δειλός: Difference between revisions

m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
(Bailly1_1)
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1")
 
(71 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=deilos
|Transliteration C=deilos
|Beta Code=deilo/s
|Beta Code=deilo/s
|Definition=ή, όν, (δέος): <span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> of persons, <b class="b2">cowardly</b>, opp. <b class="b3">ἄλκιμος</b>, <span class="bibl">Il. 13.278</span>; opp. <b class="b3">ἀνδρεῖος</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>239a</span>, etc.: hence, <b class="b2">vile, worthless</b>, <span class="bibl">Il. 1.293</span>; δειλαί τοι δειλῶν γε καὶ ἐγγύαι <span class="bibl">Od.8.351</span>; opp. <b class="b3">ἐσθλός</b>, <b class="b2">lowborn, mean</b>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Fr.</span>164</span>; πλοῦτος καὶ δειλοῖσιν ἀνθρώπων ὁμιλεῖ <span class="bibl">B. 1.50</span>; ἀγαθοὶ δειλῶν ἐπὶ δαῖτας ἴσιν <span class="bibl">Eup.289</span>; of animals, <span class="bibl">Hdt.3.108</span>: c.gen., δειλὸς μυάγρης <b class="b2">afraid of .</b>., AP9.410 (Tull. Sab.): c.inf., ib.6.232 (Crin.). Adv.-λῶς Theoc.<span class="title">Adon.</span>15, Plu.2.26b. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> more commonly, <b class="b2">miserable, wretched</b>, with a compassionate sense, <b class="b3">δειλοὶ βροτοί</b> <b class="b2">poor</b> mortals! <span class="bibl">Il.22.31</span>, al.; <b class="b3">ἆ δειλέ</b> <b class="b2">poor wretch!</b> ἆ δειλοί <b class="b2">poor wretches!</b> <span class="bibl">17.201</span>, <span class="bibl">Od.20.351</span>; ἆ δειλὲ ξείνων <span class="bibl">14.361</span>; Πατροκλῆος δειλοῖο <span class="bibl">Il.17.670</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> of things, <b class="b2">miserable, wretched</b>, γῆρας <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>113</span>; <b class="b3">δ. δ' ἐνὶ πυθμένι φειδώ</b> ib.<span class="bibl">369</span>; τὰ δ. κέρδη <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>326</span>; <b class="b3">ἔργα, λόγος</b>, etc., <span class="bibl">Thgn.307</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>757</span>, etc.: Comp., Longin.2.1: Sup., <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>123</span>: neut. pl. as Adv., ὀχλεῖ μοι δειλὰ ὁ Τρωΐλος <span class="bibl"><span class="title">PIand.</span> 11.4</span> (iii A.D.).—Trag. use <b class="b3">δειλός</b> chiefly in former sense, <b class="b3">δείλαιος</b> in latter.</span>
|Definition=δειλή, δειλόν, ([[δέος]]):<br><span class="bld">I</span> of persons, [[cowardly]], opp. [[ἄλκιμος]], Il. 13.278; opp. [[ἀνδρεῖος]], [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''239a, etc.: hence, [[vile]], [[worthless]], Il. 1.293; δειλαί τοι δειλῶν γε καὶ ἐγγύαι Od.8.351; opp. [[ἐσθλός]], [[lowborn]], [[mean]], Hes.''Fr.''164; πλοῦτος καὶ δειλοῖσιν ἀνθρώπων ὁμιλεῖ B. 1.50; ἀγαθοὶ δειλῶν ἐπὶ δαῖτας ἴσιν Eup.289; of animals, [[Herodotus|Hdt.]]3.108: c.gen., δειλὸς μυάγρης [[afraid of]].., AP9.410 (Tull. Sab.): c.inf., ib.6.232 (Crin.). Adv. [[δειλῶς]] Theoc.''Adon.''15, Plu.2.26b.<br><span class="bld">2</span> more commonly, [[miserable]], [[wretched]], with a [[compassionate]] sense, [[δειλοὶ βροτοί]] = [[poor mortals]]! Il.22.31, al.; [[ἆ δειλέ]] = [[poor wretch]]!, [[ἆ δειλοί]] = [[poor wretches]]! 17.201, Od.20.351; ἆ δειλὲ ξείνων 14.361; Πατροκλῆος δειλοῖο Il.17.670.<br><span class="bld">II</span> of things, [[miserable]], [[wretched]], γῆρας Hes.''Op.''113; [[δειλὴ δ' ἐν πυθμένι φειδώ]] = [[thrift in the lees is worthless]], [[sera parsimonia in fundo est]] ib.369; τὰ δ. κέρδη [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''326; [[ἔργα]], [[λόγος]], etc., Thgn.307, [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''757, etc.: Comp., Longin.2.1: Sup., Ar.''Pl.''123: neuter plural as adverb, ὀχλεῖ μοι δειλὰ ὁ Τρωΐλος ''PIand.'' 11.4 (iii A.D.).—Trag. use [[δειλός]] chiefly in former sense, [[δείλαιος]] in latter.
