3,272,958
edits
λίθος: Difference between revisions
m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
mNo edit summary |
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
||
| (21 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=lithos | |Transliteration C=lithos | ||
|Beta Code=li/qos | |Beta Code=li/qos | ||
|Definition=[ῐ], ου, o | |Definition=[ῐ], ου, o (v. infr. ''ΙΙ''),<br><span class="bld">A</span> [[stone]], Hom., etc.; especially of the [[stones]] thrown by [[warrior]]s, [[τρηχύς|τρηχὺς]] λίθος, λίθος ὀκριόεις, Il.5.308, 8.327; also, [[stonequoit]], Od.8.190; ἑλέσθαι… ἐκ γαίας λίθον A.Fr.199.4; of [[building]]-[[stone]]s, λίθοι βασιλικοί PSI4.423.28, PCair.Zen.499.20 (both iii B.C.): [[proverb|prov.]], [[ἐν παντὶ γάρ τοι σκορπίος φρουρεῖ λίθῳ]] = for a [[scorpion]] [[keep]]s [[watch]] in [[every]] [[stone]], Lat. [[lapide sub omni latet insidians nepa]] S.Fr.37; [[λίθον ἕψειν]] = 'to [[lose]] one's [[labour]]', Ar.V.280; also of [[stupid]] [[person]]s, '[[blockhead]]s', λίθοι Id.Nu.1202, cf. Thgn.568, Pl.Hp.Ma.292d, Gal.9.656; λίθος τις, οὐ [[δούλη]] Herod.6.4; προσηγορεύθη διὰ τὸ μὴ [[φρονεῖν]] λίθος, of [[Niobe]], Philem.101; ὥσπερ λίθον ζῆν Pl.Grg.494a sq.; [[λίθῳ λαλεῖς]] [[proverb|prov.]] = you [[talk]] to a [[stone]], of [[ἀναίσθητος|ἀναίσθητοι]], Macar.5.61.<br><span class="bld">2</span> [[stone]] as a [[substance]], opp. [[wood]], [[flesh]], etc., ἐπεὶ οὔ σφι λίθος χρὼς οὐδὲ [[σίδηρος]] Il.4.510; λαοὺς δὲ λίθους ποίησε = [[turn]]ed into [[stone]], [[petrify|petrified]], 24.611, cf. Pl.Smp.198c; so [νῆα] θεῖναι λίθος Od.13.156; as an [[emblem]] of [[hard-heartedness]], σοὶ δ' αἰεὶ [[κραδίη]] στερεωτέρη ἐστὶ λίθοιο 23.103, cf. Theoc.3.18.<br><span class="bld">II</span> [[λίθος]], ἡ, twice in Hom., Il.12.287, Od.19.494, just like masc., also in Theoc.7.26, Bion Fr.1.2: later mostly of some special [[stone]], as the [[magnet]] is called [[Μαγνῆτις λίθος]] by E.Fr.567 (but ἡ [[λίθος]] simply in Democr.11k, Arist.Ph. 267a2, cf. [[varia lectio|v.l.]] de An.405a20); also [[Λυδία λίθος]] by S.Fr.800 (but in B.Fr. 10 J. [[Λυδία λίθος]] = [[touchstone]]); [[Ἡρακλεία λίθος]] by Pl.Ion533d, Epicur.Fr. 293; so of a [[touchstone]], Pl.Grg.486d; ἡ [[διαφανής|διαφανὴς]] λίθος a piece of [[crystal]] used for a [[burning]]-[[glass]], Ar.Nu.767, cf. Luc.Alex.21; χυτὴ λίθος was perhaps a kind of [[glass]], and so an older name for [[ὕαλος]], Epin.1.8 (the same thing as the [[ἄρτημα|ἀρτήματα]] λίθινα χυτά in [[Herodotus|Hdt.]]2.69; cf. [[τὴν]] ὕαλον… ὅσα τε λίθων χυτὰ εἴδη καλεῖται Pl.Ti.61c); λίθος = [[precious stone]] is fem. in Hp.Nat.Mul.99, IG22.1421.92, 1460.21, but masc. in [[Herodotus|Hdt.]]2.44, etc.; in the sense of [[marble]] mostly masc., [[λευκὸς λίθος]] Id.4.87 (simply [[λίθος]] 1.164), S.Fr.330 (λευκοὶ λίθοι is opp. πέτρινοι λίθοι Supp.Epigr.4.446.8 (Didyma)); [[Πάριος λίθος]] Pi.N.4.81, [[Herodotus|Hdt.]]3.57; [[Ταινάριος]] λίθος Str.8.5.7; λίθος [[Θάσιος]], [[Αἰγύπτιος]], etc., Paus.1.18.6, etc.; [[κογχίτης]] Id.1.44.6; [[κογχυλιάτης]] X.An.3.4.10; but Παρία λίθος Theoc.6.38, Luc.Am.13; cf. [[λυχνίας]], [[λυχνίτης]]; [[πώρινος]] λίθος [[tufa]], [[Herodotus|Hdt.]]5.62.<br><span class="bld">2</span> collectively, πέφυκε λίθος… [[ἄφθονος]], [[ἐξ οὗ]]… X.Vect.1.4.<br><span class="bld">III</span> [[gravestone]] (fem.), Call.Epigr.8.1.<br><span class="bld">IV</span> at [[Athens]], [[λίθος]], ὁ, was a name for various [[block]]s of [[stone]] used for [[rostrum|rostra]] or [[platform]]s, as,<br><span class="bld">1</span> the [[βῆμα]] ([[quod vide|q.v.]]) of the [[Pnyx]], Ar.Ach.683, Pax 680, Ec.87.<br><span class="bld">2</span> another in the [[ἀγορά]] used by the [[κῆρυξ|κήρυκες]], Plu.Sol.8; prob. the same as ὁ [[πρατήρ|πρατὴρ]] λίθος, on which the [[auctioneer]] stood when selling [[slave]]s, etc., Poll.3.78, cf. 126.<br><span class="bld">3</span> an [[altar]] in the [[ἀγορά]], at which the [[thesmothetae]], [[arbitrator]]s, and [[witness]]es took their [[oath]]s, Philoch.65, D.54.26 (restored from Harp. [[sub verbo|s.v.]] [[λίθος]]), Arist.Ath.7.1, 55.5, Plu.Sol.25; cf. [[λιθωμότης]].<br><span class="bld">4</span> two [[stones]] on which [[litigant]]s stood in the [[Areopagus]], Paus.1.28.5.<br><span class="bld">V</span> [[piece]] on a [[draughtboard]], Alc.82, Theoc. 6.18, cf. [[γραμμή]] III.1: hence pron., [[πάντα λίθον κινεῖν]] = [[leave no stone unturned]] Zen.5.63 (who explains it differently).<br><span class="bld">VI</span> Medic., [[stone]] in the [[bladder]], [[calculus]], Arist.HA519b19, Hp.Morb.4.55, al.<br><span class="bld">VII</span> [[Δία λίθον ὀμνύναι]] = [[swear]] by [[Jupiter]] the [[stone]], Lat. [[Jovem lapidem jurare]], Plb.3.25.6.<br><span class="bld">VIII</span> [[λίθοι χαλάζης]] = [[hailstone]]s, [[LXX]] Jo.10.11.<br><span class="bld">IX</span> [[λίθος ὁ οὐ λίθος]] = the [[philosopher's stone]], Zos. Alch.p.122 B. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0045.png Seite 45]] 1) ὁ, der [[Stein]], Felsblock; τρηχύς, [[ὀκριόεις]], Il. 5, 308. 8, 327, [[ξεστός]], Odyss. 3, 406; ἐπεὶ οὔ σφι [[λίθος]] χρὼς οὐδὲ [[σίδηρος]], Il. 4, 510, vgl. 19, 494; σοὶ δ' αἰεὶ [[κραδίη]] στερεωτέρη ἐστὶ λίθοιο Od. 23, 103; so oft als Sinnbild des Unerbittlichen, Gefühllosen, Ar. Nubb. 1202, Plat. Hipp. mai. 292 d; vgl. auch | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0045.png Seite 45]] 1) ὁ, der [[Stein]], [[Felsblock]]; τρηχύς, [[ὀκριόεις]], Il. 5, 308. 8, 327, [[ξεστός]], Odyss. 3, 406; ἐπεὶ οὔ σφι [[λίθος]] χρὼς οὐδὲ [[σίδηρος]], Il. 4, 510, vgl. 19, 494; σοὶ δ' αἰεὶ [[κραδίη]] στερεωτέρη ἐστὶ λίθοιο Od. 23, 103; so oft als [[Sinnbild]] des Unerbittlichen, Gefühllosen, Ar. Nubb. 1202, Plat. Hipp. mai. 292 d; vgl. auch ὥσπερ λίθον ζῆν, Gorg. 494 a; auch sprichwörtlich λίθῳ λαλεῖς, Paroemigr. App. 3, 68; vgl. Jacobs zu Ach. Tat. II, 815 ff. – Von der steinernen Wurfscheibe, Od. 8, 190; übh. Steine, welche die Kämpfenden auf einander schleudern, Hom. u. A.; μὴ βαλέτω με λίθῳ τραχεῖ [[φθόνος]], Pind. Ol. 8, 55; oft τοῖς λίθοις βάλλειν, Thuc. 4, 43; Xen. An. 5, 7, 19; τοῖς λίθοις τύπτειν ἐκ χειρός, Pol. 3, 13, 4; – λίθον τινὰ ποιεῖν, [[zu Stein machen]], [[versteinern]], Il. 24, 611 Od. 13, 156; μὴ αὐτόν με λίθον τῇ ἀφωνίᾳ ποιήσειε Plat. Conv. 198 c. – Sprichwörtliche Vrbdgn sind noch μηδ' εἰς πέτρας τε καὶ λίθους σπείρειν, Plat. Legg. VIII, 838 c; [[πάντα λίθον κινεῖν]], eigtl. im Spiel jeden Stein ziehen (so sagt Theocr. 