φθείρω: Difference between revisions

|Definition=Aeol. [[φθέρρω]] Hdn.Gr.2.303, al.; Arc. [[φθήρω]] ''IG''5(2).6.17 (Tegea, iv B. C.): Ion. impf. [[φθείρεσκε]] (δια-) [[Herodotus|Hdt.]]1.36: <span class="bld">A</span> fut. φθερῶ X.''HG''7.2.11, ([[διαφθείρω]]) [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1266, etc.; Ion. [[φθερέω]] (δια-) [[Herodotus|Hdt.]] 5.51; Ep. [[φθέρσω]] (δια-) Il.13.625: aor. 1 ἔφθειρα [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''244 (troch.), X.''HG''7.2.4; ''poet.'' ἔφθερσα Lyc.1402; Arc. 3sg. opt. (?) φθέραι ''IG''5(2).6.8 (Tegea, iv B. C.): pf. ἔφθαρκα Din.1.64, (δι-) E.''Med.'' 226; Arc. part. ἐφθορκώς ''IG''5(2).6.10 (Tegea, iv B. C.): —Med., fut. φθεροῦμαι (in pass. sense) [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''272, [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''708, Th.7.48; Ion. [[φθερέομαι]] (δια-) [[Herodotus|Hdt.]]8.108 ([[varia lectio|v.l.]] [[διαφθαρέεται]]), 9.42 ([[variae lectiones|vv.ll.]] <b class="b3">διαφθαρέονται, διαφθορεῦνται</b>); later [[φθαροῦμαι]] Archig. ap. Orib.8.23.5:—Pass., fut. φθᾰρήσομαι Hp.''VM''13, [[Aristotle|Arist.]]''[[Metaphysics|Metaph.]]''1066b30, Epicur.''Ep.'' 1p.7U., (δια-) [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''802, etc., Dor. -ησοῦμαι Ti.Locr.94d: aor. <b class="b3">ἐφθάρην</b> [ᾰ] [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1502, Th.7.13, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''708c; ''poet.'' 3pl. ἔφθαρεν Pi.''P.'' 3.36: also part. κατα-φθερείς Epich.35.13: pf. ἔφθαρμαι S.''El.''765, 3pl. ἐφθάραται Th.3.13; inf. ἐφθάρθαι [[Aristotle|Arist.]]''[[Metaphysics|Metaph.]]''1021b27, (δι-) Is.9.37, Aeol. [[ἔφθορθαι]] Eust.790.8: plpf. 3pl. ἐφθάρατο App.''BC''3.15, (δι-) [[Herodotus|Hdt.]]8.90. The compd. [[διαφθείρω]] is much more freq. than the simple Verb:—[[destroy]] things, μῆλα κακοὶ φθείρουσι νομῆες Od. 17.246; <b class="b3">φ. τῶν Συρίων τοὺς κλήρους</b> [[waste]] them, [[Herodotus|Hdt.]]1.76, cf. X.''HG'' 7.2.11, ''An.''4.7.20; τοὺς θεῶν νόμους [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''1344; <b class="b3">τὰς ναῦς</b> [[varia lectio|v.l.]] in Th. 2.91; τὴν πόλιν καὶ νόμους [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''958c, cf. [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.5.3; εὐδαιμονίαν Din. l. c.; ἔμβρυα Dsc.2.163; τὸ συλληφθέν Sor.1.60 (also abs., [[miscarry]], ib.59); <b class="b3">τὸν κοινὸν οἶκον</b> Mitteis ''Chr.''284.11 (ii B. C.): —Pass., to [[be destroyed]], [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''25, etc.; ἐκ τῶν αὐτῶν καὶ διὰ τῶν αὐτῶν καὶ γίνεται πᾶσα ἀρετὴ καὶ φθείρεται [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1103b8; εἰς τὸ μὴ ὂν φ. [[pass away]], [[cease to be]], Epicur.''Ep.''1p.5U.; δυὰς προσθέσει μονάδος εἰς τριάδα φθείρεται μηκέτι μένουσα δυάς Ph.2.509; of animals, [[perish]], PStrassb.24.15 (ii A. D.).