τετράγωνος: Difference between revisions

m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1")
 
(15 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
{{LSJ1
{{LSJ1
|Full diacritics=τετράγωνος
|Full diacritics=τετρᾰ́γωνος
|Medium diacritics=τετράγωνος
|Medium diacritics=τετράγωνος
|Low diacritics=τετράγωνος
|Low diacritics=τετράγωνος
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=tetragonos
|Transliteration C=tetragonos
|Beta Code=tetra/gwnos
|Beta Code=tetra/gwnos
|Definition=[ᾰ], ον, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[with four angles]], but usually [[square]], <span class="bibl">Hdt.1.178</span>, <span class="bibl">181</span>, <span class="bibl">2.124</span>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Fract.</span>13</span>; <b class="b3">δοκοὶ τ</b>. [[squared]], <span class="bibl">Th.4.112</span>; <b class="b3">ξύλα τ</b>. <span class="title">IG</span>12.313.101, 42(1).108.162, al. (Epid., iv/iii B.C.); <b class="b3">τ. ἐργασία</b>, of the Hermes-statues, <span class="bibl">Th.6.27</span>; πρόσωπον -ότερον <span class="bibl">Arist.<span class="title">Phgn.</span>809b16</span>; <b class="b3">κύκλος τετράγωνος ταῖς ἐπιφανείαις</b> a ring [[with four surfaces]], the breadth of the outer and inner equal to the depth of the two sides, Ptol.<span class="title">Alm.</span>5.1 (with the commentary of <span class="bibl">Procl.<span class="title">Hyp.</span>6.3</span>). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> <b class="b3">τὸ τ</b>. [[a square]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>510d</span>, and freq. in Geom., but sometimes of any [[quadrilateral]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Metaph.</span>1054b2</span>, cf. Hero *Deff.100, <span class="bibl">Procl. <span class="title">in Euc.</span>p.166</span> F. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> in Tactics, [[a body of men drawn up in square]], <span class="bibl">X.<span class="title">Lac.</span>12.1</span>; τ. τάξις <span class="bibl">Th.4.125</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">τ. ἀριθμός</b> a [[square]] number, i.e. a number [[made up of two equal factors]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>147e</span>, <span class="bibl">Phld.<span class="title">Sign.</span>1</span>,<span class="bibl">15</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[in quartile aspect]], <span class="bibl">Gem.2.16</span>, <span class="bibl">Max.446</span>, <span class="bibl">Procl.<span class="title">Hyp.</span>1.16</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph., [[square]], i.e. [[perfect as a square]], χερσί τε καὶ ποσὶ καὶ νόῳ τετράγωνος τετυγμένος <span class="bibl">Simon.5.2</span>; τὸν ἀγαθὸν ἄνδρα φάναι τετράγωνον <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1411b27</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">EN</span>1100b21</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> <b class="b3">ἱμάτιον τ</b>., of the [[χλαῖνα]] [[which hung square]], while the [[χλαμύς]] took a circular form, <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>500</span>; contrasted with the [[ἡμικύκλιον]] formed by the Roman toga, <span class="bibl">Posidon.36</span> J., <span class="bibl">App.<span class="title">BC</span> 5.11</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> <b class="b3">οἱ ἔμποροι καὶ οἱ τὴν τ. ἐργαζόμενοι</b> perhaps [[those who trade in the]] <b class="b3">ἀγορὰ τετράγωνος</b>, Durrbach <b class="b2">Choix d'Inscrr. de Délos</b> <span class="bibl">138</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> Adv. -νως <span class="bibl">Philostr.<span class="title">VA</span>7.42</span>.</span>