}}
{{DGE
|dgtxt=δειλή, δειλόν<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. fem. δειλά Theoc.27.52<br /><b class="num">• Morfología:</b> [ép. gen. δειλοῖο <i>Il</i>.17.670; plu. dat. δειλοῖσι <i>Il</i>.22.31]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>c. ref. a la capacidad de acción [[miedoso]], [[tímido]], [[apocado]], [[cobarde]] de pers. op. [[ἄλκιμος]] <i>Il</i>.13.278, op. [[ἀγαθός]] Sol.1.39, op. [[θρασύς]] S.<i>Ai</i>.1315, op. [[ἀνδρεῖος]] Pl.<i>Phdr</i>.239a, op. [[μάχιμος]] Hp.<i>Aër</i>.23<br /><b class="num">•</b>gener. [[ἀνήρ]] Archil.123.12, cf. Ar.<i>Ach</i>.664, <i>Eq</i>.390, <i>Nu</i>.1046, ἡμᾶς σὺ δειλοὺς ... φανεῖς; S.<i>Ai</i>.1362, [[αὔχημα]] ... καὶ δειλῷ τινι ἐγγίγνεται Th.2.62, πᾶς [[ἀκόλαστος]] ἢ [[ἄδικος]] ἢ δ. Ph.1.297, τούτους δειλοὺς νομίζειν I.<i>AI</i> 5.216, δειλοὺς καὶ ὀξυρρόπους ὄντας ἤκουε D.C.42.42.3, τί δειλοί ἐστε; <i>Eu.Matt</i>.8.26, <i>Eu.Marc</i>.4.40, cf. Hsch.<br /><b class="num"></b>c. dat. ὁ [[ἄνθρωπος]] ... δ. τῇ καρδίᾳ el hombre ... temeroso en su corazón</i> [[LXX]] <i>De</i>.20.8<br /><b class="num"></b>c. giro prep. δειλότερος εἰς τὸ πλοῦν Chio 13.2, δ. ... πρὸς τὰ αἰσχρά cobarde para las cosas vergonzosas</i> Plu.2.530f, δειλότατος ἐν τοῖς μεγίστοις τῶν κινδύνων D.C.45.39.4<br /><b class="num">•</b>abs. como [[exclamation]] ἀβέλτερε καὶ δειλότατε idiota y grandísimo cobarde</i> Men.<i>Sam</i>.654, ὡς μάλα δειλά ¡qué tímida eres!</i> Theoc.l.c.<br /><b class="num">•</b>de anim. [[cobarde]], [[tímido]] ὄρτυγες D.P.<i>Au</i>.1.30, ἵππος Hierocl.<i>Facet</i>.10, c. ac. de rel. ψυχὴν δειλά Hdt.3.108<br /><b class="num"></b>c. gen. σμίνθος ... οὐδὲ μυάγρης δ. un ratón que no teme la trampa</i>, <i>AP</i> 9.410 (Tull.Sab.)<br /><b class="num">•</b>de plantas, c. giro prep. φυτὰ ... δειλὰ πρὸς χειμῶνας plantas temerosas de los rigores del invierno</i> Plu.2.939c, c. inf. δειλαὶ δάκνεσθαι ἀμυγδάλαι almendras que temen ser mordidas</i>, <i>AP</i> 6.232 (Crin.)<br /><b class="num">•</b>de abstr. γυναικῶν δειλὸν ... λόγον tímido lenguaje de las mujeres</i> E.<i>Andr</i>.757, λογισμοὶ γὰρ θνητῶν δειλοί [[LXX]] <i>Sap</i>.9.14, δειλῇ καὶ ἀνελευθέρῳ φύσει πίστις οὐκ ἂν μετείη Sext.<i>Sent</i>.170<br /><b class="num">•</b>de una acción [[cobarde]] Luc.<i>Nigr</i>.19<br /><b class="num"></b>subst. τὸ δειλόν [[la cobardía]] τὸ δειλὸν οὐδὲ τοῦ βίου πόθος E.<i>HF</i> 316, φεύγω τὸ δειλὸν τῇδε evito así la acusación de cobardía</i> E.<i>Or</i>.783, τὸ δειλὸν ἀποκρίναντας I.<i>AI</i> 4.298<br /><b class="num"></b>subst. ὁ [[δειλός]] [[el cobarde]] μὴ βουλεύου ... μετὰ δειλοῦ περὶ πολέμου no trates de guerra con el cobarde</i> [[LXX]] <i>Si</i>.37.11, ὁ δ. ὑποπέπτωκε τῷ ἀνδρείῳ Ph.1.60, διαβάλλουσι ... τούς θαρσαλέους οἱ δειλοί Philostr.<i>VS</i> 515, τοῖς δὲ δειλοῖς ... τὸ μέρος los cobardes (tendrán) su parte</i> en el infierno <i>Apoc</i>.21.8, σὺ ... ὃς δειλοῖς ἀεὶ συνηνέχθης Luc.<i>DMort</i>.12.2.<br /><b class="num">2</b> c. ref. a la capacidad de acción ante el trabajo, de pers. [[perezoso]] ὁρῶν σε δειλὸν ὄντα καὶ βραδύν Ar.<i>Au</i>.1336<br /><b class="num"></b>subst. ὁ [[δειλός]] [[el hombre pasivo, el perezoso]] νόσος δειλοῖσιν ἑορτή Antipho Soph.B 57.<br /><b class="num">3</b> c. ref. a una valoración moral o social, de pers. [[vil]], [[despreciable]], [[de poco valor, de baja condición]] de Aquiles δ. τε καὶ οὐτιδανός <i>Il</i>.1.293, ὕβρις [[γάρ]] τε κακὴ δειλῷ βροτῷ pues mala es la soberbia para un hombre de baja condición</i> Hes.<i>Op</i>.214, ἐν πενίῃ δ' ὅ τε δ. ἀνὴρ ... φαίνεται Thgn.393, πλοῦτος δὲ καὶ δειλοῖσιν ἀνθρώπων ὁμιλεῖ B.1.161, δειλαὶ δυστοκέες ... ἀλετρίδες Call.