3,274,873
edits
(CSV import) |
mNo edit summary |
||
(25 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=genesis | |Transliteration C=genesis | ||
|Beta Code=ge/nesis | |Beta Code=ge/nesis | ||
|Definition= | |Definition=γενέσεως, ἡ, ([[γενέσθαι]])<br><span class="bld">A</span> [[origin]], [[source]], Ὠκεανόν τε θεῶν γένεσιν Il.14.201; <b class="b3">Ὠκεανοῦ, ὅς περ γένεσις πάντεσσι τέτυκται</b> ib.246, cf. [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]'' 180d; [[beginning]], in dual, τοῖν γενεσέοιν ἡ ἑτέρα Id.''Phd.''71e.<br><span class="bld">II</span> [[manner of birth]], [[Herodotus|Hdt.]]1.204, 6.69, etc.; [[race]], [[descent]], Id.2.146; πατρὸς οὖσα γένεσιν Εὐρύτου S.''Tr.''380; [[κατὰ γένεσιν]] = [[by birth]], opp. [[καθ' υἱοθεσίαν]] = [[by adoption]], ''IG''12(1).181 (Rhodes).<br><span class="bld">2</span> Astrol., [[nativity]], [[geniture]], AP 11.164 (Lucill.), 183 (Id.), ''Epigr.Gr.''314.21 (Smyrna), ''PLond.''1.98r60 (i A. D.), Vett.Val.216.6: hence, [[lot]], [[fortune]], Astramps.''Orac.'' 16.8,23.7.<br><span class="bld">III</span> [[production]], [[generation]], [[coming into being]], opp. [[ὄλεθρος]], Parm.8.21; more usually opp. [[φθορά]], Pl.''Phlb.''55a, etc.; [[Περὶ γενέσεως καὶ φθορᾶς]] = [[On Generation and Corruption]], Lat. [[De Generatione et Corruptione]], title of work by [[Aristotle]]: generally, [[formation]], πύου Hp.''Aph.''2.47; [[origination]], [[making]], <b class="b3">ἱματίων, περὶ τὰ ἀμφιέσματα</b>, Pl. ''Plt.''281b,3; γένεσις καὶ [[οὐσία]] [[δικαιοσύνη]]ς Id.''R.''359a.<br><span class="bld">2</span> = [[τὸ γίγνεσθαι]], [[becoming]], opp. [[οὐσία]], ib.525b, ''Ti.''29c, Procl.''Inst.''45,al.<br><span class="bld">IV</span> concrete, [[creation]], i.e. [[all created things]], [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]'' 245e; γένεσις καὶ [[κόσμος]] Id.''Ti.''29e, freq. in Ph., as 1.3,al., cf. Plot.6.3.2, etc.<br><span class="bld">V</span> [[race]], [[kind]] or [[sort]] of animals, Pl.''Plt.''265b, etc.; [[family]], <b class="b3">δίδυμος γένεσις</b> of the [[Spartan]] [[king]]s, Id.''Lg.''691d.<br><span class="bld">VI</span> [[generation]], [[age]], Id.''[[Phaedrus|Phdr.]]''252d: pl., Id.''Plt.''310d; <b class="b3">κατὰ περίστασιν τῆς γενέσεως</b> [[according]] to the [[circumstance]]s of his [[time]], Porph.''Sent.''32.<br><span class="bld">VII</span> [[παιδοπόρος γένεσις]] = [[genitalia muliebria]], AP9.311 (Phil.).<br><span class="bld">VIII</span> Math., [[generation]] of a [[figure]], Papp.234.4,al.<br><span class="bld">b</span> [[origin]] of a [[spiral]], Id.272.7; ἡ ἐν τῇ γενέσει εὐθεῖα = the [[initial]] [[line]], Id.286.22. | ||
}} | }} | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt= | |dgtxt=γενέσεως, ἡ<br /><b class="num">• Morfología:</b> [jón. y dór. gen. [[γενέσιος]] Hp.<i>Vict</i>.1.33, Philol.B 21; jón. plu. nom. γενέσιες Hp.<i>Vict</i>.1.28, ac. γενέσιας Hp.<i>Aph</i>.2.47]<br /><b class="num">A</b> en las [[cosmogonía]]s y fil.<br /><b class="num">I</b> ref. seres cosmogónicos, dioses y seres a quienes se atribuye cierto [[carácter]] [[suprahumano]]<br /><b class="num">1</b> [[origen]], [[generación]], [[nacimiento]] Ὠκεανόν τε, θεῶν γένεσιν Océano, nacimiento de dioses</i>, <i>Il</i>.14.201, ([[Ὠκεανός]]) γένεσις πάντεσσι τέτυκται <i>Il</i>.14.246, φύσιν οἰωνῶν γένεσίν τε θεῶν ποταμῶν τ' Ἐρέβους τε Χάους τε Ar.<i>Au</i>.691, cf. Call.<i>Fr</i>.2.3, ἡ γ. τῶν ἄλλων πάντων Ὠκεανός τε καὶ Τηθύς Pl.<i>Tht</i>.180d, cf. <i>Ti</i>.40e, Orph.<i>H</i>.6.3, de Afrodita διὰ τὴν τοῦ ἀφροῦ γένεσιν Pl.