|Definition=[ᾰ], ον,<br><span class="bld">A</span> [[with four angles]], but usually [[square]], [[Herodotus|Hdt.]]1.178, 181, 2.124, Hp.''Fract.''13; <b class="b3">δοκοὶ τ.</b> [[squared]], Th.4.112; <b class="b3">ξύλα τετράγωνα</b> ''IG''12.313.101, 42(1).108.162, al. (Epid., iv/iii B.C.); <b class="b3">τετράγωνος ἐργασία</b>, of the Hermes-statues, Th.6.27; πρόσωπον τετραγωνότερον Arist.''Phgn.''809b16; <b class="b3">κύκλος τετράγωνος ταῖς ἐπιφανείαις</b> a [[ring]] [[with four surfaces]], the [[breadth]] of the [[outer]] and [[inner]] [[equal]] to the depth of the two sides, Ptol.''Alm.''5.1 (with the commentary of Procl.''Hyp.''6.3).<br><span class="bld">2</span> τὸ [[τετράγωνον]] a [[square]], [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 510d, and freq. in Geom., but sometimes of any [[quadrilateral]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Metaphysics|Metaph.]]''1054b2, cf. Hero *Deff.100, Procl. ''in Euc.''p.166 F.<br><span class="bld">b</span> in Tactics, [[a body of men drawn up in square]], X.''Lac.''12.1; τ. τάξις Th.4.125.<br><span class="bld">3</span> <b class="b3">τετράγωνος ἀριθμός</b> a [[square]] [[number]], i.e. a [[number]] [[made up of two equal factors]], [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''147e, Phld.''Sign.''1,15.<br><span class="bld">4</span> [[in quartile aspect]], Gem.2.16, Max.446, Procl.''Hyp.''1.16.<br><span class="bld">II</span> metaph., [[square]], i.e. [[perfect as a square]], χερσί τε καὶ ποσὶ καὶ νόῳ τετράγωνος τετυγμένος Simon.5.2; τὸν ἀγαθὸν ἄνδρα φάναι τετράγωνον Arist.''Rh.''1411b27, cf. ''EN''1100b21.<br><span class="bld">III</span> <b class="b3">ἱμάτιον τετράγωνον</b>, of the [[χλαῖνα]] which hung [[square]], while the [[χλαμύς]] took a [[circular]] [[form]], Id.''Fr.''500; contrasted with the [[ἡμικύκλιον]] formed by the Roman [[toga]], Posidon.36 J., App.''BC'' 5.11.<br><span class="bld">2</span> <b class="b3">οἱ ἔμποροι καὶ οἱ τὴν τ. ἐργαζόμενοι</b> perhaps those who [[trade]] in the <b class="b3">ἀγορὰ τετράγωνος</b>, Durrbach ''Choix d'Inscrr. de Délos'' 138.<br><span class="bld">IV</span> Adv. [[τετραγώνως]] Philostr.''VA''7.42.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1097.png Seite 1097]] 1) viereckig, mit vier Ecken od. Winkeln; [[πυραμίς]], Her. 2, 124; [[τάξις]], Thuc. 4, 125; τὸ τετράγωνον, das Viereck, Plat. Theaet. 147 e und öfter; Sp., bes. Mathem. – Auch die Quadratzahl, Plut. Thes. 35. – Ἱμάτιον u. [[σχῆμα]] τετράγωνον, die griechische Manteltracht, im Ggstz der röm. toga, die ein [[ἡμικύκλιον]] bildete, vgl. Appian. Civ. 5, 11; Ath. V, 213 b. – 2) vierschrötig; zunächst von dickem, gedrungenem Wuchse, so breit wie lang, homo quadratus; auch übertr., von fester, kräftiger, unerschütterlicher Gemüthsart, Simonds. bei Plat. Prot. 344 a; [[ἄνευ]] ψόγου, Arist. eth. Nicom. 1, 10, 11, vgl. rhet. 3, 11.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1097.png Seite 1097]] 1) viereckig, mit vier Ecken od. Winkeln; [[πυραμίς]], Her. 2, 124; [[τάξις]], Thuc. 4, 125; τὸ τετράγωνον, das Viereck, Plat. Theaet. 147 e und öfter; Sp., bes. Mathem. – Auch die Quadratzahl, Plut. Thes. 35. – Ἱμάτιον u. [[σχῆμα]] τετράγωνον, die griechische Manteltracht, im <span class="ggns">Gegensatz</span> der röm. toga, die ein [[ἡμικύκλιον]] bildete, vgl. Appian. Civ. 5, 11; Ath. V, 213 b. – 2) vierschrötig; zunächst von dickem, gedrungenem Wuchse, so breit wie lang, homo quadratus; auch übertr., von fester, kräftiger, unerschütterlicher Gemüthsart, Simonds. bei Plat. Prot. 344 a; [[ἄνευ]] ψόγου, Arist. eth. Nicom. 1, 10, 11, vgl. rhet. 3, 11.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=ος, ον :<br /><b>I.</b> quadrangulaire, carré ; [[τετράγωνος]] [[τάξις]] THC, τὸ τετράγωνον XÉN troupe formée en carré (<i>cf. lat.</i> agmen quadratum) ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> <i>t. d'arithm.</i> [[τετράγωνος]] [[ἀριθμός]] nombre carré;<br /><b>2</b> <i>t. de géom.</i> τὸ τετράγωνον PLAT le carré;<br /><b>II.</b> bien assis, solide, ferme, fort.<br />'''Étymologie:''' [[τέσσαρες]], [[γωνία]].