<i>Del</i>.241<br /><b class="num">•</b>[[proverb|prov.]] cóm. αὐτόματοι δ' ἀγαθοὶ δειλῶν ἐπὶ δαῖτας ἴασιν los nobles sin ser invitados van a los banquetes de los plebeyos</i> Eup.315<br /><b class="num">•</b>op. [[ἀγαθός]] Praxill.3<br /><b class="num"></b>de abstr. [[de poco valor]], [[mezquino]], [[vil]] δειλαί τοι δειλῶν γε καὶ ἐγγύαι ἐγγυάασθαι de poco valor son las garantías ofrecidas por los viles</i>, <i>Od</i>.8.351, δειλὴ ... φειδώ una economía mezquina</i> Hes.<i>Op</i>.369, ἔργα Thgn.307, δειλὰ κέρδη ganancias obtenidas por medios viles</i> S.<i>Ant</i>.326, τὰ φυσικὰ ἔργα ... δειλότερα καθίσταται Longin.2.1, ἦθος Vett.Val.48.19.<br /><b class="num">4</b> c. ref. a la suerte [[desgraciado]], [[infortunado]] de pers. Πατροκλῆος δειλοῖο μνησάσθω <i>Il</i>.17.670, βροτοί <i>Il</i>.22.31, ἔμε δείλαν Alc.10.1, cf. Call.<i>Lau.Pall</i>.89, A.R.1.279, 3.262, 636, 771, Opp.<i>C</i>.3.229, Q.S.5.546, δειλοῖς ἐν νεκύεσσι Theoc.16.43, κούρη Opp.<i>C</i>.1.497, [[ἀνήρ]] Opp.<i>H</i>.2.155, Ἀλκιμάχεια Nonn.<i>D</i>.35.376, cf. 46.338, op. [[ὄλβιος]] Emp.B 132<br /><b class="num">•</b>abs. como [[exclamation]] ἆ δείλ' desgraciado</i>, <i>Il</i>.17.201, A.R.2.244, <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.10073.10 (II/III d.C.), Q.S.6.41, ἆ δειλοί <i>Od</i>.20.351, Q.S.11.217, 12.540, cf. Orph.<i>A</i>.1226, Q.S.1.100, 3.455, Nonn.<i>D</i>.6.259, 30.207, c. gen. ἆ δειλὲ ξείνων <i>Od</i>.14.361, ἆ δ. Βασιλέων Call.<i>Dian</i>.255, c. dat. ὤ μοι ἐγὼ δ. ¡ay, desgraciado de mí!</i> Thgn.1107<br /><b class="num">•</b>de abstr. [[infortunado]], [[triste]] [[γῆρας]] Hes.<i>Op</i>.113<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. δειλά cosas tristes, malas e.e. desgraciadas</i> op. [[ἐσθλά]] Hes.<i>Fr</i>.273, Emp.B 15.<br /><b class="num">5</b> en sent. posit. [[reverente]], [[temeroso de Dios]] de un obispo ὥστε εἰ καὶ νέος, ἀλλὰ πρᾶος ὑπαρχέτω δ. τε καὶ ἡσύχιος <i>Const.App</i>.2.1.5.<br /><b class="num">II</b> adv. -ῶς [[con miedo]], [[cobardemente]] ἔβαινε Theoc.<i>Adon</i>.15, προσκυνεῖν Plu.2.26b, ἀτόλμως καὶ δ. διακείμενοι Aen.Tact.16.20, cf. Poll.1.159.<br /><b class="num">• Diccionario Micénico:</b> <i>de-we-ro</i>.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *δϝειλός o de *δϝει-ελος, deriv. de la raíz que da lugar a [[δείδω]] q.u., e.e. < *<i>du̯e-H<sup>i̯</sup>3</i>- ‘[[dos]]’.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0537.png Seite 537]] (entstanden aus δεΙ-λο'Σ, Wurzel δε = δι, verwandt [[δέος]], [[δείδω]]), a) furchtsam, feig, Ggstz von [[ἄλκιμος]], Il. 13, 278; vgl. Arist. Eth. 2, 7, 3; oft bei Plat. u. a. Att.; Ggstz [[θρασύς]] Diphil. Ath. III, 35 d. Auch mit dem gen., vor etwas, [[σμίνθος]] – οὐδὲ μυάγρης [[δειλός]] Gemin. 9 (XI, 410). – b) überh. schlecht, schwach, verächtlich; [[δειλός]] τε καὶ [[οὐτιδανός]] Il. 1, 293; δειλαί τοι δειλῶν γε καὶ ἐγγύαι ἐγγυάασθαι Odyss. 8, 351. Dah. bei Theogn. Ggstz von [[ἀγαθός]] u. [[ἀμείνων]], 393. 463; vgl. Hes. O. 711. – c) unglücklich, bejammernswerth, u. mit dem Ausdrucke mitleidigen Bedauerns, arm, oft Hom.; ὤ μοι ἐγὼ [[δειλός]], weh mir Aermstem, Odyss. 5, 299; δειλοῖσι βροτοῖσιν, den armen Sterblichen, Iliad. 22, 31; Anrede ἆ δειλέ, Iliad. 17, 201, ἆ δειλοί, Odyss. 10, 431, ἆ δειλώ Iliad. 17, 443 Odyss. 21, 86; mit genitiv., ἆ δειλὲ ξείνων Odyss. 14, 361. 21, 288. So δειλοῖς ἐν νεκύεσσι Theocrit. 16, 43. Attisch heißt dies [[δείλαιος]]. S. Scholl. Aristonic. Iliad. 17, 38. 22, 31. 23, 65 Herodian. 11, 441. 17, 201 Apollon. Lex. Homer. p. 56, 30 Lehrs Aristarch. p. 122.