3,274,802
edits
λεπτός: Difference between revisions
m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
|||
| (17 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=leptos | |Transliteration C=leptos | ||
|Beta Code=lepto/s | |Beta Code=lepto/s | ||
|Definition= | |Definition=λεπτή, λεπτόν, ([[λέπω]]) rare in lit. sense,<br><span class="bld">A</span> [[peeled]], [[husked]], <b class="b3">ῥίμφα τε λέπτ' ἐγένοντο</b>, of [[barley]] being [[threshed out]], Il.20.497.<br><span class="bld">2</span> [[fine]], [[small]], [[κονίη]] 23.506; κόνις [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''256; [[τέφρα]] Ar.''Nu.''177; λεπτοῖς ἁλσί Alex.187.5: freq. in Hp., διατρήσεις λ. ''Loc.Hom.''10, al.; of [[soil]], [[light]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 1.8.1.<br><span class="bld">3</span> [[thin]], [[fine]], [[delicate]], freq. in Hom., mostly of garments and the like, ὀθόναι Il.18.595; [[πέπλοι]], [[φᾶρος]], Od.7.97, 10.544; [[ἀράχνιον|ἀράχνια]] 8.280; [[μήρινθος]] Il.23.854; λεπτότατος [[χαλκός]] 20.275; [[ἔβενος]], [[ἐλέφας]], [[σίδηρος]] ''BCH''35.286 (Delos, ii B.C.); ῥινὸς βοός Il.20.276 (Sup.); [[δέρμα]] [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''517b27 (Sup.); τρίχες Id.''GA''783a4 (Comp.); [[σάρξ]] E.''Med.''1189; χαλκὸς καὶ δόνακες Pi.''P.''12.25, cf. E.''Med.''949, Th. 2.49, etc.; <b class="b3">λεπτὰ τὰ πρῴραθεν ἔχειν</b>, of ships, to have the bows [[thin]] and [[weak]], Id.7.36.<br><span class="bld">4</span> of the human figure, mostly in bad sense, [[thin]], [[lean]], Alc.39; opp. [[παχύς]], Hp.''Art.''8 (Comp.); ἐγὼ δὲ λεπτὴ κ[[ἀσθενής]] Ar. ''Ec.''539; σοφιστῶν λεπτῶν, ἀσίτων Antiph.122.4; λ. καὶ [[αὐχμῶν]] [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Characters|Char.]]''26.5, cf. Ceb.10; λ. χείρ Hes.''Op.''497; στῆθος Ar.''Nu.''1018 (anap.); [[τράχηλος]] [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''5.30; λεπτὸς τοῖν σκελοῖν Luc.''Nav.''2; λ. ὑπὸ μεριμνῶν Pl.''Amat.''134b; of animals, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.4.11; also, [[slender]], [[taper]] (opp. [[παχύς]]), [[δάκτυλος]] [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 523d; <b class="b3">ἀπολήγειν εἰς λεπτόν</b>, of the [[finger]]s of a [[statue]], Luc.''Im.''6.<br><span class="bld">5</span> of space, [[strait]], [[narrow]], εἰσίθμη Od.6.264; [[ἀταρπός]] Alcm.81; <b class="b3">ἐπὶ λεπτὸν τετάχθαι</b> in a [[thin]] [[line]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''5.4.46, cf. Plb.3.115.6; οὔτε εὐρεῖαν οὔτε λεπτὴν… ὁδόν Plu.2.964c (ap.Porph.''Abst.''1.6).<br><span class="bld">6</span> generally, [[small]], [[weak]], [[impotent]], λεπτὴ [[μῆτις]] Il.10.226, 23.590; ἐλπίς [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''1244, cf. [[ὀχέω]] II.3; [[ἀσφάλεια]] D.''Ep.''2.20; <b class="b3">λεπτὰ ἴχνη</b> [[faint]] [[trace]]s, [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''5.5; <b class="b3">λ. οὖας</b>, of a [[child]]'s [[ear]], [[tiny]], Simon.37.14; <b class="b3">τὰ λεπτὰ τῶν προβάτων</b> [[small]] [[cattle]], i.e. [[sheep]] and [[goat]]s, [[Herodotus|Hdt.]]8.137; <b class="b3">λεπτὰ πλοῖα</b> [[small]] [[craft]], Id.7.36; <b class="b3">ἄκραι λεπταί</b> [[small]] [[headlands]], Id.8.107; λ. κλιμάκια Ar.''Pax''69; τὸ λεπτότατον τοῦ χαλκοῦ νομίσματος Plu.''Cic.''29; λ. [[χαλκός]] ''OGI''485.12 (Magn. Mae.): without [[χαλκός]], ''Inscr.Perg.''374 ''D''7; ἀργύριον Ῥόδιον λ. ''CIG''2693e5 (Mylasa), cf. ''TAM''2(1).15 (Telmessus); v. infr. 111.2. Adv. [[λεπτῶς]], [[ζῆν]] [[poorly]], [[meanly]], Men.''Mon.''682: neuter plural as adverb, λεπτὰ λεύσσω κόραις [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''224.<br><span class="bld">7</span> [[light]], [[slight]], λεπταῖς ὑπαὶ κώνωπος… ῥιπαῖσι A. ''Ag.''892; <b class="b3">λ. πνοαί</b> [[light]] [[breeze]]s, E.''IA''813; <b class="b3">λεπταῖς ἐπὶ ῥοπῇσιν</b> on [[slight]] [[turn]]s of [[fortune]], [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''555.<br><span class="bld">8</span> of size or quantity, <b class="b3">λ. πυρίδια</b> [[small]], Ar.''Lys.''1206; λ. κύλικες Pherecr.143.5 (but [[falsa lectio|f.l.]]): neuter plural as adverb, [[λεπτὰ τῖλαι]] = '[[pluck into small pieces]]', Theoc.3.21.<br><span class="bld">9</span> of [[liquids]], [[thin]], [[γάλα]] Hp.''Vict.''2.46; λεπτὰ [[ἀνεμέω|ἀνεμέειν]] Id.''Coac.''310; <b class="b3">λ. οἶνος</b> [[light]] [[wine]], Luc.''Merc.Cond.''18; also of food, λ. δίαιται Hp.''Aph.''1.4; λ. ὀψάρια ''OGI''484.16 (Pergam.). Adv. [[λεπτῶς]], [[διαιτᾶσθαι]], [[διαιτᾶν]], Gal. 19.191, Paul.Aeg.3.43.<br><span class="bld">10</span> = [[λεπτομερής]], [[consisting of fine parts]], ὅσῳ λεπτότερον ἀὴρ ὕδατος Arist.''Ph.''215b4, cf. ''Cael.''303b26, al.<br><span class="bld">II</span> metaph., [[subtle]], [[refined]], νοῦς E.''Med.''529; <b class="b3">λεπτότεροι μῦθοι</b> ib.1082 (anap.); λεπτότατοι λῆροι Ar.''Nu.''359; πυκνῇ… λεπτὰ μηχανᾷ φρενί Id.''Ach.''445; λ. λογιστά Id.''Av.''318; λ. καὶ [[ἀκριβής]] Antipho 3.4.2; ἐς τὰς τέχνας παχέες, οὐ λεπτοί Hp.Aër.24; λόγοι λ.… τρέφουσ' ἐκείνους Alex.220.8; cf. [[λεπτολόγος]]. Adv. [[λεπτῶς]], [[μεριμνᾶν]] ''Lyr.Adesp.''135; λεπτῶς καὶ [[πυκνῶς]] [[ἐξετάζειν]] Amphis 33.5: Comp. λεπτοτέρως Anaxandr.36: also [[κατὰ λεπτόν]] = [[in detail]], PPetr.2p.118 (iii B.C.), Cic.''Att.''2.18.2, Phryn. ''PS'' p.83 B., Phot. [[sub verbo|s.v.]] [[νιφετός]]; cf. [[κατάλεπτον]], [[καταλεπτολογέω]]: <b class="b3">τὰ κατὰ λεπτόν</b>, title of poems by [[Aratus]], Ach.Tat.''Intr.Arat.''p.79 M., Str.10.5.3; also of minor poems of Virgil; <b class="b3">τῶν κατὰ λεπτὸν πόρων ἀραίωσις</b>, perhaps [[small]] [[pore]]s, Gal.15.201.<br><span class="bld">2</span> rarely of the voice, [[fine]], [[delicate]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''545a7, Lyc.687; [[ἁρμονία]] E.''Fr.''773.23 (lyr.): neut. as adverb, λεπτὸν [[ἀμφιτιττυβίζειν]] [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''235 (lyr.); of [[sound]], λεπτὸν [[ὑποτρύζω|ὑποτρύζουσα]] ''AP''11.352.5 (Agath.); cf. [[λεπταλέος]].<br><span class="bld">3</span> of smell, Pl.''Ti.''66e (Comp.).