χρήσιμος: Difference between revisions

m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(<\/b>) ([\p{Cyrillic}]+), ([\p{Cyrillic}]+) (\()" to "$1 $2, $3 $4")
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1")
Tags: Mobile edit Mobile web edit
 
(36 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=chrisimos
|Transliteration C=chrisimos
|Beta Code=xrh/simos
|Beta Code=xrh/simos
|Definition=η, ον, also ος, ον <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.8.8</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>480b</span>, <span class="bibl"><span class="title">R.</span>333b</span>: (χράμαι):—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[useful]], [[serviceable]], first in <span class="bibl">Thgn.406</span>; εἰς ἀνάγκαν, ἔνθ' οὐ ποδὶ χρησίμῳ χρῆται <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>878</span> (lyr.); <b class="b3">τὸ χ. φρενῶν</b> the [[excellence]] of... <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1740</span> (lyr.); τὸ αὐτίκα χ. <span class="bibl">Th.3.56</span>; ἡ διὰ τὸ χ. φιλία <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1159b13</span>; τὰ χ. <span class="bibl">Men.<span class="title">Mon.</span>579</span>; <b class="b3">χ. εἴς τι</b> [[useful]] for something, <span class="bibl">Hdt.4.109</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>493</span> (anap.), Pl.<span class="title">R.</span>l. c.; <b class="b3">ἐπί τι</b> Id.<span class="title">Grg.</span> l. c.; πρός τι <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>482</span> (Comp.); ἰδίᾳ ἑκάστῳ χ. καὶ ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ ὠφέλιμα <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.2.34</span>; τοῦτ' οὖν τί ἐστι χρήσιμον; <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>202</span>; <b class="b3">χρήσιμόν ἐστι</b>, c. inf., <span class="bibl">Id.<span class="title">Av.</span>382</span> (troch.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of persons, [[serviceable]], [[useful]], <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>410</span>, <span class="bibl">D.20.7</span>, etc.; Comp. -ώτερος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>819c</span>: esp., like [[χρηστός]], [[a good and useful citizen]], χ. πόλει <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>910</span>; χ. πολίτης <span class="bibl">Eup.118</span>; χ. τινι <span class="bibl">Is.<span class="title">Fr.</span>16.1</span>; ἐπί τι <span class="bibl">D.25.31</span>; <b class="b3">τοὺς εὐπόρους δεῖ χ. αὑτοὺς παρέχειν τοῖς πολίταις</b> to show themselves [[useful]], [[serviceable]] to the state, <span class="bibl">Id.42.22</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>887</span>, <span class="bibl">Is.<span class="title">Fr.</span>10.1</span> (Comp.); <b class="b3">τοῖς σώμασι -ώτεροι</b> more [[able]]-bodied, <span class="bibl">X.<span class="title">Lac.</span>5.9</span>; opp. <b class="b3">ἀργαλέος τὴν ὄψιν</b>, <span class="bibl">Aeschin.1.61</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[used]], [[made use of]], <b class="b3">τέμενος -ώτατον</b> a [[muchfrequented]] sanctuary, dub. in <span class="bibl">Hdt.2.178</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">χρησίμη διαθήκη</b> an [[available]] (i.e. [[authentic]]) will, <span class="bibl">Is.6.30</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> <b class="b3">νομίσματα οὐ χρήσιμα ἔξω</b> money [[that will]] not [[pass]] abroad, <span class="bibl">X.<span class="title">Vect.</span>3.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> Adv., <b class="b3">-μως ἔχειν</b> to be [[serviceable]], <span class="bibl">Th.3.44</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.5.9</span>; <b class="b3">χ. τινὶ σωθῆναι</b> [[with advantage]] to him, <span class="bibl">Th.5.91</span>, cf. <span class="bibl">J.<span class="title">BJ</span>6.2.9</span>; τὰ -μως λεγόμενα Plu. 2.36d.</span>