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0537.png Seite 537]] (entstanden aus δεΙ-λο'Σ, Wurzel δε = δι, verwandt [[δέος]], [[δείδω]]), a) furchtsam, feig, <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[ἄλκιμος]], Il. 13, 278; vgl. Arist. Eth. 2, 7, 3; oft bei Plat. u. a. Att.; <span class="ggns">Gegensatz</span> [[θρασύς]] Diphil. Ath. III, 35 d. Auch mit dem gen., vor etwas, [[σμίνθος]] – οὐδὲ μυάγρης [[δειλός]] Gemin. 9 (XI, 410). – b) überh. schlecht, schwach, verächtlich; [[δειλός]] τε καὶ [[οὐτιδανός]] Il. 1, 293; δειλαί τοι δειλῶν γε καὶ ἐγγύαι ἐγγυάασθαι Odyss. 8, 351. Dah. bei Theogn. <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[ἀγαθός]] u. [[ἀμείνων]], 393. 463; vgl. Hes. O. 711. – c) unglücklich, bejammernswert, u. mit dem Ausdrucke mitleidigen Bedauerns, arm, oft Hom.; ὤ μοι ἐγὼ [[δειλός]], weh mir Aermstem, Odyss. 5, 299; δειλοῖσι βροτοῖσιν, den armen Sterblichen, Iliad. 22, 31; Anrede ἆ δειλέ, Iliad. 17, 201, ἆ δειλοί, Odyss. 10, 431, ἆ δειλώ Iliad. 17, 443 Odyss. 21, 86; mit genitiv., ἆ δειλὲ ξείνων Odyss. 14, 361. 21, 288. So δειλοῖς ἐν νεκύεσσι Theocrit. 16, 43. Attisch heißt dies [[δείλαιος]]. S. Scholl. Aristonic. Iliad. 17, 38. 22, 31. 23, 65 Herodian. 11, 441. 17, 201 Apollon. Lex. Homer. p. 56, 30 Lehrs Aristarch. p. 122.
}}
{{bailly
|btext=ή, όν :<br /><b>I.</b> craintif, <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[timide]] ; <i>en parl. de plantes</i> δειλὸς πρὸς χειμῶνας PLUT plante qui craint les températures rigoureuses;<br /><b>2</b> [[lâche]];<br /><b>II.</b> <i>p. ext.</i> :<br /><b>1</b> [[vil]], [[méprisable]];<br /><b>2</b> [[bas]], [[vulgaire]], [[de condition inférieure]] : δειλὰ κέρδη SOPH gain honteux;<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> faible, pauvre, malheureux : ἆ δειλέ, ἆ δειλοί, ἆ δειλώ (v. ἆ) malheureux ! avec un gén. ἆ δειλὲ ξείνων OD malheureux étranger !.<br />'''Étymologie:''' R. ΔϜι, craindre ; v. [[δείδω]].
}}
{{elnl
|elnltext=δειλός -ή -όν [~ δείδω] [[laf]], [[bang]], van pers.:; ἔνθ’ ὅ τε δειλὸς ἀνὴρ ὅς τ’ ἄλκιμος ἐξεφαάνθη waar duidelijk blijkt wie er laf is en wie weerbaar Il. 13.278; τί δειλοί ἐστε, ὀλιγόπιστοι; waarom zijt gij bevreesd, kleingelovigen? NT Mt. 8.26; van zaken:; γυναικῶν δειλόν... λόγον angstige vrouwenpraat Eur. Andr. 757; subst.: τὸ δειλόν lafheid Eur. HF 316. [[minderwaardig]], van pers.:; ὕβρις γάρ τε κακὴ δειλῷ βροτῷ gewelddadigheid is een kwaad voor een minderwaardige sterveling Hes. Op. 214; van zaken:. δειλὰ κέρδη minderwaardig winstbejag Soph. Ant. 326. [[ongelukkig]], van pers.:; Πατροκλῆος δειλοῖο μνησάσθω laat hij zich de ongelukkige Patroclus herinneren Il. 17.670; van zaak:. δειλόν γῆρας ongelukkige ouderdom Hes. Op. 113.
}}
{{elru
|elrutext='''δειλός:'''<br /><b class="num">1</b> [[робкий]], [[боязливый]], [[трусливый]] (Hom., Hes., Eur., Thuc., Plat., Arst., Plut.; πρός τι Plut. и τινος или ποιεῖν τι Anth.);<br /><b class="num">2</b> [[жалкий]], [[несчастный]] (βροτοί Hom.; [[γῆρας]] Hes.; νέκυες Theocr.);<br /><b class="num">3</b> [[презренный]], [[низкий]] (δ. τε καὶ [[οὐτιδανός]] Hom.; δειλῶν τε καὶ ἐσθλῶν [[τέκμαρ]] Hes.; κέρδη Soph.).
}}
{{Autenrieth
|auten=([[root]] δϝι): (1) [[cowardly]], Il. 1.293, Il. 13.278.—(2) [[wretched]] ([[wretch]]), [[miserable]]; especially in [[phrase]] δειλοῖσι βροτοῖσιν, and ἆ δειλέ, δειλώ, δειλοί.
}}
{{StrongGR
|strgr=from deos ([[dread]]); [[timid]], i.e. (by [[implication]]) [[faithless]]: [[fearful]].
}}
{{Thayer
|txtha=[[δείλη]], δειλόν ([[δείδω]] to [[fear]]), [[timid]], [[fearful]]: Homer down.)
