ἔλεος: Difference between revisions

|Definition=ὁ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[pity]], [[mercy]], [[compassion]], <span class="bibl">Il.24.44</span>, etc.: also in plural, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 6c6</span>c, <span class="bibl">D.25.83</span>; <b class="b3">μ' ἔ. τινος ἐσῆλθε</b> [[pity for]]... <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>491</span>; ἔλεον ποιήσασθαι ἐπί τινι <span class="bibl">D.24.111</span>; ἐλέου τυχεῖν παρά τινος <span class="bibl">Antipho 1.27</span>:—later [[ἔλεος]], [[τό]], <span class="bibl">Plb. 1.88.2</span>, <span class="bibl">LXX <span class="title">Ge.</span>19.19</span>, etc.:pl., [[ἐλέη]], [[τά]], ib.<span class="bibl"><span class="title">Ps.</span>16(17).7</span>; <b class="b3">ἐ. ποιεῖν μετά τινος</b> ib.<span class="bibl"><span class="title">Ge.</span>24.12</span>, al. (but masc. is also found, ib.<span class="bibl"><span class="title">Ps.</span>83</span> (<span class="bibl">84</span>).<span class="bibl">12</span>, <span class="bibl">Plb.33.11.3</span>, <span class="bibl">Agatharch.83</span>, Phld.<span class="title">Rh.</span>1.65 S., <span class="title">Ep.Jac.</span>2.13, etc.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> personified. worshipped at Athens, Sch.<span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>260</span>; at Epidaurus, <span class="title">IG</span>4.1282; Ἔ. ἐπιεικὴς θεός <span class="bibl">Timocl.31</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[object of compassion]], [[piteous thing]], <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>832</span>.</span>

