3,271,683
edits
σῶμα: Difference between revisions
m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
(c2) |
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
||
| (90 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=soma | |Transliteration C=soma | ||
|Beta Code=sw=ma | |Beta Code=sw=ma | ||
|Definition= | |Definition=σώματος, τό (Arc. dat. pl.<br><span class="bld">A</span> σωμάτεσι ''IG''5(2).357.156 (Stymphalus, iii B.C.)), [[body]] of [[man]] or [[beast]], but in Hom., as Aristarch. remarks (v. Apollon.''Lex.''), always [[dead body]], [[corpse]] (whereas the [[living]] [[body]] is [[δέμας]]), ὥς τε λέων ἐχάρη μεγάλῳ ἐπὶ σώματι κύρσας Il.3.23, cf. 18.161; ς. δὲ οἴκαδ' ἐμὸν δόμεναι πάλιν 7.79; σ. κατελείπομεν [[ἄθαπτος|ἄθαπτον]] Od.11.53; ὦν . . σώματ' ἀκηδέα κεῖται 24.187; so also in Hes.''Sc.''426, Simon.119, Pi.''O.''9.34, [[Herodotus|Hdt.]]7.167, Posidon.14 J., ''Ev.Marc.''15.43, etc.; τὸ σῶμα τοῦ τεθνεῶτος Pl.''R.''469d, cf. ''Grg.''524c, D.43.65; σ. νεκρόν ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''51.7 (ii A.D.); [[νεκρὸν σῶμα]] Gal.18(2).93, cf. [[νεκρός]] II.1; μέγιστον σῶμα δειλαίας σποδοῦ = σῶμα μέγιστον ὃ νῦν [[σποδός]] ἐστι, S.''El.''758; also later, Wilcken ''Chr.''499 (ii/iii A.D.).<br><span class="bld">2</span> the [[living body]], Hes.''Op.''540, Batr.44, Thgn.650, Pi.''O.''6.56, ''P.''8.82, [[Herodotus|Hdt.]]1.139, etc.; δόμοι καὶ σώματα A.''Th.''896 (lyr.); [[γενναῖος]] τῷ σώματι S.''Ph.''51; [[εὔρωστος]] τὸ σῶμα X.''HG''6.1.6; [[τὸ σῶμα σῴζειν]] or [[τὸ σῶμα σῴζεσθαι]] = [[save one's life]], D.22.55, Th.1.136; [[τὸ σῶμα διασῴζειν]] or [[τὸ σῶμα διασῴζεσθαι]] Isoc.6.46, X.''An.''5.5.13; περὶ πολλῶν σωμάτων καὶ χρημάτων [[βουλεύειν]] Th.1.85; [[περὶ τοῦ σώματος ἀγωνίζεσθαι]] = [[fight for one's life]], Lys.5.1; [[ἔχειν τὸ σῶμα κακῶς]], [[ἔχειν τὸ σῶμα ὡς βέλτιστα]], etc., to [[be in a bad state of bodily health]], [[be in a good state of bodily health]], [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''3.12.1, 3.12.5.<br><span class="bld">3</span> [[body]], opp. [[spirit]] ([[εἴδωλον]]), Pi.''Fr.''131; opp. [[soul]] ([[ψυχή]]), Pl.''Grg.''493a, ''Phd.''91d; <b class="b3">τὰ τοῦ σώματος ἔργα</b> [[bodily]] [[labour]]s, [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]'' 2.8.2; [[αἱ τοῦ σώματος ἡδοναί]], [[αἱ κατὰ τὸ σῶμα ἡδοναί]] = [[bodily pleasures]], ib.1.5.6, Pl.''R.''328d; [[τὰ εἰς τὸ σῶμα τιμήματα]] = [[bodily punishments]], Aeschin.2.139; τὰ εἰς τὸ σῶμα [[ἀδίκημα|ἀδικήματα]] ''PHal.''1.193 (iii B.C.) .<br><span class="bld">4</span> [[animal body]], opp. [[plants]], Pl.''R.'' 564a (pl.); but of plants, ''1 Ep.Cor.''15.38.<br><span class="bld">5</span> [[civic rights]] (like Lat. [[caput]]), Lys.23.12; <b class="b3">ἄτιμοι τὰ σώματα</b> And.1.74; <b class="b3">μέρος ἠτιμῶσθαι τοῦ σώματος</b> D.51.12.<br><span class="bld">6</span> in [[NT]], of the [[sacramental]] [[body]] of [[Christ]], τοῦτό ἐστι τὸ σῶμα μου ''Ev.Matt.''26.26, cf. ''1 Ep.Cor.''10.16.<br><span class="bld">b</span> of the [[body]] of Christ's church, οἱ πολλοὶ ἓν σ. ἐσμεν ἐν Χριστῷ ''Ep.Rom.''12.5; <b class="b3">ἡ ἐκκλησία ἥτις ἐστὶ τὸ σῶμα [τοῦ Χριστοῦ]</b> ''Ep.Eph.''1.23.<br><span class="bld">II</span> [[periphrasis]], [[ἀνθρώπου σῶμα ἓν οὐδέν]] = [[ἄνθρωπος]] οὐδὲ [[εἷς]] (no single person), [[Herodotus|Hdt.]]1.32; especially in Trag., <b class="b3">σῶμα θηρός</b>, = [[θήρ]], [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''1568 (lyr.); [[τεκέων σώματα]] = [[τέκνον|τέκνα]], E.''Tr.''201 (lyr.); [[τὸ σὸν σῶμα]] = [[σύ]], Id.''Hec.''301; rarely in sg. of many persons, σῶμα τέκνων Id.''Med.''1108 (anap.).<br><span class="bld">2</span> a [[person]], [[human being]], <b class="b3">τὰ πολλὰ σώματα</b>, = [[οἱ πολλοί]], [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''676; <b class="b3">λευκὰ γήρᾳ σώματα</b> E. ''HF''909 (lyr.); σ. [[ἄδικος|ἄδικα]] Id.''Supp.''223, cf. [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''908a, ''PSI'' 4.359.9 366.7 (iii B.C.), etc.; <b class="b3">ἑκάστου τοῦ σώματος</b>, ''IG''12.22.14; [[κατὰ σῶμα]] = [[per person]], PRev.Laws50.9 (iii B.C.); καταστήσαντες τὸ σῶμα ἀφείσθωσαν τῆς ἐγγύης ''PMich.Zen.''70.12 (iii B.C.); <b class="b3">ἐργαζομένη αὑτῇ τῷ ἰδίῳ σώματι</b> [[work]]ing for [[herself]], [[earn]]ing her own [[living]], ''PEnteux.''26.7 (iii B.C.); [[τὰ φίλτατα σώματα]], of [[children]], Aeschin.3.78; freq. of slaves, <b class="b3">αἰχμάλωτα σώματα</b> D.20.77, ''IG''12(7).386.25 (Amorgos, iii B.C.), ''SIG''588.64 (Milet., ii B.C.), etc.; <b class="b3">οἰκετικὰ σώματα</b> Lexap.Aeschin.1.16, cf. ''SIG''633.88 (Milet., ii B.C.); δοῦλα Poll.3.78; <b class="b3">ἐλεύθερα σώματα</b> X.''HG''2.1.19, Plb.2.6.6, etc.; later, [[σῶμα]] is used abs. for a [[slave]], PHib.1.54.20 (iii B.C.), Plb.12.16.5, ''Apoc.''18.13, etc.; σ. γυναικεῖον, ᾇ ὄνομα . . ''GDI''2154.6 (Delph., ii B.C.); a usage censured by Poll.l.c. and Phryn.355; also of [[troops]], τὴν τῶν σωμάτων σύνταξιν Aen.Tact.1.1; μηχανήμασιν ἢ σώμασιν [[ἐναντιοῦσθαι]] ὧδε Id.32.1.<br><span class="bld">III</span> generally, a [[body]], i.e. any [[corporeal]] [[substance]], <b class="b3">δεῖ αὐτὸ</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">τὸ ὄν</b>) σ. μὴ ἔχειν Meliss.9; ἢ μέγεθός ἐστιν ἢ σ. ἐστιν Gorg.3; [[σῶμα ἄψυχον]], [[σῶμα ἔμψυχον]], [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''245e, cf. ''Plt.''288e, Arist.''Ph.''265b29, al.; ὁ λίθος σ. ἐστι Luc.''Vit.Auct.''25; φασὶν οἱ μὲν σ. εἶναι τὸν χρόνον, οἱ δὲ ἀσώματον S.E.''M.''10.215; <b class="b3">κυκλικὸν σῶμα</b>, of one of the [[sphere]]s, Jul.''Or.''5.162b, al.; <b class="b3">τὸ πέμπτον σῶμα</b> the [[fifth]] [[element]], Philol.12, ''[[Placita Philosophorum|Placit.]]''1.3.22, Jul.''Or.''4.132c; [[metallic]] [[substance]], Olymp. Alch.p.71 B.<br><span class="bld">2</span> Math., [[figure]] of [[three]] [[dimension]]s, [[solid]], opp. a [[surface]], etc., Arist.''Top.''142b24, ''Metaph.''1020a14, al.<br><span class="bld">IV</span> the [[body]] or [[whole]] of a thing, especially of [[complete]] [[part]]s of the [[body]], τὸ σῶμα τῶν νεφρῶν Id.''HA''497a9; τὰ σ. τῶν αἰσθητηρίων Id.''GA''744b24; <b class="b3">τὸ σῶμα τῆς γαστρός, τὸ σῶμα τῆς κοιλίας</b>, Gal.15.667,806; σ. παιδοποιόν Ael.''NA''17.42: generally, the [[whole]] [[body]] or [[frame]] of a thing, ὑπὸ σώματι γᾶς A.''Th.'' 947 (lyr.); <b class="b3">τὸ σῶμα τοῦ παντός, τὸ σῶμα τοῦ κόσμου</b>, Pl.''Ti.''31b. 32c; <b class="b3">ὕδωρ, ποταμοῦ σῶμα</b> Chaerem.17; [[τὸ σῶμα τῆς πίστεως]] = [[the body of the proof]], i.e. [[argument]]s, Arist.''Rh.''1354a15; τῆς λέξεως Longin.''Rh.''p.188 H.; of a [[body]] of [[writing]]s, Cic.''Att.''2.1.4; [[text]] of a [[document]], opp. [[ὑπογραφή]], ''BGU''187.12 (ii A.D.), cf. ''PFay.''34.20 (ii A.D.); of a [[will]], ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''494.30 (ii A.D.).<br><span class="bld">2</span> <b class="b3">ξύλα σώματα</b> [[log]]s, opp. [[κλάδος|κλάδοι]], ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''1738.3 (iii A.D.); σ. μέγα περσέας ''CPHerm.''7 ii 27, cf. iii 8 (iii A.D.). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1059.png Seite 1059]] τό, der | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1059.png Seite 1059]] τό, der [[Leib]], sowohl von Menschen als von Tieren; bei Hom. immer der <b class="b2">todte Leib, </b>der [[Leichnam]], Apollon. Lex. Hom. ed. Bekk. p. 148, 23, Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 86. Das Wort erscheint übrigens bei Hom. nur an acht Stellen, Iliad. 3, 23. 7, 79. 18, 161. 22, 342. 23, 169 Odyss. 11, 53. 12, 67. 24, 187, während [[νέκυς]] und [[νεκρός]] weit häufiger sind. In dem Ἀγὼν Ἡσιόδου καὶ Ὁμήρου kommt [[σῶμα]] dreimal vor; zweimal läßt der Verfasser den Homer das Wort vom lebendigen Leibe gebrauchen, Hesiod. ed. 2 Goettl. p. 317, 8. 320, 17, während an der dritten Stelle er selbst, in eigner Person redend, es vom todten Leibe gebraucht, p. 323, 8. – Homerisch ist [[σῶμα]] gebraucht Pind. N. 9, 23 O. 9, 34 Aeschyl. Pers. 275 Soph. Ant. 1198 Ai. 1063. – »Die Beziehung von [[σῶμα]] zu [[σάος]], σῶς, [[σαόω]], [[σώζω]]«, meint G. Curtius Grundz. d. Griech. Et. 2. Aufl. S. 340, »sei deshalb schwierig, weil [[σῶμα]] nach Aristarchs Beobachtung bei Homer nur cadaver bedeute«. Allein dieser Umstand möchte vielmehr umgekehrt »die Beziehung« grade erst ermöglichen. Denn warum könnte [[σῶμα]] wohl nicht »das Gerettete« sein, »das Davongebrachte«, »das Uebriggebliebene«, das, was den Freunden und Verwandten von dem Todten blieb, nachdem die Seele entflohen? Nennt man doch z. B. die übriggebliebenen Bruchstücke einer verloren gegangenen Schrift τὰ σωζόμενα! Zuerst dürfte [[σῶμα]] von den Leichen im Kampfe gefallener Krieger gebraucht sein, welche durch die Genossen dem Feinde entrissen und aus dem Schlachtgetümmel hinweggerettet waren; dies νεκροὺς ἐρύειν spielt im Homer eine große Rolle; Iliad. 17, 692 ἀλλὰ σύ γ' αἶψ' Ἀχιλῆι εἰπεῖν, αἴ κε τάχιστα [[νέκυν]] ἐπὶ νῆα [[σαώσῃ]] γυμνόν; vgl. 24, 35. Von Menschen wird [[σῶμα]] bei Hom. Iliad. 7, 79. 22, 342 Odyss. 11, 53. 12, 67. 24, 187 gebraucht, von Tieren Iliad. 3, 23. 23, 169 und wahrscheinlich auch Iliad. 18, 161. – Vom [[lebendigen Leibe]] scheint das Wort zuerst bei Hesiod. O. 540 gebraucht zu sein, vgl. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 160. Zweifelhaft kann die Bedeutung in der einzigen sonst noch bekannten Hesiodeischen Stelle erscheinen, Sc. 426. – Vom lebendigen Leibe Pind. O. 6, 56 P. 8, 82 Aeschyl. Pers. 199 Soph. O. C. 200 Herodot. 1, 32. 139. So bei Att. oft; im <span class="ggns">Gegensatz</span> der Seele, des Geistes, ψυχὴ καὶ [[σῶμα]] Plat. Phaedr. 246 c; αἱ κατὰ τὸ [[σῶμα]] ἡδοναί Rep. I, 328 d; τὰ εἰς τὸ [[σῶμα]] τιμήματα, Leibesstrafen, Aesch. 2, 139; – der ganze [[Mensch]], [[die Person]], rein körperlich gefaßt, Plat. Legg. X, 908 a; Xen. Cyr. 7, 5, 73; σώματα δοῦλα, ἐλεύθερα, Xen. Hell. 2, 1, 12; Mem. 3, 5, 2; Sp., wie Pol., oft; – von Leibeignen, Sklaven, σώματα αἰχμάλωτα δεῦρ' ἤγαγε Dem. Lpt. 76; vgl. Lob. Phryn. 378; – wie wir Leib und Leben, Gut und Blut sagen, so Griechisch σώματα καὶ χρήματα; τὰ ἑαυτῶν σώματα προέσθαι Xen. An. 1, 9, 12; σωμάτων στερηθῆναι 2, 1, 12. – Auch ein einzelnes [[Glied]], bes. das Zeugungsglied, [[σῶμα]] παιδοποιόν, Ael. H. A. 17, 62. – Übh. jedes [[Ganze]], jede [[Gesammtheit]], bes. ein aus mehrern Gliedern oder Teilen zusammengesetztes Ganzes, τὸ τοῦ κόσμ ου [[σῶμα]] Plat. Tim. 32 c. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{bailly | ||
| | |btext=ατος (τό) :<br /><b>I.</b> [[corps]] ; <i>p. opp. à l'âme</i> [[ψυχή]] ; <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> <i>dans Hom.</i> corps mort, cadavre (<i>en parl. d'un corps vivant</i> [[δέμας]]);<br /><b>2</b> <i>postér.</i> corps vivant : τὸ [[σῶμα]] σῴζειν THC, διασῴζειν XÉN sauver sa vie ; περὶ τοῦ σώματος κινδυνεύειν ISOCR exposer sa vie ; être animé, homme <i>ou</i> animal : τὸ σὸν [[σῶμα]] EUR ta personne, <i>càd</i> toi ; [[σῶμα]] ἀνικάτου θηρός SOPH le corps du monstre invincible, pour le monstre invincible, <i>càd</i> Cerbère ; τὰ πολλὰ σώματα SOPH <i>c.</i> οἱ πολλοί la plupart ; δοῦλα καὶ ἐλεύθερα σώματα XÉN êtres esclaves et libres ; <i>particul. avec idée de dédain</i> σώματα οἰκετικά ESCHN serviteurs;<br /><b>3</b> matière, objet tangible, <i>p. opp. à ce qui est insaisissable (comme un souffle, une ombre, etc.)</i> ; le point capital, le fondement : τῆς πίστεως ARSTT le corps de la preuve;<br /><b>II.</b> [[partie du corps]], [[organe]] <i>avec l'indication de l'organe dont on veut parler</i>.<br />'''Étymologie:''' orig. inconnue ; pê p. *σκῶμα, de la R. Σκυ couvrir, envelopper. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=σῶμα, σώματος, τό dood lichaam, lijk (bij Hom. steeds in deze bet.); zelden na Hom.:; σώματα ὅλα καταγίζων lijken in hun geheel verbrandend Hdt. 7.167; τὸ σῶμα τοῦ τεθνεῶτος het lichaam van de dode Plat. Resp. 469d; kadaver:. λέων ἐχάρη μεγάλῳ ἐπὶ σώματι κύρσας een leeuw is blij als hij stuit op een groot kadaver Il. 3.23. lichaam, lijf:; τὰ οὐνόματα σφι ἐόντα ὅμοια τοῖσι σώμασι hun namen die in overeenstemming zijn met hun lichamen Hdt. 1.139; overdr. leven:. ἀγαπῶντες ὅτι τὰ σώματα διεσωσάμεθα blij dat wij het vege lijf gered hebben Xen. An. 5.5.13. persoon:; σῴζει τὰ πολλὰ σώματα ἡ πειθαρχία gehoorzaamheid aan de leiding redt de meeste personen (van de stad) Soph. Ant. 676; μηδέ... περὶ πολλῶν σωμάτων... βουλεύσωμεν laten we niet over vele personen beslissen Thuc. 1.85.1; als omschrijving:; ἀνθρώπου σῶμα een menselijk individu Hdt. 1.32.8; σῶμα θηρός het beest (Cerberus) Soph. OC 1568; jur. als rechtspersoon civiele status, bestaan:. μέρος ἠτιμῶσθαι τοῦ σώματος dat hij een deel van zijn burgerstatus kwijt is (nl. iem. die drie maal iets onwettigs heeft voorgesteld) Dem. 51.12. lichaam (als substantie):; τὸ μὲν σῶμά ἐστιν ἡμῖν σῆμα ons lichaam is voor ons een graf Plat. Grg. 493a; christ..; τοῦτό ἐστιν τὸ σῶμά μου dit is mijn lichaam (bij eucharistie) NT Mt. 26.26; overdr.. οἱ πολλοὶ ἓν σῶμά ἐσμεν ἐν Χριστῷ wij zijn allen tezamen één lichaam in Christus NT Rom. 12.5. lichaam, massa:; ὑπὸ δε σώματι γᾶς πλοῦτος ἄβυσσος ἔσται onder hun lichaam zal een onmetelijke rijkdom van aarde zijn Aeschl. Sept. 949; τὸ σῶμα τοῦ κόσμου de wereldmassa Plat. Tim. 32c; hoofdbestanddeel, kern:. ὅπερ ἐστὶ σῶμα τῆς πίστεως wat de kern van de bewijsvoering is Aristot. Rh. 1354a15. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{elru | ||
