καθηγέομαι: Difference between revisions

m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+), ([\w]+), ([\w]+ [\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1, $2, $3")
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1")
 
(26 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=kathigeomai
|Transliteration C=kathigeomai
|Beta Code=kaqhge/omai
|Beta Code=kaqhge/omai
|Definition=Ion. κατηγ-, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[act as guide]], [[lead the way]], abs., <span class="bibl">Hdt. 9.40</span>,<span class="bibl">66</span>, <span class="bibl">6.135</span>, <span class="bibl">Th.6.4</span>; <b class="b3">οἱ κατηγεόμενοι</b> the [[guides]], <span class="bibl">Hdt.7.130</span>; σὺ καθηγοῦ, ἕψομαι δ' ἐγώ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ep.</span>312b</span>; κατ. τινὶ ἐς Χώρους <span class="bibl">Hdt.4.125</span>, cf. <span class="bibl">6.102</span>; ἐπὶ Φωκέας <span class="bibl">Id.7.215</span>; also κατ. τινὶ ὁδόν <span class="bibl">Id.9.104</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> c. acc. rei, [[show]], [[explain]], [[indicate]], τὸ ἕρμα κατ. τινί <span class="bibl">Id.7.183</span>, cf. <span class="bibl">X. <span class="title">An.</span>7.8.10</span>; <b class="b3">ὁ τὸν ποταμὸν κ</b>. [[he who was explaining]] it, i.e. showing where it was fordable, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>200e</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> c. gen., <b class="b3">κ. τοῦ λόγου</b> [[to begin]] the discourse, <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span>199c</span>; <b class="b3">ὧν καθηγήσαιτ' ἂν τοῦτο</b> of which this [[would be the beginning]], <span class="bibl">Id.<span class="title">La.</span>182c</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> [[lead]], [[command]], [[exercise authority over]], <b class="b3">κ. τῆς στρατείας, τοῦ πολιτεύματος</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cam.</span>15</span>, <span class="bibl"><span class="title">Thes.</span>35</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">to be the first to do, establish, institute</b>, <span class="bibl">Hdt.2.49</span>,<span class="bibl">56</span>: c. part., <b class="b3">οὐ κατηγήσομαι νόμον τόνδε τιθείς</b> I [[will]] not [[begin]] establishing this law, <span class="bibl">Id.7.8</span>.ά. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> [[instruct]], [[teach]], abs., <span class="bibl">Phld.<span class="title">Lib.</span>p.21</span> O., al.; κ. γραμματιστοῦ τρόπον <span class="bibl">Diog.Oen.11</span>; <b class="b3">ὁ καθηγησάμενος</b> the [[teacher]], Plu.2.120a: c. gen. pers., to [[be teacher of]]... <span class="bibl">Str.14.5.14</span>, <span class="bibl">D.H.<span class="title">Is.</span>1</span>, <span class="title">Amm.</span>5. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">6</span> in Logic, to [[be antecedent]], Stoic.2.72.</span>