<br><span class="bld">4</span> of persons, [[οἱ λεπτοί]] = [[the poor]], Plb.24.7.3; [[λεπτὴν πλέκειν]], [[proverb|prov.]] of [[poor]] [[people]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]; λεπτὰ ξαίνεις Suid.<br><span class="bld">III</span> Subst. [[λεπτόν]] (''[[sc.]]'' [[ἔντερον]]), τό, the [[small intestine]], Hp.''Coac.''311, 449.<br><span class="bld">2</span> (''[[sc.]]'' [[νόμισμα]]) a [[very]] [[small]] [[coin]], Ev.Luc.21.2, Phot.s.v. [[ὀβολός]]; cf.supr.1.6.<br><span class="bld">3</span> (''[[sc.]]'' [[κεράμιον]]) [[jar]], POxy.920.4 (ii/iii A.D.), ''PStrassb.''40.48 (vi A.D.); cf. [[λεπτίον]], [[λεπτοκεραμεύς]].<br><span class="bld">4</span> Astron. (''[[sc.]]'' [[ἑξηκοστός|ἑξηκοστόν]]), [[division]] of a [[degree]], [[πρῶτα λεπτά]] = [[minute]]s, [[δεύτερα λεπτά]] = [[second]]s, Gem.18.11, 18; [[λεπτά]] alone, = [[minute]]s, PLond. 1.98r.47 (i/ii A.D.), ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''1476 (iii A.D.). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0031.png Seite 31]] ([[λέπω]], also eigtl. geschält), dünn, sein, zart; bes. vom Gewebe, εἵαατα Il. 22, 511, ὀθόναι 18, 595, [[φᾶρος]] Od. 10, 544, πέπλοι 7, 97, ήλάκατα 17, 97; auch ἀράχνια, 8, 280; so [[πέπλος]] Eur. Med. 949 u. sonst, wie in Prosa, ἱμάτια Thuc. 2, 49; – λεπτότατος [[χαλκός]] Il. 20, 275; vgl. Pind. Ol. 12, 25; – κονίη, seiner Staub, Il. 23, 506; vom kleingetretenen Getreide, 20, 497; κατὰ τῆς τραπέζης καταπάσας λεπτὴν τέφραν, seine, dünne Asche, Ar. Nubb. 177; – δρόσοι λεπτοὶ λεόντων Aesch. Ag. 139; λεπταὶ κώνωπος ῥιπαί 866; σύριγγος [[ὅπως]] πνοὰ λεπτοῦ δόνακος Eur. Or. 126; καὶ ὀλίγον γῆς [[μόριον]] Plat. Tim. 59 b. – Vom Erdreich, mager, Xen. Oec. 17, 8 u. Theophr. – Von der menschlichen Gestalt, gew. tadelnd, schmächtig, mager, Hes. O. 499, Hippocr.; seltener = schlank, zierlich, vgl. Ar. Eccl. 539 Nubb. 1017; <span class="ggns">Gegensatz</span> [[παχύς]], Ath. XIII, 569 b; so [[δάκτυλος]], Plat. Rep. VII, 523 d Crat. 389 b; τὰ λεπτὰ τῶν προβάτων, das kleine Vieh, Schaafe u. Ziegen, Her. 8, 137; vgl. Xen. Cyr. 1, 4, 11; – πλοῖα, dünne, leichte Fahrzeuge, Her. 7, 36; Thuc. 2, 83 u. A.; ἄκραι ἠπείρου Her. 8, 107; κλιμάκια, πυρίδια, Ar. Pax 69 Lys. 1207; auch [[ἐλπίς]], Equ. 1244; – schmal, eng, [[εἰσίθμη]] Od. 6, 264; ἐπὶ λεπτὸν τετάχθαι, Xen. Cyr. 5, 4, 46; ἐπὶ λεπτὸν ἐκτεταγμένων, Pol. 3, 115, 6, u. öfter so von einer nicht tiefen Schlachtordnung. – | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0031.png Seite 31]] ([[λέπω]], also eigtl. geschält), dünn, sein, zart; bes. vom Gewebe, εἵαατα Il. 22, 511, ὀθόναι 18, 595, [[φᾶρος]] Od. 10, 544, πέπλοι 7, 97, ήλάκατα 17, 97; auch ἀράχνια, 8, 280; so [[πέπλος]] Eur. Med. 949 u. sonst, wie in Prosa, ἱμάτια Thuc. 2, 49; – λεπτότατος [[χαλκός]] Il. 20, 275; vgl. Pind. Ol. 12, 25; – κονίη, seiner Staub, Il. 23, 506; vom kleingetretenen Getreide, 20, 497; κατὰ τῆς τραπέζης καταπάσας λεπτὴν τέφραν, seine, dünne Asche, Ar. Nubb. 177; – δρόσοι λεπτοὶ λεόντων Aesch. Ag. 139; λεπταὶ κώνωπος ῥιπαί 866; σύριγγος [[ὅπως]] πνοὰ λεπτοῦ δόνακος Eur. Or. 126; καὶ ὀλίγον γῆς [[μόριον]] Plat. Tim. 59 b. – Vom