|dgtxt=-ου, ὁ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> [[ἐλεός]] Luc.<i>Dem.Enc</i>.43<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[piedad]], [[compasión]], [[conmiseración]] en cont. de infortunio, junto a [[αἰδώς]] y rel. c. los muertos ὣς Ἀχιλεὺς ἔλεον μὲν ἀπώλεσεν, οὐδέ οἱ αἰδὼς γίγνεται <i>Il</i>.24.44, c. el exiliado y mendigo οὔτ' αἰδὼς οὔτ' ὄπις οὔτ' [[ἔλεος]] Tyrt.6.12, junto a δάκρυα y ref. actos criminales τίνα δάκρυα καὶ τίς [[ἔλεος]] μείζων ... ἢ ματροκτόνον [[αἷμα]] χειρὶ θέσθαι; ¿qué motivo de llanto o compasión es mayor que el derramar la sangre materna por propia mano?</i> E.<i>Or</i>.832, cf. Lycurg.150, rel. c. un amante despreciado ἐλέου δ' οὐδ' ὄναρ ἠντίασας Call.<i>Epigr</i>.63.4, c. un herido τὰς ἐκ τῶν τραυμάτων οὐλὰς ... δεικνὺς ... ἐξεκαλεῖτο ... πρὸς ἔλεον Plb.33.11.3<br /><b class="num">•</b>en ret. [[compasión]], [[llamamiento a la compasión]] junto a otras emociones provocadas por un discurso τοὺς ἀκούοντας εἰσῆλθε ... φρίκη ... καὶ [[ἔλεος]] πολύδακρυς καὶ πόθος Gorg.B 11.9, εἰς ἔλεον ἐκκαλεῖσθαι τοὺς ἀναγινώσκοντας mover a compasión a los lectores</i> ref. la narración de hechos terribles, Plb.2.56.7, τὰ κινεῖν ὀρ[γὴ] ν π[εφυ] κότα καὶ ἔλεον ... τούτοις χρῆσθαι como medio de persuasión por parte del político, Phld.<i>Rh</i>.2.117Aur., junto a παράκλησις y [[δέησις]] como una de las partes obligadas de un epílogo, D.H.<i>Lys</i>.19.6, χαριεντισμὸς ... πρᾶγμα ... πολεμιώτατον ἐλέῳ D.H.<i>Isoc</i>.12.4<br /><b class="num">•</b>gener. como abstracción ἔοικε δὲ καὶ τὰ τῆς ψυχῆς πάθη πάντα εἶναι ... θυμός, πραότης, φόβος, [[ἔλεος]], θάρσος Arist.<i>de An</i>.403^a16, cf. <i>EN</i> 1105^b23, ἔστω δὴ [[ἔλεος]] λύπη τις ἐπὶ φαινομένῳ κακῷ ... τοῦ ἀναξίου τυγχάνειν Arist.<i>Rh</i>.1385^b13, [[ἔλεος]] μὲν περὶ τὸν ἀνάξιον (ἐστί) Arist.<i>Po</i>.1453^a5, cf. Ph.2.348, χρηστὸν πάθος ἐν ταῖς τότε συμφοραῖς ὡς [[ἔλεος]] I.<i>BI</i> 4.384, junto a φόβος como sentimientos sobre los que reposa la tragedia y realiza la catarsis τραγῳδία ... δι' ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν Arist.<i>Po</i>.1449^b27, para ciertas filosofías sentimiento al que no debe abandonarse el cínico, junto a ὀργή: σοὶ μὴ ὀργὴν εἶναι, ... μὴ ἔλεον Arr.<i>Epict</i>.3.22.13.<br /><b class="num">2</b> [[misericordia]], [[clemencia]], [[benevolencia]] del vencedor con el vencido, Th.3.40, [[ἔλεος]] οὐκ ἦν, ἀλλὰ φρίκη καὶ τρόμος ... πρὸς τὴν ὄψιν Plu.<i>Mar</i>.44, del que sojuzga con el sojuzgado, dif. de εὔνοια: οὐ δι' ἔλεον ὑμᾶς, ἀλλὰ δι' εὔνοιαν εὐεργετῶ <i>SIG</i> 814.21 (Acrefia I d.C.), en el ámbito de la justicia μὴ τυχοῦσα μήτ' αἰδοῦς μήτ' ἐλέου ... παρ' ὑμῶν Antipho 1.27<br /><b class="num">•</b>c. dif. compl. [[clemencia para con]], [[compasión hacia]] c. gen. obj. μ' [[ἔλεος]] τῆς ταλαιπώρου κόρης ἐσῆλθε ref. una muerte prematura, E.