ἀνήρ: Difference between revisions

|Definition=ὁ, [[ἀνδρός]], [[ἀνδρί]], [[ἄνδρα]], voc. [[ἄνερ]]: pl. [[ἄνδρες]], [[ἀνδρῶν]], [[ἀνδράσι]] [ᾰ], -δρας: Aeol. dat. pl.<br><span class="bld">A</span> [[ἄνδρεσι]] Alc.''Supp.''14.8: late nom. sg. ἄνδρας ''Cat.Cod.Astr.''7.109.7: in Att. the Art. often forms a crasis with the Noun, [[ἁνήρ]] for [[ὁ ἀνήρ]], [[τἀνδρός]], [[τἀνδρί]] for [[τοῦ ἀνδρός]], etc., [[ἅνδρες]] for [[οἱ ἄνδρες]]; the Ion. crasis is [[ὡνήρ]], [[ὧνδρες]], [[Herodotus|Hdt.]]4.161,134: Ep. also [[ἀνέρα]], [[ἀνέρος]], [[ἀνέρι]], dual [[ἀνέρε]], pl. [[ἀνέρες]], [[ἀνέρας]], [[ἄνδρεσσι]]. [Ep. Poets mostly use ᾱ in arsi, ᾰ in thesi; but in trisyll. forms with stem ἀνέρ- always <b class="b3">ᾱ</b>; so also Trag. in lyr., S.''Tr.''1011, ''OT''869. But in Trag. senarians ᾰ always.] ([[ἀ-]] in nom. by analogy; cf. Skt. nar- from I.-E. ner-, nṛ- from nṛ-, Gk. ἀνδρ- from ṇr-):—[[man]], opp. [[woman]] ([[ἄνθρωπος]] being [[man]] as opp. to [[beast]]), Il.17.435, Od.21.323; [[τῶν ἀνδρῶν ἄπαις]] = [[without male children]], [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''877e; in Hom. mostly of [[prince]]s, [[leader]]s, etc., but also of [[free]] men; [[ἀνὴρ δήμου]] = [[one of the people]], Il.2.198, cf. Od.17.352; with a qualifying word to indicate rank, ἀνὴρ [[βουληφόρος]] Il.2.61; ἀνὴρ [[βασιλεύς]] Od.24.253; ἡγήτορες ἄ. Il.11.687.<br><span class="bld">II</span> [[man]], opp. [[god]], [[πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε]] ib.1.544, al.; Διὸς ἄγγελοι ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν ib.334, cf. 403, [[Herodotus|Hdt.]]5.63, etc.: most common in plural, yet sometimes in sg., e.g. Il.18.432:—freq. with a Noun added, βροτοί, θνητοὶ ἄ., Od.5.197,10.306; ἄ. [[ἡμίθεος|ἡμίθεοι]] Il.12.23; ἄ. ἥρωες ib.5.746:—also of [[men]], opp. [[monster]]s, Od.21.303:—of [[men]] in societies and cities, οὔτε παρ' ἀνδράσιν οὔτ' ἐν ναυσὶ κοίλαις Pi.''O.'' 6.10; and so prob., ἄλλοτε μέν τ' ἐπὶ Κύνθου ἐβήσαο... ἄλλοτε δ' ἂν νήσους τε καὶ ἀνέρας.. ''h.Ap.''142.<br><span class="bld">III</span> [[man]], opp. [[youth]], unless the context [[determine]]s the meaning, as in οὔ πως ἔστι νεωτέρῳ ἀνδρὶ μάχεσθαι ἄνδρα γέροντα Od.18.53; but ἀ. alone always means a [[man]] in the [[prime]] of [[life]], esp. [[warrior]], ἀ. ἕλεν ἄνδρα Il.15.328; so ἀ. ἀντ' ἀνδρὸς ἐλύθησαν Th.2.103; the several ages are given as [[παῖς]], [[μειράκιον]], ἀνήρ, [[πρεσβύτης]] X.''Smp.''4.17; εἰς ἄνδρας [[ἐγγράφεσθαι]], [[συντελεῖν]], D.19.230, Isoc.12.212; εἰς ἄνδρας [[ἀναβῆναι]] ''BMus.Inscr.''898; in Inscrr. relating to [[contest]]s, opp. [[παῖδες]], ''IG''22.1138.10, etc.<br><span class="bld">IV</span> [[man]] emphatically, [[man indeed]], ἀνέρες ἄστε, φίλοι Il.5.529; freq. in [[Herodotus|Hdt.]], πολλοὶ μὲν ἄνθρωποι, ὀλίγοι δὲ ἄνδρες 7.210; πρόσθεν οὐκ ἀ. ὅδ' ἦν; [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''77; ἄνδρα γίγνεσθαί σε χρή E.''El.''693; ἀ. γεγένησαι δι' ἐμέ [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''1255; ὃ μαθὼν [[ἀνήρ]] ἔσει Id.''Nu.''823; ἄνδρας ἡγοῦνται μόνους τοὺς πλεῖστα δυναμένους καταφαγεῖν Id.''Ach.''77; εἰ ἄνδρες εἶεν οἱ στρατηγοί Th.4.27; [[οὐκέτι]] ἀνήρ ἀλλὰ [[σκευοφόρος]] [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''4.2.25; τὸν Αυκομήδην.. μόνον ἄνδρα ἡγοῦντο Id.''HG''7.1.24; [[οὐκ ἐν ἀνδράσι]] = [[not like a man]], [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''723, cf. 732; ἀνδρὸς τὰ προσπίπτοντα [[γενναίως]] [[φέρειν]] = 'tis the [[part]] of a [[man]] to [[bear]] with [[courage]] what [[befall]]s upon him, a man should [[bear]] with [[courage]] what [[befall]]s upon him.., Men.771, etc.<br><span class="bld">V</span> [[husband]], Il.19.291, Od.24.196, [[Herodotus|Hdt.]]1.146, etc.; εἰς ἀνδρὸς ὥραν ἡκούσης τῆς κόρης Pl. ''Criti.''113d; so ἐξοικιεῖν εἰς ἀνδρὸς [οἶκον] [[θυγατέρα]] Luc.''Lex.''11:—also of a [[paramour]], opp. [[πόσις]], S.''Tr.''551, cf. E.''Hipp.''491, Theoc.15.131; ἀνήρ ἁπασῶν τῶν γυναικῶν ἐστι νῦν Pherecr.155; αἰγῶν ἄνερ Theoc.8.49.<br><span class="bld">VI</span> Special usages:<br><span class="bld">1</span> joined with titles, professions, etc., ἰητρὸς ἀνήρ Il.11.514; [[ἀνὴρ μάντις]], [[ἀνὴρ στρατηγός]], [[Herodotus|Hdt.]]6.83,92 (dub.); ἀνὴρ [[νομεύς]] [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1118; ἄνδρες λοχῖται, λῃσταί, ἀσπιστῆρες, ib.751,842, ''Aj.''565; especially in [[disparagement]], κλῶπες ἄ. E.''Rh.''645; ἀνὴρ [[δημότης]] [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''690; with names of nations, as Φοίνικες ἄ. [[Herodotus|Hdt.]]4.42; ἀνὴρ Θρῇξ E. ''Hec.''19,al.; especially in addresses, ἄ. ἔφοροι [[Herodotus|Hdt.]]9.9; ἄ. πολῖται [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]'' 513; ἄ. δικασταί D.21.1, etc.; [[ὦ ἄνδρες]] = [[gentlemen]] of the [[jury]], Antipho 1.1, Lys.1.1, etc.; ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι Id.6.8, etc.: hence in Comedy, ἄ. ἰχθύες Archipp.29; ἄνδρες θεοί Luc.''JTr.''15; ὦ ἄ. κύνες Ath.4.160b.<br><span class="bld">2</span> [[ὁ ἀνήρ]], by crasis Att. [[ἁνήρ]], Ion. [[ὡνήρ]], is freq. used emphatically for αὐτός, ἐκεῖνος Ar.''V.''269, prob. in Pl.''Sph.''216b, etc.: sometimes so in oblique cases without the Art., S.''Tr.''55, 109, 293, etc.; but not in Prose.<br><span class="bld">3</span> [[ἀνὴρ ὅδε]], [[ὅδ' ἀνήρ]], in Trag., = [[ἐγώ]], [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''78, [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''690, etc.<br><span class="bld">4</span> [[πᾶς ἀνήρ]] = [[every man]], [[every one]], freq. in [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''736c, al., cf. [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]'' 1523.<br><span class="bld">5</span> a [[man]], any [[man]], εἶτ' ἄνδρα τῶν αὑτοῦ τι χρὴ προϊέναι; Ar.''Nu.''1214; οὐ πρέπει νοῦν ἔχοντι ἀνδρί [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 114d, etc.; οὐ παντὸς ἀνδρὸς.. ἐσθ' ὁ πλοῦς = 'tis not every one that can go, Nicol.Com. 1.26.<br><span class="bld">6</span> ὦ δαιμόνι' ἀνδρῶν Eup.316; and often with a Sup., ὦ φίλτατ' ἀνδρῶν Phryn.Com.80, etc.<br><span class="bld">7</span> κατ' ἄνδρα [[viritim]], Isoc. 12.180, ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''1047 iii 11, ''BGU''145.5, etc.; so [[τοὺς κατ' ἄνδρα]] = [[individual]]s, opp. κοινῇ τὴν πόλιν, D.Chr.32.6.<br><span class="bld">8</span> In LXX, [[ἀνήρ]] = [[ἕκαστος]], δότε μοι ἀνὴρ [[ἐνώτιον]] ''Jd.''8.24; [[ἀνήρ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ προσκολληθήσεται]] '[[each to his fellow]]', of [[Leviathan]]'s [[scale]]s, ''Jb.''41.8; also [[ἀνήρ]] εἷς ''4 Ki.''6.2; with negs., ἀνήρ μὴ ἐπισκεπήτω ib.10.19; [[ἀνὴρ ἀνήρ]] = [[any one]], Le. 15.2.<br><span class="bld">9</span> ἄνδρας [[γράφειν]]· τὸ ἐν διδασκάλου τὰ παιδία ὀνόματα [[γράφειν]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">VII</span> [[male]] [[animal]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''637b15.

