3,273,006
edits
ἀρχηγός: Difference between revisions
m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
|||
| (43 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=archigos | |Transliteration C=archigos | ||
|Beta Code=a)rxhgo/s | |Beta Code=a)rxhgo/s | ||
|Definition=Dor. | |Definition=Dor. [[ἀρχαγός]], όν,<br><span class="bld">A</span> [[beginning]], [[originating]], [[λόγος]] ἀρχηγὸς κακῶν = [[word]] that [[foretell]]s [[woe]] E.Hipp.881; [[primary]], [[leading]], [[chief]], Τροίας ἀρχηγὸς τιμάς Id.Tr.196 (lyr.); δύο φλέβες ἀρχηγός Arist.PA666b25.<br><span class="bld">II</span> as [[substantive]], [[founder]], of a [[tutelary]] [[hero]], S.OC60; as fem., [[ancestral]] [[heroine]], B.8.51; τοῦ γένους Isoc.3.28, cf. [[Diodorus Siculus|D.S.]]5.56; τῆς πόλεως θεὸς ἀρχηγὸς τίς ἐστιν Pl.Ti. 21e; [[founder of a family]], Arist.EN1162a4.<br><span class="bld">2</span> [[prince]], [[chief]], Δία ἀρχαγὸν θεῶν B.5.179, cf. A.Ag.259; [[chief]] [[captain]], [[leader]], Ἑλλάνων Simon. 138; Βεβρύκων Theoc.22.110; ἀρχηγὸς ἱερέων CIG6798 (Dijon), cf. 2882 (Milet.).<br><span class="bld">3</span> [[first cause]], [[originator]], κοπίδων Heraclit.81; πράγματος X.HG3.3.4, cf. Din.3.7, Isoc.12.101; συγχύσεως SIG684.8 (Dyme, ii B.C.); φόνου POxy.1241 iii 35; σωτηρίας Ep.Hebr.2.10; Θαλῆς ὁ τῆς τοιαύτης ἀρχηγὸς φιλοσοφίας Arist.Metaph.983b20; τῆς τέχνης Sosip.1.14; [[τὸ ἀρχηγόν]] = the [[originating]] [[power]], Pl.Cra.401d, cf. Sph.243d; [[primary]], [[fundamental]], ἀρχηγὸν ἡ φωνή Phld.Po.2.19. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-όν<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> [[ἀρχαγός]] B.9.51, E.<i>Hipp</i>.152, <i>Tr</i>.196<br /><b class="num">I</b> de pers. adj. o subst. ὁ, ἡ, esp. dioses y héroes<br /><b class="num">1</b> [[fundador]], [[ancestro original]] de ciudades y lugares, B.9.51, S.<i>OC</i> 60, Pl.<i>Ti</i>.21e, de estirpes, razas, familias Τεῦκρος Isoc.3.28, Οἰνεύς D.60.30, [[Ἀπόλλων]] <i>IIl</i>.32.26 (III a.C.), Ἥλιος Zeno Rhodius 1.56, Ἡρακλῆς D.Chr.33.47, de Abraham, Eus.<i>HE</i> 1.4.5, de Adán ἀ. πάντων ἀνθρώπων Nil.M.79.84A, ἀρχηγοὺς χώρας θυσίαις ἥρωας ἐνοίκους ἵλασο Orác. en Plu.<i>Sol</i>.9, gener. τῷ σύνεγγυς ἢ πόρρω τὸν ἀρχηγὸν εἶναι por estar cerca o lejos el ancestro original</i> Arist.<i>EN</i> 1162<sup>a</sup>4, cf. Plu.<i>Alc</i>.1<br /><b class="num">•</b>[[iniciador]], [[instaurador]] τῆς τοιαύτης φιλοσοφίας Arist.<i>Metaph</i>.983<sup>b</sup>20, τῆς τέχνης Sosip.1.14, cf. Plu.2.958d, τῆς μουσικῆς Plu.2.1135b, νόμου ὑμῶν Manes 94.11, φύσεως de Zeus, Cleantn.