Erdreich, mager, Xen. Oec. 17, 8 u. Theophr. – Von der menschlichen Gestalt, gew. tadelnd, schmächtig, mager, Hes. O. 499, Hippocr.; seltener = schlank, zierlich, vgl. Ar. Eccl. 539 Nubb. 1017; <span class="ggns">Gegensatz</span> [[παχύς]], Ath. XIII, 569 b; so [[δάκτυλος]], Plat. Rep. VII, 523 d Crat. 389 b; τὰ λεπτὰ τῶν προβάτων, das kleine Vieh, Schaafe u. Ziegen, Her. 8, 137; vgl. Xen. Cyr. 1, 4, 11; – πλοῖα, dünne, leichte Fahrzeuge, Her. 7, 36; Thuc. 2, 83 u. A.; ἄκραι ἠπείρου Her. 8, 107; κλιμάκια, πυρίδια, Ar. Pax 69 Lys. 1207; auch [[ἐλπίς]], Equ. 1244; – schmal, eng, [[εἰσίθμη]] Od. 6, 264; ἐπὶ λεπτὸν τετάχθαι, Xen. Cyr. 5, 4, 46; ἐπὶ λεπτὸν ἐκτεταγμένων, Pol. 3, 115, 6, u. öfter so von einer nicht tiefen Schlachtordnung. – Übh. klein, gering, schwach, [[μῆτις]], Il. 10, 226. 23, 590; aber λεπτὸς [[νοῦς]], sein, scharfsinnig, spitzfindig, bis ins Kleinste eindringend, Eur. Med. 529, wie μῦθοι, ib. 1081; vgl. Ar. Ach. 445; [[φροντίς]], Nubb. 230 u. öfter; λεπτὼ λογιστά Av. 318; dah. τὸ [[λεπτόν]], vom Styl, D. Hal.; καὶ [[ἀκριβής]], Antiph. 3 δ 2; οἱ λεπτῶς μεριμνῶντες Plat. Rep. X, 607 c; διὰ τὸ λεπτῶς καὶ πυκνῶς πάντ' ἐξετάζειν Amphis bei Ath. X, 448 a; τὰ κατὰ [[λεπτόν]], das Geringfügige, 8. Emp. adv. log. 2, 295; – τὸ λεπτότατον τοῦ χαλκοῦ νομίσματος, das kleinste Geldstück, Plut. Cic. 29, vgl. [[λεπτόν]]. – Von der Stimme, schwach, Ar. Av. 235 u. A. – Vom Gefühl, sein empfindend, reizbar, Schäfer D. Hal. de C. V. p. 246. – Phot. hat auch einen compar. λεπτίστερος. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ή, όν :<br /><b>I.</b> [[dépouillé de sa peau]], [[de sa pellicule]];<br /><b>II.</b> [[mince]] :<br /><b>1</b> [[menu]], [[fin]];<br /><b>2</b> [[travaillé finement]], [[délicat]];<br /><b>3</b> [[aminci]];<br /><b>4</b> [[mince]], [[étroit]], [[allongé]] : [[εἰσίθμη]] OD accès étroit (vers une ville) ; ἐπὶ λεπτὸν τετάχθαι XÉN être étendu sur une ligne mince <i>en parl. d'une ligne de bataille</i>;<br /><b>5</b> [[grêle]], [[maigre]];<br /><b>6</b> faible, | |btext=ή, όν :<br /><b>I.</b> [[dépouillé de sa peau]], [[de sa pellicule]];<br /><b>II.</b> [[mince]] :<br /><b>1</b> [[menu]], [[fin]];<br /><b>2</b> [[travaillé finement]], [[délicat]];<br /><b>3</b> [[aminci]];<br /><b>4</b> [[mince]], [[étroit]], [[allongé]] : [[εἰσίθμη]] OD accès étroit (vers une ville) ; ἐπὶ λεπτὸν τετάχθαι XÉN être étendu sur une ligne mince <i>en parl. d'une ligne de bataille</i>;<br /><b>5</b> [[grêle]], [[maigre]];<br /><b>6</b> [[faible]], [[léger]] : λεπταὶ πνοαί EUR vent faible ; [[οἶνος]] [[λεπτός]] LUC vin léger ; <i>en parl. de choses abstraites</i> : λεπτὴ [[μῆτις]] IL intelligence faible;<br /><b>7</b> [[petit]] : τὰ λεπτὰ τῶν προβάτων HDT petit bétail (brebis, chèvres) ; λεπτὰ πλοῖα HDT petits navires ; τὸ λεπτότατον τοῦ χαλκοῦ νομίσματος PLUT la plus petite monnaie de cuivre;<br /><b>8</b> [[fin]], [[subtil]] ; κατὰ [[λεπτόν]] CIC par le menu, en détail;<br /><i>Cp.</i> λεπτότερος, <i>Sp.</i> λεπτότατος.<br />'''Étymologie:''' adj. verb. de [[λέπω]]. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