|Definition=Ion. [[κατηγέομαι]],<br><span class="bld">A</span> [[act as guide]], [[lead the way]], abs., [[Herodotus|Hdt.]] 9.40,66, 6.135, Th.6.4; οἱ [[κατηγεόμενοι]] the [[guide]]s, [[Herodotus|Hdt.]]7.130; σὺ καθηγοῦ, ἕψομαι δ' ἐγώ Pl.''Ep.''312b; κατ. τινὶ ἐς Χώρους [[Herodotus|Hdt.]]4.125, cf. 6.102; ἐπὶ Φωκέας Id.7.215; also κατ. τινὶ ὁδόν Id.9.104.<br><span class="bld">2</span> c. acc. rei, [[show]], [[explain]], [[indicate]], τὸ ἕρμα κατ. τινί Id.7.183, cf. X. ''An.''7.8.10; <b class="b3">ὁ τὸν ποταμὸν καθηγούμενος</b> [[he who was explaining]] it, i.e. showing where it was [[fordable]], [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''200e.<br><span class="bld">3</span> c. gen., <b class="b3">καθηγέομαι τοῦ λόγου</b> to [[begin]] the [[discourse]], Id.''Smp.''199c; <b class="b3">ὧν καθηγήσαιτ' ἂν τοῦτο</b> of which this [[would be the beginning]], Id.''La.''182c.<br><span class="bld">b</span> [[lead]], [[command]], [[exercise authority over]], <b class="b3">καθηγέομαι τῆς στρατείας, καθηγέομαι τοῦ πολιτεύματος</b>, Plu.''Cam.''15, ''Thes.''35.<br><span class="bld">4</span> to [[be the first to do]], [[establish]], [[institute]], [[Herodotus|Hdt.]]2.49,56: c. part., <b class="b3">οὐ κατηγήσομαι νόμον τόνδε τιθείς</b> I [[will]] not [[begin]] establishing this law, Id.7.8.ά.<br><span class="bld">5</span> [[instruct]], [[teach]], abs., Phld.''Lib.''p.21 O., al.; κ. γραμματιστοῦ τρόπον Diog.Oen.11; ὁ [[καθηγησάμενος]] the [[teacher]], Plu.2.120a: c. gen. pers., to [[be teacher of]]... Str.14.5.14, D.H.''Is.''1, ''Amm.''5.<br><span class="bld">6</span> in Logic, to [[be antecedent]], Stoic.2.72.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1284.png Seite 1284]] ion. [[κατηγέομαι]], wie das simplex, vorangehen, den Weg weisen; κατηγέοντο τοῖς Πέρσαις εἰς τὴν σφετέρην Her. 4, 125; 6, 102; ἄλλας κατηγεόμενοί σφι ὁδούς 9, 104; τὴν ἀτραπὸν οἱ Μηλιέες Θεσσαλοῖσι κατηγήσαντο 7, 215; οὐκ αὐτὸς κατηγήσομαι νόμον τόνδε ἐν ὑμῖν τιθείς, ich werde nicht zuerst dies Gesetz geben, 7, 8, 1; Ὕβλωνος καθηγησαμένου, unter Anführung, Thuc. 6, 4; σὺ καθηγοῦ, ἕψομαι δὲ ἐγώ Plat. Ep. II, 312 b; τὸν ποταμόν, zuerst über den Fluß gehen, od. den Weg über den Fluß zeigen, Theaet. 200 e. Dah. Anleitung geben wozu, zeigen, lehren, [[χρηστήριον]] Her. 2, 56, τινί, Einen belehren, 6, 135; [[καλῶς]] μοι ἔδοξας καθηγήσασθαι τοῦ λόγου, die Rede schön eingeleitet zu haben, Plat. Conv. 199 c, vgl. Lach. 182 c; der Lehrer sein, Καίσαρος Strab. XIV, 674, wie S. Emp. adv. eth. 247. – Anführen, τῆς στρατείας Plut. Camill. 15, πολιτεύματος Thes. 35.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1284.png Seite 1284]] ion. [[κατηγέομαι]], wie das simplex, vorangehen, den Weg weisen; κατηγέοντο τοῖς Πέρσαις εἰς τὴν σφετέρην Her. 4, 125; 6, 102; ἄλλας κατηγεόμενοί σφι ὁδούς 9, 104; τὴν ἀτραπὸν οἱ Μηλιέες Θεσσαλοῖσι κατηγήσαντο 7, 215; οὐκ αὐτὸς κατηγήσομαι νόμον τόνδε ἐν ὑμῖν τιθείς, ich werde nicht zuerst dies Gesetz geben, 7, 8, 1; Ὕβλωνος καθηγησαμένου, unter Anführung, Thuc. 6, 4; σὺ καθηγοῦ, ἕψομαι δὲ ἐγώ Plat. Ep. II, 312 b; τὸν ποταμόν, zuerst über den Fluß gehen, od. den Weg über den Fluß zeigen, Theaet. 200 e. Dah. Anleitung geben wozu, zeigen, lehren, [[χρηστήριον]] Her. 2, 56, τινί, Einen belehren, 6, 135; [[καλῶς]] μοι ἔδοξας καθηγήσασθαι τοῦ λόγου, die Rede schön eingeleitet zu haben, Plat. Conv. 199 c, vgl. Lach. 182 c; der Lehrer sein, Καίσαρος Strab. XIV, 674, wie S. Emp. adv. eth. 247. – Anführen, τῆς στρατείας Plut. Camill. 15, πολιτεύματος Thes. 35.