|Definition=χρησίμη, χρήσιμον, also χρήσιμος, χρήσιμον [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''3.8.8, [[Plato|Pl.]]''[[Gorgias|Grg.]]'' 480b, ''R.''333b: ([[χράμαι]]):—<br><span class="bld">A</span> [[useful]], [[serviceable]], first in Thgn.406; εἰς ἀνάγκαν, ἔνθ' οὐ ποδὶ χρησίμῳ χρῆται [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''878 (lyr.); <b class="b3">τὸ χρήσιμον φρενῶν</b> the [[excellence]] of... E.''Ph.''1740 (lyr.); τὸ αὐτίκα χρήσιμον Th.3.56; ἡ διὰ τὸ χ. φιλία [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1159b13; τὰ χρήσιμα Men.''Mon.''579; <b class="b3">χρήσιμος εἴς τι</b> [[useful]] for something, [[Herodotus|Hdt.]]4.109, Ar.''Pl.''493 (anap.), [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' l. c.; <b class="b3">ἐπί τι</b> Id.''Grg.'' l. c.; πρός τι E.''Hipp.''482 (Comp.); ἰδίᾳ ἑκάστῳ χ. καὶ ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ ὠφέλιμα [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''6.2.34; τοῦτ' οὖν τί ἐστι χρήσιμον; Ar.''Nu.''202; <b class="b3">χρήσιμόν ἐστι</b>, c. inf., Id.''Av.''382 (troch.).<br><span class="bld">2</span> of persons, [[serviceable]], [[useful]], [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''410, D.20.7, etc.; Comp. χρησιμώτερος [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''819c: esp., like [[χρηστός]], a [[good]] and [[useful]] [[citizen]], χ. πόλει [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''910; χρήσιμος [[πολίτης]] Eup.118; χ. τινι Is.''Fr.''16.1; ἐπί τι D.25.31; <b class="b3">τοὺς εὐπόρους δεῖ χ. αὑτοὺς παρέχειν τοῖς πολίταις</b> to show themselves [[useful]], [[serviceable]] to the state, Id.42.22, cf. [[Euripides|E.]]''[[Supplices|Supp.]]''887, Is.''Fr.''10.1 (Comp.); <b class="b3">τοῖς σώμασι χρησιμώτεροι</b> more [[able-bodied]], X.''Lac.''5.9; opp. <b class="b3">ἀργαλέος τὴν ὄψιν</b>, Aeschin.1.61.<br><span class="bld">3</span> [[used]], [[made use of]], [[τέμενος]] χρησιμώτατον a [[much-frequented]] [[sanctuary]], dub. in [[Herodotus|Hdt.]]2.178.<br><span class="bld">4</span> <b class="b3">χρησίμη διαθήκη</b> an [[available]] (i.e. [[authentic]]) will, Is.6.30.<br><span class="bld">5</span> <b class="b3">νομίσματα οὐ χρήσιμα ἔξω</b> [[money]] [[that]] [[will]] not [[pass]] [[abroad]], X.''Vect.''3.2.<br><span class="bld">II</span> Adv., [[χρησίμως ἔχειν]] to [[be serviceable]], Th.3.44, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''8.5.9; <b class="b3">χ. τινὶ σωθῆναι</b> with [[advantage]] to him, Th.5.91, cf. J.''BJ''6.2.9; τὰ [[χρησίμως]] λεγόμενα Plu. 2.36d.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1374.png Seite 1374]] auch 2 Endgn, 1) [[brauchbar]], tauglich, geschickt, geeignet, übh. gut u. tauglich in seiner Art; zuerst bei Theogn., häufig bei Her.; ἔνθ' οὐ ποδὶ χρησίμῳ χρῆται Soph. O. R. 878, er kann den Fuß nicht brauchen, nicht fest stehen; πόλει [[παρασχεῖν]] [[σῶμα]] χρήσιμον Eur. Suppl. 887; Ggstz von [[ἄχρηστος]] I. A. 521; λέγει χρησιμώτερα πρὸς συμφοράν Hipp. 482; σώφρονος ἀπιστίας οὐκ ἔστιν οὐδὲν χρησιμώτερον βροτοῖς Mel. 1634; Ar.; u. in Prosa: εἴς τι, Plat. Rep. I, 333 b; ἐπί τι, Gorg. 480 b; [[πρός]] τι, Legg. I, 648 a, u. öfter; τὸ χρήσιμον, der Nutzen, Eur. Phoen. 1741; τὸ [[αὐτίκα]] χρ. Thuc. 3, 56. – 2) auch von Menschen, [[tüchtig]], bes., wie [[χρηστός]], ein guter, nützlicher Staatsbürger, Wolf Dem. Lpt. p. 222 (19, 7); Soph. Ai. 404; χρήσιμοι πόλει Eur. Or. 908; [[παρασχεῖν]] ἑαυτὸν χρήσιμον, sich um den Staat verdient machen, Ggstz [[ἀργαλέος]] τὴν ὄψιν, Aesch. 1, 61; χρησιμώτατον [[πρός]] τι Arist. Nicom. 10, 1,4; τοῖς σώμασι χρησιμώτεροι, die mit tüchtigern Leibern, die mehr aushalten oder ihre Leiber besser brauchen können, Xen. Lac. 5, 9; χρήσιμός τι Cyr. 7, 2,29. – Auch = gebraucht, benutzt, [[τέμενος]] χρησιμώτατον, ein viel besuchter heiliger Ort, Her. 2, 178.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1374.png Seite 1374]] auch 2 Endgn, 1) [[brauchbar]], [[tauglich]], [[geschickt]], [[geeignet]], übh. gut u. tauglich in seiner Art; zuerst bei Theogn., häufig bei Her.; ἔνθ' οὐ ποδὶ χρησίμῳ χρῆται Soph. O. R. 878, er kann den Fuß nicht brauchen, nicht fest stehen; πόλει [[παρασχεῖν]] [[σῶμα]] χρήσιμον Eur. Suppl. 887; <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[ἄχρηστος]] I. A. 521; λέγει χρησιμώτερα πρὸς συμφοράν Hipp. 482; σώφρονος ἀπιστίας οὐκ ἔστιν οὐδὲν χρησιμώτερον βροτοῖς Mel. 1634; Ar.; u. in Prosa: εἴς τι, Plat. Rep. I, 333 b; ἐπί τι, Gorg. 480 b; [[πρός]] τι, Legg. I, 648 a, u. öfter; τὸ χρήσιμον, der Nutzen, Eur. Phoen. 1741; τὸ [[αὐτίκα]] χρ. Thuc. 3, 56. – 2) auch von Menschen, [[tüchtig]], bes., wie [[χρηστός]], ein guter, nützlicher Staatsbürger, Wolf Dem. Lpt. p. 222 (19, 7); Soph. Ai. 404; χρήσιμοι πόλει Eur. Or. 908; [[παρασχεῖν]] ἑαυτὸν χρήσιμον, sich um den Staat verdient machen, <span class="ggns">Gegensatz</span> [[ἀργαλέος]] τὴν ὄψιν, Aesch. 1, 61; χρησιμώτατον [[πρός]] τι Arist. Nicom. 10, 1,4; τοῖς σώμασι χρησιμώτεροι, die mit tüchtigern Leibern, die mehr aushalten oder ihre Leiber besser brauchen können, Xen. Lac. 5, 9; χρήσιμός τι Cyr. 7, 2,29. – Auch = [[gebraucht]], [[benutzt]], [[τέμενος]] χρησιμώτατον, ein viel besuchter heiliger Ort, Her. 2, 178.
