οἶκτος: Difference between revisions

m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "shd. " to "should ")
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1")
 
(14 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=oiktos
|Transliteration C=oiktos
|Beta Code=oi)=ktos
|Beta Code=oi)=ktos
|Definition=ὁ, ([[οἴζω]])<br><span class="bld">A</span> [[pity]], [[compassion]], οἶκτος δ' ἕλε λαὸν ἅπαντα Od.2.81, cf. 24.438; οἶκτος τις ἴσχει ἀποκτεῖναι a [[feeling]] of [[pity]] prevents him from... Hdt.5.92.γ, cf. Th.3.40; οἴκτου πλέως S.Ph.1074; ἔχειν οἶκτον φρενί Id.Aj.525; ἐμοὶ γὰρ οἶκτος δεινὸς εἰσέβη Id.Tr.298; ἐμοὶ μὲν οἶ. δεινὸς ἐμπέπτωκέ τις Id.Ph.965; θνητοὺς… ἐν οἴκτῳ προθέμενος A. Pr.241; δι' οἴκτου ἔχειν τινά E.Hec.851; εἰσῆλθέ μ' οἶκτος εἰ… Id.Med. 931: c. gen. objecti, [[compassion]] for…, πόθος καὶ οἶκτος τῆς πόλιος Hdt. 1.165, cf. E.Hec.519: in A.Supp.486, οἰκτίσας ἰδών (Herm.) should be read for οἶκτος εἰσιδών.<br><span class="bld">2</span> [[lamentation]], [[piteous]] [[wailing]], Simon.4.3; οἶκτος οὔτις ἦν διὰ στόμα A.Th.51; τόνδε κλύουσαν οἶ. Id.Ch.411(lyr.); οἶκτον [οἰκτρὸν] ἀΐων Id.Supp.59 (lyr.); κλύω τινὸς οἴκτου S.Tr.864; οὐκ οἴκτου μέτα Id.OC1636: pl., παθόντος οἴκτοις = by the [[wailing]]s of the [[sufferer]], A.Supp.386 (lyr.); ἄϊον οἴκτους οὓς οἰκτίζῃ E.Tr.155 (anap.); τοὺς ὀδυρμοὺς ἐξαιρήσομεν καὶ τοὺς οἴκτους Pl.R.387d; οἴκτων λήγετε E.Ph.1584, cf.And.1.48, Pl.Ap.37a,Lg.949b.
|Definition=ὁ, ([[οἴζω]])<br><span class="bld">A</span> [[pity]], [[compassion]], οἶκτος δ' ἕλε λαὸν ἅπαντα Od.2.81, cf. 24.438; οἶκτος τις ἴσχει ἀποκτεῖναι a [[feeling]] of [[pity]] prevents him from... [[Herodotus|Hdt.]]5.92.γ, cf. Th.3.40; οἴκτου πλέως S.Ph.1074; ἔχειν οἶκτον φρενί Id.Aj.525; ἐμοὶ γὰρ οἶκτος δεινὸς εἰσέβη Id.Tr.298; ἐμοὶ μὲν οἶ. δεινὸς ἐμπέπτωκέ τις Id.Ph.965; θνητοὺς… ἐν οἴκτῳ προθέμενος A. Pr.241; δι' οἴκτου ἔχειν τινά E.Hec.851; εἰσῆλθέ μ' οἶκτος εἰ… Id.Med. 931: c. gen. objecti, [[compassion]] for…, πόθος καὶ οἶκτος τῆς πόλιος [[Herodotus|Hdt.]] 1.165, cf. E.Hec.519: in A.Supp.486, οἰκτίσας ἰδών (Herm.) should be read for οἶκτος εἰσιδών.<br><span class="bld">2</span> [[lamentation]], [[piteous]] [[wailing]], Simon.4.3; οἶκτος οὔτις ἦν διὰ στόμα A.Th.51; τόνδε κλύουσαν οἶ. Id.Ch.411(lyr.); οἶκτον [οἰκτρὸν] ἀΐων Id.Supp.59 (lyr.); κλύω τινὸς οἴκτου S.Tr.864; οὐκ οἴκτου μέτα Id.OC1636: pl., παθόντος οἴκτοις = by the [[wailing]]s of the [[sufferer]], A.Supp.386 (lyr.); ἄϊον οἴκτους οὓς οἰκτίζῃ E.Tr.155 (anap.); τοὺς ὀδυρμοὺς ἐξαιρήσομεν καὶ τοὺς οἴκτους Pl.R.387d; οἴκτων λήγετε E.Ph.1584, cf.And.1.48, Pl.Ap.37a,Lg.949b.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> lamentation;<br /><b>2</b> pitié, compassion.<br />'''Étymologie:''' [[οἴ]].