}}
}}
{{ls
{{bailly
|lstext='''καθηγέομαι''': Ἰων. κατηγ-: μέλλ. -ήσομαι:- ἀποθ. Προηγοῦμαι τῆς ὁδοῦ, [[χρησιμεύω]] ὡς [[ὁδηγός]], ὁδηγῶ, ἀπολ., Ἡρόδ. 9. 40, 66. Θουκ. 6. 4· οἱ κατηγεόμενοι, οἱ ὁδηγοί, Ἡρόδ. 7. 130· σὺ καθηγοῦ, ἕψομαι δ’ ἐγὼ Πλάτ. Ἐπιστ. 312Β: - ἀκολούθως, κατ. τινὶ εἰς τόπον, κατηγέοντο οἱ Σκύθαι (τοῖσι Πέρσῃσι) ἐς τοὺς χώρους Ἡρόδ. 4. 125, 6. 102· ἐπὶ τόπον 7. 215· [[ὡσαύτως]], κατ. τινι ὁδὸν 9. 104. 2) μετ’ αἰτ. πράγμ., δεκνύω, τὸ [[ἕρμα]] σφι κατηγήσατο Πάμμων, ἔδειξεν εἰς αὐτούς, ὁ αὐτ. 7. 183· [[ταῦτα]] δὲ καθηγησομένους ἔπεμψε τόν τε αὐτῆς ἀνεψιὸν καὶ Δαφναγόραν, ὡς ὁδηγοὺς ἵνα ὑποδείξωσι [[ταῦτα]], Ξεν. Ἀν. 7. 8, 9· ὁ τὸν ποταμὸν [[καθηγούμενος]], ὁ ὁδηγῶν εἰς τὸ διαβατὸν [[μέρος]] τοῦ ποταμοῦ, Πλάτ. Θεαίτ. 200Ε. 3) [[μετὰ]] γεν., καθηγοῦμαι τοῦ λόγου, [[ἀρχίζω]] τὴν ὁμιλίαν, ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 199C· ὧν καθηγήσαιτ’ ἂν τοῦτο, τῶν ὁποίων τοῦτο δύναται νὰ [[εἶναι]] ἡ [[ἀρχή]], ὁ αὐτ. ἐν Λάχ. 182C· καθηγήσατο τῆς εἰς Ἰταλίαν στρατείας, ὑπῆρξεν [[ἡγεμών]], [[ὁδηγός]], Πλουτ. Κάμιλλ. 15· εἶμαι [[ἀρχηγός]], βουλόμενος... ἄρχειν... τοῦ πολιτεύματος ὁ αὐτ. ἐν Θησ. 35. 4) [[εἰσάγω]] τι πρῶτος ἐγώ, [[ἱδρύω]], ἡ αὐτὴ γυνὴ... [[χρηστήριον]] κατηγήσατο Ἡρόδ. 2. 56· καὶ [[μετὰ]] μεταχ., οὐ κατηγήσομαι τὸν νόμον τόνδε τιθεὶς ὁ αὐτ. 7. 8, 1· [[μετὰ]] γεν. προσ., εἶμαι διδάσκαλός τινος, [[διδάσκω]] τινά, Στράβ. 674, Διον. Ἁλ. π. Ἰσαίου 1, εἰς Ἀμμ. 5· καί, ὁ καθηγησάμενος, ὁ [[διδάσκαλος]], Πλούτ. 2. 120Α.
|btext=[[καθηγοῦμαι]];<br /><b>I.</b> montrer le chemin, servir de guide : τινι à qqn ; τινι ὁδόν HDT montrer le chemin à qqn;<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> <b>1</b> [[prendre l'initiative]] <i>ou</i> la direction de, gén. ; instituer, établir, acc. ; avec un part. être le promoteur de, proposer de;<br /><b>2</b> [[expliquer]] : τί τινι enseigner <i>ou</i> expliquer qch à qqn ; <i>abs.</i> être le précepteur : τινος de qqn;<br /><b>3</b> [[commencer]], [[entamer]] : λόγου PLAT une discussion.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[ἡγέομαι]].
