3,274,313
edits
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+'s [\w]+)<\/b>" to "$1") |
m (Text replacement - "[[ " to " [[") |
||
(104 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=elayno | |Transliteration C=elayno | ||
|Beta Code=e)lau/nw | |Beta Code=e)lau/nw | ||
|Definition=Il | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0790.png Seite 790]] [[treiben]]; fut. [[ἐλάσω]], Her. 1, 77; ἐλάσοντες Xen. An. 7, 7, 55; gew. att. ἐλῶ, ἐλᾷς, Ar. Ran. 203, ἐλᾶν, ἐλώντων, Xen. An. 1, 8, 10; bei Hom. ἐλόωσι, Od. 7, 319; aor. [[ἤλασα]], poet. auch [[ἔλασσα]], iterativ. ἐλάσασκεν Iliad. 2, 1991 perf. [[ἐλήλακα]], ἐλήλαμαι, aor. ἠλάθην, erst ganz spät ἠλάσθην, wie ἐλήλασμαι, vgl. Piers. Moer. 13; ἐληλέδατο Od. 7, 86; ἠλήλαντο Hes. sc. 143. Sehr selten erscheint ein praes. [[ἐλάω]], bei Dichtern, vgl. s. v. [[ἀπελαύνω]]; ob bei Homer in der Formel μάστιξεν δ' ἐλάαν, z. B. Odyss. 3, 484, ἐλάαν praes. oder futur. sei, kann zweifelhaft erscheinen; wahrscheinlich ist praes. Odyss. 15, 50 οὔ πως ἔστιν ἐπειγομένους περ ὁδοῖο νύκτα διὰ δνοφερὴν ἐλάαν; 3. plur. ἔλων, = ἔλαον, imperfect. oder aorist. 2, Iliad. 24, 696 Odyss. 4, 2; ἔλαε Apoll. Rh. 3, 872. – 1) [[treiben]], [[in Bewegung setzen]], von Hom. an überall, [[ἅρμα]], ἵππους, [[ζεῦγος]], Il. 5, 237 u. öfter, Her. 1, 59 Ar. Nubb. 69 Plat. Phaedr. 246 e; νῆα, Od. 16, 502, | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0790.png Seite 790]] [[treiben]]; fut. [[ἐλάσω]], Her. 1, 77; ἐλάσοντες Xen. An. 7, 7, 55; gew. att. ἐλῶ, ἐλᾷς, Ar. Ran. 203, ἐλᾶν, ἐλώντων, Xen. An. 1, 8, 10; bei Hom. ἐλόωσι, Od. 7, 319; aor. [[ἤλασα]], poet. auch [[ἔλασσα]], iterativ. ἐλάσασκεν Iliad. 2, 1991 perf. [[ἐλήλακα]], ἐλήλαμαι, aor. ἠλάθην, erst ganz spät ἠλάσθην, wie ἐλήλασμαι, vgl. Piers. Moer. 13; ἐληλέδατο Od. 7, 86; ἠλήλαντο Hes. ''[[sc.]]'' 143. Sehr selten erscheint ein praes. [[ἐλάω]], bei Dichtern, vgl. s. v. [[ἀπελαύνω]]; ob bei Homer in der Formel μάστιξεν δ' ἐλάαν, z. B. Odyss. 3, 484, ἐλάαν praes. oder futur. sei, kann zweifelhaft erscheinen; wahrscheinlich ist praes. Odyss. 15, 50 οὔ πως ἔστιν ἐπειγομένους περ ὁδοῖο νύκτα διὰ δνοφερὴν ἐλάαν; 3. plur. ἔλων, = ἔλαον, imperfect. oder aorist. 2, Iliad. 24, 696 Odyss. 4, 2; ἔλαε Apoll. Rh. 3, 872. – 1) [[treiben]], [[in Bewegung setzen]], von Hom. an überall, [[ἅρμα]], ἵππους, [[ζεῦγος]], Il. 5, 237 u. öfter, Her. 1, 59 Ar. Nubb. 69 Plat. Phaedr. 246 e; νῆα, Od. 16, 502, [[rudern]]; [[νηῦς]] ἐλαυνομένη, das fahrende Schiff, 13, 155; vgl. Ar. Equ. 1178; τριήρεις, Plat. Rep. III, 396 a; ἐλαύνειν ἐρετμοῖς, Ap. Rh. 2, 949; τὸν δρόμον Ar. Nubb. 25; ὁδόν D. Per. 586. Daher auch οἱ δ' ἐλόωσι γαλήνην, auf dem ruhigen Meere fahren, Od. 7, 319; πόντον ἐλάταις ἐλαύνειν, das Meer mit Rudern in Bewegung setzen, es befahren, Il. 7, 6; τὰ δ' ἕσπερα νῶτ' ἐλαύνει θερμᾷ φλογί Eur. El. 731. Von Flüssen, [[ῥόον]] ἐλαύνειν D. Per. 1090. – Häufig ohne acc. = [[fahren]]; εἰ γάρ κε – παρὲξ ἐλάσησθα διώκων, ''[[sc.]]'' ἵππους, Il. 23, 344; μάστιξεν δ' ἐλάαν, er schwang die Geißel, um die Pferde anzutreiben, zu fahren, 5, 366; βῆ δ' ἐλάαν ἐπὶ κύματα, er ging, um dahinzufahren über die Wogen, Il. 13, 27; διὰ νύκτα ἐλᾶν, durch die Nacht fahren, Od. 15, 50; vom Seefahrer, 12, 124; παρὲξ τὴν νῆσον ἐλαύνειν, an der Insel vorbeifahren, 12, 276; οἱ ἐλαύνοντες, die Rudernden, 13, 22; vgl. Xen. Hell. 6, 2, 29. Auch vom Wagen selbst, τὰ ἅρματα εἰς τὰς τάξεις τῶν Ἑλλήνων ἐλῶντα καὶ διακόψοντα Xen. An. 1, 8, 10; – ''[[sc.]]'' ἵππον, [[reiten]], Her. 1, 59; ἀναβὰς ἐπὶ τὸν ἵππον ἤλασε Xen. Cyr. 4, 1, 7; vgl. Ar. Pax 128; pass., vom Pferde, [[laufen]], Xen. Cyr. 8, 6, 17; vgl. γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνομαι Aesch. Prom. 682; mit accusat. vom Reiten Odyss. 5, 371 ἀμφ' ἑνὶ δούρατι βαῖνε, κέληθ' ὡς ἵππον ἐλαύνων; – στρατόν, στρατιήν, ein Heer in Bewegung setzen, es führen, Pind. Ol. 11, 69, Her 1, 176 u. öfter. Gew. ohne Zusatz, [[marschiren]], [[anrücken]], sowohl von dem Feldherrn, als vom Heere, Her. 1, 77; Xen. sehr oft u. andere Historiker. – 2) [[wegtreiben]], wegführen; [[βοῦς]] Il. 1, 154 u. öfter; Xen. Hell. 4, 8, 18; so im med., Il. 1, 682 Od. 4, 637; Plat. Gorg. 484 b, wie λείαν ἐλάσασθαι Plut. Rom. 23; – τοὺς ματραλοίας ἐκ δόμων Aesch. Eum. 201. 329; ἐκ γῆς Soph. O. R. 44, u. öfter; παῖδας γῆς ἐλᾶν Eur. Med. 70. – Bes. [[μύσος]] ἀφ' ἑστίας, entfernen, also = [[fühnen]], Aesch. Ch. 961; vgl. Eum. 273; [[μίασμα]] χώρας Soph. O. R. 98; [[ἄγος]] ἐλαύνειν Thuc. 1, 126. 2, 13; φυγῇ ἀϊδίῳ ἐλαθείς, in ewige Verbannung geschickt, Dion. Hal. 8, 1. – 3) [[in die Enge treiben]], [[bedrängen]]. Hierher gehören vor Allem drei merkwürdige Homerische Stellen: Iliad. 13, 315 οἵ μιν [[ἄδην]] ἐλόωσι καὶ ἐσσύμενον πολέμοιο; 19, 423 οὐ λήξω πρὶν Τρῶας [[ἄδην]] ἐλάσαι πολέμοιο; Odyss. 5, 290 ἀλλ' ἔτι μέν μίν φημι [[ἄδην]] ἐλάαν κακότητος. Also [[ἄδην]] ἐλάαν τινά τινος, = Einen genügend bedrängen in Etwas, bei Etwas, mit Etwas, mit Elend, im Kampfe. Bei Iliad. 13, 315 giebt es folgendes Schol. aus Didymus: κατ' ἔνια τῶν ὑπομνημάτων (d. h. »nach der Behauptung einiger der von Aristarcheern verfaßten Commentare«, nicht etwa »nach dem Zeugniß einiger der von Aristarch selbst verfaßten Commentare«, »schrieb Aristarch«) <b class="b2">οἵ μιν [[ἄδην]] [[ἐάσουσι]]</b>, ὅἐστι κορέσουσιν. καὶ ἐπὶ τοῦ Ποσειδῶνος (Odyss. 5, 290) »ἀλλ' ἔτι μέν μίν φημι [[ἄδην]] ἐλάαν κακότητος« διὰ τῶν δύο αα παρέκειτο (d. h. lag nach Angabe der betreffenden Aristarcheer dem Aristarch vor die var. lect.) <b class="b2">[[ἑάαν]]</b>. μαρτυρεῖ καὶ τὸ »ἄσειν ἐν Τροίῃ ταχέας κύνας (Iliad. 11, 818)«. [[οὕτως]] Αρίσταρχος (d. h. »das zunächst Vorhergehende«, wenn keine Lücke da ist, der Satz μαρτυρεῖ κτἑ., »sind Aristarchs eigene Worte«). Zu derselben Stelle Iliad. 