6, 18 τὸν ἀπὸ γραμμᾶς κινεῖ λίθον), d. i. Alles in [[Bewegung]] setzen, um einen Zweck zu erreichen; auch λίθον ἕψειν u. ähnl., s. Paroem. – In Athen ist ὁ ἐν τῇ πυκνὶ [[λίθος]] die steinerne Rednerbühne, von der herab die Redner zum Volk sprachen, B. A. 277, Oratt.; vgl. Ar. Ach. 683 Pax 680. – Auf der [[ἀγορά]] ist auch ὁ τοῦ [[κήρυκος]] [[λίθος]], auf welchen sich der Herold stellt, wenn er Etwas öffentlich ausruft, Plut. Sol. 8; – auf einem andern Steine, ἐν ἀγορᾷ πρὸς τῷ λίθῳ, mußte jeder Thesmothet schwören, Plut. Sol. 25; – u. im [[Areopag]] stand der Kläger auf einem Steine, Harpocr. – 2) ἡ [[λίθος]], bei Hom. = masc., von dem [[Wurfsteine]], λίθοι θαμειαί, Il. 12, 287; στερεὴ [[λίθος]] Od. 19, 494. – Nach den Gramm. bes. die [[edleren]], zur Politur u. feineren Bearbeitung geeigneten Steine, bes. [[Edelsteine]], τὴν λίθον ταύτην ἑώρας τὴν καλήν, τὴν διαφανῆ, Ar. Nubb. 766; bei Her. 2, 44, σμαράγδου λίθου, ist das Genus nicht zu [[erkennen]]; bei Xen. ἦν ἡ κρηπὶς λίθου ξεστοῦ κογχυλιάτου, geglätteter Muschelmarmor, An. 3, 4, 10; ἡ Ἡρακλεία [[λίθος]], der Magnet, Plat. Ion 533 d; Sp. auch ἡ [[μαγνῆτις λίθος]]; – ὴ [[μαργαρῖτις]] λ., Ath. III, 93 b. – Der [[Probierstein]], τούτων τινὰ τῶν λίθων, ᾗ βασανίζουσι τὸν χρυσόν Plat. Gorg. 486 d. – Auch der [[Grabstein]], Anth.; – λίθων χυτὰ εἴδη, Plat. Tim. 61 b, wie συγκυρκανήσας ἐν σκύφῳ χυτῆς λίθου Epinic. bei Ath. X, 432, eine Art [[Glasfluß]]; so ist auch Her. 2, 69 ἀρτήματα λίθινα χυτά zu erkl. – Der Blasenstein, Arist. H. A. 3, 15 u. Medic. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ου (ὁ, ἡ)<br /><b>I.</b> | |btext=ου (ὁ, ἡ)<br /><b>I.</b> [[pierre]] : λίθον τινὰ ποιῆσαι <i>ou</i> [[θεῖναι]] IL faire de qqn un bloc de pierre, [[pétrifier]] qqn ; σοὶ δ' αἰεὶ [[κραδίη]] στερεωτέρη ἐστὶ λίθοιο OD toujours ton cœur est plus dur qu'une pierre;<br /><b>II.</b> [[pierre à lancer]] ; [[disque]], [[palet]];<br /><b>III.</b> <i>à Athènes</i> :<br /><b>1</b> [[pierre sur laquelle montait l'orateur dans la Pnyx]];<br /><b>2</b> [[pierre de l'agora pour les proclamations des hérauts]];<br /><b>3</b> [[autel sur l'agora]];<br /><b>IV.</b> [[pierre précieuse]];<br /><b>V.</b> [[pierre de touche]];<br /><b>VI.</b> ὁ [[λίθος]] sorte de pion pour jouer;<br /><b>VII.</b> [[marbre]].<br />'''Étymologie:''' DELG étym. ignorée. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''λίθος:''' ου (ῐ) ὁ и ἡ<br /><b class="num">1</b> [[камень]] ([[ξεστός]] Hom.; ἐκ λίθων ἐκλάμπει [[πῦρ]] Arst.): λίθον ποιῆσαί или θεῖναί τινα Hom. превратить кого-л. в камень; ἐν παντὶ [[σκορπίος]] φρουρεῖ λίθῳ погов. Soph. за каждым камнем таится скорпион; εἰς πέτρας τε καὶ λίθους σπείρειν погов. Plat. сеять на скалах и камнях; λίθον ἕψειν погов. Arph. варить камень; λ. προσκόμματος - см. [[πρόσκομμα]]; λ. [[ἀκρογωνιαῖος]] - см. [[ἀκρογωνιαῖος]];<br /><b class="num">2</b> [[каменная глыба]] (служившая общественной трибуной), трибуна (τοῦ [[κήρυκος]] Plut.): τῷ λίθῳ προσστῆναι Arph. предстать перед (судейской) трибуной;<br /><b class="num">3</b> (тж. λευκὸς λ. Her., λ. [[Πάριος]] Pind., Her., Arst. и Παρία Theocr., Luc., [[κογχυλιάτης]] Xen.) мрамор Her. etc.;<br /><b class="num">4</b> λ. Arst. или | |elrutext='''λίθος:''' ου (ῐ) ὁ и ἡ<br /><b class="num">1</b> [[камень]] ([[ξεστός]] Hom.; ἐκ λίθων ἐκλάμπει [[πῦρ]] Arst.): λίθον ποιῆσαί или θεῖναί τινα Hom. превратить кого-л. в камень; ἐν παντὶ [[σκορπίος]] φρουρεῖ λίθῳ погов. Soph. за каждым камнем таится скорпион; εἰς πέτρας τε καὶ λίθους σπείρειν погов. Plat. сеять на скалах и камнях; λίθον ἕψειν погов. Arph. варить камень; λ. προσκόμματος - см. [[πρόσκομμα]]; λ. [[ἀκρογωνιαῖος]] - см. [[ἀκρογωνιαῖος]];<br /><b class="num">2</b> [[каменная глыба]] (служившая общественной трибуной), трибуна (τοῦ [[κήρυκος]] Plut.): τῷ λίθῳ προσστῆναι Arph. предстать перед (судейской) трибуной;<br /><b class="num">3</b> (тж. λευκὸς λ. Her., λ. [[Πάριος]] Pind., Her., Arst. и Παρία Theocr., Luc., [[κογχυλιάτης]] Xen.) [[мрамор]] Her. etc.;<br /><b class="num">4</b> λ. Arst. или [[Μαγνῆτις λίθος]] Eur. (тж. [[Λυδία]] Soph., [[Ἡρακλεία]] Plat.) [[магнит]];<br /><b class="num">5</b> [[пробный камень]] (λ., ᾗ βασανίζουσι τὸν χρυσόν Plat.);<br /><b class="num">6</b> [[горный хрусталь]]: ἡ λ. ἡ [[διαφανής]], ἀφ᾽ ἧς τὸ [[πῦρ]] ἅπτουσι Arph. прозрачный хрусталь, которым зажигают огонь, т. е. зажигательное стекло;<br /><b class="num">7</b> [[игральный камешек]] Theocr.;<br /><b class="num">8</b> мед. [[мочевой камень]] Arst.;<br /><b class="num">9</b> (тж. λ. [[τίμιος]] NT) [[драгоценный камень]]: [[σμάραγδος]] λ. Her. - см. [[σμάραγδος]];<br /><b class="num">10</b> [[надгробный камень]] Anth.;<br /><b class="num">11</b> pl. [[каменистая местность]] Xen.;<br /><b class="num">12</b> [[каменная скрижаль]] (ἐν λίθοις ἐντετυπωμένον NT). | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''λίθος''': [ῐ], -ου, (ἴδε κατωτ.), ὡς καὶ νῦν, [[λίθος]], Ὅμ.· [[μάλιστα]] ἐπὶ τῶν λίθων οὓς ἔρριπτον οἱ πολεμισταί, τρηχὺς λ., λ. [[ὀκριόεις]] Ἰλ. Ε. 308, Θ. 327· [[ὡσαύτως]], [[δίσκος]] [[λίθινος]], Ὀδ. Θ. 190· ἑλέσθαι... ἐκ γαίας λίθον Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 196. 4· - παροιμ., ἐν παντὶ γάρ τι [[σκορπίος]] φρουρεῖ λίθῳ Σοφ. Ἀποσπ. 35· λίθον ἕψειν, ἐπὶ ματαιοπονίας, Ἀριστοφ. Σφ. 280· - [[ὡσαύτως]], ἐπὶ ἠλιθιότητος, λίθοι, «ἀναίσθητοι» (Σχόλ.), Ἀριστοφ. Νεφ. 1202, πρβλ. Πλάτ. Ἱππ. Μείζ. 292D· προσηγορεύθη διὰ τὸ μὴ φρονεῖν [[λίθος]], ἐπὶ τῆς Νιόβης, Φιλήμ. ἐν Ἀδήλ. 16· λίθου βίον ζῆν Πλάτ. Γοργ. 494Α κἑξ.· λίθῳ λαλεῖν Παροιμιογρ. 