}}
{{elnl
|elnltext=καθ-ηγέομαι, Ion. κατηγέομαι, Dor. καθᾱγέομαι gidsen, voorgaan, leiden, abs.:; ἐς τοὺς χώρους de weg wijzen naar het gebied Hdt. 4.125.3; met acc. en dat.: aanwijzen:; τὸ δὲ ἕρμα σφι κατηγήσατο hij had hun het rif gewezen Hdt. 7.183.3; ptc. subst.: οἱ κατηγεόμενοι de gidsen Hdt. 7.130.1; ὁ τὸν ποταμὸν καθηγούμενος degene die (de weg door) de rivier (aan)wijst Plat. Tht. 200e. het initiatief nemen tot, invoeren:; χρηστήριον κατηγήσατο zij heeft een orakel gesticht Hdt. 2.56.3; beginnen met, beginnen te, met ptc.:; οὔτ’ αὐτὸς κατηγήσομαι νόμον τόνδε τιθείς ik zal niet de eerste zijn om deze wet in te voeren Hdt. 7.8.α 1; met gen.: κ. τοῦ λόγου beginnen met het betoog Plat. Smp. 199c. de leiding hebben, commanderen, met gen.: κ. τῆς πολιτεύματος de leiding hebben van de staat Plut. Thes. 35.4.
}}
}}
{{bailly
{{elru
|btext=-οῦμαι;<br /><b>I.</b> montrer le chemin, servir de guide : τινι à qqn ; τινι ὁδόν HDT montrer le chemin à qqn;<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> <b>1</b> prendre l’initiative <i>ou</i> la direction de, gén. ; instituer, établir, acc. ; avec un part. être le promoteur de, proposer de;<br /><b>2</b> expliquer : [[τί]] τινι enseigner <i>ou</i> expliquer qch à qqn ; <i>abs.</i> être le précepteur : τινος de qqn;<br /><b>3</b> commencer, entamer : λόγου PLAT une discussion.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[ἡγέομαι]].
|elrutext='''κᾰθηγέομαι:''' ион. [[κατηγέομαι]]<br /><b class="num">1</b> [[идти впереди]], [[быть проводником]], [[указывать дорогу]], [[вести]] (за собой) (σὺ καθηγοῦ, ἕφομαι δ᾽ [[ἐγώ]] Plat.): τὸν αὐτὸν κόσμον κ. Her. вести войско в том же порядке; οἱ κατηγεόμενοι Her. проводники; ἐς τὴν σφετέρην (''[[sc.]]'' χώραν) κ. Her. (по)вести в свою страну; ἄλλας ὁδοὺς κ. τινι Her. повести кого-л. другими дорогами; κ. τὸν ποταμόν Plat. переправлять через реку;<br /><b class="num">2</b> [[руководить]], [[показывать]], [[указывать]] (τοῦ πολιτεύματος Plut.): Τιμὼ Μιλτιάδῃ κατηγήσατο Her. (жрица) Тимо дала указания Мильтиаду, т. е. научила его что делать; Ὓβλωνος καθηγησαμένου Thuc. под руководством Гиблона; ὁ καθηγησάμενος Plut. руководитель, учитель;<br /><b class="num">3</b> [[показывать пример]]; [[класть начало]]: [[καλῶς]] κ. τοῦ λόγου Plat. прекрасно начать свою речь;<br /><b class="num">4</b> (впервые), [[вводить]], [[учреждать]], (νόμον τόνδε ἐν [[ὑμῖν]] Her.): κ. [[χρηστήριον]] Her. основывать прорицалище.
}}
}}
{{eles
{{eles
Line 25: Line 28:
|lsmtext='''καθηγέομαι:''' Ιων. κατ-ηγ-· μέλ. <i>-ήσομαι</i>· αποθ.,<br /><b class="num">1.</b> [[προηγούμαι]], [[χρησιμεύω]] ως [[οδηγός]], [[καθοδηγώ]], απόλ., σε Ηρόδ., Θουκ.· <i>οἱ κατηγεόμενοι</i>, οι οδηγοί, σε Ηρόδ.· με δοτ., [[καθοδηγώ]] κάποιον, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. πράγμ., [[προηγούμαι]] και [[διδάσκω]] [[κάτι]], [[εξηγώ]], [[ερμηνεύω]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> με γεν., <i>καθ. τοῦ λόγου</i>, [[ξεκινώ]] την [[ομιλία]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">4.</b> είμαι ο [[πρώτος]] που κάνει [[κάτι]], [[εγκαθιδρύω]], [[ιδρύω]], [[θεσπίζω]], σε Ηρόδ.· οὐ κατηγήσομαι τὸν νόμον τόνδε [[τιθείς]], δεν θα [[εισάγω]] εγώ [[πρώτος]] αυτό το νόμο, στον ίδ.
