ἀναιρέω: Difference between revisions

|Definition=pf. [[ἀνῄρηκα]] ([[ἀνειρέω]] dub. in ''Com.Adesp.''18.6D.): (v. [[αἱρέω]]): —<br><span class="bld">A</span> [[take up]], ἀνελόντες ἀπὸ χθονός = [[having]] [[raise]]d the [[victim]] from the [[ground]], so as to [[cut]] its [[throat]] (cf. [[αὐερύω]]), Od.3.453.<br><span class="bld">2</span> [[take up and carry off]], [[bear away]], esp. [[prize]]s, ἀέθλια Il.23.736, cf.551; στεφανηφόρους ἀγῶνας ἀναραιρηκότα [[Herodotus|Hdt.]]5.102; Ὀλύμπια ἀναραιρηκώς 6.36, cf. B. 1.1.<br><span class="bld">3</span> simply, [[take up]], παῖδα Pi.''P.''9.61; τὰ ὀστᾶ Th.1.126.<br><span class="bld">4</span> [[take up]] bodies for [[burial]], ἀνελόντες καὶ κατακλαύσαντες Ar. ''V.''386, cf. X.''An.''6.4.9; more common in Med., v. infr. B. 1.3.<br><span class="bld">II</span> [[make away with]], [[destroy]], of men, [[kill]], [[Herodotus|Hdt.]]4.66; πολλοὺς ἀναιρῶν A.''Ch.''990; σὲ μὲν ἡμετέρα [[ψῆφος]] ἀναιρεῖ E.''Andr.''517; θανάτοις ἀναιρέω [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]'' 870d; ἐκ πολιτείας τοιαῦτα θηρία ἀναιρέω Din.3.19, etc.<br><span class="bld">2</span> of things, [[abrogate]], [[annul]], ὅρους ἀνεῖλον πολλαχῇ πεπηγότας Sol.36.4; νόμον Aeschin.3.39; διαθήκας Is.1.14; στήλας And.1.103; ἀταξίαν D.3.35, etc.; ἐκ μέσου ἀναιρέω [[βλασφημία]]ς Id.10.36; τηλικαύτην ἀνελόντας μαρτυρίαν Id.28.5; [[abolish]], τὰς τῶν παρανόμων γραφάς Arist.''Ath.''29.4:—Pass., ἀνῄρηνται ὀλιγαρχίαι [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.1.1.<br><span class="bld">3</span> [[destroy]] an argument, [[confute]] it, Arist.; esp. [[confute]] [[directly]], opp. [[διαιρέω]] (v. [[ἀναίρεσις]] II.4), Arist.''SE''176b36, al.; [[ἀναιρέω]] ἑαυτὸν = [[confute]] oneself, Olymp.''in Mete.''25.14.<br><span class="bld">4</span> in argument, [[do away with]], τὰς ὑποθέσεις [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 533c; [[deny]], opp. [[τιθέναι]], S.E.''P.''1.192, al.<br><span class="bld">III</span> [[appoint]], [[ordain]], of oracle's answer to inquiry, ὁ θεὸς αὐτοῖς ἀ. παραδοῦναι Th.1.25; οὓς ἂν ὁ θεὸς ἀνέλῃ [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''865d, cf. 642d; ἀνεῖλεν θεοῖς οἷς ἔδει [[θύειν]] X.''An.''3.1.6: also c. acc. et inf., ἢν τὸ χρηστήριον ἀνέλῃ μιν βασιλέα εἶναι [[Herodotus|Hdt.]]1.13, etc.: abs., [[answer]], [[give a response]], ἀνεῖλε τὸ [[χρηστήριον]] ibid.; [[ἀναιρέω]] τι περί τινος = [[give an oracle]] about a thing, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''914a; [[μαντεία]]ς ἀναιρέω D. ''Ep.''1.16:—Pass., Id.21.51.