3,274,865
edits
αἰδώς: Difference between revisions
m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
(big3_2) |
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (78 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=aidos | |Transliteration C=aidos | ||
|Beta Code=ai)dw/s | |Beta Code=ai)dw/s | ||
|Definition= | |Definition=αἰδόος, contr. αἰδοῦς, η (late nom. pl. [[αἰδοί]] Sch.E.Hipp.386), as a [[moral]] [[feeling]],<br><span class="bld">A</span> [[reverence]], [[awe]], [[respect]] for the feeling or [[opinion]] of others or for one's own conscience, and so [[shame]], [[self-respect]] (in full ἑαυτοῦ αἰδώς Hierocl.in CA9p.433M.), [[sense of honour]], αἰδῶ θέσθ' ἐνὶ θυμῷ Il.15.561; ἴσχε γὰρ αἰδώς καὶ [[δέος]] ib.657, cf. Sapph.28, Democr. 179, etc.; αἰ. σωφροσύνης πλεῖστον μετέχει, αἰσχύνης δὲ εὐψυχία Th. 1.84, cf. E.Supp.911, Arist.EN1108a32, etc.; αἰδοῖ μειλιχίῃ Od.8.172; so ἀλλά με κωλύει αἴδως Alc.55 (Sapphus est versus); ἅμα κιθῶνι ἐκδυομένῳ συνεκδύεται καὶ τὴν αἰδῶ [[γυνή]] [[Herodotus|Hdt.]]1.8; δακρύων πένθιμον αἰδῶ [[tear]]s of [[grief]] and [[shame]], A.Supp.579; αἰ. τίς μ' ἔχει Pl. Sph.217d; αἰδώς καὶ [[δίκη]] Id.Prt.322c; αἰδοῦς [[ἐμπίπλασθαι]] X.Cyr.1.4.4; [[sobriety]], [[moderation]], Pi.O.13.115; αἰδῶ λαβεῖν S.Aj.345.<br><span class="bld">2</span> [[regard for others]], [[respect]], [[reverence]], αἰδοῦς οὐδεμιῆς ἔτυχον Thgn.1266, cf. E.Heracl.460; αἰδώς τοκέων [[respect for]] them, Pi.P.4.218; τὴν ἐμὴν αἰδῶ [[respect]] for me, A.Pers.699; [[regard]] for [[friend]]s, αἰδοῦς ἀχαλκεύτοισιν ἔζευκται πέδαις E.Fr.595; esp. [[regard for the helpless]], [[compassion]], αἰδοῦς κῦρσαι S.OC247; [[forgiveness]], Antipho 1.26, Pl.Lg. 867e (cf. [[αἰδέομαι]] II.2).<br><span class="bld">II</span> that which [[cause]]s [[shame]] or [[respect]], and so,<br><span class="bld">1</span> [[shame]], [[scandal]], [[αἰδώς]], Ἀργεῖοι, κάκ' ἐλέγχεα Il.5.787, etc.; αἰδώς, ὦ Λύκιοι· πόσε φεύγετε; 16.422; αἰδὼς μὲν νῦν ἥδε… 17.336.<br><span class="bld">2</span> = τὰ [[αἰδοῖον|αἰδοῖα]], Il.2.262, Arat.493, D.H.7.72.<br><span class="bld">3</span> [[dignity]], [[majesty]], αἰδώς καὶ [[χάρις]] h.Cer.214.<br><span class="bld">III</span> [[Αἰδώς]] personified, Reverence, Pi.O.7.44; Mercy, Ζηνὶ σύνθακος θρόνων Αἰδώς S.OC1268, cf. Paus. 1.17.1; [[παρθένος]] Αἰδοῦς Δίκη λέγεται Pl.Lg.943e. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{DGE | ||
| | |dgtxt=-οῦς, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> [[αἴδως]] Sapph.137.2, 5<br /><b class="num">• Morfología:</b> [gen. αἴδως Alc.331; plu. nom. αἰδοί Sch.E.<i>Hipp</i>.386D.]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[respeto]], [[veneración]], [[reverencia]] entre los mismos dioses, por Zeus <i>Il</i>.15.129, Zeus ante Tetis <i>Il</i>.24.111, de los hombres ante los dioses como Deméter <i>h.Cer</i>.190, ante la realeza o la nobleza μηδὲ ... σὺ δὲ χείρον' ὀπάσσεαι αἰδοῖ εἴκων no elijas a un [[compañero]] [[inferior]] por [[respeto]] a la [[realeza]]</i>, <i>Il</i>.10.238, θεὸν ὣς ἱλάσκονται αἰδοῖ μειλιχίῃ (al rey) tratan de aplacarlo como a un dios con una dulce veneración</i> Hes.<i>Th</i>.92, φιλότητι καὶ αἰδοῖ φωτὸς ἑῆος con el cariño y el respeto debido a un noble</i>, <i>Od</i>.14.505, Μέλαγχρος αἴδως [[ἄξιος]] ἐς πόλιν Alc.l.c., τὴν ἐμὴν αἰδῶ μεθείς dejando a un lado tu respeto a mi persona</i> A.<i>Pers</i>.699, cf. S.<i>Ai</i>.345, gener. ante todo lo superior προμαθέος [[αἰδώς]] Pi.<i>O</i>.7.44, οὕτως που πολὺ τοῖς ἀνθρώποις καὶ αἰδοῦς ἐς τὸ κρεῖττον καὶ καταφρονήματος πρὸς τὸ χεῖρον ἐμπέφυκεν así es innato en los hombres mucho respeto a lo superior y desprecio a lo inferior</i> D.C.78.20.3.<br /><b class="num">2</b> [[respeto]], [[consideración]] hacia personas más débiles, protegidas por las leyes divinas: los ancianos <i>Od</i>.3.24, cf. 14, los padres αἰ. τοκέων Pi.