<i>IA</i> 491, [[ἔλεος]] ἐμπέπτωκέ τίς μοι τῶν ὅλων Philippid.9.1, c. dat. de pers. τὸ ... κακὸν πολὺν ἔλεον τοῖς πάσχουσιν ... ἐκκαλεῖται ref. un naufragio, Agatharch.83, c. constr. prep. τὸν ἔλεον ... ἐπὶ τῷ πλήθει ... ποιήσασθαι ref. los oprimidos por impuestos injustos, D.24.111<br /><b class="num">•</b>como virtud religiosa [[misericordia]] [[ἔλεος]] θέλω καὶ οὐ θυσίαν [[LXX]] <i>Os</i>.6.6, a la que corresponde χάρις ‘[[gracia]]’ ὅτι ἔλεον ... ἀγαπᾷ κύριος ὁ θεός, χάριν ... δώσει [[LXX]] <i>Ps</i>.83.12, cf. <i>Mi</i>.6.8, op. κρίσις: κατακαυχᾶται [[ἔλεος]] κρίσεως la misericordia prevalece sobre el juicio</i>, <i>Ep.Iac</i>.2.13<br /><b class="num">•</b>meton. [[limosna]] ἔλεον χρῄζοντι παράσχου Ps.Phoc.23.<br /><b class="num">3</b> personif. [[Clemencia]], [[Piedad]] op. φθόνος: τοῖς μὲν τεθνεῶσιν [[ἔλεος]] ἐπιεικὴς θεός para los muertos Piedad es una divinidad conveniente</i> Timocl.33.1, c. un altar en Atenas οἱ πρῶτοι βωμὸν ἐλέου καθιδρυσάμενοι D.S.13.22, cf. Apollod.2.8.1, Paus.1.17.1, Luc.<i>Tim</i>.42, Zen.1.30, 2.61, en dedicatorias de altares del Asclepieion de Epidauro Ἐλέου βωμὸν Ἱεροκλῆς κατ' ὄναρ <i>IG</i> 4².513.<br /><b class="num">II</b> plu.<br /><b class="num">1</b> [[sentimientos de lástima o compasión]] Pl.<i>R</i>.606c, D.25.83, Arist.<i>Rh</i>.1387^a12.<br /><b class="num">2</b> [[quejas]], [[lamentos]] para suscitar compasión de los jueces ἀφέντες οὖν τοὺς ἐλέους και τοὺς φενακισμούς Din.1.111, c. gen. subjet. οὐδὲ προετέον ... τοῖς Δημοσθένους ἐλέοις Din.1.108; cf. tb. [[ἔλεος]], -ους, τό para el que se documentan sólo casos no ambiguos. < [[ἔλεος]] [[ἐλεοσέλινον]] > [[ἔλεος]], -ους, τό<br /><b class="num">1</b> [[compasión]], [[clemencia]], [[piedad]] junto a ‘[[perdón]]’ μὴ καταλείπεσθαι ... τόπον ἐλέους μηδὲ συγγνώμης no dejar lugar a la clemencia ni al perdón</i> para con el vencido, Plb.1.88.2, op. ‘[[crueldad]]’ οὐ γὰρ δυνατὸν τὸν ... ὠμὸν ... τυγχάνειν ἐλέους D.S.27.18, incluso como sinón. de ‘[[perdón]]’ ἐλέους ἔτυχε παρὰ Πέλοπος διὰ τὸν ἔρωτα Dosith.Hist.6, νῦν δὲ καὶ παραδεδώκατε ἡμᾶς λῃσταῖς ... ἵνα μηδὲ ἐλέους τύχωμεν Ach.Tat.3.10.2, solicitada a un patrono en rel. a unos pagos παρακαλῶ τοῦ ὑμετέρου ἐλέους τυχεῖν <i>POxy</i>.2479.23 (VI d.C.).<br /><b class="num">2</b> relig. judeo-crist. [[piedad]], dicho de la [[misericordia]] divina τὸ ἔ. σου κατέναντι τῶν ὀφθαλμῶν μού ἐστιν [[LXX]] <i>Ps</i>.25.3, cf. <i>Is</i>.63.15, op. [[ὀργή]] ‘[[ira divina]]’ ἐν ὀργῇ ἐλέους μνησθήσῃ [[LXX]] <i>Hb</i>.3.2, cf. <i>Si</i>.16.11, op. [[ἔλεγχος]] ‘[[severidad]]’, ‘[[castigo]]’, [[LXX]] <i>Si</i>.16.12, tb. en plu. θαυμάστωσον τὰ ἐλέη σου [[LXX]] <i>Ps</i>.16.7, como virtud del hombre, junto a κρίσις y πίστις <i>Eu.Matt</i>.23.23, en la concepción crist. como advoc. a Dios ἐλθ[έ], τὸ ἔλεο[ς], ὁ θεὸς τοῦ αἰῶνος <i>PMag.Christ</i>.13.8, c. dat. de pers. ποιεῖν ... τὸ [[ἔλεος]] ... τοῖς ἐπικαλουμένοις αὐτόν compadecerse de los que le invocan</i> Ath.Al.<i>V.Anton</i>.58.4.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *ελε-Ϝ-ος sin etim. segura.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0795.png Seite 795]] ὁ, auch τό, bei LXX. u. im N. T. u. als [[varia lectio|v.l.]] D. Sic. 3, 18, [[Mitleid]], Erbarmen; Il. 24, 44, u. öfter bei Attikern, auch im plur., Plat. Rep. X, 606 c Din. 1, 108 Dem. 25, 83; ἔλεον ποιεῖσθαι ἐπί τινι, Mitleid haben mit, 24, 111; ἐλέου τυχεῖν Antiph. 1, 21, u. ἔλεον ἔχειν, Mitleid erregen, Plut. Them. 10; – mit Jem., τινός, Eur. I. A. 491; auch εἴς τινα, Ael. N. A. 14, 18. – Alles was Mitleid erregt, Eur. Or. 833.