<br><span class="bld">2</span> of persons, <b class="b3">μαψαῦραι… ναύτας φ.</b> [[destroy]] them, Hes.''Th.''876 (but perhaps only Act. of signf. 11.4); στρατόν A. ''Pers.''244 (troch.), ''Ag.''652:—Pass., Id.''Pers.''272, 283(lyr.); γειτόνων πολλοὶ ἁμᾷ.. ἔφθαρεν Pi.''P.''3.36; νόσῳ ἐφθάραται Ἀθηναῖοι Th.3.13, cf. 7.48; πρόρριζον ἔφθαρται γένος S.''El.''765; [[ἔφθαρμαι]] = I am [[undone]]! Men. ''Her.''13; μὴφθαρῶσιν ''PMich.Zen.''80.4 (iii B. C.).<br><span class="bld">3</span> [[corrupt]], [[bribe]], τινα [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.73; [[lure]], [[entice]], [[trap]], κημοῖσι πλεκτοῖς πορφύρας φθείρει γένος [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''504 ([[si vera lectio|s.v.l.]]); φθείρει γὰρ ἡ πρόνοια τὴν ἀβουλίαν [[entice]]s to its [[ruin]], [[entrap]]s, Trag.Adesp.484 ([[si vera lectio|s. v.l.]]); [[pervert]], φθείρουσιν ἤθη χρήσθ' ὁμιλίαι κακαί E.''Fr.''1024:—Pass., v. infr. 11.3.<br><span class="bld">b</span> [[seduce]] a woman, ὑπὸ τῆς θυγατρὸς ἀδικούμενον καὶ Διονυσίου τοῦ φθείραντος αὐτὴν κιναίδου ''PEnteux.''26.11 (iii B. C.):—Pass., E.''Fr.''485, D.Chr.11.153 (but not Att. acc. to Phryn.53, Moer.p.103 P.), Artem.5.17.<br><span class="bld">4</span> [[ruin]], [[spoil]], <b class="b3">ποσὶν φθείροντα πλοῦτον ἀργυρωνήτους θ' ὑφάς</b>, of one who [[tread]]s on [[rich]] [[carpet]]s, [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''949; <b class="b3">βαφὰς φθείρουσα τοῦ ποικίλματος</b>, of blood, Id.''Ch.''1013; of a [[poison]], ὧνπερ ἂν θίγῃ, φθείρει τὰ πάντα S.''Tr.''716; φαρμάκων φθείρειν πεφυκότων τὰ σώματα Gal.15.541; [[δούλη]]ν ([[wet nurse]]) μὴ φθείρουσαν τὸ γάλα ''BGU''1058.29 (i B. C.), cf. Sor.1.88; <b class="b3">τοῦ σώματος</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">τῶν νοσούντων</b>) <b class="b3"> φθείροντος τὸ θρέψαι δυνάμενον</b> ib.90, cf. 63, al.<br><span class="bld">5</span> τὰ μιγνύμενα τῶν χρωμάτων οἱ βαφεῖς φθείρεσθαι καὶ φθοράν τὴν μῖξιν ὀνομάζουσιν Plu.2.393c (where [[μιαίνω]] 1 is compared).<br><span class="bld">II</span> Pass. (cf. supr. 1.1, 2),<br><span class="bld">1</span> [[φθείρεσθε]] (as a [[curse]]) [[may you perish]]! [[ruin take you]]! Il.21.128, Sannyr. 10; [[φθείρου]] as an [[imprecation]], [[go to the devil]]! [[be off]]![[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]''460, ''Pl.''598,610(anap.), E.''Fr.''610; ἐκποδὼν ἡμῖν φθείρεσθε Herod.6.16:c. gen., <b class="b3">φθείρεσθε τῆσδε</b> [[off]] [[from]] [[her]]! unhand her, let her go, [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]'' 715 (so in fut. indic., <b class="b3">εἰ μὴ φθερῇ τῆσδ' ὡς τάχιστ' ἀπὸ στέγης</b> if [[thou]] [[dost]] not [[depart]]… ib.708).