| Line 32: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ή, -ό (AM [[λεπτός]], -ή, -όν)<br /><b>1.</b> αυτός που δεν έχει [[πάχος]] ή όγκο, [[φτενός]], [[αραιός]] στη [[σύσταση]], σε [[αντιδιαστολή]] με τον παχύ (α. «[[λεπτό]] ύφασμα» β. «[[λεπτόν]] τε [[πέπλον]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[αδύνατος]], [[ισχνός]], [[λιπόσαρκος]] (α. «[[μετά]] τη [[δίαιτα]] έγινε πολύ [[λεπτός]]» β. «ψῡχος γὰρ ἦν, ἐγὼ δὲ λεπτὴ κἀσθενής», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[κομψός]], [[λυγερός]], [[λεπτοφυής]], [[λεπτοκαμωμένος]] (α. «λεπτή [[μέση]]» β. «[[δάκτυλος]]... ἐάν τε παχὺς ἐάν τε [[λεπτός]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>4.</b> αυτός που αποτελείται από μικρά μόρια, ψιλοκοπανισμένος, ψιλοτριμμένος (α. «λεπτή [[ζάχαρη]]» β. «λεπτὴ δ',...ἐπῆν [[κόνις]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>5.</b> [[άγονος]], μη [[εύφορος]], [[λεπτόγειος]]<br /><b>6.</b> (για [[υγρό]]) [[αραιός]], [[υδαρής]] («οἴνου λεπτοῦ καὶ δριμέος», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>7.</b> [[οξύς]], [[ευφυής]] (α. «λεπτή [[ειρωνεία]]» β. «λεπτές κρίσεις» γ. εἰ δὲ ἀληθῆ μὲν λεπτὰ δὲ καὶ ἀκριβῆ», Αντιφ.)<br /><b>8.</b> (για ήχο) [[γλυκύς]], [[απαλός]] ή [[σιγανός]] (α. «με τη λεπτή του τη [[φωνή]] την ορφανιά μου ας λέγει», Ζαλοκ.<br />β. «ἀφιᾱσι φωνὴν λεπτὴν καὶ μικρὰν αἱ θήλειαι», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για [[οσμή]]) [[ευχάριστος]] ή [[ανεπαίσθητος]], όχι [[έντονος]] («[[λεπτό]] [[άρωμα]]»)<br /><b>2.</b> (για τις αισθήσεις) [[οξύς]], [[ισχυρός]], [[δυνατός]] («λεπτή [[ακοή]]»)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[λεπτό]] [[γούστο]]» — ανεπτυγμένη [[καλαισθησία]]<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> αυτός που προσβάλλεται εύκολα από νόσους, [[ευπαθής]], [[ασθενικός]], [[ευπρόσβλητος]] («[[λεπτός]] [[οργανισμός]]»)<br /><b>2.</b> αυτός που στερείται ανθεκτικτότητας, [[τρυφερός]], [[εύθραυστος]] (α. «[[λεπτό]] [[φυτό]]» β. «λεπτά ποτήρια»)<br /><b>3.</b> [[διακριτικός]], [[ευγενικός]], [[ανώτερος]], [[αβρός]] (α. «λεπτά αισθήματα» β. «[[λεπτό]] [[χιούμορ]]»)<br /><b>4.</b> επεξεργασμένος με [[δεξιοτεχνία]], [[λεπτοκαμωμένος]], καλοδουλεμένος<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[ήρεμος]], [[ήσυχος]], [[αθόρυβος]]<br /><b>2.</b> (για [[λαγκάδι]]) με αραιή [[βλάστηση]], όχι πυκνοφυτεμένο<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[μικρός]] στο [[μέγεθος]] ή [[λίγος]] στην [[ποσότητα]], [[αμυδρός]] («λεπτά ίχνη», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ξεφλουδισμένος, ξελεπιασμένος ([[ῥίμφα]] τε λέπτ' ἐγένοντο βοῶν ὑπὸ πόσσ' ἐριμύκων», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (για χώρο) [[στενός]] («λεπτὴ [[ἀταρπός]]», Αλκμ.)<br /><b>3.</b> [[ελαφρός]], [[ευκίνητος]] («ἐν δ' ὀνείρασιν λεπταῖς ὑπαὶ κώνωπος ἐξηγειρόμην | |mltxt=ή, -ό (AM [[λεπτός]], -ή, -όν)<br /><b>1.