13, 315 giebt es folgendes Schol. aus Aristonicus: ἡ [[διπλῆ]], ὅτι Ζηνόδοτος ἀγνοήσας τὸ σημαινόμενον πεποίηκε [[καὶ ἐσσύμενον πολεμίζειν]]. ἔστι δὲ τὸ [[ἄδην]] ἐλόωσιν ἀντὶ τοῦ κορεσθῆναι αὐτὸν ποιήσουσι τοῦ πολέμου, [[καίπερ]] προθυμίαν ἔχοντα. Friedländer druckt dies ohne Aenderung u. Bemerkung ab. In der Tat folgt aus der Metalepsis κορεσθῆναι ποιήσουσι [[nicht nothwendig]], daß das [[ἄδην]] ἐλόωσιν verderbt und in [[ἄδην]] [[ἐάσουσι]] oder [[ἄδην]] ἑόωσι zu ändern sei, welches nach Aristonicus Aristarchs Lesart gewesen sei. Doch ist durch Didymus Bericht wohl unzweifelhaft nicht nur, daß es die mit ἄω »sättigen« zusammenhangenden Lesarten [[ἄδην]] [[ἐάσουσι]] oder [[ἄδην]] ἑόωσι Iliad. 13, 315, [[ἄδην]] [[ἑάαν]] oder [[ἄδην]] [[ἆσαι]] Iliad. 19, 423, [[ἄδην]] [[ἑάαν]] Odyss. 5, 290 gegeben habe, sondern auch, daß Aristarch diese Lesarten nicht unbedingt verwarf. Besonders wichtig ist die Vergleichung von Iliad. 19, 402 [[ἐπεί]] χ' [[ἑῶμεν]] πολέμοιο, wo es folgendes Schol. des Aristonicus giebt, welches Lehrs irrthümlich dem Herodian zuschreibt: (ἡ [[διπλῆ]]) ὅτι [[δασυντέον]] τὸ [[ἑῶμεν]]· ἔστι γὰρ [[ἄδην]] ἔχωμεν, κορεσθῶμεν. Vgl. s. v. [[ἄω]] und Buttmann Lexilog. 2, 130 ff. – Χεὶρ ὀξείῃς ὀδύνῃσιν ἐλήλαται, wird gepeinigt, Il. 16, 518; ähnl. [[δαίμων]], Ἀθάνας [[μῆνις]] ἐλαύνει με, treibt mich umher, Soph. Ai. 499. 743; λύπῃ πᾶς ἐλή λαται κακῇ 268; κακοῖς Eur. Andr. 31; Plat. ὑπ' ἀνάγκης τε καὶ οἴστρου ἐλαύνεται Phaedr. 240 d, u. öfter; μή τι [[δαιμόνιον]] τὰ πράγματα ἐλαύνῃ Dem. 9, 54; Sp.; ἐλαύνεται τὴν ψυχὴν ἐρωτικῇ μανίᾳ Ael. H. A. 14, 18; geradezu = [[miß handeln]], [[beschimpfen]], καὶ ὑβρίζεσθαι Dem. 18, 48, u. öfter. Auch [[unterjochen]], Ἰωνίαν ἤλασε βίᾳ Aesch. Pers. 757. Woran sich die obscöne Bdtg = βινεῖν schließt, Ar. Eccl. 38; Plat. com. bei Ath. X, 456 a; vgl. Nicarch. 4 (XI, 73). – 4) [[schlagen]], [[stoßen]]. Bei ἐλαύνειν in dieser Bedeutung kann im accusat. sowohl dasjenige stehn, womit man stößt oder schlägt, die [[Waffe]], Iliad. 20, 259 ἐν σάκει ἤλασεν [[ἔγχος]], als auch dasjenige, welchem der Stoß oder Schlag gilt, das [[Ziel]], Iliad. 11, 109 Ἄντιφον παρὰ οὖς ἔλασε ξίφει. Im [[letzteren Falle unterscheidet]] nach Aristarchs Beobachtung [[Homer]] [[ἐλαύνειν]] [[genau von]] [[βάλλειν]], gebraucht also [[ἐλαύνειν]] [[nie vom Wurfe]], sondern [[nur vom Stoße oder Schlage im strengsten Sinne des Wortes]], vom Angriff ἐκ χειρός, d. h. von solchem Angriffe, bei welchem man die Waffe nicht fahren läßt, wie bei'm Wurfe, sondern festhält. S. Scholl. Aristonic. Iliad. 11, 68 und Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 51-70, besonders p. 64 sq. Ausdrücklich entgegengesetzt werden βάλλειν und ἐλαύνειν einander Odyss. 17, 279 μή [[τίς]] σ' [[ἔκτοσθε]] νοήσας ἢ βάλῃ ἢ ἐλάσῃ. Dem gemäß schrieb Aristarch Odyss. 5, 132. 7, 250 ἔλσας, nicht ἐλάσας, wie Zenodot, der die hier erörterte Regel nicht kannte, s. Scholl. Aristonic. Odyss. 5, 132 u. vgl. [[εἴλω]]. Iliad. 16, 467 also kann ὁ δὲ Πήδασον ἤλασεν ἵππον nicht Aristarchs Lesart sein; denn das Tier ward durch einen Wurf getroffen. Mit doppeltem accusat. des Zieles Iliad. 5, 80 τὸν Εὐρύπυλος ἔλασ' ὦμον φασγάνῳ ἀίξας; das Ziel und die Wunde bei einander im accusat. Odyss. 21, 219 οὐλήν, τήν [[ποτέ]] με σῦς ἤλασε λευκῷ ὀδόντι; – Odyss. 22, 94 χθόνα δ' ἤλασε παντὶ μετώπῳ, von einem Fallenden; 5, 313 ἃς ἄρα μιν εἰπόντ' ἔλασεν μέγα [[κῦμα]] κατ' ἄκρης; – Odyss. 17, 237 ὁ δὲ μερμήριξεν Ὀδυσσεὺς ἠὲ μεταΐξας ῥοπάλῳ ἐκ θυμὸν ἕλοιτο, ἦ πρὸς γῆν ἐλάσειε [[κάρη]] ἀμφουδὶς ἀείρας. – Wenn die Waffe als Object im accus. bei ἐλαύνειν steht oder hinzugedacht werden muß, gebraucht [[Homer]] [[ἐλαύνειν]] [[auch vom Wurfe]], Iliad. 17, 519 προΐει [[ἔγχος]], καὶ βάλεν Ἀρήτοιο κατ' ἀσπίδα – · ἡ δ' οὐκ [[ἔγχος]] ἔρυτο, διαπρὸ δὲ [[εἴσατο]] [[χαλκός]], νειαίρῃ δ' ἐν γαστρὶ διὰ ζωστῆρος ἔλασσεν, verstehe τὸ [[ἔγχος]], und passivisch Iliad. 5, 400 αὐτὰρ ὀιστὸς ὤμῳ ἔνι στιβαρῷ [[ἠλήλατο]]. – Vgl. noch Iliad. 2, 199. 4, 135. 5, 57. 584. 11, 68. 13, 614. – Den Homerischen Unterschied von ἐλαύνειν u. βάλλειν beobachteten die Folgenden keineswegs genau, s. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 66 sqq.; Pind. O. 10, 85 ἄκοντι ἔλασε σκοπόν; N. 10, 70 ἤλασε Λυγκεὺς ἐν πλευραῖσι χαλκόν; Lucian. ἐλαύνεται εἰς τὸν μηρόν, er wird am Schenkel verwundet; Apoll. Rhod. 2, 785 ἐ. [[χαμάδις]] ὀδόντας, herausschlagen; Euripid. Herc. fur. 351 κιθάραν ἐλαύνων πλήκτρῳ. – 5) Wie unser [[treiben]] von [[Metallen]]; ἀσπίδα, einen Schild aus Erz treiben, Il. 12, 296; πτύχας 20, 270; εὐνὴ Ἡφαίστου χερσὶν ἐληλαμένη χρυσοῦ Mimnerm. bei Ath. XI, 470 b; [[σίδηρον]] λεπτῶς ἐληλαμένον Plut. Camill. 31, a. Sp. In dieser Bdtg »geschmiedet« ist vielleicht ἐληλάμενος accentuirt worden, vgl. Buttm. gr. Gr. I p. 444. Übh. = [[hinziehen]], in einer Richtung, τάφρον, [[τεῖχος]], Il. 9, 349; σταυροὺς δ' ἐκτὸς ἔλασσε, stellte sie in einer Linie auf, Od. 14, 11; αὔλακα Hes. O. 441, wie Pind. P. 4, 228; κατὰ χέρσον ἐληλαμέναι περὶ πύργον Aesch. Pers. 852; ἠλακάτην διὰ μέσου ἐληλάσθαι Plat. Rep. X, 616 e, mehr an die vorige Bdtg erinnernd; öfter Her., [[τεῖχος]], αἱμασιάς, 1, 191. 6, 137; ἀμπελίδος ὄρχον Ar. Ach. 995. – Dah. = [[hervorbringen]], erzeugen; ἐλᾷ δὲ καὶ τέσσαρας ἀρετὰς ὁ μακρὸς [[αἰών]] Pind. N. 3, 71; κολῳόν, erregen, Il. 1, 575; ἐξ ὄσσων εἰς γαῖαν [[δάκρυ]], hervortreiben, Eur. Suppl. 108. – 61 Wie es in 1) scheinbar intrans. steht, so braucht Plat. auch [[πόῤῥω]] σοφίας, φιλοσοφίας ἐλαύνειν, weit in der Weisheit [[vorschreiten]], Crat. 410 e Gorg. 486 a; [[πρόσω]] τῆς πλεονεξίας Xen. Cyr. 1, 6, 39; ἐγγὺς μανιῶν ἐλαύνει, kommt dem Wahnsinn nahe, Eur. Heracl. 904; ἔξω ἐλ. τοῦ φρονεῖν, wahnsinnig sein, Bacch. 853; ἐς πᾶσαν κακότητα ἐλάσαι Her. 2, 124; vgl. 5, 50; εἰς τοσοῦτον ἤλασε ἐπιμελείας D. L. 4, 67; Plut.; εἰς κόρον τινὸς ἐλαύνειν, es bis zur Übersättigung in einer Sache treiben, Tyrt. 2, 10. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>impf.</i> ἤλαυνον, <i>f.</i> ἐλάσω, <i>att.</i> [[ἐλῶ]], <i>ao.</i> [[ἤλασα]], <i>pf.</i> [[ἐλήλακα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἠλάθην]], <i>pf.</i> ἐλήλαμαι, <i>pqp.</i> [[ἠληλάμην]];<br /><b>A.</b> <i>tr.</i> <b>I.