2) [[λίθος]] ὡς [[οὐσία]], ὡς ὕλη, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[ξύλον]], τὴν σάρκα, κτλ., [[ἐπεὶ]] οὔ σφι [[λίθος]] χρὼς οὐδὲ [[σίδηρος]] Ἰλ. Δ. 510, πρβλ. Θέογν. 568· λίθον τινὰ ποιῆσαι ἢ [[θεῖναι]], μετατρέψαι εἰς λίθον, ἀπολιθῶσαι, Ἰλ. Ω. 611, Ὀδ. Ν. 156, Πλάτ. Συμπ. 198C· ὡς [[ἔμβλημα]] σκληρᾶς καρδίας, σοὶ δ’ ἀεὶ [[κραδίη]] στερεωτέρη ἐστὶ λίθοιο Ὀδ. Ψ. 103, πρβλ. Θεόκρ. 3. 18. ΙΙ. [[λίθος]], ἡ, παρ’ Ὁμ. δίς, Ἰλ. Μ. 287, Ὀδ. Τ. 494, ἀκριβῶς ὡς τὸ ἀρσ., ὡς καὶ ἐν Θεοκρ. 7. 26, Βίωνι 11. 2· -ἀλλὰ [[μετέπειτα]] τὸ θηλ. ἦτο ἐν χρήσει ἐπὶ ἰδιαιτέρου τινὸς εἴδους λίθου, ὡς π.χ. ὁ μαγνήτης καλεῖται | |lstext='''λίθος''': [ῐ], -ου, (ἴδε κατωτ.), ὡς καὶ νῦν, [[λίθος]], Ὅμ.· [[μάλιστα]] ἐπὶ τῶν λίθων οὓς ἔρριπτον οἱ πολεμισταί, τρηχὺς λ., λ. [[ὀκριόεις]] Ἰλ. Ε. 308, Θ. 327· [[ὡσαύτως]], [[δίσκος]] [[λίθινος]], Ὀδ. Θ. 190· ἑλέσθαι... ἐκ γαίας λίθον Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 196. 4· - παροιμ., ἐν παντὶ γάρ τι [[σκορπίος]] φρουρεῖ λίθῳ Σοφ. Ἀποσπ. 35· λίθον ἕψειν, ἐπὶ ματαιοπονίας, Ἀριστοφ. Σφ. 280· - [[ὡσαύτως]], ἐπὶ ἠλιθιότητος, λίθοι, «ἀναίσθητοι» (Σχόλ.), Ἀριστοφ. Νεφ. 1202, πρβλ. Πλάτ. Ἱππ. Μείζ. 292D· προσηγορεύθη διὰ τὸ μὴ φρονεῖν [[λίθος]], ἐπὶ τῆς Νιόβης, Φιλήμ. ἐν Ἀδήλ. 16· λίθου βίον ζῆν Πλάτ. Γοργ. 494Α κἑξ.· λίθῳ λαλεῖν Παροιμιογρ. 2) [[λίθος]] ὡς [[οὐσία]], ὡς ὕλη, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[ξύλον]], τὴν σάρκα, κτλ., [[ἐπεὶ]] οὔ σφι [[λίθος]] χρὼς οὐδὲ [[σίδηρος]] Ἰλ. Δ. 510, πρβλ. Θέογν. 568· λίθον τινὰ ποιῆσαι ἢ [[θεῖναι]], μετατρέψαι εἰς λίθον, ἀπολιθῶσαι, Ἰλ. Ω. 611, Ὀδ. Ν. 156, Πλάτ. Συμπ. 198C· ὡς [[ἔμβλημα]] σκληρᾶς καρδίας, σοὶ δ’ ἀεὶ [[κραδίη]] στερεωτέρη ἐστὶ λίθοιο Ὀδ. Ψ. 103, πρβλ. Θεόκρ. 3. 18. ΙΙ. [[λίθος]], ἡ, παρ’ Ὁμ. δίς, Ἰλ. Μ. 287, Ὀδ. Τ. 494, ἀκριβῶς ὡς τὸ ἀρσ., ὡς καὶ ἐν Θεοκρ. 7. 26, Βίωνι 11. 2· -ἀλλὰ [[μετέπειτα]] τὸ θηλ. ἦτο ἐν χρήσει ἐπὶ ἰδιαιτέρου τινὸς εἴδους λίθου, ὡς π.χ. ὁ μαγνήτης καλεῖται [[Μαγνῆτις λίθος]], ὑπὸ Εὐρ. ἐν Ἀποσπ. 571 (ἀλλ’ [[ἁπλῶς]]: [[λίθος]] ἐν Ἀριστ. Φυσ. 8. 10, 9, πρβλ. διάφ. γραφ. π. Ψυχῆς 1. 2, 17)· [[Λυδία]] [[λίθος]], ὑπὸ Σοφ. ἐν Ἀποσπ. 886· Ἡρακλεία [[λίθος]], ὑπὸ Πλάτ. ἐν Ἴωνι 533D· [[οὕτως]], ἐπὶ δοκισμαστικοῦ λίθου, ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 486D· ἡ διαφανὴς [[λίθος]], [[τεμάχιον]] κρυστάλλου ἐν χρήσει πρὸς ἀνάφλεξιν διὰ τῆς συγκεντρώσεως ἡλιακῶν ἀκτίνων, Ἀριστοφ. Νεφ. 767· χυτὴ [[λίθος]] ἦτο [[ἴσως]] [[εἶδος]] ὑάλου, καὶ [[ἑπομένως]] τὸ ἀρχαιότερον [[ὄνομα]] ἀντὶ τοῦ [[ὕαλος]], Ἐπίνικ. ἐν «Μνησιπτολέμῳ» 1 (τὸ αὐτὸ καὶ ἁρτήματα λίθινα χυτὰ παρ’ Ἡροδ. 2. 69· πρβλ. τὴν ὕαλον... ὅσα τε λίθων χυτὰ εἴδη καλεῖται Πλάτ. Τίμ. 61Β). - κατὰ τοὺς Γραμμ. ὁ [[πολύτιμος]] [[λίθος]] ἦτο ἀείποτε γένους θηλ., ὡς παρ’ Ἱππ. 584. 41· ἀλλ’ ὁ κανὼν δὲν [[εἶναι]] [[ἀπόλυτος]], ἴδε Ἡρόδ. 2. 44, Λουκ. Εἰκ. 11, κτλ.· [[μάλιστα]] τὸ θηλ. [[εἶναι]] [[κυρίως]] ποιητ., Ἰακώψιος ἐν Ἀνθ. Π. σ. 137· - ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ μαρμάρου, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀρσενικῶς, λευκὸς λ. Ἡρόδ. 4. 87 ([[ἁπλῶς]] [[λίθος]], 1. 164), Σοφ. Ἀποσπ. 307· Πάριος λ. Πινδ. Ν. 4. 130, Ἡρόδ. 3. 57· Ταινάριος λ. Στράβ. 367· [[Θάσιος]], [[Αἰγύπτιος]], κτλ., Παυσ. 1. 18, 6· [[κογχίτης]] Παυσ. 1. 44, 6· [[κογχυλιάτης]] Ξεν. Ἀν. 3. 4, 10· ἀλλὰ Παρία λ. Θεόκρ. 6. 38, Λουκ. Ἔρωτ. 13, πρβλ. [[λυχνίας]], -ίτης· -περιληπτικῶς, πέφυκε [[λίθος]]... [[ἄφθονος]], ἐξ οὗ... Ξεν. Πόρ. 1, 4. ΙΙΙ. [[ἐπιτάφιος]] [[λίθος]] (θηλ.), Καλλ. Ἐπιγράμμ. 7. 1. IV. ἐν Ἀθήναις, [[λίθος]] (ἀρσ.) ἐκαλεῖτο καὶ τὸ βῆμα, 1) τὸ βῆμα τῆς Πνυκός, Ἀριστοφ. Ἀχ. 683, Εἰρ. 680, Ἐκκλ. 87. 2) ἕτερον ἐν τῇ ἀγορᾷ, ᾧ ἐχρῶντο οἱ κήρυκες, Πλουτ. Σόλων 8· πιθανῶς τὸ αὐτὸ καὶ ὁ πρατὴρ λ., ἐφ’ οὗ ἱστάμενος ὁ τῆς δημοπρασίας κήρυξ ἐπώλει δούλους κτλ., Πολυδ. Γ΄, 78, πρβλ. 126· [[ὅθεν]] tribuni empti de lapide παρὰ Cic. Pis. 15. 3) βωμὸς ἐν τῇ ἀγορᾷ, παρ’ ᾧ οἱ Θεσμοθέται ὡρκίζοντο, Ἑρμηνευτ. εἰς Δημ. 1265. 6, Πλουτ. Σόλων 25· πρβλ. [[λιθωμότης]]. 4) τὸ [[ὕψωμα]] ἐπὶ τοῦ Ἀρείου Πάγου, ἐφ’ οὗ ὁ [[κατήγορος]] ἵστατο, Ἁρπ. V) καὶ τὸν ἀπὸ γραμμῆς κινεῖ λίθον, «ἡ [[λέξις]] μεταφορικῶς ἀπὸ τῶν παιζόντων τὸ κοινολέκτως λεγόμενον [[ζατρίκιον]]· ἐκεῖνο γὰρ [[ὅταν]] πολλὰ ποιήσαντες οὐ δύνωνται [[ἑτέρως]] νικῆσαι τὸν ὅμοιον παίκτορα, κινοῦσι καὶ τὸν ἀπὸ γραμμῆς λίθον, τὸν οὕτω βασιλέα καλούμενον» (Σχόλ.), Θεόκρ. 6. 18., ἴδε γραμμὴ ΙΙΙ. 1· [[ἐντεῦθεν]] παροιμ., [[πάντα λίθον κινεῖν]], προσπαθῶ παντὶ τρόπῳ νὰ κερδήσω, Παροιμιογρ. σ. 363, ἴδε Elmsl. εἰς Ἡρακλ. 1002. IV. [[πέτρα]] τῆς κύστεως, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 3. 15, 2, ἴδε Foës. Oecon. Hipp. VII. [[λίθος]] τις ἐν χρήσει κατὰ τοὺς Ρωμαϊκοὺς ὅρκους, Δία λίθον Πολύβ. 3. 25, 6, πρβλ. Κικ. Fam. 7. 12. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ο (AM [[λίθος]], ὁ Α και [[λίθος]], ἡ)<br /><b>1.</b> [[τεμάχιο]] πετρώματος ή βράχου, [[πέτρα]], [[λιθάρι]] (α. «τρηχὺς [[λίθος]]», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «στερεὴ [[λίθος]]», <b>Ομ. Οδ.</b><br />γ. «σοὶ δ' αἰεὶ [[κραδίη]] στερεωτέρη ἐστὶ λίθοιο», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>ιατρ.</b> [[σύγκριμα]] που σχηματίζεται στα διάφορα όργανα και, [[κυρίως]], στις ουροφόρους και χοληφόρους [[οδούς]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ὁ [[ἀναμάρτητος]] [[πρῶτος]] τὸν λίθον βαλέτω» — οι άνθρωποι [[πρέπει]] να [[είναι]] επιεικείς [[προς]] αυτούς που έκαναν κάποιο [[σφάλμα]] (ΚΔ)<br />β) «[[κινώ]] [[πάντα]] λίθον» — [[καταβάλλω]] [[κάθε]] [[προσπάθεια]] ή [[χρησιμοποιώ]] [[κάθε]] [[μέσο]] για να πετύχω [[κάτι]]<br />γ) «λυδία [[λίθος]]» — μελαψή σκληρή [[πέτρα]] που χρησιμοποιήθηκε αρχικά στη [[Λυδία]] και με την οποία ελεγχόταν ο [[βαθμός]] καθαρότητας του χρυσού και του αργύρου<br />δ) | |mltxt=ο (AM [[λίθος]], ὁ Α και [[λίθος]], ἡ)<br /><b>1.</b> [[τεμάχιο]] πετρώματος ή βράχου, [[πέτρα]], [[λιθάρι]] (α. «τρηχὺς [[λίθος]]», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «στερεὴ [[λίθος]]», <b>Ομ. Οδ.