}}
{{grml
|mltxt=-ή, -ό (AM [[δειλός]], -ή, -όν)<br />αυτός που κατέχεται από φόβο, που δεν έχει [[θάρρος]], [[άτολμος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) τα [[δειλά]]<br />φοβισμένες ενέργειες<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[κάλλιο]] [[δειλός]] [[παρά]] [[μακαρίτης]]» — [[είναι]] προτιμότερο να φοβάται [[κανείς]] τον κίνδυνο και να σωθεί [[παρά]] να ριψοκινδυνεύσει και να σκοτωθεί<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />(για λόγους και ενέργειες) αυτός που φέρνει [[ντροπή]] («οὐ πείθεται τοῖς ἀδελφοῖς, δειλὸν τὸ πρᾶγμα κρίνει», «δειλὸς [[λόγος]]»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[φαύλος]], [[πρόστυχος]]<br /><b>2.</b> από κατώτερη [[γενιά]], ταπεινής καταγωγής<br /><b>3.</b> (με [[έκφραση]] συμπάθειας) [[δύστυχος]], [[ταλαίπωρος]] («δειλοὶ βροτοί»)<br /><b>4.</b> (με γεν.) «[[δειλός]] τινος» — φοβισμένος από [[κάτι]]<br /><b>5.</b> (για φυτά) [[ευαίσθητος]], [[αδύνατος]] («δειλὰ πρὸς χειμῶνα» — που δεν αντέχουν στο [[κρύο]])<br /><b>6.</b> <b>το ουδ. εν. ως ουσ.</b> <i>τὸ δειλόν</i><br />η [[δειλία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[δειλός]] ανάγεται σε IE [[ρίζα]] <i>δFει</i>- «[[φοβάμαι]]» ([[πρβλ]]. [[δέος]] <span style="color: red;"><</span> <i>δFείος</i>, [[δείδω]]) με [[επίθημα]] -<i>λος</i> ή -<i>ελος</i> ([[πρβλ]]. [[νεφέλη]]-[[νέφος]]). Αξίζει να σημειωθεί η σημασιολογική [[σχέση]] [[μεταξύ]] τών [[δειλός]] και [[δεινός]]. Προερχόμενα και τα δύο από τη [[ρίζα]] <i>δFει</i>-, που δήλωνε τον φόβο ([[πρβλ]]. [[δείδω]] «[[φοβάμαι]]», [[δέος]] «[[φόβος]]»), διακρίθηκαν σημασιολογικώς ως [[προς]] την ενεργητική-παθητική [[δήλωση]] του φόβου: [[δεινός]] = ο προκαλών τον φόβο (τρομοκρατών), [[δειλός]] = ο [[υφιστάμενος]], δεχόμενος, αισθανόμενος τον φόβο (τρομοκρατούμενος). Τέλος εμφανίζεται ως α' συνθετικό σε πολλές σύνθετες λέξεις ο τ. <i>δειλο</i>- που προέρχεται από [[επίθετο]] ή [[επίρρημα]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[δειλία]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[δειλούμαι]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[δειλαίνομαι]], [[δειλότητα]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[δειλοκαταφρονητής]], [[δειλοκοπώ]], [[δειλοποιός]], [[δειλόφθονος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[δειλοκάρδιος]], [[δειλόνους]], [[δειλογνωμώ]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[δειλοσκοπώ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[δειλόκαρδος]], [[δειλοπατώ]]·].
}}
{{lsm
|lsmtext='''δειλός:''' -ή, -όν ([[δέος]]),<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για πρόσωπα, [[φοβιτσιάρης]], [[άνανδρος]], [[άτολμος]], [[μικρόψυχος]], σε Ομήρ. Ιλ.· από όπου, [[φαύλος]], [[πρόστυχος]], [[μηδαμινός]], [[ουτιδανός]], στο ίδ.· [[δειλός]] τινος, με το φόβο του..., σε Ανθ.<br /><b class="num">2.</b> [[άθλιος]], [[ατυχής]], [[ταλαίπωρος]], [[δόλιος]], [[δυστυχής]], σε Όμηρ.· με τη [[σημασία]] της συμπάθειας, όπως το Λατ. [[miser]], <i>δειλοὶ βροτοί</i>, κακόμοιροι, δυστυχισμένοι θνητοί! <i>ἆ δειλέ</i>, κακομοίρη! δυστυχή! <i>ἆ δειλοί</i>, δυστυχισμένοι! κακόμοιροι! στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για πράγματα, [[άθλιος]], [[ελεεινός]], [[ποταπός]], [[ευτελής]], σε Ησίοδ., Σοφ.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''δειλός''': -ή, -όν, ([[δέος]]) Ι. ἐπὶ προσώπων, [[ἄνανδρος]], «φοβιτσιάρης», [[ἄψυχος]], ἀντίθετον τῷ [[ἄλκιμος]], Ἰλ. Ν. 278· [[ἐντεῦθεν]], κατὰ τὴν ἡρωικὴν ἐποχήν, [[φαῦλος]], πρόστυχος, [[μηδαμινός]], Ἰλ. Α. 293· δειλαί τοι δειλῶν γε καὶ ἐγγύαι Ὀδ. Θ. 351, [[ἔνθα]] ἴδε Nitzsch.· καὶ [[ὡσαύτως]], ἀντίθ τῷ [[ἐσθλός]], καὶ κατὰ πολὺ ὅμοιον τῷ κακός, πρόστυχος, ἐκ ποταπῆς γενεᾶς, Ἡσ. Ἀποσπ. 55· ἀγαθοὶ δειλῶν ἐπὶ δαῖτας ἴασιν Εὔπολ. Χρυσ. γεν. 14· ἴδε ἐν λ. [[ἀγαθός]] Ι. 1·― [[δειλός]] τινος, φοβούμενος ἀπό τινος..., Ἀνθ. Π. 9. 410· οὕτω μετ’ ἀπαρ., [[αὐτόθι]] 6. 232. 2) συνηθέστερον, [[ἄθλιος]], [[ἀτυχής]], [[ταλαίπωρος]], Ὅμ., μετά τινος ἐννοίας συμπαθείας, ὡς τὸ Λατ. miser, δειλοὶ βροτοί, δυστυχεῖς θνητοί ! συχνὸν παρ’ Ὁμ.· ἆ δειλέ, δυστυχισμένε ! ἆ δειλοί, δυστυχεῖς, κακόμοιροι ! [[οὕτως]], ἆ δειλὲ ξείνων Ὀδ. Ξ. 361· Πατροκλῆος δειλοῖο Ἰλ. Ρ. 670. ΙΙ. ἐπὶ πραγμάτων, [[δυστυχής]], [[ἐλεεινός]], [[γῆρας]] Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 113· τὰ δ. κέρδη Σοφ. Ἀντ. 326· ἔργα, [[λόγος]], κτλ., Θέογν. 307, Εὐρ. Ἀνδρομ. 757, κτλ. ― Οἱ Ἀττ. μετεχειρίζοντο τὸ [[δειλός]] [[κυρίως]] ἐν τῇ πρώτῃ σημασίᾳ· τὸ δὲ δείλαιος [[μετὰ]] τῆς δευτέρας. Πρβλ. [[δεινός]].