|dgtxt=ἀνδρός, ὁ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> ἀνε̄́ρ <i>ICr</i>.4.72.2.45 (Gortina V a.C.)<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ pero ᾱ a veces por alarg. métr. en ép. y lír. de trág.]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [ép. sg. ἀνέρος, ἀνέρι, ἀνέρα, ἄνερ, plu. ἀνέρες, ἀνέρων, ἀνδράσι, ἄνδρεσσι, ἀνέρας, du. ἀνέρε; eol. sg. ἄνηρ, ἄνδρος, ἄνδρι, plu. ἄνδρες, ἄνδρων; panf. dat. sg. [[ἀδρί]] Hsch.; tard. nom. sg. ἄνδρας <i>Cat.Cod.Astr</i>.7.109.7, ac. sg. graf. ἄδρα <i>JNL</i> 24, ἄνδραν <i>Denkmäler</i> 129; crasis át. c. el art. ἁνήρ, τἀνδρός, τἀνδρί, id. jón. ὡνήρ, ὦνδρες]<br /><b class="num">I</b> op. [[γυνή]]<br /><b class="num">1</b> [[varón]], [[hombre]] (στήλη) ἥ τ' ἐπὶ τύμβῳ ἀνέρος ἑστήκῃ τεθνηότος ἠὲ γυναικός <i>Il</i>.17.435, φῦλα γυναικῶν ... μετ' ἀνδράσι ναιετάουσιν Hes.<i>Th</i>.592, τῶν ἀνδρῶν [[ἄπαις]] que no tiene hijos varones</i> Pl.<i>Lg</i>.877e, ὅτι ἀνὴρ καὶ οὐ [[γυνή]] (ἐγενόμην) Hermipp.Hist.11, cf. <i>Od</i>.21.323, A.<i>Th</i>.197, 200, Emp.B 21.10, cf. <ὡς> ὅταν καὶ τῷ ἄρρενι ἀνὴρ συνῇ Arist.<i>HA</i> 637^b15.<br /><b class="num">2</b> [[marido]] ἀνέρι μητέρα δώσω entregaré a mi madre a un marido</i>, <i>Od</i>.2.223, ὡς εὖ μέμνητ' Ὀδυσῆος, ἀνδρὸς κουριδίου <i>Od</i>.24.196, ἆνερ (Andrómaca a Héctor muerto) <i>Il</i>.24.725, ἐξοικιεῖν ... εἰς ἀνδρὸς τὴν θυγατέρα casar a la hija</i> Luc.<i>Lex</i>.11, cf. <i>Il</i>.19.291, <i>Od</i>.19.209, Hdt.1.146, Sol.<i>Lg</i>.50b, <i>PMur</i>.115.17<br /><b class="num">•</b>[[hombre]] como [[compañero]] o [[amante]] de una mujer, op. [[πόσις]]: φοβοῦμαι μὴ πόσις μὲν Ἡρακλῆς ἐμὸς καλῆται, τῆς νεωτέρας δ' [[ἀνήρ]] S.<i>Tr</i>.550, οὐ λόγων ... [[δεῖ]] σ' ἀλλὰ τἀνδρός E.<i>Hipp</i>.491, εἰς ἀνδρὸς ὥραν ἡκούσης τῆς κόρης Pl.<i>Criti</i>.113d, de Alcibíades ἀνὴρ ἁπασῶν τῶν γυναικῶν Pherecr.155, ἀνδρὶ συνοικεῖν Is.2.4, de Adonis, Theoc.15.131<br /><b class="num">•</b>de anim. [[macho]] ὦ τράγε, τᾶν λευκᾶν αἰγῶν ἄνερ Theoc.8.49.<br /><b class="num">3</b> [[hombre]] en sent. lato [[macho]] op. eunuco [[ἀνήρ]] τε κοὐκ ἀνὴρ ... τὸ δὲ εὐνοῦχος Ath.452c, cf. Clem.Al.<i>Prot</i>.1.3.1.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[hombre]] mayor que παῖς en gener. ἀ. δήμου un hombre del pueblo</i>, <i>Il</i>.2.198, cf. <i>Od</i>.17.352, ἀνὴρ ... ἄγεται ὑπὸ παιδός Heraclit.B 79, ἀ. ... πώγωνος ἤδη ὑποπιμπλάμενος Pl.<i>Prt</i>.309a, ἔλαβον ... πεντήκοντα μὲν παῖδας, ἴσους δὲ ἄνδρας Th.1.115<br /><b class="num">•</b>op. gradual ὥσπερ γε παῖς γίγνεται καλός, οὕτω καὶ μειράκιον καὶ ἀνὴρ καὶ πρεσβύτης X.<i>Smp</i>.4.17, cf. Aristox.<i>Fr</i>.35, εἰς ἄνδρας ἐγγράψαι inscribir en la lista de los hombres adultos</i> D.19.230, ἐπειδὰν δ' εἰς ἄνδρας συντελῶσιν cuando pertenecen a la categoría de los hombres adultos</i> Isoc.12.212, εἰς ἄνδρας ἀναβῆναι <i>BMus.Inscr</i>.898, cf. <i>IG</i> 2².1138.10<br /><b class="num">•</b>op. [[γυνή]] y παῖς: ἦσαν ἄνδρες ὡσεὶ πεντακισχίλιοι χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων <i>Eu.Matt</i>.14.21, cf. 15.38.<br /><b class="num">2</b> como término de encomio [[hombre]], [[valiente]], [[bravo]] ὦ φίλοι, ἀνέρες ἔστε <i>Il</i>.5.529, ὅτι πολλοὶ μὲν ἄνθρωποι εἶεν, ὀλίγοι δὲ ἄνδρες Hdt.7.210, πρόσθεν οὐκ ἀνὴρ ὅδ' ἦν; S.<i>Ai</i>.77, ἄνδρα γίγνεσθαί σε χρή E.<i>El</i>.693, εἰ ἄνδρες εἶεν οἱ στρατηγοί Th.4.27, δοκεῖ δηλοῦν ἀνδρὸς ἀρετήν Th.2.42, οὐκ ἐν ἀνδράσιν E.<i>Alc</i>.723, 732<br /><b class="num">•</b>en el sent. de [[hombre]] [[importante]], [[famoso]] μέμνησ' ὅτι ἀνὴρ γεγένησαι δι' ἐμέ Ar.<i>Eq</i>.1255, ἀνὴρ γενήσομαι Ar.<i>Eq</i>.179, ὃ μαθὼν ἀνὴρ ἔσει Ar.<i>Nu</i>.823, οὐ κέτ' [[ἀνήρ]] ἐστιν, ἀλλὰ σκευοφόρος X.<i>Cyr</i>.4.2.25, νῦν σοι ἔξεστιν ... ἀνδρὶ γενέσθαι ahora puedes llegar a ser un hombre famoso</i> X.<i>An</i>.7.1.21, φήσας οὐκ ἀνθρώπων ἑαυτῷ δεῖν, ἀλλὰ ἀνδρῶν Philostr.<i>VA</i> 1.16, cf. Ar.<i>Ach</i>.77, X.<i>HG</i> 7.1.24.<br /><b class="num">III</b> usos neutralizados (de varones y mujeres)<br /><b class="num">1</b> [[hombre]] op. [[θεός]]: πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε <i>Il</i>.1.544, Διὸς ἄγγελοι ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν <i>Il</i>.1.334, ἀνδρὶ δάμασσεν me sometió a un mortal</i> (cf. tb. I 2), <i>Il</i>.18.432, cf. 1.403, Hdt.5.63, βροτοὶ ἄ. <i>Od</i>.5.197, ἄ. θνητοί <i>Od</i>.10.306<br /><b class="num">•</b>op. los Centauros <i>Od</i>.21.303.<br /><b class="num">2</b> [[hombre]] en cuanto establecido en sociedad [[ciudadano]] [[ἄλλοτε]] δ' ἂν νήσους τε καὶ ἀνέρας ἠλάσκαζες <i>h.Ap</i>.142, ἀκίνδυνοι δ' ἀρεταὶ οὔτε' παρ' ἀνδράσιν Pi.<i>O</i>.6.10, cf. Sol.8.3, Hdt.3.48, Th.7.77, And.<i>Myst</i>.3.<br /><b class="num">3</b> en plu. [[habitantes]] τὰς οἰκίας καθαρὰς... ἀπὸ ἀπογραφῆς ἀνδρῶν <i>POxy</i>.719.24 (II d.C.), ἄνδρας ἐκ τοῦ πλ(είστου) ἐγλελοιπέναι que los habitantes en su mayor parte se habían marchado</i>, <i>BGU</i> 902.2 (II d.C.) en <i>BL</i> 1.80<br /><b class="num">•</b>en pap. ἄνδρες frecuentemente indica grupos de funcionarios, contribuyentes, etc. <i>PEleph</i>.10.5, <i>PTeb</i>.566.<br /><b class="num">IV</b> usos semipronominales<br /><b class="num">1</b> c. valor indef.: c. tít. o profesiones [[βουληφόρος]] ἀ. <i>Il</i>.2.61, βασιλεὺς ἀ. <i>Od</i>.24.253, ἡγήτορες ἄ. <i>Il</i>.11.687, ἡμίθεοι ἄ. <i>Il</i>.12.23, ἄ. ἥρωες <i>Il</i>.5.746, ἰητρὸς ἀ. <i>Il</i>.11.514, ἀ. μάντις Hdt.6.83, στρατηγὸς ἀ. Hdt.6.92, νομεὺς ἀ. S.<i>OT</i> 1118, ἄ. λοχίται S.<i>OT</i> 751, ἄ. ἀσπιστῆρες S.<i>Ai</i>.565<br /><b class="num">•</b>en tono de menosprecio τὸ γὰρ σὸν ὄμμα δεινὸν ἀνδρὶ δημότῃ tu rostro intimida al simple ciudadano</i> S.<i>Ant</i>.690, κλῶπες ἄ. E.<i>Rh</i>.645<br /><b class="num">•</b>c. gentilicios ἀπέπεμψε Φοίνικας ἄνδρας Hdt.4.42, ἀ. Θρῇξ E.<i>Hec</i>.19, ἀ. Αἰθίωψ <i>Act.Ap</i>.8.27<br /><b class="num">•</b>en discursos ἄνδρες ἔφοροι Hdt.9.9, ἄ. πολῖται S.<i>OT</i> 513, ἄ. δικασταί D.21.1, ὦ ἄ. Ἀθηναῖοι Lys.6.8, ὦ ἄνδρες Antipho 1.1, de ahí en cóm. ἄνδρες ἰχθύες Archipp.29, ἄ. θεοί Luc.<i>ITr</i>.15, ἄ. κύνες Ath.160b<br /><b class="num">•</b>en expresiones ὦ δαιμόνι' ἀνδρῶν Eup.316, ὦ φίλτατ' ἀνδρῶν Phryn.Com.80.<br /><b class="num">2</b> indef. equivaliendo a [[uno]], [[cualquiera]] πᾶς δ' [[ἀνήρ]] cualquiera</i>, todo el mundo</i> Pl.<i>Lg</i>.856c, E.<i>Or</i>.1523, εἶτ' ἄνδρα τῶν [[αὑτοῦ]] τι χρὴ προϊέναι; ¿entonces es necesario que uno sacrifique sus propios bienes?</i> Ar.<i>Nu</i>.1214, οὐ πρέπει νουν ἔχοντι ἀνδρί Pl.<i>Phd</i>.114d, οὐ παντὸς ἀνδρός ... ἐσθ' ὁ πλοῦς el viaje ... no es para cualquiera</i> Nicol.Com.1.26.<br /><b class="num">3</b> usos distrib. ἀνὴρ ἀντ' ἀνδρὸς ἐλύθησαν fueron liberados hombre por hombre</i> Th.2.103., κατ' ἄνδρα συμπαρατάττεσθαι ser colocados uno al lado de otro</i> Isoc.12.180, cf. <i>BGU</i> 145.5, τοὺς κατ' ἄνδρα individualmente</i> op. [[κοινῇ τὴν πόλιν]] D.Chr.32.6, δότε μοι ἀνὴρ [[ἐνώτιον]] dadme un pendiente cada uno</i> [[LXX]] <i>Id</i>.8.24, cf. <i>Ib</i>.41.9, ἀνὴρ [[εἷς]] cada uno</i> [[LXX]] 4<i>Re</i>.6.2, ἀνὴρ [[ἀνήρ]] cada uno</i> [[LXX]] <i>Le</i>.15.2, τὸ κατ' ἄνδρα lista de hombres</i>, <i>PPetr</i>.3.96.11 (III a.C.).<br /><b class="num">4</b> usos deícticos ἀνὴρ ὅδε en trág., igual [[ἐγώ]]: ἀνδρὸς τοῦδε S.<i>Ant</i>.1034 ἐχθρός γε τῷδε τἀνδρί S.<i>Ai</i>.78, μὴ θνῇσχ' ὑπὲρ τοῦδ' ἀνδρός E.<i>Alc</i>.690.<br /><b class="num">• Diccionario Micénico:</b> <i>a-e-da-do-ro</i> (?), <i>ra-ke-da-no</i>, <i>-re</i> (?).<br /><b class="num">• Etimología:</b> Forma c. prótesis vocálica de la raíz *<i>ner</i> ‘[[varón]]’, cf. arm. <i>ayr</i>, ai. <i>nar</i>-, osc. (gen. plu.) <i>nerum</i>, gal. <i>ner</i> ‘[[héroe]]’, lituan. <i>nóras</i> ‘[[voluntad]]’, ‘[[resolución]]’ y el n. propio lat. <i>Nerō</i>, tb. <i>Nertobriga</i>, <i>Erunertus</i>.