</b> pousser en avant, <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[conduire]], [[diriger]] : [[ἅρμα]] καὶ ἵππους IL, [[ζεῦγος]] HDT un char et des chevaux, un attelage ; [[νῆα]] OD, τριήρεις PLAT faire avancer un vaisseau, des trirèmes (en ramant) ; στρατίην HDT conduire une expédition;<br /><b>2</b> [[pousser en avant]], [[prolonger]], [[étendre]] : τάφρον IL conduire une tranchée ; [[τεῖχος]] OD prolonger une ligne de fortification ; [[σίδηρος]] [[λεπτῶς]] [[ἐληλαμένος]] PLUT fer étendu par le marteau et aminci;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> produire, provoquer, faire naître : κολῳόν IL exciter du tumulte;<br /><b>II.</b> [[pousser en chassant devant soi]] :<br /><b>1</b> emmener en chassant devant soi : [[βοῦς]] OD des bœufs;<br /><b>2</b> [[pourchasser]], [[poursuivre]] ; malmener : τινα [[ἅδην]] ἐλ. πολέμοιο IL <i>ou</i> κακότητος OD malmener <i>ou</i> pourchasser qqn jusqu'à ce qu'il ait assez de la guerre <i>ou</i> des mauvais traitements ; ἐλαύνεσθαι καὶ ὑβρίζεσθαι DÉM être malmené et injurié ; soumettre (un pays) ; <i>avec un suj. de chose</i> λοιμὸς ἐλαύνει πόλιν SOPH un fléau poursuit, <i>càd</i> désole la ville;<br /><b>3</b> expulser : τινα ἐκ δήμου IL chasser qqn du peuple ; ἐκ δόμων ESCHL d'une maison ; ἐκ γῆς SOPH d'un pays ; ἀφ' ἑστίας ESCHL d'un foyer ; [[μίασμα]] ἐλαύνειν SOPH <i>ou</i> [[ἄγος]] ἐλαύνειν THC chasser une souillure, <i>càd</i> expier un sacrilège;<br /><b>4</b> [[lancer devant soi]] : διὰ [[στήθεσσιν]] (<i>s.e.</i> [[δόρυ]]) enfoncer sa lance à travers la poitrine ; <i>Pass.</i> ὀϊστὸς ὤμῳ ἐνὶ ἠλήλατο IL le trait s'était enfoncé dans son épaule ; frapper : τινα σκήπτρῳ IL qqn d'un sceptre ; ἐλ. χθόνα μετώπῳ OD frapper la terre de son front ; ἐλ. τινὰ ὦμον IL frapper qqn à l'épaule;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἐλαύνομαι]] (<i>f.</i> ἐλάσομαι, <i>ao.</i> ἠλασάμην) emmener avec soi du butin;<br /><b>B.</b> <i>intr. en appar. (s.e.</i> ἵππον, [[νῆα]], [[στρατόν]]), s'avancer à cheval, sur un navire, à la tête d'une armée : [[βῆ]] δ' [[ἐλάαν]] ἐπὶ κύματα IL (Poséidon) s'avança sur son char pour s'élancer sur les flots ; <i>en parl. des rameurs</i> [[μάλα]] [[σφοδρῶς]] [[ἐλάαν]] OD ramer <i>litt.</i> faire avancer le navire vigoureusement ; οἱ ἐλαύνοντες OD les rameurs ; ἅρματα εἰς τὰς τάξεις τῶν Ἑλλήνων ἐλῶντα XÉN les chars qui pousseront jusque dans les rangs des Grecs ; <i>fig.</i> pousser jusqu'à, en venir à : ἐς πᾶσαν κακότητα HDT à toute sorte de méchanceté.<br />'''Étymologie:''' R. ἘλαϜ, pousser. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἐλαύνω:''' эп.-поэт. тж. [[ἐλάω]] (impf. ἤλαυνον - эп. iter. ἐλαύνεσκον, fut. [[ἐλῶ]] и [[ἐλάσω]] - эп. ἐλόω и ἐλάσσω, aor. [[ἤλασα]] - эп. ἔλασ(σ)α, pf. [[ἐλήλακα]]; pass.: aor. [[ἠλάθην]] - поздн. ἠλάσθην, pf. ἐλήλαμαι, ppf. [[ἠληλάμην]])<br /><b class="num">1</b> [[гнать]], [[погонять]] ([[ἅρμα]] καὶ ἵππους Hom.; ταῦρον διὰ τοῦ ἄστεος Plut.; γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνεσθαι Aesch.): τὸν ἵππον ἐλαύνω Her. ездить верхом на лошади;<br /><b class="num">2</b> [[угонять]], [[уводить]] (ἀρίστας [[βοῶν]] Hom.; ὅ τι δύναιντο Xen.); med. угонять с собой (βόας καὶ μῆλα Hom.; τὰς [[βοῦς]] Plat.; λείαν Plut.);<br /><b class="num">3</b> [[изгонять]] (τινὰ ἐκ δήμου Hom.; τινὰ ἐκ δόμων и ἀφ᾽ ἑστίας Aesch.; ἐκ γῆς Soph. и γῆς Eur.; [[μίασμα]] Soph. и [[ἄγος]] Thuc.): ἐλαυνόμενος καὶ ὑβριζόμενος Dem. гонимый и осыпаемый оскорблениями;<br /><b class="num">4</b> (о корабле), [[приводить в движение]] ([[νῆα]] Hom.; τὰς [[ναῦς]] Arph.; τριήρεις Plat.): κώπην ἐλαύνω Plut. грести; πόντον ἐλάταις ἐ. Hom. плыть на веслах по морю; [[νηῦς]] ἐλαυνομένη Hom. плывущий корабль; οἱ ἐλαύνοντες Hom. гребцы;<br /><b class="num">5</b> [[преследовать]], [[терзать]], [[донимать]] (τινά Hom.): ἐλαύνω τινὰ κακότητος Hom. мучить кого-л.; χεὶρ ὀδύνῃσι ἐλήλαται Hom. рука болит; λοιμὸς ἐλαύνει πόλιν Soph. мор опустошает город; φοβεῖσθαι, μή τι [[δαιμόνιον]] τὰ πράγματα ἐλαύνῃ Dem. опасаться, как бы некое божество не потрясло государства; λύπῃ [[πᾶς]] ἐλήλαται κακῇ Eur. он удручен тяжелой скорбью;<br /><b class="num">6</b> [[ударять]] (τινὰ σκήπτρῳ Hom.): χθόνα ἤλασε παντὶ μετώπῳ Hom. он хлопнулся лицом прямо в землю; κιθάραν ἐλαύνων πλήκτρῳ Eur. бряцая плектром на лире;<br /><b class="num">7</b> [[вести]] (στρατόν Pind.; στρατιήν Her.);<br /><b class="num">8</b> [[вонзать]] ([[δόρυ]] διὰ [[στήθεσσιν]] Hom.; χαλκὸν ἐν πλευραῖσι Pind.): ὀϊστὸς ὤμῳ ἐνὶ [[ἠλήλατο]] Hom. стрела впилась в плечо;<br /><b class="num">9</b> [[поражать]], [[ранить]] (τινὰ ὦμον φασγάνῳ Hom.; ἐλαύνεσθαι εἰς τὸν μηρόν Luc.);<br /><b class="num">10</b> [[наносить]], [[причинять]] (τὴν οὐλὴν ὀδόντι Hom.);<br /><b class="num">11</b> [[вдевать]], [[продевать]] (τι διὰ μέσου τινός Plat.);<br /><b class="num">12</b> [[устремлять]], [[обрушивать]]: [[πνεῦμα]] [[σφοδρῶς]] ἐλαυνόμενον Arst. сильный взрыв (сжатого) воздуха; ἐδόκει [[μήνιμα]] [[δαιμόνιον]] ἐλαύνειν τὰς πόλεις Plut. казалось, что гнев божества обрушился на города; πνοὰς ἀνέμων ζάλην ἐλαυνόντων Plut. при бушевании ураганных ветров;<br /><b class="num">13</b> [[устремлять]], [[направлять]] (τὸν [[ἑαυτοῦ]] ὁδόν Arph.);<br /><b class="num">14</b> [[повышать]], [[доводить]] (τὰ τέλη ἐπὶ τὰς ἐσχάτας τιμάς Plut.);<br /><b class="num">15</b> перен. [[доводить]], [[приводить]] (τινὰ εἰς ὀργήν Eur.);<br /><b class="num">16</b> [[проводить]], [[прокапывать]] (τάφρον Hom.; αὔλακα Hes., Pind.; ἀμπελίδος ὄρχον Arph.);<br /><b class="num">17</b> [[проводить]], [[строить]], [[возводить]] ([[τεῖχος]] Hom.): σταυροὺς πυκνοὺς καὶ θαμέας [[ἐλαυνέμεν]] Hom. строить частокол; τὸ [[τεῖχος]] ἐς τὸν ποταμὸν ἐλήλαται Her. стена доходит до реки;<br /><b class="num">18</b> [[проливать]] ([[δάκρυ]] εἰς γαῖαν Eur.);<br /><b class="num">19</b> [[вызывать]], [[возбуждать]] (κολῳὸν ἔν τισι Hom.);<br /><b class="num">20</b> [[пробуждать]] (ἀρετάς Pind.);<br /><b class="num">21</b> [[выковывать]], [[ковать]] (ἀσπίδα χαλκείην Hom.; [[ἐληλαμένος]] [[σίδηρος]] Plut.);<br /><b class="num">22</b> [[подчинять себе]], [[покорять]], [[захватывать]] (Ἰωνίαν