| | |elrutext='''σῶμα:''' ᾰτος τό (Pind. dat. pl. σωμάτεσσι)<br /><b class="num">1</b> (мертвое), [[тело]], [[труп]], Hom., Hes., Her., Pind.: σ. σποδοῦ Soph. сожженный труп;<br /><b class="num">2</b> [[живое тело]] Hes., Pind., Her.: αἱ κατὰ τὸ σ. ἡδοναί Plat. плотские наслаждения; τὰ εἰς τὸ σ. τιμήματα Aeschin. телесные наказания;<br /><b class="num">3</b> [[человек]] (δόμοι καὶ σώματα Aesch.; σώματα καὶ χρήματα Thuc.): καὶ χρήματα καὶ τὰ ἑαυτῶν σώματα Xen. (их) имущество и они сами;<br /><b class="num">4</b> [[жизнь]]: τὸ σ. (δια)σώζειν или (δια)σώζεσθαι Thuc., Isocr., Xen., Dem. спасать свою жизнь; τῶν σωμάτων στερηθῆναι Xen. лишиться жизни; περὶ τοῦ σώματος ἀγωνίζεσθαι Lys. бороться за свою жизнь;<br /><b class="num">5</b> (описательно, без перевода): τὸ σὸν σ. Eur. = σύ; τὰ πολλὰ σώματα Soph. = οἱ [[πολλοί]]; σ. ἀνικάτου του [[θηρός]] Soph. = ὁ [[ἀνίκατος]] [[θήρ]]; δοῦλα καὶ ἐλεύθερα σώματα Xen. = δοῦλοι καὶ ἐλεύθεροι;<br /><b class="num">6</b> [[раб]] Polyb.;<br /><b class="num">7</b> [[основа]], [[сущность]] (τῆς πίστεως Arst.);<br /><b class="num">8</b> физ., мат. тело: μεγέθους τὸ ἐπὶ [[τρία]] σ. (ἐστιν) Arst. то, что имеет три измерения, есть тело;<br /><b class="num">9</b> [[совокупность]], [[масса]], [[система]] (τοῦ κόσμου Plat.);<br /><b class="num">10</b> анат. [[орган]], [[аппарат]]: τὸ σ. τῶν νεφρῶν Arst. почки. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 23: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=(-α nom., voc.; -άτεσσι, -ασι, -ατ（α).) | |sltr=(-α nom., voc.; -άτεσσι, -ασι, -ατ（α).) [[body]] of men, animals, [[dead]] or [[alive]]. [[ἴων]] ξανθαῖσι καὶ παμπορφύροις ἀκτῖσι βεβρεγμένος ἁβρὸν [[σῶμα]] (O. 6.56) ῥάβδον, βρότεα σώμαθ' ᾇ κατάγει κοίλαν πρὸς ἄγυιαν θνᾳσκόντων (O. 9.34) [[τέτρασι]] δ' [[ἔμπετες]] [[ὑψόθεν]] σωμάτεσσι (P. 8.82) σώματα δὲ παρὰ Κρονίδαν Κένταυρον ἀσθμαίνοντα κόμιζεν ([[varia lectio|v.l.]] σώματι, unde σώματι ἀσθμαίνοντι coni. Tricl.) (N. 3.47) λευκανθέα σώμασι πίαναν καπνόν (N. 9.23) ἀθάναται δὲ βροτοῖς ἁμέραι, [[σῶμα]] δ' ἐστὶ θνατόν Παρθ. 1. 1. [[σῶμα]] μὲν πάντων ἕπεται θανάτῳ περισθενεῖ fr. 131. 1. “πυρὶ δ' ὑπνόωντε σώματα” (of oxen) fr. 168. 4. dub. ]σῴμᾳτ ἀποφθιμένων (legit Welcker, Ambrosch: non vidit Schwartz) Θρ. 3. 5. | ||
}} | }} | ||
{{Abbott | {{Abbott | ||
|astxt=[[σῶμα]], -τος, τό, [in LXX for | |astxt=[[σῶμα]], -τος, τό, [in [[LXX]] for גְּוִיָּה,בָּשָׂר, etc., and for Aram. נְבֵלָה;] <br />a [[body]].<br /><b class="num">1.</b>Prop., of the [[human]] [[body]],<br /><b class="num">(a)</b>as [[always]] in Hom. (opp. to [[δέμας]]), of the [[dead]] [[body]]: Mt 27:58, 59 Mk 15:43, al.; <br /><b class="num">(b)</b>of the [[living]] [[body]]: Lk 11:34, I Co 6:13, al.; ἐν σ. [[εἶναι]], He 13:3; as the [[instrument]] of the [[soul]], τὰ διὰ τοῦ σ., II Co 5:10; opp. to [[πνεῦμα]], Ro 8:10, I Co 5:3 7:4, Ja 2:26; to [[ψυχή]], Mt 6:25 10:28, Lk 12:22 (cf. Wi 1:1, al.); to τὸ π. καὶ ἡ ψ., I Th 5:23; σ. ψυχικόν, opp. to σ. πνευματικόν, I Co 15:44; ὁ ναὸς τοῦ σ. [[αὐτοῦ]] (gen. epexeg.), Jo 2:21; τὸ σ. τ. ταπεινώσεως (Hebraistic "gen. of [[definition]]"; M, Pr., 73f.; Bl., §35, 5), opp. to τὸ σ. τ. δοξῆς [[αὐτοῦ]], Phl 3:21; [[similarly]], τὸ σ. τ. σαρκός, Col 1:22; σ. τοῦ θανάτου ([[subject]] to [[death]]), Ro 7:24; σ. τ. ἁμαρτίας, Ro 6:6; <br /><b class="num">(c)</b>[[periphrasis]], ἀνθρώπου, [[then]] absol., [[σῶμα]] (Soph., Xen., al.), a [[person]], and in [[later]] writers (Polyb., al.), a [[slave]]: Re 18:13 (cf. MM, i, ii, xxiv; Deiss., BS, 160). <br /><b class="num">2.</b>Of the bodies of animals: [[living]], Ja 3:3; [[dead]], He 13:11 (Ex 29:14, al.). <br /><b class="num">3.</b>Of [[inanimate]] objects (cf. Eng. "[[heavenly]] bodies"): I Co 15:37, 38 40 (Diod., al.). <br /><b class="num">4.</b>Of [[any]] [[corporeal]] [[substance]] (Plat., al.): opp. to [[σκιά]], Col 2:17. Metaph., of a [[number]] of persons united by a [[common]] [[bond]]; in NT, of the Church as the [[spiritual]] [[body]] of Christ: Ro 12:5, I Co 10:16, 17 12:13, 27, Eph 1:23 2:16 4:4, 12, 16 5:23, 30, Col 1:18, 24 2:19 3:15; ἓν σ. κ. ἓν [[πνεῦμα]], Eph 4:4. | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
| Line 32: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=σώματος, τό ([[apparently]] from [[σῶς]] '[[entire]]' ([[but]] cf. [[Curtius]], § 570; others from the [[root]], ska, sko, 'to [[cover]]', cf. Vanicek, p. 1055; [[Curtius]], p. 696)), the Sept. for בָּשָׂר, גְּוִיָּה, etc.; נְבֵלָה (a [[corpse]]), [[also]] for Chaldean גֶּשֶׁם; a [[body]]; and:<br /><b class="num">1.</b> the [[body]] [[both]] of men and of animals (on the [[distinction]] [[between]] it and [[σάρξ]] [[see]] [[σάρξ]], [[especially]] 2at the [[beginning]]; (cf. Dickson, St. Paul's [[use]] of 'Flesh' and 'Spirit', p. 247ff));<br /><b class="num">a.</b> as [[everywhere]] in [[Homer]] ([[who]] calls the [[living]] [[body]] [[δέμας]] and [[not]] infreqently in [[subsequently]] Greek writings, a [[dead]] [[body]] or [[corpse]]: [[universally]], Prayer of Manasseh , R G; (R G); τό [[σῶμα]] τίνος, [[Hesiod]] | |txtha=σώματος, τό ([[apparently]] from [[σῶς]] '[[entire]]' ([[but]] cf. [[Curtius]], § 570; others from the [[root]], ska, sko, 'to [[cover]]', cf. Vanicek, p. 1055; [[Curtius]], p. 696)), the Sept. for בָּשָׂר, גְּוִיָּה, etc.; נְבֵלָה (a [[corpse]]), [[also]] for Chaldean גֶּשֶׁם; a [[body]]; and:<br /><b class="num">1.</b> the [[body]] [[both]] of men and of animals (on the [[distinction]] [[between]] it and [[σάρξ]] [[see]] [[σάρξ]], [[especially]] 2at the [[beginning]]; (cf. Dickson, St. Paul's [[use]] of 'Flesh' and 'Spirit', p. 247ff));<br /><b class="num">a.</b> as [[everywhere]] in [[Homer]] ([[who]] calls the [[living]] [[body]] [[δέμας]] and [[not]] infreqently in [[subsequently]] Greek writings, a [[dead]] [[body]] or [[corpse]]: [[universally]], Prayer of Manasseh, R G; (R G); τό [[σῶμα]] τίνος, [[Hesiod]] down, the [[living]] [[body]]: — of animals, τό [[σῶμα]], [[absolutely]], ἐν σώματι [[εἶναι]], of [[earthly]] [[life]] [[with]] its troubles, τό [[αἷμα]], τό [[σῶμα]] and τά [[μέλη]] of it, τό [[σῶμα]] the [[temple]] of τό [[ἅγιον]] [[πνεῦμα]], τά [[διά]] τοῦ σωματου [[namely]], πραχθεντα, τό [[πνεῦμα]], in ἡ [[ψυχή]], in ἡ [[ψυχή]] and τό [[πνεῦμα]] [[together]], in [[σῶμα]] ψυχικόν and [[σῶμα]] πνευματικόν are [[distinguished]], [[πνευματικός]], 1and [[ψυχικός]], a.); τό [[σῶμα]] τίνος, Winer's Grammar, 187 (176)), etc.; ὁ [[ναός]] τοῦ σωματου [[αὐτοῦ]], the [[temple]] [[which]] [[was]] his [[body]], τό [[σῶμα]] τῆς ταπεινώσεως [[ἡμῶν]], the [[body]] of [[our]] [[humiliation]] (subjective genitive), i. e. [[which]] we [[wear]] in [[this]] [[servile]] and [[lowly]] [[human]] [[life]], opposed to τό [[σῶμα]] τῆς δόξης [[αὐτοῦ]] (i. e. τοῦ Χριστοῦ), the [[body]] [[which]] Christ has in his glorified [[state]] [[with]] God in [[heaven]], [[διά]] τοῦ σωματου τοῦ Χριστοῦ, [[through]] the [[death]] of Christ's [[body]], [[διά]] τῆς προσφοράς τοῦ σωματου Ἰησοῦ Χριστοῦ, [[through]] the [[sacrificial]] [[offering]] of the [[body]] of Jesus Christ, τό [[σῶμα]] τῆς σαρκός, the [[body]] consisting of [[flesh]], i. e. the [[physical]] [[body]] ([[tacitly]] opposed to Christ's [[spiritual]] [[body]], the [[church]], [[see]] 3below), [[σῶμα]] τοῦ θανάτου, the [[body]] [[subject]] to [[death]], given [[over]] to it (cf. Winer's Grammar, § 30,2 β.), ἡ [[σάρξ]]:, and in the [[flesh]] [[also]] the incentives to [[sin]] ([[see]] [[σάρξ]], 4), gives [[origin]] to the [[following]] phrases: μή βασιλευέτω ἡ [[ἁμαρτία]] ἐν τῷ θνητῷ [[ὑμῶν]] σώματι, Winer's Grammar, 524 (488)); αἱ πράξεις τοῦ σώματος, [[σῶμα]] τῆς ἁμαρτίας, the [[body]] [[subject]] to, the [[thrall]] of, [[sin]] (cf. Winer's Grammar, § 30,2 β.), τό [[σῶμα]] τῆς σαρκός, [[subject]] to the incitements of the [[flesh]], has τό [[σῶμα]] τῶν ἁμαρτιῶν τῆς σαρκός). δοξάζετε [[τόν]] Θεόν ἐν τῷ σώματι [[ὑμῶν]], μεγαλύνειν [[τόν]] Χριστόν ἐν τῷ σώματι, [[εἴτε]] [[διά]] ζωῆς, [[εἴτε]] [[διά]] θανάτου, παραστῆσαι τά σώματα θυσίαν ... τῷ Θεῷ (i. e. by [[bodily]] [[purity]] (cf. Meyer at the [[passage]])), σώματα; [[once]] so in the [[NT|N.T.]]: Vulg. [[correctly]] translates by mancipia (A. V. slaves) (σώματα τοῦ οἴκου, σώματα [[καί]] κτήνη, Ἰουδαικα σώματα, Lob. ad Phryn., p. 378f ([[add]] (from [[Sophocles]] Lexicon, [[under]] the [[word]]), [[Polybius]] 1,29, 7; 4,38, 4, [[also]] 3,17, 10 bis); the earlier and [[more]] [[elegant]] Greek writings said σώματα δοῦλα, ὀικετικα, etc.).