|btext=ος, ον :<br /><b>I.</b> [[quadrangulaire]], [[carré]] ; [[τετράγωνος]] [[τάξις]] THC, τὸ τετράγωνον XÉN troupe formée en carré (<i>cf. lat.</i> agmen quadratum) ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> <i>t. d'arithm.</i> [[τετράγωνος]] [[ἀριθμός]] nombre carré;<br /><b>2</b> <i>t. de géom.</i> τὸ τετράγωνον PLAT le carré;<br /><b>II.</b> [[bien assis]], [[solide]], [[ferme]], [[fort]].<br />'''Étymologie:''' [[τέσσαρες]], [[γωνία]].
}}
{{elru
|elrutext='''τετράγωνος:''' (ᾰ)<br /><b class="num">1</b> [[четырехугольный]], [[квадратный]] ([[πόλις]], [[ἱρόν]] Her.): τ. [[τάξις]] Thuc. четырехугольный строй, каре;<br /><b class="num">2</b> [[четырехгранный]] ([[πυραμίς]] Her.; δοκοί Thuc.);<br /><b class="num">3</b> мат. [[возведенный во вторую степень]], [[квадратный]] ([[ἀριθμός]] Plat.);<br /><b class="num">4</b> [[солидный]], [[крепкий]] ([[ἀνήρ]] Plat., Arst.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 29: Line 32:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=-η, -ο / [[τετράγωνος]], -ον, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> αυτός που έχει [[σχήμα]] τετραγώνου, δηλ. αυτός που έχει [[τέσσερεις]] γωνίες ορθές και [[τέσσερεις]] πλευρές ίσες (α. «τετράγωνα [[ιστία]]» β. «δοκοὺς τετραγώνους», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[τέλειος]] όπως το [[τετράγωνο]], [[σταθερός]], [[θετικός]], [[σοβαρός]] (α. «τετράγωνη [[λογική]]» β. «[[τετράγωνο]] [[κεφάλι]]» — [[θετικός]] [[νους]], πρακτικό [[μυαλό]]<br />γ. «χερσί τε καὶ ποσὶ καὶ νόῳ [[τετράγωνος]] τετυγμένος», <b>Σιμων.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ονομασία]] που δόθηκε σε πολλούς μυς του σώματος λόγω του σχήματός τους (α. «[[τετράγωνος]] [[μηριαίος]]» β. «[[τετράγωνος]] [[οσφυϊκός]]» γ. «[[τετράγωνος]] του άνω χείλους»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>αστρολ.</b> αυτός που αποτελεί [[τετράγωνο]] με κάποιον [[άλλο]]<br /><b>2.</b> (<b>το αρσ. ως κύριο όν.</b>) <i>ὁ Τετράγωνος</i><br />[[προσωνυμία]] του Ερμού<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <b>βλ.</b> [[τετράγωνο]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ἱμάτιον]] τετράγωνον» — η [[χλαίνη]] η οποία κρεμόταν τετράγωνη, ενώ η [[χλαμύδα]] είχε κυκλοτερές [[σχήμα]]<br />β) «[[τετράγωνος]] [[ἀριθμός]]» — [[αριθμός]] που προέρχεται από δύο ίσους παράγοντες<br />γ) «[[κύκλος]] [[τετράγωνος]] ταῖς ἐπιφανείαις» — [[κρίκος]] που έχει [[τέσσερεις]] επιφάνειες τών οποίων το [[πλάτος]] της εσωτερικής και της εξωτερικής [[είναι]] ίσο με το [[πλάτος]] τών δύο άλλων επιφανειών <b>(Πτολ.)</b>. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[τετραγώνως]] ΜΑ<br />σε [[σχήμα]] τετραγώνου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>τετρ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>γωνος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[γωνία]]), <b>πρβλ.</b> <i>πεντά</i>-<i>γωνος</i>].