<i>Cra</i>.406c, ὁ τῆς γενέσεως [[ἀρχηγός]], ... [[Κύπρος]] la [[región]] [[ancestral]] de su [[nacimiento]], Chipre</i> Aristid.Quint.88.27, cf. γ. Κύπρου (tal vez [[varia lectio|v.l.]] Κύπριδος)· ἡ [[σπονδή]] Hsch., ἀπ' αὐτοῦ ... αὐτῶν (τῶν θεῶν) τὴν γένεσιν a partir de entonces datan el [[nacimiento]] de esos dioses</i> Hdt.2.146.<br /><b class="num">2</b> [[nacimiento]], [[natividad]], [[natalicio]] de héroes míticos y personajes heroizados πατρὸς οὖσα γένεσιν Εὐρύτου ya que (Yola) por [[nacimiento]] es [[hija]] de [[Eurito]]</i> S.<i>Tr</i>.380, cf. Pl.<i>R</i>.450c, de Heracles, [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.39, de Pitágoras, Iambl.<i>VP</i> 2.8, de reyes helenísticos <i>OGI</i> 56.25 (III a.C.), de emperadores romanos <i>IPr</i>.105.48 (I a.C.), ἐκ τοῦ ἔρωτος γένεσιν como falsa etim de [[ἥρως]] Pl.<i>Cra</i>.398c.<br /><b class="num">II</b> en la [[reflexión]] cosmogónica, filosófica y post. religiosa sobre el [[ser]], el [[cosmos]]<br /><b class="num">1</b> [[generación]], [[génesis]], [[el llegar a existir]]<br /><b class="num">a)</b> en el [[proceso]] [[unidireccional]] de la [[existencia]]: op. [[φθορά]] Anaximand.B.1, Pl.<i>Phlb</i>.55a, Arist.<i>Metaph</i>.1042<sup>b</sup>1, <i>Mete</i>.338<sup>a</sup>24, περὶ γενέσεως καὶ φθορᾶς Arist.<i>GC</i> tít., intermedio entre el ser y el no ser ἀεὶ γὰρ εἶναι μεταξύ, ὥσπερ τοῦ εἶναι καὶ μὴ εἶναι γ. Arist.<i>Metaph</i>.994<sup>a</sup>27, cf. 1032<sup>a</sup>16, considerado una [[forma]] de [[movimiento]] τὴν γένεσιν κίνησιν εἶναι Arist.<i>Metaph</i>.1067<sup>b</sup>31 (pero cf. <i>Ph</i>.186<sup>a</sup>14), cf. Clem.Al.<i>Strom</i>.3.9.63, op. [[διάλυσις]] Ocell.4, ἀπὸ τῆς γενέσεως μέχρι τῆς ἀκμῆς Ocell.6, [[negado]] por [[Parménides]] γ. ἀπέσβεσται καὶ [[ἄπυστος]] [[ὄλεθρος]] Parm.B 8.21, cf. 27;<br /><b class="num">b)</b> de los primeros elementos, Pl.<i>Ti</i>.41e, τὸ γενέσει ὕστερον τῇ φύσει πρότερον en una cierta jerarquía de los [[elemento]]s, Arist.<i>Metaph</i>.989<sup>a</sup>15, πάντων ... φυσική τις μεταβολὴ καὶ γ. Thphr.<i>Ign</i>.2;<br /><b class="num">c)</b> de los contrarios μεταξὺ ἀμφοτέρων πάντων τῶν ἐναντίων δυοῖν ὄντοιν δύο γενέσεις Pl.<i>Phd</i>.71a, τοῖν γενεσεοῖν Pl.<i>Phd</i>.71e;<br /><b class="num">d)</b> como algo que se produce en el [[tiempo]] el [[llegar]] a [[ser]], [[devenir]] περὶ τὴν ἐν χρόνῳ γένεσιν Pl.<i>Ti</i>.38a, cf. <i>Prt</i>.320d, en lit. crist. negado de Dios, Origenes <i>Io</i>.1.29, Didym.M.39.841A, aplicado a un [[personaje]] panegirizado οἱ παρελθόντές σοι τῆς γενέσεως ἐνιαυτοί Aristid.<i>Or</i>.30.27.<br /><b class="num">2</b> [[el hecho de existir]], [[la existencia]]<br /><b class="num">a)</b> incluso la [[realidad]], [[natura]], [[naturaleza]] emparejada con el todo, con el [[cosmos]], presuponiendo un [[agente]] [[creación]] γένεσιν καὶ τὸ πᾶν ... ὁ συνιστάς Pl.Ti.29d, γ. καὶ κόσμος Pl.<i>Ti</i>.29e, op. [[οὐσία]]: φιλοσόφῳ ... τῆς οὐσίας [[ἁπτέον]] ... γενέσεως ἐξαναδύντι Pl.<i>R</i>.525b, cf. <i>Sph</i>.232c, 245d, γ. τοῦ κόσμου equiv. a lat. <i>[[natura]] [[rerum]]</i> Pl.<i>Ti</i>.48a, Epicur.<i>Ep</i>.[2] 77, ἀπὸ γῆς ἄρξασθαι τὴν γένεσιν τοῦ κόσμου Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.180, κοινὴ πάντων γ. Tat.<i>Orat</i>.12, cf. Athenag.<i>Leg</i>.19.1, Corn.<i>ND</i> 6, Plot.6.3.2, aplicado al hombre individual ἔοικεν ἀνδρὶ κατανοοῦντι τὸ πρόσωπον τῆς γενέσεως αὐτοῦ ἐν ἐσόπτρῳ se parece al hombre que examina el rostro de su propia realidad en un espejo</i>, <i>Ep.Iac</i>.1.2.3;<br /><b class="num">b)</b> op. lo eterno τί τὸ ὂν [[ἀεί]], γένεσιν οὐκ ἔχον; Pl.<i>Ti</i>.27d, τὸ αἰσθητὸν ἐν γενέσει καὶ μεταβολαῖς ... ὄν Ph.1.3, ἡ ἀρχὴ τῆς γενέσεως Ocell.16, 18, como [[imperfección]] frente a ‘lo [[increado]]’ ἀτελὴς ἡ γ. Sallust.7.3, cf. Procl.