|lsmtext='''καθηγέομαι:''' Ιων. κατ-ηγ-· μέλ. <i>-ήσομαι</i>· αποθ.,<br /><b class="num">1.</b> [[προηγούμαι]], [[χρησιμεύω]] ως [[οδηγός]], [[καθοδηγώ]], απόλ., σε Ηρόδ., Θουκ.· <i>οἱ κατηγεόμενοι</i>, οι οδηγοί, σε Ηρόδ.· με δοτ., [[καθοδηγώ]] κάποιον, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. πράγμ., [[προηγούμαι]] και [[διδάσκω]] [[κάτι]], [[εξηγώ]], [[ερμηνεύω]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> με γεν., <i>καθ. τοῦ λόγου</i>, [[ξεκινώ]] την [[ομιλία]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">4.</b> είμαι ο [[πρώτος]] που κάνει [[κάτι]], [[εγκαθιδρύω]], [[ιδρύω]], [[θεσπίζω]], σε Ηρόδ.· οὐ κατηγήσομαι τὸν νόμον τόνδε [[τιθείς]], δεν θα [[εισάγω]] εγώ [[πρώτος]] αυτό το νόμο, στον ίδ.
}}
}}
{{elru
{{ls
|elrutext='''κᾰθηγέομαι:''' ион. [[κατηγέομαι]]<br /><b class="num">1)</b> идти впереди, быть проводником, указывать дорогу, вести (за собой) (σὺ καθηγοῦ, ἕφομαι δ᾽ [[ἐγώ]] Plat.): τὸν αὐτὸν κόσμον κ. Her. вести войско в том же порядке; οἱ κατηγεόμενοι Her. проводники; ἐς τὴν σφετέρην (sc. χώραν) κ. Her. (по)вести в свою страну; ἄλλας ὁδοὺς κ. τινι Her. повести кого-л. другими дорогами; κ. τὸν ποταμόν Plat. переправлять через реку;<br /><b class="num">2)</b> руководить, показывать, указывать (τοῦ πολιτεύματος Plut.): Τιμὼ Μιλτιάδῃ κατηγήσατο Her. (жрица) Тимо дала указания Мильтиаду, т. е. научила его что делать; Ὓβλωνος καθηγησαμένου Thuc. под руководством Гиблона; καθηγησάμενος Plut. руководитель, учитель;<br /><b class="num">3)</b> показывать пример; класть начало: [[καλῶς]] κ. τοῦ λόγου Plat. прекрасно начать свою речь;<br /><b class="num">4)</b> (впервые) вводить, учреждать (νόμον τόνδε ἐν [[ὑμῖν]] Her.): κ. [[χρηστήριον]] Her. основывать прорицалище.
|lstext='''καθηγέομαι''': Ἰων. κατηγ-: μέλλ. -ήσομαι:- ἀποθ. Προηγοῦμαι τῆς ὁδοῦ, [[χρησιμεύω]] ὡς [[ὁδηγός]], ὁδηγῶ, ἀπολ., Ἡρόδ. 9. 40, 66. Θουκ. 6. οἱ κατηγεόμενοι, οἱ ὁδηγοί, Ἡρόδ. 7. 130· σὺ καθηγοῦ, ἕψομαι δ’ ἐγὼ Πλάτ. Ἐπιστ. 312Β: - ἀκολούθως, κατ. τινὶ εἰς τόπον, κατηγέοντο οἱ Σκύθαι (τοῖσι Πέρσῃσι) ἐς τοὺς χώρους Ἡρόδ. 4. 125, 6. 102· ἐπὶ τόπον 7. 215· [[ὡσαύτως]], κατ. τινι ὁδὸν 9. 104. 2) μετ’ αἰτ. πράγμ., δεκνύω, τὸ [[ἕρμα]] σφι κατηγήσατο Πάμμων, ἔδειξεν εἰς αὐτούς, ὁ αὐτ. 7. 183· [[ταῦτα]] δὲ καθηγησομένους ἔπεμψε τόν τε αὐτῆς ἀνεψιὸν καὶ Δαφναγόραν, ὡς ὁδηγοὺς ἵνα ὑποδείξωσι [[ταῦτα]], Ξεν. Ἀν. 7. 8, 9· τὸν ποταμὸν [[καθηγούμενος]], ὁ ὁδηγῶν εἰς τὸ διαβατὸν [[μέρος]] τοῦ ποταμοῦ, Πλάτ. Θεαίτ. 200Ε. 3) μετὰ γεν., καθηγοῦμαι τοῦ λόγου, [[ἀρχίζω]] τὴν ὁμιλίαν, ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 199C· ὧν καθηγήσαιτ’ ἂν τοῦτο, τῶν ὁποίων τοῦτο δύναται νὰ [[εἶναι]] ἡ [[ἀρχή]], ὁ αὐτ. ἐν Λάχ. 182C· καθηγήσατο τῆς εἰς Ἰταλίαν στρατείας, ὑπῆρξεν [[ἡγεμών]], [[ὁδηγός]], Πλουτ. Κάμιλλ. 