|mltxt=-η, -ο / [[τετράγωνος]], -ον, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> αυτός που έχει [[σχήμα]] τετραγώνου, δηλ. αυτός που έχει [[τέσσερεις]] γωνίες ορθές και [[τέσσερεις]] πλευρές ίσες (α. «τετράγωνα [[ιστία]]» β. «δοκοὺς τετραγώνους», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[τέλειος]] όπως το [[τετράγωνο]], [[σταθερός]], [[θετικός]], [[σοβαρός]] (α. «τετράγωνη [[λογική]]» β. «[[τετράγωνο]] [[κεφάλι]]» — [[θετικός]] [[νους]], πρακτικό [[μυαλό]]<br />γ. «χερσί τε καὶ ποσὶ καὶ νόῳ [[τετράγωνος]] τετυγμένος», <b>Σιμων.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ονομασία]] που δόθηκε σε πολλούς μυς του σώματος λόγω του σχήματός τους (α. «[[τετράγωνος]] [[μηριαίος]]» β. «[[τετράγωνος]] [[οσφυϊκός]]» γ. «[[τετράγωνος]] του άνω χείλους»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>αστρολ.</b> αυτός που αποτελεί [[τετράγωνο]] με κάποιον [[άλλο]]<br /><b>2.</b> (<b>το αρσ. ως κύριο όν.</b>) <i>ὁ Τετράγωνος</i><br />[[προσωνυμία]] του Ερμού<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <b>βλ.</b> [[τετράγωνο]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ἱμάτιον]] τετράγωνον» — η [[χλαίνη]] η οποία κρεμόταν τετράγωνη, ενώ η [[χλαμύδα]] είχε κυκλοτερές [[σχήμα]]<br />β) «[[τετράγωνος]] [[ἀριθμός]]» — [[αριθμός]] που προέρχεται από δύο ίσους παράγοντες<br />γ) «[[κύκλος]] [[τετράγωνος]] ταῖς ἐπιφανείαις» — [[κρίκος]] που έχει [[τέσσερεις]] επιφάνειες τών οποίων το [[πλάτος]] της εσωτερικής και της εξωτερικής [[είναι]] ίσο με το [[πλάτος]] τών δύο άλλων επιφανειών <b>(Πτολ.)</b>. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[τετραγώνως]] ΜΑ<br />σε [[σχήμα]] τετραγώνου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>τετρ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>γωνος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[γωνία]]), [[πρβλ]]. [[πεντάγωνος]]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''τετράγωνος:''' [ᾰ], -ον ([[γωνία]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> αυτός που έχει [[τέσσερις]] γωνίες ίσες, [[ορθογώνιος]] ή [[τετράγωνος]], Λατ. [[quadratus]], σε Ηρόδ.· <i>δοκοὶ τετράγωνοι</i>, τετράγωνοι δοκοί, σε Θουκ.· <i>τετράγωνον</i>, <i>τό</i>, σε Πλάτ.· στρατιωτικό [[σώμα]] παρατεταγμένο σε [[σχήμα]] τετραγώνου, Λατ. [[agmen]] [[quadratum]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[τετράγωνος]] [[ἀριθμός]], δηλ. [[αριθμός]] πολλαπλασιαζόμενος με τον εαυτό του, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., [[τέλειος]], όπως το [[τετράγωνο]], σε Σιμων. [[παρά]] Πλάτ.
|lsmtext='''τετράγωνος:''' [ᾰ], -ον ([[γωνία]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> αυτός που έχει [[τέσσερις]] γωνίες ίσες, [[ορθογώνιος]] ή [[τετράγωνος]], Λατ. [[quadratus]], σε Ηρόδ.· <i>δοκοὶ τετράγωνοι</i>, τετράγωνοι δοκοί, σε Θουκ.· <i>τετράγωνον</i>, <i>τό</i>, σε Πλάτ.· στρατιωτικό [[σώμα]] παρατεταγμένο σε [[σχήμα]] τετραγώνου, Λατ. [[agmen]] [[quadratum]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[τετράγωνος]] [[ἀριθμός]], δηλ. [[αριθμός]] πολλαπλασιαζόμενος με τον εαυτό του, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., [[τέλειος]], όπως το [[τετράγωνο]], σε Σιμων. [[παρά]] Πλάτ.