<i>P</i>.4.218, un [[aedo]] <i>Od</i>.8.480, οὐδέ οἱ αἰ. γίγνεται no tiene respeto (de Aquiles que maltrataba el cadáver de Héctor)</i> <i>Il</i>.24.44<br /><b class="num">•</b>hacia las leyes de la hospitalidad ὑβρίζοντες οἴκῳ ἐν ἀλλοτρίῳ οὐδ' αἰδοῦς μοῖραν ἔχουσι <i>Od</i>.20.171, hacia la [[amistad]], Critias <i>Fr.Trag</i>.6, τινὰ ... αἰδῶ τοῦ ὁμοφύλου ... ποιούμενοι sintiendo una cierta consideración por su ascendencia común</i> D.C.41.53.1, los aliados πρὸς τοὺς συμμάχους (inspirarles) respeto a nuestros aliados</i> D.C.52.30.1<br /><b class="num">•</b>[[consideración]], [[agradecimiento]] a los amigos Thgn.1266.<br /><b class="num">3</b> [[consideración]], [[compasión]] αἰδοῦς κῦρσαι que obtenga (mi desgraciado padre vuestra) compasión</i> S.<i>OC</i> 247<br /><b class="num">•</b>[[perdón]], [[composición]] (v. [[αἰδέομαι]] 3, [[αἴδεσις]], etc.) πῶς οὖν ταύτην ἐλεεῖν ἄξιόν ἐστιν ἢ αἰδοῦς τυγχάνειν παρ' ὑμῶν ...; ¿cómo pues vamos a compadecernos de ella y concederle la composición (el perdón)?</i> Antipho 1.26, cf. Pl.<i>Lg</i>.867e<br /><b class="num">•</b>personif. [[la Compasión]], [[la Piedad]] Ζηνὶ σύνθακος Αἰδώς S.<i>OC</i> 1268.<br /><b class="num">4</b> como virtud moral y cívica [[acción de refrenarse]], [[mesura]], [[autodominio]], [[escrúpulo]], [[reparo]], [[respeto a la ley]], [[modestia]] [[δίκη]] δ' ἐν χερσί, καὶ αἰδὼς οὐκ ἔσται (en la quinta raza) la justicia estará en la fuerza y no habrá ningún respeto a la ley</i> Hes.<i>Op</i>.192, εὖτ' ἂν ... αἰδῶ δέ τ' ἀναιδείη κατοπάζῃ cuando ... a la mesura la sustituye la [[desvergüenza]]</i> Hes.<i>Op</i>.324, cf. Democr.B 179, Pi.<i>O</i>.13.115, αἰδοῦς δ' ἐνεπίμπλατο ὥστε καὶ ἐρυθραίνεσθαι ὁπότε συντυγχάνοι τοῖς πρεσβυτέροις alcanzó tal grado de modestia que se ponía colorado cuando se encontraba con gente de mayor edad</i> (cf. tb. I 5) X.<i>Cyr</i>.1.4.4, ἵνα γὰρ [[δέος]] [[ἔνθα]] καὶ αἰ. pues donde (en Zeus) está el miedo, también está el respeto a la ley</i>, <i>Cypr</i>.18.2, εἶναι ὅπερ αἰδὼς ἡ σωφροσύνη la modestia es lo mismo que la cordura</i> Pl.<i>Chrm</i>.160e, τὸν φόβον ... καλῶν αἰδῶ llamando al miedo respeto a la ley</i> Pl.<i>Lg</i>.647a, Αἰδώς· τολμήσεως [[ὑποχώρησις]] ἑκουσία δικαίως καὶ πρὸς τὸ βέλτιστον φανέν· καταλαβὴ ἑκουσία τοῦ βελτίστου· εὐλάβεια ὀρθοῦ ψόγου el [[autodominio]] es la [[abstención]] voluntaria de [[abuso]] conforme a la [[justicia]] y con miras a lo que parece mejor; es aceptación consciente de lo mejor, es evitar un reproche justificado</i> Pl.<i>Def</i>.412c, αἰδὼς δὲ μεσότης ἀναισχυντίας καὶ καταπλήξεως el autodominio es un término medio entre la desvergüenza y la excesiva timidez</i> Arist.<i>EE</i> 1233<sup>b</sup>26, cf. <i>EE</i> 1221<sup>a</sup>1, <i>MM</i> 1193<sup>a</sup>1, <i>EN</i> 1128<sup>b</sup>10, ὥσπερ δὲ παράκειται φαῦλά τινα ἀστείοις τισὶν οἷον θάρρει μὲν τὸ θράσος, ἡ δ' [[αἰσχύνη]] τῇ αἰδοῖ como hay cosas malas al lado de las buenas, como audacia al lado de valor y vergüenza al lado de respeto</i> Demetr.<i>Eloc</i>.114, δῆλον ὅτι τὴν αἰδῶ νῦν ἀντὶ τῆς αἰσχύνης ὀνομάζων D.Chr.13.7, τὴν πίστιν παραβῆναι, τὴν αἰδῶ ἐγκαταλιπεῖν romper la palabra dada, abandonar el escrúpulo moral</i> M.Ant.3.7, ἔρως δ' ἀπενόσφισεν αἰδῶ la pasión anuló el autodominio</i> Musae.98, cf. 96, 97, ἡ γὰρ [[ἑαυτοῦ]] αἰδὼς ἑκάστῳ φυγὴ τῶν αἰσχρῶν ... ἐξ ἀνάγκης γίνεται el autorrespeto (e.d. el autodominio) por necesidad trae como consecuencia la huida de lo torpe</i> Hierocl.<i>in CA</i> 9<br /><b class="num">•</b>esp. en la fórmula [[αἰδώς]] μ' ἔχει [[me da reparo]] ἀφεῖναι τοὔπος οὐκ [[αἰδώς]] μ' ἔχει no tengo reparo en soltar esta palabra</i> A.<i>Fr</i>.132c.12, αἰ. μ' ἔχει ἐς ὄμματ' ἐλθεῖν E.<i>Or</i>.460, cf. 101, Pl.