}}
{{bailly
|btext=η <i>ou</i> ος, ον :<br /><b>I.</b> [[qui rend]] <i>ou</i> peut rendre service, <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> [[utile]], [[profitable]], [[avantageux]] : [[χρήσιμος]] πρός τι, [[εἴς]] τι, [[περί]] τι, utile à qch, avantageux pour qch ; τὸ χρήσιμον, l'utilité ; τὸ χρήσιμον τινος PLUT l'utilité de qch ; <i>en parl. de pers.</i> παρασχεῖν ἑαυτὸν χρήσιμον SOPH se rendre utile ; οἱ χρήσιμοι DÉM <i>ou</i> τὸ χρήσιμον PLUT les bons citoyens;<br /><b>2</b> [[de bonne qualité]] ; ποὺς [[χρήσιμος]] SOPH pied sûr, ferme ; τοῖς σώμασι χρησιμώτεροι XÉN hommes mieux constitués;<br /><b>II.</b> [[dont on tire parti]], [[utilisé]], [[fréquenté]] <i>en parl. d'un lieu sacré</i>;<br /><i>Cp.</i> χρησιμώτερος.<br />'''Étymologie:''' [[χράομαι]].
}}
{{elru
|elrutext='''χρήσῐμος:''' и<br /><b class="num">1</b> [[полезный]], [[пригодный]] (εἴς τι Her., Arph., Plat., ἐπί и [[κατά]] τι Plat., περί τι Isocr. или πρός τι Eur.): οὐ ποδὶ χρησίμῳ [[χρῆσθαι]] Soph. не быть в состоянии владеть ногами, т. е. не уметь выбраться (из пропасти); τῇ πόλει [[χρήσιμον]] παρέχειν ἑαυτόν Dem. или [[παρασχεῖν]] [[σῶμα]] Eur. стать полезным (родному) городу; τοῖς σώμασι χρησιμώτεροι Xen. люди физически посильнее; νομίσματα οὐ χρήσιμα [[ἔξω]] Xen. деньги, не имеющие хождения за границей; τοῦτ᾽ [[οὖν]] τί ἐστι [[χρήσιμον]]; Arph. для чего это нужно?; εἴ τι [[χρήσιμον]] ἦν Xen. все, что так или иначе могло быть использовано;<br /><b class="num">2</b> [[действительный]], [[имеющий силу]], [[подлинный]] ([[διαθήκη]] Isae.);<br /><b class="num">3</b> [[посещаемый]], [[пользующийся авторитетом]] ([[τέμενος]] Her.). - см. тж. [[χρήσιμον]].