</b><br />γ. «σοὶ δ' αἰεὶ [[κραδίη]] στερεωτέρη ἐστὶ λίθοιο», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>ιατρ.</b> [[σύγκριμα]] που σχηματίζεται στα διάφορα όργανα και, [[κυρίως]], στις ουροφόρους και χοληφόρους [[οδούς]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ὁ [[ἀναμάρτητος]] [[πρῶτος]] τὸν λίθον βαλέτω» — οι άνθρωποι [[πρέπει]] να [[είναι]] επιεικείς [[προς]] αυτούς που έκαναν κάποιο [[σφάλμα]] (ΚΔ)<br />β) «[[κινώ]] [[πάντα]] λίθον» — [[καταβάλλω]] [[κάθε]] [[προσπάθεια]] ή [[χρησιμοποιώ]] [[κάθε]] [[μέσο]] για να πετύχω [[κάτι]]<br />γ) «λυδία [[λίθος]]» — μελαψή σκληρή [[πέτρα]] που χρησιμοποιήθηκε αρχικά στη [[Λυδία]] και με την οποία ελεγχόταν ο [[βαθμός]] καθαρότητας του χρυσού και του αργύρου<br />δ) «[[φιλοσοφική λίθος]]» ή «[[λίθος ὁ οὐ λίθος]]» — φανταστική [[πέτρα]] την οποία αναζητούσαν οι αλχημιστές [[επειδή]] πίστευαν ότι με αυτήν θα μπορούσαν να μετατρέψουν [[κάθε]] [[μέταλλο]] σε χρυσό<br />ε) «[[ακρογωνιαίος]] [[λίθος]]» — το [[αγκωνάρι]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>γεωλ.</b> στερεό και σκληρό [[σώμα]] ποικίλης χημικής σύστασης και ποικίλου σχήματος που οφείλει τον χρωματισμό του στην [[παρουσία]] αλάτων και οξειδίων τών μετάλλων<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[εποχή]] του λίθου» — λιθική [[εποχή]]<br />β) «[[θεμέλιος]] [[λίθος]]»<br />i) [[λίθος]] θεμελίου<br />ii) <b>μτφ.</b> βασική [[προϋπόθεση]], βασικό [[στήριγμα]]<br />γ) «[[ακρογωνιαίος]] [[λίθος]]»<br /><b>μτφ.</b> [[βασικός]] [[συντελεστής]] ενός έργου ή μιας ενέργειας<br />δ) «[[οικοδομικός]] [[λίθος]]» — [[πέτρα]] που χρησιμοποιείται υπό μορφήν προσμίγματος στη [[σύνθεση]] τών σκυροκονιαμάτων ή κονιαμάτων στην οικοδομική τών λαξευτών λίθων<br />ε) «[[αργός]] [[λίθος]]» — η απελέκητη [[πέτρα]] που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί [[πουθενά]]<br />στ) «πολύτιμοι λίθοι» — ορυκτά που χρησιμοποιούνται για την [[κατασκευή]] κοσμημάτων ή για τη [[διακόσμηση]] διαφόρων αντικειμένων<br />ζ) «ημιπολύτιμοι λίθοι» — [[ποικιλία]] ορυκτών, αξίας μικρότερης εκείνης τών πολύτιμων λίθων<br />η) «[[λίθος]] της κολάσεως» — ο [[νιτρικός]] [[άργυρος]]<br />θ) «[[κυανούς]] [[λίθος]]» — ο [[θειικός]] [[χαλκός]]<br />ι) «[[καυστικός]] [[λίθος]]» — το καυστικό [[κάλιο]]<br />ια) «τεχνητοί λίθοι» — απομιμήσεις τών πολύτιμων λίθων<br />ιβ) (ως θηλ.) «λυδία [[λίθος]]» <b>μτφ.</b> [[κριτήριο]] βάσει του οποίου ελέγχεται η [[τιμιότητα]] ή η [[ευθύτητα]] του χαρακτήρα κάποιου<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[βράχος]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[λίθος]] ἐπὶ λίθου» ή «οὐκ ἔμεινε [[λίθος]]» — λέγεται για ολοσχερή [[καταστροφή]]<br />β) «έχω λίθο(ν)» — [[πάσχω]] από [[λιθίαση]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> <b>φρ.</b> «[[τίμιος]] [[λίθος]]» — [[πολύτιμος]] [[λίθος]]<br /><b>2.</b> <b>παροιμ.</b> «λίθῳ λαλεῖς» — λεγόταν για αναίσθητα άτομα<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />πολύτιμη [[πέτρα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[λίθινος]] [[δίσκος]]<br /><b>2.</b> [[πετρώδης]] [[τόπος]] («πέφυκε [[λίθος]] [[ἄφθονος]] ἐξ οὖ...», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>3.</b> [[ηλίθιος]], [[ντουβάρι]] («ἡμέτερα κέρδη τῶν σοφῶν, ὄντες λίθοι», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>4.</b> το [[βήμα]] τῆς Πνύκας ἡ [[βωμός]] στην [[αγορά]] τῶν Αθηνών («ἀναβὰς ἐπὶ τὸν τοῦ [[κήρυκος]] λίθον», <b>Πλούτ.</b><br />β. «πρὸς τὸν λίθον ἄγοντες καὶ ἐξορκοῦν | ||
τες», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>5.</b> [[πιόνι]] σκακιού<br /><b>6.</b> (ως θηλ.) ἡ [[λίθος]]<br />α) [[ταφόπετρα]] («ἠσφαλίσαντο τὸν τάφον σφραγίσαντες τὸν λίθον [[μετά]] τῆς κουστωδίας», ΚΔ)<br />β) ιδιαίτερο [[είδος]] πέτρας<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «ἡρακλεία [[λίθος]]» ή «μαγνῆτις [[λίθος]]» — ο [[μαγνήτης]]<br />β) «διαφανὴς [[λίθος]]» — [[είδος]] φακού<br />γ) «χυτὴ [[λίθος]]» — [[είδος]] υάλου)<br />δ) «λίθον ἕψω» — [[ματαιοπονώ]], [[χάνω]] τον χρόνο μου<br />ε) «πρατὴρ [[λίθος]]» — [[είδος]] βήματος στο οποίο στεκόταν ο [[κήρυκας]] και πουλούσε δούλους σε δημοπρασίες<br />στ) «Δία λίθον [[ὄμνυμι]]» — ορκίζομαι στον Δία<br />ζ) «λίθοι χαλάζης» — χοντρό, δυνατό [[χαλάζι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Σύμφωνα με παλαιότερες απόψεις, η λ. συνδέεται [[είτε]] με το επίθ. [[λεῖος]] [[είτε]] με τη [[ρίζα]] που απαντᾶ στη λιθουαν. <i>slidus</i> «[[λείος]]» και <i>l</i><i>ē</i><i>das</i> «[[πάγος]]». Το ουσ. [[λίθος]] εμφανίζεται και ως θηλ., πιθ. [[κατά]] το [[πέτρα]], προκειμένου να δηλώσει συγκεκριμένο [[είδος]] λίθου ή πολύτιμου λίθου («[[Λυδία]] [[λίθος]]»)<br />[[αλλαγή]] γένους με [[διαφορά]] σημ. εμφανίζεται και σε άλλες λ. ([[πρβλ]]. <i>ὁ ἅλς</i> «[[αλάτι]]», <i>ἡ ἅλς</i> «[[θάλασσα]]»).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[λιθάρι]](-<i>ιον</i>), [[λιθικός]], [[λίθινος]], [[λιθιώ]], [[λιθώδης]], [[λιθώνω]](-<i>ῶ</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[λίθαξ]], [[λιθάς]], <i>λίθ</i>(<i>ε</i>)<i>ιος</i>, [[λιθεύω]], [[λιθίζω]], [[λιθίς]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[λιθάζω]], [[λιθεία]], [[λιθίδιον]]<br /><b>μσν.</b><br />[[λιθερός]], [[λιθιακός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[λιθιά]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Για τα σύνθ. με Α' συνθετικό <b>βλ.