<br /><b class="num">2.</b> The [[name]] is transferred to the bodies of plants, σώματα ἐπουράνια, bodies [[celestial]], i. e. the bodies of the [[heavenly]] luminaries and of angels ([[see]] [[ἐπουράνιος]], 1), and σώματα ἐπίγεια, bodies [[terrestrial]] (i. e. bodies of men, animals, and plants), [[ἅπαν]] [[σῶμα]] τῆς τῶν ὅλων φύσεως ... τό [[σῶμα]] τοῦ κόσμου, diod. 1,11).<br /><b class="num">3.</b> tropically [[σῶμα]] is used of a ([[large]] or [[small]]) "[[number]] of men [[closely]] united [[into]] [[one]] [[society]], or [[family]] as it were; a [[social]], [[ethical]], mystical [[body]]"; so in the [[NT|N.T.]] of the [[church]]: τοῦ Χριστοῦ added, ἕν [[σῶμα]] [[καί]] ἕν [[πνεῦμα]], ἡ [[σκιά]] and τό [[σῶμα]] are [[distinguished]] as the [[shadow]] and the [[thing]] itself [[which]] casts the [[shadow]]: σκιάν αἰτησόμενος βασιλείας, ἧς ἥρπασεν ἑαυτῷ τό [[σῶμα]], Josephus, b. j. 2,2, 5; ([[Philo]] de confus. ling. § 37; Lucian, Hermot. 79)). | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=το / [[σῶμα]], ΝΜΑ<br /><b>1.</b> το [[σύνολο]] τών μελών και τών οργάνων που απαρτίζουν έναν ζωντανό οργανισμό (α. «έχει αθλητικό [[σώμα]]» β. «ὁ [[λύχνος]] | |mltxt=το / [[σῶμα]], ΝΜΑ<br /><b>1.</b> το [[σύνολο]] τών μελών και τών οργάνων που απαρτίζουν έναν ζωντανό οργανισμό (α. «έχει αθλητικό [[σώμα]]» β. «ὁ [[λύχνος]] τοῦ σώματός ἐστιν ὁ [[ὀφθαλμός]]», ΚΔ<br />γ. «...τὸ [[σῶμα]] [[μάλα]] [[εὔρωστος]] καὶ [[ἄλλως]] [[φιλόπονος]]», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> το [[κορμί]], η υλική [[υπόσταση]] του ανθρώπου, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] την [[ψυχή]] ή το [[πνεύμα]] (α. «[[είμαι]] η [[ψυχή]] και ντύθηκα το [[σώμα]] για να σέ βρω», Παλαμ.<br />β. «ἀσθενεῖ τὸ [[σῶμα]], ἀσθενεῖ μου καὶ ἡ [[ψυχή]]», Παρ. Καν.<br />γ. «φοβεῖται μὴ ἡ ψυχὴ [[ὅμως]] καὶ θειότερον καὶ [[κάλλιον]] ὂv τοῦ σώματος προαπολλύηται», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[λείψανο]], [[πτώμα]] (α. «η πατρική γη θα δεχθεί σε λίγο το [[σώμα]] του...» β. «Ἰωσὴφ τολμήσας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾱτον καὶ ᾐτήσατο τὸ [[σῶμα]] τοῦ Ἰησοῦ», ΚΔ<br />γ. «[[σῶμα]] γὰρ... κατελείπομεν ἡμεῖς ἄκλαυτον καὶ ἄθαπτον», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>4.</b> η [[μάζα]], η ύλη από την οποία αποτελείται ένα [[αντικείμενο]] (α. «ο [[νόμος]] της πτώσης τών σωμάτων» β. «ὁ [[λίθος]] σῶμά ἐστι», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>5.</b> <b>μαθημ.</b> [[σχήμα]] με [[τρεις]] διαστάσεις, στερεό, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] το επίπεδο ή την [[επιφάνεια]] (α. «[[στερεά]] σώματα» β. «σῶμά δέ ἐστι, τὸ τριχῇ διαστατόν, [[ἤγουν]] τὸ ἔχον [[μῆκος]] καὶ [[πλάτος]] καὶ [[βάθος]], [[ἤτοι]] [[πάχος]]», Δαμασκ.)<br /><b>6.</b> το ευχαριστιακό [[σώμα]] του Χριστού, ο [[άρτος]] της Θείας Ευχαριστίας («λάβετε, φάγετε, τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου», ΚΔ)<br /><b>7.</b> το [[σύνολο]] της χριστιανικής Εκκλησίας, με τον Χριστό ως [[κεφαλή]] και τους αγίους, τον κλήρο και τους πιστούς ως [[μέλη]] (α. «οι αιρετικοί αποκόπτονται από το [[σώμα]] της Εκκλησίας» β. «τοῦ σώματος τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ», Ιωάνν. Χρυσ.<br />γ. «[[σῶμα]] τὴν ἐκκλησίαν καὶ οἶκον θεοῦ ἐκ λίθων ζώντων οἰκοδομούμενον», Ωριγ.)<br /><b>8.</b> το ουσιώδες [[μέρος]] βιβλίου (α. «ποια [[άποψη]] υποστηρίζει στο [[σώμα]] της διατριβής;» β. «ὡς ἂν μὴ τὸ [[σῶμα]] τῆς παρούσης ἡμῖν διακόπτοιτο ἱστορίας», Ευσ.<br />γ. «ὡς τὸ [[σῶμα]] καὶ τὸ [[ὕφος]] τῆς προφητείας ὑπαγορεύει», Κλήμ. Αλ.)<br /><b>9.</b> ανθρώπινη ύπαρξη, [[άτομο]] (α. «για να κλαύσετε τα σώματα / που θε να βρει η [[συμφορά]]», <b>Σολωμ.</b><br />β. «τῶν δ' ὀρθουμένων σῴζει τὰ [[πολλά]] σώμαθ' ἡ [[πειθαρχία]]», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>βιολ.</b> το [[σύνολο]] τών κυττάρων που αποτελούν τη [[μάζα]] ενός φυτού ή ενός ζώου με [[εξαίρεση]] τα γεννητικά κύτταρα<br /><b>2.</b> <b>(φιλοσ.)</b> [[γενικός]] [[χαρακτηρισμός]] για πράγματα αντιληπτά με τις αισθήσεις<br /><b>3.</b> <b>μαθημ.</b> το [[σύνολο]] τών αριθμών που προκύπτουν από αλγεβρικό αριθμό, όταν αυτός συνδυάζεται [[προς]] τους ρητούς συντελεστές με τις [[τέσσερεις]] στοιχειώδεις πράξεις<br /><b>4.</b> το κύριο [[μέρος]] ενός συνόλου, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τα [[άκρα]] ή τα παραρτήματα («το [[σώμα]] της μηχανής»)<br /><b>5.</b> <b>στρ.</b> α) στρατιωτική [[δύναμη]] με δική της [[διοίκηση]] (α. «έφιππο [[σώμα]]» β. «άτακτα σώματα»)<br />β) [[τμήμα]] στρατού, [[ιδίως]] τεχνικών, σε [[αντιδιαστολή]] με το όπλο (α. «το [[σώμα]] του μηχανικού» β. «το υγειονομικό [[σώμα]]»)<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ψυχή]] τε και σώματι» — [[ολόψυχα]], ολοκληρωτικά<br />β) «[[σώμα]] με [[σώμα]]» ή «[[σώμα]] [[προς]] [[σώμα]]»<br />(για [[μάχη]]) εκ του [[συστάδην]], με άμεση [[συμπλοκή]] με τον εχθρό<br />γ) «εν σώματι» — όλοι [[μαζί]], με όλα τα [[μέλη]] ενός συνόλου<br />δ) «απλό [[σώμα]]»<br /><b>χημ.</b> [[άλλη]] [[ονομασία]] του χημικού στοιχείου<br />ε) «αστρικό [[σώμα]]»<br /><b>αστρον.</b> το [[ουράνιο]] [[σώμα]]<br />στ) «ετερόφωτο [[σώμα]]»<br /><b>αστρον.</b> [[ουράνιο]] [[σώμα]], [[χωρίς]] δικό του φως, που ανακλά το φως του Ηλίου το οποίο προσπίπτει [[επάνω]] του<br />ζ) «ακτινωτό [[σώμα]]»<br /><b>ανατ.</b> [[μοίρα]] του αγγειώδους χιτώνα του οφθαλμού με [[πάρα]] πολλές προσεκβολές, από τις οποίες αναρτάται ο [[κρυσταλλοειδής]] [[φακός]]<br />η) «ραβδωτό [[σώμα]]»<br /><b>ανατ.</b> φαιά [[μάζα]] στη [[βάση]] του εγκεφάλου του ανθρώπου<br />θ) «[[ξένο]] [[σώμα]]» ή αλλότριο [[σώμα]]»<br />i) <b>ιατρ.</b> [[σώμα]] που δεν αποτελεί [[μέρος]] του οργανισμού [[αλλά]] έχει εισέλθει από έξω ή έχει σχηματιστεί [[μέσα]] του<br />ii) <b>([[κτην]].)</b> [[αντικείμενο]] που προσλαμβάνεται [[μαζί]] με την [[τροφή]] από μυρηκαστικά και το οποίο, όταν [[είναι]] αιχμηρό, μπορεί να προκαλέσει τραυματική δικτυοπεριτονίτιδα λόγω μετανάστευσης διά μέσου του πεπτικού [[σωλήνα]] [[προς]] το [[διάφραγμα]] και την [[καρδιά]]<br />ι) «κοκκιώδες [[σώμα]]»<br /><b>ιατρ.</b> [[ονομασία]] λευκοκυττάρου μεγάλων διαστάσεων, που [[είναι]] γεμάτο με λιπώδεις κοκκιάσεις και απαντά σε [[αφθονία]] σε περιπτώσεις βλαβών του νευρικού συστήματος, ιδιαίτερα στην εγκεφαλική [[μαλάκυνση]] και σε άλλες εκφυλιστικές διεργασίες<br />ια) «κεντρικό [[σώμα]]»<br /><b>βιολ.</b> κεντρική χρωματινική [[μάζα]] τών κυανοφυκών, η οποία θεωρείται ως [[διάχυτος]] [[πυρήνας]]<br />ιβ) «[[μέλαν]] [[σώμα]]»<br /><b>φυσ.</b> <b>βλ.</b> [[μέλας]]<br />ιγ) «νομοθετικό [[σώμα]]»<br /><b>(νομ.)</b> <b>βλ.</b> [[νομοθετικός]]<br />ιδ) «[[σώμα]] του εγκλήματος»<br /><b>(νομ.)</b> το όργανο που χρησιμοποιήθηκε για την [[τέλεση]] του εγκλήματος<br />ιε) «[[σώμα]] εφοδιασμού και μεταφορών» — οργανωμένο [[σώμα]] του στρατού ξηράς, το οποίο έχει την [[ευθύνη]] για τη [[μεταφορά]] τών στρατευμάτων, όπου απαιτηθεί, και για τον εφοδιασμό και ανεφοδιασμό του στρατού σε καιρό ειρήνης ή πολέμου<br />ιστ) «[[σώμα]] στρατού»<br /><b>στρ.