<br><span class="bld">b</span> with a Prep., <b class="b3">φθείρεσθαι πρὸς τοὺς πλουσίους</b>, of hangers-on and flatterers, D.21.139, cf. Plu.''Phoc.''21, ''Eum.'' 14, ''Ant.''24; εἰς ἡδονὰς ἀπὸ.. πόνων Anon. ap. Stob.4.31.84; ἀκούω σε λυρῳδοῦ γυναικὸς ἐρᾶν καὶ εἰς ἐκείνης φθειρόμενον πᾶσαν τὴν ἐφήμερον ἄγραν κατατίθεσθαι Alciphr.1.18.<br><span class="bld">2</span> Medic., ἡ κοιλίη φθαρήσεται will [[be deranged]], [[be disordered]], Hp.''VM''13.<br><span class="bld">3</span> to [[be morally corrupted]], ἐφθάρη ἡ γῆ ἐναντίον τοῦ θεοῦ [[LXX]] ''Ge.''6.11, cf. ''Ho.''9.9, al.; ἔστι ἐν Ἀλεξανδρείᾳ σκηνῶν ἐν τοῖς Ἀριστοβούλου φθειρόμενος ''PCair.Zen.''37.7 (iii B. C.); <b class="b3">φθαρεὶς Εὔτυχος ὑπὸ τῆς Ἀρσινόης</b> ib.620.7 (iii B. C.); but <b class="b3">ἐν Σικυωνίαι ἐφθαρμένους</b> is [[falsa lectio|f.l.]] for ἐν Σικυῶνι διεφθαρμένους (cj. Sintenis) in Plu.''Arat.''40.<br><span class="bld">4</span> of [[seafarer]]s, [[wander]], [[drift]] (cf. supr. 1.2, [[πολύφθορος]] II.2, [[φθορά]] 8), πόσον χρόνον πόντου 'πὶ νώτοις ἅλιον ἐφθείρου πλάνον; E.''Hel.''774; <b class="b3">ναυτίλους ἐφθαρμένους</b> [[sailor]]s [[drive]]n out of their [[course]], Id.''IT''276; ἱκέτας [[δέχεσθαι]] ποντίους ἐφθαρμένους Id.''Cyc.''300; of [[shipwreck]]ed persons, νεῶν (<b class="b3">ἐκ νεῶν</b> Elmsl.) φθαρέντες [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''451; also of [[traveller]]s or [[wanderer]]s by [[land]], <b class="b3">οὐχ ἕνα νομίζων φθείρεται πόλεως νόμον</b> ([[varia lectio|v.l.]] [[τόπον]]) E.''El.''234; ὁ Μενέλαος χρόνον πολὺν ἐφθείρετο πανταχόσε τῆς Ἐλλάδος D.Chr.7.95; <b class="b3">οὐδὲν δεῖ φθείρεσθαι περιόντα</b>(= [[περιιόντα]]) τὴν ἀρχὴν ἅπασαν Aristid.''Or.''26(14).33; ἄνω κάτω διαθέοντας τὴν Ἑλλάδα καὶ φθειρομένους Id.1.420 J.; τῶν μετοίκων τῶν ἐξ Ἑρμιόνης οὐκ οἶδ' ὅπως εἰς Πειραιᾶ φθαρέντων Alciphr. 1.13; <b class="b3">μὴ περιΐδῃς ἀγαθοὺς γείτονας εἰς στενὸν τοῦ καιροῦ φθειρομένους</b> ib.24; [Ἀλέξανδρον] ὑπὲρ τὸν Ἰνδὸν κτλ. φθειρόμενον Arr.''An.''7.4.2; <b class="b3">φθαρῆναι εἰς βάρβαρα ἔθνη</b> (<b class="b3">ἐν βαρβάροις ἔθνεσι</b> or [[ἔθεσι]] codd.) Phalar. ''Ep.''49; <b class="b3">φθαρέντων ἐς ἀλλήλους</b> [[fall]]ing [[foul]] of one another, App. ''Praef.''10 ([[si vera lectio|s.v.l.]]).<br><span class="bld">5</span> of women, <b class="b3">χέρσους φθαρῆναι</b> [[pine away]] in [[barrenness]], [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1502, cf. ''El.''1181 (unless [[wander]], cf. supr. 11.4). (Cf. Skt. ksárati '[[flow]]', later '[[wane]], [[perish]]', Avest. γζαρ- and ζγαρ- 'flow'.)