<i>Sph</i>.217d<br /><b class="num">•</b>personif. [[la Mesura]], [[la Vergüenza]], [[el Escrúpulo]] Αἰδὼς καὶ Νέμεσις Hes.<i>Op</i>.200, θεὰν γὰρ οὐ τὴν Ἀναίδειαν ἀλλὰ τὴν Αἰδῶ νομίζουσι (cf. <i>supra</i> Hes.<i>Op</i>.324) consideran diosa no a la Desvergüenza sino a la Mesura</i> X.<i>Smp</i>.8.36, Αἰδοῦς σφισι (Ἀθηναίοις) βωμός ἐστι Paus.1.17.1<br /><b class="num">•</b>considerada nodriza de Atenea, Paus.Gr.α 43 (cf. [[Αἰδώ]]).<br /><b class="num">5</b> [[respeto]], [[miedo]], [[vergüenza ante la opinión ajena]] en los hombres gener. ref. a la opinión sobre el valor guerrero <i>Il</i>.15.561, 657, 17.336<br /><b class="num">•</b>como [[exclamation]] [[qué vergüenza]] [[αἰδώς]], ὦ Λύκιοι· πόσε φεύγετε <i>Il</i>.16.422, cf. 5.787<br /><b class="num">•</b>[[sentido del honor]], [[pundonor]] πολεμικοί ... γιγνόμεθα, τὸ μὲν ὅτι αἰδὼς σωφροσύνης πλεῖστον μετέχει somos buenos guerreros porque el sentido del honor participa en gran medida de la cordura</i> Th.1.84<br /><b class="num">•</b>personif. [[nobleza]], <i>AP</i> 2.341<br /><b class="num">•</b>ref. a otros sentimientos [[vergüenza]] οὐδέ οἱ αἰδὼς γίγνεται, ἥ τ' ἄνδρας μέγα σίνεται ἠδ' ὀνίνησι ni tiene la vergüenza que a veces hace mucho daño y a veces aprovecha a los hombres</i>, <i>Il</i>.24.44, cf. Hes.<i>Op</i>.318, αἰδὼς δ' οὐκ ἀγαθὴ κεχρημένῳ ἀνδρὶ παρεῖναι la vergüenza no es buena consejera para el necesitado</i>, <i>Od</i>.17.347, cf. Hes.<i>Op</i>.317, E.<i>Hipp</i>.385, δι' αἰδῶ ἢ καὶ φόβον por vergüenza o miedo</i> D.C.41.2.1<br /><b class="num">•</b>en diosas o mujeres [[pudor]], [[vergüenza]] θεαὶ μένον αἰδοῖ οἴκοι ἑκάστη las diosas se quedaron en casa todas por pudor</i>, <i>Od</i>.8.324, θέλω τί τ' εἴπην, [[ἀλλά]] με κωλύει αἴδως quiero decir algo, pero el pudor me lo impide</i> Sapph.137.2, cf. 5, κιθῶνι ἐκδυομένῳ συνεκδύεται καὶ τὴν αἰδῶ [[γυνή]] Hdt.1.8, μετὰ αἰδοῦς 1<i>Ep.Ti</i>.2.9, σέβας φιλοπάρθενον αἰδοῦς Nonn.<i>D</i>.48.335, ἀμφὶ δὲ μηροῖς ... ὕφασμα, γυναικείης σκέπας αἰδοῦς en torno a los muslos ... un paño como protección de su pudor femenino</i> (pero cf. III) Nonn.<i>D</i>.48.120<br /><b class="num">•</b>personif. [[Pudor]] n. de la luna entre los caldeos, Hsch. (cf. [[Αἰδώ]]).<br /><b class="num">II</b> como cualidad propia de reyes y nobles [[dignidad]], [[majestad]], [[distinción]] ἀγορεύει αἰδοῖ μειλιχίῃ habla con agradable dignidad</i>, <i>Od</i>.8.172, ὃ γὰρ δυνάμει τε καὶ αἰδοῖ Τρηχῖνος προβέβηκε Hes.<i>Sc</i>.354, [[αἰδώς]] ... ὡς εἴ πέρ τε θεμιστοπόλων βασιλήων <i>h.Cer</i>.214.<br /><b class="num">III</b> [[lo que da vergüenza]], [[partes sexuales]], [[vergüenzas]] χλαῖνάν τ' ἠδὲ χιτῶνα, τά τ' αἰδῶ ἀμφικαλύπτει <i>Il</i>.2.262, ὅτε ... αἰδῶ τ' αἰσχύνωσι κύνες (de un cadáver) cuando los perros desfiguren sus vergüenzas</i>, <i>Il</i>.22.75, μέχρι παρ' αἰδῶ τέμνει Arat.493, cf. D.H.7.72, Hsch.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Se suele formular esta raíz como *<i>ais</i>-, cf. aaa. <i>ēra</i> ‘[[honor]]’ y c. otro vocalismo ai. <i>īḍe</i> ‘[[venerar]]’ < *<i>isd</i>-; con alargamiento -<i>d</i> en gót. <i>aistan</i> ‘[[recelar de]]’ y gr. [[αἰδώς]]; a su vez <i>ais</i>- podría explicarse como *<i>°H<sup>i̯</sup>°s</i>- o como *<i>°His</i>- sin que existan datos para elegir entre ambas posibilidades. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=όος-οῦς (ἡ) :<br /><b>I. 1</b> sentiment de | |btext=όος-οῦς (ἡ) :<br /><b>I. 1</b> [[sentiment de l'honneur]];<br /><b>2</b> honte, pudeur : αἰδοῦς ἐμπίπλασθαι XÉN être plein de modestie ; δι' αἰδοῦς ἔχουσα [[ὄμμα]] ἐλεύθερον EUR la pudeur voilant son noble regard ; avec l'inf., honte, crainte de;<br /><b>3</b> [[honte]] : τάχ' [[ἄν]] τιν' αἰδῶ κἀπ' ἐμοὶ βλέψας λάβοι SOPH peut-être éprouverait-il qqe honte (de son abattement), ne fût-ce qu'après avoir jeté les yeux sur moi;<br /><b>4</b> crainte respectueuse, respect : αἰδοῦς τυγχάνειν [[ὑπό]] τινος XÉN obtenir le respect de qqn;<br /><b>5</b> [[égards]], [[pitié]], [[miséricorde]], [[respect de l'infortune]];<br /><b>II. 1</b> [[ce qui cause la honte]], [[sujet de honte]] : [[αἰδώς]], Ἀργεῖοι IL quelle honte, Grecs !;<br /><b>2</b> [[parties honteuses]];<br />[[NT]]: [[sens de la honte]], [[sens de l'honneur]], [[sens de la modestie]], [[timidité]], [[révérence]], [[égard pour les autres]], [[respect]], [[pudeur]].<br />'''Étymologie:''' DELG origine incertaine. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=[[αἰδώς]] -οῦς, zonder contr. -όος, ἡ, Aeol. αἴδως [[αἴδομαι]]<br /><b class="num">1.</b> sociale emotie (altijd gebaseerd op relaties), die leidt tot terughoudendheid in gedrag<br /><b class="num">2.</b> schaamte, schroom, gêne:; ἐν φρεσὶ θέσθε... αἰδῶ καὶ νέμεσιν geef schaamte en verontwaardiging een plaats in uw hart Il. 13.121; αἰδοῦς … ἐνεπίμπλατο hij werd vervuld van schaamte Xen. Cyr. 1.4.4; δακρύων … πένθιμον αἰδῶ tranen van verdriet en schaamte Aeschl. Suppl. 579; [[αἰδώς]] [[τις]] μ’ [[ἔχει]] ik voel een zekere gêne (met τό + inf. om te) Plat. Sph. 217d; ook concr. voor reden tot schaamte; αἰδὼς μὲν [[νῦν]] ἧδέ γ’ … [[Ἴλιον]] εἰσαναβῆναι dit is nu wel een schande, om terug te wijken naar Ilion Il. 17.336; ook de angst voor gezichtsverlies eergevoel.<br /><b class="num">3.</b> respect, eerbied, ontzag:; [[οὐδέ]] οἱ αἰδὼς γίγνεται en evenmin kent hij (Achilles) eerbied Il. 24.44; καὶ ὑπ’ ἄλλων αἰδοῦς [[τεύξει]] je zult ook van anderen respect krijgen Xen. Cyr. 1.6.10; tegenover minderen genade, medelijden, vergiffenis.<br /><b class="num">4.</b> personif. Αἰδώς Schaamte, Schroom; Respect; Genade.<br /><b class="num">5.</b> schaamdelen:. τά τ’ αἰδῶ ἀμφικαλύπτει die de schaamdelen verbergen Il. 2.262. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=όος = οῦς, ἡ, <i>[[Ehrfurcht]]</i>, bes. gegen Vornehmere, αἰδοῖ εἴκων, ἐς γενεὴν ὁρόων <i>Il</i>. 10.238, ἀοιδοὶ [[τιμῆς]] ἔμμοροί εἰσι καὶ αἰδοῦς <i>Od</i>. 8.480; θεὸν ὣς ἱλάσκονται αἰδοῖ μειλιχίῃ Hes. <i>Th</i>. 92 vgl. <i>Od</i>. 8.172; βασιλέως [[αἰδώς]] Plut. <i>Rom</i>. 18. – Übh. <i>sittliche [[Scheu]], [[Scham]]</i>, [[Unrecht]] zu tun, [[αἰσχύνη]] [[dagegen]] [[Scham]], daß man [[Unrecht]] [[getan]] habe, [[obwohl]] Thuc. 1.84 sie als [[Synonyma]] [[behandelt]]; über den [[Zusammenhang]] mit [[δέος]] s. Plat. <i>Euthyphr</i>. 12; [[φόβος]] [[entgegengesetzt]] Soph. <i>Aj</i>. 1076; αἰδῶ θέσθ' ἐνὶ θυμῷ, scheuet euch, habt [[Ehrgefühl]], <i>Il</i>. 15.561; mit [[νέμεσις]] verb. 13.122; αἰδῶ [[λαβεῖν]] Soph. <i>Aj</i>. 338; αἰδῶ συνεκδῦναι Her. 1.8; mit dem inf. [[Scheu]], etwas zu tun, Aesch. <i>Ag</i>. 922, 1177; αἰδὼς ἔχειμε Plat. <i>Soph</i>. 217 du. oft Plut.; αἰδοῖ βιαζόμενος Plat. oft, z.B. <i>Phaedr</i>. 254a. – Als [[Göttin]] Ζηνὶ [[σύνθακος]] Soph. <i>O.C</i>. 1267, in [[Athen]] [[verehrt]] Paus. 1.17.1. – Ganz [[absolut]] [[αἰδώς]], Ἀργεῖοι, es ist eine [[Schande]], <i>Il</i>. 5.787. – Auch <i>was [[Ehrfurcht]] einflößt</i>, αἰδὼς καὶ [[χάρις]] <i>h.Cer</i>. 214. – <i>[[Nachsicht]], [[Vergebung]]</i>, = [[αἴδεσις]], Antiph. 1.26 Plat. <i>Legg</i>. IX.867e. – <i>[[Schamglied]], [[Scham]], Il</i>. 2.262, Dion.Hal. 1.80. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''αἰδώς:''' οῦς ἡ<br /><b class="num">1</b> [[благоговейный страх]], [[почтение]], [[почтительность]] (τινος Pind., Plat.): [[τιμῆς]] [[ἔμμορος]] καὶ αἰδοῦς Hom. пользующийся почетом и уважением; αἰδοῖ εἴκων Hom. уступая чувству уважения; εἰπὲ πάντα, τὴν ἐμὴν αἰδῶ μεθεῖς Aesch. говори все, отбросив почтительный страх;<br /><b class="num">2</b> [[чувство стыда]], [[стыд]], [[стыдливость]], [[совесть]] (αἰ. καὶ [[δίκη]] Plat.): αἰδῶ [[θέσθαι]] ἐνὶ θυμῷ Hom. или αἰδῶ [[λαβεῖν]] Soph. проникнуться чувством стыда; αἰδοῖ βιαζόμενος Plat. побуждаемый чувством стыда (совестью);<br /><b class="num">3</b> [[стыд]], [[позор]]: αἰ., ὦ Λύκιοι, [[πόσε]] φεύγετε; Hom. какой позор, ликийцы! Куда вы бежите?;<br /><b class="num">4</b> [[честь]], [[достоинство]] (αἰ. καὶ [[χάρις]] HH);<br /><b class="num">5</b> [[милосердие]], [[милость]]: [[ἔστι]] Ζηνὶ [[σύνθακος]] θρόνων αἰ. ἐπ᾽ ἔργοις πᾶσι Soph. вместе с Зевсом восседает на престоле милосердие ко всем деяниям;<br /><b class="num">6</b> Hom. = [[αἰδοῖον]]. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[αἰδέομαι]]<br /><b class="num">I.</b> a [[sense]] of [[shame]], [[shame]], [[modesty]], [[self]]-[[respect]], Hom., etc.:—personif., Ζηνὶ [[σύνθακος]] θρόνων Αἰδώς Shame that shares his [[throne]] with [[Zeus]], Soph.<br /><b class="num">2.</b> [[regard]] for others, [[respect]], [[reverence]], Theogn.; τὴν ἐμὴν αἰδῶ [[respect]] for me, Aesch.<br /><b class="num">II.</b> that [[which]] causes [[shame]], and so,<br /><b class="num">1.</b> a [[shame]], Il.; as an [[exclamation]], [[shame]]! [[αἰδώς]], Ἀργεῖοι, κακ' ἐλέγχεα! Il.; [[αἰδώς]], ὦ Λύκιοι: ποῖ φεύγετε; Il.<br /><b class="num">2.</b> = τὰ αἰδοῖα, Il. | |||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
|auten=οῦς: [[shame]] ([[restraint]]), | |auten=οῦς: [[shame]] ([[restraint]]), [[regard]], [[respect]], [[mercy]] (see [[αἰδέομαι]]); ‘[[scruple]],’ αἰδῶ καὶ νέμεσιν, Il. 13.122 (cf. Il. 15.561), αἰδὼς | καὶ [[δέος]], Il. 15.657; ‘[[diffidence]],’ Od. 3.14; in [[reproach]], [[αἰδώς]]! ‘[[for]] [[shame]],’ Il. 16.422, Il. 5.787; w. acc. and inf., ‘it's [[over]] [[bold]],’ Od. 3.22; equiv. to [[αἰδοῖον]], ‘[[that]] [[hide]] [[thy]] [[nakedness]],’ Il. 2.262. | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[αἰδώς]] ([[αἰδώς]], -οῖ coni., -ῶ.) <br /> | |sltr=[[αἰδώς]] ([[αἰδώς]], -οῖ coni., -ῶ.) <br /><b>a</b> abs., [[sense]] of [[honour]] Ζεῦ τέλεἰ, αἰδῶ δίδοι καὶ τύχαν (O. 13.115) “εἴ [[τις]] [[ἔχθρα]] [[πέλει]] ὁμογόνοις αἰδῶ καλύψαι” (P. 4.146) καί [[σφιν]] ἐπὶ γλυκεραῖς εὐναῖς ἐρατὰν βάλεν αἰδῶ [[modesty]] (P. 9.12) αἰδὼς γὰρ ὑπὸ [[κρύφα]] κέρδει κλέπτεται, ἃ φέρει [[δόξαν]] (N. 9.33) τὸ δ' εὐβουλίᾳ τε καὶ α[ἰδ]οῖ ἐγκείμενον αἰεὶ θάλλει (Pae. 2.51) <br /><b>b</b> c. gen., [[reverence]], [[regard]] [[for]] ἐν δ' ἀρετὰν ἔβαλεν καὶ χάρματ ἀνθρώποισι προμαθέος [[αἰδώς]] (O. 7.44) [[ὄφρα]] Μηδείας τοκέων ἀφέλοιτ' αἰδῶ [[respect]] [[for]] her parents (P. 4.218) | ||
}} | }} | ||
{{ | {{Abbott | ||
| | |astxt=[[αἰδώς]] (-όος), -οῦς, ἡ, [in LXX: III Mac 1:19 4:5 *;] <br />a [[sense]] of [[shame]], [[modesty]]: I Ti 2:9 (for exx., v. MM, VGT, s.v.). †SYN.: [[αἰσχύνη]] (v. Thayer, 14; Tr., Syn., §xix; Cremer, 611 f.; CGT on I Ti, [[l.c.]]). | ||
}} | |||
{{StrongGR | |||
|strgr=[[perhaps]] from Α (as a [[negative]] [[particle]]) and [[εἴδω]] ([[through]] the [[idea]] of [[downcast]] eyes); [[bashfulness]], i.e. ([[towards]] men), [[modesty]] or ([[towards]] God) [[awe]]: [[reverence]], shamefacedness. | |||
}} | |||
{{Thayer | |||
|txtha=((όος) (οῦς, ἡ; from Homer down; a [[sense]] of [[shame]], [[modesty]]: [[reverence]], λατρεύειν, Θεῷ [[μετά]] αἰδοῦς καί εὐλαβείας, [[but]] L T Tr WH εὐλαβείας καί δέους). (Synonyms: [[αἰδώς]], [[αἰσχύνη]]: Ammonius distinguishes the words as follows: [[αἰδώς]] καί [[αἰσχύνη]] διαφέρει, [[ὅτι]] ἡ [[μέν]] [[αἰδώς]] ἐστιν [[ἐντροπή]] [[πρός]] ἕκαστον, ὡς [[σεβομένως]] [[τίς]] [[ἔχει]]. [[αἰσχύνη]] δ' ἐφ' [[οἷς]] [[ἕκαστος]] ἁμαρτών σιαχύνεται, ὡς μή [[δέον]] τί πράξας. καί ἀιδεῖται [[μέν]] [[τίς]] [[τόν]] πατέρα. αἰσχύνεται δέ ὅς μεθύσκεται, etc., etc.; [[accordingly]], [[αἰδώς]] is [[prominently]] objective in its [[reference]], having [[regard]] to others; [[while]] [[αἰσχύνη]] is