</b> [[μορφή]] σχηματισμού του στρατού ξηράς που αποτελείται από [[σύνολο]] μεραρχιών και συγκροτημάτων διαφόρων όπλων και σωμάτων, υπό την ενιαία [[διοίκηση]] αντιστρατήγου<br />ιζ) «[[σώμα]] υλικού πολέμου»<br /><b>στρ.</b> [[σώμα]] του στρατού ξηράς του οποίου [[αποστολή]] [[είναι]] να αποθηκεύει και να εφοδιάζει τις μονάδες με υλικό πολέμου<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[σύνολο]] προσώπων που συγκροτούν θρησκευτική [[κοινότητα]], [[οργάνωση]], [[τάξη]], [[ομάδα]] με καθορισμένες αρμοδιότητες (α. «δικαστικό [[σώμα]]» β. «νομοθετικό [[σώμα]]» γ. «τῷ προειρημένῳ σώματι τών Χριστιανῶν», Ευσ.)<br /><b>2.</b> συγκροτημένο [[βιβλίο]], [[τόμος]] [[μετά]] τη [[βιβλιοδεσία]] (α. «έχουν απομείνει [[είκοσι]] σώματα του πρώτου [[τόμου]]» β. «[[βιβλίον]] ἔχον ὅλην τὴν νέαν διαθήκην ἐν σώματι πολὺ καλῷ», Μόσχ. Ι.)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[ουράνιο]](ν) [[σώμα]]» — [[γενικός]] [[χαρακτηρισμός]] για τους πλανήτες, τους αστέρες και τους γαλαξίες<br /><b>μσν.</b><br />προσωπική [[εργασία]], προσωπική [[αγγαρεία]] («κελεύει δὲ ἐκ τούτων ὀκτακόσια μὲν ἐν σώματι λειτουργεῖν, τὰ δὲ λοιπὰ ἐν ἀπαργυρισμῷ», Αθ. Σχιλ.)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[μορφή]], [[κατά]] λέξιν [[σημασία]] τών γραφών («μή τὸ [[σῶμα]] τῆς ἐπιστολῆς ἀναγινώσκειν μόνον, αλλὰ καὶ τὴν [[κάτω]] κειμένην πρόσρησιν», Ιωάνν. Χρυσ.)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «αἱ τοῦ σώματος ἡδοναί» ή «αἱ κατὰ τὸ [[σῶμα]] ἡδοναί» — οι σαρκικές απολαύσεις, [[κυρίως]] η σεξουαλική [[ηδονή]] (<b>Πλάτ.</b> Μηναί.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> υλική ύπαρξη («ἢ μέγεθός ἐστιν ἢ σῶμά ἐστι», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «τὰ τοῦ σώματος ἔργα» — οι σωματικοί κόποι, η χειρωνακτική [[εργασία]] (<b>Ξεν.</b>)<br />β) «τὰ εἰς τὸ [[σῶμα]] ἀδικήματα» — αδικήματα που στρέφονται [[κατά]] της σωματικής ακεραιότητας <b>πάπ.</b><br />γ) «οἰκετικὰ σώματα» — οι δούλοι <b>(Αισχίν.)</b><br />δ) «[[σῶμα]] παιδοποιόν» — το γεννητικό όργανο <b>(Αιλ.)</b>.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Λ., άγνωστης ετυμολ., πιθ. αρχαία, η οποία παραμένει δυσερμήνευτη όπως και τ. άλλων ΙΕ γλωσσών με την [[ίδια]] σημ. (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>corpus</i>). Κατά μία [[άποψη]], η λ. [[σώμα]] έχει προέλθει από έναν τ. <i>tu</i><i>ō</i><i>mn</i> με αρχική σημ. «[[φούσκωμα]], [[πρήξιμο]]» (<span style="color: red;"><</span> ΙΕ [[ρίζα]] <i>t</i><i>ē</i><i>u</i>- «[[φουσκώνω]]») και συνδέεται, [[επομένως]], με τον τ. <i>σω</i>-<i>ρός</i>, ο [[οποίος]] εμφανίζει διαφορετικό [[επίθημα]] (<b>βλ.</b> και λ. [[σώος]]). Έχουν [[επίσης]] απόψεις για διάφορες άλλες συνδέσεις, όπως π.χ. με το ρ. [[σήπομαι]] (μέσω ενός τ. <i>σῶπ</i>-<i>μα</i>), με το ρ. [[σίνομαι]] «[[βλάπτω]]» ή με το αρχ. ινδ. <i>sty</i><i>ā</i> «[[πήζω]], [[γίνομαι]] [[σκληρός]]», οι οποίες, όμως, παραμένουν ανεπιβεβαίωτες. Η λ. απαντά ως β' συνθετικό πολλών λ. με τις μορφές -<i>σώματος</i> (από το θ. της γεν.) και σπανιότερα -<i>σωμος</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[σωματίδιο]](<i>ν</i>), [[σωματικός]], [[σωμάτιο]](<i>ν</i>), [[σωματώδης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[σωματίζω]], [[σωμάτινος]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[σωματότης]], [[σωματώ]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[σωματείο]](<i>ν</i>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[σωματάκι]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[σωμασκία]], [[σωματέμπορος]], <i>σωματοφύλακα</i>(-<i>αξ</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[σωματεκμαγείον]], [[σωματεμπορώ]], [[σωματοβλάβεια]], [[σωματοθήκη]], [[σωματοκάπηλος]], [[σωματομαχώ]], [[σωματοπλαστώ]], [[σωματοπλόκος]], [[σωματοποιός]], [[σωματοπρεπής]], [[σωματοτροφείον]], [[σωματοφθορώ]], <i>σωματοφορδός</i>, [[σωματοφυής]], [[σωματοφυλάκιον]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[σωματοειδής]], [[σωματοποιώ]], [[σωματουργός]], [[σωματοφθόρος]], [[σωματοφόρος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[σωματέμψυχος]], [[σωματηγός]], [[σωματοβόρος]], [[σωματογραφώ]], <i>σωματοεμψυχωμένως</i>, [[σωματοκτόνος]], [[σωματομιξία]], [[σωματόμορφος]], [[σωματοπράτης]], [[σωματόστρωτος]], [[σωματοτροφώ]], [[σωματοφρουρητήρ]], [[σωματοψύχως]], [[σωμαφορώ]], [[σωμεραστής]], [[σωμόβουβλον]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[σωματάρχης]], [[σωματογνωσία]], [[σωματογραφία]], [[σωματολογία]], [[σωματομετρία]], [[σωματόπλασμα]], [[σωματοσκοπία]], <i>σωματοτονία</i>, [[σωματοτροπίνη]], [[σωματοτρόπος]]. (Β' συνθετικό) [[ασώματος]] / [[άσωμος]], [[βαρύσωμος]], [[βραχύσωμος]], [[ενσώματος]], [[εύσωμος]] / -<i>σώματος</i>, [[λεπτόσωμος]], [[μεγαλόσωμος]] / -<i>σώματος</i>, [[ολοσώματος]] / [[ολόσωμος]], [[πλατύσωμος]], [[σύσσωμος]] / -<i>σώματος</i><br /><b>αρχ.</b><br />[[απαλοσώματος]], [[δισώματος]] / [[δίσωμος]], [[επισώματος]] / [[επίσωμος]], [[ηδυσώματος]], <i>θηλυκόσωμος</i>, [[ισοσώματος]] / <i>ισόσωμος</i>, [[ισχυροσώματος]], [[κοιλοσώματος]], [[λευκοσώματος]], [[λιμνοσώματος]], [[μαλακόσωμος]], [[μεγιστόσωμος]], [[μελανοσώματος]], [[μισοσώματος]], [[μονόσωμος]], [[ολιγοσώματος]], [[παντοσώματος]], [[πολυσώματος]], [[πυρισώματος]], [[σκληροσώματος]], [[στερνοσώματος]], [[στερροσώματος]], [[τρισώματος]] / [[τρίσωμος]], [[τρυγοσώματος]], [[φιλοσώματος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[γιγαντόσωμος]], [[γυμνόσωμος]], <i>ισχνόσωμος</i>, [[καλλίσωμος]], [[κοντόσωμος]], [[μακρόσωμος]], [[μικρόσωμος]], [[παχύσωμος]], [[υψηλόσωμος]], [[χοντρόσωμος]], <i>ωραιόσωμος</i>]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''σῶμα:''' | |lsmtext='''σῶμα:''' σώματος, τό (αμφίβ. προέλ.)·<br /><b class="num">I. 1.</b> ανθρώπινο [[σώμα]]· στον Όμηρ. σημαίνει [[πάντοτε]] νεκρό [[σώμα]], [[πτώμα]], [[σορός]] ανθρώπου, [[λείψανο]], ενώ το ζωντανό [[σώμα]] ονομάζεται [[δέμας]].<br /><b class="num">2.</b> ζωντανό [[σώμα]], σε Ησίοδ., Ηρόδ., Αττ.· τὸ [[σῶμα]] σῴζειν ή <i>σῴζεσθαι</i>, [[σώζω]] τη [[ζωή]] μου, σε Δημ., Θουκ.· ἔχειν τὸ [[σῶμα]] [[κακῶς]], <i>ὡς βέλτιστα</i>, [[πάσχω]] ως προς το [[σώμα]], είμαι σε άριστη σωματική [[κατάσταση]], σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> [[σώμα]], αντίθ. προς την [[ψυχή]] ([[ψυχή]]), σε Πλάτ. κ.λπ.· <i>τὰ τοῦ σώματος ἔργα</i>, σωματικοί μόχθοι, σε Ξεν.· τὰ εἰς τὸ [[σῶμα]] τιμήματα, σωματικές ποινές, τιμωρίες, σε Αισχίν.<br /><b class="num">II.</b> περιφρ., ἀνθρώπου [[σῶμα]] = [[ἄνθρωπος]], σε Ηρόδ.· [[ιδίως]] στους Τραγ., [[σῶμα]] θηρὸς = ὁ [[θήρ]], σε Σοφ. κ.λπ.· [[συχνά]], λέγεται για δούλους, <i>σώματα αἰχμάλωτα</i>, σε Δημ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> γενικά, [[σώμα]], [[κάθε]] υλική ή σωματική [[ουσία]] ή [[υπόσταση]], [[πράγμα]], σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b> το όλο [[σώμα]] ή το [[σύνολο]] κάποιου πράγματος· <i>ὑπὸσώματι γῆς</i>, σε Αισχύλ.