<br><span class="bld">B</span> Med., [[take up for oneself]], [[take up]], [[pick up]], οὐλοχύτας ἀνέλοντο Il.1.449; [[ἀσπίδα]], [[ἔγχος]], 11.32, 13.296; κυνέην [[Herodotus|Hdt.]]1.84; δίκτυα [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''602b9; [[achieve]], [[win]], [[ἀναιρέω]] τὴν Ὀλυμπιάδα, [[ἀναιρέω]] τὴν [[νίκη]]ν, [[Herodotus|Hdt.]]6.70,103, D.H.5.47; generally, ἀναιρέω [[ἐπιφροσύνη|ἐπιφροσύνας]] = [[take]] [[thought]], Od.19.22; εὐδαιμονίαν Pi.''N.''7.56, cf. Thgn.281; in bad sense, ὄνειδος σπαργάνων ἀναιρέω [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]'' 1035; [[εἴ σ' ἀνελοίμην]] = if I [[should]] [[take]] [[thee]] into my [[service]], Od.18.357; [[σῖτα]] [[ἀναιρέω]] = [[get]] [[forage]], [[Herodotus|Hdt.]]4.128; ποινὴν τῆς Αἰσώπου ψυχῆς [[ἀναιρέω]] = [[exact]] [[vengeance]] for... Id.2.134.<br><span class="bld">2</span> [[take up and carry off]], [[snatch]], κούρας ἀνέλοντο θύελλαι Od.20.66; [[ἀναιρούμενος]] οἴκαδε φέρειν [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]'' 914b; [[ἀνείλατο]] (for the form cf. [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]) [[δαίμων]] ''Epigr.Gr.''404.1.<br><span class="bld">3</span> [[take up for burial]] (cf. A.1.4), [[Herodotus|Hdt.]]4.14, Th.4.97, etc.; πατέρων ἀρίστων σώμαθ' ὧν ἀνειλόμην E.''Supp.''1167; τὰ [[ὀστέα]] [[Herodotus|Hdt.]]2.41; of the [[ash]]es of the [[dead]], πυρὸς ἀναιρέω ἄθλιον βάρος S.''El.''1140; of one still living, E.''Hel.'' 1616, X.''HG''6.4.13; τοὺς ναυαγούς ib.1.7.4, cf. ''ΙΙ''; τοὺς δέκα στρατηγοὺς τοὺς οὐκ ἀνελομένους τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας Pl.''Ap.''32b:—Pass., ἀναιρεθέντων τῶν νεκρῶν.. ὑγιὴς ἀνῃρέθη Id.''R.''614b, al.<br><span class="bld">4</span> [[take up in one's arms]], Il.16.8: hence, [[take up]] [[new-born]] [[children]], [[own]] them, Plu.''Ant.''36, cf. Ar.''Nu.''531; [[take up]] an exposed child, Men. ''Sam.''159, cf. ''BGU''1110, etc.<br><span class="bld">5</span> [[conceive in the womb]], c. acc., [[Herodotus|Hdt.]] 2.108, 6.69.<br><span class="bld">6</span> [[take up]] [[money]] at [[interest]], D.50.17.<br><span class="bld">7</span> [[take up]] a [[lease]], ''Michel''1359 (Chios). cf. ''BCH''†7.204.<br><span class="bld">8</span> [[withdraw]] money from a bank, etc., αὐτὸς ἀνελέσθω ''IG''5(2).159.<br><span class="bld">II</span> [[take upon oneself]], [[undertake]], πόνους [[Herodotus|Hdt.]]6.108; [[πόλεμος|πόλεμόν]] τινι = [[war]] [[against]] one, Id.5.36; πολέμους ἀναιρούμεσθα E.''Supp.''492, cf. D.1.7; ἀναιρέω ἔχθραν [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''233c, D.6.20; [[ἀναιρέω]] [[δημόσιον]] [[ἔργον]] = [[undertake]], [[contract]] for the [[execution]] of a [[work]], [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''921d, cf. a, b, D.53.21.<br><span class="bld">2</span> [[accept as one's own]], [[adopt]], γνώμην [[Herodotus|Hdt.]]7.16.ά; τὰ οὐνόματα τὰ ἀπὸ τῶν βαρβάρων ἥκοντα 2.52; ἀναιρέω [[φιλοψυχίη]]ν = [[entertain]] a [[love]] for [[life]], 6.29.<br><span class="bld">III</span> [[rescind]], [[cancel]], [[συγγραφή]]ν, [[συνθήκη|συνθήκας]], etc., D.34.31, 48.46, ''IG''7.3171 (Orchom. Boeot., iii B. C.).