subjective, [[making]] [[reference]] to [[oneself]] and [[one]]'s actions. Cf. Schmidt, [[chapter]] 140. It is [[often]] said [[that]] [[αἰδώς]] precedes and prevents the [[shameful]] Acts, [[αἰσχύνη]] reflects [[upon]] its consequences in the [[shame]] it brings [[with]] it' (Cope, [[Aristotle]], rhet. 5,6, 1). [[αἰδώς]] is the nobler [[word]], [[αἰσχύνη]] the stronger; [[while]] "[[αἰδώς]] would [[always]] [[restrain]] a [[good]] [[man]] from an [[unworthy]] Acts, [[αἰσχύνη]] would [[sometimes]] [[restrain]] a [[bad]] [[one]]." Trench, §§ 19,20.) | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''αἰδώς:''' -όος, συνηρ. -οῦς, <i>ἡ</i> ([[αἰδέομαι]]),<br /><b class="num">I. 1.</b> [[αίσθημα]] ντροπής, [[ντροπή]], [[μετριοφροσύνη]], αυτοεκτίμηση, σε Όμηρ. κ.λπ.· προσωποποιημένη, Ζηνὶ [[σύνθακος]] θρόνων Αἰδώς, η Αιδώς που μοιράζεται το θρόνο του [[Δία]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[φροντίδα]] για τους άλλους, [[έγνοια]], [[σεβασμός]], [[ευλάβεια]], [[σέβας]], σε Θέογν.· <i>τὴν ἐμὴν αἰδῶ</i>, σεβασμό προς εμένα, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> [[καθετί]] που προκαλεί [[ντροπή]].<br /><b class="num">1.</b> [[αισχύνη]], [[σκάνδαλο]], σε Ομήρ. Ιλ.· ως επιφών., [[ντροπή]]! [[αἰδώς]], <i>Ἀργεῖοι</i>, [[κάκ]]' ἐλέγχεα! στο ίδ.· [[αἰδώς]], <i>ὦ Λύκιοι</i>· [[ποῖ]] φεύγετε; στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> <i>τὰ αἰδοῖα</i>, στο ίδ. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''αἰδώς''': -όος, συνῃρ. -οῦς, [[ἐντροπή]], [[αἴσθημα]] ἐντροπῆς, Ἰλ. Ω. 45· ὁ δ’ ἀγορεύει αἰδοῖ μειλιχίῃ, Ὀδ. Θ. 172, κτλ.: - [[συναίσθησις]] αἰδοῦς ἢ [[τιμῆς]], [[φιλοτιμία]]· αἰδῶ θέσθ’ ἐνὶ θυμῷ, ἔχετε φιλοτιμίαν, Ἰλ. Ο. 561· ἴσχε γὰρ αἰδὼς καὶ [[δέος]], = ἐκράτησεν αὐτοὺς [[ὀπίσω]], ἀνέκοψεν αὐτοὺς αἰδὼς καὶ [[φόβος]], [[αὐτόθι]] 657 (ἴδε ἐν λ. [[δέος]])· αἰδοῖ εἴκων, Κ. 238· [[οὕτως]]: ἀλλὰ με κωλύει [[αἰδώς]], Ἀλκαῖος 55· ἅμα κιθῶνι ἐκδυομένῳ συνεκδύεται καὶ τὴν αἰδῶ [[γυνή]], Ἡρόδ. 1 8· [[αἰδώς]] τίς μ’ ἔχει, Πλάτ. Σοφ. 217D· αἰδὼς καὶ [[δίκη]], ὁ αὐτ. Πρωτ. 322C· αἰδοῦς ἐμπίπλασθαι, Ξεν., κτλ. - κατὰ προσωποποιΐαν· Ζηνὶ [[σύνθακος]] θρόνων Αἰδώς, Σοφ. Ο. Κ. 1268. 2) [[κοσμιότης]] πρὸς τοὺς ἄλλους, [[σεβασμός]]· αἰδοῦς οὐδεμιῆς ἔτυχον, Θέογν. 1266, πρβλ. Εὐρ. Ἡρακλείδ. 461· αἰδὼς τοκέων, = σεβασμὸς πρὸς αὐτούς, Πινδ Π. 4. 388· τὴν ἐμὴν αἰδῶ, σεβασμὸν πρὸς ἐμέ. Αἰσχύλ. Πέρσ. 699· αἰδῶ λαβεῖν ἐπὶ τινι, Σοφ. Αἴ. 345· δακρύων πένθιμον αἰδῶ, = δάκρυα θλίψεως καὶ οἴκτου, Αἰσχύλ. Ἱκ. 577· τὸ γὰρ τραφῆναι μὴ κακῶς αἰδῶ φέρει, Εὐρ. Ἱκ. 911. 3) [[ἔλεος]], [[συγχώρησις]], Ἀντιφῶν 114. 16. Πλάτ. Νόμ. 867E. II. πᾶν ὅ,τι προξενεῖ αἰδῶ ἢ σεβασμόν, καὶ οὕτω: 1) [[αἰσχύνη]], [[σκάνδαλον]], [[αἰδώς]], Ἀργεῖοι, κάκ’ ἐλέγχεα! Ἰλ. Ε 787, κτλ· [[αἰδώς]], ὦ Λύκιοι· ποῖ φεύγετε; Π. 422· αἰδὼς μὲν νῦν ἥδε..., Ρ. 336. 2) τὰ αἰδοῖα, Ἰλ. Β. 262. 3) ἀξιοπρέπεια, μεγαλεῖον, αἰδὼς καὶ [[χάρις]], Ὕμ. Ὁμ. εἰς Δήμ. 214. (περὶ τῆς Ὁμηρ. ἰδέας τῆς λέξ. ἴδε Γλάδστ. Ὅμ. 2. 431 κἑξ). | |||
}} | |||
{{Chinese | |||
|sngr='''原文音譯'''：a„dèj 埃多士<br />'''詞類次數'''：名詞（2）<br />'''原文字根'''：羞怯<br />'''字義溯源'''：害羞*，謙遜，尊重，廉恥；或由（[[α]] / [[ἄλφα]]）= （[[ἄνευ]]）=不*）與（[[οἶδα]]）=垂視）組成。這字的本意是尊重更高的權力，如尊敬諸神，尊重法律等；尊敬的態度是謙遜，也帶著羞怯。若有人不尊敬諸神，就會受到淩辱，侮辱。在（ 提前2:9）的廉恥，有些聖經學者認為，應譯為：謙遜，端莊<br />'''同源字'''：1） （[[αἰδώς]] / [[δέος]]）害羞 2） （[[ἀναίδεια]]）鹵莽<br />'''同義字'''：1） （[[αἰδώς]] / [[δέος]]）害羞 2） （[[αἰσχύνη]]）羞恥 3） （[[ἀσχημοσύνη]]）不禮貌，可羞恥 4） （[[ἀτιμία]]）卑賤，羞辱 5） （[[ἐντροπή]]）羞愧 6） （[[ἐπαισχύνομαι]]）感覺羞恥 7） （[[ὀνειδισμός]]）侮辱 8） （[[ὄνειδος]]）醜名 9） （[[ὕβρις]]）侮辱，傷害<br />'''出現次數'''：總共（1）；提前（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 廉恥（1） 提前2:9 | |||
}} | |||
{{WoodhouseAdverbsReversed | |||