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> [[lamentation]];<br /><b>2</b> [[pitié]], [[compassion]].<br />'''Étymologie:''' [[οἴ]].
}}
{{pape
|ptext=ὁ, <i>[[Mitleid]], Mitleidsäußerung</i>; [[οἶκτος]] δ' [[ἕλε]] λαὸν ἅπαντα, <i>Od</i>. 2.81, 24.438; [[οἶκτος]] δ' οὔτις ἦν διὰ [[στόμα]], Aesch. <i>Spt</i>. 51; <i>[[Seufzen]], Ch</i>. 405; οἶκτον οἰκτρὸν [[ἀΐων]], <i>Suppl</i>. 57; ἐμοὶ μὲν [[οἶκτος]] δεινὸς ἐμπέπτωκε, <i>mich hat [[Mitleid]] [[ergriffen]]</i>, Soph. <i>Phil</i>. 953; auch ἐμοὶ γὰρ [[οἶκτος]] δεινὸς εἰσέβη, <i>Trach</i>. 297; [[öfter]] οἶκτον ἔχειν, z.B. <i>Aj</i>. 521; oft bei Eur., auch im plur., οἴκτων λήγετε, <i>Phoen</i>. 1578, οὓς οἰκτίζῃ [[ἄϊον]] οἴκτους, <i>[[Troad]]</i>. 156; und in [[Prosa]], καὶ [[ἀντιβόλησις]] Plat. <i>Apol</i>. 37a, dem [[ὀδυρμός]] [[entsprechend]] <i>Rep</i>. III.387d, im plur.; Sp.; bei Agath. 4 (V.216) der [[ἀγηνορίη]] entgeggstzt; ὁ πρὸς τοὺς δεομένους [[οἶκτος]] Luc. <i>Tim</i>. 8.
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''οἶκτος:''' ὁ<br /><b class="num">1)</b> [[скорбный вопль]], [[сетование]], [[жалоба]] (οἰκτρὸν οἶκτον [[ἀΐων]] Aesch.; οἶκτοι καὶ ὀλοφυρμοί Plut.);<br /><b class="num">2)</b> [[сочувствие]], [[сострадание]] (οἶ. δ᾽ [[ἕλε]] λαὸν ἅπαντα Hom.): οἶ. τις ἴσχει κατακτείνειν Her. какое-то чувство жалости удержало (его) от убийства.
|elrutext='''οἶκτος:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> [[скорбный вопль]], [[сетование]], [[жалоба]] (οἰκτρὸν οἶκτον [[ἀΐων]] Aesch.; οἶκτοι καὶ ὀλοφυρμοί Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[сочувствие]], [[сострадание]] (οἶ. δ᾽ [[ἕλε]] λαὸν ἅπαντα Hom.): οἶ. τις ἴσχει κατακτείνειν Her. какое-то чувство жалости удержало (его) от убийства.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 23: Line 26:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=ο (ΑΜ [[οἶκτος]])<br />[[αίσθημα]] λύπης για την [[κατάσταση]] κάποιου, [[ευσπλαγχνία]], [[συμπάθεια]] («δι' οὶκτου χεῑρά θ' ἱκεσίαν ἔχω», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[περιφρόνηση]], [[αποτροπιασμός]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[θρήνος]], [[οδυρμός]] («τόνδε κλύουσαν οἶκτον», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[αντικείμενο]] οίκτου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η αρχική σημ. «[[θρήνος]], [[οδυρμός]]» της λ. [[οἶκτος]] οδηγεί στη [[σύνδεση]] της με το ρ. [[οἴζω]] «[[θρηνώ]], [[οδύρομαι]]» (<b>πρβλ.</b> <i>οιζύς</i>, [[οίμοι]]). Η [[οικογένεια]] της λ. [[οἶκτος]] [[είναι]] συνώνυμη με εκείνην της λ. [[ἔλεος]], [[αλλά]] περισσότερο εκφραστική].<br />οἰκτός, -ή, -όν (Α) [[οίγω]]<br />[[ανοιχτός]].