<i>Inst</i>.45;<br /><b class="num">c)</b> esp. en lit. crist. [[la Creación]] Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.14.1, ἐκ μὴ ὄντων γ. creación de la nada</i> Clem.Al.<i>Strom</i>.5.14.126<br /><b class="num">•</b>ἡ Γ. libro del [[Génesis]], e.e. de [[la creación del mundo]] tít. del [[primer]] [[libro]] del [[Pentateuco]], Iust.<i>Dial</i>.20.1, (Μωυσῆς) τὴν γένεσιν ἀνέγραψεν αὐτοῦ (τοῦ κόσμου) Ph.1.3, <i>Const.App</i>.1.6.5.<br /><b class="num">III</b> de [[cualidad]]es abstractas [[génesis]], [[gestación]], [[principio]] de un [[conflicto]] πρῶτον μὲν ἡ γ. Hdt.1.204, γ. τε καὶ [[οὐσία]] [[δικαιοσύνη]]ς Pl.<i>R</i>.359a, cf. <i>Phdr</i>.247d, Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.80, τοῦ μεγίστου ἀγαθοῦ Epicur.<i>Sent.Vat</i>.[6].42, de fenómenos sociales, políticos, históricos [[πολιτεία]]ς τῆς ἀρίστης Pl.<i>Lg</i>.712a, unido a [[ἀρχή]] Plb.6.4.11, 6.1, 7.1, 8.1<br /><b class="num">•</b>de la [[enfermedad]] en abstr., Hp.<i>Epid</i>.6.1, de los [[tipo]]s de [[hombre]], Hp.<i>Vict</i>.1.28, del carácter τυραννικοῦ ἀνδρὸς ... γ. Pl.<i>R</i>.573b<br /><b class="num">•</b>op. [[πράξεις]] Arist.<i>Metaph</i>.981<sup>a</sup>17.<br /><b class="num">B</b> de los seres vivos<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[nacimiento]] ἔγγιστα [[γενέσιος]] del niño, Hp.<i>Vict</i>.1.33, cf. 2.51, αἱ δὲ Νύμφαι γενέσεως ἔφοροι Sallust.4.9, κατὰ γένεσιν op. καθ' υἱοθεσίαν: Δα[μοφῶν] Εὐφραγόρα Παλαιοπολίτας κατὰ γένεσιν <i>IG</i> 12(1).181 (Rodas).<br /><b class="num">2</b> [[generación]], [[procreación]] humana φεύγω γένεσιν βροτῶν E.<i>Fr</i>.472, cf. Hp.<i>Aër</i>.23, 39, <i>Mul</i>.1.44, τὴν Εὔαν ... γυναῖκα βοηθὸν οὖσαν γενέσεως Clem.Al.<i>Paed</i>.3.3.19, cf. <i>Const.App</i>.6.29.2<br /><b class="num">•</b>de los animales en gener. [[generación]], [[reproducción]], en Arist. ref. al [[proceso de formación]] γ. ζῴου Hp.<i>Vict</i>.2.50, cf. Pl.<i>Ti</i>.91d, περὶ ζῴων γενέσεως Sobre la [[generación]] de los animales</i> tít. de una [[obra]] de [[Aristóteles]], Arist.<i>GA</i> 715<sup>a</sup>12, tb. de [[planta]]s ἡ ([[ἐπιστήμη]]) ὑπὲρ τοῦ καρποῦ τῆς γενέσεως ἐκ τῆς γῆς Pl.<i>R</i>.428c, ἡ γ. τῶν ζῴων καὶ τῶν φυτῶν Arist.<i>PA</i> 640<sup>b</sup>22<br /><b class="num">•</b>de sus diferentes formas: a partir de un [[principio]] [[doble]], [[sexual]], Hp.<i>Nat.Hom</i>.37, pero de ciertos animales γ. [[ἄνευ]] [[ὀχεία]]ς Arist.<i>GA</i> 759<sup>a</sup>9, [[αὐτόματος]] γ. [[generación]] espontánea</i> Arist.<i>GA</i> 762<sup>a</sup>9<br /><b class="num">•</b>de partes orgánicas τῶν ὀνύχων γ. Pl<i>.Ti</i>.76e.<br /><b class="num">3</b> [[órgano genital]] [[παιδοπόρος]] γ. en una [[perra]] <i>AP</i> 9.311 (Phil.).<br /><b class="num">II</b> astrol.<br /><b class="num">1</b> [[día o momento del nacimiento]] y de ahí [[horóscopo]] ὁ [[πρῶτος]] [[κλῆρος]] τῆς γενέσεως <i>PLond</i>.98re.53 (I d.C.), cf. <i>AP</i> 11.164 (Lucill.), <i>Ostr</i>.1601 (II d.C.), Vett.Val.204.21, plu. οἱ γενεσιαλόγοι τὰς γενέσεις τῶν ἀνθρώπων ... σκοποῦσι Ach.Tat.<i>Intr.Arat</i>.23.<br /><b class="num">2</b> p. ext. [[suerte]], [[destino]] personal, [[fijado]] por los [[astro]]s οὔτε γὰρ θεὸς ἔστιν ἀλλὰ ... γ. τὰ πάντα ὑπόκειται <i>Hom.Clem</i>.14.3, ἄρχοντος γένεσιν ἔχεις Astramps.2<i>Resp</i>.23.7, cf. <i>POxy</i>.120.8 (IV d.C.), <i>PMag</i>.13.612<br /><b class="num">•</b>frec. [[divinizado]] como expr. de la [[fatalidad]] τοῦτ' ἤθελεν γὰρ Γένεσις καὶ Μοιρῶν μίτοι <i>GVI</i> 1197.11 (Tera I/II d.C.), cf. <i>Gerasa</i> 230 (II/III d.C.), <i>IUrb.Rom</i>.1702.26 (III d.C.), <i>SEG</i> 24.1075.17 (Tomi III/IV d.C.).