πᾶσαν Aesch.);<br /><b class="num">23</b> [[устремляться]], [[направляться]] (ἐπὶ κύματα Hom.): [[μάλα]] [[σφοδρῶς]] ἐλαύνω Hom. спешить изо всех сил;<br /><b class="num">24</b> [[ехать]], [[путешествовать]] (νύκτα διὰ δνοφερήν Hom.);<br /><b class="num">25</b> [[вступать]], [[въезжать]] (ἐς τὸ [[ἄστυ]] Her.);<br /><b class="num">26</b> [[врываться]], [[вторгаться]] (ἐπὶ τὴν Ἀττικήν Plut.);<br /><b class="num">27</b> [[обрушиваться]], [[нападать]] (εἰς τὰς τάξεις τῶν Ἑλλήνων Xen.);<br /><b class="num">28</b> [[доходить]], [[заходить]], [[продвигаться]]: ἐς πᾶσαν κακότητα ἐλάσαι Her. совершить всяческие злодеяния; [[ἐγγὺς]] μανιῶν ἐ. Eur. находиться на грани безумия; [[ἔξω]] τοῦ φρονεῖν ἐ. Eur. сойти с ума; [[πρόσω]] ἐλάσαι τῆς πρὸς τοὺς πολεμίους πλεονεξίας Xen. превзойти врагов в хитрости; οἱ [[πόρρω]] ἀεὶ φιλοσοφίας ἐλαύνοντες Plat. не перестающие заниматься философией; πρὸς τὴν νόσον ἐλάσαι Arst. впасть в болезнь; [[πόρρω]] [[παντάπασιν]] ἡλικίας ἐληλακώς Plut. достигший преклонного возраста; ὁ εἰς τοσοῦτον ἤλασεν ἐπιμελείας, [[ὥστε]] … Diog. L. он дошел в своем трудолюбии до того, что …;<br /><b class="num">29</b> Arph., Anth. = [[βινέω]]. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἐλαύνω''': Ἰων. παρατατ. ἐλαύνεσκον (ἀπ-) Ἡρόδ. 7. 119: - μέλλ. [[ἐλάσω]] ᾰ (ἐξ-) Ἱππ. 423. 14., 571. 3˙ Ἐπ. ἐλάσσω (παρ-, συν-) Ὁμ.˙ Ἀττ. ἐλῶ, ᾷς, ᾷ, ἀπαρέμφ. ἐλᾶν, οὕτω καὶ Ἡρόδ. 1. 207, κτλ., οὕτω δὲ καὶ παρ’ Ὁμ. ἐν τῷ ἀναλελυμένῳ τύπῳ ἐλόω, Ἰλ. Ν. 315, Ὀδ. Η. 319˙ ἀπαρ. [[ἐλάαν]] (ἂν καὶ τοῦτο [[εἶναι]] [[ὡσαύτως]] ἀπαρ. ἐνεστ., ἴδε κατωτ.), Ἰλ. Ρ. 496, Ὀδ. Ε. 290: - ἀόρ. α΄ ἤλᾰσα. Ἐπ. ἔλᾰσα. Ἰλ. Ε. 80, [[ἔλασσα]] Σ. 564, Ἰων. γ΄ ἑν. ἐλάσασκεν Β. 119: - πρκμ. ἐλήλᾰκα (ἀπ-, ἐξ-) Ξεν., Ἀριστοφ.: ὑπερσ. ἐληλάκειν (ἐξ-) Ἡρόδ. - Μέσ., ἴδε κατωτ. Ι. 3: μέλλ. ἐλάσομαι Ἀρρ. Ἀν. 3. 30, (ἀλλ’ ἐπὶ παθ. σημασ., Χρησμ. Σιβυλλ. 1. 385): - ἀόρ. ἠλασάμην Ἰλ. Λ. 682, [[σπάνιος]] παρ’ Ἀττ., ὡς ἐν Πλάτ. Γοργ. 484B· - συγκεκομμ. γ΄ ἑν. ἤλσατο Ἴβυκ. 48· Ἐπ. ἐλάσαιο, -αίατο, -ασσάμενος Ἰλ.: - Παθ. μέλλ. ἐλασθήσομαι (ἀπ-, ἐξ-) Διον Ἁλ.: - ἀόρ. ἠλάθην ᾰ Εὐρ. | |lstext='''ἐλαύνω''': Ἰων. παρατατ. ἐλαύνεσκον (ἀπ-) Ἡρόδ. 7. 119: - μέλλ. [[ἐλάσω]] ᾰ (ἐξ-) Ἱππ. 423. 14., 571. 3˙ Ἐπ. ἐλάσσω (παρ-, συν-) Ὁμ.˙ Ἀττ. ἐλῶ, ᾷς, ᾷ, ἀπαρέμφ. ἐλᾶν, οὕτω καὶ Ἡρόδ. 1. 207, κτλ., οὕτω δὲ καὶ παρ’ Ὁμ. ἐν τῷ ἀναλελυμένῳ τύπῳ ἐλόω, Ἰλ. Ν. 315, Ὀδ. Η. 319˙ ἀπαρ. [[ἐλάαν]] (ἂν καὶ τοῦτο [[εἶναι]] [[ὡσαύτως]] ἀπαρ. ἐνεστ., ἴδε κατωτ.), Ἰλ. Ρ. 496, Ὀδ. Ε. 290: - ἀόρ. α΄ ἤλᾰσα. Ἐπ. ἔλᾰσα. Ἰλ. Ε. 80, [[ἔλασσα]] Σ. 564, Ἰων. γ΄ ἑν. ἐλάσασκεν Β. 119: - πρκμ. ἐλήλᾰκα (ἀπ-, ἐξ-) Ξεν., Ἀριστοφ.: ὑπερσ. ἐληλάκειν (ἐξ-) Ἡρόδ. - Μέσ., ἴδε κατωτ. Ι. 3: μέλλ. ἐλάσομαι Ἀρρ. Ἀν. 3. 30, (ἀλλ’ ἐπὶ παθ. σημασ., Χρησμ. Σιβυλλ. 1. 385): - ἀόρ. ἠλασάμην Ἰλ. Λ. 682, [[σπάνιος]] παρ’ Ἀττ., ὡς ἐν Πλάτ. Γοργ. 484B· - συγκεκομμ. γ΄ ἑν. ἤλσατο Ἴβυκ. 48· Ἐπ. ἐλάσαιο, -αίατο, -ασσάμενος Ἰλ.: - Παθ. μέλλ. ἐλασθήσομαι (ἀπ-, ἐξ-) Διον Ἁλ.: - ἀόρ. ἠλάθην ᾰ Εὐρ. Ἡρακλ. 430, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 4· μεταγεν. ἠλάσθην Ἀνθ. Π. 7. 278, Διόδ. 20. 51, κτλ. (παρ’ Ἡροδ. τὰ χειρόγραφα ποικίλλουσι μεταξὺ τῶν δύο τύπων, ἴδε ἀπ-, ἐξελαύνω): - πρκμ. ἐλήλαμαι Ὀδ. Η. 113, Ἡρόδ., Ἀττ.: ἐλήλασμαι Ἱππ. 697, καὶ μεταγεν.: ὑπερσυντ. [[ἠλήλατο]] Ἰλ. Ε. 400· ποιητ. [[ὡσαύτως]] ἐλήλατο Δ. 135· γ΄ πληθ. ἠλήλαντο Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 143, [[ὡσαύτως]] ἐληλέδατ’ (κατὰ Βεκκ., κοινῶς ἐληλάδατ’) Ὀδ. Η. 86. - Ὁ ἐνεστ. [[ἐλάω]] [[εἶναι]] [[σπάνιος]] καὶ σχεδὸν παρὰ ποιηταῖς μόνον, Πινδ. Ι. 5 (4). 48, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 330, Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 819, Ἀποσπ. 779, Κάνθαρος ἐν «Μηδείᾳ» 4, [[ὡσαύτως]] ἐν Ξεν. Ἑλλ. 2. 4, 32· ἀλλ’ ἀπαρ. [[ἐλάαν]] ὡς Ἐπ.· ἀπαρ. ἐνεστ. [[εἶναι]] συχνὸν παρ’ Ὁμ., ἴδε κατωτ. Ι. 2: παρατ. γ΄ πληθ. ἔλων Ὀδ. Δ. 2, γ΄ ἑν. ἔλαεν Ἀπολλ. Ρόδ. Γ. 872· σύνθετον ἐν τῷ ἀπέλα Ξεν. Κύρ. 8. 3, 32· ἀλλὰ τὸ ἀπήλαον ἐν Ἀριστοφ. Λυσ. 1001 [[εἶναι]] πιθ. [[σφάλμα]] ἀντὶ -ήλααν, Δωρ. ἀντὶ -ήλασαν (ὡς ὅρμαον ἀντὶ -ησον, 1247). (Ἡ √ΕΛ [[εἶναι]] [[ἴσως]] συγγενὴς τῇ Σανσκριτ. ar-, iy-ar-mi, κινεῖν, ἐλαύνειν, ἴδε Κουρτ. ἀριθ. 529, 661). Ριζικὴ [[σημασία]]: βάλλω εἰς κίνησιν, [[κάμνω]] τι νὰ κινηθῆ πρὸς τὰ ἐμπρός, ἰδίως ἐπὶ τοῦ ἐλαύνειν ποίμνια, Ὅμ.· εἰς εὐρὺ [[σπέος]] ἤλασε μῆλα Ὀδ. Ι. 237· κακοὺς δ’ ἐς μέσσον ἔλασσεν Ἰλ. Δ. 299· [[ὡσαύτως]] μεταχειρίζεται τὸν μέσ. ἀόρ. ἠλασάμην, μετ’ ἐνεργ. σημασ., Κ. 537, Λ. 682: - [[συχνάκις]] ἐπὶ ἵππων, ἁρμάτων, πλοίων, ὁδηγῶ, [[ἐλαύνω]], ἐλ.... ἅρμα καὶ ἵππους Ψ. 334· ἐς τὴν ἀγορὴν τὸ [[ζεῦγος]] Ἡρόδ. 1. 59· [[ὡσαύτως]], ἐλ. ἵππον ἱππεύειν ὁ αὐτ. 4. 64. κ. ἀλλ.· κέλητας καὶ ἅρματα ἐλ. ὁ αὐτ. 7. 86· ὦκα νῆα παρὲξ [[ἐλάαν]], [[ταχέως]] διὰ τῆς κωπηλασίας νὰ περάσῃ τὸ [[πλοῖον]] [[μακρόθεν]], Ὀδ. Μ. 109, κτλ.· οὕτω, στρατὸν ἐλ. Πινδ. Ο. 10 (11). 79, Ἡρόδ. 1. 176., 4. 91, κτλ. Ἡ [[χρῆσις]] αὕτη κατέστη οὕτω κοινή, [[ὥστε]], [[β]]) ἡ αἰτιατ. παρελείφθη, ὡς μετὰ τοῦ ἄγω, καὶ τὸ [[ῥῆμα]] κατέστη ἀμετ., πορεύομαι ἐφ’ ἁμάξης, μάστιξεν δ’ [[ἐλάαν]] ἐνν. ἵππους, τοὺς ἐκτύπησε διὰ τῆς μάστιγος [[ὅπως]] ἐλάσωσιν, Ἰλ. Ε. 366, κτλ., πρβλ. Σοφ. Ἠλ. 734, 739· βῆ δ’ [[ἐλάαν]] ἐπὶ κύματα, «ὥρμησε δὲ ἐλαύνειν κατὰ τῶν κυμάτων» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Ν. 27· νύκτα διὰ δνοφερὴν [[ἐλάαν]], ἐλαύνειν ἐν τῷ σκότει τῆς νυκτός, Ὀδ. Ο. 50· ἐς τὸ ἄστυ ἐλ., εἰσέρχεσθαι ἐφ’ ἁμάξης εἰς τὴν πόλιν, Ἡρόδ. 1. 4. 60, πρβλ. 99, κτλ.· ἐπὶ ζευγέων ἐλ. ὁ αὐτ. 1. 199· - [[ἱππεύω]], ὁ αὐτ. 7. 88, Ξεν. Ἱππαρχ. 3, 9, κτλ.· ἐλῶν ἐς Θρηΐκην, πορευόμενος εἰς..., Ἡρόδ. 9. 89, κτλ.· -κωπηλατῶ, [[μάλα]] σφοδρῶς [[ἐλάαν]] Ὀδ. Μ. 124· παρὲξ τὴν νῆσον ἐλαύνειν, διὰ κωπηλασίας παρέρχεσθαι τὴν νῆσον, [[αὐτόθι]] 276· ἐλαύνοντες, οἱ κωπηλατοῦντες, οἱ ἐρέται, 13. 22. γ) ἐπὶ ταύτης τῆς ἀμεταβάτου σημασ. λαμβάνει [[ἐνίοτε]] αἰτιατ., γαλήνην ἐλαύνειν, [[πλεῖν]] ἐν γαλήνῃ, ἢ κατ’ Εὐστάθ. «γαληνῶς», Ὀδ. Η. 319· οὕτω, τὰ δ’ ἕσπερα νῶτ’ ἐλαύνει Εὐρ. Ἠλ. 731· (ἀλλὰ πόντον ἐλάταις ἐλαύνειν, ἴδε κατωτ. ΙΙ. 1)· οὕτω καὶ, ἐλαύνειν δρόμον, τρέχειν δρόμον, Ἀριστοφ. Νεφ. 28. δ) Παθ., νῆα ἐλαυνομένην, πλέουσαν διὰ κωπηλασίας, ἀνιοῦσαν, Ὀδ. Ν. 155· τὰ κατάντη ἐλαύνεσθαι, ἐπὶ ἵππων, ἱππεύεσθαι εἰς μέρη κατάντη, κατηφορικά, Ξεν. Ἱππαρχ. 