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1270.png Seite 1270]] fut. φθερῶ, ep. auch φθέρσω, Il. 13, 625; perf. ἔφθαρκα u. ἔφθορα, perf. pass. ἔφθαρμαι; aor. pass. ἐφθάρην, ἔφθαρεν = ἐφθάρησαν, Pind. P. 3, 36; φθερεῖσθαι ist fut. pass. Thuc. 7, 48; vgl. Soph. O. R. 267; – [[verderben]], [[verschlimmern]], [[verschlechtern]], in einen schlechtern Zustand geraten lassen, verderben lassen, zu Grunde richten; μῆλα κακοὶ φθείρουσι νομῆες Od. 17, 246; vgl. Hes. Th. 876; pass. [[in schlechten Zustand geraten]], [[zu Grunde gehen]], [[unglücklich werden]]; φθείρεσθε, gehe es euch schlimm, Il. 21, 128; Sannyr. b. Ath. VI, 261 f; bei den Att. bes. war φθείρου, Ar. Plut. 598. 610, eine sehr gew. Verwünschungsformel, wie hol dich der Henker! geh zum Henker! Ar. Ach. 442; dah. = fortgehen, εἰ μὴ φθερεῖ τῆσδ' ὡς τάχιστ' ἀπὸ στέγης Eur. Andr. 709, vgl. 716; φθείρεσθαι εἴς τι u. [[πρός]] τι, zu seinem Verderben, Unglück in Etwas geraten; so auch πρὸς τοὺς πλουσίους, zu seinem Unglück unter die Reichen geraten, Dem. 21, 139; von Sachen = [[beschädigen]], [[verletzen]], [[zerstören]], [[verwüsten]], von Menschen = [[umbringen]], [[tödten]]; ὥςτε Δαρείου πολύν τε καὶ καλὸν φθεῖραι στρατόν Aesch. Pers. 240, wie Ag. 638; πολλὰς φθείρουσα βαφὰς τοῦ ποικίλματος, unter einander wirren, mischen, Ch. 1008; pass., στρατοῦ φθαρέντος Pers. 275, πλήθουσι νεκρῶν δυσπότμως ὲφθαρμένων Σαλαμῖνος ἀκταί 264; φθείρει τὰ πάντα κνώδαλα Soph. Tr. 713; τῶν θεῶν νόμους φθείροις ἄν Ai. 1323; ἐφθαρμένας γὰρ εὕρομεν λείας ὰπάσας, u. sonst; Eur. Hel. 1345 u. oft; οἶκον Xen. Mem. 1, 5,3; αἴθειν καὶ φθείρειν τὴν χώραν An. 4, 7,20. – Von einem Mädchen = [[schänden]], [[verführen]]; auch von Knaben, zur Unzucht verführen, Sp. – Das perf. ἔφθορα hat auch pass. Bdtg, bes. b. Sp.

|btext=<i>f.</i> φθερῶ, <i>ao.</i> ἔφθειρα, <i>pf.</i> [[ἔφθαρκα]], <i>pf.2</i> [[ἔφθορα]] <i>d'ord. intr., qqf tr. chez les poètes att;<br />Pass. f.2</i> φθαρήσομαι, <i>ao.2</i> ἐφθάρην, <i>pf.</i> ἔφθαρμαι;<br /><b>I.</b> [[faire périr]] :<br /><b>1</b> [[détruire]], [[dévaster]], [[ruiner]], acc. ; <i>au Pass., dans les formules de malédiction</i> φθείρου AR va au diable ! φθείρεσθε IL allez à la malheure ! φθείρεσθαι [[εἴς]] τι PLUT tomber dans une situation funeste, aller à sa perte ; φθ. [[πρός]] τινα DÉM s'attacher pour sa perte à qqn;<br /><b>2</b> [[laisser se gâter]] <i>ou</i> se perdre, amener la perte <i>ou</i> la ruine de : μῆλα OD de troupeau (par sa négligence);<br /><b>II.</b> [[gâter]] :<br /><b>1</b> [[corrompre]], [[séduire]], acc.;<br /><b>2</b> [[altérer par un mélange]] <i>en parl. de teinture, de couleurs</i>.<br />'''Étymologie:''' R. Φθαρ, perdre, détruire.