|btext=[[ἀνδρός]] (ὁ) :<br />[[ἀνδρί]], ἄνδρα, ἄνερ;<br /><i>pl.</i> [[ἄνδρες]], [[ἀνδρῶν]], [[ἀνδράσι]], ἄνδρας;<br /><i>duel</i> ἄνδρε, ἀνδροῖν;<br /><i>litt.</i> celui qui engendre, <i>d'où</i><br /><b>I.</b> [[mâle]] ; <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> homme, <i>p. opp. à femme</i> ; [[ἄνδρες]] γυναῖκες (<i>sans</i> [[καί]]) hommes et femmes;<br /><b>2</b> [[époux]], [[mari]] ; <i>qqf</i> amant;<br /><b>II.</b> [[homme]] :<br /><b>1</b> <i>p. opp. aux dieux</i> : πατὴρ ἄνδρῶν [[τε]] [[θεῶν]] [[τε]] HOM père des hommes et des dieux ; βροτὸς <i>ou</i> θνητὸς [[ἀνήρ]] HOM un mortel ; [[ἄνδρες]] ἡμίθεοι IL demi-dieux ; κατ' ἀνδρὸς βίοτον EUR de génération en génération;<br /><b>2</b> [[homme fait]] : εἰς ἄνδρας ἐγγράφεσθαι DÉM <i>ou</i> συντελεῖν ISOCR être inscrit <i>ou</i> passer dans la classe des hommes faits;<br /><b>3</b> homme (avec idée de qualités morales) : [[ἀνέρες]] (<i>épq. p.</i> [[ἄνδρες]]) [[ἔστε]], φίλοι IL soyez hommes, amis ! πολλοὶ μὲν ἄνθρωποι, ὀλίγοι δὲ [[ἄνδρες]] HDT beaucoup d'êtres humains, mais peu d'hommes;<br /><b>4</b> <i>p. ext. (joint aux titres ou professions)</i> : ἀνὴρ [[βασιλεύς]] HOM roi ; ἀνὴρ [[μάντις]] HDT devin ; ἀνὴρ [[νομεύς]] SOPH pâtre ; [[ἄνδρες]] δικασταί ATT juges, <i>etc. ; (aux noms de peuples)</i> [[ἄνδρες]] Ἀθηναῖοι ORAT Athéniens;<br /><b>5</b> <i>p. ext.</i> homme, individu : ὁ [[ἀνήρ]] PLAT l'homme ; <i>c. synonyme de</i> [[αὐτός]] <i>ou</i> [[ἐκεῖνος]] : celui-ci, celui-là ; simple particulier <i>p. opp. à l'homme d'État</i>.<br />'''Étymologie:''' p. *γϜανήρ &gt; Ϝανήρ &gt; [[ἀνήρ]], de la R. Γαν, Γεν engendrer.

|lstext='''ἀνήρ''': ὁ, ἀνδρός, ἀνδρί, ἄνδρα, κλητ. ἄνερ: πληθ. ἄνδρες, -δρῶν, -δράσι [ᾰ], -δρας: παρ’ Ἀττ. τὸ ἄρθρον [[συχνάκις]] πάσχει κρᾶσιν μετὰ τοῦ ὀνόματος, ἀνὴρ ἀντὶ ὁ [[ἀνήρ]], τἀνδρός, τἀνδρί, ἀντὶ τοῦ ἀνδρός, τῷ ἀνδρί, ἄνδρες ἀντὶ οἱ ἄνδρες· ἡ Ἰων. [[κρᾶσις]] [[εἶναι]] ὡνήρ, ὧνδρες Ἡρόδ. 4. 161, 134. Οἱ Ἐπ. ἔχουσιν [[ὡσαύτως]] καὶ τὴν κανονικὴν κλίσιν ἀνέρος, ἀνέρι, πληθ. ἀνέρες, ἄνδρεσσι. [Παρ’ Ἐπ. ποιηταῖς τὸ α ἐν μὲν τῇ ἄρσει κατὰ τὸ πλεῖστον [[εἶναι]] [[μακρόν]], ἐν δὲ τῇ θέσει βραχύ· ἀλλ’ ἐν ταῖς τρισυλλάβοις πτώσεσιν ἀνέρος, ἀνέρι, ἀνέρες, ἀείποτε τὸ α [[εἶναι]] [[μακρόν]]· οὕτω καὶ παρὰ τοῖς Τραγικοῖς ἐν λυρικοῖς χωρίοις, Σοφ. Τρ. 1010. Ο. Τ. 869. Ἀλλ’ ἐν Τραγ. τριμέτροις ἀείποτε [[εἶναι]] βραχύ· [[ὅπου]] δὲ τὸ ἀνὴρ εὑρεθῇ ἔχον τὸ α μακρὸν πρέπει νὰ γράφηται ἀνὴρ μετὰ δασείας (δηλ. ὁ [[ἀνήρ]]), Πόρσ. Φοίν. 1670]. (Πιθαν. ἐκ √ΝΕΡ, μετὰ προθεματικοῦ α εὐφωνικοῦ, ΑΝΕΡ καὶ μετὰ παρεμβαλλομένου δ ἀνδρ.: [[ἐντεῦθεν]] [[ἠνορέη]], [[ἀγήνωρ]], πρβλ. [[ἄνθρωπος]]· πρβλ. [[προσέτι]] Σανσκρ. nar, nar-as (vir), nar-yas (virilis) nri-mnam (virtus, vis)· Ζενδ. nar, nar-as (vir)· Σαβιν. nero (fortis) ner-io (fortitudo)· Ὀμβρ. ner (princeps)). Ἀνήρ, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[γυνή]], Λατ. vir, ([[ἄνθρωπος]], Λατ. homo, ἀντιτίθεται πρὸς τὸ [[κτῆνος]]), ἥ τ’ ἐπὶ τύμβῳ ἀνέρος ἐστήκῃ … ἠὲ γυναικὸς Ἰλ. Ρ. 435, Ὀδ. Φ. 323· τῶν ἀνδρῶν [[ἄπαις]], [[ἄνευ]] ἀρρένων τέκνων, Πλάτ. Νόμ. 877Ε. Ἂν καὶ ὁ [[Ὅμηρος]] μεταχειρίζεται τὴν λέξιν κατὰ τὸ πλεῖστον ἐπὶ ἡγεμόνων, ἀρχηγῶν, κτλ., ἀλλ’ [[ὅμως]] ἐπεκτείνει τὴν χρῆσιν αὐτῆς καὶ ἐπὶ παντὸς ἐλευθέρου ἀνδρός· ἀνὴρ δήμου, εἷς ἐκ τοῦ λαοῦ, Ἰλ. Β. 198, Ὀδ. Ρ. 352· καὶ πρὸς δήλωσιν ἀνδρὸς ὑψηλῆς τάξεως, προστίθεται ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον χαρακτηριστική τις [[λέξις]], ὡς π.χ. ἀνὴρ [[βουληφόρος]], [[ἀρχός]], [[βασιλεύς]], [[ἀγός]], [[ἡγήτωρ]], [[ἔξοχος]]. ΙΙ. [[ἄνθρωπος]] κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[θεός]]· πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε Ὅμ., Διὸς ἄγγελοι ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν Ἰλ. Α. 334, 403, πρβλ. Ἡρόδ. 5. 63, κτλ.: συνηθέστατα κατὰ πληθυντικόν, [[ἐνίοτε]] [[ὅμως]] καὶ καθ’ ἑνικόν, π.χ. Ἰλ. Σ. 432, Σοφ. Αἴ. 77: - [[συχνάκις]] τῇ προσθήκῃ περιοριστικοῦ τινος ὀνόματος ἢ ἐπιθέτου, βροτοὶ ἢ θνητοὶ ἄνδρες Ὅμ.· ἄνδρες ἡμίθεοι Ἰλ. Μ. 23· καὶ συχν. ἄνδρες ἥρωες: - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ἀνθρώπων κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς θηρία ἢ τέρατα, κενταύροισι καὶ ἀνδράσι [[νεῖκος]] ἐτύχθη Ὀδ. Φ. 303: - ἐπὶ ἀνθρώπων ἐν κοινωνίαις ἢ πόλεσι ζώντων, [[οὔτε]] παρ’ ἀνδράσιν οὔτ’ ἐν ναυσὶ κοίλαις Πινδ. Ο. 6. 15· καὶ οὕτω πιθανῶς, [[ἄλλοτε]] μέν τ’ ἐπὶ Κύνθου ἐβήσαο …, [[ἄλλοτε]] δ’ αὖ νήσους τε καὶ ἀνέρας ἠλάσκαζες Ὕμ. Ὁμ. εἰς Ἀπόλ. 142. ΙΙΙ. [[ἀνήρ]], κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸν νεανίαν, ἂν καὶ παρ’ Ὁμήρῳ καὶ ὁ [[τοιοῦτος]] ἀποκαλεῖται ἀνὴρ [[νέος]], [[νεώτερος]], [[κουρότερος]], [[ὁπλότερος]], [[νεηνίης]]: οὕτω δὲ καὶ ἀνὴρ [[γέρων]] ἢ προγενέστερος Ὀδ. Δ. 205, Σ. 53· ἀλλὰ μόνον ἀνὴρ σημαίνει ἀείποτε ἄνδρα ἐν τῇ ἀκμῇ τῆς ἡλικίας αὐτοῦ, ἰδίως πολεμιστήν, ἀνὴρ ἕλεν ἄνδρα Ἰλ. Ο. 328· [[οὕτως]], ἀνὴρ ἀντ’ ἀνδρὸς ἐλύθησαν Θουκ. 2. 103· αἱ διάφοροι ἡλικίαι λέγονται, [[παῖς]], [[μειράκιον]], [[ἀνήρ]], [[πρεσβύτης]], Ξεν. Συμπ. 4. 17· εἰς ἄνδρας ἐγγράφεσθαι, συντελεῖν Δημ. 412. 25, Ἰσοκρ. 277Β· εἰς ἄνδρας ἀναβαίνειν, μεταβαίνειν Ἐπιγρ. Newton σ. 698· συχν. ἐν ἐπιγρ. πραγματευομέναις περὶ ἀγώνων εὕρηται ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ παῖδες, Συλλ. Ἐπιγρ. 213, 217, 218 καὶ ἀλλ. IV. ἐμφαντικῶς, ἀληθὴς [[ἀνήρ]], [[γενναῖος]], «παλληκάρι», ὦ φίλοι, ἀνέρες [[ἔστε]] Ἰλ. Ε. 529· καὶ συχν. παρ’ Ἡροδ., π.χ. πολλοὶ μὲν ἄνθρωποι [[εἶεν]], ὀλίγοι δὲ ἄνδρες 7. 210· [[οὕτως]], ἄνδρα γίγνεσθαί σε χρὴ Εὐρ. Ἠλ. 693· ἀνὴρ γεγένησαι δι’ ἐμὲ Ἀριστοφ. Ἱππ. 1225· ὃ σὺ μαθὼν ἀνὴρ ἔσει ὁ αὐτ. Νεφ. 823· ἄνδρας ἡγοῦνται μόνους τοὺς πλεῖστα δυναμένους [[φαγεῖν]] ὁ αὐτ. Ἀχ. 77· εἰ ἄνδρες [[εἶεν]] οἱ στρατηγοὶ Θουκ. 4. 27· [[οὐκέτι]] ἀνὴρ ἀλλὰ [[σκευοφόρος]] Ξεν. Κύρ. 4. 2, 25· τὸν Λυκομήδην ... μόνον ἄνδρα ἡγοῦντο ὁ αὐτ. Ἑλλ. 7. 1, 21· οὐκ ἐν ἀνδράσι, οὐχὶ ὡς [[ἀνήρ]], Εὐρ. Ἄλκ. 723, πρβλ. 732· ἀνδρὸς τὰ προσπίπτοντα γενναίως φέρειν, [[εἶναι]] [[ἴδιον]] ἀνδρός ..., Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 283, κτλ. V. [[ἀνήρ]], κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν γυναῖκα αὑτοῦ, [[σύζυγος]], ἄνδρα μέν, ᾧ ἔδοσάν με πατὴρ καὶ [[πότνια]] [[μήτηρ]] Ἰλ. Τ. 291, Ὀδ. Ω. 196, Ἡρόδ. 1. 146, καὶ Ἀττ., εἰς ἀνδρὸς ὥραν ἥκουσα [[κόρη]] Πλάτ. Κριτί. 113D· [[οὕτως]], ἐξοικιεῖν … εἰς ἀνδρὸς [οἶκον] τὴν θυγατέρα Λουκ. Λεξιφ. 