15· εἶμαι [[ἀρχηγός]], βουλόμενος... ἄρχειν... τοῦ πολιτεύματος ὁ αὐτ. ἐν Θησ. 35. 4) [[εἰσάγω]] τι πρῶτος ἐγώ, [[ἱδρύω]], ἡ αὐτὴ γυνὴ... [[χρηστήριον]] κατηγήσατο Ἡρόδ. 2. 56· καὶ μετὰ μεταχ., οὐ κατηγήσομαι τὸν νόμον τόνδε τιθεὶς ὁ αὐτ. 7. 8, 1· μετὰ γεν. προσ., εἶμαι διδάσκαλός τινος, [[διδάσκω]] τινά, Στράβ. 674, Διον. Ἁλ. π. Ἰσαίου 1, εἰς Ἀμμ. 5· καί, ὁ καθηγησάμενος, ὁ [[διδάσκαλος]], Πλούτ. 2. 120Α.
}}
{{elnl
|elnltext=καθ-ηγέομαι, Ion. κατηγέομαι, Dor. καθᾱγέομαι gidsen, voorgaan, leiden, abs.:; ἐς τοὺς χώρους de weg wijzen naar het gebied Hdt. 4.125.3; met acc. en dat.: aanwijzen:; τὸ δὲ ἕρμα σφι κατηγήσατο hij had hun het rif gewezen Hdt. 7.183.3; ptc. subst.: οἱ κατηγεόμενοι de gidsen Hdt. 7.130.1; ὁ τὸν ποταμὸν καθηγούμενος degene die (de weg door) de rivier (aan)wijst Plat. Tht. 200e. het initiatief nemen tot, invoeren:; χρηστήριον κατηγήσατο zij heeft een orakel gesticht Hdt. 2.56.3; beginnen met, beginnen te, met ptc.:; οὔτ ’ αὐτὸς κατηγήσομαι νόμον τόνδε τιθείς ik zal niet de eerste zijn om deze wet in te voeren Hdt. 7.8.α 1; met gen.: κ. τοῦ λόγου beginnen met het betoog Plat. Smp. 199c. de leiding hebben, commanderen, met gen.: κ. τῆς πολιτεύματος de leiding hebben van de staat Plut. Thes. 35.4.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=ionic κατ-ηγ- fut. ήσομαι<br /><b class="num">1.</b> Dep.:— to go [[before]], act as [[guide]], [[lead]] the way, absol., Hdt., Thuc.; οἱ κατηγεόμενοι the guides, Hdt.:—c. dat. to [[guide]] a [[person]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. rei, to go [[before]] and [[teach]] a [[thing]], to [[explain]], [[expound]], Hdt.<br /><b class="num">3.</b> c. gen., καθ. τοῦ λόγου to [[begin]] the [[discourse]], Plat.<br /><b class="num">4.</b> to be the [[first]] to do, to [[establish]], [[institute]], Hdt.; οὐ κατηγήσομαι τὸν νόμον τόνδε [[τιθείς]] I [[will]] not [[begin]] establishing [[this]] law, Hdt.
|mdlsjtxt=ionic κατ-ηγ- fut. ήσομαι<br /><b class="num">1.</b> Dep.:— to go [[before]], act as [[guide]], [[lead]] the way, absol., Hdt., Thuc.; οἱ κατηγεόμενοι the guides, Hdt.:—c. dat. to [[guide]] a [[person]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. rei, to go [[before]] and [[teach]] a [[thing]], to [[explain]], [[expound]], Hdt.<br /><b class="num">3.</b> c. gen., καθ. τοῦ λόγου to [[begin]] the [[discourse]], Plat.<br /><b class="num">4.</b> to be the [[first]] to do, to [[establish]], [[institute]], Hdt.; οὐ κατηγήσομαι τὸν νόμον τόνδε [[τιθείς]] I [[will]] not [[begin]] establishing [[this]] law, Hdt.