|elrutext='''φθείρω:''' (fut. φθερῶ, aor. 1 ἔφθειρα; pass.: fut. φθᾰρήσομαι - дор. φθᾰρησοῦμαι, aor. [[ἐφθάρην]] с ᾰ - 3 л. pl. у Pind. ἔφθαρεν, pf. ἔφθαρμαι; fut. med. в знач. pass. φθεροῦμαι)<br /><b class="num">1</b> [[уничтожать]], [[истреблять]], [[губить]] (μῆλα κακοὶ φθείρουσι νομῆες Hom.; τὸν στρατόν Aesch.; τὸν οἶκον Xen.): ἔφθειραν τὰς [[ναῦς]] Thuc. они уничтожили (неприятельские) корабли; φ. τὴν πόλιν καὶ νόμους Plat. разрушать государство и (его) законы; νόσῳ ἐφθάραται καὶ χρημάτων δαπάνῃ Thuc. (афиняне) сильно ослаблены эпидемией и (военными) расходами;<br /><b class="num">2</b> pass. [[погибать]], [[гибнуть]]: νεκροὶ ἐφθαρμένοι Aesch. трупы погибших; τὸ φθαρτὸν ἔφθαρται Plut. погибло то, что подвержено гибели; [[παρθένος]] φθαρεῖσα Eur. падшая девушка; πόντιοι ἐφθαρμένοι Eur. потерпевшие кораблекрушение;<br /><b class="num">3</b> [[разорять]], [[опустошать]] (τοὺς κλήρους τινός Her.; τὴν χώραν Xen.);<br /><b class="num">4</b> pass. уходить себе на погибель, бран. убираться прочь: φθείρεσθαι πρός τινα Dem. присоединяться к кому-л. себе же на горе; [[δεῦρο]] φθαρέντες Plut. прийдя сюда на верную гибель; φθείρεσθε! Hom. пропадите вы пропадом!; φθείρου λαβὼν [[τόδε]]! Arph. возьми это и проваливай!; εἰ μὴ φθερεῖ τῆσδ᾽ ἀπὸ στέγης Eur. если ты не уберешься прочь из этого дома;<br /><b class="num">5</b> [[портить]], [[уродовать]] (ὑφὰς ποσίν Aesch.): σῶμ᾽ ἐφθαρμένον Soph. обезображенное тело; τὰ μιγνύμενα τῶν χρωμάτων φθείρεσθαι ὀνομάζουσιν Plut. смешение цветов называют порчей; τὸ γλυκὺ εἰς τὸ αὐστηρὸν φθεῖρον Plut. сладость, превращающаяся в кислоту;<br /><b class="num">6</b> [[подкупать]] (τινά Diod.): τοὺς ἐφθαρμένους ἀπέκτεινε Plut. (Арат) казнил уличенных в мздоимстве.

|txtha=[[future]] φθερῶ; 1st aorist ἐφθειρα; [[passive]], [[present]] φθείρομαι; 2nd aorist ἐφθάρην; 2future φθαρήσομαι; ([[akin]] to German verderben); the Sept. for שִׁחֵת; (from Homer down); to [[corrupt]], to [[destroy]]: [[properly]], [[τόν]] ναόν τοῦ Θεοῦ (in the [[opinion]] of the Jews the [[temple]] [[was]] [[corrupted]], or 'destroyed', [[when]] anyone [[defiled]] or in the slightest [[degree]] damaged [[anything]] in it, or if its guardians neglected [[their]] duties; cf. Deyling, Observations, sacrae, vol. ii, p. 505ff), dropping the [[figure]], to [[lead]] [[away]] a Christian [[church]] from [[that]] [[state]] of [[knowledge]] and [[holiness]] in [[which]] it [[ought]] to [[abide]], τινα, to [[punish]] [[with]] [[death]], [[ruin]] (A. V. [[corrupt]])), to be destroyed, to [[perish]]: ἐν τίνι, by a [[thing]], ἐν [[with]] a dative denoting the [[condition]], ἐν τῇ [[φθορά]] αὐτῶν, L T Tr WH. in an [[ethical]] [[sense]], to [[corrupt]], [[deprave]]: φθείρουσιν ἔθη χρηστά ὁμιλίαι κακαί (a [[saying]] of [[Menander]] ([[see]] [[ἦθος]], 2), [[which]] seems to [[have]] passed [[into]] a [[proverb]] ([[see]] Wetstein at the [[passage]]; Gataker, Advers. misc. l. i. c. 1, p. 174 f)), φθείρομαι [[ἀπό]] τίνος, to be so [[corrupted]] as to [[fall]] [[away]] from a [[thing]] ([[see]] [[ἀπό]], I:3d.), φθειρόμενον [[κατά]] τάς ἐπιθυμίας (R. V. waxeth [[corrupt]] etc.), [[διαφθείρω]], [[καταφθείρω]].)