11: - ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] ἐν χρήσει ἐπὶ ἐραστοῦ, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[πόσις]], Σοφ. Τρ. 551, ἴδε Βαλκ. Ἱππ. 491, Τουπ. Θεόκρ. 15. 131· ἀνὴρ ἁπασῶν τῶν γυναικῶν ἐστι νῦν Φερεκρ. ἐν Ἀδήλ. 5· αἰγῶν ἄνερ, τὸ τοῦ Οὐεργιλίου vir gregis, Θεόκρ. 8. 49. - Σχεδὸν ἅπασαι αἱ σημασίαι αὗται ἀνήκουσι καὶ εἰς τὴν Λατ. λέξ. vir. VI. ἄλλαι χρήσεις μεθ’ Ὅμηρον, ἰδίως παρ’ Ἀττ. 1) τὸ ἀνὴρ συνήθως συνωδεύετο μετὰ λέξεων δηλουσῶν τὴν τάξιν τοῦ ἀνδρὸς ἢ τὸ [[ἐπάγγελμα]] καὶ τὰ ὅμοια, ὡς παρ’ Ὁμ. ἔνθ’ ἀνωτ., π. χ. ἀνὴρ [[μάντις]], ἀνὴρ στρατηγὸς Ἡρόδ. 6. 83, 92· ἀνὴρ νομεὺς Σοφ. Ο. Τ. 1118· ἄνδρες λοχῖται, λησταί, ἀσπιστῆρες [[αὐτόθι]] 751, 842, κτλ. Ὡσαύτως μετὰ ἐθνικῶν ὀνομάτων, ὡς, ἄνδρες Κίλικες, Θρῇκες, κτλ.: ἰδίως ἐπὶ προσφωνήσεων, ἄνδρες ἔφοροι Ἡρόδ. 9. 9· ἄνδρες πολῖται Σοφ. Ο. Τ. 513· [[οὕτως]], ἄνδρες δικασταί, βουλευταί, ἔφοροι Ρήτορ.· ἰδίως ἐν τῇ συνηθεστάτῃ προσφωνήσει ἄνδρες Ἀθηναῖοι: [[ἐντεῦθεν]] παρὰ τοῖς κωμικοῖς, ἄνδρες ἰχθύες, Ἄρχιππ. ἐν «Ἰχθύσιν» 14· ἄνδρες θεοὶ Λουκ. [[Ζεύς|Ζεὺς]] Τραγ. 15· ὦ ἄνδρες κύνες Ἀθήν. 160Β. 2) ὁ ἀνὴρ κατὰ κρᾶσιν Ἀττ. [[ἀνήρ]], Ἰων. ὡνὴρ [[εἶναι]] συχν. ἐν χρήσει ἐπὶ ἐμφάσεως ἀντὶ [[αὐτός]], [[ἐκεῖνος]], Τραγ., καὶ Πλάτ.: [[ἐνίοτε]] γίνεται τοῦτο ἐν ταῖς πλαγίαις πτώσεσιν [[ἄνευ]] τοῦ ἄρθρου, ἀνδρὸς κατὰ ζήτησιν Σοφ. Τραχ. 55, 108. 293, κτλ.· ἀλλ’ οὐχὶ παρὰ πεζοῖς: πρβλ. [[ἄνθρωπος]]. 3) ἀνὴρ ὅδε, ὅδ’ [[ἀνήρ]], συχν. παρὰ Τραγ. ἐν πάσαις ταῖς πτώσεσιν ἀντὶ τοῦ ἐγώ. 4) πᾶς [[ἀνήρ]], πᾶς [[ἄνθρωπος]], πᾶς τις, συχν. παρὰ Πλάτ. 5) ἀνὴρ οἱοςδήποτε, εἶτ’ ἄνδρα τῶν αὑτοῦ τι χρὴ προϊέναι; Ἀριστοφ. Νεφ. 1214· πρβλ. Πλάτ. Φαίδωνα 114D, κτλ.· οὐ παντὸς ἀνδρὸς ἐπὶ τράπεζάν ἐσθ’ ὁ [[πλοῦς]], δὲν δύναται πᾶς τις (ὁ τυχὼν) νὰ ὑπάγῃ, Νικόλ. ἐν Ἀδήλ. 1. 26. 6) ὦ δαιμόνι’ ἀνδρῶν Εὔπολ. ἐν Ἀδήλ. 15· καὶ [[συχνάκις]] ὑπερθετ., ὦ φίλτατ’ ἀνδρῶν Φρύν. Κωμ. ἐν Ἀδήλ. 10, κτλ. 7) κατ’ ἄνδρα, Λατ. viritim, Ἰσοκρ. 271Α· οὕτω, τοὺς κατ’ ἄνδρα, τοὺς καθ’ ἕκαστον, Δίων Χρυσ. 1. 655. VII. ἄρρεν [[ζῷον]], Ἀριστ. Ἱστ. Ζ. 10. 6, 2.

|sltr=<b>ᾰνήρ</b> ([[ἀνήρ]], [[ἀνδρός]], [[ἀνδρί]], ἄνδρα; [[ἄνδρες]], [[ἀνδρῶν]], [[ἄνδρεσσι]], [[ἀνδράσι]]（ν): ἆνέρι, ἆνέρα; ἆνέρες, ἆνέρων) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[man]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[man]] in his [[prime]].<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> παίζομεν φίλαν [[ἄνδρες]] ἀμφὶ θαμὰ τράπεζαν (O. 1.17) ἀγῶνα νέμειν [[ἀνδρῶν]] τ' ἀρετᾶς [[πέρι]] καὶ — διφρηλασίας (O. 3.37) “φύονται δὲ καὶ νέοις ἐν ἀνδράσιν πολιαὶ” (O. 4.26) ἀκίνδυνοι δ' ἀρεταὶ [[οὔτε]] παῤ ἀνδράσιν οὔτ ἐν ναυσὶ κοίλαις τίμιαι (O. 6.10) ἀνδράσιν αἰχματαῖσι πλέκων ποικίλον ὕμνον (τῷ τε Ἁγησίᾳ καὶ τοῖς [[τούτου]] προγόνοις. Σ.) (O. 6.86) ἀεθλοφόροις ἀνδράσιν (O. 7.8) τὰν δ' ἔπειτ [[ἀνδρῶν]] μάχας ἐκ παγκρατίου (O. 8.58) Ἄργει τ' ἔσχεθε [[κῦδος]] [[ἀνδρῶν]], [[παῖς]] δ ἐν Ἀθάναις (O. 9.88) [[νέων]] οὐλίαις αἰχμαῖσιν [[ἀνδρῶν]] (O. 13.23) ἐν ἱπποσόαισιν [[ἄνδρεσσι]] μαρνάμενον (Hermann: [[ἀνδράσι]] codd.) (P. 2.65) “ἀνδρὸς αἰδοίου” (P. 4.29) δέδεξαι τόνδε κῶμον ἀνέρων (P. 5.22) δέκονται θυσίαισιν [[ἄνδρες]] οἰχνέοντές [[σφε]] δωροφόροι (P. 5.86) τὰν [[μάλα]] πολλοὶ [[ἀριστῆες]] [[ἀνδρῶν]] αἴτεον σύγγονοι, πολλοὶ δὲ καὶ ξείνων (P. 9.107) ἁρμόζων κόρᾳ νυμφίον ἄνδρα (i. e. [[husband]]) (P. 9.118) Ἱπποκλέᾳ θέλοντες [[ἀγαγεῖν]] ἐπικωμίαν [[ἀνδρῶν]] κλυτὰν [[ὄπα]] (P. 10.6) κοιναὶ γὰρ ἔρχοντ' ἐλπίδες πολυπόνων [[ἀνδρῶν]] (N. 1.33) ἐν παισὶ νέοισι [[παῖς]], ἐν ἀνδράσιν [[ἀνήρ]], τρίτον ἐν παλαιτέροισι (N. 3.72) ἐπαοιδαῖς δ' ἀνὴρ νώδυνον καί [[τις]] κάματον θῆκεν (N. 8.49) νέαισί θ' ἑορταῖς ἰσχύος τ [[ἀνδρῶν]] ἁμίλλαις (N. 9.12) [[ἄγαγον]] στρατὸν [[ἀνδρῶν]] (N. 9.18) [[ἐντί]] [[τοι]] φίλιπποί τ' [[αὐτόθι]] [[ἄνδρες]] (N. 9.33) [[ποτὶ]] [[δυσμενέων]] [[ἀνδρῶν]] στίχας (N. 9.38) ἐν Κέῳ ἀμφιρύτᾳ σὺν ποντίοις ἀνδράσιν (I. 1.9) τραχεῖα νιφὰς πολέμοιο τεσσάρων [[ἀνδρῶν]] ἐρήμωσεν μάκαιραν ἑστίαν (I. 4.17) ἀναρίθμων [[ἀνδρῶν]] χαλαζάεντι φόνῳ (I. 5.50) θάλλοντος [[ἀνδρῶν]] ὡς [[ὅτε]] συμποσίου (I. 6.1) περικτίονας ἐνίκασε ἄνδρας (I. 8.65) κεἴ [[μοί]] τιν' ἄνδρα τῶν θανόντων fr. 4. Σπαρτῶν ἱερὸν [[γένος]] [[ἀνδρῶν]] fr. 29. 2. ἀλκαὶ δὲ [[τεῖχος]] [[ἀνδρῶν]] [ὕψιστον ἵστατ]αι (Pae. 2.37) χρὴ δ' ἄνδρα τοκεῦσιν φέρειν βαθύδοξον αἶσαν (Pae. 2.57) ψοφὸν ἀιὼν Κασταλίας ὀρφανὸν [[ἀνδρῶν]] χορεύσιος [[ἦλθον]] (Pae. 6.9) Ἀλαλά ᾇ θύεται [[ἄνδρες]] [[ὑπὲρ]] πόλιος fr. 78. 3. (ψυχὰς) ἐκ [[τᾶν]] βασιλῆες ἀγαυοὶ καὶ μέγιστοι [[ἄνδρες]] αὔξοντ fr. 133. 5. [[πέφνε]] δὲ [[τρεῖς]] καὶ δέκ' ἄνδρας fr. 135. [[νέων]] [[ἀνδρῶν]] ἀριστεύοισιν αἰχμαί fr. 199. 2. [[ἄγαν]] φιλοτιμίαν μνώμενοι ἐν πόλεσιν [[ἄνδρες]] ([[fort]]. non omnia haec sunt Pindari, nott. Wil.) fr. 210. νικώμενοι γὰρ [[ἄνδρες]] ἀγρυξίᾳ δέδενται fr. 229. ὦ Συράκοσαι, [[ἀνδρῶν]] ἵππων τε σιδαροχαρμᾶν δαιμόνιαι τροφοί (P. 2.2) [[ἄνδρεσσι]] καὶ γυναιξὶ (P. 5.64) ἀνδρὸς δ' [[οὔτε]] γυναικὸς Παρθ. 2. 3. [[ἄνδρες]] [[θήν]] τινες ἀκκιζόμενοι νεκρὸν ἵππον στυγέοισι (oxymoron intell. Schr.) fr. 203. 1.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[specifically]], men or heroes τὸ καὶ ἀνδρὶ κώμου δεσπότᾳ [[πάρεστι]] Συρακοσίῳ Hagesias (O. 6.18) ἵκωμαί τε πρὸς [[ἀνδρῶν]] καὶ [[γένος]] Iamidai (O. 6.24) εὐθυμάχαν πελώριον ἄνδρα [[Diagoras]] (O. 7.15) τεθμὸν Ὀλυμπιονίκαν ἄνδρα τε [[Diagoras]] (O. 7.89) ἀνδρὸς ἀμφὶ παλαίσμασιν Epharmostos (O. 9.13) ὑπέρφατον ἄνδρα μορφᾷ τε καὶ ἔργοισι Opous (O. 9.65) ἄνδρα δ' ἐγὼ κεῖνον αἰνῆσαι μενοινῶν Hieron (P. 1.42) ἀνὴρ ἐξαίρετον [[ἕλε]] μόχθον [[Ixion]] (P. 2.29) [[ἄιδρις]] [[ἀνήρ]] ([[Ixion]] = [[ἥρως]] v. 31) (P. 2.37) [[σάμερον]] μὲν [[χρή]] σε παρ' ἀνδρὶ φίλῳ [[στᾶμεν]] Arkesilas (P. 4.1) ἀνὴρ [[ἔκπαγλος]] [[Jason]] (P. 4.79) ἀνὴρ συγγενέσιν παρεκοινᾶθ [[Jason]] (P. 4.132) [[γόνον]] ἰδὼν κάλλιστον [[ἀνδρῶν]] [[Jason]] (P. 4.123) δοιοὶ δ' ὑψιχαῖται [[ἀνέρες]] Euphamos and Periklymenos (P. 4.173) Ζήταν Κάλαίν τε ἄνδρας πτεροῖσιν νῶτα πεφρίκοντας (P. 4.182) βιατὰς ἀνὴρ [[Jason]] (P. 4.236) καρτερὸν ἄνδρα [[Jason]] (P. 4.239) ἄνδρα κεῖνον ἐπαινέοντι συνετοί Arkesilas (P. 5.107) ὁ [[θεῖος]] ἀνὴρ Antilochos (P. 6.38) Τελεσικράτη γεγωνεῖν ὄλβιον ἄνδρα διωξίππου [[στεφάνωμα]] Κυράνας (P. 9.4) ἐς [[ἀνδρῶν]] μακάρων ὅμιλον Hyperboreans (P. 10.46) ἐκ τούτων φίλον ἄνδρα πόνων ἐρρύσατο [[Perseus]] (P. 12.18) [[ἔσταν]] δ' ἐπ αὐλείαις θύραις ἀνδρὸς φιλοξείνου Chromios (N. 1.20) καὶ ὅδ' ἀνὴρ καταβολὰν ἱερῶν ἀγώνων νικαφορίας δέδεκται πρῶτον Timodemos (N. 2.3) καί [[τις]] ἄνδρας ἀλκίμους [[δαίμων]] ἀπ' Οἰνώνας ἔλασεν [[Peleus]] and [[Telamon]] (N. 5.15) φίλον ἐς ἄνδρ' [[ἄγων]] [[κλέος]] ἐτήτυμον Thearion? (N. 7.62) ἄνδρα δ' ἐγὼ [[μακαρίζω]] μὲν πατέῤ Ἀρκεσίλαν [[Aristagoras]] (N. 11.11) τοῦδ' ἀνδρὸς ἐν τιμαῖσιν Herodotos (I. 1.34) εὐάρματον ἄνδρα γεραίρων Xenokrates (I. 2.17) ἦλθ' ἀνὴρ τὰν πυροφόρον Λιβύαν υἱὸς Ἀλκμήνας Herakles v. Fraenkel on Agam. 719. (I. 4.53) λευκωθεὶς [[κάρα]] μύρτοῖς ὅδ' ἀνὴρ Melissos (I. 4.70) κλυταῖς ἀνδρὸς φίλου ἐφετμαῖς Lampon (I. 6.18) “[[λίσσομαι]] παῖδα θρασύν ἐξ Ἐριβοίας ἀνδρὶ [[τῷδε]] τελέσαι” [[Telamon]] (I. 6.46) φαίης κέ νιν ἄνδρ' ἐν ἀεθληταῖσιν [[ἔμμεν]] Ναξίαν πέτραις ἐν ἄλλαις χαλκοδάμαντ ἀκόναν Lampon (ἀνδράσιν ἀεθληταῖσιν coni. Heyne) (I. 6.72) “ὑπὸ σπλάγχ[νοις] φέροισα τόνδ' ἀνέῤ” [[Paris]]. Πα. 8A. 19. ]τῶνδ' [[ἀνδρῶν]] [[ἕνεκεν]] μερίμνας σώφρονος Aioladas and [[Pagondas]]. Παρθ. 2. . Πολυμνάστου Κολοφωνίου [[ἀνδρός]] fr. 188.