ήδη στην Αρχαία και Μεσαιωνική Ελληνική νέα σύνθ., δηλώνοντας [[μάλιστα]] [[βραχύτητα]] όχι μόνο μεγέθους [[αλλά]] και αποστάσεως και χρόνου. Τέλος, απέκτησε και μεταφορικές σημασίες, όπως του δισταγμού ή του [[κατά]] προσέγγισιν (<b>βλ. λ.</b> <i>κοντ</i>[[ο]])].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κοντάρι]](<i>ον</i>), [[κοντός]] (Ι)<br /><b>μσν.</b><br />[[κοντά]] (ΙΙ), [[κόνταξ]], [[κοντεύω]] (ΙΙ).<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κοντοβολώ]], [[κοντοπαίκτης]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κοντοφόρος]], [[κοντοφορώ]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κοντοκυνηγέσιον]], [[κοντομαχώ]], [[κοντομονόβολον]], [[κοντοπαικτική]], [[κοντοφορικόν]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''κοντός:''' -οῦ, ὁ, [[κοντάρι]], [[κοντάρι]] με [[αγκίστρι]], [[σταλίκι]], [[κοντάρι]] βάρκας, Λατ. [[contus]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ., Αττ.· [[αιχμή]] [[δόρατος]], σε Λουκ.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''κοντός''': -οῦ, ὁ, κοντάρι, [[κοντάριον]] μετ’ ἀγκίστρου (δι’ ἧς ὤθουν ἢ προσήγγιζον τὸ [[πλοῖον]]), Λατ. contus, Ὀδ. Ι. 487, Ἡρόδ. 2. 136., 4. 195, Εὐρ. Ἄλκ. 254, Θουκ. 2. 84· χορηγούμενον ὡς [[βραβεῖον]], Συλλ. Ἐπιγρ. 2360. 30, 31. 2) τὸ [[ξύλον]] τοῦ δόρατος, Λουκ. Τόξ. 55.
|lstext='''κοντός''': -οῦ, ὁ, κοντάρι, [[κοντάριον]] μετ’ ἀγκίστρου (δι’ ἧς ὤθουν ἢ προσήγγιζον τὸ [[πλοῖον]]), Λατ. contus, Ὀδ. Ι. 487, Ἡρόδ. 2. 136., 4. 195, Εὐρ. Ἄλκ. 254, Θουκ. 2. 84· χορηγούμενον ὡς [[βραβεῖον]], Συλλ. Ἐπιγρ. 2360. 30, 31. 2) τὸ [[ξύλον]] τοῦ δόρατος, Λουκ. Τόξ. 55.
}}
{{etym
|etymtx=Meaning: [[pole]], [[puntingpole]]<br />See also: s. [[κεντέω]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[κοντός]], οῦ,<br />a [[pole]], punting-[[pole]], [[boat]]-[[hook]], Lat. [[contus]], Od., Hdt., Attic: the [[shaft]] of a [[pike]], Luc.
}}
{{FriskDe
|ftr='''κοντός''': {kontós}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Stange]], [[Schifferstange]]<br />'''See also''': s. [[κεντέω]].<br />'''Page''' 1,913
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[pole]], [[pole for pushing]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=ὁ (=[[κοντάρι]]). Ἴσως ἀπό τό κεντῶ.
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[contus]]'', [[pole]], [[staff]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.84.3/ 2.84.3], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> κονδοῖς]
}}
}}