|mltxt=ΝΜΑ, και [[φθαίρω]] ΜΑ, και αιολ. τ. [[φθέρρω]], και αρκαδ. τ. [[φθήρω]], Α<br />[[καταστρέφω]]<br /><b>2.</b> [[κάνω]] [[κάτι]] να χαλάσει με τη συνεχή ή κακή [[χρήση]] (α. «αν [[φοράς]] [[συνεχώς]] το ίδιο [[παντελόνι]], θα το φθείρεις στο [[τέλος]]» β. «ποσὶν φθείροντα πλοῦτον ἀργυρωνή τους θ' ὑφάς», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> [[προκαλώ]] πνευματική ή [[ηθική]] [[φθορά]], [[διαφθείρω]] («ὁμιλίαι κακαὶ φθείρουσιν ἤθη χρηστά», αρχ. γνωμ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br />(το μέσ.) <i>φθείρομαι</i><br /><b>μτφ.</b> α) [[χάνω]] σταδιακά το [[κύρος]] και την [[υπόληψη]] μου<br />β) (στην [[ποίηση]]) [[αδυνατίζω]] («τα [[τέκνα]] τριγύρου / φθαρμένα και μαύρα / σαν ίσκιους ονείρου», <b>Σολωμ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (σχετικά με πρόσ.) [[φονεύω]]<br /><b>2.</b> ([[ιδίως]] σχετικά με παρθένες) [[αποπλανώ]] ή [[ατιμάζω]]<br /><b>3.</b> [[διαφθείρω]] κάποιον με χρήματα ή με δώρα<br /><b>4.</b> [[αναμιγνύω]] [[μερικά]] [[σταθερά]] χρώματα με σκοπό την [[δημιουργία]] μιας χρωματικής παραλλαγής<br /><b>5.</b> <b>παθ.</b> α) (για ταξιδιώτες στη [[στεριά]] ή για ναυτικούς) [[περιπλανώμαι]]<br />β) [[περιπίπτω]] σε μια [[κατάσταση]] χειρότερη από αυτήν που ήμουν [[προηγουμένως]]<br />γ) <b>ιατρ.</b> [[υφίσταμαι]] [[διαταραχή]] («ἡ κοιλίη φθαρήσεται», Ιπποκρ.)<br />δ) (για [[γυναίκα]]) καθίσταμαι [[στείρα]] («χέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾱς», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>6.</b> (το β' εν. και πληθ. πρόσ. προστ. μέσ. ενεστ. ως [[κατάρα]]) <i>φθείρου</i>! και <i>φθείρεσθε</i>!<br />να χαθείς!, να χαθείτε!<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «φθείρομαί τινος» — απομακρύνομαι από κάποιον, [[εγκαταλείπω]] (<b>Ευρ.</b>)<br />β) «φθείρομαι εἴς τι [ή [[πρός]] τι]»<br />(για φορτικούς ανθρώπους και για κόλακες) [[πέφτω]] ορμητικά [[πάνω]] σε κάποιον (<b>Δημοσθ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[φθείρω]] (<span style="color: red;"><</span> <i>φθερ</i>-<i>jω</i>) ανάγεται στην απαθή [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>g</i>^zw<i>her</i>- «ρέω, χύνομαι, εξαφανίζομαι», με ηχηρό δασύ χειλοϋπερωικό <i>g</i>^zw<i>h</i>- (όπως φαίνεται και από την [[εναλλαγή]] αρκτικού <i>φθ</i>/<i>ψ</i>, <b>πρβλ.</b> τον διαλ. τ. [[ψείρει]], <b>βλ.