</b> <i>λιθ</i>[[ο]]-). (Β' συνθετικό) [[ακρόλιθος]], [[κουφόλιθος]], [[λευκόλιθος]], [[μονόλιθος]], [[τρίλιθος]], [[χρυσόλιθος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[άλιθος]], [[δροσόλιθος]], [[ένλιθος]], [[εξηκοντάλιθος]], [[εύλιθος]], [[κατάλιθος]], [[λεπτόλιθος]], [[μοχλόλιθος]], [[ογδοηκοντάλιθος]], [[ολόλιθος]], [[σύλλιθος]], [[τηκόλιθος]], [[υγρόλιθος]], [[υπόλιθος]], [[φιλόλιθος]], [[χαλκόλιθος]], [[ψευδοχρυσόλιθος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>αερόλιθος</i>, <i>αιματόλιθος</i>, [[ακονόλιθος]], <i>ακροκυβόλιθος</i>, <i>αμμόλιθος</i>, <i>αντιμονόλιθος</i>, <i>αργιλόλιθος</i>, <i>αρθρόλιθος</i>, [[ασβεστόλιθος]], <i>ασφαλτόλιθος</i>, [[βρογχόλιθος]], [[γαλακτόλιθος]], <i>γιγαντόλιθος</i>, [[γωνιόλιθος]], <i>δακρυόλιθος</i>, [[δακτυλιόλιθος]], [[εντερόλιθος]], [[ηπατόλιθος]], [[κυβόλιθος]], [[κυστόλιθος]], [[λεβητόλιθος]], [[λεπιδόλιθος]], [[μετεωρόλιθος]], [[μυλόλιθος]], [[νεφρόλιθος]], [[νομισματόλιθος]], <i>ξερόλιθος</i>, [[ογκόλιθος]], [[ουρανόλιθος]] [[ουρόλιθος]], [[προστατόλιθος]], [[πυριτόλιθος]], [[πυρόλιθος]], [[πωρόλιθος]], [[ρινόλιθος]], [[σπερματόλιθος]], [[σταυρόλιθος]], [[σφαιρόλιθος]], [[σφηνόλιθος]], [[σφραγιδόλιθος]], [[σχιστόλιθος]], [[τερατόλιθος]], [[τιτανόλιθος]], [[τοπαζόλιθος]], [[τσιμεντόλιθος]], [[υαλόλιθος]], [[χαλκόλιθος]], [[χαρτόλιθος]], [[χολόλιθος]], [[ψαμμόλιθος]], [[ωτόλιθος]]]. | τες», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>5.</b> [[πιόνι]] σκακιού<br /><b>6.</b> (ως θηλ.) ἡ [[λίθος]]<br />α) [[ταφόπετρα]] («ἠσφαλίσαντο τὸν τάφον σφραγίσαντες τὸν λίθον [[μετά]] τῆς κουστωδίας», ΚΔ)<br />β) ιδιαίτερο [[είδος]] πέτρας<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «ἡρακλεία [[λίθος]]» ή «μαγνῆτις [[λίθος]]» — ο [[μαγνήτης]]<br />β) «διαφανὴς [[λίθος]]» — [[είδος]] φακού<br />γ) «χυτὴ [[λίθος]]» — [[είδος]] υάλου)<br />δ) «λίθον ἕψω» — [[ματαιοπονώ]], [[χάνω]] τον χρόνο μου<br />ε) «πρατὴρ [[λίθος]]» — [[είδος]] βήματος στο οποίο στεκόταν ο [[κήρυκας]] και πουλούσε δούλους σε δημοπρασίες<br />στ) «Δία λίθον [[ὄμνυμι]]» — ορκίζομαι στον Δία<br />ζ) «λίθοι χαλάζης» — χοντρό, δυνατό [[χαλάζι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Σύμφωνα με παλαιότερες απόψεις, η λ. συνδέεται [[είτε]] με το επίθ. [[λεῖος]] [[είτε]] με τη [[ρίζα]] που απαντᾶ στη λιθουαν. <i>slidus</i> «[[λείος]]» και <i>l</i><i>ē</i><i>das</i> «[[πάγος]]». Το ουσ. [[λίθος]] εμφανίζεται και ως θηλ., πιθ. [[κατά]] το [[πέτρα]], προκειμένου να δηλώσει συγκεκριμένο [[είδος]] λίθου ή πολύτιμου λίθου («[[Λυδία]] [[λίθος]]»)<br />[[αλλαγή]] γένους με [[διαφορά]] σημ. εμφανίζεται και σε άλλες λ. ([[πρβλ]]. <i>ὁ ἅλς</i> «[[αλάτι]]», <i>ἡ ἅλς</i> «[[θάλασσα]]»).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[λιθάρι]](-<i>ιον</i>), [[λιθικός]], [[λίθινος]], [[λιθιώ]], [[λιθώδης]], [[λιθώνω]](-<i>ῶ</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[λίθαξ]], [[λιθάς]], <i>λίθ</i>(<i>ε</i>)<i>ιος</i>, [[λιθεύω]], [[λιθίζω]], [[λιθίς]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[λιθάζω]], [[λιθεία]], [[λιθίδιον]]<br /><b>μσν.</b><br />[[λιθερός]], [[λιθιακός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[λιθιά]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Για τα σύνθ. με Α' συνθετικό <b>βλ.</b> <i>λιθ</i>[[ο]]-). (Β' συνθετικό) [[ακρόλιθος]], [[κουφόλιθος]], [[λευκόλιθος]], [[μονόλιθος]], [[τρίλιθος]], [[χρυσόλιθος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[άλιθος]], [[δροσόλιθος]], [[ένλιθος]], [[εξηκοντάλιθος]], [[εύλιθος]], [[κατάλιθος]], [[λεπτόλιθος]], [[μοχλόλιθος]], [[ογδοηκοντάλιθος]], [[ολόλιθος]], [[σύλλιθος]], [[τηκόλιθος]], [[υγρόλιθος]], [[υπόλιθος]], [[φιλόλιθος]], [[χαλκόλιθος]], [[ψευδοχρυσόλιθος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>αερόλιθος</i>, <i>αιματόλιθος</i>, [[ακονόλιθος]], <i>ακροκυβόλιθος</i>, <i>αμμόλιθος</i>, <i>αντιμονόλιθος</i>, <i>αργιλόλιθος</i>, <i>αρθρόλιθος</i>, [[ασβεστόλιθος]], <i>ασφαλτόλιθος</i>, [[βρογχόλιθος]], [[γαλακτόλιθος]], <i>γιγαντόλιθος</i>, [[γωνιόλιθος]], <i>δακρυόλιθος</i>, [[δακτυλιόλιθος]], [[εντερόλιθος]], [[ηπατόλιθος]], [[κυβόλιθος]], [[κυστόλιθος]], [[λεβητόλιθος]], [[λεπιδόλιθος]], [[μετεωρόλιθος]], [[μυλόλιθος]], [[νεφρόλιθος]], [[νομισματόλιθος]], <i>ξερόλιθος</i>, [[ογκόλιθος]], [[ουρανόλιθος]] [[ουρόλιθος]], [[προστατόλιθος]], [[πυριτόλιθος]], [[πυρόλιθος]], [[πωρόλιθος]], [[ρινόλιθος]], [[σπερματόλιθος]], [[σταυρόλιθος]], [[σφαιρόλιθος]], [[σφηνόλιθος]], [[σφραγιδόλιθος]], [[σχιστόλιθος]], [[τερατόλιθος]], [[τιτανόλιθος]], [[τοπαζόλιθος]], [[τσιμεντόλιθος]], [[υαλόλιθος]], [[χαλκόλιθος]], [[χαρτόλιθος]], [[χολόλιθος]], [[ψαμμόλιθος]], [[ωτόλιθος]]]. | ||
}} | }} | ||
| Line 45: | Line 45: | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: m.f. (on gender cf. Schwyzer-Debrunner 37 and n. 6, Shipp Studies 76)<br />Meaning: [[stone]], [[stoneblock]], [[rock]], [[precious stones]] (Il.).<br />Compounds: compp., e.g. | |etymtx=Grammatical information: m.f. (on gender cf. Schwyzer-Debrunner 37 and n. 6, Shipp Studies 76)<br />Meaning: [[stone]], [[stoneblock]], [[rock]], [[precious stones]] (Il.).<br />Compounds: compp., e.g. [[λιθοβόλος]] m. [[stone-thrower]] (Att.), [[μονόλιθος]] [[consisting of one stone]] (Hdt.).<br />Derivatives: Several derivv. 1. Diminut.: [[λιθίδιον]] (Pl., Arist.), [[λιθάριον]] (Thphr., hell. inscr.), [[λιθαρίδιον]] (Alex. Trall.). 2. collectives: [[λιθάς]], λιθάδος f. [[rain of stones]], [[throw]] .. (Od., A., Nic.; Chantraine Form. 352), [[λιθία]] [[rock]] (hell.; cf. Chantraine 81). 3. [[λίθαξ]] f. [[stone]] (ε 415 [attributive], hell. poetry), [[λιθακός]] id. (Stesich.; Chantraine 384), [[λιθίς]] = [[λιθίασις]] (s. below; Hp.). - 4. Adject.: [[λίθεος]] (Hom.), [[λίθιος]] (Thess.), [[λίθειος]] (sch.) [[of stone]]; [[λίθινος]] [[id.]] (Pi., IA.), [[λιθικός]] [[belonging to a stone]] (hell.). [[λιθώδης]] [[stonelike]], [[stony]] (IA.) with [[λιθωδία]] (Eust.). - 5. Verbs: [[λιθάζω]] [[throw with stones]], [[lapidate]] (Arist., Anaxandr.) with [[λιθασμός]], [[λιθαστής]], [[λιθαστικός]] (A. D., sch.); [[λιθόομαι]] [[be changed into stone]] (Arist.) with [[λίθωσις]] (Aristeas, Plu.); [[λιθιάω]] ([[λιθάω]]) [[suffer from the stone]] (Hp.; after the verbs of disease in [[λιθιάω]], Schwyzer 732) with [[λιθίασις]] (Hp., Gal.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Unexplained. Wrong or quite improbable hypotheses mentioned in Bq, WP. 2, 379 and W.-Hofmann s. laedō. After Grošelj Živa Ant. 5, 111 f. to [[λεῖος]], [[λιτός]] etc. with θ-suffix; comparable Scheftelowitz Festgabe H. Jacobi (Bonn 1926) 28: to Lith. slidùs [[smooth]]. Words for [[stone]] etc. are often taken from a substratum. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=λῐ́θος, ου,<br /><b class="num">I.</b> a [[stone]], Hom., etc.: a [[precious]] [[stone]], Hdt.: [[marble]], Hdt.:—[[proverb]]., λίθον ἕψειν to [[boil]] a [[stone]], i. e. "to [[lose]] one's [[labour]]," Ar.;— of [[stupidity]], λίθοι | |mdlsjtxt=λῐ́θος, ου,<br /><b class="num">I.</b> a [[stone]], Hom., etc.: a [[precious]] [[stone]], Hdt.: [[marble]], Hdt.:—[[proverb]]., λίθον ἕψειν to [[boil]] a [[stone]], i. e. "to [[lose]] one's [[labour]]," Ar.;— of [[stupidity]], λίθοι [[block]]s, stones, Ar.<br /><b class="num">2.</b> [[stone]] as a [[substance]], opp. to [[wood]], [[flesh]], etc, Il., etc.<br /><b class="num">II.</b> also fem., Hom., Theocr.;—but the fem. was [[mostly]] used of [[some]] [[special]] [[stone]], as the [[magnet]], Eur., Plat.; of a [[touchstone]], Plat.; ἡ διαφανὴς λ. a [[piece]] of [[crystal]] used for a [[burning]] [[glass]], Ar.<br /><b class="num">III.</b> at [[Athens]], [[λίθος]] (masc.) was a [[name]] for [[various]] blocks of [[stone]] used for [[rostra]] or tribunes, as,<br /><b class="num">1.</b> the Bema of the [[Pnyx]], Ar.<br /><b class="num">2.</b> [[another]] in the [[ἀγορά]] used by the κήρυκες, Plut.<br /><b class="num">3.</b> an [[altar]] in the [[ἀγορά]], Dem.<br /><b class="num">IV.</b> a [[piece]] on a [[draughtboard]], Theocr. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''λίθος''': {líthos}<br />'''Grammar''': m. f. (zum Genus Schwyzer-Debrunner 37 m. A. 6, Shipp Studies 76)<br />'''Meaning''': [[Stein]], [[Steinblock]], [[Gestein]], [[Edelstein]] (seit Il.).<br />'''Composita''': Kompp., z.B. [[λιθοβόλος]] m. [[Steinwerfer]] (att. usw.), [[μονόλιθος]] [[aus einem Stein bestehend]] (Hdt. u. a.).<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen. 1. Deminutiva: [[λιθίδιον]] (Pl., Arist. usw.), | |ftr='''λίθος''': {líthos}<br />'''Grammar''': m. f. (zum Genus Schwyzer-Debrunner 37 m. A. 6, Shipp Studies 76)<br />'''Meaning''': [[Stein]], [[Steinblock]], [[Gestein]], [[Edelstein]] (seit Il.).<br />'''Composita''': Kompp., z.B. [[λιθοβόλος]] m. [[Steinwerfer]] (att. usw.), [[μονόλιθος]] [[aus einem Stein bestehend]] (Hdt. u. a.).<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen. 1. Deminutiva: [[λιθίδιον]] (Pl., Arist. usw.), λιθάριον (Thphr., hell. Inschr. u. a.), [[λιθαρίδιον]] (Alex. Trall.). 2. Kollektiva: [[λιθάς]], λιθάδος f. ‘[[Steinregen]], [[Steinwurf]]’ (Od., A., Nik.; Chantraine Form. 352), [[λιθία]] [[Gestein]] (hell. u. sp.; vgl. Chantraine 81). 3. Sonstige Subst.: [[λίθαξ]] f. [[Stein]] (ε 415 [attributivisch], hell. u. sp. Dichtung), [[λιθακός]] ib. (Stesich.; Chantraine 384), [[λιθίς]] = [[λιθίασις]] (s. u.; Hp.). — 4. Adjektiva: [[λίθεος]] (Hom.), [[λίθιος]] (Thess.), λίθειος (Sch.) [[von Stein]]; [[λίθινος]] ib. (Pi., ion. att.), [[λιθικός]] [[zum Stein gehörig]] (hell u. sp.). [[λιθώδης]] [[steinähnlich]], [[steinig]] (ion. att.) mit [[λιθωδία]] (Eust.). — 5. Verba: [[λιθάζω]] [[mit Steinen werfen]], [[steinigen]] (Arist., Anaxandr. usw.) mit [[λιθασμός]], [[λιθαστής]], [[λιθαστικός]] (A. D., Sch.); [[λιθόομαι]] = [[in Stein verwandelt werden]] (Arist. usw.) mit [[λίθωσις]] (Aristeas, Plu.); [[λιθιάω]] ([[λιθάω]]) [[von Stein leiden]] (Hp. usw.; nach den Krankheitsverba auf [[λιθιάω]], Schwyzer 732) mit [[λιθίασις]] (Hp., Gal.).<br />'''Etymology''': Unerklärt. Verfehlte oder ganz unwahrscheinliche Hypothesen sind bei Bq, WP. 2, 379 und W.-Hofmann s. ''laedō'' notiert. Nach Grošelj Živa Ant. 5, 111 f. zu [[λεῖος]], [[λιτός]] usw. mit θ-Suffix; ähnlich Scheftelowitz Festgabe H. Jacobi (Bonn 1926) 28: zu lit. ''slidùs'' [[glatt]]. Pelasgische Erklärung hei v. Windekens Le Pelasgique 120f. (zu [[λιτός]], [[λισσός]] [[glatt]] mit θ aus idg. ''t'').<br />'''Page''' 2,122 | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
| Line 61: | Line 61: | ||
{{elmes | {{elmes | ||
|esmgtx=ὁ ἡ [[piedra]] utilizada como amuleto δὸς ... δύναμιν ᾧ ἐπιτελοῦμαι σήμερον τῷ δεῖνα λίθῳ ... πρὸς τὸν δεῖνα <b class="b3">da fuerza a esta piedra con la que hoy celebro contra fulana</b> P IV 1619 P IV 1654 P IV 1680 P IV 1702 P IV 1714 en la que se graban signos o figuras σὺ δὲ βάσταξον τοῦτον τὸν λίθον καὶ λιθουργήσας τάχος γλῦφε ὕστερον <b class="b3">tú levanta esta piedra, tállala y grábala después</b> P I 66 ἔστιν δὲ ὁ γλυφόμενος εἰς τὸν λίθον Ἡλίωρος ἀνδριὰς λεοντοπρόσωπος <b class="b3">lo que hay grabado en la piedra de Heliorus es una figura de hombre con rostro de león</b> P I 144 τὸ δὲ ὄνομα ἐκ τῶν ὄπισθε μερῶν τοῦ λίθου γλύψεις ἱερογ<λ>υφικῶς <b class="b3">grabarás el nombre en la parte posterior de la piedra con caracteres jeroglíficos</b> P XII 276 κυνόδηκτον λίθον βάλε εἰς τὸ μέσον <b class="b3">tira una piedra mordida por un perro al medio</b> SM 76 8 ref. a piedras determinadas: una piedra imán λαβὼν ... λίθον πνέοντα, κοκκούφατος καρδίαν τοῦ καὶ γυπαλέκτορος, τρίψας ὁμοῦ πάντα <b class="b3">toma una piedra imán, un corazón de abubilla, también llamada buitre-gallo y tritúralo todo junto</b> P II 18 P III 189 λαβὼν λίθον μάγνητα τὸν πνέοντα γλύψον Ἀφροδίτην <b class="b3">toma una piedra imán, la que está animada, y graba una Afrodita</b> P IV 1722 P IV 1744 P IV 2162 P LXII 43 un jaspe ἐπ' ἰασπαχάτου λίθου γλύψον Σάραπιν <b class="b3">en una piedra de jaspe ágata graba un Sarapis</b> P V 449 οὕτως κολλήσας τὸν λίθον τῷ ἀριστερῷ σου ὠτίῳ κοιμῶ ἀναπόκριτος ἀπερχόμενος <b class="b3">pegando así la piedra a tu oído izquierdo, ve a dormir alejándote sin recibir respuesta</b> P V 457 una esmeralda εἰς λίθον σμάραγδον πολυτελῆ γλύψον κάνθαρον <b class="b3">en una esmeralda muy valiosa graba un escarabajo</b> P V 240 un heliotropo ἥλιος γλύφεται ἐπὶ λίθου ἡλιοτροπίου τὸν τρόπον τοῦτον <b class="b3">se graba un sol en una piedra de heliotropo de esta manera</b> P XII 273 una piedra hematites αἷμα ὄφεως· αἱματίτης λ. <b class="b3">sangre de serpiente