}}
{{elru
|elrutext='''τετράγωνος:''' (ᾰ)<br /><b class="num">1)</b> [[четырехугольный]], [[квадратный]] ([[πόλις]], [[ἱρόν]] Her.): τ. [[τάξις]] Thuc. четырехугольный строй, каре;<br /><b class="num">2)</b> [[четырехгранный]] ([[πυραμίς]] Her.; δοκοί Thuc.);<br /><b class="num">3)</b> мат. [[возведенный во вторую степень]], [[квадратный]] ([[ἀριθμός]] Plat.);<br /><b class="num">4)</b> [[солидный]], [[крепкий]] ([[ἀνήρ]] Plat., Arst.).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 42: Line 42:
{{Chinese
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':tetr£gwnoj 帖特拉-哥挪士<br />'''詞類次數''':形容詞(1)<br />'''原文字根''':四-角的<br />'''字義溯源''':四角的,四方的,四邊的;由([[τέσσαρες]])*=四)與([[γωνία]])*=房角,角落)組成<br />'''出現次數''':總共(1);啓(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 四方的(1) 啓21:16
|sngr='''原文音譯''':tetr£gwnoj 帖特拉-哥挪士<br />'''詞類次數''':形容詞(1)<br />'''原文字根''':四-角的<br />'''字義溯源''':四角的,四方的,四邊的;由([[τέσσαρες]])*=四)與([[γωνία]])*=房角,角落)組成<br />'''出現次數''':總共(1);啓(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 四方的(1) 啓21:16
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Ἀπό τό [[τέτρα]] [[ἀντί]] [[τέσσαρα]] + [[γωνία]]. Δές γιά ἄλλα παράγωγα στή λέξη [[τετράδιον]].
}}
{{elmes
|esmgtx=-ον [[tetragonal]] de Hermes, en sentido místico Ἑρμῆ κοσμοκράτωρ, ἐγκάρδιε, κύκλε σελήνης, στρογγύλε καὶ τετράγωνε <b class="b3">Hermes, señor del universo, que estás en el corazón, círculo de la luna, redondo y tetragonal</b> P V 401 P VII 669 P XVIIb 2 de un trozo de natrón τῇ καθολικῇ συστάσει ἔχε νίτρον τετράγωνον <b class="b3">para la comunicación general, ten un trozo de natrón tetragonal</b> P XIII 38
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[quadratus]]'', [[squared]], [[four-sided]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.112.2/ 4.112.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.125.2/ 4.125.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.27.1/ 6.27.1] (<i>de Hermis</i> <i>concerning the Hermae</i>).
}}
{{trml
|trtx====[[square]]===
Arabic: مُرَبَّع; Egyptian Arabic: مربع; Asturian: cuadráu; Bulgarian: квадратен; Catalan: quadrat; Czech: čtvercový; Danish: kvadratisk; Dutch: [[vierkant]], [[vierkante]]; Esperanto: kvadrata; Farefare: wẽkɔ; Finnish: neliömäinen, neliskulmainen; French: [[carré]]; Galician: cadrado; German: [[quadratisch]]; Greek: [[τετράγωνος]]; Ancient Greek: [[τετράγωνος]], [[τετραγωνικός]], [[τετραγλώχις]]; Hungarian: négyszögletes; Icelandic: ferningslaga; Indonesian: kotak, segiempat; Irish: cearnógach; Italian: [[quadrato]]; Japanese: 四角い; Kannada: ಚೌಕ; Latin: [[quadratus]], [[quadrus]]; Malay: segi empat sama; Norman: cârré; Norwegian Bokmål: kvadratisk, firkantet, firkanta; Nynorsk: kvadratisk, firkanta; Old English: fēowerecge, fēowerecgede, fēowerscȳte, fiþerscȳte; Polish: kwadratowy; Portuguese: [[quadrado]]; Romanian: pătrat; Russian: [[квадратный]]; Scottish Gaelic: ceàrnagach; Spanish: [[cuadrado]]; Swedish: kvadratisk, fyrkantig; Telugu: చతురస్ర; Walloon: cwåré, cwårêye
}}
}}