<i>Fr.Poet</i>.1.2, τῶν παρόντων ἀγαθῶν Isoc.4.61, Clem.Al.<i>Strom</i>.7.4.22, ὁμονοίας Plb.2.40.2, σωτηρίας <i>Ep.Hebr</i>.2.10<br /><b class="num">•</b>en algunos casos por cont. [[instigador]], [[cabecilla]] τῶν τοιούτων ἔργων Isoc.12.101, cf. X.<i>HG</i> 3.3.4, διαδεδομένου χρυσίου Din.3.7, πονηρᾶς ἐφόδου Plb.4.60.6, cf. <i>SIG</i> 684.8 (Dime II a.C.), <i>Vit.Fr.Pap</i>. en <i>POxy</i>.1241.3.35, Cyr.H.<i>Catech</i>.2.7, 1<i>Ep.Clem</i>.51.1, D.C.54.3.4<br /><b class="num">•</b>fig. de abstr. [[origen]], [[arranque]], [[punto de partida]] ἡ τῶν ῥητόρων εἰσαγωγὴ ... κοπίδων ἀ. Heraclit.B 81, cf. Hippol.<i>Haer</i>.9.6, ref. al nombre del ser primero περὶ δὲ τοῦ μεγίστου τε καὶ ἀρχηγοῦ πρώτου Pl.<i>Sph</i>.243d.<br /><b class="num">2</b> [[jefe]], [[guía]] [[Δία]] ... ἀρχαγὸν θεῶν B.5.179, cf. Simon.105.1D., E.<i>Hipp</i>.152, Theoc.22.110, φωτὸς ἀρχογοῦ τίειν γυναῖκα A.<i>A</i>.259, ἀ. χθονός el rey del país</i> E.<i>IT</i> 1303, ἀρχηγοὶ τέσσαρες κατεστάθησαν se establecieron cuatro gobernadores</i> [[Diodorus Siculus|D.S.]]31<br /><b class="num">•</b>de la [[abeja]] [[reina]] Sch.A.<i>Pers</i>.126(p.433)D.<br /><b class="num">•</b>fig. de abstr. τόλμα, νεῶν ἀρχηγέ [[intrepidez]], [[guía]] de [[nave]]s</i>, <i>AP</i> 9.29.1 (Antiphil.).<br /><b class="num">II</b> de cosas o abstr., adj.<br /><b class="num">1</b> [[inicial]], [[causante]], [[que da origen]] κακῶν ἀρχηγὸν [[ἐκφαίνω|ἐκφαίνεις]] λόγον E.<i>Hipp</i>.881, [[αἱ ἀρχηγοὶ φλέβες]] = [[las venas principales]]</i> Arist.<i>PA</i> 666<sup>b</sup>25<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ ἀρχηγόν]] = [[el punto de partida]] τὸ οὖν [[αἴτιον]] καὶ [[τὸ ἀρχηγόν]] αὐτῶν Pl.<i>Cra</i>.401d, cf. Plb.1.66.10, ὅτι δ' ἀρχηγὸν ἡ φωνή ... Phld.<i>Po</i>.B.26.1.19, plu. [[τὰ ἀρχηγά]] = [[las causas principales]]</i> Anon.<i>Herc</i>.346.8.5.<br /><b class="num">2</b> [[que lleva el mando]], [[regio]] Τροίας ἀρχαγοὺς εἶχον τιμάς E.<i>Tr</i>.196. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0365.png Seite 365]] anfangend, veranlassend, κακῶν ἀρχηγὸν ἐκφαίνεις λόγον, Unheil verkündend, Eur. Hipp. 881; τὸ αἴτιον καὶ τὸ ἀρχ. αὐτῶν Plat. Crat. 401 d. Gew. subst., der Urheber, θεὸς τῶν πάντων Plat. Tim. Locr, 96 c; ἀρχ. γενόμενος τοῦ διαδιδομένου χρυσίου Din. 3, 7; αὐτοῖς τῶν ἀγαθῶν ἐγένοντο Isocr. 4, 61; [[τόλμα]] νεῶν ἀρχηγέ Antiphil. 24 (IX, 29). Bes. Ahnherr, τοῦ γένους Isocr. 5, 32; Gründer, τῆς πόλεως Plat. Tim. 21 e; vgl. Soph. O. C. 60. – Anführer, Aesch. Ag. 250; Epigr. bei Thuc. 1, 132; Theocr. 