</b> αυτός που δεν έχει [[πάχος]] ή όγκο, [[φτενός]], [[αραιός]] στη [[σύσταση]], σε [[αντιδιαστολή]] με τον παχύ (α. «[[λεπτό]] ύφασμα» β. «[[λεπτόν]] τε [[πέπλον]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[αδύνατος]], [[ισχνός]], [[λιπόσαρκος]] (α. «[[μετά]] τη [[δίαιτα]] έγινε πολύ [[λεπτός]]» β. «ψῡχος γὰρ ἦν, ἐγὼ δὲ λεπτὴ κἀσθενής», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[κομψός]], [[λυγερός]], [[λεπτοφυής]], [[λεπτοκαμωμένος]] (α. «λεπτή [[μέση]]» β. «[[δάκτυλος]]... ἐάν τε παχὺς ἐάν τε [[λεπτός]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>4.</b> αυτός που αποτελείται από μικρά μόρια, ψιλοκοπανισμένος, ψιλοτριμμένος (α. «λεπτή [[ζάχαρη]]» β. «λεπτὴ δ',...ἐπῆν [[κόνις]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>5.</b> [[άγονος]], μη [[εύφορος]], [[λεπτόγειος]]<br /><b>6.</b> (για [[υγρό]]) [[αραιός]], [[υδαρής]] («οἴνου λεπτοῦ καὶ δριμέος», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>7.</b> [[οξύς]], [[ευφυής]] (α. «λεπτή [[ειρωνεία]]» β. «λεπτές κρίσεις» γ. εἰ δὲ ἀληθῆ μὲν λεπτὰ δὲ καὶ ἀκριβῆ», Αντιφ.)<br /><b>8.</b> (για ήχο) [[γλυκύς]], [[απαλός]] ή [[σιγανός]] (α. «με τη λεπτή του τη [[φωνή]] την ορφανιά μου ας λέγει», Ζαλοκ.<br />β. «ἀφιᾱσι φωνὴν λεπτὴν καὶ μικρὰν αἱ θήλειαι», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για [[οσμή]]) [[ευχάριστος]] ή [[ανεπαίσθητος]], όχι [[έντονος]] («[[λεπτό]] [[άρωμα]]»)<br /><b>2.</b> (για τις αισθήσεις) [[οξύς]], [[ισχυρός]], [[δυνατός]] («λεπτή [[ακοή]]»)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[λεπτό]] [[γούστο]]» — ανεπτυγμένη [[καλαισθησία]]<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> αυτός που προσβάλλεται εύκολα από νόσους, [[ευπαθής]], [[ασθενικός]], [[ευπρόσβλητος]] («[[λεπτός]] [[οργανισμός]]»)<br /><b>2.</b> αυτός που στερείται ανθεκτικτότητας, [[τρυφερός]], [[εύθραυστος]] (α. «[[λεπτό]] [[φυτό]]» β. «λεπτά ποτήρια»)<br /><b>3.</b> [[διακριτικός]], [[ευγενικός]], [[ανώτερος]], [[αβρός]] (α. «λεπτά αισθήματα» β. «[[λεπτό]] [[χιούμορ]]»)<br /><b>4.</b> επεξεργασμένος με [[δεξιοτεχνία]], [[λεπτοκαμωμένος]], καλοδουλεμένος<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[ήρεμος]], [[ήσυχος]], [[αθόρυβος]]<br /><b>2.</b> (για [[λαγκάδι]]) με αραιή [[βλάστηση]], όχι πυκνοφυτεμένο<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[μικρός]] στο [[μέγεθος]] ή [[λίγος]] στην [[ποσότητα]], [[αμυδρός]] («λεπτά ίχνη», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ξεφλουδισμένος, ξελεπιασμένος ([[ῥίμφα]] τε λέπτ' ἐγένοντο βοῶν ὑπὸ πόσσ' ἐριμύκων», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (για χώρο) [[στενός]] («λεπτὴ [[ἀταρπός]]», Αλκμ.)<br /><b>3.</b> [[ελαφρός]], [[ευκίνητος]] («ἐν δ' ὀνείρασιν λεπταῖς ὑπαὶ κώνωπος ἐξηγειρόμην ῥιπαῖσι θωΰσσοντος», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>4.</b> αυτός που σύγκειται, που αποτελείται από [[λίγα]] μέρη<br /><b>5.</b> (για [[οσμή]]) [[αραιός]] («λεπτότεραι μὲν ύδατος) παχύτεραι δὲ ὀσμαὶ ξύμπασαι γεγόνασιν ἀέρος», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>6.</b> (<b>για πρόσ.</b>) <b>στον πληθ.</b> <i>οἱ λεπτοί</i><br />οι φτωχοί. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[λεπτώς]] και -<i>ά</i> (AM λεπτῶς και λεπτά, Α και [[λεπτόν]])<br />με [[λεπτό]] τρόπο, με [[λεπτότητα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />με [[ωραίο]] τρόπο, με [[αβρότητα]]<br /><b>μσν.</b><br />προσεκτικά<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> με [[κάθε]] [[λεπτομέρεια]], με [[ακρίβεια]] («[[λεπτώς]] και [[πυκνώς]] έξετάζειν», Άμφις)<br /><b>2.</b> σε πολύ μικρά τεμάχια<br /><b>3.</b> [[ήσυχα]], [[σιγαλά]] («ὅσα τ' ἐν ἄλοκι θαμὰ βῶλον ἀμφιτιττυβίζεθ' ὧδε [[λεπτὸν]] ἁδομένᾳ φωνᾷ», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αμυδρά, [[θαμπά]], όχι ευδιάκριτα<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «λεπτῶς διαιτῶμαι» — [[είμαι]] [[εγκρατής]] στο [[φαγητό]] μου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[λέπω]] «[[ξεφλουδίζω]]». Η λ. [[λεπτός]] είχε μια σημαντική σημασιολογική [[εξέλιξη]]. Στην [[αρχή]] χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει το αλωνισμένο, αποφλοιωμένο [[κριθάρι]]. Στον Όμηρο η λ., με τη σημ. «[[ψιλός]]», αποδόθηκε στην [[τέφρα]] τών [[νεκρών]], στη [[σκόνη]], σε δέρματα ζώων [[καθώς]] και στο εξωτερικό [[περίβλημα]] καρπών και φρούτων. Επίσης το επίθ. χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει υφάσματα με τη σημ. του «[[ψιλός]], [[στενός]]» και [[μάλιστα]] με αυτήν τη σημ. η λ. μαρτυρείται στη Μυκηναϊκή με τη [[μορφή]] <i>repoto</i>. Χρησιμοποιήθηκε [[επίσης]] ως επίθ. στη λ. [[μῆτις]] «[[φρόνηση]], [[σύνεση]], [[ευφυΐα]]». Το επίθ. εκφράζει πολύ [[συχνά]] στην αττική [[πεζογραφία]] την [[έννοια]] της πανουργίας, της ευστροφίας, της λεπτότητας, της επιδεξιότητας, της ακριβολογίας. Τέλος, στη μεταγενέστερη Ελληνική ο πληθ. <i>λεπτοί</i> χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει τους λεπτόσωμους, αδύνατους ανθρώπους (<b>βλ.</b> και <i>λεπτ</i>[[ο]]-).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[λεπταίνω]], [[λεπτότητα]], [[λεπτύνω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[λεπτακινός]], [[λεπταλέος]], [[λεπτίζω]], [[λεπτώ]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[λεπτοσύνη]]<br /><b>μσν.</b><br />[[λεπτανικός]], [[λέπτη]], [[λεπτινός]], [[λεπτίτις]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[λεπτούλης]], [[λεπτούτσικος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό: <b>βλ.</b> <i>λεπτ</i>[[ο]]-). (Β' συνθετικό) <i>ημίλεπτος</i><br /><b>αρχ.</b><br />[[διάλεπτος]], [[έκλεπτος]], [[επίλεπτος]], [[τριχάλεπτος]], [[υπέρλεπτος]], [[υπόλεπτος]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
| Line 48: | Line 48: | ||
{{mantoulidis | {{mantoulidis | ||
|mantxt=(=[[ξεφλουδισμένος]], [[λεπτός]], [[ἀδύνατος]]). Ἀπό τό [[λέπω]] (=[[ξεφλουδίζω]]), ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα [[καθώς]] καί στό [[λεπτύνω]]. | |mantxt=(=[[ξεφλουδισμένος]], [[λεπτός]], [[ἀδύνατος]]). Ἀπό τό [[λέπω]] (=[[ξεφλουδίζω]]), ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα [[καθώς]] καί στό [[λεπτύνω]]. | ||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[tenuis]]'', [[slender]], [[small]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.49.5/ 2.49.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.83.5/ 2.83.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.36.3/ 7.36.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.40.5/ 7.40.5]. | |||