|lstext='''δειλός''': -ή, -όν, ([[δέος]]) Ι. ἐπὶ προσώπων, [[ἄνανδρος]], «φοβιτσιάρης», [[ἄψυχος]], ἀντίθετον τῷ [[ἄλκιμος]], Ἰλ. Ν. 278· [[ἐντεῦθεν]], κατὰ τὴν ἡρωικὴν ἐποχήν, [[φαῦλος]], πρόστυχος, [[μηδαμινός]], Ἰλ. Α. 293· δειλαί τοι δειλῶν γε καὶ ἐγγύαι Ὀδ. Θ. 351, [[ἔνθα]] ἴδε Nitzsch.· καὶ [[ὡσαύτως]], ἀντίθ τῷ [[ἐσθλός]], καὶ κατὰ πολὺ ὅμοιον τῷ κακός, πρόστυχος, ἐκ ποταπῆς γενεᾶς, Ἡσ. Ἀποσπ. 55· ἀγαθοὶ δειλῶν ἐπὶ δαῖτας ἴασιν Εὔπολ. Χρυσ. γεν. 14· ἴδε ἐν λ. [[ἀγαθός]] Ι. 1·― [[δειλός]] τινος, φοβούμενος ἀπό τινος..., Ἀνθ. Π. 9. 410· οὕτω μετ’ ἀπαρ., [[αὐτόθι]] 6. 232. 2) συνηθέστερον, [[ἄθλιος]], [[ἀτυχής]], [[ταλαίπωρος]], Ὅμ., μετά τινος ἐννοίας συμπαθείας, ὡς τὸ Λατ. miser, δειλοὶ βροτοί, δυστυχεῖς θνητοί ! συχνὸν παρ’ Ὁμ.· ἆ δειλέ, δυστυχισμένε ! ἆ δειλοί, δυστυχεῖς, κακόμοιροι ! [[οὕτως]], ἆ δειλὲ ξείνων Ὀδ. Ξ. 361· Πατροκλῆος δειλοῖο Ἰλ. Ρ. 670. ΙΙ. ἐπὶ πραγμάτων, [[δυστυχής]], [[ἐλεεινός]], [[γῆρας]] Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 113· τὰ δ. κέρδη Σοφ. Ἀντ. 326· ἔργα, [[λόγος]], κτλ., Θέογν. 307, Εὐρ. Ἀνδρομ. 757, κτλ. ― Οἱ Ἀττ. μετεχειρίζοντο τὸ [[δειλός]] [[κυρίως]] ἐν τῇ πρώτῃ σημασίᾳ· τὸ δὲ δείλαιος μετὰ τῆς δευτέρας. Πρβλ. [[δεινός]].
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[cowardly]], [[miserable]] (Il.).<br />Compounds: <b class="b3">ἄ-</b>, <b class="b3">θρασύ-</b>, <b class="b3">πάν-</b>, <b class="b3">περί-</b>.<br />Derivatives: [[δειλία]] [[cowardice]], [[uselessness]] (Ion.-Att.) with [[δειλιάω]] [[fear]] (LXX), <b class="b3">ἀπο-δειλιάω</b> (Pl.) and (<b class="b3">ἀπο-)δειλίασις</b> (Plb.); [[δειλότης]] (H.) and denomin. [[δειλαίνω]] [[be fearful]] (Arist.), [[δειλόομαι]] (S. Ichn. 150?, LXX); [[δειλιαίνω]] [[make fearful]] (LXX). - Express. [[δείλαιος]] [[wretched]] (Emp.), [[δειλαιότης]] (sch.);: [[δείλακρος]] (Ar.; Frisk Nom. 63f.)), [[δειλακρίων]] (Ar.), [[δειλακρίνας]] (EM).<br />Origin: IE [Indo-European] [227] *du̯ei- [[fear]]<br />Etymology: From <b class="b3">*δϜει-λός</b> or <b class="b3">*δϜει-ελός</b> (<b class="b3">λ-</b>stem beside <b class="b3">*δϜεῖος</b> > [[δέος]] as [[νεφέλη]]: [[νέφος]]?); on the suffix cf. [[ἔκπαγλος]], Chantraine 238. - Kuiper Glotta 75 (1999) 63-67 finds [[cowardly]] only in N 278 and thinks that connection with Skt. <b class="b2">dīná-</b> [[weak]], [[minor]], [[miserable]] is the better connection and points to <b class="b2">*deih₁-lo-</b>.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[δέος]]<br /><b class="num">I.</b> of persons, [[cowardly]], [[craven]], Il.; [[hence]], [[vile]], [[worthless]], Il.:— [[δειλός]] τινος [[afraid]] of…, Anth.<br /><b class="num">2.</b> [[miserable]], [[luckless]], [[wretched]], Hom.; with a [[compassionate]] [[sense]], like Lat. [[miser]], δειλοὶ βροτοί [[poor]] mortals! ἆ δειλέ [[poor]] [[wretch]]! ἆ δειλοί [[poor]] wretches! Hom.<br /><b class="num">II.</b> of things, [[miserable]], [[wretched]], Hes., Soph.