<br /><b class="num">III</b> <b class="num">1</b>[[línea familiar]], [[estirpe]] δίδυμον ὑμῖν φυτεύσας τὴν τῶν βασιλέων γένεσιν Pl.<i>Lg</i>.691d, τοῦ δὲ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡ γ. οὕτως ἦν <i>Eu.Matt</i>.1.18<br /><b class="num">•</b>[[βίβλος]] γενέσεως [[genealogía]] Ἰησοῦ Χριστοῦ <i>Eu.Matt</i>.1.1.<br /><b class="num">2</b> en anim. [[casta]], [[especie]] τῷ τῶν μὲν (ζῴων) τὴν γένεσιν ἄκερων εἶναι Pl.<i>Plt</i>.265b, cf. 267b.<br /><b class="num">3</b> [[generación]] παίδων ... πέντε γενέσεις διδύμους γεννησάμενος Pl.<i>Criti</i>.113e, cf. <i>Plt</i>.310d<br /><b class="num">•</b>[[edad]] κατὰ περίστασιν τῆς γενέσεως de [[acuerdo]] con las [[circunstancia]]s de su [[época]]</i> Porph.<i>Sent</i>.32.<br /><b class="num">IV</b> relig.- fil.<br /><b class="num">1</b> [[generación]], [[reencarnación]] en la [[metempsícosis]] μὴ φυτεῦσαι εἰς μηδεμίαν θήρειον φύσιν ἐν τῇ πρώτῃ γενέσει Pl.<i>Phdr</i>.248d, cf. 252d, σφαλεὶς ... εἰς γυναικὸς φύσιν ἐν τῇ δευτέρᾳ γενέσει μεταβαλοῖ Pl.<i>Ti</i>.42b, [[explícitamente]] en [[doctrina]]s órficas ὁ [[τροχός]] τῆς γενέσεως el [[ciclo]] de la [[palingenesia]]</i> Simpl.<i>in Cael</i>.377<br /><b class="num">•</b>pero [[el curso de la existencia humana]], <i>Ep.Iac</i>.3.6.<br /><b class="num">2</b> [[nacimiento del hombre a una vida espiritual]], [[regeneración]], [[renacimiento]] [[gracias]] al [[bautismo]], δευτέρα γ. Ph.<i>Fr.Ex</i>.24.16, cf. Clem.Al.<i>Strom</i>.3.12.83, <i>Ecl</i>.7, Origenes <i>Io</i>.32.18.<br /><b class="num">C</b> cien. y [[técnico]]<br /><b class="num">I</b> cien.<br /><b class="num">1</b> [[producción]], [[formación]] πύου Hp.<i>Aph</i>.2.47, χολᾶς Ti.Locr.102c.<br /><b class="num">2</b> [[origen]], [[formación]] de los [[meteoro]]s, Epicur.<i>Ep</i>.[3] 86, de los [[viento]]s, Arist.<i>Mete</i>.340<sup>b</sup>37, cf. 342<sup>a</sup>14, 346<sup>a</sup>19<br /><b class="num">•</b>plu. [[modos de originarse]], [[de llegar a ser]] el [[fuego]], Pl.<i>Tht</i>.153a, Thphr.<i>Ign</i>.1.<br /><b class="num">3</b> [[generación]], [[creación]] εἰδώλων Epicur.<i>Ep</i>.[2] 48, <i>Fr</i>.[24.35] 4<br /><b class="num">•</b>geom. [[generación]], [[formación]] de una [[figura]] ἡ ἐν τῇ γενέσει εὐθεῖα = la [[línea]] de [[generación]], la [[generatriz]] de una [[espiral]], Papp.286.22, cf. 234.4, 272.7.<br /><b class="num">4</b> mat. n. dado al [[número]] [[dos]] por su [[capacidad]] generativa <i>Theol.Ar</i>.8.<br /><b class="num">II</b> [[técnico]] y [[artístico]]<br /><b class="num">1</b> [[producción]], [[realización]] de la [[obra]] artística τὴν τοῦ μιμήματος γένεσιν ἀπεργάζεται Pl.<i>Sph</i>.235e, cf. <i>Lg</i>.889a.<br /><b class="num">2</b> [[generación]], [[creación]], [[formación]] a [[partir]] de esquemas [[elemental]]es τῶν μελῳδουμένων Aristox.<i>Harm</i>.48.13, ῥυθμοῦ γ. Aristid.Quint.39.10.<br /><b class="num">3</b> [[fabricación]], [[confección]] τῶν ἱματίων Pl.<i>Plt</i>.281b, ὀργάνων τε καὶ ἔργων Pl.<i>Lg</i>.920e. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0482.png Seite 482]] ἡ ([[γενέσθαι]]), Ursprung, Entstehung; Hom. dreimal, Iliad. 14, 246 Ὠκεανοῦ, ὅς περ [[γένεσις]] πάντεσσι τέτυκται, 14, 201. 302 Ὠκεανόν τε, θεῶν γένεσιν, καὶ μητέρα Τηθύν; – Her. 2, 146; πατρὸς μὲν οὖσα γένεσιν Εὐρύτου Soph. Tr. 379; oft bei Plat. u. Folgdn, | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0482.png Seite 482]] ἡ ([[γενέσθαι]]), [[Ursprung]], [[Entstehung]]; Hom. dreimal, Iliad. 14, 246 Ὠκεανοῦ, ὅς περ [[γένεσις]] πάντεσσι τέτυκται, 14, 201. 