}} | }} | ||
{{trml | {{trml | ||
|trtx=Abkhaz: апа; Aklanon: manipis; Albanian: i hollë; Arabic: | |trtx====[[thin]]=== | ||
A-Hmao: 𖼽𖽔; Abkhaz: апа; Aklanon: manipis; Albanian: i hollë; Arabic: رَفِيع, رَقِيق; Chadian Arabic: رقيق; Egyptian Arabic: رفيع; Iraqi Arabic: مصوي; Armenian: բարակ; Assamese: খীণ; Azerbaijani: nazik, incə; Bashkir: йоҡа; Basque: mehe; Belarusian: тонкі; Bikol Central: mahimpis; Bulgarian: тъ́нък; Burmese: ပါး; Carpathian Rusyn: тонкый; Catalan: fi; Cebuano: nipis; Chechen: дуткъа; Chinese Cantonese: [[薄]]; Dungan: бә; Mandarin: [[薄]], [[細]], [[细]], [[瘦]]; Czech: tenký; Dongxiang: narun; Dutch: [[dun]]; Eastern Arrernte: utyewe; Erzya: чова, човине; Estonian: peen, peenike; Evenki: нэмкун; Faroese: tunnur; Finnish: ohut; French: [[mince]]; Friulian: sutîl; Georgian: თხელი; German: [[dünn]]; Alemannic German: tünn; Middle High German: dünne; Greek: [[λεπτός]], [[ψιλός]]; Ancient Greek: [[ἀραιός]], [[ἰσχνός]], [[λεπτός]]; Hawaiian: lahi; Hebrew: דַּק; Higaonon: manipis; Hiligaynon: manipis; Hindi: पतला, दुबला; Hungarian: vékony; Icelandic: þunnur; Ido: dina; Indonesian: tipis; Ingrian: hoikka, laiha, ujo, ohukkain, kehno; Iranun: manipis; Irish: caol, tanaí; Old Irish: tanae, séim; Italian: [[sottile]], [[fine]]; Japanese: 薄い, 細い; Javanese: tipis; Kashubian: cenczi; Kazakh: жұқа, жіңішке; Khmer: ស្ដើង; Korean: 가늘다, 얇다; Kurdish Northern Kurdish: barik; Kyrgyz: жука, ичке; Lao: ບາງ; Latgalian: tīvs; Latin: [[subtilis]], [[tenuis]], [[vescus]]; Latvian: tievs, plāns; Lithuanian: plonas; Livonian: pīenti, pīentõ; Luxembourgish: dënn; Macedonian: тенок; Maguindanao: manipis; Malay: nipis; Malayalam: നേർത്ത; Maltese: rqiq; Manchu: ᠨᡝᡴᡝᠯᡳᠶᡝᠨ; Mansaka: manipis; Manx: thanney; Maori: rahirahi, kōrahirahi, rauangi, pīrahirahi, rauiti, tūpuhipuhi; Maranao: manipis; Mizo: chër; Moksha: шуваня; Mongolian: нимгэн; Nanai: нэмдэ; Norwegian: tynn; Old Church Slavonic Cyrillic: тьнъкъ; Old East Slavic: тънъкъ; Old English: þynne; Old Saxon: thunni; Oromo: qallaa; Ossetian: тӕнӕг; Ottoman Turkish: یوفقه; Pashto: نری; Pennsylvania German: dinn; Persian: نازک, تنک; Plautdietsch: denn; Polish: cienki; Portuguese: [[fino]]; Quechua: tullu; Rapa Nui: ra'i; Romanian: slab, subțire; Russian: [[тонкий]]; Sanskrit: तनु; Serbo-Croatian Cyrillic: танак; Roman: tanak; Slovak: tenký; Slovene: tanek; Sorbian Lower Sorbian: śańki; Upper Sorbian: ćeńki; Southern Altai: јука; Spanish: [[fino]]; Sundanese: ipis; Swedish: tunn; Tagalog: manipis; Tajik: тунук, нозук; Tatar: юка; Tausug: manipis; Tetum: mihis; Thai: บาง; Turkish: ince; Turkmen: inçe, ýuka; Tày: bang; Ukrainian: тонкий; Urdu: پتلا, دبلا; Uyghur: يۇپقا; Uzbek: yupqa, ingichka; Vietnamese: mỏng, mảnh; Vilamovian: dynn; Walloon: tene; Welsh: tenau; Western Bukidnon Manobo: nipis; Yakut: синньигэс; Yiddish: דין; Zazaki: barı, barî; Zealandic: dun; Zhuang: mbang | |||
}} | }} | ||