σπάνις: Difference between revisions

|Definition=[ᾰ], ἡ, gen. σπάνεως, dat. σπάνει, Ion. σπάνι:—<br><span class="bld">A</span> [[scarcity]], [[dearth]], [[lack]], [[τόλμη]]ς E.''Or.''942; ἀνδρῶν D.25.31; ὕδατος Arist.''GA''746b10, cf. [[LXX]] ''Ju.''8.9; θηρίων Str.2.5.26; νεκύων ''AP''9.53 (Nicod. or Bass.); [[οὐ σπάνις]] . . ἔχειν = [[οὐ σπάνιον]], [[there is no lack]], [[there is no difficulty]], in getting, E.''IA''1163; οὗ σπάνις ἀνδρὶ [[τυχεῖν]] = which 'tis [[rare]] for a [[man]] to [[get]], ''IG''2.2753, cf. 3577: abs., [[dearth]], τροφὰς ἐν τῇ μεγάλῃ σπάνει παρέσχε ib.3.687.<br><span class="bld">II</span> [[unsatisfied need]], [[want]], c. gen., ἐν σπάνι βύβλων = due to the [[lack]] of [[papyrus]] Hdt.5.58; σ. [[σχεῖν]] τοῦ βίου [[poverty]], S.''OT''1461; βίου E.''Hec.''12; ἢν δέ του σπάνιν τιν' ἴσχῃς S.''OC''506, cf. Pl.''Lg.''678d; σπάνις τῶν ἀναγκαίων Antipho 4.1.2; τῇ τῶν χρημάτων σπάνει Th.1.142; ἀργυρίου Lys.19.11; ἡ γὰρ σπάνις πρόχειρος εἰς τὸ [[δρᾶν]] κακά = [[want]], [[poverty]], Philem.157.<br><span class="bld">2</span> [[craving]], defined as [[ἐπιθυμία]] [[ἀτελής]], ''Stoic.''3.97; ἐν σπάνει χρημάτων D.19.153, cf. Phld.''Lib.''p.45 O.

|btext=εως (ἡ) :<br /><i>dat. ion.</i> ι;<br /><b>1</b> [[rareté]], [[insuffisance]] ; [[manque]] : [[τῶν]] χρημάτων, ἀργυρίου insuffisance <i>ou</i> manque de ressources, d'argent;<br /><b>2</b> [[difficulté]].<br />'''Étymologie:''' DELG étym. inconnue.

|etymtx=-εως<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: [[rarity]], [[scarcity]] (IA.).<br />Other forms: Ion. dat. <b class="b3">-ι</b>.<br />Derivatives: 1. [[σπάνιος]] [[rare]], [[scarce]] (IA.); in compp. for it <b class="b3">σπανο-</b>, e.g. <b class="b3">σπανο-σιτ-ία</b> f. [[lack of grain]], [[provision]] (X., Arist., inscr. a. o.; <b class="b3">σπανι-</b> σπάνις Delos IIIa); <b class="b3">σπανο-πώγων</b>, <b class="b3">-ωνος</b> [[having a scarce growth of beard]] (Ion Hist., pap.), shortened from this [[σπανός]] <b class="b2">id.</b>, also [[eunuch]] (Ptol. a. o., Byz.; Fraenkel Μνήμ. [[χάριν]] 1, 100, E. Maass RhM 74, 432); <b class="b3">σπανι-άκις</b> [[infrequent]] (Luc. a. o.), <b class="b3">-ότης</b> f. = [[σπάνις]] (Isoc., Ph.), also [[σπανία]] <b class="b2">id.</b> (E. Rh. 245 [lyr.]; from [[σπάνιος]] or enlarged from [[σπάνις]]; Scheller Oxytonierung 38). 2. Verb [[σπανίζω]], <b class="b3">-ομαι</b>, also w. <b class="b3">ὑπο-</b>, <b class="b2">to lack in smth., to lack, to be sparse, to be missing</b> (Pi., IA.) with <b class="b3">σπαν-ιστός</b> [[meagre]], [[sparse]] (S. a.o.), <b class="b3">-ιστικός</b> <b class="b2">id.</b> (Vett. Val.); [[σπανίζω]] also factitive [[to exhaust]], [[to spend]], [[to dispense]] (LXX, pap., Ph. Byz.); backformed from the verb <b class="b3">σπανόν τίμιον</b>, <b class="b3">πολλοῦ ἄξιόν ἐστιν</b> [[H]].<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin] (V)<br />Etymology: Etymology doubted. Rather with <b class="b3">νι-</b>suffix to [[σπάω]] (Persson Beitr. 1, 397 n. 1 as supposition with Curtius 272) than with zero grade to [[πένομαι]] (s. Curtius a. O.; anl. <b class="b3">σπ-</b> gives problems). Diff. Solmsen Wortforsch. 157 (to Lat. [[pēnūria]]). -- Furnée 378, however, may be right in connecting <b class="b3">ἠπανᾳ -νεῖ ἀπορεῖ</b>, [[σπανίζει]], [[ἀμηχανεῖ]] H, assuming a prothetic <b class="b3">σ-</b> and a prothetic <b class="b3">α-</b> lengthened to <b class="b3">ἠ-</b>. If so, the word is Pre-Greek.

|ftr='''σπάνις''': -εως<br />{spánis}<br />'''Forms''': ion. Dat. -ι<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Seltenheit]], [[Mangel]] (ion. att.).<br />'''Derivative''': Davon 1. [[σπάνιος]] [[selten]], [[spärlich]] (ion. att.); in Kompp. dafür σπανο-, z.B. [[σπανοσιτία]] f. [[Mangel an Getreide]], [[Proviant]] (X., Arist., Inschr. u. a.; σπανι- ~ Delos III^a); σπιανοπώγων, -ωνος [[mit spärlichem Bartwuchs]] (Ion Hist., Pap.), daraus gekürzt [[σπανός]] ib., auch [[Eunuch]] (Ptol. u. a., byz.; Fraenkel Μνήμ. [[χάριν]] 1, 100, E. Maass RhM 74, 432); [[σπανιάκις]] [[selten]] (Luk. u. a.), -ότης f. = [[σπάνις]] (Isok., Ph.), auch [[σπανία]] ib. (E. ''Rh''. 245 [lyr.]; von [[σπάνιος]] oder Erweiterung von [[σπάνις]]; Scheller Oxytonierung 38). 2. Verb [[σπανίζω]], -ομαι, auch m. ὑπο-, [[Mangel haben]], [[ermangeln]], [[selten sein]], [[fehlen]] (Pi., ion. att.) mit [[σπανιστός]] [[kärglich]], [[karg]] (S. u.a.), -ιστικός ib. (Vett. Val.); [[σπανίζω]] auch faktitiv [[ausschöpfen]], [[ausgeben]], [[spenden]] (LXX, Pap., Ph. Byz.); vom Verb rückgebildet σπανόν· τίμιον, [[πολλοῦ]] ἄξιόν ἐστιν H.<br />'''Etymology''': Etymologie strittig. Eher mit νι-Suffix zu [[σπάω]] (Persson Beitr. 1, 397 A. 1 als Vermutung mit Curtius 272) als mit Schwundstufe zu [[πένομαι]] (s. Curtius a. O.; anl. σπ- macht Schwierigkeiten). Noch anders Solmsen Wortforsch. 157 (zu lat. ''pēnūria'').<br />'''Page''' 2,756-757