22, 110; τιμαὶ ἀρχηγοί, königliche Würde, Eur. Tr. 196; τὸ μέγιστον καὶ ἀρχ. Plat. Soph. 243 d. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0365.png Seite 365]] [[anfangend]], [[veranlassend]], κακῶν ἀρχηγὸν ἐκφαίνεις λόγον, [[Unheil]] verkündend, Eur. Hipp. 881; τὸ αἴτιον καὶ τὸ ἀρχ. αὐτῶν Plat. Crat. 401 d. Gew. subst., der Urheber, θεὸς τῶν πάντων Plat. Tim. Locr, 96 c; ἀρχ. γενόμενος τοῦ διαδιδομένου χρυσίου Din. 3, 7; αὐτοῖς τῶν ἀγαθῶν ἐγένοντο Isocr. 4, 61; [[τόλμα]] νεῶν ἀρχηγέ Antiphil. 24 (IX, 29). Bes. Ahnherr, τοῦ γένους Isocr. 5, 32; [[Gründer]], τῆς πόλεως Plat. Tim. 21 e; vgl. Soph. O. C. 60. – [[Anführer]], Aesch. Ag. 250; Epigr. bei Thuc. 1, 132; Theocr. 22, 110; τιμαὶ ἀρχηγοί, königliche Würde, Eur. Tr. 196; τὸ μέγιστον καὶ ἀρχ. Plat. Soph. 243 d. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ός, όν :<br /><b>I.</b> <i>adj.</i> [[qui est la cause première de]], [[auteur de]];<br /><b>II.</b> <i>subst.</i> ὁ [[ἀρχηγός]] :<br /><b>1</b> [[cause première]], [[auteur de]], [[fondateur]] (d'une race, d'une cité, <i>etc.</i>) ; héros tutélaire, protecteur;<br /><b>2</b> [[chef]], [[roi]] ; <i>particul.</i> [[chef militaire]];<br />[[NT]]: [[conducteur]], [[initiateur]].<br />'''Étymologie:''' [[ἀρχή]], [[ἄγω]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἀρχηγός:'''<br /><b class="num">I</b> дор. [[ἀρχαγός]] 2<br /><b class="num">1</b> [[являющийся изначальным]], [[служащий первопричиной]] (κακῶν Eur.);<br /><b class="num">2</b> [[основной]], [[главный]] (φλέβες Arst.);<br /><b class="num">3</b> [[относящийся к верховной власти]], [[царский]] (τιμαί Eur.).<br /><b class="num">II</b> ὁ Aesch., Soph., Isocr., Plat. = [[ἀρχηγέτης]] 1 и 2. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἀρχηγός''': Δωρ. ἀρχᾱγός, όν, ([[ἡγέομαι]]): ― ὁ [[πρωταίτιος]], ὁ [[πρόξενος]], [[λόγος]] ἀρχηγὸς κακῶν Εὐρ. Ἱππ. 881· πρῶτος, μέγιστος, ἃ Τροίας ἀρχηγοὺς εἶχον τιμάς, ἥτις εἶχον τὰς ὑψίστας τιμὰς τῆς Τροίας, δηλ. [[ἤμην]] [[βασίλισσα]], ὁ αὐτ. Τρῳ. 196· [[ἀρχικός]], πρῶτος, δύο φλέβες ἀρχ. Ἀριστ. περὶ Ζ. Μορ. 3. 4, 22. ΙΙ. οὐσιαστ., ὡς τὸ [[ἀρχηγέτης]], ἱδρυτής, [[γενάρχης]], Λατ. auctor, ἐπὶ πολιούχου ἥρωος ἢ θεοῦ, Σοφ. Ο. Κ. 60· τοῦ γένους Ἰσοκρ. 32C· οἷς τῆς πόλεως θεὸς [[ἀρχηγός]] τις ἐστιν Πλατ. Τιμ. 21Ε· ― ὁ [[γενάρχης]] οἰκογενείας, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 8. 12, 4. 2) [[ἡγεμών]], [[ἀρχηγός]], Αἰσχυλ. Ἀγ. 259· πρῶτος [[ἀρχηγός]], [[ἡγεμών]], Ἑλλήνων Σιμων. (198) παρὰ Θουκ. 1. 132· [[ὡσαύτως]], ἀρχ. ἱερέων Συλλ. Ἐπιγρ. 