8. 3. 2) [[ἀπάγω]], ὡς τὸ [[ἀπελαύνω]], Λατ. abigere, παρ’ Ὁμήρ. ἀείποτε ἐπὶ κλοπιμαίων κτηνῶν, [[βοῦς]] Ὀδ. Μ. 353· ἵππους Ἰλ. Ε. 236· ἐλ. ὅ τι δύναιντο Ξεν. Ἑλλ. 4. 8, 18· - [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, Ὀδ. Δ. 637., Υ. 51· ῥύσι’ ἐλαυνόμενος, «[[ἀντίποινα]] καὶ [[οἷον]] ἀνθαρπάγματα ἁρπάζων» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Λ. 674, κτλ. 3) [[ἀποδιώκω]], ἐλ. τινὰ ἐκ δήμου Ἰλ. Ζ. 158· ἄνδρας ἀπ’ Οἰνώνας Πινδ. Ν. 5. 29· καὶ συχν. παρὰ Τραγ., ἐλ. τινὰ γῆς Εὐρ. Μήδ. 70· ἐλάσῃ [[μύσος]] Αἰσχύλ. Χο. 967 ([[ἔνθα]] νῦν γράφεται: κλύσῃ), [[μίασμα]] … ἠλάθη Εὐμ. 283· ἅγος ἐλ. = ἁγηλατέω Θουκ. 1. 126· ἐλ. ληστὰς Ἀριστοφ. Ἀχ. 1188, κτλ.: - γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνομαι Αἰσχύλ. Πρ. 682. 4) [[φέρω]] εἰς τὸ ἔσχατον [[σημεῖον]], οἵ μιν [[ἅδην]] [[ἐλόωσι]]... πολέμοιο, «πολέμου κορεσθῆναι ποιήσουσιν» (Σχόλ.), Ἰλ. Ν. 315· ἔτι μέν μίν φημι [[ἅδην]] [[ἐλάαν]] κακότητος, «[[ἤγουν]] [[λέγω]] κατακόρως αὐτὸν κακῶσαι» Εὐστ., Ὀδ. Ε. 290· - ἀκολούθως [[συχνάκις]] παρὰ τοῖς Ἀττ. [[καταπιέζω]], [[προσβάλλω]], [[καταδιώκω]], ἐλ. λοιμὸς πόλιν Σοφ. Ο. Τ. 28, κτλ.· σὺ δ’ ἀπειλεῖς πᾶσιν, ἐλαύνεις πάντας Δημ. 559. 3· λύπῃ... ἐλήλαται κακῇ, [[εἶναι]] κατατεθλιμμένος ἐκ θλιβερᾶς λύπης, Σοφ. Αἴ. 275, Εὐρ. Ἀνδρ. 31· ὑπ’ ἀνάγκης καὶ οἴστρου Πλάτ. Φαῖδρ. 240D· ἐλαυνομένην καὶ ὑβριζομένην Δημ. 241, ἐν τέλει· ἴδε τὸ [[ῥῆμα]] [[περιωθέω]]. 5) = [[βινέω]], ὡς τὸ Λατ. agito, subagito, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 39, πρβλ. Πλάτ. Κωμ. ἐν «Ἀδώνιδι» 1. 6) ἀμεταβ. ἐν φράσεσιν οἷαι αἱ ἑξῆς: ἐς τοσοῦτον ἤλασαν, [[μέχρι]] τούτου τοῦ σημείου προεχώρησαν, Ἡρόδ. 5. 50· ἐς πᾶσαν κακότητα ὁ αὐτ. 2. 124· εἰς κόρον ἐλαύνειν, ὠθεῖν τὰ πράγματα εἰς [[σημεῖον]] τοιοῦτον [[ὥστε]] νὰ ἐπέλθῃ [[κόρος]], [[ἀηδία]], Τυρταῖος 8. 10, πρβλ. σημασ. 2: - [[ἐντεῦθεν]], [[προβαίνω]], προχωρῶ, [[ἐγγὺς]] μανιῶν Εὐρ. Ἡρακλ. 904· ἔξω τοῦ φρονεῖν ὁ αὐτ. Βάκχ. 853· [[πρόσω]] ἐλ. τινός, προχωρεῖν ἔν τινι πράγματι, Πλάτ. Εὐθύφρων 4B, Γοργ. 486A, Ξεν. Κύρ. 1. 6, 39· ἴδε ἀνωτ. σημασ. 5. ΙΙ. πλήττω, ἐλάτῃσιν πόντον ἐλαύνοντες, πρβλ. Λατ. remis impellere, Ἰλ. Η. 6· κιθάραν Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 351. 2) πλήττω δι’ ἀγχεμάχου ὅπλου, ἀλλ’ [[οὐδέποτε]] [[μακρόθεν]], τὸν σκήπτρῳ ἐλάσασκεν Ἰλ. Β. 199· ξίφει ἤλασε κόρσην Ε. 584· [[κόρυθος]] φάλον ἤλασεν Ν. 614· πρβλ. [[εἴλω]] Ι· - μετὰ διπλῆς αἰτιατ., τὸν μὲν [[μεταδρομάδην]] ἔλασ’ ὦμον, τὸν ἐκτύπησε..., Ἰλ. Ε. 80: -Παθ., μετ’ αἰτ., [[νῶτον]] ὄπισθ’ αἰχμῇ δουρὸς ἐληλαμένος Τυρταῖος 8. 20: - χθόνα δ’ ἤλασε παντὶ μετώπῳ, ἐκτύπησε τὴν γῆν μὲ ὅλον τὸ μέτωπόν του, ἐπὶ πίπτοντος ἀνθρώπου, Ὀδ. Χ. 94· - [[ὡσαύτως]] μετὰ συστοίχ. αἰτ., προξενῶ, [[κάμνω]], οὐλήν, τὴν ποτέ με σῦς ἤλασε λευκῷ ὀδόντι Φ. 219· καί, ὀδόντας ἐλ., ἐκκρούειν, ἐκβάλλειν, Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 785. 3) κτυπῶ τι [[ἐπάνω]] εἰς [[ἄλλο]], πρὸς γῆν ἐλ. κάρη Ὀδ. Ρ. 237· ἐπὶ ὅπλων, διαπερῶ, [[διαπρὸ]] δὲ χαλκὸν ἔλασσεν Χ. 295· [[δόρυ]] διὰ στήθεσφιν ἔλασσε Ἰλ. Ε. 57, πρβλ. Υ. 269· καὶ ἐν τῷ παθ., [[διέρχομαι]], Δ. 135, Ν. 595· ἐμπήγομαι, ὁϊστὸς ὤμῳ ἔνι στιβαρῷ [[ἠλήλατο]] Ε. 400, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 616E. ΙΙΙ. ἐπὶ πολλῶν μεταφορ. σημασιῶν. 1) κτυπῶ διὰ σφύρας, σφυρηλατῶ, Λατ. ducere, σφυρηλατῶ [[μέταλλον]], ἀσπίδα. ἣν ἄρα χαλκεὺς ἤλασεν Ἰλ. Μ. 296· [[πέντε]] πτύχας ἤλασε, [[πέντε]] ἐλάσματα (τῆς ἀσπίδος) ἐσφυρηλάτησε, Υ. 270· περὶ δ’ [[ἕρκος]] ἔλασσε κασσιτέρου, ἔκαμε [[πέριξ]] φραγμὸν ἐκ σφυρηλάτου κασσιτέρου (μετὰ ὑπαινιγμοῦ καὶ τῆς σημ. 2), Σ. 564· εὐνὴ ἐληλαμένη χρυσοῦ, [[κλίνη]] ἐξ ἐσφυρηλατημένου χρυσοῦ, Μίμνερμ. 6· [[σίδηρος]] ἐληλ. Πλουτ. Κάμιλλ. 31. 2) [[ὀρύσσω]], [[σκάπτω]], ὡς τὸ Λατ. ducere murum, ἀμφὶ δὲ τάφρον ἤλασαν, «ἔσκαψαν, ὤρυξαν» (Σχόλ.), «τάφρον ἐξέτειναν» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Η. 450· ἀμφὶ δὲ [[τεῖχος]] ἔλασσε πόλει, περιέβαλε τὴν πόλιν διὰ τείχους, Ὀδ. Ζ. 9· σταυροὺς δ’ ἐκτὸς ἔλασσε Ξ. 11· τοῖχοι ἐληλέδατ’ Η. 86· συχνὸν παρ’ Ἡροδ., ὡς, [[τεῖχος]] ἐς τὸν ποταμὸν τοὺς ἀγκῶνας ἐλήλαται, αἱ τοῦ τείχους γωνίαι ἐξικνοῦνται [[μέχρι]] τοῦ ποταμοῦ, 1. 180, πρβλ. 185, 191· ἐληλαμέναι πέρι πύργον, περιεληλαμέναι πύργον, τοῦτ’ ἔστι, περὶ ἃς [[πύργος]] ἐλήλαται, «τείχεσι κεκυκλωμέναι» (Σχόλ.), Αἰσχύλ. Πέρσ. 871· - [[οὕτως]], ὄγμον [[ἐλαύνω]], προχωρῶ θερίζων ἐπὶ τῆς αὐλακώδους γραμμῆς ληΐου, Ἰλ. Λ. 68· ἐλ. αὔλακα Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 441· ὄρχον ἀμπελίδος ἐλ., [[φυτεύω]] ἀμπέλους [[στοιχηδόν]], Ἀριστοφ. Ἀχ. 995: [[ἐντεῦθεν]], [[καθόλου]], [[φυτεύω]], [[παράγω]], ἐλᾷ δὲ καὶ τέσσαρας ἀρετὰς ὁ μακρὸς αἰὼν Πινδ. Ν. 3. 130. 3) κολῳὸν ἐλαύνειν, ἐπιτείνειν τὸν θόρυβον, τὴν λογομαχίαν, Ἰλ. Α. 575. 4) ἐξ ὄσσων ἐς γαῖαν ἐλαύνειν δάκρυ, ἐκχέειν, Εὐρ. Ἱκ. 96. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
|auten=inf. [[ἐλάᾶν]], ipf. [[ἔλων]], fut. [[ἐλόωσι]], aor. ἤλασσε, ἔλασσε, iter. [[ἐλάσασκε]], [[pass]]. plup. [[ἠλήλατο]], [[ἐλήλατο]], 3 pl. [[ἐληλάδατο]] or ἐληλέ(δ)[[ατο]]: [[drive]], [[impel]], [[strike]], [[mid]]., [[for]] [[oneself]], Od. 4.637, Il. 10.537, etc.; freq. of ‘[[rowing]]’ a [[vessel]], [[with]] and [[without]] [[νῆα]], Od. 13.22, [[pass]]. Od. 13.155; so of [[driving]] horses, [[without]] obj. expressed, Il. 5.264 ; μάστῖξεν δ' [[ἐλάᾶν]], Od. 3.484; [[hence]] [[apparently]] [[often]] intrans., πόντον ἐλαύνοντες, Il. 7.6, Ν 2, Od. 7.319; of ‘[[driving]] [[away]]’ [[cattle]], horses, etc., Il. 1.154; in the [[sense]] [[strike]] the [[verb]] occurs [[often]], | |auten=inf. [[ἐλάᾶν]], ipf. [[ἔλων]], fut. [[ἐλόωσι]], aor. ἤλασσε, ἔλασσε, iter. [[ἐλάσασκε]], [[pass]]. plup. [[ἠλήλατο]], [[ἐλήλατο]], 3 pl. [[ἐληλάδατο]] or ἐληλέ(δ)[[ατο]]: [[drive]], [[impel]], [[strike]], [[mid]]., [[for]] [[oneself]], Od. 4.637, Il. 10.537, etc.; freq. of ‘[[rowing]]’ a [[vessel]], [[with]] and [[without]] [[νῆα]], Od. 