· τὸ [[σῶμα]] τῆς πίστεως, το [[σώμα]] της απόδειξης, δηλ. αποδείξεις, επιχειρήματα, σε Αριστ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''σῶμα''': τό, τὸ [[σῶμα]] τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ παρ’ Ὁμήρ., ὡς παρατηρεῖ ὁ Ἀρίσταρχος (ἴδε Ἀπολλ. Λεξ.), ἀείποτε τὸ νεκρὸν [[σῶμα]], τὸ [[πτῶμα]] τοῦ ἀνθρώπου ἐν ᾧ τὸ ζῶν [[σῶμα]] καλεῖται [[δέμας]] ― (οῦ ο ἀντίκειται πρὸς τὴν ἐτυμολογίαν τῆς λέξεως ἐκ τοῦ [[σάος]], [[σῶς]]), [[ὥστε]] [[λέων]] ἐχάρη μεγάλῳ ἐπὶ σώματι κύρσας Ἰλ. Γ. 23 ([[ἔνθα]] ἴδε Heyn.), πρβλ. Σ. 161· [[σῶμα]] δὲ [[οἴκαδε]] ἐμὸν [[δόμεναι]] [[πάλιν]] Ζ. 79, Χ. 342· σὲ κατελείπομεν ἄθαπτον Ὀδ. Λ. 53· ὧν σώματ’ ἀκηδέα κεῖται Ω 187· οὕτω καὶ παρ’ Ἡσ. ἐν Ἀσπ. Ἡρ. 426, Σιμωνίδ. 120, Ἡροδ. 7 167, Πινδ. καὶ Ἀττ.· μέγιστον σ. σποδοῦ = σ. μέγιστον ὃ νῦν [[σποδός]] ἐστι, Σοφ. Ἠλ. 758. 2) τὸ ζῶν [[σῶμα]], Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 538, Βατραχομυομ. 44, Θεογν. 650, Πίνδ., Ἡρόδ. καὶ Ἀττ.· δόμοι καὶ σώματα Αἰσχύλ. Θήβ. 890 [[γενναῖος]] τῷ σ. Σοφ. Φιλ. 51· [[εὔρωστος]] τὸ σ. Ξεν. Ἑλλ. 6. 1, 6· τὸ σ. σώζειν ἢ -εσθαι τὴν ζωήν, Δημ. 610 6, Θουκ. 1. 136· διασώζειν ἢ -εσθαι Ἰσοκρ. 125, Ξεν. Ἀνάβ. 5. 5. 13 περὶ πολλῶν σ. καὶ χρημάτων βουλεύειν Θουκ. 1 85· περὶ τοῦ σ. ἀγωνίζεσθαι, περὶ τῆς ζωῆς, Λυσί. 102 35 (ἀλλὰ καὶ περὶ τῆς προσωπικῆς ἐλευθερίας, ὁ αὐτ. 167. 16, τοῦ σ. στερεῖσθαι Ἀντιφῶν 117. 19· τὸ [[σῶμα]] κακῶς ἔχοντα, πάσχοντα κατὰ τὸ [[σῶμα]], Ξεν. Ἀπομν. 3 12, 1 ὡς βέλτιστα τὸ [[σῶμα]] ἔχειν, ἐν ἀρίστῃ καταστάσει, [[αὐτόθι]] 5. 3) [[σῶμα]] ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[πνεῦμα]] ([[εἴδωλον]]) Πινδ. Ἀποσπ. 96 ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὴν ψυχήν, Πλάτ. Γοργ. 493Α, Φαίδων 91C· τὰ τοῦ σ. ἔργα, τὰ σωματικὰ ἔργα, οἱ μόχθοι, Ξεν. Ἀπομν. 2. 8, 2· αἱ τοῦ σ. ἡδοναί, αἱ κατὰ τὸ σ. ἡδ. (πρβλ. σωματικὸς) ὁ αὐτ. 1. 5, 6. Πλάτ. Πολ. 328D· τὰ εἰς τὸ σ. τιμήματα, αἱ σωματικαὶ ποιναί, Αἰσχίν. 46 31. 4) ζωϊκὸν [[σῶμα]] ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ τῶν φυτῶν, Πλάτ. Πολ. 564Α. ΙΙ. περιφρ., ἀνθρώπου σ. ἓν οὐδὲν [[ἄνθρωπος]] οὐδὲ εἷς, Ἡρόδ. 1. 32· [[μάλιστα]] παρὰ τοῖς Τραγ., [[σῶμα]] θηρὸς = ὁ θήρ, Σοφ. Ο. Κ. 1568· τεκέων σώματα = τέκνα, Εὐρ. Τρῳ. 202· τὸ σὸν σ. = σὺ ὁ αὐτ. ἐν Ἑκ. 301· σπανίως ἐν τῷ ἑνικῶ ἐπὶ πολλῶν προσώπων, [[σῶμα]] τέκνων ὁ αὐτ. ἐν Μηδ. 1108, πρβλ. Ἱκέτ. 62· ― ἀκολούθως ἀπολ., [[ἄνθρωπος]], τέτρασι δ’ [[ἔμπετες]] σωμάτεσσι Πινδ. Π. 8. 118 τὰ πολλὰ σ. οἱ πολλοί, Σοφ. Ἀντ. 676 λευκὰ γήρᾳ σ. Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 909· σ. ἄδικα ὁ αὐτ. ἐν Ἱκέτ. 223, πρβλ. Πλάτ. Νόμ. 908Α, Ξεν., κλπ.· τὰ φίλτατα σ., ἐπὶ τέκνων, Αἰσχίν. 64. 42· ― συχν. ἐπὶ δούλων, σ. αἰχμάλωτα Δημ. 480 10, Πλούτ., κλπ.· σ. οἰκετικά, Νόμ. παρ’ Αἰσχίν. 3. 19· δοῦλα Πολυδ. Γ΄, 78· ἀντίθετον τῷ ἐλεύθερα σ., Ξενοφ. Ἑλλην. 2 1, 19, Πολύβ. κλπ.· καὶ [[ὕστερον]] ἡ λέξ. [[σῶμα]] κεῖται ἀπολ., ἐπὶ δούλων, Πολύβ. 12. 16. 5, Ἁρποκρ.· σ. [[γυναικεῖον]], ᾆ [[ὄνομα]]... Ἐπιγραφ. Δελφ. 2, κλπ.· τὴν χρῆσιν ταύτην δὲν ἐγκρίνει ὁ Πολυδ. ἔνθ’ ἀνωτ., πρβλ. Φρύν. 378. ΙΙΙ. [[καθόλου]], [[σῶμα]], σωματικὴ ἢ ὑλικὴ [[οὐσία]], [[πρᾶγμα]], σ. ἔμψυχον καὶ ἄψυχον Πλάτ. Φαῖδρ. 245Ε, πρβλ. Πολιτικ. 288D, Ἀριστ. Φυσ. 3. 5, 9, κ. ἀλλ.· ὁ [[λίθος]] σ. ἐστιν Λουκ. Βίων Πρᾶσ. 25 φασὶν οἱ μὲν [[σῶμα]] [[εἶναι]] τὸν χρόνον, οἱ δὲ ἀσώματον Σέξτ. Ἐμπ. π. Μ. 10. 215. IV. τὸ ὅλον πράγματός τινος, [[μάλιστα]] ἐπὶ ὁλοκλήρων μερῶν τοῦ σώματος, τὸ σ. τῶν νεφρῶν Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστορ. 1. 17, 15 τὰ σ. τῶν αἰσθητηρίων ὁ αὐτ. π. Ζ. Γεν. 2. 6, 43 σ. παιδοποιὸν Αἰλ. περὶ Ζ. 17. 42· ― ἀκολούθως [[καθόλου]], τὸ ὅλον [[σῶμα]], τὸ ὅλον πράγματός τινος, ὑπὸ σώματι γᾶς Αἰσχύλ. Θήβ. 950· τὸ [[σῶμα]] τοῦ κόσμου, τοῦ παντὸς Πλάτ. Τίμ. 31Β, 32C [[ὕδωρ]], ποταμοῦ [[σῶμα]] Χαιρήμ. παρ’ Ἀθην. 43C, πρβλ. Meineke εἰς Κωμικ. Ἀποσπ. 3, σ. 266 ― τὸ σ. τῆς πίστεως, τὸ [[σῶμα]] τῆς ἀποδείξεως, δηλ. ἀποδείξεις, ἐπιχειρήματα, Ἀριστ. Ρητορ. 1. 1, 3· τῆς λέξεως Ρήτορες (Walz) τ. 9, σ. 560· - ἐπὶ τοῦ συνόλου συγγραμάτων, Κικ. πρ. Ἀττ. 2. 1, 4, πρβλ. Εὐστ. 170. 23, κλπ. 2) παρὰ τοῖς Μαθημ. [[σχῆμα]] τριῶν διαστάσεων, στερεόν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς ἐπιφάνειαν, κλπ., Ἀριστ. π. Οὐρ. 1. 1, 2, Μετὰ τὰ Φυσ. 4. 13, 2, κ. ἀλλ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[living or dead body]] (Il.; in Hom. the meaning [[corpse]] is necessary or possible; cf. Herter Charites E. Langlotz gewidmet [Berlin 1957] 206ff. w. lit.), [[person]] (Att. etc.), [[slave]] (hell. a. late.; on development and spread of the meaning E. Kretschmer Glotta 18, 80 f.); metaph. [[totality]] (A., Pl., Arist. etc.), [[text of a document]] (pap.).<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">σωματο-φύλαξ</b> [[bodyguard]] (hell. a. late); univerbation <b class="b3">σωμ-ασκ-ία</b> f. [[bodily exercise]] (Pl., X. a.o.) from <b class="b3">σῶμα ἀσκέω</b>; to this as backformation <b class="b3">σω-μασκ-έω</b> [[to do bodily exercise]] (X., Plb. etc.); <b class="b3">τρι-σώματος</b> [[three-bodied]] (A., E.), late <b class="b3">τρί-σωμος</b> <b class="b2">id.</b> (An. Ox.); on the stemvariation s. Schwyzer 450.<br />Derivatives: 1. Dimin. <b class="b3">σωμάτ-ιον</b> n. (Pl. Com., Arist. etc.; mostly depreciatory). 2. <b class="b3">-ίδιον</b> n. [[text of a document]] (pap.). 3. <b class="b3">-εῖον</b> n. [[corporate body]], [[college]] (Cod. Just.). 4. <b class="b3">-ικός</b> [[bodily]] (Arist. etc.), <b class="b3">-ινος</b> <b class="b2">id.</b> (gloss.), <b class="b3">-ώδης</b> [[bodily]] (Arist. a.o.). 5. <b class="b3">-όομαι</b>, <b class="b3">-όω</b> (<b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b>) to [[be embodied]], [[to embody]] (Arist., Thphr. a.o.) with <b class="b3">-ωσις</b> f. (Thphr. a.o.). 6. <b class="b3">-ίζω</b> (<b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐν-</b>) [[to edit a text]] with <b class="b3">-ισμός</b> m. (pap.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: For [[body]] the IE languages have several expressions, of which only Lat. [[corpus]] a. cogn. (e.g. Skt. <b class="b2">kr̥p-</b>) has found a wide use and can claim a high date. A convincing connection for the Greek formation <b class="b3">σῶ-μα</b> has not been found. Formally resemble both <b class="b3">σω-λήν</b> and <b class="b3">σω-ρός</b>; if one connects the last, [[σῶμα]] must continue <b class="b2">*tu̯ō-mn̥</b> with a basic meaning [[compactness]], [[swelling]] (since Froehde BB 14, 108). Other proposals, all for diff. reasons doubtable or uncertain: from <b class="b3">*σῶπ-μα</b> to [[σήπομαι]], [[σαπρός]] (Wackernagel KZ 30, 298f. = Kl. Schr. 1, 661 f.); to <b class="b3">ἐπί-σσωτρον</b> (Schwyzer 523; asking); from *([[s]])<b class="b2">ti̯ō-mn̥</b> "what becomes stiff" to Skt. [[styā-]] [[flow]], [[get stiff]] (Thieme KZ 78, 114 A. 4); to [[σίνομαι]] (abl. [[sō]]([[i]])-: [[si-]]) as [[object of σίνεσθαι]] (Koller Glotta 37, 276 ff.; agreeing Harrison The Phoenix 14, 64). -- Cf. [[σωρός]]; also W.-Hofmann s. [[tōmentum]]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[σῶμα]], | |mdlsjtxt=[[σῶμα]], σώματος, τό, [deriv. uncertain]<br /><b class="num">I.</b> the [[body]] of a man: in Hom. [[always]] the [[dead]] [[body]], [[corpse]], carcase, [[whereas]] the [[living]] [[body]] is [[δέμας]].<br /><b class="num">2.