</b> και [[φθάνω]], [[φθίνω]]) και συνδέεται με αρχ. ινδ. <i>kşarati</i> «ρέει, χύνεται, εξαφανίζεται», <i>kşara</i>- «[[νερό]]», αβεστ. <i>yžara</i>ⁱ<i>ti</i> «ρέει». Εκτός από την κύρια σημ., το ρ. [[φθείρω]] [[καθώς]] και ορισμένα σύνθ. (<b>πρβλ.</b> <i>συμφθείρομαι</i>) και παρ. (<b>πρβλ.</b> [[φθορά]]) εμφανίζουν μια ιδιαίτερη [[τεχνική]] σημ. «[[αναμιγνύω]] χρώματα», η οποία έχει προέλθει με μια σημασιολογική [[εξέλιξη]], που σημειώθηκε μόνο στην Ελληνική, από τη σημ. «[[φθείρω]], [[χαλώ]] την [[καθαρότητα]] τών χρωμάτων με την [[ανάμιξη]] τους». Οι διαλεκτικοί τ. [[φθήρω]] και [[φθέρρω]] έχουν προέλθει από τον τ. <i>φθερ</i>-<i>jω</i> με [[επένθεση]] του -<i>j</i>- (<b>πρβλ.</b> <i>κτενjω</i> <span style="color: red;"><</span> ιων.-αττ. [[κτείνω]], αρκαδ. <i>κτήνω</i>, λεσβ. [[κτέννω]]), ενώ ο τ. [[φθαίρω]] έχει σχηματιστεί από τη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>φθαρ</i>- του ρ. (<b>πρβλ.</b> [[κταίνω]]: [[κτείνω]]). Τέλος, από το ρ. [[φθείρω]] προέρχονται παρ. και σύνθ. τ. που εμφανίζουν τις μορφές <i>φθορ</i>- της ετεροιωμένης βαθμίδας (<b>πρβλ.</b> <i>φθορ</i>-<i>ά</i>, <i>φθόρ</i>-<i>ος</i>, [[καθώς]] και τα σύνθ. σε -<i>φθορος</i>) και <i>φθαρ</i>-της συνεσταλμένης ([[πρβλ]]. [[φθάρμα]], [[φθαρτός]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[φθαρτικός]], [[φθαρτός]], [[φθορά]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[φθάρμα]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[φθόρος]]·<b>μσν.</b> [[φθάρσις]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[φθαρμός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[φθερσίβροτος]], [[φθερσιγενής]]. (Β' συνθετικό) [[διαφθείρω]], [[παραφθείρω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αποφθείρω]], [[εκφθείρω]], [[καταφθείρω]], [[προφθείρω]], [[συμφθείρω]], [[υποφθείρω]]].

|mantxt=(=[[καταστρέφω]]). Συγγενικό μέ τό [[φθίνω]] τοῦ ὁποίου εἶναι ἐκτεταμένος [[τύπος]]. Ρίζα φθερ-, φθαρ-. Θέμα φθερ+j → φθερ-j-ω → φθέρρω → μέ ἁπλοποίηση τῶν ρ → φθέρω καί μέ ἀντέκταση = [[φθείρω]]. Μέ μετάπτωση τό [[θέμα]] γίνεται φθορκαί φθαρ-. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[φθείρ]] -ρός (=[[ψεῖρα]]), [[φθειριάω]] (=[[ψειριάζω]]), [[φθειρίασις]], [[φθειρίζομαι]] (=[[ψειρίζομαι]]), [[φθορά]], [[διαφθορά]], [[παραφθορά]], [[φθορεύς]], [[διαφθορεύς]], [[φθορικός]], [[φθόριος]], [[φθόρος]], [[ἄφθορος]], [[ἀδιάφθορος]], [[θυμοφθόρος]], [[οἰκοφθόρος]], [[ψυχοφθόρος]], [[φθάρμα]], [[φθάρσις]], [[φθαρτικός]], [[φθαρτός]], [[ἄφθαρτος]], [[ἀδιάφθαρτος]], [[εὐδιάφθαρτος]].