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> [[generally]] = [[ἄνθρωπος]].<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> ῥοαὶ δ' ἄλλοτ ἄλλαι ἐς ἄνδρας [[ἔβαν]] (O. 2.34) αἵ γε μὲν [[ἀνδρῶν]] κυλίνδοντ' ἐλπίδες (O. 12.5) [[ὄλβος]] [[οὐκ]] ἐς μακρὸν [[ἀνδρῶν]] ἔρχεται (P. 3.105) τὰ δὲ καὶ ἀνδράσιν ἐμπρέπει (P. 8.28) λαμπρὸν [[φέγγος]] ἔπεστιν [[ἀνδρῶν]] καὶ [[μείλιχος]] [[αἰών]] (P. 8.97) καί τινα σὺν πλαγίῳ [[ἀνδρῶν]] κόρῳ στείχοντα τὸν ἐχθρότατον φᾶσέ νιν δώσειν μόρῳ ([[ἀνδρῶν]] cum τινα Σ: “[[ἀνδρῶν]] γιγάντων intellego” Schr.: v. Radt, Mnem., 1966, 169f.) (N. 1.65) (ἄρουραι) βίον ἀνδράσιν ἐπηετανὸν ἐκ πεδίων ἔδοσαν (Hermann: ἄνδρεσσιν codd.) (N. 6.10) παροιχομένων γὰρ ἀνέρων ἀοιδαὶ καὶ λόγοι τὰ [[καλά]] [[σφιν]] ἔργ' ἐκόμισαν (N. 6.29) τυφλὸν δ' [[ἔχει]] [[ἦτορ]] [[ὅμιλος]] [[ἀνδρῶν]] ὁ [[πλεῖστος]] (N. 7.24) ἀρετὰ ἐν σοφοῖς [[ἀνδρῶν]] ἀερθεῖσ' ἐν δικαίοις τε πρὸς ὑγρὸν αἰθέρα (N. 8.41) ἀρχαῖαι δ' ἀρεταὶ ἀμφέροντ ἀλλασσόμεναι γενεαῖς [[ἀνδρῶν]] [[σθένος]] (N. 11.38) “χρήματα χρήματ' [[ἀνήρ]]” (I. 2.11) εἴ [[τις]] [[ἀνδρῶν]] κατέχει φρασὶν αἰανῆ κόρον (I. 3.1) [[ἀνδρῶν]] δ' ἀρετὰν [[σύμφυτον]] οὐ κατελέγχει (i. e. τῶν προγόνων) (I. 3.13) [[οὔτοι]] τετύφλωται μακρὸς [[μόχθος]] ἀν- δρῶν (I. 5.57) [[δόλιος]] γὰρ αἰὼν ἐπ' [[ἀνδράσι]] κρέμαται (I. 8.14) τυφλα[ὶ γὰ]ρ [[ἀνδρῶν]] φρένες, [[ὅστις]] Πα. 7B. 18. ἔθηκας ἀμάχανον ἰσχύν τ' [[ἀνδράσι]] καὶ σοφίας ὁδόν (Pae. 9.4) [[ἀνδρῶν]] [[νέον]] ἐξ ἀρχᾶς [[γένος]] (Pae. 9.20) ἐπιχθόνιον [[γένος]] [[ἀνδρῶν]] ([[varia lectio|v.l.]] ἀνθρώπων) fr. 213. 3. σφετέραν δ' αἰνεῖ δίκαν [[ἀνδρῶν]] [[ἕκαστος]] fr. 215. 3.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> contrasted [[with]] the gods ἔστι δ' ἀνδρὶ φάμεν ἐοικὸς ἀμφὶ δαιμόνων [[καλά]] (O. 1.35) εἰ δὲ δή τιν' ἄνδρα θνατὸν Ὀλύμπου σκοποὶ ἐτίμασαν (O. 1.54) εἰ δὲ θεὸν [[ἀνήρ]] [[τις]] ἔλπεται [[λαθέμεν]] (O. 1.64) προῆκαν υἱὸν ἀθάνατοι μετὰ τὸ ταχύποτμον [[αὖτις]] ἀνέρων [[ἔθνος]] (O. 1.66) [[τίνα]] θεόν, τίν' ἥρωα, [[τίνα]] δ ἄνδρα κελαδήσομεν; (O. 2.2) ἄνεται δὲ πρὸς [[χάριν]] εὐσεβίας [[ἀνδρῶν]] λιταῖς (O. 8.8) ἀγαθοὶ δὲ καὶ σοφοὶ κατὰ δαίμον' [[ἄνδρες]] ἐγένοντ (O. 9.28) τόνδ' ἀνέρα δαιμονίᾳ [[γεγάμεν]] (O. 9.110) cf. (O. 10.22), (O. 11.10) τάμἰ [[ἀνδράσι]] πλούτου (O. 13.7) πολλὰ δ' ἐν καρδίαις [[ἀνδρῶν]] [[ἔβαλον]] ὧραι (O. 13.16) οὔτ' ἐν [[ἀνδράσι]] γερασφόρον οὔτ ἐν [[θεῶν]] νόμοις (P. 2.43) (Χίρωνα) νόον ἔχοντ' [[ἀνδρῶν]] φίλον (P. 3.5) “θεῷ ἀνέρι εἰδομένῳ” (P. 4.21) [[μάκαρ]] μὲν [[ἀνδρῶν]] [[μέτα]] ἔναιεν, [[ἥρως]] δ' [[ἔπειτα]] [[λαοσεβής]] ''[[sc.]]'' Battos (P. 5.94) [[Διός]] [[τοι]] [[νόος]] [[μέγας]] κυβερνᾷ δαίμον' [[ἀνδρῶν]] [[φίλων]] (P. 5.123) τὰ δ' [[οὐκ]] ἐπ [[ἀνδράσι]] κεῖται· [[δαίμων]] δὲ παρίσχει (P. 8.76) θήσονταί τέ νιν ἀθάνατον [[ἀνδράσι]] [[χάρμα]] φίλοις (P. 9.64) θεὸς εἴη [[ἀπήμων]] [[κέαρ]]· [[εὐδαίμων]] δὲ καὶ ὑμνητὸς [[οὗτος]] ἀνὴρ γίνεται σοφοῖς, ὃς (P. 10.22) ἀθάνατων [[ἀνδρῶν]] τε σὺν εὐμενίᾳ (P. 12.4) κείνου σὺν ἀνδρὸς δαιμονίαις ἀρεταῖς (N. 1.9) ἓν [[ἀνδρῶν]], ἓν [[θεῶν]] [[γένος]] (N. 6.1) [[μάλα]] μὲν [[ἀνδρῶν]] [[δικαίων]] περικαδόμενοι (''[[sc.]]'' [[Διόσκουροι]]). καὶ μὰν [[θεῶν]] πιστὸν [[γένος]] (N. 10.54) κρίνεται δ' ἀλκὰ διὰ δαίμονας [[ἀνδρῶν]] (I. 5.11) [[ἴσον]] μὲν θεὸν ἄνδρα τε φίλον (&lt;θεῷ&gt; supp. Heyne: ''[[sc.]]'' ὑποτρέσαι) fr. 224. [[ὁπόταν]] θεὸς ἀνδρὶ [[χάρμα]] πέμψῃ fr. 225. ]Ἀπόλλωνι μὲν θ[εῶν] ἀτὰρ [[ἀνδρῶν]] Ἐχεκ[ρά]τει ?fr. 333a. 5.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>3</b> [[generally]], a [[man]], anyone ὁ μὰν [[πλοῦτος]] ἐτυμώτατον ἀνδρὶ [[φέγγος]] (O. 2.56) αὐδάσομαι [[τεκεῖν]] μή τιν' πόλιν ἄνδρα [[μᾶλλον]] εὐεργέταν (O. 2.93) [[τοῦτο]] δ' ἀμάχανον [[εὑρεῖν]], [[ὅτι]] φέρτατον ἀνδρὶ [[τυχεῖν]] (O. 7.26) [[κεῖνος]] ἂν εἴποι [[τίς]] [[τρόπος]] ἄνδρα προβάσει (O. 8.63) Ἀίδα [[τοι]] λάθεται [[ἄρμενα]] πράξαις [[ἀνήρ]] (O. 8.73) θάξαις δέ κε φύντ' ἀρετᾷ [[ποτὶ]] πελώριον ὁρμάσαι [[κλέος]] ἀνὴρ θεοῦ σὺν παλάμᾳ (O. 10.21) [[ὅταν]] εἰς Ἀίδα σταθμὸν ἀνὴρ ἵκηται (O. 10.93) ἐκ θεοῦ δ' ἀνὴρ σοφαῖς ἀνθεῖ πραπίδεσσιν [[ὁμοίως]] (O. 11.10) ἀμφοτέροισι δ' ἀνὴρ ὃς ἂν ἐγκύρσῃ καὶ [[ἕλῃ]], στέφανον ὕψιστον δέδεκται (P. 1.99) ἄνδρ' ἐκ θανάτου κομίσαι [[ἤδη]] ἁλωκότα (P. 3.56) [[οὕτω]] κ' ἀνδρὶ παρμονίμαν θάλλοισαν εὐδαιμονίαν (P. 7.20) οὐδ' ἀλλοτρίων ἔρωτες ἀνδρὶ φέρειν κρέσσονες (N. 3.30) φθονερὰ δ' [[ἄλλος]] ἀνὴρ βλέπων γνώμαν κενεὰν σκότῳ κυλίνδει (N. 4.39) [[ἵνα]] [[κρεῶν]] νιν [[ὕπερ]] μάχας ἔλασεν ἀντιτυχόντ' ἀνὴρ μαχαίρᾳ (N. 7.42) εἰ δὲ γεύεται ἀνδρὸς [[ἀνήρ]] τι (N. 7.87) [[κρέσσων]] δὲ [[καππαύει]] δίκαν τὰν [[πρόσθεν]] [[ἀνήρ]] (N. 9.15) χρὴ δ' ἀγαθὰν ἐλπίδ ἀνδρὶ μέλειν (I. 8.15) καὶ συγγένεἰ ἀνδρὶ φ[ ]στέρξαι (Pae. 4.33) τί [[ἔλπεαι]] σοφίαν [[ἔμμεν]], ἃν [[ὀλίγον]] [[τοι]] ἀνὴρ [[ὑπὲρ]] ἀνδρὸς ἴσχει; fr. 61. 2. παντὶ δ' ἐπὶ [[φθόνος]] ἀνδρὶ κεῖται ἀρετᾶς Παρθ. 1. . [[πολύ]] [[τοι]] φέριστον ἀνδρὶ τερπνὸς [[αἰών]] fr. 126. 2.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>4</b> [[where]] the accompanying adj. or subs. bears the [[emphasis]].