</b> the [[living]] [[body]], Hes., Hdt., Attic; τὸ ς. σώζειν or -εσθαι to [[save]] one's [[life]], Dem., Thuc.; ἔχειν τὸ ς. [[κακῶς]], ὡς βέλτιστα, to be in a bad, a [[good]] [[state]] of [[body]], Xen.<br /><b class="num">3.</b> [[body]], as opp. to the [[soul]] ([[ψυχή]]), Plat., etc.; τὰ τοῦ ς. ἔργα [[bodily]] labours, Xen.; τὰ εἰς τὸ ς. τιμήματα [[bodily]] punishments, Aeschin.<br /><b class="num">II.</b> [[periphrasis]], ἀνθρώπου [[σῶμα]] = [[ἄνθρωπος]], Hdt.; especially in Trag., [[σῶμα]] [[θηρός]] = ὁ θήρ, Soph., etc.:—often of slaves, ς. αἰχμάλωτα Dem., etc<br /><b class="num">III.</b> [[generally]], a [[body]], i. e. any [[material]] [[substance]], Plat., etc.<br /><b class="num">IV.</b> the [[whole]] [[body]] or [[mass]] of a [[thing]], ὑπὸ σώματι γῆς Aesch.; τὸ ς. τῆς πίστεως the [[body]] of the [[proof]], Arist. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''σῶμα''': {sō̃ma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': ‘lebendiger od. toter Körper, Leib’ (seit Il.; bei Hom. ist überall die Bed. [[Leichnam]] notwendig od. möglich; vgl. Herter Charites E. Langlotz gewidmet [Berlin 1957] 206ff. m. Lit.), [[Person]] (att. usw.), [[Sklave]] (hell.u.sp.; zur Bed.-entw. und Verbreitung E. Kretschmer Glotta 18, 80 f.); übertr. [[Gesamtheit]] (A., Pl., Arist. usw.), [[Text eines Dokuments]] (Pap.).<br />'''Composita''' : Kompp., z.B. [[σωματοφύλαξ]] [[Leibwächter]] (hell. u. sp.); Univerbierung [[σωμασκία]] f. [[Leibesühung]] (Pl., X. u.a.) von [[σῶμα]] [[ἀσκέω]]; dazu als Rückbildung [[σωμασκέω]] [[Leibesübungen anstellen]] (X., Plb. usw.); [[τρισώματος]] [[dreileibig]] (A., E.), spät [[τρίσωμος]] ib. (''An''. ''Ox''.); zum Stammwechsel vgl. Schwyzer 450.<br />'''Derivative''': Davon 1. Demin. [[σωμάτιον]] n. (Pl. Kom., Arist. usw.; meist herabsetzend). 2. -ίδιον n. [[Text eines Dokuments]] (Pap.). 3. -εῖον n. [[Körperschaft]], [[Kollegium]] (''Cod''. ''Just''.). 4. -ικός [[körperlich]] (Arist. usw.), -ινος ib. (Gloss.), -ώδης [[körperlich]] (Arist. u.a.). 5. -όομαι, -όω (ἐν-, ὑπο-) [[verkörpert werden]], [[verkörpern]] (Arist., Thphr. u.a.) mit -ωσις f. (Thphr. u.a.). 6. -ίζω (δια-, ἐν-) [[einen Text redigieren]] mit -ισμός m. (Pap.).<br />'''Etymology''' : Für [[Körper]], [[Leib]] besitzen die idg. Sprachen mehrere Ausdrücke, unter denen nur lat. ''corpus'' u. Verw. (z.B. aind. ''kr̥p''-) einen ausgedehnten Gebrauch gefunden haben und ein hohes Alter beanspruchen können. Eine überzeugende Anknüpfung für die rein griechische Bildung [[σῶμα]] ist bisher nicht nachgewiesen. Formal liegen sowohl [[σωλήν]] wie [[σωρός]] nahe; bei der letztgenannten Kombination ist für [[σῶμα]] aus *''tu̯ō''-''mn̥'' eine Grundbedeutung [[Gedrungenes]], [[Anschwellung]] angenommen worden (seit Froehde BB 14, 108). Andere Vorschläge, alle aus verschiedenen Gründen ebenfalls anfechtbar oder unsicher: aus *σῶπμα zu σήπομαι, [[σαπρός]] (Wackernagel KZ 30, 298f. = Kl. Schr. 1, 661 f.); zu [[ἐπίσσωτρον]] (Schwyzer 523; fragend); aus *[''s'']''ti̯ō''-''mn̥'' "das, was steif wird" zu aind. ''styā''- [[gerinnen]], [[steif werden]] (Thieme KZ 78, 114 A. 4); zu [[σίνομαι]] (Abl. ''sō''[''i'']-: ''sĩ''-) als [[Gegenstand des σίνεσθαι]] (Koller Glotta 37, 276 ff.; zustimmend Harrison The Phoenix 14, 64). — Vgl. [[σωρός]]; auch W.-Hofmann s. ''tōmentum''.<br />'''Page''' 2,842-843 | |ftr='''σῶμα''': {sō̃ma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': ‘lebendiger od. toter Körper, Leib’ (seit Il.; bei Hom. ist überall die Bed. [[Leichnam]] notwendig od. möglich; vgl. Herter Charites E. Langlotz gewidmet [Berlin 1957] 206ff. m. Lit.), [[Person]] (att. usw.), [[Sklave]] (hell.u.sp.; zur Bed.-entw. und Verbreitung E. Kretschmer Glotta 18, 80 f.); übertr. [[Gesamtheit]] (A., Pl., Arist. usw.), [[Text eines Dokuments]] (Pap.).<br />'''Composita''': Kompp., z.B. [[σωματοφύλαξ]] [[Leibwächter]] (hell. u. sp.); Univerbierung [[σωμασκία]] f. [[Leibesühung]] (Pl., X. u.a.) von [[σῶμα]] [[ἀσκέω]]; dazu als Rückbildung [[σωμασκέω]] [[Leibesübungen anstellen]] (X., Plb. usw.); [[τρισώματος]] [[dreileibig]] (A., E.), spät [[τρίσωμος]] ib. (''An''. ''Ox''.); zum Stammwechsel vgl. Schwyzer 450.<br />'''Derivative''': Davon 1. Demin. [[σωμάτιον]] n. (Pl. Kom., Arist. usw.; meist herabsetzend). 2. -ίδιον n. [[Text eines Dokuments]] (Pap.). 3. -εῖον n. [[Körperschaft]], [[Kollegium]] (''Cod''. ''Just''.). 4. -ικός [[körperlich]] (Arist. usw.), -ινος ib. (Gloss.), -ώδης [[körperlich]] (Arist. u.a.). 5. -όομαι, -όω (ἐν-, ὑπο-) [[verkörpert werden]], [[verkörpern]] (Arist., Thphr. u.a.) mit -ωσις f. (Thphr. u.a.). 6. -ίζω (δια-, ἐν-) [[einen Text redigieren]] mit -ισμός m. (Pap.).<br />'''Etymology''': Für [[Körper]], [[Leib]] besitzen die idg. Sprachen mehrere Ausdrücke, unter denen nur lat. ''corpus'' u. Verw. (z.B. aind. ''kr̥p''-) einen ausgedehnten Gebrauch gefunden haben und ein hohes Alter beanspruchen können. Eine überzeugende Anknüpfung für die rein griechische Bildung [[σῶμα]] ist bisher nicht nachgewiesen. Formal liegen sowohl [[σωλήν]] wie [[σωρός]] nahe; bei der letztgenannten Kombination ist für [[σῶμα]] aus *''tu̯ō''-''mn̥'' eine Grundbedeutung [[Gedrungenes]], [[Anschwellung]] angenommen worden (seit Froehde BB 14, 108). Andere Vorschläge, alle aus verschiedenen Gründen ebenfalls anfechtbar oder unsicher: aus *σῶπμα zu σήπομαι, [[σαπρός]] (Wackernagel KZ 30, 298f. = Kl. Schr. 1, 661 f.); zu [[ἐπίσσωτρον]] (Schwyzer 523; fragend); aus *[''s'']''ti̯ō''-''mn̥'' "das, was steif wird" zu aind. ''styā''- [[gerinnen]], [[steif werden]] (Thieme KZ 78, 114 A. 4); zu [[σίνομαι]] (Abl. ''sō''[''i'']-: ''sĩ''-) als [[Gegenstand des σίνεσθαι]] (Koller Glotta 37, 276 ff.; zustimmend Harrison The Phoenix 14, 64). — Vgl. [[σωρός]]; auch W.-Hofmann s. ''tōmentum''.<br />'''Page''' 2,842-843 | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
|sngr='''原文音譯'''：sîma 所馬< | |sngr='''原文音譯'''：sîma 所馬<br />'''詞類次數'''：名詞（146）<br />'''原文字根'''：身體 相當於： （[[בָּשָׂר]]‎） （[[גְּוִיָּה]]‎）<br />'''字義溯源'''：身體，身，體，身子，身上，本身，肉身，形體，活的身體，死的身體，死人，屍首，屍體；（有如一個）完全的整體，源自（[[ἐκσῴζω]] / [[σῴζω]]）=救），而 （[[ἐκσῴζω]] / [[σῴζω]]）出自（[[σωρεύω]]）X*=穩妥，安全）<br />'''同源字'''：1） （[[σύσσωμος]]）同為一體 2） （[[σῶμα]]）身體 3） （[[σωματικός]]）形體的 4） （[[σωματικῶς]]）有形地<br />'''出現次數'''：總共（142）；太（13）；可（4）；路（13）；約（6）；徒（1）；羅（13）；林前（47）；林後（10）；加（1）；弗（9）；腓（3）；西（8）；帖前（1）；來（5）；雅（5）；彼前（1）；猶（1）；啓（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 身體（93） 太6:25； 太6:25； 太10:28； 太10:28； 太26:26； 太27:52； 太27:58； 太27:59； 可14:8； 可14:22； 可15:43； 路11:34； 路12:4； 路12:22； 路12:23； 路22:19； 路23:52； 路23:55； 路24:3； 路24:23； 約2:21； 約19:38； 約19:38； 約19:40； 約20:12； 羅1:24； 羅4:19； 羅6:6； 羅6:12； 羅7:4； 羅7:24； 羅8:10； 羅8:11； 羅8:13； 羅8:23； 羅12:1； 羅12:4； 林前5:3； 林前6:13； 林前6:13； 林前6:15； 林前6:18； 林前6:18； 林前6:19； 林前6:20； 林前7:4； 林前7:4； 林前7:34； 林前9:27； 林前10:16； 林前10:17； 林前11:24； 林前11:29； 林前12:12； 林前12:12； 林前12:12； 林前12:13； 林前12:14； 林前12:15； 林前12:15； 林前12:16； 林前12:16； 林前12:18； 林前12:19； 林前12:20； 林前12:24； 林前12:25； 林前12:27； 林前13:3； 林前15:35； 林前15:44； 林前15:44； 林前15:44； 林前15:44； 林後5:6； 林後5:8； 弗1:23； 弗4:4； 弗4:12； 弗4:16； 弗5:23； 弗5:28； 腓3:21； 腓3:21； 西1:18； 西1:24； 西2:23； 西3:15； 來10:10； 來10:22； 雅2:16； 雅2:26； 彼前2:24；<br />2） 身（25） 太5:29； 太5:30； 太6:22； 太26:12； 路11:34； 路11:36； 羅12:5； 林前11:27； 林前12:17； 林後4:10； 林後4:10； 林後5:10； 林後12:2； 林後12:2； 林後12:3； 林後12:3； 加6:17； 弗4:16； 腓1:20； 西1:22； 西2:11； 西2:19； 雅3:2； 雅3:3； 雅3:6；<br />3） 形體（4） 林前15:37； 林前15:38； 林前15:40； 林前15:40；<br />4） 屍首（3） 路17:37； 約19:31； 猶1:9；<br />5） 身上（3） 可5:29； 路11:34； 弗5:30；<br />6） 體（3） 林前6:16； 弗2:16； 帖前5:23；<br />7） 身體上（2） 林前12:22； 林前12:23；<br />8） 肉身（1） 來13:3；<br />9） 身子（1） 來13:11；<br />10） 奴僕（1） 啓18:13；<br />11） 一個身體（1） 來10:5；<br />12） 實體（1） 西2:17；<br />13） 身上的（1） 太6:22；<br />14） 一個形體（1） 林前15:38；<br />15） 本身（1） 林後10:10；<br />16） 死人（1） 徒9:40 | ||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[body]], [[constitution]], [[frame]], [[bodily constitution]], [[dead body]], [[personal appearance]], [[physical constitution]] | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=Ἀβέβαιη ἡ [[ἐτυμολογία]] του. Ἄν σημαίνει ζωντανό [[σῶμα]], [[τότε]] σχετίζεται μέ τό [[σῶος]] τοῦ [[σῴζω]]. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[σωμασκῶ]], [[σωμασκία]], [[σωματικός]], [[σωμάτιον]], [[σωματοειδής]]. | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[corpus]]'', [[body]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.17.1/ 1.17.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.70.6/ 1.70.6], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.85.1/ 1.85.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.121.3/ 1.121.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.134.4/ 1.134.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.136.3/ 1.136.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.141.5/ 1.141.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.143.5/ 1.143.5]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.41.1/ 2.41.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.42.4/ 2.42.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.43.2/ 2.43.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.49.5/ 2.49.5], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%202.49.5/ 2.49.5][https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.7.1/ 2.7.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.51.3/ 2.51.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.53.2/ 2.53.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.64.3/ 2.64.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.102.6/ 2.102.6]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.14.1/ 3.14.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.58.2/ 3.58.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.58.3/ 3.58.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.65.3/ 3.65.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.36.3/ 4.36.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.9.2/ 6.9.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%206.9.2/ 6.9.2][https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.12.1/ 6.12.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.15.4/ 6.15.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.17.3/ 6.17.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.31.3/ 6.31.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.31.5/ 6.31.5]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.44.2/ 7.44.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.71.3/ 7.71.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.74.1/ 7.74.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.75.4/ 7.75.4], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.45.2/ 8.45.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%208.45.4/ 8.45.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.65.3/ 8.65.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.91.3/ 8.91.3]. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[body]]=== | |||
Afrikaans: liggaam; Ainu: ネトパケ, トゥマㇺ, トゥママ; Albanian: trup; Aleut: ingiyux; Angor: fi; Apache Western Apache: kitsʼį́hzí; Arabic: بَدَن, جِسْم, جَسَد; Egyptian Arabic: جسم, بدن; Hijazi Arabic: جِسِم; Moroccan Arabic: جسم; Aramaic Classical Syriac: ܦܓܪܐ, ܓܘܫܡܐ; Armenian: մարմին; Aromanian: corpu; Assamese: শৰীৰ, গা; Asturian: cuerpu; Avestan: 𐬙𐬀𐬥𐬎, 𐬐𐬆𐬵𐬭𐬞; Azerbaijani: bədən, vücud; Bashkir: тән; Basque: soin; Belarusian: цела; Bengali: শরীর, দেহ, জেসম, ওজুদ; Breton: korv; Bulgarian: тяло; Burmese: ကိုယ်, ကာယ, ခန္ဓာ; Buryat: бэе; Catalan: cos; Central Sierra Miwok: míw·eˀa-; Chamicuro:̈homakano; Cherokee: ᎠᏰᎸᎢ; Chinese Cantonese: 身體, 身体; Mandarin: 身體, 身体; Chukchi: uwik; Chuvash: ӳт; Coptic: ⲥⲱⲙⲁ, ϣⲟⲗϩⲥ; Crimean Tatar: kevde; Czech: tělo; Dalmatian: cuarp, quarp; Danish: krop; Dhivehi: ހަށިގަނޑު; Dutch: [[lichaam]]; Eastern Mari: кап; Esperanto: korpo; Estonian: keha; Faroese: kroppur; Finnish: ruumis, keho, elimistö; French: [[corps]]; Friulian: cuarp; Galician: corpo; Georgian: სხეული, ტანი; German: [[Körper]], [[Leib]]; Gothic: 𐌻𐌴𐌹𐌺; Greek: [[σώμα]]; Ancient Greek: [[σῶμα]]; Greenlandic: timi; Guaraní: rete, tete; Guinea-Bissau Creole: kurpu; Gujarati: શરીર; Hawaiian: kino; Hebrew: גוּף; Hindi: शरीर, देह, बदन, तन; Hungarian: test; Icelandic: líkami; Ido: korpo; Indonesian: tubuh, badan; Inuktitut: ᑎᒥ; Irish: corp; Istriot: cuorpo; Italian: [[corpo]]; Itelmen: kilx-ɫ uvik; Ivatan: karakohan; Japanese: 体; Javanese: badan; Kabuverdianu: korpu, korpe; Kalenjin: borto; Kalmyk: цогц, бий; Kannada: ಮೈ, ಶರೀರ; Kapampangan: katawan; Kazakh: дене; Khmer: តួ, រាងកាយ, ខ្លួន, តួខ្លួន; Kikuyu: mwĩrĩ Korean: 몸, 신체; Kurdish Central Kurdish: لەش; Northern Kurdish: beden; Kyrgyz: дене, тулку; Ladin: corp; Ladino: puerpo; Lao: ຮ່າງກາຍ, ກາຍ; Latgalian: augums; Latin: [[corpus]]; Latvian: ķermenis; Lithuanian: kūnas; Luxembourgish: Kierper; Macedonian: тело; Malay: badan, tubuh; Malayalam: ശരീരം; Maltese: ġisem; Manchu: ᠪᡝᠶᡝ; Maori: tinana; Marathi: शरीर; Mazanderani: تن, بتیم; Megleno-Romanian: trup; Meru: mwiri; Middle Persian: tan; Miyako: ドゥー; Mongolian: бие; Mwani: mwiri; Nama: soros; Navajo: atsʼíís, hatsʼíís; Nepali: शरीर; Norwegian Bokmål: kropp; Nynorsk: kropp; Occitan: còs; Ojibwe: niiyaw; Old Church Slavonic Cyrillic: тѣло; Glagolitic: ⱅⱑⰾⱁ; Old English: līchama; Old Occitan: corps; Old Persian Oromo: nafa; Ottoman Turkish: جسم, تن, وجود, بدن; Papiamentu: kurpa; Pashto: بدن, باډۍ; Persian: بدن, تن, پیکر; Polish: ciało, organizm; Portuguese: [[corpo]]; Punjabi: ਪਿੰਡਾ, ਸਰੀਰ, ਦੇਹ; Quechua: kurku; Romani: trupo; Romanian: corp, trup; Russian: [[тело]]; Saanich: S¸EȽTÁLṈEW̱; Sami Northern: rumaš; Southern: kråahpe; Sanskrit: शरीर, देह, तनू; Santali: ᱪᱳᱞᱚ; Scottish Gaelic: corp; Serbo-Croatian Cyrillic: те̑ло, тије̑ло, тило; Roman: tȇlo, tijȇlo, tilo; Sicilian: corpu; Sinhalese: ශරීරය; Slovak: telo; Slovene: telo; Sorbian Lower Sorbian: śěło; Upper Sorbian: ćĕło; Spanish: [[cuerpo]]; Svan: ტა̈ნ; Swahili: mwili; Swedish: kropp; Tajik: ҷисм, бадан, тан; Tamil: உடல், உடம்பு; Tatar: бәдән; Telugu: శరీరము, కాయము; Thai: ร่างกาย, กาย; Tibetan: སྒལ་པ, གཟུགས་པོ་, སྐུ་གཟུགས; Tocharian B: kektseñe; Tok Pisin: bodi; Turkish: vücut, beden; Turkmen: beden; Ukrainian: ті́ло; Umbundu: etimba; Urdu: بدن, تن, شریر, جسم, دیہ; Uyghur: بەدەن, تەن; Uzbek: vujud, badan, tan; Venetian: corpo, corp; Vietnamese: thân thể, cơ thể, thân, mình, người; Volapük: koap; Walloon: coir; Welsh: corff; West Frisian: liif; Wolof: yaram; Yagnobi: тан; Yiddish: גוף, קערפּער; Yup'ik: tema; Zhuang: ndang | |||
}} | }} | ||