6798, πρβλ. 2882. 3) ὁ [[ἀρχηγός]], ὁ πρῶτος πράγματός τινος, καταγορεύει τις πρὸς τοὺς ἐφόρους ἐπιβουλὴν καὶ τὸν ἀρχηγὸν τοῦ πράγματος Ξεν. Ἑλλ. 3. 3, 4, πρβλ. Δείναρχ. 109. 15, Ἰσοκρ. 253D· [[Θαλῆς]] ὁ τῆς τοιαύτης ἀρχηγὸς φιλοσοφίας Ἀριστ. Μεταφ. 1. 3, 5· [[οὗτος]] τῆς τέχνης ἀρχηγὸς ἧν Σωσίπατρ. ἐν «καταψευδομένῳ» 1. 14: ― οὓτω, τὸ ἀρχηγὸν, ἡ τὴν ἀρχὴν διδοῦσα [[δύναμις]], Πλάτ. Κρατ. 401D. | |lstext='''ἀρχηγός''': Δωρ. ἀρχᾱγός, όν, ([[ἡγέομαι]]): ― ὁ [[πρωταίτιος]], ὁ [[πρόξενος]], [[λόγος]] ἀρχηγὸς κακῶν Εὐρ. Ἱππ. 881· πρῶτος, μέγιστος, ἃ Τροίας ἀρχηγοὺς εἶχον τιμάς, ἥτις εἶχον τὰς ὑψίστας τιμὰς τῆς Τροίας, δηλ. [[ἤμην]] [[βασίλισσα]], ὁ αὐτ. Τρῳ. 196· [[ἀρχικός]], πρῶτος, δύο φλέβες ἀρχ. Ἀριστ. περὶ Ζ. Μορ. 3. 4, 22. ΙΙ. οὐσιαστ., ὡς τὸ [[ἀρχηγέτης]], ἱδρυτής, [[γενάρχης]], Λατ. auctor, ἐπὶ πολιούχου ἥρωος ἢ θεοῦ, Σοφ. Ο. Κ. 60· τοῦ γένους Ἰσοκρ. 32C· οἷς τῆς πόλεως θεὸς [[ἀρχηγός]] τις ἐστιν Πλατ. Τιμ. 21Ε· ― ὁ [[γενάρχης]] οἰκογενείας, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 8. 12, 4. 2) [[ἡγεμών]], [[ἀρχηγός]], Αἰσχυλ. Ἀγ. 259· πρῶτος [[ἀρχηγός]], [[ἡγεμών]], Ἑλλήνων Σιμων. (198) παρὰ Θουκ. 1. 132· [[ὡσαύτως]], ἀρχ. ἱερέων Συλλ. Ἐπιγρ. 6798, πρβλ. 2882. 3) ὁ [[ἀρχηγός]], ὁ πρῶτος πράγματός τινος, καταγορεύει τις πρὸς τοὺς ἐφόρους ἐπιβουλὴν καὶ τὸν ἀρχηγὸν τοῦ πράγματος Ξεν. Ἑλλ. 3. 3, 4, πρβλ. Δείναρχ. 109. 15, Ἰσοκρ. 253D· [[Θαλῆς]] ὁ τῆς τοιαύτης ἀρχηγὸς φιλοσοφίας Ἀριστ. Μεταφ. 1. 3, 5· [[οὗτος]] τῆς τέχνης ἀρχηγὸς ἧν Σωσίπατρ. ἐν «καταψευδομένῳ» 1. 14: ― οὓτω, τὸ ἀρχηγὸν, ἡ τὴν ἀρχὴν διδοῦσα [[δύναμις]], Πλάτ. Κρατ. 401D. | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
| Line 26: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=ἀρχηγόν, adjective, [[leading]], furnishing the [[first]] [[cause]] or [[occasion]]: [[Euripides]], Hipp. 881; [[Plato]], Crat., p. 401d.; [[chiefly]] used as a [[substantive]], ὁ, ἡ, [[ἀρχηγός]] ([[ἀρχή]] and [[ἄγω]]);<br /><b class="num">1.</b> the [[chief]] [[leader]], [[prince]]: of Christ, [[Aeschylus]] Ag. 259; [[Thucydides]] 1,132;. The Sept. [[ἀρχηγός]] λόγων εἰρηνικῶν) and [[thus]] affords an [[example]], a [[predecessor]] in a [[matter]]": τῆς πίστεως, of Christ, Hebrews 11) (others [[bring]] [[this]] [[under]] the [[next]] [[head]]; [[yet]] cf. Kurtz at the [[passage]]). So [[ἀρχηγός]] ἁμαρτίας, ζήλους, Clement of [[Rome]], 1 Corinthians 14,1 [ET]; τῆς στάσεως καί διχοστασίας, ibid. 51,1; τῆς ἀποστασιας, of the [[devil]], Irenaeus 4,40, 1; τοιαυτης φιλοσοφίας, of [[Thales]], [[Aristotle]], met. 1,3, 7 (p. 983{b} 20). Hence,<br /><b class="num">3.