13.22, [[pass]]. Od. 13.155; so of [[driving]] horses, [[without]] obj. expressed, Il. 5.264; μάστῖξεν δ' [[ἐλάᾶν]], Od. 3.484; [[hence]] [[apparently]] [[often]] intrans., πόντον ἐλαύνοντες, Il. 7.6, Ν 2, Od. 7.319; of ‘[[driving]] [[away]]’ [[cattle]], horses, etc., Il. 1.154; in the [[sense]] [[strike]] the [[verb]] occurs [[often]], especially of ‘forging,’ Il. 12.296; of ‘[[drawing]],’ or ‘laying [[out]]’ a [[fence]] or [[wall]], or a [[swath]] in [[reaping]], [[ἕρκος]], [[τεῖχος]], τάφρον, Il. 7.450, Il. 9.349, Il. 18.564; σταυρούς, Od. 14.11; χάλκεοι τοῖχοι [[ἐληλέδατο]], ‘were extended,’ Od. 7.86; ὄγμον, Il. 11.68; metaph., of ‘persecuting,’ Od. 5.290; [[being]] ‘[[racked]]’ [[with]] [[pain]], Il. 16.518; ‘[[raising]]’ a [[din]], Il. 1.575. | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[ἐλαύνω]], [[ἐλάω]] (ἐλαύνεις, -ει, [[ἐλᾷ]]; ἔλα impv.; ἐλαύνων, -όντεσσιν: impf. ἤλαυν(ε) aor. ἤλᾰσε, ἔλᾰσε(ν), ἤλασαν.) <br /> <b>1</b> [[drive]] <br /> <b>a</b> abs. (sc. [[ἅρμα]]) βασιλεὺς δ, [[ἐπεὶ]] πετραέσσας ἐλαύνων ἵκετ' ἐκ Πυθῶνος ἅπαντας ἐν οἴκῳ [[εἴρετο]] (O. 6.48) περὶ δωδέκατον δρόμον ἐλαυνόντεσσιν (O. 6.76) λτ;γτ;άνθον ἤπειγεν καὶ ἐς Ἴστρον ἐλαύνων (O. 8.47) ἔλα [[νῦν]] μοι [[πεδόθεν]] (sc. [[ἅρμα]], ὦ [[Μοῖσα]]) (I. 5.38) ]ἐλαύνεις ἀνἀμβροτ[ (Pae. 3.16) <br /> <b>b</b> [[lead]], [[drive]] c. acc. ἷκεν δὲ Μιδέαθεν στρατὸν ἐλαύνων (O. 10.66) ὀρθὰς δαὔλακας ἐντανύσαις ἤλαυν (sc. βόας) (P. 4.228) βόας ἀπριάτας ἔλασεν fr. 169. 8.<br /> <b>c</b> [[drive]], [[plunge]] ἐφορμαθεὶς δ' ἄῤ ἄκοντι θοῷ, ἤλασε Λυγκέος ἐν πλευραῖσι χαλκόν (N. 10.70) <br /> <b>d</b> [[drive]] [[out]], [[banish]] καὶ [[τίς]] ἄνδρας ἀλκίμους [[δαίμων]] ἀπΟἰνώνας ἔλασεν; (N. 5.16) <br /> <b>e</b> met.<br /> <b>I</b> [[bring]] [[ἐλᾷ]] δὲ καὶ τέσσαρας ἀρετὰς ὁ θνατὸς [[αἰών]] (contra Fraenkel on Agam. 701) (N. 3.74) ἐλαύνεις τι νεώτερον ἢ [[πάρος]]; (Pae. 9.6)<br /> <b>b</b> [[drive]] [[ἄλλοτε]] δ' [[ἀλλοῖος]] [[οὖρος]] πάντας ἀνθρώπους ἐπαίσσων ἐλαύνει (I. 4.6) <br /> <b>2</b> [[strike]] ἄκοντι Φράστωρ ἔλασε σκοπόν (O. 10.71) [[ἵνα]] [[κρεῶν]] νιν (= Νεοπτόλεμον) [[ὕπερ]] μάχας ἔλασεν ἀντιτυχόντ' ἀνὴρ μαχαίρᾳ (N. 7.42) <br /> <b>3</b> fragg. ]ήλασαν ἐννύχιον κρυφα[ (Pae. 18.10) ]ελαυν[ P. Oxy. 2442. fr. 20 <λαοὺς ἐλάσαντες> (supp. Arnim) (Pae. 2.62) | |sltr=[[ἐλαύνω]], [[ἐλάω]] (ἐλαύνεις, -ει, [[ἐλᾷ]]; ἔλα impv.; ἐλαύνων, -όντεσσιν: impf. ἤλαυν(ε) aor. ἤλᾰσε, ἔλᾰσε(ν), ἤλασαν.) <br /> <b>1</b> [[drive]] <br /> <b>a</b> abs. (''[[sc.]]'' [[ἅρμα]]) βασιλεὺς δ, [[ἐπεὶ]] πετραέσσας ἐλαύνων ἵκετ' ἐκ Πυθῶνος ἅπαντας ἐν οἴκῳ [[εἴρετο]] (O. 6.48) περὶ δωδέκατον δρόμον ἐλαυνόντεσσιν (O. 6.76) λτ;γτ;άνθον ἤπειγεν καὶ ἐς Ἴστρον ἐλαύνων (O. 8.47) ἔλα [[νῦν]] μοι [[πεδόθεν]] (''[[sc.]]'' [[ἅρμα]], ὦ [[Μοῖσα]]) (I. 5.38) ]ἐλαύνεις ἀνἀμβροτ[ (Pae. 3.16) <br /> <b>b</b> [[lead]], [[drive]] c. acc. ἷκεν δὲ Μιδέαθεν στρατὸν ἐλαύνων (O. 10.66) ὀρθὰς δαὔλακας ἐντανύσαις ἤλαυν (''[[sc.]]'' βόας) (P. 4.228) βόας ἀπριάτας ἔλασεν fr. 169. 8.<br /> <b>c</b> [[drive]], [[plunge]] ἐφορμαθεὶς δ' ἄῤ ἄκοντι θοῷ, ἤλασε Λυγκέος ἐν πλευραῖσι χαλκόν (N. 10.70) <br /> <b>d</b> [[drive]] [[out]], [[banish]] καὶ [[τίς]] ἄνδρας ἀλκίμους [[δαίμων]] ἀπΟἰνώνας ἔλασεν; (N. 5.16) <br /> <b>e</b> [[met]].<br /> <b>I</b> [[bring]] [[ἐλᾷ]] δὲ καὶ τέσσαρας ἀρετὰς ὁ θνατὸς [[αἰών]] (contra Fraenkel on Agam. 701) (N. 3.74) ἐλαύνεις τι νεώτερον ἢ [[πάρος]]; (Pae. 9.6)<br /> <b>b</b> [[drive]] [[ἄλλοτε]] δ' [[ἀλλοῖος]] [[οὖρος]] πάντας ἀνθρώπους ἐπαίσσων ἐλαύνει (I. 4.6) <br /> <b>2</b> [[strike]] ἄκοντι Φράστωρ ἔλασε σκοπόν (O. 10.71) [[ἵνα]] [[κρεῶν]] νιν (= Νεοπτόλεμον) [[ὕπερ]] μάχας ἔλασεν ἀντιτυχόντ' ἀνὴρ μαχαίρᾳ (N. 7.42) <br /> <b>3</b> fragg. ]ήλασαν ἐννύχιον κρυφα[ (Pae. 18.10) ]ελαυν[ P. Oxy. 2442. fr. 20 <λαοὺς ἐλάσαντες> (supp. Arnim) (Pae. 2.62) | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
Line 32: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(ΑΜ [[ἐλαύνω]])<br /><b>1.</b> [[κινώ]], [[οδηγώ]], [[κατευθύνω]]<br /><b>2.</b> (για ιππέα) [[κατευθύνω]] το [[άλογο]] ή τα άλογα του άρματος<br /><b>3.</b> επιτίθεμαι<br /><b>4.</b> [[κωπηλατώ]]<br /><b>5.</b> [[διώχνω]], [[απομακρύνω]] βιαίως<br /><b>6.</b> (για μέταλλα) [[σφυρηλατώ]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[συλλαμβάνω]]<br /><b>2.</b> [[ανακοινώνω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για πεζούς) [[προχωρώ]]<br /><b>2.</b> [[πλέω]]<br /><b>3.</b> (για κλεμμένα ζώα) [[οδηγώ]] [[μακριά]]<br /><b>4.</b> (από την [[εικόνα]] της κωπηλασίας) [[βινώ]], [[γαμώ]]<br /><b>5.</b> [[χτυπώ]] [[κάτι]] [[πάνω]] σε [[κάτι]] [[άλλο]]<br /><b>6.</b> [[χτυπώ]], [[τραυματίζω]] με το όπλο<br /><b>7.</b> [[τρυπώ]], [[διαπερνώ]] [[πέρα]] [[πέρα]]<br /><b>8.</b> [[σκάβω]]<br /><b>9.</b> [[φυτεύω]] σε σειρές, σε πρασιές<br /><b>10.</b> (για [[τείχος]], [[οικοδομή]]) [[ανεγείρω]] [[γύρω]] από έναν χώρο<br /><b>11.</b> [[διεγείρω]]<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> «ἐς | |mltxt=(ΑΜ [[ἐλαύνω]])<br /><b>1.</b> [[κινώ]], [[οδηγώ]], [[κατευθύνω]]<br /><b>2.</b> (για ιππέα) [[κατευθύνω]] το [[άλογο]] ή τα άλογα του άρματος<br /><b>3.</b> επιτίθεμαι<br /><b>4.</b> [[κωπηλατώ]]<br /><b>5.</b> [[διώχνω]], [[απομακρύνω]] βιαίως<br /><b>6.</b> (για μέταλλα) [[σφυρηλατώ]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[συλλαμβάνω]]<br /><b>2.</b> [[ανακοινώνω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για πεζούς) [[προχωρώ]]<br /><b>2.</b> [[πλέω]]<br /><b>3.</b> (για κλεμμένα ζώα) [[οδηγώ]] [[μακριά]]<br /><b>4.</b> (από την [[εικόνα]] της κωπηλασίας) [[βινώ]], [[γαμώ]]<br /><b>5.</b> [[χτυπώ]] [[κάτι]] [[πάνω]] σε [[κάτι]] [[άλλο]]<br /><b>6.</b> [[χτυπώ]], [[τραυματίζω]] με το όπλο<br /><b>7.</b> [[τρυπώ]], [[διαπερνώ]] [[πέρα]] [[πέρα]]<br /><b>8.</b> [[σκάβω]]<br /><b>9.</b> [[φυτεύω]] σε σειρές, σε πρασιές<br /><b>10.</b> (για [[τείχος]], [[οικοδομή]]) [[ανεγείρω]] [[γύρω]] από έναν χώρο<br /><b>11.