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''χρήσῐμος''': -η, -ον, καὶ παρ’ Ἀττ. συχνότερον, ος, ον Πλάτ. Γοργ. 480Β, Πολ. 333C· ([[χράομαι]])· - ὡς καὶ νῦν, ὁ χρησιμεύων εἴς τι, [[κατάλληλος]] πρὸς χρῆσιν, καλὸς εἰς τὸ εἶδός του, [[ὠφέλιμος]] πρῶτος παρὰ τῷ Θεόγνιδι 406, [[εἶτα]] παρ’ Ἡροδ. καὶ συχν. παρὰ τοῖς Ἀττ.· εἰς ἀνάγκαν, ἔνθ’ οὐ ποδὶ χρησίμῳ χρῆται Σοφ. Ο. Τ. 878 (λυρ.)· τὸ χρ. φρενῶν, τὸ ἐξέχον, ἡ ὑπεροχὴ τῶν φρενῶν, Εὐρ. Φοίν. 1741· τὸ [[αὐτίκα]] χρ. Θουκ. 3. 56· ἡ διὰ τὸ χρ. [[φιλία]] Ἀριστ. Ἠθ. Νικ. 8. 8, 6, κλπ.· τὰ χρήσιμα Μένανδρ. ἐν Μονοστ. 579· - χρ. εἴς τι Ἡρόδ. 4. 109, Ἀριστοφ. Πλ. 493, Πλάτ. Πολ. 333Β ἐπί τι ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 480Β· [[πρός]] τι Εὐρ. Ἱππόλυτ. 482· [[ἰδίᾳ]] ἑκάστῳ χρ. καὶ [[ὑπὲρ]] τοῦ κοινοῦ ὠφέλιμα Ξεν. Κύρ. Παιδ. 6. 2, 34· μετ’ ἀπαρ., [[χρήσιμος]], [[ὠφέλιμος]] [[ὅπως]] πράξῃ τις, Ἀριστοφ. Νεφ. 202· χρήσιμόν ἐστι, μετ’ ἀπαρ., ὁ αὐτ. ἐν Ὄρν. 382. 2) [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἀνθρώπων, [[ὠφέλιμος]], [[χρήσιμος]], Σοφ. Αἴ. 410, Εὐρ., κλπ. - Συγκρ. -ώτερος Πλάτ. Νόμ. 819C· [[μάλιστα]] ὡς τὸ [[χρηστός]], χρ. πόλει Εὐρ. Ὀρ. 910· [[χρήσιμος]] [[πολίτης]] Εὔπολις ἐν «Δήμοις» 16· χρ. τινι Ἰσαῖος ἐν Ἀποσπ. 2. 4· ἐπί τι Δημ. 779. 15, πρβλ. Wolf εἰς Δημ. Λεπτ. 459. 6· τοὺς εὐπόρους δεῖ χρησίμους ἑαυτοὺς παρέχειν τῇ πόλει Δημ. 1045. 23, πρβλ. Εὐρ. Ἱκ. 887, Ἰσαῖος ἐν Ἀποσπ. 3. 1· τοῖς σώμασι χρησιμώτεροι Ξεν. Λακ. 5. 9· ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[ἀργαλέος]] τὴν ὄψιν, Αἰσχίνης 9. 21. 3) οὗ ποιεῖταί τις χρῆσιν, [[τέμενος]] χρησιμώτατον, ἱερὸν πολὺ συχναζόμενον, Ἡρόδ. 2. 178. 4) χρησίμη [[διαθήκη]], ἰσχύουσα, ἔγκυρος (δηλ. γνησία) [[διαθήκη]], Ἰσαῖος 59. 18. 5) [[νόμισμα]] οὐ χρήσιμον ἔξω, [[ὅπερ]] δὲν «κυκλοφορεῖ», δὲν ἰσχύει ἔξω, Ξεν. Πόροι 3, 2. ΙΙ. Ἐπίρρ., χρησίμως ἔχειν Θουκ. 3. 44. χρ. τινὶ σωθῆναι, ὠφελίμως αὐτῷ, ὁ αὐτ. 5. 91.
|lstext='''χρήσῐμος''': -η, -ον, καὶ παρ’ Ἀττ. συχνότερον, ος, ον Πλάτ. Γοργ. 480Β, Πολ. 333C· ([[χράομαι]])· - ὡς καὶ νῦν, ὁ χρησιμεύων εἴς τι, [[κατάλληλος]] πρὸς χρῆσιν, καλὸς εἰς τὸ εἶδός του, [[ὠφέλιμος]] πρῶτος παρὰ τῷ Θεόγνιδι 406, [[εἶτα]] παρ’ Ἡροδ. καὶ συχν. παρὰ τοῖς Ἀττ.· εἰς ἀνάγκαν, ἔνθ’ οὐ ποδὶ χρησίμῳ χρῆται Σοφ. Ο. Τ. 878 (λυρ.)· τὸ χρ. φρενῶν, τὸ ἐξέχον, ἡ ὑπεροχὴ τῶν φρενῶν, Εὐρ. Φοίν. 1741· τὸ [[αὐτίκα]] χρ. Θουκ. 3. 56· ἡ διὰ τὸ χρ. [[φιλία]] Ἀριστ. Ἠθ. Νικ. 8. 8, 6, κλπ.· τὰ χρήσιμα Μένανδρ. ἐν Μονοστ. 579· - χρ. εἴς τι Ἡρόδ. 4. 109, Ἀριστοφ. Πλ. 493, Πλάτ. Πολ. 333Β ἐπί τι ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 480Β· [[πρός]] τι Εὐρ. Ἱππόλυτ. 482· [[ἰδίᾳ]] ἑκάστῳ χρ. καὶ [[ὑπὲρ]] τοῦ κοινοῦ ὠφέλιμα Ξεν. Κύρ. Παιδ. 6. 2, 34· μετ’ ἀπαρ., [[χρήσιμος]], [[ὠφέλιμος]] [[ὅπως]] πράξῃ τις, Ἀριστοφ. Νεφ. 202· χρήσιμόν ἐστι, μετ’ ἀπαρ., ὁ αὐτ. ἐν Ὄρν. 382. 2) [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἀνθρώπων, [[ὠφέλιμος]], [[χρήσιμος]], Σοφ. Αἴ. 410, Εὐρ., κλπ. - Συγκρ. -ώτερος Πλάτ. Νόμ. 819C· [[μάλιστα]] ὡς τὸ [[χρηστός]], χρ. πόλει Εὐρ. Ὀρ. 910· [[χρήσιμος]] [[πολίτης]] Εὔπολις ἐν «Δήμοις» 16· χρ. τινι Ἰσαῖος ἐν Ἀποσπ. 2. 4· ἐπί τι Δημ. 779. 15, πρβλ. Wolf εἰς Δημ. Λεπτ. 459. 