</b> the [[author]]: τῆς ζωῆς, τῆς σωτηρίας, | |txtha=ἀρχηγόν, adjective, [[leading]], furnishing the [[first]] [[cause]] or [[occasion]]: [[Euripides]], Hipp. 881; [[Plato]], Crat., p. 401d.; [[chiefly]] used as a [[substantive]], ὁ, ἡ, [[ἀρχηγός]] ([[ἀρχή]] and [[ἄγω]]);<br /><b class="num">1.</b> the [[chief]] [[leader]], [[prince]]: of Christ, [[Aeschylus]] Ag. 259; [[Thucydides]] 1,132;. The Sept. [[ἀρχηγός]] λόγων εἰρηνικῶν) and [[thus]] affords an [[example]], a [[predecessor]] in a [[matter]]": τῆς πίστεως, of Christ, Hebrews 11) (others [[bring]] [[this]] [[under]] the [[next]] [[head]]; [[yet]] cf. Kurtz at the [[passage]]). So [[ἀρχηγός]] ἁμαρτίας, ζήλους, Clement of [[Rome]], 1 Corinthians 14,1 [ET]; τῆς στάσεως καί διχοστασίας, ibid. 51,1; τῆς ἀποστασιας, of the [[devil]], Irenaeus 4,40, 1; τοιαυτης φιλοσοφίας, of [[Thales]], [[Aristotle]], met. 1,3, 7 (p. 983{b} 20). Hence,<br /><b class="num">3.</b> the [[author]]: τῆς ζωῆς, τῆς σωτηρίας, τῶν πάντων, of God ([[Plato]]) Tim. Locr., p. 96c.; τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, of God, Diodorus 5,72; [[ἀρχηγός]] καί [[αἴτιος]], [[leader]] and [[author]], are [[often]] joined, as [[Polybius]] 1,66, 10; Herodian, 2,6, 22 (14, Bekker edition)). Cf. Bleek on Heb. vol. ii. 1, p. 301f. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ο (θηλ. [[αρχηγίνα]], η) (AM [[ἀρχηγός]], -όν)<br /><b>1.</b> [[ηγεμόνας]], [[κυβερνήτης]]<br /><b>2.</b> ο επικεφαλής μιας ομάδας<br /><b>3.</b> (με αφηρημένες έννοιες) «[[αρχηγός]] μίσους» ή «[[αρχηγός]] στη [[φασαρία]]» — αυτός που πρωτοστατεί σε [[κάτι]] ή που έχει [[κάτι]] σε μεγάλο βαθμό<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>ως επίθ.</b> ο [[αρχικός]] ή ο [[δημιουργικός]], αυτός που δημιουργεί ή προκαλεί [[κάτι]]<br /><b>2.</b> <b>ως ουσ.</b> α) ο [[ιδρυτής]]<br />β) ο [[πρωταίτιος]]<br /><b>3.</b> <b>(ουδ.)</b> <i>τὸ ἀρχηγόν</i><br />α) η δημιουργική [[δύναμη]]<br />β) το θεμελιώδες, το πρωταρχικό.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>αρχ</i>- <span style="color: red;">+</span> -<i>ηγός</i> <span style="color: red;"><</span> <i>άγω</i> ( | |mltxt=ο (θηλ. [[αρχηγίνα]], [[η]]) (AM [[ἀρχηγός]], -όν)<br /><b>1.</b> [[ηγεμόνας]], [[κυβερνήτης]]<br /><b>2.</b> ο επικεφαλής μιας ομάδας<br /><b>3.</b> (με αφηρημένες έννοιες) «[[αρχηγός]] μίσους» ή «[[αρχηγός]] στη [[φασαρία]]» — αυτός που πρωτοστατεί σε [[κάτι]] ή που έχει [[κάτι]] σε μεγάλο βαθμό<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>ως επίθ.