302 Ὠκεανόν τε, θεῶν γένεσιν, καὶ μητέρα Τηθύν; – Her. 2, 146; πατρὸς μὲν οὖσα γένεσιν Εὐρύτου Soph. Tr. 379; oft bei Plat. u. Folgdn, <span class="ggns">Gegensatz</span> [[φθορά]] Plat. Parm. 136 b; oft das Werden, dem Sein, [[οὐσία]], entgegengesetzt; ἡ ἐκ τοῦ ἔρωτος Crat. 398 c; ἡ τοῦ ἀφροῦ, aus Schaum, ibid. 406 c. Allgem., Schöpfung, καὶ [[κόσμος]] Plat. Tim. 29 c; Phaedr. 245 e; das [[Geschaffene]], [[Geschlecht]], τὴν γένεσιν ἄκερων εἶναι Polit. 265 b; ἡ νῦν [[γένεσις]] καὶ [[τροφή]] Lgg. V, 740 e; ἡ τῶν προγόνων γ. οὐκ [[ἔπηλυς]] οὖσα Menex. 287 b; τῶν βασιλέων Legg. III, 691d; [[Geschlecht]] als [[Zeitbestimmung]], ἐν πολλαῖς γενέσεσιν Polit. 310 d, wo hernach ἐπὶ γενεὰς πολλάς steht; vgl. Phaedr. 248 d. Auch von Produkten der Kunst, ἡ τῶν ἱματίων, ὀργάνων καὶ ἔργων Plat. Polit. 281 b Legg. XI, 920 e. Bei Philipp. 34 (IX, 311) = [[Geschlechtsteile]]. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext= | |btext=γενέσεως (ἡ) :<br />[[force productrice]], [[cause]], [[principe]], [[origine]], [[source de vie]] ; <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> [[production]], [[génération]], [[création]];<br /><b>2</b> [[origine]] ; <i>en gén.</i> naissance.<br />'''Étymologie:''' [[γίγνομαι]], cf. [[γένος]]. | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=[[γένεσις]] | |elnltext=[[γένεσις]] γενέσεως, ἡ [~ [[γίγνομαι]] gen. dual. γενεσέοιν<br /><b class="num">1.</b> [[oorsprong]], [[begin]]:; Ὠκεανόν..., [[θεῶν]] γένεσιν Oceanus, de oorsprong van de goden Il. 14.302; ἡ [[γένεσις]] τῶν ἄλλων πάντων Ὠκεανος... τυγχάνει de oorsprong van alle andere rivieren is Oceanus Plat. Tht. 180d; geboorte:. λόγους... ἄλλους περὶ [[γενέσιος]] τῆς [[σεωυτοῦ]] μὴ δέκεο andere verhalen over jouw geboorte moet je niet geloven Hdt. 6.69.5; πατρὸς... [[οὖσα]] γένεσιν Εὐρύτου van geboorte de dochter van Eurytus Soph. Tr. 380; διὰ τὴν τοῦ ἀφροῦ γένεσιν vanwege haar geboorte uit het schuim (over Aphrodite) Plat. Crat. 406c; τὴν πρώτην γένεσιν βιοτεύειν het leven waarin hij het eerst geboren is leven Plat. Phaedr. 252d.<br /><b class="num">2.</b> [[wording]], [[ontstaan]]:. ἐξ ὧν δὲ ἡ γένεσίς ἐστι τοῖς οὖσι, καὶ τὴν φθορὰν... γίνεσθαι uit datgene waaruit de dingen-die-zijn hun ontstaan hebben, komt ook hun vergaan voort Anaximand. B 1; ἡ [[τοῦδε]] τοῦ κόσμου [[γένεσις]] het ontstaan van deze wereld Plat. Tim. 48a; ὅτιπερ πρὸς γένεσιν [[οὐσία]] [[τοῦτο]] πρὸς πίστιν [[ἀλήθεια]] wat het zijn is ten opzichte van het worden, dat is de waarheid ten opzichte van de overtuiging Plat. Tim. 29c.<br /><b class="num">3.</b> [[geslacht]], [[ras]], [[soort]]:. ἡ τῶν βασιλέων [[γένεσις]] het geslacht der koningen Plat. Lg. 691d; [[γένεσις]] ἄμεικτος zuiver ras (van dieren) Plat. Plt. 267b.<br /><b class="num">4.</b> [[generatie]], [[tijdperk]],. ἐν πολλαῖς γενέσεσιν gedurende vele generaties Plat. Plt. 310d. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''γένεσις:''' | |elrutext='''γένεσις:''' γενέσεως ἡ<br /><b class="num">1</b> [[возникновение]], [[зарождение]] (γ. καὶ [[φθορά]] Plat., Arst.);<br /><b class="num">2</b> [[первоисточник]], [[первоначало]] (Ὠκεανὸς γ. πάντεσσι τέτυκται Hom.; ἡ γ. τῶν πάντων [[Ὠκεανός]] τε καὶ [[Τηθύς]] Plat.);<br /><b class="num">3</b> [[происхождение]], [[рождение]] (γενεηλογεῖν τὴν γένεσίν τινος Her.; [[χρόνος]] ἀνθρώπου γενέσεως Plut.);<br /><b class="num">4</b> [[образование]], [[появление]] (ποταμῶν, ἀνέμων Arst.);<br /><b class="num">5</b> [[изготовление]], [[выработка]] (ἱματίων Plat.);<br /><b class="num">6</b> филос. [[становление]] (γ. τὸ μεταξὺ τὸ εἶναι καὶ μὴ εἶναί, ''[[sc.]]'' ἐστιν Arst.);<br /><b class="num">7</b> [[творение]], [[природа]] ([[πᾶς]] τ᾽ οὐρανὸς πᾶσά τε γ. Plat.);<br /><b class="num">8</b> [[род]] (ἡ τῶν βασιλέων γ. Plat.);<br /><b class="num">9</b> [[век]], [[поколение]] (τὴν πρώτην γένεσιν βιοτεύειν Plat.): ἡ [[τρίτη]] γ. Arst. третья метаморфоза (бабочек);<br /><b class="num">10</b> [[гороскоп]] (τὴν γένεσίν τινος διαθεῖναι Anth.);<br /><b class="num">11</b> [[вид]], [[категория]] (''[[sc.]]'' ζῴων Plat.);<br /><b class="num">12</b> [[женский половой орган]] ([[παιδοπόρος]] γ. Anth.). | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=η (AM)<br /><b> | |mltxt=η (AM [[γένεσις]])<br /><b>1.</b> [[γέννηση]], [[δημιουργία]] εκ του μηδενός<br /><b>2.</b> το πρώτο [[βιβλίο]] της Παλαιάς Διαθήκης<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[εποχή]], [[γενιά]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> η [[αναπαραγωγή]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «αυτόματη [[γένεση]] ή [[αυτογένεση]]» — η [[θεωρία]] της προέλευσης τών ζώντων οργανισμών από αδρανή ύλη<br /><b>μσν.</b><br />Ι. <b>αστρολ.</b> η [[επίδραση]] τών αστερισμών σε κάποιο [[άτομο]], [[ωροσκόπιο]]<br />II. <b>φρ.</b><br /><b>1.</b> «[[ἔνσαρκος]] [[γένεσις]]» — η [[γέννηση]] του Χριστού<br /><b>2.</b> «Γένεσις λεπτή» — [[τίτλος]] απόκρυφου βιβλίου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[παραγωγός]] [[αιτία]], [[αρχή]], [[πηγή]]<br /><b>2.</b> ο [[τρόπος]] της γέννησης<br /><b>3.</b> [[γενιά]], [[καταγωγή]]<br /><b>4.</b> το [[σύνολο]] τών δημιουργημάτων, η [[πλάση]]<br /><b>5.</b> (για ζώα) [[γένος]] ή [[είδος]]<br /><b>6.</b> (για πρόσωπα) [[οικογένεια]]<br /><b>7.</b> τα γεννητικά όργανα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>γένε</i>-<i>σις</i><br />από τη δισύλλαβη [[μορφή]] <i>γενε</i>- (<span style="color: red;"><</span> <i>γεν∂</i>-) της ρ. <i>γεν</i>- του [[γίγνομαι]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''γένεσις:''' | |lsmtext='''γένεσις:''' γενέσεως, ἡ ([[γίγνομαι]]),<br /><b class="num">I.</b> [[αρχή]], [[καταγωγή]], [[προέλευση]], παραγωγική [[αιτία]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[ξεκίνημα]]· στον δυϊκ., [[τοῖν]] γενεσίοιν, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> [[τρόπος]] γέννησης, σε Ηρόδ.· [[καταγωγή]], [[γενιά]], στον ίδ.· <i>γένεσιν</i>, από [[καταγωγή]], σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> [[παραγωγή]], [[δημιουργία]], αντίθ. προς το [[φθορά]], σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b>[[δημιούργημα]], δημιουργημένα πράγματα, στον ίδ. <b>V</b>. [[γενιά]], [[φυλή]], [[οικογένεια]], στον ίδ.<br /><b class="num">VI.</b>[[γενιά]], [[ηλικία]], [[εποχή]], στον ίδ. | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''γένεσις''': | |lstext='''γένεσις''': γενέσεως, ἡ, (γενέσθαι) [[ἀρχή]], [[πηγή]], παραγωγὸς [[αἰτία]], Ὠκεανόν τε θεῶν γένεσιν Ἰλ. Ξ. 201· Ὠκεανοῦ, [[ὅσπερ]] [[γένεσις]] πάντεσσι τέτυκται [[αὐτόθι]] 246, πρβλ. Πλάτ. Θεαιτ. 180D· [[ἀρχή]], κατὰ δυϊκ., τοῖν γενεσίοιν ἡ ἑτέρα ὁ αὐτ. Φαίδ. 71Ε. ΙΙ. [[τρόπος]] τῆς γεννήσεως, Ἡρόδ. 1. 204., 6. 69, κτλ.· γένος, [[καταγωγή]], ὁ αὐτ. 2. 146· πατρὸς οὖσα γένεσιν Εὐρύτου Σοφ. Τρ. 380. 2) ἐν τῇ ἀστρολογίᾳ, ἡ ἐπίδρασις τῶν ἀστερισμῶν. Ἀνθ. II. 11. 164, 183. ΙΙΙ. [[παραγωγή]], [[γένεσις]], ἀντίθ. τῷ [[φθορά]], Πλάτ. Φιλ. 55Α, κτλ.· ὁ Ἀριστ. ἔγραψε πραγματείαν περὶ γενέσεως καὶ φθορᾶς·- ἡ [[μόρφωσις]] ἢ ὁ σχηματισμὸς παντὸς πράγματος, π.χ. πύου Ἰππ. Ἀφ. 1246·- [[καθόλου]], [[παραγωγή]], [[ποίησις]], κατασκευὴ ἔτι καὶ τῶν κοινῶν πραγμάτων, ἱματίων, ἀμφιεσμάτων Πλάτ. Πολιτ. 281Β, Ε· καὶ ἐπὶ ἀφῃρημένων ἰδιοτήτων, π.