6· τοὺς εὐπόρους δεῖ χρησίμους ἑαυτοὺς παρέχειν τῇ πόλει Δημ. 1045. 23, πρβλ. Εὐρ. Ἱκ. 887, Ἰσαῖος ἐν Ἀποσπ. 3. 1· τοῖς σώμασι χρησιμώτεροι Ξεν. Λακ. 5. 9· ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[ἀργαλέος]] τὴν ὄψιν, Αἰσχίνης 9. 21. 3) οὗ ποιεῖταί τις χρῆσιν, [[τέμενος]] χρησιμώτατον, ἱερὸν πολὺ συχναζόμενον, Ἡρόδ. 2. 178. 4) χρησίμη [[διαθήκη]], ἰσχύουσα, ἔγκυρος (δηλ. γνησία) [[διαθήκη]], Ἰσαῖος 59. 18. 5) [[νόμισμα]] οὐ χρήσιμον ἔξω, [[ὅπερ]] δὲν «κυκλοφορεῖ», δὲν ἰσχύει ἔξω, Ξεν. Πόροι 3, 2. ΙΙ. Ἐπίρρ., χρησίμως ἔχειν Θουκ. 3. 44. χρ. τινὶ σωθῆναι, ὠφελίμως αὐτῷ, ὁ αὐτ. 5. 91.
}}
{{bailly
|btext=η <i>ou</i> ος, ον :<br /><b>I.</b> qui rend <i>ou</i> peut rendre service, <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> utile, profitable, avantageux : [[χρήσιμος]] [[πρός]] [[τι]], [[εἴς]] [[τι]], [[περί]] [[τι]], utile à qch, avantageux pour qch ; τὸ χρήσιμον, l’utilité ; τὸ χρήσιμον τινος PLUT l’utilité de qch ; <i>en parl. de pers.</i> παρασχεῖν ἑαυτὸν χρήσιμον SOPH se rendre utile ; [[οἱ]] χρήσιμοι DÉM <i>ou</i> τὸ χρήσιμον PLUT les bons citoyens;<br /><b>2</b> de bonne qualité ; ποὺς [[χρήσιμος]] SOPH pied sûr, ferme ; τοῖς σώμασι χρησιμώτεροι XÉN hommes mieux constitués;<br /><b>II.</b> dont on tire parti, utilisé, fréquenté <i>en parl. d’un lieu sacré</i>;<br /><i>Cp.</i> χρησιμώτερος.<br />'''Étymologie:''' [[χράομαι]].
}}
}}
{{StrongGR
{{StrongGR
Line 26: Line 29:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=-η, -ο / [[χρήσιμος]], -ίμη, -ον, ΝΜΑ, θηλ. και -<i>ος</i> Α<br />(για πρόσ. και για πράγμ.) αυτός που μπορεί ή [[είναι]] [[κατάλληλος]] να χρησιμοποιηθεί επωφελώς, [[ωφέλιμος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ([[ιδίως]] για πολίτη) αυτός που προσφέρει επωφελείς υπηρεσίες στην [[πατρίδα]] του, [[χρηστός]]<br /><b>2.</b> (για [[τέμενος]]) αυτός τον οποίο επισκέπτονται πολλοί, [[πολυσύχναστος]]<br /><b>3.</b> (για [[διαθήκη]]) [[έγκυρος]]<br /><b>4.</b> (για [[νόμισμα]]) αυτός που ισχύει, που αποτελεί το συναλλακτικό [[μέσο]] μιας χώρας («[[νόμισμα]] οὐ χρήσιμον ἔξω», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>5.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ χρήσιμον</i><br />[[υπεροχή]], [[ανωτερότητα]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[χρησίμως]] ΝΜΑ, και <i>χρήσιμα Ν</i><br />με χρήσιμο τρόπο, με επωφελή τρόπο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> «[[χρησίμως]] ἔχω» — [[είμαι]] [[χρήσιμος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. έχει σχηματιστεί από το θ. του τ. <i>χρή</i> και εμφανίζει δυσερμήνευτο -<i>σ</i>- και κατάλ. -<i>ιμος</i> ([[πρβλ]]. <i>γόν</i>-<i>ιμος</i>). Η [[αναγωγή]] της λ. στο θηλ. [[χρῆσις]] ([[πρβλ]]. [[βάσις]]: [[βάσιμος]], [[στάσις]]: [[στάσιμος]]) παραμένει πιθανή, [[χωρίς]], όμως, να θεωρείται και αναγκαία. Αρχική σημ. του επιθ. [[χρήσιμος]] [[είναι]] η σημ. «αυτός τον οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει [[κανείς]], αυτός στον οποίο μπορεί να καταφύγει [[κανείς]] για [[βοήθεια]], [[ωφέλιμος]]», από όπου προήλθε η σημ. «[[καλός]], [[ικανός]]» με μια σημασιολογική [[εξέλιξη]] ανάλογη με αυτήν του επιθ. [[χρηστός]] (<b>βλ.</b> και λ. <i>χρή</i>)].