</b> [[διεγείρω]]<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> «ἐς τοσοῦτον ἤλασαν» — έφτασαν σε αυτό το [[σημείο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Υπετέθη αρχική ΙΕ [[ρίζα]] <i>el</i><i>ә</i> «[[σπρώχνω]], [[παρακινώ]], κινούμαι, [[πηγαίνω]]», στην οποία ανάγονται ο μέλλ. <i>ελώ</i>, ο αόρ. <i>ήλασα</i>, οι παθ. αόρ. <i>ηλάθην</i>, <i>ηλάσθην</i>, ο παρακμ. <i>ελήλακα</i> [[αλλά]] και το εφετικό [[ελασείω]], [[καθώς]] και ο [[σπάνιος]] ενεστώτας <i>ελάω</i>, ενώ ο [[εύχρηστος]] [[παράλληλος]] [[ενεστωτικός]] τ. [[ελαύνω]] [[είναι]] πιθ. μετονοματικό παράγωγο από υποθετικό τ. <i>ελα</i>-<i>υν</i>-<i>ος</i> <span style="color: red;"><</span> <i>ελα</i>-<i>Fαρ</i>, από το θ. του <i>ελά</i>-<i>ω</i> ([[πρβλ]]. <i>αλε</i>-<i>Faρ</i>, <i>αλέ</i>(<i>F</i>)<i>ατα</i>: [[αλέω]]). Με την [[ίδια]] αρχική ΙΕ [[ρίζα]] συνδέονται πιθ. οι λέξεις [[ιάλλω]], <i>ήλθον</i> και <i>ελεύσομαι</i>, που λειτουργούν αντίστοιχα ως αόρ. και μέλλ. του [[έρχομαι]] [[καθώς]] και τα λατ. <i>alacer</i> «[[εύθυμος]], γρήγορος», <i>ambulo</i> «[[βαδίζω]]», <i>exsul</i> «[[φυγάς]]», <i>proelium</i> «[[κίνδυνος]], [[μάχη]]» και το αρμ. <i>eli</i> «ανέβηκα, βγήκα». Το [[ελαύνω]], με αρχική [[σημασία]] «[[σπρώχνω]], [[οδηγώ]]», κατέληξε να σημαίνει και «[[εποχούμαι]]» [[αλλά]] και «[[σφυροκοπώ]]» ([[πρβλ]]. [[χαλκήλατος]], [[χρυσήλατος]] [[αλλά]] και [[σφυρηλατημένος]]). Εύχρηστος στην νέα Ελληνική [[είναι]] ο τ. <i>έλα</i>, αρχ. προστακτική του <i>ελάω</i>, που λειτουργεί ως προστακτική του [[έρχομαι]]. Τέλος, η γαλλ. λ. <i>elastique</i>, [[τεχνικός]] όρος, ανάγεται στον αρχ. ελλ. τ. <i>ελαστός</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <i>έλασις</i>, [[έλασμα]], [[ελατήρ]], [[ελάτης]], [[ελατός]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[ελασία]], [[ελασμός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[απελαύνω]], [[εισελαύνω]], [[επελαύνω]], [[παρελαύνω]], [[προελαύνω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αντελαύνω]], [[διελαύνω]], [[ενελαύνω]], [[εξελαύνω]], [[κατελαύνω]], [[μετελαύνω]], [[περιελαύνω]], [[προσελαύνω]], [[συνελαύνω]], [[υπελαύνω]], [[υπερελαύνω]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἐλαύνω:''' ([[ἐλάω]], βλ. αυτ.), μέλ. ἐλάσσω [ᾰ], Επικ. <i>ἐλάσσω</i> και <i>ἐλόω</i>, Αττ. [[ἐλῶ]], αόρ. | |lsmtext='''ἐλαύνω:''' ([[ἐλάω]], βλ. αυτ.), μέλ. ἐλάσσω [ᾰ], Επικ. <i>ἐλάσσω</i> και <i>ἐλόω</i>, Αττ. [[ἐλῶ]], αόρ. αʹ <i>ἤλᾰσα</i>, Επικ. <i>ἔλᾰσα</i> και [[ἔλασσα]], Ιων. γʹ ενικ. <i>ἐλάσασκεν</i>· παρακ. <i>ἐλήλᾰκα</i>, υπερσ. <i>ἐληλάκειν</i> — Παθ., αόρ. αʹ [[ἠλάθην]] [ᾰ], μεταγεν. <i>ἠλάσθην</i>, παρακ. <i>ἐλήλαμαι</i>· γʹ ενικ. υπερσ. [[ἠλήλατο]], Επικ. <i>ἐλήλατο</i>· γʹ πληθ. [[ἠλήλαντο]], Επικ. <i>ἐληλέδατ'</i>.<br /><b class="num">I. 1.</b> Ριζική [[σημασία]], [[θέτω]] σε [[κίνηση]], κάνω [[κάτι]] να κινηθεί προς τα [[μπρος]], [[κινώ]], [[σπρώχνω]], [[οδηγώ]], λέγεται για την [[καθοδήγηση]] κοπαδιών, σε Όμηρ.· ομοίως στον Μέσ. αόρ. <i>ἠλασάμην</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[συχνά]] λέγεται για άρματα, [[οδηγώ]] προς τα [[μπρος]], στο ίδ., σε Ηρόδ.· επίσης, <i>ἐλ. ἵππον</i>, τον [[ιππεύω]], στον ίδ.· ἐλ. [[νῆα]], [[οδηγώ]] το [[καράβι]] [[μπροστά]] κωπηλατώντας, σε Ομήρ. Οδ.· <b>α)</b> με αυτή τη [[σημασία]] η αιτ. παραλείφθηκε και το [[ρήμα]] έγινε αμτβ., βρίσκομαι σε [[άρμα]], το [[οδηγώ]], μάστιξεν δ' [[ἐλάαν]] (ενν. <i>ἵππους</i>), τους χτύπησε με το [[μαστίγιο]] για να ξεκινήσουν, σε Ομήρ. Ιλ.· βῆ δ' [[ἐλάαν]] ἐπὶ κύματα, προχώρησε με [[ορμή]] αντίθετα στα κύματα, στο ίδ.· διὰ [[νύκτα]] [[ἐλάαν]], προχωρά, ταξιδεύει κατά τη [[διάρκεια]] της νύχτας, σε Ομήρ. Οδ.· [[ιππεύω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· [[προελαύνω]], στον ίδ.· [[κωπηλατώ]], σε Ομήρ. Οδ. <b>β)</b> με αυτή την αμτβ. [[σημασία]] συνοδεύεται [[ενίοτε]] από αιτ. τόπου, <i>γαλήνην ἐλαύνειν</i>, να πλέεις σε γαλήνια, ήρεμη [[θάλασσα]], δηλ. στην επιφάνειά της, στο ίδ.· <i>ἐλαύνειν δρόμον</i>, να τρέχεις σε αγώνα δρόμου, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[οδηγώ]] [[μακριά]], όπως το [[ἀπελαύνω]], λέγεται για κλεμμένα ζώα, σε Όμηρ., Ξεν.· ομοίως και σε Μέσ., σε Όμηρ.<br /><b class="num">3.</b> [[διώχνω]], [[εκτοπίζω]], [[εκβάλλω]], σε Ομήρ. Ιλ., Τραγ.<br /><b class="num">4.</b> [[οδηγώ]], [[φέρνω]] σε έσχατο [[σημείο]], [[οδηγώ]] στα [[άκρα]], ἄδην [[ἐλόωσι]] πολέμοιο, θα τον βασανίσουν [[μέχρι]] να κορεσθεί από τον πόλεμο, σε Ομήρ. Ιλ.· ἄδην [[ἐλάαν]] κακότητος, θα τον καταδιώξουν [[μέχρι]] το [[σημείο]] που είναι αναγκαίο, σε Ομήρ. Οδ.· [[έπειτα]] σε Αττ., [[καταδιώκω]], [[κατατρέχω]], [[προσβάλλω]], επιτίθεμαι, [[βασανίζω]], [[καταπιέζω]], σε Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> αμτβ. σε εκφράσεις όπως, <i>ἐς τοσοῦτον ἤλασαν</i>, το προχώρησαν [[μέχρι]] [[αυτού]] του σημείου, (όπου πρέπει να συμπληρωθεί το [[πρᾶγμα]]), σε Ηρόδ.· απ' όπου, [[προβαίνω]], [[προχωρώ]], [[επέρχομαι]], σε Ευρ., Πλάτ. <b>II.1</b> [[πλήττω]], [[χτυπώ]], <i>ἐλάτῃσιν πόντον ἐλαύνοντες</i>, πρβλ. Λατ. remis impellere, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[πλήττω]] με όπλο, [[αλλά]] όχι με [[βλήμα]], στο ίδ.· με [[διπλή]] αιτ., <i>τὸνμὲν ἔλασ' ὦμον</i>, τον χτύπησε, τον έπληξε, τον τραυμάτισε, τον πλήγωσε πάνω στον ώμο, στο ίδ.· <i>χθόνα ἤλασε μετώπῳ</i>, χτύπησε στο [[έδαφος]] με το μέτωπό του, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">3.</b> [[διαπερνώ]], [[δόρυ]] διὰ [[στήθεσφιν]] ἔλασσε, σε Ομήρ. Ιλ.· και σε Παθ., [[διέρχομαι]], διαπερνιέμαι, στο ίδ.<br /><b class="num">III.</b> με μεταφ. σημασίες:<br /><b class="num">1.</b> [[χτυπώ]] με [[σφυρί]], [[σφυροκοπώ]], [[σφυρηλατώ]], Λατ. ducere, [[σφυρηλατώ]] [[μέταλλο]], σε Ομήρ. Ιλ.· περὶ δ' [[ἕρκος]] ἔλασσε κασσιτέρου, κατασκεύασε [[τριγύρω]] ένα φράχτη από σφυρηλατημένο κασσίτερο, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[τραβώ]] [[γραμμή]] τείχους ή τάφρου, Λατ. ducere murum, σε Όμηρ. κ.λπ.· [[τεῖχος]] ἐς τὸν ποταμὸν τοὺς ἀγκῶνας ἐλήλαται, οι γωνίες του τείχους φθάνουν [[μέχρι]] τον ποταμό, σε Ηρόδ.