</b> ο [[αρχικός]] ή ο [[δημιουργικός]], αυτός που δημιουργεί ή προκαλεί [[κάτι]]<br /><b>2.</b> <b>ως ουσ.</b> α) ο [[ιδρυτής]]<br />β) ο [[πρωταίτιος]]<br /><b>3.</b> <b>(ουδ.)</b> <i>τὸ ἀρχηγόν</i><br />α) η δημιουργική [[δύναμη]]<br />β) το θεμελιώδες, το πρωταρχικό.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>αρχ</i>- <span style="color: red;">+</span> -<i>ηγός</i> <span style="color: red;"><</span> <i>άγω</i> ([[πρβλ]]. [[αληγός]], [[κυνηγός]] <b>κ.ά.</b>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[αρχηγικός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αρχηγείο]], [[αρχηγεύω]], [[αρχηγία]], [[αρχηγίσκος]], [[αρχηγώ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>νεοελλ.</b> [[οπλαρχηγός]], [[συναρχηγός]], [[υπαρχηγός]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἀρχηγός:''' Δωρ. ἀρχ-ᾱγός, -ὸν ([[ἡγέομαι]])·<br /><b class="num">I.</b> [[πρωταίτιος]], [[πρόξενος]] ενός πράγματος, με γεν., σε Ευρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ως ουσ., όπως το [[ἀρχηγέτης]], [[ιδρυτής]], λέγεται για πολιούχο ήρωα, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[ηγεμόνας]], [[αρχηγός]], σε Αισχύλ., Σιμων., Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> πρώτη [[αιτία]], [[πρωταίτιος]], [[αρχηγός]], <i>τοῦ πράγματος</i>, σε Ξεν. | |lsmtext='''ἀρχηγός:''' Δωρ. ἀρχ-ᾱγός, -ὸν ([[ἡγέομαι]])·<br /><b class="num">I.</b> [[πρωταίτιος]], [[πρόξενος]] ενός πράγματος, με γεν., σε Ευρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ως ουσ., όπως το [[ἀρχηγέτης]], [[ιδρυτής]], λέγεται για πολιούχο ήρωα, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[ηγεμόνας]], [[αρχηγός]], σε Αισχύλ., Σιμων., Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> πρώτη [[αιτία]], [[πρωταίτιος]], [[αρχηγός]], <i>τοῦ πράγματος</i>, σε Ξεν. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[ἡγέομαι]]<br /><b class="num">I.</b> [[beginning]], originating a [[thing]], c. gen., Eur.<br /><b class="num">II.</b> as | |mdlsjtxt=[[ἡγέομαι]]<br /><b class="num">I.</b> [[beginning]], originating a [[thing]], c. gen., Eur.<br /><b class="num">II.</b> as [[substantive]], like [[ἀρχηγέτης]], [[founder]], of a [[tutelary]] [[hero]], Soph.<br /><b class="num">2.</b> a [[prince]], [[chief]], Aesch., [[Simon]]., Thuc.<br /><b class="num">3.</b> a [[first]] [[cause]], [[originator]], τοῦ πράγματος Xen. | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