|woodadr=[[deference]], [[mercifulness]], [[modesty]], [[regard]], [[respect]], [[respectfulness]], [[reverence]], [[shame]], [[feeling of constraint]], [[feeling of shame]] | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[ντροπή]], [[σεβασμός]]). Ἀπό τή ρίζα αισδ- τοῦ [[αἰδοῦμαι]]. Δές γιά περισσότερα παράγωγα στό [[ρῆμα]] [[αἰδοῦμαι]]. | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[pudor]]'', [[shame]], [[modesty]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.84.3/ 1.84.3]. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[respect]]=== | |||
Albanian: respekt; Amharic: ክብር; Arabic: اِحْتِرَام; Egyptian Arabic: احترام; Gulf Arabic: احترام; Armenian: հարգանք; Avar: хӏурмат; Azerbaijani: hörmət, sayğı, ehtiram, xətir; Bashkir: хөрмәт, ихтирам; Belarusian: павага, паважанне, пашана; Bengali: সম্মান; Breton: doujañs; Bulgarian: уважение; Burmese: ရိုသေ, အရိုအသေ; Catalan: respecte; Chinese Mandarin: 尊重, 尊敬; Czech: respekt, úcta; Danish: respekt; Dutch: [[respect]], [[achting]], [[eerbied]]; Esperanto: respekto, respektemo, altestimo; Estonian: lugupidamine; Finnish: kunnioitus; French: [[respect]]; Friulian: rispiet; Galician: respecto; Georgian: პატივისცემა; German: [[Achtung]], [[Respekt]]; Greek: [[σεβασμός]]; Ancient Greek: [[αἴδεσις]], [[αἰδώς]], [[ἐντροπή]], [[ἐπιτιμία]], [[θεραπεία]], [[θεραπηΐη]], [[καταλογή]], [[σέβας]], [[φιλοτιμία]], [[φιλοτιμίη]]; Hebrew: כָּבוֹד; Hindi: सम्मान, आदर; Hungarian: tisztelet, elismerés, megbecsülés; Icelandic: virðing; Indonesian: hormat; Irish: meas, urraim, oirmhidin, ómós; Italian: [[rispetto]]; Japanese: 尊敬, 崇敬, 尊重, 重視; Kazakh: құрмет, қадір, сый; Khmer: ការគោរព, គារវៈ; Korean: 존중(尊重), 경의(敬意); Kurdish Central Kurdish: ڕێز; Kyrgyz: кадыр, кадырдоо, сый; Ladin: respet; Latgalian: cīns; Latin: [[respectus]], [[observantia]], [[reverentia]]; Latvian: cieņa; Lithuanian: pagarba; Macedonian: почит, респект; Malay: hormat, adab; Maltese: rispett; Maori: kauanuanu, whakaute; Marathi: आदर; Mongolian: хүндэтгэл; Norwegian Bokmål: respekt; Nynorsk: respekt; Occitan: respècte; Old Javanese: sĕmbah; Pashto: احترام; Persian: احترام, ادب; Plautdietsch: Acht; Polish: respekt, szacunek, estyma, poważanie, uważanie, atencja, atentacja; Portuguese: [[respeito]]; Romanian: respect; Russian: [[уважение]], [[почтение]]; Samoan: āva; Sanskrit: आदर, सम्मान; Scottish Gaelic: onair, urram, suim; Serbo-Croatian Cyrillic: поштовање; Roman: poštovánje; Sicilian: rispettu; Slovak: rešpekt, úcta; Slovene: spoštovanje; Spanish: [[respeto]]; Swahili: adabu; Swedish: respekt, aktning; Tabasaran: гьюрмат; Tagalog: paggalang; Tajik: эҳтиром, ҳурмат, иззат, адаб; Tamil: மதிப்பு; Tatar: хөрмәт, ихтирам; Telugu: గౌరవం; Tetum: respeitu; Thai: ความเคารพ; Tongan: fakaʻapaʻapa; Turkish: saygı, hürmet; Turkmen: hormat; Ukrainian: повага, поважання, пошана; Urdu: آدر, احترام; Uyghur: ھۆرمەت, ئىززەت; Uzbek: hurmat, izzat, ehtirom; Vietnamese: sự tôn trọng; Welsh: parch; Westrobothnian: lydn, lidn, stäv; Zazaki: hurmet, adab, semen | |||
===[[forgiveness]]=== | |||
Albanian: falje; Arabic: مَغْفِرَة, غُفْرَان, مُسَامَحَة, عَفْو; Armenian: ներում; Aromanian: ljirtari, ljirtãciuni; Azerbaijani: əfv, bağışlama, bağışlanma; Belarusian: прабачэнне; Bengali: ক্ষমা, মাফি, মাগফিরাত; Bulgarian: опрощение, прошка, извинение; Burmese: ခွင့်လွှတ်ခြင်း; Cebuano: kapasayloan; Chinese Mandarin: 饒恕／饶恕, 寬恕／宽恕; Czech: odpuštění; Danish: tilgivelse, eftergivelse; Dutch: [[vergeving]], [[vergiffenis]]; Esperanto: pardono; Estonian: andeksand, andeksandmine; Finnish: anteeksianto, anteeksi antaminen, anteeksiantamus; French: [[pardon]]; Georgian: შენდობა, პატიება; German: [[Verzeihung]], [[Vergebung]]; Gothic: 𐌰𐍆𐌻𐌴𐍄; Greek: [[συγχώρεση]], [[συγγνώμη]]; Ancient Greek: [[αἴδεσις]], [[αἰδώς]], [[αἴδως]], [[ἄφεσις]], [[ἱλασμός]], [[σύγγνοια]], [[ξύγγνοια]], [[συγγνώμη]], [[συγχώρησις]]; Hebrew: סְלִיחָה; Hindi: क्षमा, माफ़ी; Hungarian: megbocsátás; Irish: maitheamh; Italian: [[perdono]]; Japanese: 容赦; Kazakh: кешірім; Korean: 용서(容恕); Kurdish Central Kurdish: لێبوردن; Kyrgyz: кечирүү; Lao: ການໃຫ້ອະໄພ; Latin: [[venia]], [[remissio]]; Latvian: piedošana; Lithuanian: atleidimas; Macedonian: прошка, извинение; Malagasy: Famelana; Manx: maih, maihnys; Maori: murunga, murunga hara; Norwegian Bokmål: tilgivelse; Old English: forġiefnes; Persian: بخشش, گذشت, معافی; Polish: wybaczenie, przebaczenie, odpuszczenie; Portuguese: [[perdão]]; Romanian: iertare, scuză, pardon; Russian: [[прощение]], [[извинение]]; Serbo-Croatian Cyrillic: опроштење, извињење; Roman: oprošténje, izvinjénje; Slovak: odpustenie; Slovene: odpuščanje; Spanish: [[perdón]]; Swahili: ghofira; Swedish: förlåtelse; Tagalog: kapatawaran; Tajik: бахшиш, гузашт; Thai: อโหสิกรรม, การให้อภัย; Tocharian B: kṣānti; Turkish: af, bağışlama; Ukrainian: прощення, пробачення; Urdu: مُعَافِی; Uzbek: kechirish, kechirim; Vietnamese: sự tha thứ; Volapük: pard | |||
===[[shame]]=== | |||
Aklanon: huya'; Albanian: turp; Arabic: خَجَل; Aragonese: vergüenya; Armenian: ամոթ, խայտառակություն; Aromanian: arushini; Assamese: লাজ; Asturian: vergoña, vergüeña, vergüenza, virgüenza, vergonza; Azerbaijani: abır, ayıb, utanc; Bashkir: оят; Belarusian: сорам, стыд; Bengali: লজ্জা, শরম; Bikol Central: supog; Bulgarian: срам, свян; Catalan: vergonya; Chechen: эхь; Chinese Mandarin: 羞辱, 羞恥, 羞耻, 恥辱, 耻辱; Corsican: vargogna; Crimean Tatar: ayıp; Czech: stud, hanba; Danish: skam; Dutch: [[schaamte]], [[schande]]; Emilian: vargåggna; Esperanto: honto; Estonian: häbi; Fala: vergonza; Finnish: häpeä; French: [[honte]]; Friulian: vergonze, vergonge; Galician: vergoña, vergonza; Georgian: სირცხვილი; German: [[Scham]], [[Schande]]; Gothic: 𐌹𐌳𐍅𐌴𐌹𐍄, 𐌰𐌹𐍅𐌹𐍃𐌺𐌹; Greek: [[ντροπή]]; Ancient Greek: [[αἰδώς]], [[αἴδως]], [[αἶσχος]], [[αἰσχύνη]], [[αἰσχυντηλία]], [[ἀσχημόνησις]], [[ἀσχημοσύνη]], [[ἐντροπή]], [[ἐντροπίη]], [[κατήφεια]], [[ὄνειδος]], [[σέβας]]; Hebrew: בּוּשָׁה; Hindi: शर्म, लज्जा; Hungarian: szégyen; Icelandic: háðung, skömm; Ido: shamo; Indonesian: malu; Ingush: эхь; Irish: náire; Istriot: varguogna; Italian: [[vergogna]]; Japanese: 恥, 羞恥心, 面汚し; Javanese: isin; Kazakh: ұят; Khmer: ខ្មាស, អាស្រូវ, ហិរិ, លជ្ជាភាព; Korean: 수치; Kurdish Central Kurdish: عەیب, شەرم, شوورەیی; Northern Kurdish: şerm, eyb; Kyrgyz: уят; Latgalian: kauns; Latin: [[pudor]]; Latvian: kauns; Lezgi: айиб; Lingala: nsóni; Macedonian: срам; Maori: ngaringariā, whakamā, aniutanga, māteatea; Mirandese: bergonha, bargonha; Mongolian Cyrillic: ичгүүр; Mongolian: ᠢᠴᠢᠭᠦᠷᠢ; Nahuatl: pinauia; Neapolitan: scuorno; Norwegian: skam; Occitan: vergonha; Old Church Slavonic Cyrillic: срамъ, сти̑д; Glagolitic: ⱄⱃⰰⰿⱏ; Old East Slavic: соромъ; Old English: sċamu; Old Javanese: isin; Ossetian: ӕфсӕрм; Pashto: شرم; Persian: شرم; Plautdietsch: Schaund; Polish: wstyd, hańba, sromota; Portuguese: [[vergonha]]; Romanian: rușine; Russian: [[стыд]], [[срам]], [[позор]]; Sanskrit: लज्जा; Sardinian: bergugna, bregúngia, birgonza, bregunza, brigunza, frigonza, vilgonza, bilgonza; Serbo-Croatian Cyrillic: сра̑м; Roman: srȃm, stȋd; Sichuan Yi: ꎲ; Sicilian: virgogna, vrigogna, vriogna, vivrogna, briogna, russura; Slovak: stud, hanba; Slovene: sram; Spanish: [[vergüenza]], [[acholo]]; Swahili: aibu; Swedish: skam; Tagalog: hiya; Tajik: шарм; Tamil: வெட்கம்; Tatar: оят; Telugu: సిగ్గు; Tetum: moe; Thai: ความละอายใจ; Tocharian B: kwīpe, yase; Turkish: utanç, ayıp; Turkmen: utanç, uýat; Ugaritic: 𐎁𐎅𐎘; Ukrainian: сором, ганьба, стид; Urdu: شرم; Uyghur: نومۇس, ئۇيات; Uzbek:, nomus, uyat, sharm; Venetian: vargogna; Vietnamese: sự xấu hổ, sự thẹn, sự ngượng, sự hổ thẹn; Yagnobi: шарм; Zazaki: şerm, eyv, eib, ar | |||
}} | }} | ||