significa piedra hematites</b> P XII 410 una piedra de acero χάρασσε ἀδαμαντίνῳ λίθῳ τοὺς ὑποκειμένου<ς> χαρακτῆρας <b class="b3">graba con piedra de acero los signos que vienen a continuación</b> P XIII 1002 | |esmgtx=ὁ ἡ [[piedra]] utilizada como amuleto δὸς ... δύναμιν ᾧ ἐπιτελοῦμαι σήμερον τῷ δεῖνα λίθῳ ... πρὸς τὸν δεῖνα <b class="b3">da fuerza a esta piedra con la que hoy celebro contra fulana</b> P IV 1619 P IV 1654 P IV 1680 P IV 1702 P IV 1714 en la que se graban signos o figuras σὺ δὲ βάσταξον τοῦτον τὸν λίθον καὶ λιθουργήσας τάχος γλῦφε ὕστερον <b class="b3">tú levanta esta piedra, tállala y grábala después</b> P I 66 ἔστιν δὲ ὁ γλυφόμενος εἰς τὸν λίθον Ἡλίωρος ἀνδριὰς λεοντοπρόσωπος <b class="b3">lo que hay grabado en la piedra de Heliorus es una figura de hombre con rostro de león</b> P I 144 τὸ δὲ ὄνομα ἐκ τῶν ὄπισθε μερῶν τοῦ λίθου γλύψεις ἱερογ<λ>υφικῶς <b class="b3">grabarás el nombre en la parte posterior de la piedra con caracteres jeroglíficos</b> P XII 276 κυνόδηκτον λίθον βάλε εἰς τὸ μέσον <b class="b3">tira una piedra mordida por un perro al medio</b> SM 76 8 ref. a piedras determinadas: una piedra imán λαβὼν ... λίθον πνέοντα, κοκκούφατος καρδίαν τοῦ καὶ γυπαλέκτορος, τρίψας ὁμοῦ πάντα <b class="b3">toma una piedra imán, un corazón de abubilla, también llamada buitre-gallo y tritúralo todo junto</b> P II 18 P III 189 λαβὼν λίθον μάγνητα τὸν πνέοντα γλύψον Ἀφροδίτην <b class="b3">toma una piedra imán, la que está animada, y graba una Afrodita</b> P IV 1722 P IV 1744 P IV 2162 P LXII 43 un jaspe ἐπ' ἰασπαχάτου λίθου γλύψον Σάραπιν <b class="b3">en una piedra de jaspe ágata graba un Sarapis</b> P V 449 οὕτως κολλήσας τὸν λίθον τῷ ἀριστερῷ σου ὠτίῳ κοιμῶ ἀναπόκριτος ἀπερχόμενος <b class="b3">pegando así la piedra a tu oído izquierdo, ve a dormir alejándote sin recibir respuesta</b> P V 457 una esmeralda εἰς λίθον σμάραγδον πολυτελῆ γλύψον κάνθαρον <b class="b3">en una esmeralda muy valiosa graba un escarabajo</b> P V 240 un heliotropo ἥλιος γλύφεται ἐπὶ λίθου ἡλιοτροπίου τὸν τρόπον τοῦτον <b class="b3">se graba un sol en una piedra de heliotropo de esta manera</b> P XII 273 una piedra hematites αἷμα ὄφεως· αἱματίτης λ. <b class="b3">sangre de serpiente significa piedra hematites</b> P XII 410 una piedra de acero χάρασσε ἀδαμαντίνῳ λίθῳ τοὺς ὑποκειμένου<ς> χαρακτῆρας <b class="b3">graba con piedra de acero los signos que vienen a continuación</b> P XIII 1002 | ||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[lapis]]'', [[stone]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.93.2/ 1.93.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.93.2/ 1.93.2][https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.5.1/ 1.5.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.5.1/ 1.5.1][https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.4.2/ 2.4.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.75.2/ 2.75.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.3.2/ 4.3.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.4.2/ 4.4.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.31.2/ 4.31.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.32.4/ 4.32.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.34.1/ 4.34.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%204.34.2/ 4.34.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.40.2/ 4.40.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.43.3/ 4.43.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.69.2/ 4.69.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.90.2/ 4.90.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.112.2/ 4.112.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.115.2/ 4.115.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.65.2/ 5.65.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.66.2/ 6.66.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.99.1/ 6.99.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.2.4/ 7.2.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.5.1/ 7.5.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.70.5/ 7.70.5]. | |||
}} | }} | ||
{{trml | {{trml | ||
|trtx=Abkhaz: ахацə; Aghwan: 𐔻𐔴; Aguaruna: kaya; Ainu: スマ; Akan: ɛboɔ, ɔboɔ; Akkadian: 𒉌𒌓; Aklanon: bato; Albanian: gur; Ama: tomoki; Amis: fokeloh; Apinayé: kẽn; Arabic: حَجَر; Egyptian Arabic: حجر; Armenian: քար; Aromanian: cheatrã, chiatrã; Assamese: পাথৰ, শিল; Asturian: piedra; Atayal: btunux; Aukan: siton; Avar: гамачІ, кьуру; Avestan: 𐬀𐬯𐬀𐬥, 𐬀𐬯𐬆𐬥𐬔𐬀; Azerbaijani: daş; Baekje: 珍惡; Bakhtiari: برد; Baluchi: سنگ; Bashkir: таш; Basque: harri; Belarusian: камень; Bengali: পাথর; Bezhta: кьало, шед; Bhojpuri: 𑂣𑂞𑂹𑂟𑂪, 𑂣𑂰𑂟𑂩; Brahui: خَل; Breton: maen, mein; Brunei Malay: batu; Bulgarian: камък; Bunun: batu; Burmese: ကျောက်; Buryat: шулуун; Catalan: pedra, roca; Catawba: iti, inti; Cebuano: bato; Chambri: kẽn; Chamicuro: chena; Chechen: тӏулг, тарх; Cherokee: ᏅᏳ; Chichewa: mwala; Chickasaw: tali'; Chinese Dungan: шыту; Mandarin: 石, 石頭, 石头; Chuvash: чул; Corsican: petra; Czech: kámen; Dagbani: kuɣli; Dalmatian: pitra; Danish: sten; Dargwa: къаркъа; Dolgan: таас; Dupaningan Agta: pugedu; Dutch: [[steen]]; Eshtehardi: سینگ; Esperanto: ŝtono; Estonian: kivi; Even: дёл; Evenki: дёло; Extremaduran: paira; Faroese: steinur; Fiji Hindi: patthar; Finnish: kivi; French: [[pierre]], [[roche]]; Friulian: piere; Galibi Carib: tupo; Galician: pedra; Georgian: ქვა; German: [[Stein]]; Alemannic German: Stain; Gothic: 𐍃𐍄𐌰𐌹𐌽𐍃; Greek: [[λίθος]]; Ancient Greek: [[λίθος]], [[πέτρα]], [[λᾶας]]; Greenlandic: ujarak; Guaraní: ita; Hawaiian: pōhaku; Hebrew: אֶבֶן; Higaonon: bato; Hiligaynon: bato; Hindi: पत्थर, शिला, रोड़ा, हजर, संग, शिल, सिल; Hinukh: гамачІ, лъад; Hungarian: kő; Hunsrik: Steen, xtayn; Hunzib: гамачІ, кьа̇лу; Icelandic: steinn; Ido: petro; Ilocano: bato; Indonesian: batu; Interlingua: petra; Irish: cloch; Istriot: pera; Italian: [[pietra]], [[roccia]]; Japanese: 石; Javanese: watu, séla; Jurchen: wehe; Kaingang: pó; Kalmyk: чолуун; Kapampangan batú; Kanakanabu: vatu; Kaqchikel: ab'äj; Kashubian: kam; Kato: se; Kavalan: bettu; Kayapó: kẽn; Kazakh: тас; Khinalug: мыда, къайа, кІачІын; Khmer: ថ្ម; Komi-Permyak: из; Korean: 돌; Krahô: kẽn; Kurdish Central Kurdish: بهرد, بەرد; Northern Kurdish: kevir, ber, berd, kuç; Lak: чару, ххяли; Lao: ຫີນ; Latgalian: akmiņs; Latin: [[lapis]], [[petra]]; Latvian: akmens; Lezgi: къван; Limburgish: stein; Lithuanian: akmuo; Livonian: kiv; Low German Dutch Low Saxon: steen; German Low German: Steen; Luhya: libale; Luxembourgish: Steen; Macedonian: камен; Magahi: 𑂣𑂞𑂹𑂟𑂪; Maithili: पाथर, पाहन; Malagasy: vato; Malay: batu; Malayalam: കല്ല്; Manchu: ᠸᡝᡥᡝ; Manx: clagh; Maori: whatu; Maranao: wato, bato; Middle English: ston; Middle Persian: sng; Miyako: 石; Mohawk: onén:ia; Mongolian: чулуу; Mwani: mwala, riwe; Nahuatl: tetl; Nanai: дёло; Negidal: ӡolo; Nekgini: si; Nepali: ढुङ्गा; Norman: pièrre; North Frisian: stian; Northern Sami: geađgi; Norwegian Bokmål: stein, sten; Nynorsk: stein; Occitan: pèira, ròca; Ojibwe: asin; Okinawan: 石; Old Church Slavonic: камꙑ; Old English: stān; Old Japanese: 石; Old Javanese: watu; Old Norse: steinn; Old Persian: | |trtx====[[stone]]=== | ||
Abkhaz: ахацə; Aghwan: 𐔻𐔴; Aguaruna: kaya; Ainu: スマ; Akan: ɛboɔ, ɔboɔ; Akkadian: 𒉌𒌓; Aklanon: bato; Albanian: gur; Ama: tomoki; Amis: fokeloh; Apinayé: kẽn; Arabic: حَجَر; Egyptian Arabic: حجر; Armenian: քար; Aromanian: cheatrã, chiatrã; Assamese: পাথৰ, শিল; Asturian: piedra; Atayal: btunux; Aukan: siton; Avar: гамачІ, кьуру; Avestan: 𐬀𐬯𐬀𐬥, 𐬀𐬯𐬆𐬥𐬔𐬀; Azerbaijani: daş; Baekje: 珍惡; Bakhtiari: برد; Baluchi: سنگ; Bashkir: таш; Basque: harri; Belarusian: камень; Bengali: পাথর; Bezhta: кьало, шед; Bhojpuri: 𑂣𑂞𑂹𑂟𑂪, 𑂣𑂰𑂟𑂩; Brahui: خَل; Breton: maen, mein; Brunei Malay: batu; Bulgarian: камък; Bunun: batu; Burmese: ကျောက်; Buryat: шулуун; Catalan: pedra, roca; Catawba: iti, inti; Cebuano: bato; Chambri: kẽn; Chamicuro: chena; Chechen: тӏулг, тарх; Cherokee: ᏅᏳ; Chichewa: mwala; Chickasaw: tali'; Chinese Dungan: шыту; Mandarin: 石, 石頭, 石头; Chuvash: чул; Corsican: petra; Czech: kámen; Dagbani: kuɣli; Dalmatian: pitra; Danish: sten; Dargwa: къаркъа; Dolgan: таас; Dupaningan Agta: pugedu; Dutch: [[steen]]; Eshtehardi: سینگ; Esperanto: ŝtono; Estonian: kivi; Even: дёл; Evenki: дёло; Extremaduran: paira; Faroese: steinur; Fiji Hindi: patthar; Finnish: kivi; French: [[pierre]], [[roche]]; Friulian: piere; Galibi Carib: tupo; Galician: pedra; Georgian: ქვა; German: [[Stein]]; Alemannic German: Stain; Gothic: 𐍃𐍄𐌰𐌹𐌽𐍃; Greek: [[λίθος]], [[πέτρα]]; Ancient Greek: [[λίθος]], [[πέτρα]], [[λᾶας]]; Greenlandic: ujarak; Guaraní: ita; Hawaiian: pōhaku; Hebrew: אֶבֶן; Higaonon: bato; Hiligaynon: bato; Hindi: पत्थर, शिला, रोड़ा, हजर, संग, शिल, सिल; Hinukh: гамачІ, лъад; Hungarian: kő; Hunsrik: Steen, xtayn; Hunzib: гамачІ, кьа̇лу; Icelandic: steinn; Ido: petro; Ilocano: bato; Indonesian: batu; Interlingua: petra; Irish: cloch; Istriot: pera; Italian: [[pietra]], [[roccia]]; Japanese: 石; Javanese: watu, séla; Jurchen: wehe; Kaingang: pó; Kalmyk: чолуун; Kapampangan batú; Kanakanabu: vatu; Kaqchikel: ab'äj; Kashubian: kam; Kato: se; Kavalan: bettu; Kayapó: kẽn; Kazakh: тас; Khinalug: мыда, къайа, кІачІын; Khmer: ថ្ម; Komi-Permyak: из; Korean: 돌; Krahô: kẽn; Kurdish Central Kurdish: بهرد, بەرد; Northern Kurdish: kevir, ber, berd, kuç; Lak: чару, ххяли; Lao: ຫີນ; Latgalian: akmiņs; Latin: [[lapis]], [[petra]]; Latvian: akmens; Lezgi: къван; Limburgish: stein; Lithuanian: akmuo; Livonian: kiv; Low German Dutch Low Saxon: steen; German Low German: Steen; Luhya: libale; Luxembourgish: Steen; Macedonian: камен; Magahi: 𑂣𑂞𑂹𑂟𑂪; Maithili: पाथर, पाहन; Malagasy: vato; Malay: batu; Malayalam: കല്ല്; Manchu: ᠸᡝᡥᡝ; Manx: clagh; Maori: whatu; Maranao: wato, bato; Middle English: ston; Middle Persian: sng; Miyako: 石; Mohawk: onén:ia; Mongolian: чулуу; Mwani: mwala, riwe; Nahuatl: tetl; Nanai: дёло; Negidal: ӡolo; Nekgini: si; Nepali: ढुङ्गा; Norman: pièrre; North Frisian: stian; Northern Sami: geađgi; Norwegian Bokmål: stein, sten; Nynorsk: stein; Occitan: pèira, ròca; Ojibwe: asin; Okinawan: 石; Old Church Slavonic: камꙑ; Old English: stān; Old Japanese: 石; Old Javanese: watu; Old Norse: steinn; Old Persian:; Old Turkic: 𐱃𐱁; Oriya: ପଥର; Oroch: дёло; Orok: ӡоло; Oromo: dhagaa; Oroqen: dʒɔlɔ; Ossetian: дур; Paiwan: qaciljai; Palauan: bad; Panará: kjẽn; Parthian: 𐫀𐫘𐫗𐫃; Pará Gavião: kẽn; Persian: سنگ, برد; Phoenician: 𐤀𐤁𐤍; Pirahã: xaxái; Pitjantjatjara: apu, puḻi; Polish: kamień; Portuguese: [[pedra]], [[rocha]]; Purepecha: tsakapu; Puyuma: barasa; Pykobjê: quẽn; Quechua: rumi; Rabha: ৰংকা; Rhine Franconian: Schdää; Rohingya: fattór; Romanian: piatră; Romansch: crap; Rukai: lrenege; Russian: [[камень]]; Saaroa: vatu'u; Saisiyat: bato'; Sakizaya: ba'tu; Sanskrit: शिला, पाषी; Santali: ᱫᱷᱤᱨᱤ; Sardinian: pedra; Logudorese: preda; Scots: stane; Scottish Gaelic: clach; Serbo-Croatian Cyrillic: ка̏ме̄н; Roman: kȁmēn; Seychellois Creole: pyer; Sicilian: petra; Sinhalese: ගල්; Slovak: kameň; Slovene: kamen; Solon: дёло; Spanish: [[piedra]], [[roca]]; Suyá: khẽnẽ; Swabian: stoe, Schdõẽ; Swahili: jiwe; Swedish: sten; Sylheti: ꠙꠣꠕ꠆ꠕꠞ, ꠢꠤꠟ; Tagalog: bato; Tajik: санг; Takia: pat; Tamil: கல்; Tapayuna: khẽnẽ; Tausug: batu; Telugu: రాయి; Tetum: fatuk; Thai: หิน, ศิลา; Thao: fatu; Tibetan: རྡོ; Tocharian B: kärweñe; Tsez: гъІул, лъад, гуз; Tsou: fatu; Tupinambá: itá; Turkish: taş; Tuvan: даш; Udi: жӏеъ; Udihe: ӡоло; Udmurt: из; Ugaritic: 𐎀𐎁𐎐; Ukrainian: камінь; Ulch: ӡolo; Urdu: پتھر, شلا; Uyghur: تاش; Uzbek: tosh; Venetian: piera, pièra, piéra, pria, prèa, rocia; Vietnamese: đá; Volapük: ston; Walloon: pire, rotche; Welsh: carreg; West Frisian: stien; Wolof: xeer wi; Xavante: ẽtẽ, ẽnẽ; Xerénte: ktẽ; Xokleng: kózy; Yaeyama: 石; Yakut: таас; Yami: vato, veysen; Yiddish: שטיין; Yonaguni: 石; Yoruba: òkúta; Yucatec Maya: tuunich, tuunichoob; Yámana: aiya; Zealandic: steên; Zulu: itshe | |||
}} | }} | ||