<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> c. subs. ἄνδρας ὀλέσαις μναστῆρας (O. 1.79) μάτρωες [[ἄνδρες]] (O. 6.77) μάντιες [[ἄνδρες]] (O. 8.2) ἁγητὴρ ἀνὴρ (P. 1.69) [[ὥσπερ]] κυβερνάτας ἀνὴρ (P. 1.91) [[ἅτε]] [[μάντις]] [[ἀνήρ]] (I. 6.51) cf. (P. 9.118) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> c. adj. οὐ δίκᾳ συναντόμενος ἀλλὰ μαργῶν ὑπ' [[ἀνδρῶν]] (O. 2.96) Αἰτωλὸς ἀνὴρ (O. 3.12) [[τίνα]] κεν φύγοι ὕμνον [[κεῖνος]] [[ἀνήρ]] (O. 6.7) [[ἀνδρῶν]] Ἀρκάδων (O. 6.34) ἐπὶ προτέρων [[ἀνδρῶν]] (O. 7.72) ναυσιφορήτοις δ' [[ἀνδράσι]] (P. 1.33) πολεμίων [[ἀνδρῶν]] καμόντων (P. 1.80) ἀποιχομένων [[ἀνδρῶν]] δίαιταν (P. 1.93) [[εὐθύγλωσσος]] ἀνὴρ προφέρει (P. 2.86) ἐσλοῖσι ἀνδράσιν (P. 3.66) Λακεδαι- μονίων [[ἀνδρῶν]] (P. 4.257) [[βροτήσιος]] ἀνὴρ (P. 5.3) [[ἀλλά]] νιν εὑροῖσ' [[ἀνδράσι]] θνατοῖς ἔχειν (P. 12.22) ὃς δὲ διδάκτ' [[ἔχει]], ψεφεννὸς ἀνὴρ ἄλλοτ ἄλλα πνέων (N. 3.41) Ἀχαιὸς οὐ μέμψεταί μ' ἀνὴρ (N. 7.64) χρεῖαι δὲ παντοῖαι [[φίλων]] [[ἀνδρῶν]] (N. 8.42) καὶ Κλεωναίων πρὸς [[ἀνδρῶν]] (N. 10.42) κούφα [[δόσις]] ἀνδρὶ σοφῷ ξυνὸν ὀρθῶσαι [[καλόν]] (I. 1.45) τὸ τεὸν δ' [[ἀνδρῶν]] Ἀχαιῶν ἐν Φυλάκᾳ [[τέμενος]] συμβάλλομαι (I. 1.58) εἴ [[τις]] εὐδόξων ἐς [[ἀνδρῶν]] ἄγοι τιμὰς Ἑλικωνιάδων (I. 2.34) καὶ κρέσσον' [[ἀνδρῶν]] χειρόνων ἔσφαλε τέχνα καταμάρψαισ (I. 4.34) [ἀνδ]ρὶ σοφῷ (supp. Lobel.) Πα. 1. 3. [[ἀνδρῶν]] [[δικαίων]] fr. 159. κενεοφρόνων ἑταῖρον [[ἀνδρῶν]] fr. 212.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> c. [[τις]], [[ἄλλος]] [[τις]]. ἀντεβόλησεν τῶν ἀνὴρ θνατὸς [[οὔπω]] [[τις]] [[πρότερον]] (O. 13.31) εἰ [[σοφός]], εἰ [[καλός]], εἴ [[τις]] ἀγλαὸς [[ἀνήρ]] (O. 14.7) ἄλλοις δέ [[τις]] ἐτέλεσσεν [[ἄλλος]] ἀνὴρ εὐαχέα βασιλεῦσιν ὕμνον (P. 2.13) κωφὸς [[ἀνήρ]] [[τις]], ὃς Ἡρακλεῖ [[στόμα]] μὴ περιβάλλει (P. 9.87) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>5</b> frag. ]φυγον ἄνδρα[ (Pae. 12.22) ][[ἔτι]] δ' ἄνδρ[ (Pae. 21.21) κἀ]νδρῶν (supp. Snell.) Δ. 4. e. 4. ]ἀλαον ἀνδρὸς λ[ fr. 173. 3.

|txtha=[[ἀνδρός]], ὁ, a Prayer of Manasseh, Latin vir. The meanings of [[this]] [[word]] in the [[NT|N.T.]] [[differ]] in no [[respect]] from classic [[usage]]; for it is employed<br /><b class="num">1.</b> [[with]] a [[reference]] to [[sex]], and so to [[distinguish]] a [[man]] from a [[woman]]; [[either]] a. as a [[male]]: [[husband]]: [[ἄνδρες]], γυναῖκες and [[παιδία]] are discriminated): [[with]] the added [[notion]] [[also]] of [[intelligence]] and [[virtue]]: [[νήπιος]]); [[τέλειος]] [[ἀνήρ]]).<br /><b class="num">3.</b> [[universally]], [[any]] [[male]] [[person]], a [[man]]; so [[where]] [[τίς]] [[might]] [[have]] been used: [[ἀνήρ]] and [[τίς]] are united: [[ἀνήρ]] and ὅς he [[who]], etc.: [[ἀνήρ]] [[ἁμαρτωλός]] a [[sinner]], λεπροί [[ἄνδρες]], [[ἀνήρ]] [[φονεύς]], [[ἀνήρ]] [[προφήτης]], נָבִיא אִישׁ, Winer's Grammar, 30; § 59,1; Buttmann, 82 (72); [[other]] references [[under]] the [[word]] [[ἄνθρωπος]], 4a. at the [[end]])) or to gentile names: [[ἄνδρες]] Νινευῖται, [[ἀνήρ]] [[Ἰουδαῖος]], [[ἀνήρ]] [[Αἰθίοψ]], [[ἄνδρες]] Κύπριοι, Winer's Grammar, § 65,5d.; Buttmann, 82 (72)), [[ἄνδρες]] ἀδελφοί, Acts, the [[passage]] cited) to [[dispute]] [[even]] these examples; [[but]] others would [[refer]] [[several]] [[other]] instances ([[especially]] James 1:20) to the [[same]] [[entry]]).

|mltxt=[[άνδρας]] και [[άντρας]], ο (Α [[ἀνήρ]])<br /><b>1.</b> [[αρσενικός]] [[άνθρωπος]] (σ’ [[αντίθεση]] με τη [[γυναίκα]])<br /><b>2.</b> [[ομόκλινος]], [[σύζυγος]]<br /><b>3.</b> [[ανδρείος]], [[γενναίος]], [[παληκάρι]]<br /><b>4.</b> αυτός που μπήκε στην αντρική [[ηλικία]], [[ενήλικος]], ώριμος<br /><b>5.</b> [[στρατιώτης]], [[οπλίτης]]<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> «κατ’ ἄνδρα», [[ένας]] -[[ένας]] με τη [[σειρά]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[άνθρωπος]] [[θνητός]] (σ’ [[αντίθεση]] με τους θεούς)<br /><b>2.</b> ο [[άρχοντας]], ο [[αρχηγός]]<br /><b>3.</b> ο [[ελεύθερος]] [[άνθρωπος]], ο [[πολίτης]], σε [[αντίθεση]] με τον δούλο<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «ἀνὴρ ὅδε ἐγὼ»<br />«νομεὺς [[ἀνήρ]]», [[βοσκός]]<br />«εἷς ἀνὴρ οὐδεὶς [[ἀνήρ]]», [[ένας]], ίσον [[κανένας]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ</span></b> <span style="color: red;"><</span> ΙΕ [[ρίζα]] -ner και -aner (-әner). Το θ. του ελλην. τ. [[ανήρ]] εμφανίζεται στο αρχ. ινδ. na (θ. nάr-) «ἄνδρας, [[ἄνθρωπος]]», αβ. nā (nar-), ιταλ. ner- (οσκ. γεν. πληθ. ner-um «[[ανδρών]]»), λατ. σαβιν. Ner-ō (κύριο όνομα), αλβαν. njer «[[άνδρας]], [[άνθρωπος]]» Ως [[προς]] το αρχικό α- του ελλην. τ. [[ανήρ]] (το οποίο απαντά και στο αρμεν. ayr, γεν. arn «[[άνδρας]], [[άνθρωπος]]» [[καθώς]] και στο νεοφρυγ. αναρ «[[άνδρας]]») δεν [[είναι]] βέβαιο αν πρόκειται για προθεματικό [[φωνήεν]] ή για μια [[μεταβολή]] του φωνήεντος της ρίζας [[κατά]] τον σχηματισμό της λέξης. Στις πλάγιες πτώσεις του ενικού και στον πληθ. το θ. ανερ- μαρτυρείται [[σπανίως]]. Συχνότερα απαντά θ. ανδρ-, το οποίο προήλθε από τη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] του θ. με [[ανάπτυξη]] ενός -δ- [[χάριν]] ευφωνίας. Τέλος υποστηρίζεται ότι με τον τ. [[ανήρ]] (ανδρός) συνδέονται και οι λ. [[δρώψ]] (<span style="color: red;"><</span> νρώψ) «[[άνθρωπος]]», στον Ησύχιο και [[άνθρωπος]] (<span style="color: red;"><</span> άνδρ-ωπος). Η λ. [[ανήρ]] έδωσε [[λαβή]] στον σχηματισμό πλήθους συνθέτων της Αρχαίας με α' συνθετικό το ανδρο- καί β΄ συνθετικό το -ανδρός, και λιγότερο το -ήνωρ (απ’ όπου και θηλ. -άνειρα). Ιδιαιτέρως παραγωγική υπήρξε η [[λέξη]] στον σχηματισμό κυρίων ονομάτων της αρχαίας, [[πολλά]] από τα οποία χρησιμοποιούνται και [[σήμερα]]].Παράγωγα και [[σύνθετα]] του ουσιαστικού [[άνδρας]] ([[ανήρ]])<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ανδρείος]] [[ανδρίζω]], [[ανδρικός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ανδρακάς]] (Ι), [[ανδρακάς]] (II), [[ανδράριον]], [[ανδρίον]], [[ανδρόμεος]], [[ανδροτής]], [[ανδρώδης]], [[ανδρών]], [[ανδρώος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[ανδραΐζομαι]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> Α΄<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[ανδραγαθία]], [[ανδρόγυνο]] ([[ανδρόγυνος]]), [[ανδρομανής]], [[ανδρόμορφος]], ανδρόσαιμον<br /><b>αρχ.</b><br />[[ανδράγρια]], [[ανδραχθής]], [[ανδρεϊφόντης]], [[ανδρεράστρια]], [[ανδρηλάτης]], [[ανδρόβουλος]], [[ανδρογόνος]], [[ανδροδάικτος]], [[ανδροδάμας]], [[ανδροκοίτης]], [[ανδροκτασία]], [[ανδροκτόνος]], [[ανδρολέτειρα]], [[ανδροληψία]], [[ανδρομήκης]], [[ανδρωνυμικός]], [[ανδροπλήθεια]], [[ανδροποιός]], [[ανδρόπρωρος]], ανδρόσπλαγχνος, ανδροσφαγείον, [[άνδροσφιγξ]], [[ἀνδροτυχής|ανδροτύχης]], [[ανδροφάγος]], [[ανδροφθόρος]], [[ανδροφόνος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[ανδρογύναιος]], [[ανδρόλεθρος]], [[ανδρόνους]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[ανδραδέλφη]], [[ανδράδελφος]], [[ανδροπρεπής]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ανδρογυναίκα]], [[ανδροκόρη]], [[ανδροχωρίστρα]].