|mltxt=ο (ΑΜ [[οἶκτος]])<br />[[αίσθημα]] λύπης για την [[κατάσταση]] κάποιου, [[ευσπλαγχνία]], [[συμπάθεια]] («δι' οὶκτου χεῖρά θ' ἱκεσίαν ἔχω», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[περιφρόνηση]], [[αποτροπιασμός]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[θρήνος]], [[οδυρμός]] («τόνδε κλύουσαν οἶκτον», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[αντικείμενο]] οίκτου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η αρχική σημ. «[[θρήνος]], [[οδυρμός]]» της λ. [[οἶκτος]] οδηγεί στη [[σύνδεση]] της με το ρ. [[οἴζω]] «[[θρηνώ]], [[οδύρομαι]]» (<b>πρβλ.</b> <i>οιζύς</i>, [[οίμοι]]). Η [[οικογένεια]] της λ. [[οἶκτος]] [[είναι]] συνώνυμη με εκείνην της λ. [[ἔλεος]], [[αλλά]] περισσότερο εκφραστική].<br />οἰκτός, -ή, -όν (Α) [[οίγω]]<br />[[ανοιχτός]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
Line 29: Line 32:
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[οἶκτος]], ὁ, [οἴ oh!]<br /><b class="num">1.</b> [[pity]], [[compassion]], Od., Dht., [[attic]]:—c. gen. objecti, [[compassion]] for, [[οἶκτος]] τῆς πόλιος Hdt.
|mdlsjtxt=[[οἶκτος]], ὁ, [οἴ oh!]<br /><b class="num">1.</b> [[pity]], [[compassion]], Od., Dht., Attic:—c. gen. objecti, [[compassion]] for, [[οἶκτος]] τῆς πόλιος Hdt.
}}
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[compassion]], [[lamentation]], [[pity]], [[appeal to pity]], [[bowels of compassion]]
|woodrun=[[compassion]], [[lamentation]], [[pity]], [[appeal to pity]], [[bowels of compassion]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[λύπη]], [[συμπόνια]]). Ἀπό τό [[ἐπιφώνημα]] λύπης οἴ (=[[ἄχ]]) μέ ἐπέκταση [[ἑνός]] γ → οιγ-τος → [[οἶκτος]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[οἰκτείρω]] -[[οἰκτίρω]], [[οἰκτίζω]], [[οἰκτικός]], [[οἴκτισμα]] (=[[πένθος]]), [[οἰκτισμός]] (=[[θρῆνος]]), [[οἴκτιστος]] (ὑπερθ. του [[οἰκτρός]]), [[οἰκτρός]], [[οἰκτρότης]], ἀνοικτίστως (=[[χωρίς]] οἶκτο), οἰκτρογόος, -ον ([[γόος]]) (=αὐτός πού δηλώνει οἰκτρό θρῆνο), [[οἰκτροχοέω]] ([[χέω]]), (=λέω θλιβερό τραγούδι).
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[commiseratio]]'', [[pity]], [[compassion]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.37.2/ 3.37.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.40.2/ 3.40.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.48.1/ 3.48.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.59.1/ 3.59.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.67.2/ 3.67.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%203.67.4/ 3.67.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.77.4/ 7.77.4].
}}
{{trml
|trtx====[[pity]]===
Arabic: شَفَقَة‎; Egyptian Arabic: شفقة‎; Armenian: խղճահարություն; Assamese: পুতৌ; Belarusian: жаль, лі́тасць, жаласць; Bulgarian: жалост; Catalan: pietat; Chinese Mandarin: 憐憫/怜悯; Czech: soucit, lítost; Danish: medlidenhed; Dutch: [[medelijden]], [[deernis]]; Esperanto: kompato; Finnish: sääli; French: [[compassion]], [[pitié]]; Galician: compaixón, piedade, macela, amerceamento; Georgian: სიბრალული; German: [[Mitleid]]; Gothic: 𐌱𐌻𐌴𐌹𐌸𐌴𐌹; Greek: [[οίκτος]]; Ancient Greek: [[ἔλεος]], [[οἶκτος]], [[οἰκτιρμός]], [[ἐλεημοσύνη]], [[ἐλεητύς]], [[συμπάθεια]], [[σπλάγχνον]]; Hungarian: könyörület, szánalom; Icelandic: samúð; Irish: trua; Italian: [[pietà]]; Japanese: 憐れみ; Korean: 동정; Latin: [[misericordia]]; Macedonian: жалост; Malayalam: സഹതാപം; Maori: whakaaroha, aroha; Occitan: pietat; Ottoman Turkish: رحم‎; Plautdietsch: Jauma, Jaumahoat; Polish: współczucie, litość; Portuguese: [[pena]]; Romanian: compasiune, milă, compătimire; Russian: [[жалость]], [[сострадание]], [[сочувствие]]; Sanskrit: करुणा, दया; Scottish Gaelic: iochd, oircheas, tròcair, truas, truacantas; Sicilian: cumpiatà; Slovak: súcit; Spanish: [[compasión]], [[piedad]], [[lástima]]; Swedish: medlidande, medömkan; Telugu: జాలి; Thai: การสงสาร; Tocharian B: karuṃ; Turkish: şefkat, merhamet, acıma; Ukrainian: жаль, жалість; Urdu: افسوس‎, ہمدردی‎; Uyghur: ئەپسۈس‎; Welsh: trueni
}}
}}