}}
{{FriskDe
|ftr='''δειλός''': {deilós}<br />'''Meaning''': [[furchtsam]], [[elend]] (vorw. ep. ion. poet. seit Il.).<br />'''Composita''': Kompp. ἄ-, θρασύ-, πάν-, [[περί]]-.<br />'''Derivative''': Ableitungen: Abstraktum [[δειλία]] [[Feigheit]], [[Nichtswürdigkeit]] (ion. att.) mit [[δειλιάω]] [[sich fürchten]] (LXX, D. S. u. a.), [[ἀποδειλιάω]] (Pl., X. usw.) und (ἀπο-)[[δειλίασις]] (Plb., Plu.). Von [[δειλός]] auch [[δειλότης]] (H.) und die Denominativa [[δειλαίνω]] [[furchtsam sein]] (Arist., Luk. u. a.), [[δειλόομαι]] (S. ''Ichn''. 150?, LXX, D. S.). Daneben von [[δειλία]]: [[δειλιαίνω]] [[in Furcht setzen]] (LXX). — Expressive Erweiterungen von [[δειλός]]: [[δείλαιος]] [[elend]], [[bedauernswert]] (Emp., Trag., Lys. usw.; vgl. [[μάταιος]] und Chantraine Formation 46ff.) mit [[δειλαιότης]] (Sch.); mit infigiertem -ακ- (Frisk Nom. 63f.): [[δείλακρος]] (Ar.), wovon [[δειλακρίων]] (Ar.; vgl. Chantraine 165) und [[δειλακρίνας]] (''EM'').<br />'''Etymology''': Grundform *δϝειλός bzw. *δϝειελός (so Schulze Q. 244 A. 2; λ-Stamm neben *δϝεῖος > [[δέος]] wie [[νεφέλη]]: [[νέφος]] ?); zum Suffix vgl. [[ἔκπαγλος]] [[erschrecklich]] und die Ausdrücke für Gebrechen bei Chantraine 238; weitere Beziehungen s. [[δείδω]]. — Abzulehnen Kuiper ZII 8, 255ff.: zu aind. ''dīná''- [[schwach]], [[gering]], [[elend]].<br />'''Page''' 1,356-357
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':deilÒj 得羅士<br />'''詞類次數''':形容詞(3)<br />'''原文字根''':畏懼<br />'''字義溯源''':膽怯的,膽小的;源自([[δέομαι]])X*=畏懼)<br />'''出現次數''':總共(3);太(1);可(1);啓(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 膽怯(2) 太8:26; 可4:40;<br />2) 膽怯的(1) 啓21:8
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[φοβιτσιάρης]]). Ἀπό τό [[δείδω]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[timidus]], [[ignavus]]'', [[cowardly]], [[idle]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.62.4/ 2.62.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.36.1/ 6.36.1].
}}
}}
{{bailly
{{trml
|btext=ή, όν :<br /><b>I.</b> craintif, <i>d’où</i><br /><b>1</b> timide ; <i>en parl. de plantes</i> δειλὸς πρὸς χειμῶνας PLUT plante qui craint les températures rigoureuses;<br /><b>2</b> lâche;<br /><b>II.</b> <i>p. ext.</i> :<br /><b>1</b> vil, méprisable;<br /><b>2</b> bas, vulgaire, de condition inférieure : δειλὰ κέρδη SOPH gain honteux;<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> faible, pauvre, malheureux : ἆ δειλέ, ἆ δειλοί, ἆ δειλώ (v. ἆ) malheureux ! avec un gén. ἆ δειλὲ ξείνων OD malheureux étranger !.<br />'''Étymologie:''' R. ΔϜι, craindre ; v. [[δείδω]].