<br /><b>Κύρια ονόματα:</b><br />[[Ανδράγαθος]], [[Ανδραγόρας]], [[Ανδραίμων]], [[Ανδράπομπος]], [[Ανδράρης]], [[Ανδρήρατος]], [[Άνδριππος]], [[Ανδρόβιος]], [[Ανδρόβολος]], [[Ανδρόβουλος]], [[Ανδρογένης]], [[Ανδρογήθης]], [[Ανδροδάμας]], [[Ανδροθάλης]], [[Ανδρόθεμις]], [[Ανδροίτας]], [[Ανδροκάδης]], [[Ανδροκλής]], [[Άνδροκλος]], [[Ανδροκράτης]], [[Ανδρόκριτος]], [[Ανδροκύδης]], [[Ανδρόλοχος]], [[Ανδρόμαχος]], [[Ανδρομένης]], [[Ανδρομήδης]], [[Ανδρόνικος]], [[Ανδροπείθης]], [[Ανδροσθένης]], [[Ανδρόσκυλος]], [[Ανδροτέλης]], [[Ανδρότιμος]], [[Ανδροτίων]], [[Ανδροττίδης]], [[Ανδροφάνης]], [[Ανδρόφιλος]], [[Ανδρόφορβος]], [[Ανδρόχαρις]], [[Ανδρώναξ]], [[Ανδρωφέλης]], [[Ανδρώχος]], [[Ανεροίτας]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[αλέξανδρος]], [[αμύνανδρος]], [[ἀναρπάξανδρος|αναρπάξανδρος]], [[άντανδρος]], [[απείρανδρος]], [[ἁρπάξανδρος|αρπάξανδρος]], [[αύτανδρος]], [[γύνανδρος]], [[δαΐξανδρος]], [[δείλανδρος]], [[δέκανδρος]], [[δισμυρίανδρος]], [[ἑκατόντανδρος|εκατόντανδρος]], [[έλανδρος]], [[ἔνανδρον|ένανδρος]], [[έπανδρος]], [[εύανδρος]], [[ημίανδρος]], [[ίσανδρος]], [[κακόανδρος]], [[κάλανδρος]], [[κένανδρος]], [[λείψανδρος]], [[μαίανδρος]], [[μεγάλανδρος]], [[μένανδρος]], [[μισαλέξανδρος]], [[μίσανδρος]], [[μόνανδρος]], [[μυρίανδρος]], [[νέανδρος]], [[ολίγανδρος]], [[πεντεκαιδέκανδρος]], [[πολύανδρος]], [[σάκανδρος]], [[σχιζογύανδρος]], τάρανδρος, [[τρίανδρος]], [[ὕπανδρος|ύπανδρος]], [[φαίδρανδρος]], [[φιλαλέξανδρος]], [[φίλανδρος]], [[χιλίανδρος]] / [[αγαπήνωρ]], [[αγήνωρ]], [[ανήνωρ]], [[αντήνωρ]], [[ἀπατήνωρ|απατήνωρ]], [[δαμασήνωρ]], [[δεισήνωρ]], [[ευήνωρ]], [[λειχήνωρ]], [[λυσήνωρ]], [[μεγαλήνωρ]], [[ολεσήνωρ]], [[ρηξήνωρ]], [[υπερήνωρ]], [[υψήνωρ]], [[φθεισήνωρ]], [[φιλήνωρ]] / [[αντιάνειρα]], [[βωτιάνειρα]], [[κυδιάνειρα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ασχημάντρας]], [[ομορφάντρας]].<br /><b>Κύρια ονόματα:</b><br />[[Αγάθανδρος]], [[Αγάσανδρος]], [[Αγήσανδρος]], [[Αγόρανδρος]], [[Ακέσανδρος]], [[Αλέξανδρος]], [[Άλκανδρος]], [[Αμύνανδρος]], [[Άμφανδρος]], [[Ανάξανδρος]], [[Άντανδρος]], [[Άξανδρος]], [[Αρέσανδρος]], [[Αρίστανδρος]], [[Άρχανδρος]], [[Άσανδρος]], [[Αύτανδρος]], [[Αψανδρος]], [[Βίανδρος]], [[Δέξανδρος]], [[Δήμανδρος]], [[Δίανδρος]], [[Διώξανδρος]], [[Δόξανδρος]], [[Εθέλανδρος]], [[Είκανδρος]], [[Έπανδρος]], [[Ερμανδρίδας]], [[Έρξανδρος]], [[Ερύμανδρος]], [[Ετέϝανδρος]], [[Εύανδρος]], [[Ευχανδρίδας]], [[Ζόανδρος]], [[Ηγήσανδρος]], [[Ήρανδρος]], [[Ήσανδρος]], [[Θάρρανδρος]], [[Θέανδρος]], [[Θέμανδρος]], [[Θρασύανδρος]], [[Θύμανδρος]], [[Ίσχανδρος]], [[Καφίσανδρος]], [[Κλέανδρος]], [[Κλείνανδρος]], [[Κλείτανδρος]], [[Κτήσανδρος]], [[Λάανδρος]], [[Λαΐανδρος]], [[Λέανδρος]], [[Λύανδρος]], [[Λύσανδρος]], [[Μελήσανδρος]], [[Μένανδρος]], [[Μενέσανδρος]], [[Μυήμανδρος]], [[Μυήσανδρος]], [[Νέανδρος]], [[Νίκανδρος]], [[Νύσσανδρος]], [[Ξένανδρος]], [[Ονάσανδρος]], [[Ονόμανδρος]], [[Οφέλανδρος]], [[Παλάμανδρος]], [[Παντανδρίδας]], [[Πείθανδρος]], [[Πείσανδρος]], [[Περίανδρος]], [[Πίστανδρος]], [[Πλουτάκανδρος]], [[Ποίμανδρος]], [[Πρόανδρος]], [[Πυθανδρίδης]], [[Πύρρανδρος]], [[Σήμανδρος]], [[Σίνανδρος]], [[Σκόπανδρος]], [[Σπεύσανδρος]], [[Σπούδανδρος]], [[Στάσανδρος]], [[Στελλανδρίδης]], [[Στίβανδρος]], [[Σύλανδρος]], [[Σώνδρος]], [[Σώσανδρος]], [[Τείσανδρος]], [[Τελέσανδρος]], [[Τέρπανδρος]], [[Τίμανδρος]], [[Τύχανδρος]], [[Φαίνανδρος]], [[Φάνανδρος]], [[Φίλανδρος]], [[Χαίρανδρος]], [[Χαρίσανδρος]], [[Χάρμανδρος]], [[Αγαθήνωρ]], [[Αλξήνωρ]], [[Αναξήνωρ]], [[Δαμασήνωρ]], [[Εκατήνωρ]], [[Ερξήνωρ]], [[Κυδήνωρ]], [[Μεγήνωρ]], [[Παντήνωρ]], [[Στησήνωρ]].

|etymtx=ἀνδρός<br />Grammatical information: m.<br />Meaning: [[man]] (Il.).<br />Other forms: acc. [[ἄνδρα]] (Hom. also [[ἀνέρα]], from where [[ἀνέρος]] etc.; on the inflection s. Schwyzer 568β). Atano s. below<br />Dialectal forms: Myc. [[adirijate]], [[-pi]] /[[andriantei]], [[-amphi]]/; see on compounds.<br />Compounds: As first member <b class="b3">ἀνδρο-</b>: <b class="b3">-κμητος</b>, [[κτασία]]; [[ἀνδραποδον]] [[sub verbo|s.v.]] - As second member <b class="b3">-ήνωρ</b>: <b class="b3">ῥηξ-</b>, <b class="b3">φθεισ-</b> (Hom.); in PN '[[Aγ-]], Myc. [[Atano]] /[[Antanor]]/; fem. <b class="b3">ἀντι-άνειρα</b>, <b class="b3">κυδι-</b>. With <b class="b3">-ανδρος</b>: <b class="b3">ἄν-</b>, <b class="b3">ἕλ-</b>; PN especially in Asia Minor and Cyprus: `<b class="b3">Ηγησ-</b>, <b class="b3">Τερπ-</b>; Hom. <b class="b3">Ἀλεξ-</b>. For the question whether this name is really Greek cf. Myc. [[arekasadara]] /[[Aleksandra]]/, <b class="b2">kesadara /Kessandra/</b> (note that Myc. [[-e-]] shows that this is a substr. name). So the forms are already Myc., but it is still not excluded that they are of non-Greek origin (s. Sommer Nominalkomp. 160ff.) - Kuiper MAWNed. NR. 14: 5 thinks that <b class="b3">-ήνωρ</b> and <b class="b3">νῶρ-οψ</b> contain an old abstract <b class="b3">*ἄνερ</b>, <b class="b3">*ἄναρ</b> [[vital energy]] (IE <b class="b2">*h₂ner-</b>; also in Skt. [[sū-nára-]] etc.).<br />Derivatives: Demin. [[ἀνδρίον]] (Com.); from here, with unclear <b class="b3">ντ-</b>Suffix, [[ἀνδριάς]], <b class="b3">-άντος</b> [[statue]] (Pi.), cf. Kretschmer Glotta 14, 84ff., Schwyzer 526: 3 u. 4. <b class="b3">ἀνδρ(ε)ών</b> m. [[mans apartment]] (Hdt.). -Abstracts: [[ἀνδρεία]] (<b class="b3">-ηίη</b>, <b class="b3">-ία</b>) [[manliness]], [[courage]] (A.); [[ἀνδροτής]], <b class="b3">-τῆτος</b> s.s.v. [[ἠνορέη]] <b class="b2">id.</b>, Ion. for Aeol. [[ἀνορέα]] (< <b class="b3">-ρία</b>), (Kretschmer Glotta 24, 245f.), from a compound (cf. [[εὑανορία]] Pi.), s. Leumann Hom. Wörter 109f., 123 m. Lit.; - Adjec.: [[ἀνδρεῖος]] (Ion. [[ἀνδρήϊος]], cf. Chantr. Form. 52, Schwyzer 468: 3) [[manly]], [[courageous]], [[ἀνδρόμεος]] [[human]] (Il.; <b class="b3">-μεος</b> = Skt. [[-maya-]]?).<br />Origin: IE [Indo-European] [765] <b class="b2">*h₂ner-</b> [[man]]<br />Etymology: [[ἀνήρ]] is identical with Arm. [[ayr]], gen. [[arn]] [[man]], Skt. <b class="b2">nā́</b> (stem [[nar-]]), NPhryg. [[αναρ]], Ital. [[ner-]] in Osc. [[ner-um]] [[virorum]], Lat. Sab. [[Ner-ō]] etc. (s. W.-Hofmann s. [[neriōsus]]), W. [[ner]] [[chief]], Alb. [[njer]] [[man]]. - Not here Hitt. [[innar-]], in <b class="b2">innarau̯atar</b> etwa [[(Lebens)kraft]], [[hoheitliche Macht]]. - On [[δρώψ]] s.s.v. [[ἄνθρωπος]]. - Cf. [[νωρει]]̃.