}}
{{elmes
|esmgtx=[[guiar]] ref. a Selene ἐπικαλοῦμαί σε, δέσποινα τοῦ σύμπαντος κόσμου, καθηγουμέν<η συστήματ>ος τοῦ σύμπαντος <b class="b3">te invoco, señora de todo el cosmos, que guías todo el sistema</b> P VII 881
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[monstrare viam]]'', to [[show the way]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.4.1/ 6.4.1].
}}
{{trml
|trtx====[[teach]]===
Abkhaz: арҵара; Afrikaans: leer, onderrig; Alabama: aabachi; Albanian: mësoj; Arabic: عَلَّمَ‎; Egyptian Arabic: درس‎; Moroccan Arabic: قرا‎, علم‎; Armenian: սովորեցնել, ուսուցանել, դաս տալ, վարժեցնել; Aromanian: nvetsu, anvetsu; Assamese: শিকোৱা, পঢ়োৱা; Asturian: enseñar; Avar: малъизе; Azerbaijani: öyrətmək; Basque: irakatsi; Belarusian: вучыць, выкладаць; Bengali: শেখান; Bikol Central: tukdo; Bulgarian: уча, уча, обучавам; Burmese: သင်, ပညာပေး; Buryat: һургаха; Catalan: ensenyar; Chechen: хьеха; Cherokee: ᏕᎨᏲᎲᏍᎦ; Chichewa: -phunzitsa; Chinese Cantonese: 教; Dungan: җё; Mandarin: 教, 教授; Min Dong: 教; Min Nan: 教; Wu: 教; Cornish: dyski, deski; Czech: učit; Danish: undervise, lære; Dutch: [[aanleren]], [[leren]], [[onderwijzen]], [[lesgeven]]; Elfdalian: lära; Esperanto: instrui, lernigi; Estonian: õpetama; Evenki: алагу-; Faroese: læra, undirvísa; Finnish: opettaa; French: [[apprendre]], [[enseigner]]; Friulian: insegnâ; Galician: ensinar, aprender, deprender; Georgian: სწავლა, სწავლება; German: [[lehren]], [[beibringen]]; Gothic: 𐍄𐌰𐌻𐌶𐌾𐌰𐌽, 𐌻𐌰𐌹𐍃𐌾𐌰𐌽, 𐌲𐌰𐌻𐌰𐌹𐍃𐌾𐌰𐌽; Greek: [[διδάσκω]]; Ancient Greek: [[ἀναγεννάω]], [[ἀναδιδάσκω]], [[ἀναπηγάζω]], [[ἀναστέλλω]], [[ἀποπαιδαγωγέω]], [[δαῆναι]], [[δαίσκω]], [[δάσκω]], [[δείκνυμι]], [[δεικνύω]], [[δέκνυμι]], [[διαδιδάσκω]], [[διαπαιδαγωγέω]], [[διδασκαλεῖν]], [[διδασκαλεύω]], [[διδασκαλέω]], [[διδασκαλῶ]], [[διδάσκω]], [[δίδωμι]], [[εἰσάγω]], [[ἐκδείκνυμι]], [[ἐκδιδάσκω]], [[ἐκμελετάω]], [[ἐκμουσόω]], [[ἐκπαιδαγωγέω]], [[ἐκπαιδεύω]], [[ἐκφέρω]], [[ἐνδιδάσκω]], [[ἐξάρχω]], [[ἐσσάρχω]], [[καθηγέομαι]], [[καθηγοῦμαι]], [[μαθητεύω]], [[μυέω]], [[παιδεύω]], [[παραδίδωμι]], [[προβιβάζω]], [[σπουδάζω]], [[ὑποδείκνυμι]], [[φρενόω]], [[φρενῶ]]; Greenlandic: ilinniartitsivoq; Guaraní: mbo'e; Hawaiian: aʻo; Hebrew: לימד \ לִמֵּד‎; Hindi: सिखाना, शिक्षा देना, पढ़ाना; Hinukh: молъа; Hittite: 𒀭𒈾𒉡𒍣; Hungarian: tanít, megtanít, oktat; Icelandic: kenna; Ido: instruktar; Indonesian: ajar, mengajar, mengajari; Interlingua: inseniar; Irish: múin, teagasc; Old Irish: for·cain, do·inchoisc; Istriot: insignà; Italian: [[insegnare]]; Japanese: 教える; Javanese: mulang muruk; Kabuverdianu: iduka; Kannada: ಕಲಿಸು; Kazakh: оқыту, сабақ беру; Khmer: បង្រៀន; Korean: 가르치다; Kurdish Central Kurdish: وتنەوە‎; Northern Kurdish: fêr kirin; Kyrgyz: окут-, үйрөтүү, сабак берүү; Lao: ສອນ; Latin: [[doceo]], [[instruo]], [[addoceo]]; Latvian: mācīt; Lithuanian: mokyti; Lü: ᦉᦸᧃ; Lushootseed: ʔugʷus, ʔugʷusəd, ʔugʷucid; Luxembourgish: léieren; Macedonian: учи; Malay: mengajar; Malayalam: പഠിപ്പിക്കുക, അഭ്യസിപ്പിക്കുക, ശിക്ഷണം നൽകുക; Maltese: għallem; Manx: ynsee; Mongolian Cyrillic: заах, сургах; Mongolian: ᠵᠢᠭᠠᠬᠤ, ᠰᠤᠷᠭᠠᠬᠤ; Nanai: алоси-; Neapolitan: 'mparà; Nepali: सिकाउनु; Norman: apprendre, ensîngni; Northern Sami: oahpahit; Norwegian: undervise, lære; Occitan: ensenhar; Odia: ଶିକ୍ଷା ଦେବା; Old Church Slavonic Cyrillic: оучити; Old East Slavic: учити, ꙋчити; Old English: lǣran, tǣċan; Old Norse: kenna; Oromo: barsiisuu; Ossetian: ахуыр кӕнын, амонын; Persian: یاد دادن‎ درس دادن‎, آموزاندن‎; Polish: uczyć, nauczyć; Portuguese: [[ensinar]]; Quechua: yachachiy; Rapa Nui: haka'ite; Romanian: învăța; Romansch: instruir, docir, mussar; Russian: [[преподавать]], [[учить]], [[научить]], [[обучать]], [[обучить]]; Sanskrit: उपदिशति, शास्ति; Scottish Gaelic: teagaisg, foghlaim; Serbo-Croatian Cyrillic: у̀чити; Roman: ùčiti; Sicilian: nzignari, nsignari; Slovak: učiť; Slovene: učiti; Sorbian Lower Sorbian: wucyś; Upper Sorbian: wučić; Spanish: [[enseñar]]; Swahili: kufundisha; Swedish: lära, lära ut; Sylheti: ꠢꠤꠇꠣꠘꠤ, ꠙꠠꠣꠘꠤ; Tajik: ёд додан, омӯзонидан, омӯхтан, таълим додан; Tamil: கற்பி; Telugu: బోధించు, నేర్పు; Thai: สอน; Tibetan: སློབ་པ, སློབ་ཁྲིད་བྱེད་པ; Tocharian B: ākl-; Turkish: öğretmek, ders vermek; Turkmen: okatmak, öwretmek; Tuvan: өөредир, өөредип каар; Ugaritic: 𐎍𐎎𐎄; Ukrainian: вчити, навчити, викладати; Urdu: سکھانا‎, پڑھانا‎; Uyghur: ئوقۇتماق‎; Uzbek: oʻrgatmoq, oʻqitmoq, saboq bermoq, dars bermoq; Venetian: insegnar; Vietnamese: dạy, dạy học, dạy bảo, dạy dỗ; Volapük: tidön; Walloon: acsegnî, scoler; Welsh: athrawiaethu; White Yakut: үөрэт; Yiddish: לערנען‎; Yucatec Maya: kaʼans; Zazaki: cı musnaene, musnayen, mısnayen; Zhuang: son
}}
}}