|sngr='''原文音譯'''：¢rchgÒj 阿而赫-誒哥士<br />'''詞類次數'''：名詞（4）<br />'''原文字根'''：原始-帶領（者） 相當於： （[[ | |sngr='''原文音譯'''：¢rchgÒj 阿而赫-誒哥士<br />'''詞類次數'''：名詞（4）<br />'''原文字根'''：原始-帶領（者） 相當於： （[[רֹאשׁ]]‎）<br />'''字義溯源'''：最高帶領人，創始者，領導者，統治者，君王，元帥；由（[[ἀρχή]]）=開始）與（[[ἄγω]]）*=帶領）組成；其中 （[[ἀρχή]]）出自（756=著手）而 （[[ἄρχω]]）出自（757*=為首的）。這字用了四次，（使徒行傳和希伯來書各二次），都是指著主耶穌。這四次在和合本的中譯為：主，君王，元帥，創始。各種英譯本對這四次的譯字，各有自己的看法，特別是（ 徒3:15）和（ 來12:2）<br />'''出現次數'''：總共（4）；徒（2）；來（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 創始者（2） 徒3:15； 來12:2；<br />2） 元帥（1） 來2:10；<br />3） 君王（1） 徒5:31 | ||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[chief]], [[founder of a family]], [[one who first starts]], [[prime-mover in]], [[prime mover]], [[tutelary hero]] | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=Σύνθετο ἀπό τό [[ἀρχή]] + ἡγοῦμαι. Δές γιά περισσότερα παράγωγα στά ρήματα [[ἄρχω]] καί ἡγοῦμαι. | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[imperator]]'', [[commander]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.132.2/ 1.132.2] (<i>in epigramm.</i> <i>in an epigram</i>). | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[chief]]=== | |||
Albanian: prijës, pringj; Apache Western Apache: nantʼán; Arabic: شَيْخ, قَائِد; Armenian: առաջնորդ; Belarusian: правадыр, галоўны, водца, важак; Bulgarian: вожд, главатар, водач; Catalan: cap; Central Sierra Miwok: hajá·po-, má·jyŋy-; Cherokee: ᎤᎬᏫᏳᎯ; Chichewa: mfumu; Chickasaw: minko'; Chinese Mandarin: 頭子, 头子; Czech: náčelník, šéf; Estonian: pealik; Finnish: johtaja; French: [[chef]]; Friulian: cjâf, dûs; Galician: xefe, caporal, coudel, bren; German: [[Häuptling]], [[Oberhaupt]]; Greek: [[αρχηγός]]; Ancient Greek: [[προστάτης]], [[ὄρχαμος]]; Hindi: चीफ, प्रधान, श्रेष्ठ, मुख्य, शेख, मालिक, मालक, सरदार; Icelandic: höfðingi, foringi, leiðtogi; Ido: chefo; Italian: [[capo]]; Japanese: 長, チーフ; Khmer: មេ; Kurdish Northern Kurdish: serok; Kyrgyz: башчы; Ladino: kapo, kapu, shef, el gadol; Lakota: itȟáŋčhaŋ, wičháša itȟáŋčhaŋ; Latin: [[princeps]], [[praepositus]]; Macedonian: главатар, поглавар, главешина, старешина, водач; Malayalam: തലവൻ, നേതാവ്; Mansaka: dato; Manx: ard-er, ard-ghooinney; Maori: rangatira, poumatua, ariki, ringawhero; Mi'kmaq: saqamaw anim, saqama'sgw anim; Munsee: kíhkay; Navajo: naatʼáanii; Ngarrindjeri: rupelli; Norman: chef; Norwegian Bokmål: høvding; Nynorsk: høvding; Occitan: cap; Ojibwe: ogimaa; Old Church Slavonic Cyrillic: вождь; Old East Slavic: вожь; Old Turkic: 𐰋𐰏; Ottawa: gimaa; Pashto: ملک; Polish: wódz; Portuguese: [[chefe]], [[líder]]; Rapa Nui: 'ariki; Romanian: căpetenie, șef; Russian: [[вождь]], [[главный]]; Samoan: matai; Sanskrit: शिरस्; Scottish Gaelic: ceannard; Serbo-Croatian: poglavar, poglavica, vođa, glàvār; Slovak: náčelník, šéf; Slovene: glavar; Spanish: [[jefe]]; Swahili: chifu, jumbe; Swedish: hövding, ledare; Tagalog: puno; Talysh Asalemi: رئیس, رییس; Tamil: தலைவன்; Taos: łòwa'ána, tə̀ot'ų́nena; Tocharian B: tāś; Tok Pisin: bigman; Ukrainian: вождь, головний, проводир; Westrobothnian: ö´fwĕrhējt; Zulu: inkosi | |||
===[[founder]]=== | |||
Arabic: مُؤَسِّس, مُؤَسِّسَة; Armenian: հիմնադիր; Azerbaijani: təsisçi, bani, qurucu, müəssis; Belarusian: заснавальнік, заснавальніца, фундатар, фундатарка; Bengali: প্রতিষ্ঠাতা; Bulgarian: основател, основателка, учредител, учредителка, основоположник, основоположничка; Catalan: fundador; Chinese Mandarin: 創辦人, 创办人, 創立者, 创立者, 建立者; Czech: zakladatel, zakladatelka; Danish: grundlægger, stifter; Dutch: [[stichter]], [[grondlegger]], [[oprichter]]; Estonian: asutaja; Finnish: perustaja; French: [[fondateur]], [[fondatrice]]; Galician: fundador; German: [[Gründer]], [[Gründerin]]; Greek: [[ιδρυτής]], [[θεμελιωτής]]; Ancient Greek: [[ἀρχηγέτης]], [[κτίστης]]; Hindi: संस्थापक, प्रवर्तक; Hungarian: alapító; Icelandic: stofnari; Irish: bunaitheoir, bunfhréamh, cumhdaitheoir, fondúir; Italian: [[fondatore]], [[creatore]]; Japanese: 創設者, 創立者, 設立者; Kazakh: құрушы, қалаушы; Korean: 창설자, 설립자, 창립자; Kurdish Central Kurdish: نوێنەر; Kyrgyz: түптөөчү, негиздөөчү; Lao: ຜູ້ສ້າງຕັ້ງ; Latin: [[conditor]], [[creator]], [[fundator]], [[parens]]; Latvian: dibinātājs, dibinātāja; Lithuanian: įkūrėjas; Luxembourgish: Grënner; Macedonian: основач, основачка, основоположник, основоположничка; Maori: kaiwhakatū; Norwegian Bokmål: grunnlegger; Nynorsk: grunnleggar, grunnleggjar; Old English: staþoliend; Persian: بنیانگذار, مؤسس, بانی; Polish: założyciel, założycielka, fundator, fundatorka; Portuguese: [[fundador]]; Romanian: fondator, întemeietor; Russian: [[основатель]], [[основательница]], [[учредитель]], [[учредительница]], [[основоположник]], [[основоположница]]; Scottish Gaelic: neach-stèidheachaidh; Serbo-Croatian Cyrillic: оснѝва̄ч; Roman: osnìvāč; Slovak: zakladateľ, zakladateľka; Slovene: ustanovitelj, ustanoviteljica; Spanish: [[fundador]]; Swedish: grundare; Tajik: асосгузор, бунёдкор, муассис, бунёнгузор; Thai: ผู้สร้าง, ผู้ก่อตั้ง; Turkish: kurucu; Ukrainian: засновник, засновниця, фундатор, фундаторка; Urdu: بانی; Uyghur: ئاساسچى, قۇرغۇچى; Uzbek: asoschi, muassis; Veps: sädai; Vietnamese: người sáng lập | |||
}} | }} | ||