Aasax: hat-uk; Abkhaz: ахаҵа; Abu' Arapesh: aleman; Acehnese: agam; Adyghe: хъулъфыгъ, лӀы; Afrikaans: man; Ahom: 𑜋𑜩; Ainu: オッカヨ; Akkadian: 𒀀𒉿𒈝, 𒍣𒅗𒊒𒌝; Aklanon: eaki; Alabama: naani; Alawa: lilmi; Albanian: burrë, trim; Aleut: tayaĝux̂; Alutor: ӄылавул; Alviri-Vidari: میرده‎; Ama: noko; Amharic: ወንድ; Arabic: رَجُل‎; Egyptian Arabic: راجِل‎; Gulf Arabic: ريل‎; Hijazi Arabic: رِجَّال‎, راجل‎; Moroccan Arabic: راجل‎; South Levantine Arabic: رِجَّال‎; Aragonese: hombre; Aramaic: גַּבְרָא‎; Imperial Aramaic: 𐡂𐡁𐡓𐡀‎; Assyrian Neo-Aramaic: ܐܘܿܪܙܵܐ‎, ܓܲܒ݂ܪܵܐ‎; Classical Syriac: ܓܰܒܪܳܐ‎; Mandaic: ࡂࡁࡓࡀ‎; Samaritan Aramaic: ࠂࠁࠓࠀ‎; Argobba: ወንድ; Armenian: տղամարդ, մարդ; Arosi: noni; Assamese: মতা মানুহ; Asturian: home; Atikamekw: iriniw; Avar: бихьинчи, гӏадан; Aymara: chacha; Azerbaijani: adam, kişi, ər; Bakhtiari: پیا‎; Balinese: muani, lanang; Baluchi: مرد‎; Bambara: cɛ; Banjarese: lakian; Bashkir: ир, ир кеше; Basque: gizon, gizaseme, gizonki; Baure: hir; Bavarian: mo, må, môô; Belarusian: мужчына, муж; Bengali: আদমী, মরদ; Berber Tashelhit: argaz; Betoi: humasoi; Blackfoot: ninaa; Breton: gwaz, den; Buginese: burane; Bukiyip: élman; Bulgarian: мъж; Bulu: fam; Burmese: ယောက်ျား; Buryat: эрэ хүн; Catalan: home; Catawba: ye; Cebuano: lalaki; Central Atlas Tamazight: ⴰⵔⴳⴰⵣ; Chamicuro: yelna; Chechen: боьрша стаг, стаг; Cherokee: ᎠᏍᎦᏯ; Cheyenne: hetane; Chickasaw: hattak nakni', hattak, nakni'; Chinese Cantonese: 男人; Dungan: нанжын, нанзыхан; Hakka: 男人; Mandarin: 男人, 男的, 男子, 男子漢, 男子汉; Min Bei: 男人; Min Dong: 男, 唐部儂, 唐部侬, 男界; Min Nan: 查埔人, 男人; Teochew: 查埔人; Wu: 男人; Chiricahua: ndé; Choctaw: hatak; Chuave: yai; Chuvash: ар ҫын, ар; Coptic: ⲣⲱⲙⲉ; Cree: nâpêw; Crimean Tatar: erkek, er kişi, adam; Crow: bacheé; Czech: muž, pán; Dalmatian: jomno; Danish: mand; Dhivehi: ފިރިހެން މީހާ‎; Dolgan: эр киһи; Dutch: [[man]], [[heer]]; East Central German: Moan; Eastern Arrernte: artwe; Eastern Mari: марий, пӧръеҥ; Erzya: аля; Esperanto: viro; Estonian: mees, meesterahvas; Even: няри; Evenki: бэе; Ewe: ŋutsu; Faroese: kallmaður, maður, kallur; Fijian: turaga; Finnish: mies; Franco-Provençal: homo; French: [[homme]]; Friulian: omp, om; Fula: gorko; Futuna-Aniwa: taŋata; Fuyug: an; Galician: varón, home; Ge'ez: ዕድ; Georgian: კაცი; German: [[Mann]], [[Herr]]; Alemannic German: Maa; Gothic: 𐌼𐌰𐌽𐌽𐌰, 𐌲𐌿𐌼𐌰; Greek: [[άνδρας]]; Ancient Greek: [[ἀνήρ]], [[φώς]]; Greenlandic: angut; Guaraní: ava; Gujarati: પુરુષ; Hausa: mutum; Hawaiian: kāne; Hebrew: אָדָם‎, גֶּבֶר‎, אִישׁ‎; Hiligaynon: lalaki; Hindi: पुरुष, नर, मानुस, मानस, आदमी, मर्द, मानव, मानुष; Hittite: 𒇽𒀸, 𒁉𒌍𒈾𒀸; Hopi: taaqa; Hungarian: férfi, ember; Hunsrik: Mann; Icelandic: karlmaður, karl, maður; Ido: viro; Indo-Portuguese: homm; Indonesian: pria, laki-laki; Ingush: саг; Interlingua: homine, viro, masculo; Inuktitut: ᐊᖑᑦ; Inupiaq: angun; Irish: fear; Old Irish: fer; Isnag: lalaki; Istriot: omo; Istro-Romanian: bărbåt; Italian: [[uomo]]; Itawit: lalaki; Japanese: 男性, 男の人, 男; Javanese: lanang, jaler; Jersey Dutch: kääd'l; Jicarilla: didé; Judeo-Tat: мерд; Kabyle: argaz; Kalmyk: залу күн; Kaluli: kalu; Kamta: beṭa saöa; Kannada: ನರ, ಪುರುಷ; Karachay-Balkar: эркиши, эркегырыу; Karelian: ukko; Karipúna Creole French: uóm; Karitiâna: taso; Kashubian: chłop; Kazakh: ер, еркек, еркек, ер адам, ер кісі, жігіт, кісі; Khmer: ប្រុស; Khoekhoe: khoeb; Komi-Permyak: морт, мужичӧй, айморт; Korean: 남자(男子), 사내; Kumyk: эркек; Kunigami: 男; Kurdish Central Kurdish: پیاو‎, زەلام‎; Northern Kurdish: mêr, zelam; Kyrgyz: эркек, киши; Ladin: ël; Lakota: wičháša; Lao: ຜູ້ຊາຍ, ຊາຍ; Latgalian: veirs; Latin: [[vir]], [[mas]]; Latvian: vīrs; Lavukaleve: ali; Laz: კოჩი; Ledo Kaili: langgai; Lezgi: итим; Lithuanian: vyras; Livonian: mīez; Lombard: omm; Lote: non; Louisiana Creole French: nonm, boug; Low German: Mann; Luganda: omusajja; Lü: ᦋᦻ; Macedonian: маж, човек; Malagasy: lehilahy, olona; Malay: lelaki; Malayalam: മനുഷ്യൻ, ആണ്; Maltese: raġel; Manchu: ᡥᠠᡥᠠ; Mandar: tommuane; Manx: fer; Maori: tāne; Mapudungun: wentru; Maranao: mama; Watam: namot; Marathi: माणूस, पुरुष; Maricopa: ipa; Mazanderani: مردی‎; Megleno-Romanian: bărbat; Meänkieli: mies; Mi'kmaq: jinem; Mingrelian: კოჩი; Mirandese: home; Mohawk: rón:kwe; Mohegan-Pequot: in; Moksha: аля; Mongolian Cyrillic: эр хүн, хүн, эрэгтэй хүн, эр, хлопъ; Moroccan Amazigh: ⴰⵔⴳⴰⵣ; Motu: tau; Mòcheno: mònn; Nahuatl Central: tlacatl, oquichtli; Central Huasteca: tlakatl, okixtli; Classical: tlacatl, oquichtli; Navajo: hastiin; Neapolitan: ommo; Nepali: पुरुष, लोग्ने मान्छे; Ngarrindjeri: korni; Nivkh: утку; Norman: haomme, homme, houme, houmme; North Frisian Föhr-Amrum: maan; Halligen: moon; Sylt: Man; North Slavey: deneyu; Northern Ohlone: ṯaares, tá̄ris; Northern Thai: ᨩᩣ᩠ᨿ; Norwegian Bokmål: mann; Nynorsk: mann; Nyunga: man, maaman; O'odham: cheoj; Occitan: òme; Ojibwe: inini; Oki-No-Erabu: 男; Okinawan: 男; Old Church Slavonic Cyrillic: мѫжь, *мѫжьщина; Glagolitic: ⰿⱘⰶⱐ; Old East Slavic: мужь, *мущина; Old English: wer, secg); Old French: hom, homme; Old Lithuanian: žmuõ; Old Norse: maðr; Old Occitan: omne; Old Persian: 𐎶𐎼𐎫𐎡𐎹; Old Portuguese: ome; Old Prussian: wīrs; Old Turkic: 𐰼‎; Ongota: inta; Oriya: ନର; Oromo: namicha, dhiira, nama; Ossetian: лӕг, нӕл, нӕлгоймаг; Ottoman Turkish: ادم‎, اركك‎, ار‎, رجل‎, مرد‎; Pashto: سړی‎; Pennsylvania German: Mann; Persian: مَرد‎; Pileni: tangata; Pipil: takat, tacat; Pitjantjatjara: wati; Plautdietsch: Maun; Polish: mężczyzna pers, pan pers, człowiek pers, mąż pers; Portuguese: [[homem]], [[varão]], [[mane]]; Powhatan: nimarew; Punjabi: ਆਦਮੀ; Quechua: qhari, gari; Rapa Nui: tangata; Romagnol: òm, òman; Romanian: bărbat, om; Romansch: um; Russian: [[мужчина]], [[муж]], [[мужик]]; Rusyn: хлоп, муж; Saanich: SWÍḴE; Sami Inari: almai; Northern: almmái; Skolt: åålm; Southern: ålma; Samogitian: vīrs; Sanskrit: वृषन्, पुरुष, नर; Sardinian: òmine; Saterland Frisian: Mon; Savosavo: tada; Scots: mannie; Scottish Gaelic: fear, duine; Seimat: wawan; Serbo-Croatian Cyrillic: човјек, мушкарац; Roman: čovjek, muškarac; Shan: ၸၢႆး; Sicilian: omu; Silesian: chop; Sindhi: ماڻھو‎, مرد‎; Sinhalese: මිනිහා, මිනිසා, පුරුෂයා; Slovak: muž; Slovene: moški, mož; Slovincian: χlʉ̀ɵ̯p; Somali: nin; Sorbian Lower Sorbian: muski, muž; Upper Sorbian: muž; Spanish: [[hombre]], [[varón]]; Sranan Tongo: man; Sumerian: 𒇽; Sundanese: pameget, lalaki; Swahili: mwanaume or wa; Swedish: man, karl; Sylheti: ꠛꠦꠐꠣ; Tagalog: lalaki; Tahitian: tāne; Tai Nüa: ᥓᥣᥭᥰ; Tajik: мард, одам; Talysh: مرد‎; Tamil: ஆண்; Taos: sə́onena; Tatar: ир, ир кеше; Tausug: usug; Telugu: పురుషుడు, మగవాడు; Tetum: mane; Thai: ผู้ชาย, ชาย; Tibetan: ཕོ; Tigrinya: ሰብኣይ; Tocharian A: oṅk; Tocharian B: eṅkwe; Tok Pisin: man; Tswana: monna; Tundra Nenets: хасава; Tupinambá: abá; Turkish: adam, erkek, er, er kişi; Turkmen: erkek, adam, kişi; Tuvaluan: tagata; Tuvan: эр кижи, эр; Udmurt: пиосмурт, воргорон; Ukrainian: чолові́к, муж, мужчина; Urdu: آدمی‎, مرد‎, پرش‎; Uyghur: ئەر‎, ئەر كىشى‎; Uzbek: er, kişi, erkak kişi, erkak, kişi; Venetian: omo; Vietnamese: đàn ông; Vilamovian: menś; Volapük: man, himen; Vurës: atm̄ēn; Võro: miis; Walloon: ome; Warlpiri: wati; Welsh: gŵr, dyn; West Frisian: man; Western Apache: nnee, nndee, ndee, indee, ndeeń; Wolof: góor ji, góor; Xhosa: indoda; Yagara: dhan; Yagnobi: мард; Yakut: эр киһи, эр; Yiddish: מאַן‎; Yoron: 男; Yoruba: o̩kùnrin; Yámana: úa; Zaghawa: boru; Zay: səb; Zazaki: merdek; Zealandic: man, vent; Zhuang: bouxsai, sai; Zulu: indoda, umlisa; ǃXóõ: tâa a̰a