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0189.png Seite 189]] (s. [[αἱρέω]]). – I. Act. [[in die Höhe heben]], aufnehmen, ἀπὸ χθονός, das Opferthier von der Erde, Od. 3, 453; und wegnehmen, κριούς, Soph. Ai. 233; bes. a) von Kampfpreisen, ἀέθλια, Il. 23, 736; vgl. Her. 6, 36. 5, 102, ἀγῶνα, Ὀλύμπια, im Wettkampf, in den Olympischen Spielen siegen, u. unten med., welches häufiger in dieser Vbdg ist; ναῦταίσφ' ἀνεῖλον, retteten sie, Eur. Hel. 1233. – b) aufheben, beseitigen, vernichten, παρακαταθήκην, Plat. Legg. XI, 913 b; ὀλιγαρχίας, Xen. Cyr. 1, 1, 1; διαθήκας, Is. 1, 14; νόμους, oft bei den Rednern, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von καταλείπειν, Aesch. 3, 39; ἐκ μέσου βλασφημίας, Dem. 10, 36; συμμαχίαν, Pol. 32, 1; πόλεμον, beilegen, 9, 11, 2; [[νεῖκος]], Theocr. 22, 180; πύργους, zerstören, Xen. Cyr. 7, 5, 12; πόλεις, Dem. 9, 26, der auch [[ἔθνος]] ἀνῃρημένον, vernichtetes Volk, verbindet; σκηνήν, Zelt abbrechen, Xon. Cyr. 8, 5, 4. Dah. – c) von Menschen, [[tödten]], Aesch. Ch. 998; Pind. P. 11, 18; u. in Prosa, Her. 4, 66; Plat. Legg. IX, 870 d. Bei Theogn. 1 123 so auch ἀνείλετο mit der [[varia lectio|v.l.]] ἀνείλατο, ist aber zw. – Von Arist. an: widersprechen, [[Πλάτων]] ἀναιρεῖ, ὅτι οὐκ ἔστιν, Eth. Nic. 10, 2, 3. Dem κατασκευάζειν entgegengesetzt, also = ἀνασκευάζειν, top. 2, 3 u. oft eine Behauptung widerlegen. – d) Vom Orakel, wo man φωνήν ergänzt, die Stimme aus der Tiefe erheben, [[eine Antwort ]][[erteilen]], ὁ θεὸς ἀνεῖλε, vom Apollo; τὸ [[χρηστήριον]], μαντήϊον, Her. 1, 13. 2, 52; ἡ [[Πυθία]], 9, 331 Plat. Apol. 21 a; οἱ μάντιες, Her. 6, 69; durch ein Opfer erklären, Xen. An. 7, 6, 44. Es tritt auch ein acc. dazu, οὓς ἂν – ἀνέλῃ, welche das Orakel bezeichnet, Legg. IX, 865 d; μαντείας, Dem. ep. 1 am Ende; aber bei Xen. An. 3, 1, 6 ist θεοῖς οἷς θύειν ἔδει als Attraktion dem θεούς vorzuziehen. Dazu Pass., ἐν ταῖς μαντείαις ἀνῃρημένον εὑρήσετε τῇ πόλει Dem. 21, 51. – II. Med. für <b class="b2">sich aufnehmen,</b> [[ἄλεισον]] ἀναιρήσεσθαι ἔμελλεν Od. 22, 9; von Waffen, ἀσπίδα, [[ἔγχος]], Il. 1 1, 32. 13, 296; auf den Arm, 16, 8; ἐπιφροσύνας, Vernunft annehmen, Od. 19, 22; – für sich wegnehmen, davontragen, ἃ μὴ κατέθου, μὴ ἀνέλῃ Plat. Legg. XI, 913 c; σῖτα, Speise zu sich neh men, Her. 4, 128; ποινήν τινος ἀνελέσθαι, Buße für etwas, 2, 134; φιλοψυχίην, Liebe zum Leben fassen, 6, 29; γνώμην 7, 16, 1; οὐνόματα, Namen annehmen, 2, 52. Vom Weibe, empfangen, 6, 69; auch von Tieren, 3, 108. Am häufigsten a) vom Kampfpreis, Od. 21, 117; und öfter bei Her. ἀγῶνας, in den Kamfspielen siegen, 9, 88; Ὀλυμπιάδα τεθρίππῳ 6, 71; häufig νίκην, den Sieg davontragen, z. B. 9, 64. – b) von Aufnahme und Bestattung der Todten, Her. 4, 14. 9, 22; Plat. Ap. 32 b, u. sonst; auch selten im act., Xen. An. 6, 4, 9; Dem. 43, 57, im Gesetz, ἀναιρεῖν καὶ θάπτειν. – c) Kinder aufnehmen u. sie dadurch für die seinigen anerkennen, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἐκτιθέναι, Isocr.; Plut.; vgl. Pind. P. 9, 63, wo das act. steht. – d) Zurücknehmen einer Klageschrift, Aufheben eines Contracts, γραφήν, δίκην, Dem. 58, 82. 59, 53; συνθήκας, συγγραφήν, 48, 46. 34, 31. – Allgem.: auf sich nehmen, übernehmen, πόλεμον Her. 5, 36; An. 5, 7, 27, u. sonst oft; ἔχθραν Plat. Phaedr. 243 c; [[πρός]] τινα, Dem. 6, 20; [[ἔργον]] Plat. Legg. XI, 921 a; πόνον [[ὑπέρ]] τινος Her. 6, 108; Plat. Phil. 59 a.