|mltxt=-η, -ο / [[χρήσιμος]], -ίμη, -ον, ΝΜΑ, θηλ. και -<i>ος</i> Α<br />(για πρόσ. και για πράγμ.) αυτός που μπορεί ή [[είναι]] [[κατάλληλος]] να χρησιμοποιηθεί επωφελώς, [[ωφέλιμος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ([[ιδίως]] για πολίτη) αυτός που προσφέρει επωφελείς υπηρεσίες στην [[πατρίδα]] του, [[χρηστός]]<br /><b>2.</b> (για [[τέμενος]]) αυτός τον οποίο επισκέπτονται πολλοί, [[πολυσύχναστος]]<br /><b>3.</b> (για [[διαθήκη]]) [[έγκυρος]]<br /><b>4.</b> (για [[νόμισμα]]) αυτός που ισχύει, που αποτελεί το συναλλακτικό [[μέσο]] μιας χώρας («[[νόμισμα]] οὐ χρήσιμον ἔξω», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>5.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ χρήσιμον</i><br />[[υπεροχή]], [[ανωτερότητα]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[χρησίμως]] ΝΜΑ, και <i>χρήσιμα Ν</i><br />με χρήσιμο τρόπο, με επωφελή τρόπο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> «[[χρησίμως]] ἔχω» — [[είμαι]] [[χρήσιμος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. έχει σχηματιστεί από το θ. του τ. <i>χρή</i> και εμφανίζει δυσερμήνευτο -<i>σ</i>- και κατάλ. -<i>ιμος</i> ([[πρβλ]]. [[γόνιμος]]). Η [[αναγωγή]] της λ. στο θηλ. [[χρῆσις]] ([[πρβλ]]. [[βάσις]]: [[βάσιμος]], [[στάσις]]: [[στάσιμος]]) παραμένει πιθανή, [[χωρίς]], όμως, να θεωρείται και αναγκαία. Αρχική σημ. του επιθ. [[χρήσιμος]] [[είναι]] η σημ. «αυτός τον οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει [[κανείς]], αυτός στον οποίο μπορεί να καταφύγει [[κανείς]] για [[βοήθεια]], [[ωφέλιμος]]», από όπου προήλθε η σημ. «[[καλός]], [[ικανός]]» με μια σημασιολογική [[εξέλιξη]] ανάλογη με αυτήν του επιθ. [[χρηστός]] (<b>βλ.</b> και λ. <i>χρή</i>)].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''χρήσῐμος:''' -η, -ον και -ος, -ον ([[χράομαι]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[χρήσιμος]], [[ωφέλιμος]], [[καλός]] για [[χρήση]], [[αγαθός]], [[ικανός]] ή [[κατάλληλος]] στο είδος του, σε Ηρόδ., Αττ.· τὸ [[αὐτίκα]] χρήσιμον, το [[παρόν]] [[προνόμιο]], σε Θουκ.· [[χρήσιμος]] εἴς τι, [[χρήσιμος]] σε [[κάτι]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· [[ἐπί]] τι, σε Πλάτ.· [[πρός]] τι, σε Ευρ.· [[χρήσιμος]] να κάνει [[κάτι]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[ωφέλιμος]], [[χρήσιμος]], σε Σοφ., Ευρ. κ.λπ.· <i>χρησίμους ἑαυτούς παρέχειν τῇ πόλει</i>, παρέχουμε τους εαυτούς μας ωφέλιμους στην πόλη, σε Δημ.<br /><b class="num">3.</b> [[πολύχρηστος]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">4.</b> [[νόμισμα]] οὐ χρήσιμον [[ἔξω]], χρήματα που δεν ισχύουν έξω, που δεν «κυκλοφορούν», σε Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> επίρρ., [[χρησίμως]] ἔχειν, είμαι [[ωφέλιμος]], σε Θουκ.· <i>χρήσιμός τινι</i>, με [[ωφέλεια]] γι' αυτόν, στον ίδ.