χ. δικαιοσύνης ὁ αὐτ. Πολ. 359Α. 2) = τὸ γίγνεσθαι, ἡ [[μόρφωσις]] ἡ [[συνεχής]], κατ΄ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν συμπεπληρωμένην καὶ τελείαν ὕπαρξιν ([[οὐσία]]) [[αὐτόθι]] 525Β. IV. ἡ [[δημιουργία]], δηλ. σύμπαντα τὰ δημιουργήματα, Λατ. rerum natura, ὁ αὐτ. Φαίδρ. 245Ε, Τιμ. 29 Ε, [[συχν]], παρὰ Φίλωνι· ἴδε Sturz Μακ. Διάλ. σ. 99. V. [[γενεά]], γένος, [[εἶδος]] τῶν ζῷων, Πλάτ. Πολιτ. 265Β, κτλ.· οἰκογένεια, ὁ αὐτ. Νόμ. 691D. VI. [[γενεά]], [[ἡλικία]], ὁ αὐτ. Φαίδρ. 252D, Πολιτ. 310D. VIII. [[παιδοπόρος]] γ., genitalia muliembria, Ἀνθ.II. 9. 311. VIII. ἐν τῇ ἀστρολογίᾳ, ὁ [[γενέθλιος]] [[ἀστερισμός]], Λατ. genitura, Ἐπιγράμμ. Ἑλλην. 314. 21· οὕτω πιθ., [[μοῖρα]] [[γενέτειρα]] [[αὐτόθι]] 287. | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
Line 54: | Line 54: | ||
{{elmes | {{elmes | ||
|esmgtx=ἡ [[origen]] del mundo, como advoc. de la divinidad suprema Κύριε, χαῖρε, ... ἡ γ. τοῦ οὐρανίου κόσμου <b class="b3">Señor, te saludo, origen del cosmos celestial</b> P XII 185 | |esmgtx=ἡ [[origen]] del mundo, como advoc. de la divinidad suprema Κύριε, χαῖρε, ... ἡ γ. τοῦ οὐρανίου κόσμου <b class="b3">Señor, te saludo, origen del cosmos celestial</b> P XII 185 | ||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[origin]]=== | |||
Afrikaans: oorsprong; Albanian: zanafillë; Arabic: مَنْشَأ; Egyptian Arabic: منشأ; Hijazi Arabic: مَنْشَأ, مَصْدَر; Aragonese: orichen; Asturian: orixe; Belarusian: крыні́ца, жарало, пачатак, паходжанне; Bulgarian: начало, произход; Catalan: origen; Chinese Mandarin: 起源, 源頭, 源头, 起始, 本源; Min Dong: 起源; Czech: vznik, počátek; Danish: herkomst, oprindelse; Dutch: [[oorsprong]], [[herkomst]]; Esperanto: origino; Finnish: alkuperä; French: [[origine]]; Galician: orixe; Georgian: საწყისი; German: [[Ursprung]], [[Anfang]], [[Entstehung]]; Greek: [[αρχή]], [[προέλευση]]; Ancient Greek: [[ἀρχή]], [[γένεσις]]; Guaraní: ypy; Haitian Creole: orijin; Hebrew: מוֹצָא, מָקוֹר; Higaonon: poonan; Hindi: शुरुआत; Hungarian: eredet, kezdet, kezdőpont, kiindulópont; Indonesian: asal usul; Irish: foinse, máthair, bunús; Italian: [[origine]]; Japanese: 起源, 原因, 原初; Javanese: asal; Khmer: កំណើត; Kilivila: uula; Korean: 기원(起源), 원인(原因); Lao: ກຳເນີດ; Latin: [[origo]], [[principium]], [[primordium]]; Latvian: cilme; Lithuanian: kilmė; Macedonian: потекло, почеток; Malay: asal; Malayalam: ഉത്ഭവം; Mongolian Cyrillic: гарал; Norwegian Bokmål: opphav, opprinnelse, utgangspunkt, utspring; Nynorsk: opphav, utgangspunkt, utspring; Plautdietsch: Aunfank, Häakunft; Polish: pochodzenie, początek; Portuguese: [[origem]], [[começo]]; Romagnol: radìșa, ràdga; Romanian: origine, origină; Russian: [[начало]], [[источник]], [[происхождение]]; Serbo-Croatian Cyrillic: почетак; Roman: počétak; Sicilian: uriggina, urìggina; Slovak: začiatok, vznik; Slovene: poreklo, začetek; Sorbian Lower Sorbian: póchad; Spanish: [[origen]]; Swedish: ursprung, upprinnelse; Tagalog: mulâ, simulâ, pasimulâ, umpisá; Tausug: pun; Thai: กำเนิด; Turkish: köken, başlangıç, kaynak, orijin; Ukrainian: джерело, криниця, початок, походження; Venetian: orixene; Vietnamese: nguồn gốc; Volapük: rig; Yakut: төрүт; Zulu: umsuka | |||
===[[source]]=== | |||
Arabic: مَصْدَر, مَصَادِر; Armenian: աղբյուր; Azerbaijani: qaynaq, mənbə; Belarusian: крыні́ца, жарало; Bulgarian: източник; Catalan: font; Cebuano: tuboran; Chinese Mandarin: 根源, 來源, 来源, 本源; Czech: zdroj; Danish: kilde, udspring; Dutch: [[bron]]; Esperanto: fonto; Finnish: lähde; French: [[source]]; German: [[Quelle]], [[Ursprung]]; Greek: [[πηγή]]; Haitian Creole: sous; Hebrew: מָקוֹר; Hindi: स्रोत; Hungarian: forrás, eredet; Indonesian: sumber; Irish: foinse; Italian: [[fonte]]; Japanese: 源, 根源, 起源, 本源; Kapampangan: pikuwanan, pikuanan, pikwanan; Kazakh: қайнар, көз; Korean: 출처(出處); Kurdish Central Kurdish: کانگە, سەرچاوە; Northern Kurdish: kanî kanî; Latgalian: olūts; Latin: [[origo]]; Latvian: avots; Lithuanian: šaltinis; Luxembourgish: Quell, Quellen; Macedonian: извор; Malay: sumber; Malayalam: സ്രോതസ്സ്; Maori: pūhanga, mātāpuna; Meänkieli: lähe; Middle English: sours; Persian: منبع; Plautdietsch: Häakunft; Polish: źródło, krynica; Portuguese: [[origem]], [[fonte]]; Quechua: pukyu; Romanian: sursă; Russian: [[источник]], [[исток]], [[ключ]]; Scots: soorce; Scottish Gaelic: stòr; Serbo-Croatian Cyrillic: ѝзвор; Roman: ìzvor; Slovak: zdroj; Spanish: [[fuente]]; Swedish: källa, ursprung; Tagalog: pinagkuhanan, pinagkunan; Tajik: манбаъ; Tatar: чыганак; Turkish: kaynak, memba; Ukrainian: джерело, криниця; Uzbek: manba, masdar; Vietnamese: nguồn; Walloon: sourdant, sourd; West Frisian: boarne | |||
===[[generation]]=== | |||
Armenian: ստեղծում, ծնունդ, ծնում; Assamese: চাম; Bulgarian: създаване, образуване; Catalan: generació; Chinese Mandarin: 產生, 产生, 形成, 生成; Czech: generování, produkce; Estonian: põlvkond; Finnish: kehittäminen, tuottaminen; French: [[génération]]; Galician: xeración; Georgian: შექმნა, გენერირება, ფორმირება; Italian: [[generazione]]; Macedonian: создавање; Norwegian Bokmål: generering; Nynorsk: generering; Polish: generowanie, wytwarzanie; Portuguese: [[geração]]; Romanian: generare; Russian: [[создание]], [[генерирование]], [[формирование]]; Slovak: generovanie; Spanish: [[generación]]; Tagalog: henerasyon; Walloon: ahivaedje, fôrmaedje | |||
===[[production]]=== | |||
Albanian: prodhim; Arabic: إِنْتَاج; Armenian: արտադրություն, արտադրում, թողարկում; Azerbaijani: istehsal, hazırlama, istehsalat, hasilat, çıxarılma; Belarusian: вытворчасць, вытворчасьць; Bulgarian: производство; Burmese: ထုတ်လုပ်မှု; Catalan: producció; Chinese Cantonese: 生產, 生产; Dungan: сынцан; Mandarin: 生產, 生产; Min Nan: 生產, 生产; Czech: výroba, produkce; Danish: produktion; Dutch: [[productie]]; Esperanto: produktado; Estonian: tootmine; Faroese: framleiðsla; Finnish: valmistaminen, tuotanto, valmistus, produksiyon; French: [[production]]; Galician: produción; Georgian: წარმოება; German: [[Produktion]], [[Herstellung]]; Greek: [[παραγωγή]]; Hebrew: תְּפוּקָה; Hindi: उत्पादन; Hungarian: termelés; Icelandic: framleiðsla; Indonesian: produksi; Italian: [[produzione]]; Japanese: 生産, 製造; Kazakh: өнім, өндіріс; Khmer: ផលិតកម្ម; Korean: 생산(生産), 제조(製造); Kyrgyz: өндүрүш; Lao: ການຜະລິດ; Latvian: ražošana, producēšana; Lithuanian: gamyba; Lü: ᦂᦱᧃᦵᦣᧆᦉᦱᧂᧉ; Macedonian: производство; Malay: pengeluaran; Malayalam: ഉൽപാദനം; Maori: whakanaonga; Mongolian Cyrillic: үйлдвэрлэл; Norwegian Bokmål: produksjon; Nynorsk: produksjon; Occitan: produccion; Persian: تولید; Polish: wytwarzanie, produkcja; Portuguese: [[produção]]; Romanian: producere; Russian: [[производство]], [[изготовление]], [[добыча of mineral wealths]], [[выработка]]; Serbo-Croatian Cyrillic: произво̀дња; Roman: proizvòdnja; Slovak: výroba, produkcia; Slovene: proizvodnja; Spanish: [[producción]], [[elaboración]]; Swedish: produktion; Tagalog: produksiyon, pangangalalang; Tajik: тавлид; Telugu: ఉత్పత్తి; Thai: การผลิต; Turkish: üretim; Ukrainian: виробництво, вироблення; Uyghur: ئىشلەپ چىقىرىش; Uzbek: ishlab chiqarish; Vietnamese: sự sản xuất; Yiddish: אויסאַרבעטונג; Zhuang: swnghcanj, guhhong | |||
===[[becoming]]=== | |||
Arabic: صَيْرُورَة; Bengali: ভবন; Catalan: esdevenir; French: [[devenir]]; German: [[Werden]]; Hungarian: valamivé levés, alakulás, létesülés, keletkezés; Italian: [[divenire]]; Portuguese: [[devir]]; Spanish: [[devenir]] | |||
}} | }} |