|btext=ου (ὁ) :<br />pitié, compassion : ἔλεός τινος EUR pitié pour qqn ; ἔλεον ἔχειν PLUT rencontrer de la pitié.<br />'''Étymologie:''' DELG sans étym.

|elrutext='''ἔλεος:'''<br /><b class="num">I</b> ὁ<br /><b class="num">1)</b> тж. pl. [[жалость]], [[сожаление]], [[сострадание]], [[сочувствие]] [[(]]ἔ. τινος ἐσῆλθέ με Eur.): ἔλεον ποιεῖσθαι ἐπί τινι Dem. испытывать сожаление к кому-л.; ἔλεον ἔχειν Plut. возбуждать сострадание;<br /><b class="num">2)</b> [[жалкая участь]], [[несчастье]] (τίς ἔ. [[μείζων]]; Eur.).

|elrutext='''ἔλεος:''' εεος τό Polyb., NT = [[ἔλεος]] I.

|txtha=ἐλέους, τό (a [[form]] [[more]] [[common]] in Hellenistic Greek [[than]] the classic ὁ [[ἔλεος]], [[which]] [[see]]), "[[mercy]]; [[kindness]] or [[good]] [[will]] toward the [[miserable]] and [[afflicted]], joined [[with]] a [[desire]] to [[relieve]] [[them]]";<br /><b class="num">1.</b> of men toward men: L T Tr WH); ποιεῖν [[ἔλεος]], to [[exercise]] the [[virtue]] of [[mercy]], [[show]] [[oneself]] [[merciful]], [[μετά]] τίνος (in [[imitation]] of the [[very]] [[common]] [[Hebrew]] [[phrase]] פּ עִם חֶסֶד עָשָׂה, Thiersch, De Pentateuchi vers. Alex., p. 147; (Winer's Grammar, 33 (32); 376 (353))), to [[show]], [[afford]], [[mercy]] to [[one]], R L); ἐμεγάλυνε [[κύριος]] τό [[ἔλεος]] [[αὐτοῦ]] μετ' αὐτῆς, magnified his [[mercy]] toward her, i. e. showed [[distinguished]] [[mercy]] to her ([[after]] the [[Hebrew]], [[see]] L T Tr WH; L T Tr WH); σπλάγχνα ἐλέους (the genitive of [[quality]] (cf. Winer's Grammar, 611 (568))), wherein [[mercy]] dwells, as we should [[say]], the [[heart]] of [[mercy]], ποιεῖν [[ἔλεος]] [[μετά]] τίνος ([[see]] 1above), [[σκεύη]] ἐλέους, vessels (fitted for the [[reception]]) of [[mercy]], i. e. men whom GOd has made [[fit]] to [[obtain]] [[salvation]] [[through]] Christ, τῷ ὑμετέρῳ ἐληι, by (in [[consequence]] of, moved by) the [[mercy]] shown [[you]] in [[your]] [[conversion]] to Christ, Winer's Grammar, § 22,7 (cf. § 61,3a.); Buttmann, 157 (137)).<br /><b class="num">3.</b> the [[mercy]] of Christ, whereby at his [[return]] to [[judgment]] he [[will]] [[bless]] true Christians [[with]] [[eternal]] [[life]]: [[κύριος]] in Winer's Grammar, § 22,2); [[but]] Prof. Grimm understands [[κύριος]] [[here]] as referring to God; [[see]] [[κύριος]], c. α.). (Cf. Trench, § xlvii.; and [[see]] ἐληω at the [[end]].)

|mdlsjtxt=[[ἔλεος]], ὁ,<br /><b class="num">I.</b> [[pity]], [[mercy]], [[compassion]], Il., [[attic]]; ἔλ. τινος [[pity]] for . ., Eur.:—in NTest. also [[ἔλεος]], τό.<br /><b class="num">II.</b> an [[object]] of [[compassion]], a [[piteous]] [[thing]], Eur.

|ftr='''ἔλεος''': 1. (hell. auch n., vgl. Schwyzer-Debrunner 38 m. A. 2 u. Lit.)<br />{éleos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Mitleid]], [[Erbarmen]], nach Schadewaldt Herm. 83, 131ff. eher [[Jammer]], [[Klage]], [[Rührung]] als [[Mitleid]]; Kritik bei Pohlenz ebd. 84, 49ff. (seit Il.).<br />'''Composita''': Als Hinterglied in νηλ(ε)ής, -ές [[ohne Mitleid]], [[erbarmungslos]] (ep. poet. seit Il.), wohl aus *νεελεής mit der idg. Satznegation *''ne'' (vgl. zu ἀ-) und dem Hinterglied nach den ''s''-Stämmen umgeformt, falls nicht von [[ἐλεέω]] (vgl. Schwyzer 513); daneben [[ἀνηλεής]] ib. (And., hell.).<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[ἐλεόν]] als Adv. [[erbärmlich]] (Hes. ''Op''. 205), ἐλ(ε)εινός [[Mitleid erregend]], [[kläglich]], [[mitleidsvoll]] (seit Il.), eher nach ἀλ(ε)γεινός und anderen Adj. auf -εινός (Chantraine Formation 195f.) als von dem erst spät belegten τὸ [[ἔλεος]]; [[ἐλεήμων]] [[mitleidig]], [[barmherzig]] (ε 181, att., hell.), zunächst von [[ἐλεέω]] (vgl. Chantraine 173), mit [[ἐλεημοσύνη]] [[Mitleid]] (Kall.), [[Almosen]] (LXX, NT); dazu mit innerer Kürzung [[ἐλεημοποιός]] [[Almosen spendend]] (LXX); [[ἐλεητικός]] = [[ἐλεήμων]] (Arist.; ebenfalls von [[ἐλεέω]]). Denominative Verba: 1. [[ἐλεέω]], Aor. ἐλεῆσαι [[bemitleiden]], [[sich erbarmen]] (seit Il.) mit [[ἐλεητύς]] = [[ἔλεος]] (ξ 82, ρ 451; versausfüllend?, Porzig Satzinhalte 182; Versuch einer semantischen Präzisierung Benveniste Noms d’agent 66); [[ἐλεήμων]], [[ἐλεητικός]] s. oben; 2. [[ἐλεαίρω]] ib. (ep. seit Il.; ἐλέηρα A. R. 4, 1308) nach [[ἐχθαίρω]] u. a. (Risch 249; nicht von *ἐλεϝαρ mit Benveniste Origines 112 und Schwyzer 724); βλεερεῖ· οἰκτείρει. Βοιωτοί H. ist aus ἐλεαίρει verderbt.<br />'''Etymology''': Ohne Etymologie. Interjektiver Ursprung (vgl. [[ἐλελεῦ]], [[ὀλολύζω]] usw.) ist nicht ausgeschlossen (Pok. 306 m. Lit.). Ältere Lit. bei Bq.<br />'''Page''' 1,490