|lsmtext='''χρήσῐμος:''' -η, -ον και -ος, -ον ([[χράομαι]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[χρήσιμος]], [[ωφέλιμος]], [[καλός]] για [[χρήση]], [[αγαθός]], [[ικανός]] ή [[κατάλληλος]] στο είδος του, σε Ηρόδ., Αττ.· τὸ [[αὐτίκα]] χρήσιμον, το [[παρόν]] [[προνόμιο]], σε Θουκ.· [[χρήσιμος]] εἴς τι, [[χρήσιμος]] σε [[κάτι]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· [[ἐπί]] τι, σε Πλάτ.· [[πρός]] τι, σε Ευρ.· [[χρήσιμος]] να κάνει [[κάτι]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[ωφέλιμος]], [[χρήσιμος]], σε Σοφ., Ευρ. κ.λπ.· <i>χρησίμους ἑαυτούς παρέχειν τῇ πόλει</i>, παρέχουμε τους εαυτούς μας ωφέλιμους στην πόλη, σε Δημ.<br /><b class="num">3.</b> [[πολύχρηστος]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">4.</b> [[νόμισμα]] οὐ χρήσιμον [[ἔξω]], χρήματα που δεν ισχύουν έξω, που δεν «κυκλοφορούν», σε Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> επίρρ., [[χρησίμως]] ἔχειν, είμαι [[ωφέλιμος]], σε Θουκ.· <i>χρήσιμός τινι</i>, με [[ωφέλεια]] γι' αυτόν, στον ίδ.
}}
{{elru
|elrutext='''χρήσῐμος:''' и<br /><b class="num">1)</b> [[полезный]], [[пригодный]] (εἴς τι Her., Arph., Plat., ἐπί и [[κατά]] τι Plat., περί τι Isocr. или πρός τι Eur.): οὐ ποδὶ χρησίμῳ [[χρῆσθαι]] Soph. не быть в состоянии владеть ногами, т. е. не уметь выбраться (из пропасти); τῇ πόλει [[χρήσιμον]] παρέχειν ἑαυτόν Dem. или [[παρασχεῖν]] [[σῶμα]] Eur. стать полезным (родному) городу; τοῖς σώμασι χρησιμώτεροι Xen. люди физически посильнее; νομίσματα οὐ χρήσιμα [[ἔξω]] Xen. деньги, не имеющие хождения за границей; τοῦτ᾽ [[οὖν]] τί ἐστι [[χρήσιμον]]; Arph. для чего это нужно?; εἴ τι [[χρήσιμον]] ἦν Xen. все, что так или иначе могло быть использовано;<br /><b class="num">2)</b> действительный, имеющий силу, подлинный ([[διαθήκη]] Isae.);<br /><b class="num">3)</b> посещаемый, пользующийся авторитетом ([[τέμενος]] Her.). - см. тж. [[χρήσιμον]].
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=χρήσῐμος, η, ον [[χράομαι]]<br /><b class="num">I.</b> [[useful]], [[serviceable]], [[good]] for use, [[good]], apt or fit in its [[kind]], Hdt., [[attic]]; τὸ [[αὐτίκα]] χρ. [[present]] [[advantage]], Thuc.; —χρ. εἴς τι [[useful]] for [[something]], Hdt., etc.; ἐπί τι Plat.; πρός τι Eur.; [[useful]] for doing, Ar.<br /><b class="num">2.</b> [[serviceable]], [[useful]], Soph., Eur., etc.; χρησίμους ἑαυτοὺς παρέχειν τῇ πόλει to [[show]] [[themselves]] [[serviceable]] to the [[state]], Dem.<br /><b class="num">3.</b> [[much]]-used, Hdt.<br /><b class="num">4.</b> [[νόμισμα]] οὐ χρήσιμον ἔξω [[money]] that [[will]] not [[pass]] [[abroad]], Xen.<br /><b class="num">II.</b> adv., [[χρησίμως]] ἔχειν to be [[serviceable]], Thuc.; χρ. τινί with [[advantage]] to him, Thuc.
|mdlsjtxt=χρήσῐμος, η, ον [[χράομαι]]<br /><b class="num">I.</b> [[useful]], [[serviceable]], [[good]] for use, [[good]], apt or fit in its [[kind]], Hdt., Attic; τὸ [[αὐτίκα]] χρ. [[present]] [[advantage]], Thuc.; —χρ. εἴς τι [[useful]] for [[something]], Hdt., etc.; ἐπί τι Plat.; πρός τι Eur.; [[useful]] for doing, Ar.<br /><b class="num">2.</b> [[serviceable]], [[useful]], Soph., Eur., etc.; χρησίμους ἑαυτοὺς παρέχειν τῇ πόλει to [[show]] [[themselves]] [[serviceable]] to the [[state]], Dem.<br /><b class="num">3.</b> [[much]]-used, Hdt.<br /><b class="num">4.</b> [[νόμισμα]] οὐ χρήσιμον ἔξω [[money]] that [[will]] not [[pass]] [[abroad]], Xen.<br /><b class="num">II.</b> adv., [[χρησίμως]] ἔχειν to be [[serviceable]], Thuc.; χρ. τινί with [[advantage]] to him, Thuc.