|trtx====[[coward]]===
Afrikaans: lafaard, papbroek; Albanian: frikacak; Arabic: جَبَان; Armenian: վախկոտ, ղզիկ; Azerbaijani: qorxaq; Bashkir: ҡурҡаҡ; Basque: koldar; Belarusian: баязлі́вец, баязлі́ўка, палахлі́вец, палахлі́ўка; Bulgarian: страхливец, страхливка; Catalan: covard; Cebuano: talawan; Chakma: 𑄛𑄘𑄢; Chamicuro: s̈hamle'c̈homa; nMandarin: 懦夫, 孬種, 孬种, 孱頭, 孱头, 膽小鬼, 胆小鬼; Chukchi: айыԓгыԓьын; Crimean Czech: zbabělec, zbabělkyně, bázlivec, posera; Danish: bangebuks, kujon, kryster; Dutch: [[lafaard]], [[slapjanus]], [[watje]]; Erzya: тандаль; Esperanto: malkuraĝulo, timemulo, timulo, poltrono; Estonian: argpüks; Faroese: bloyta, ræðuskítur, rædduskítur, bløka, ónytta; Finnish: pelkuri; French: [[couard]], [[couarde]], [[poltron]], [[poltronne]], [[froussard]], [[froussarde]], [[lâche]]; Galician: covarde, cagainas; Georgian: მშიშარა, მხდალი, ლაჩარი, ჯაბანი, ქვეშაჯვია; German: [[Feigling]], [[Angsthase]], [[Schisser]], [[Schisserin]], [[Hosenscheißer]], [[Warmduscher]]; Greek: [[δειλός]], [[δειλή]], [[άνανδρος]], [[κότα]], [[φοβιτσιάρης]], [[κιοτής]], [[φοβητσιάρης]]; Ancient Greek: [[ἀβλεμής]], [[ἀγεννής]], [[ἀθέλιμνος]], [[ἀθυμητής]], [[ἄθυμος]], [[αἰκέλιος]], [[ἀκάρδιος]], [[ἀνάλκιμος]], [[ἄναλκις]], [[ἄνανδρος]], [[ἀνδρογύνης]], [[ἄνευρος]], [[ἀπομάλακος]], [[ἀπότολμος]], [[ἀσπιδαποβλής]], [[ἄσπλαγχνος]], [[ἄτολμος]], [[ἀφάρυμος]], [[ἀφιλοπόλεμος]], [[ἄψυχος]], [[βληχρός]], [[γυναικίας]], [[δεδείκελος]], [[δειδήμων]], [[δείλανδρος]], [[δειλός]], [[δειλόψυχος]], [[δειμαλέος]], [[ἐκπάλαιστος]], [[ἐλεγχής]], [[ἔνδειλος]], [[κακόσπλαγχνος]], [[λευκηπατίας]], [[λυγρός]], [[μαλακός]], [[μαλακόψυχος]], [[μαλθακός]], [[ὀλιγόψυχος]], [[περίδειλος]], [[ῥίψασπις]], [[τρέστης]], [[φιλόζωος]], [[φιλόψυχος]], [[φυγαίχμης]], [[φυγόμαχος]], [[φύξηλις]]; Haitian Creole: kapon; Hebrew: פַּחְדָן, פחדנית, מוּג לֵב; Hindi: कायर, डरपोक, बुज़दिल, बुजदिल; Hungarian: gyáva; Icelandic: bleyða; Ido: poltrono, deskurajozo; Ilocano: natakrot; Indonesian: pengecut; Irish: cladhaire; Italian: [[codardo]], [[pusillanime]], [[vigliacco]], [[vile]], [[coniglio]]; Ivatan: matahaw; Japanese: 臆病者, 怖がり, 怖がり屋, 腰抜け, 弱虫, 卑怯者; Kapampangan: bayugin, galgawu, mataloti; Kazakh: қорқақ; Khmer: អ្នកកំសាក, កំសាក; Korean: 겁쟁이, 비겁자(卑怯者), 겁꾸러기, 겁보, 겁부(怯夫); Kurdish Northern Kurdish: tirsok, newêrek, bêcesaret, bêkulek, tirsonek, tirsoke; Kyrgyz: коркок; Lao: ຄົນຕາຂາວ, ຄົນຂີ້ຢ້ານ; Latvian: gļēvulis, gļēvule; Lithuanian: bailys; Luxembourgish: Feigling; Macedonian: кукавица, страшливец; Malagasy: fananga; Malay: pengecut; Malayalam: ഭീരു; Manx: aggleydagh; Maori: tautauhea, tautauwhea, tautauā, whiore hume, hukehuke, hamo pango, poromataku; Maranao: talaw; Middle English: coward; Mongolian Cyrillic: аймхай хүн, хулчгар хүн; Norwegian Bokmål: feiging, reddhare; Nynorsk: feiging, reddhare; Occitan: coard; Old English: earg; Persian: ترسو, نامرد, بزدل; Plautdietsch: Schietstremp; Polish: tchórz, strachajło, bojaźliwiec; Portuguese: [[covarde]]; Romanian: laș, lașă; Russian: [[трус]], [[трусиха]], [[трусишка]], [[ссыкун]], [[бздун]], [[ссыкло]], [[бояка]], [[боягуз]], [[боягузка]]; Scottish Gaelic: cladhaire, gealtaire; Serbo-Croatian Cyrillic: ку̏кавица; Roman: kȕkavica; Shan: ၵူၼ်းၶီႈယၢၼ်ႈ; Shor: қортуқ; Slovak: zbabelec, zbabelkyňa, bojazlivec, ustrašenec; Slovene: strahopetnež, strahopetnica; Spanish: [[cobarde]], [[gallina]]; Swahili: mwoga; Swedish: fegis, mes; Tagalog: duwag; Tajik: тарсу, тарсончак, номард, буздил; Tatar: куркак; Telugu: పిరికివాడు; Thai: คนขี้ขลาด, ขี้ขลาด; Turkish: korkak, ödlek, tabansız; Ukrainian: боягуз, боягузка, страхополох; Uyghur: قورقۇنچاق; Uzbek: qoʻrqoq; Vietnamese: người nhát gan, người nhút nhát; Volapük: dredöfan, hidredöfan, jidredöfan, dredajiedan, dredahijiedan, dredajijiedan; Welsh: cachadur, cachgi, cachwr, llwfrgi, llyfrgi, cilgi; West Frisian: fiich, leffert; Yiddish: פּחדן, פּחדנטע, טרוס
}}
}}