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese
Line 42: Line 42:
{{WoodhouseReversedUncategorized
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[advantageous]], [[beneficial]], [[expedient]], [[serviceable]], [[useful]], [[of value]]
|woodrun=[[advantageous]], [[beneficial]], [[expedient]], [[serviceable]], [[useful]], [[of value]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Ἀπό τό [[χράομαι]] -χρῶμαι, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[utilis]]'', [[useful]], [[advantageous]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.33.3/ 1.33.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.53.3/ 2.53.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.90.1/ 5.90.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.92.1/ 5.92.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.115.4/ 5.115.4], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> χρήμασι]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.12.1/ 6.12.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.85.2/ 6.85.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.49.2/ 7.49.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.75.5/ 7.75.5]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.76.6/ 8.76.6],<br>''[[validus]]'', [[strong]], [[powerful]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.72.3/ 7.72.3],<br>''[[utilitas]]'', [[advantage]], [[benefit]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.44.4/ 3.44.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.56.3/ 3.56.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.98.1/ 5.98.1],<br>COMP. ''[[utilior]]'', [[more useful]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.53.2/ 6.53.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.91.4/ 6.91.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.14.4/ 7.14.4].<br>SUP. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.62.4/ 4.62.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.34.9/ 6.34.9], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> χρησιμώτατα] [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.74.1/ 7.74.1].
}}
{{trml
|trtx====[[useful]]===
Afrikaans: nuttig; Albanian: dobishëm; Arabic: مُفِيد‎, نَافِع‎; Egyptian Arabic: مفيد‎; Asturian: útil; Azerbaijani: lazımlı, faydalı, xeyirli; Belarusian: карысны; Bengali: ব্যবহারযোগ্য; Bulgarian: полезен; Catalan: útil; Chinese Cantonese: 有用; Mandarin: 有用, 實用, 实用; Czech: užitečný; Danish: nyttig, tjenlig; Dutch: [[nuttig]], [[bruikbaar]], [[dienstig]]; Esperanto: utila; Estonian: kasulik; Faroese: nýttigur; Finnish: hyödyllinen, käytännöllinen; French: [[utile]]; Galician: útil; Georgian: სასარგებლო, მარგებელი, გამოსადეგი, ვარგისი; German: [[nützlich]]; Gothic: 𐌱𐍂𐌿𐌺𐍃, 𐍅𐌰𐌿𐍂𐍃𐍄𐍅𐌴𐌹𐌲𐍃; Greek: [[χρήσιμος]]; Ancient Greek: [[ἄρκιος]], [[ἐπιτάδειος]], [[ἐπιτήδειος]], [[ἐπιτήδεος]], [[κράγυος]], [[κρήγυος]], [[λυσιτελής]], [[ξύμφορος]], [[ὄνειος]], [[ὀνήσιμος]], [[ποτίφορος]], [[πρὸ ἔργου]], [[πρόσφορος]], [[προὔργου]], [[σύμφορος]], [[χρεῖος]], [[χρήσιμος]], [[χρηστήριος]], [[χρηστικός]], [[χρηστός]], [[ὠφελήσιμος]], [[ὠφέλιμος]]; Haitian Creole: itil; Hebrew: שִׁמּוּשִׁי‎, מוֹעִיל‎; Hindi: उपयोगी, उपकारी; Hungarian: hasznos; Icelandic: gagnlegur; Ido: utila; Indonesian: berguna; Irish: úsáideach, acrach; Italian: [[utile]]; Japanese: 有用, 便利, 役に立つ; Kabuverdianu: jeitozu; Korean: 유용하다, 도움이 되다; Kurdish Central Kurdish: بەسوود‎, بەکەڵک‎, بە دەسد‎; Lao: ທົ່ວໄປ; Latin: [[utilis]]; Latvian: derīgs; Lithuanian: naudingas; Luxembourgish: sënnvoll; Malay: berguna; Maori: whaihua; Mongolian: хэрэгтэй; Norwegian: nyttig; Bokmål: tjenlig; Nynorsk: tenleg; Occitan: util; Old English: nytt; Papiamentu: útil; Persian: سودمند‎, مفید‎; Plautdietsch: deenstboa, nutzboa; Polish: pożyteczny, przydatny, użyteczny; Portuguese: [[útil]]; Romanian: util, folositor, trebuincios; Russian: [[полезный]], [[пригодный]], [[практичный]], [[нелишний]]; Scottish Gaelic: goireasach; Serbo-Croatian: koristan; Cyrillic: употрѐбљив; Roman: upotrèbljiv; Slovak: užitočný; Slovene: uporaben; Southern Altai: тузалу; Spanish: [[útil]]; Swahili: faida; Swedish: nyttig, användbar, tjänlig; Tagalog: makabuluhan, may bisa; Telugu: ఉపయోగకరము; Thai: ประโยชน์; Turkish: faydalı, yararlı; Tuvaluan: aogaa; Ukrainian: корисний; Uyghur: bolmaq; Vietnamese: có ích; Welsh: buddiol; West Frisian: nuttich; Westrobothnian: tjenli; Yiddish: נוציק‎, נוצלעך‎, ניצלעך‎
}}
}}