· <i>ὄγμον ἐλαύνειν</i>, [[δημιουργώ]] [[αυλακιά]] ή χωματοσήκωμα στο [[θέρισμα]] ή στο [[δρεπάνισμα]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὄρχον ἀμπελίδος ἐλ</i>., [[τραβώ]], [[δημιουργώ]] [[σειρά]] από αμπέλια, δηλ. τα [[φυτεύω]] στη [[σειρά]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> <i>κολῳὸν ἐλαύνειν</i>, [[παρατείνω]] τον καυγά, τη [[λογομαχία]], [[διαπληκτίζομαι]], [[καβγαδίζω]], σε Ομήρ. Ιλ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[drive]], [[push]], [[beat out (metal)]], intr. [[drive]], [[ride]] (on the meaning in the Epos cf. Trümpy Fachausdrücke 95f., 115f.);<br />Other forms: also [[ἐλάω]] in inf. [[ἐλάαν]], ptc. [[ἐλάων]], impf. [[ἔλων]] (Hom.), ipv. [[ἔλα]] (Pi.), [[ἐλάτω]], <b class="b3">-άντω</b>, <b class="b3">-άσθω</b> (Dor. inscr.) etc. (further Schwyzer 681f.), aor. <b class="b3">ἐλάσ(σ)αι</b>, <b class="b3">-ασθαι</b>, fut. [[ἐλάω]], perf. med. [[ἐλήλαμαι]] (Il.), <b class="b3">-ασμαι</b> (Hp. usw.), act. [[ἐλήλακα]] (Hdt.), aor. pass. <b class="b3">ἐλα(σ)θῆναι</b> (Hdt.)<br />Compounds: often with prefix: <b class="b3">ἀπ-</b>, <b class="b3">δι-</b>, <b class="b3">εἰσ-</b>, <b class="b3">ἐξ-</b>, <b class="b3">ἐπ-</b>, <b class="b3">περι-</b>, <b class="b3">προσ-</b> [[etc]].<br />Derivatives: Nomina actionis: [[ἔλασις]] [[march (of an army)]], [[ride]], [[expulsion etc.]] (Ion.-Att.), often of the prefixed verbs: <b class="b3">δι-</b>, <b class="b3">ἐξ-</b>, <b class="b3">ἐπ-</b>, <b class="b3">περι-έλασις</b> etc. (see Holt Les noms d'action en <b class="b3">-σις</b>, s. index); rare [[ἐλασία]] [[ride]], [[march]] (X.) with <b class="b3">ἀπ-</b>, <b class="b3">ἐξ-</b>, <b class="b3">ἐπ-ελασία</b> (hell.), after <b class="b3">βο-ηλασία</b> etc. (from <b class="b3">βο-ηλατέω</b>, <b class="b3">-άτης</b>), cf. Schwyzer 468f., Chantr. Form. 83f.; [[ἔλασμα]] [[chased metal]], [[tin]], [[probe]] (Ph. Bel., Gal.) with [[ἐλασμάτιον]] (Delos IIa, Dsc.); [[ἐλασμός]] = [[ἔλασμα]], [[ἔλασις]] (Aristeas); [[ἔλατρον]] [[flat cake]] (Miletos Va), vgl. [[ἐλατήρ]]. Nom. agentis: [[ἐλατήρ]] [[driver]] (Il.) with [[ἐλατήριος]] [[driving off]] (A. Ch. 968 [lyr.]), normally [[carrying away]], [[purging]], n. [[purgative]] (Hp.; s. Andre Les ét. class. 24, 41); [[ἐλατήρ]] [[flat cake]] (Com.); [[ἐλάτης]] [[driver]] (E. Fr. 773, 28 [lyr.]) from [[βοηλάτης]] (with [[βοηλατέω]], <b class="b3">-σία</b>, s. above), [[ἱππηλάτης]], Fraenkel Nom. ag. 2, 31f.; [[ἐλάστωρ]] <b class="b2">id.</b> (App. Anth. 3, 175); [[ἐλαστής]] <b class="b2">id.</b> (EM); <b class="b3">ἐλατρεύς ὁ τρίτην πύρωσιν ἔχων τοῦ σιδήρου παρὰ τοῖς μεταλλεῦσιν</b> H.; see Boßhardt Die Nomina auf <b class="b3">-ευς</b> 82f.; also as PN (θ 111); s. Boßhardt 120. Verbal adj.: [[ἐλατός]] [[malleable]], [[beaten]] (Arist.), <b class="b3">ἐξ-ήλατος</b> [[beaten]] (Μ 295; several compounds like <b class="b3">ἱππ-ήλατος</b>, <b class="b3">θε-ήλατος</b> (Ion.-Att.); [[ἐλαστός]] <b class="b2">id.</b> (pap.). - Desiderat. [[ἐλασείω]] (Luc.), iterative preterite [[ἐλάσασκεν]] (Β 199). - On [[ἐλασᾶς]] and [[Ελάστερος]] s. vv.<br />Origin: IE [Indo-European] [36] <b class="b2">*h₁elh₂-</b> [[drive]], [[move]]<br />Etymology: Basis is <b class="b3">ἐλα-</b> < <b class="b2">*h₁elh₂-</b>; [[ἐλαύνω]] from a verbal noun <b class="b3">*ἐλα-Ϝαρ</b>, <b class="b3">ἐλα-υν-</b> (to <b class="b3">ἐλά-ω</b> like <b class="b3">*ἀλε-Ϝαρ</b>, <b class="b3">ἀλέ-(Ϝ)ατα</b> to [[ἀλέω]], s. v.). A sec. formation is [[ἐλαστρέω]] (s. [[Ἐλάστερος]] s. v). - No certain cognate. (Arm. [[eɫanim]] [[become]] is improbable. Arm. [[elanem]] [[go out]], [[up]] belongs to the verbs in [[-anem]] = gr. <b class="b3">-άνω</b>). For the Celtic [[nā-]]present OIr. [[ad-ellaim]] [[go to]], [[visit]] could belong to [[πίλναμαι]]. Other Celtic forms have (<b class="b2">p)el-</b>. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[ἐλάω]]<br /><b class="num">I.</b> Radic. [[sense]] : to [[drive]], [[drive]] on, set in [[motion]], of [[driving]] flocks, Hom.; so aor. mid. ἠλασάμην Il.: often of chariots, to [[drive]], Il., Hdt.; also, ἐλ. ἵππον to [[ride]] it, Hdt.; ἐλ. νῆα to row it, Od.:—in [[this]] [[sense]] the acc. was omitted, and the Verb became intr., to go in a [[chariot]], to [[drive]], μάστιξεν δ' [[ἐλάαν]] (sc. ἵππους) he whipped them on, Il.; βῆ δ' [[ἐλάαν]] ἐπὶ κύματα he [[drove]] on [[over]] the waves, Il.; διὰ νύκτα [[ἐλάαν]] to [[travel]] the [[night]] [[through]], Od.; — to [[ride]], Hdt., etc.; to [[march]], Hdt.; to row, Od.<br />b. in [[this]] intr. [[sense]], it [[sometimes]] took an acc. loci, γαλήνην ἐλαύνειν to [[sail]] the [[calm]] sea, i. e. [[over]] it, Hdt.; ἐλαύνειν δρόμον to run a [[course]], Ar.<br /><b class="num">2.</b> to [[drive]] [[away]], like [[ἀπελαύνω]], of [[stolen]] [[cattle]], Hom., Xen.: —so in Mid., Hom.<br /><b class="num">3.</b> to [[drive]] [[away]], [[expel]], Il., Trag.<br /><b class="num">4.</b> to [[drive]] to extremities, ἄδην [[ἐλόωσι]] πολέμοιο [[will]] [[harass]] him [[till]] he has had [[enough]] of war, Il.; ἄδην [[ἐλάαν]] κακότητος shall [[persecute]] him [[till]] he has had [[enough]], Od.:—then in | |mdlsjtxt=[[ἐλάω]]<br /><b class="num">I.</b> Radic. [[sense]]: to [[drive]], [[drive]] on, set in [[motion]], of [[driving]] flocks, Hom.; so aor. mid. ἠλασάμην Il.: often of chariots, to [[drive]], Il., Hdt.; also, ἐλ. ἵππον to [[ride]] it, Hdt.; ἐλ. νῆα to row it, Od.:—in [[this]] [[sense]] the acc. was omitted, and the Verb became intr., to go in a [[chariot]], to [[drive]], μάστιξεν δ' [[ἐλάαν]] (''[[sc.]]'' ἵππους) he whipped them on, Il.; βῆ δ' [[ἐλάαν]] ἐπὶ κύματα he [[drove]] on [[over]] the waves, Il.; διὰ νύκτα [[ἐλάαν]] to [[travel]] the [[night]] [[through]], Od.; — to [[ride]], Hdt., etc.; to [[march]], Hdt.; to row, Od.<br />b. in [[this]] intr. [[sense]], it [[sometimes]] took an acc. loci, γαλήνην ἐλαύνειν to [[sail]] the [[calm]] sea, i. e. [[over]] it, Hdt.; ἐλαύνειν δρόμον to run a [[course]], Ar.<br /><b class="num">2.</b> to [[drive]] [[away]], like [[ἀπελαύνω]], of [[stolen]] [[cattle]], Hom., Xen.: —so in Mid., Hom.<br /><b class="num">3.</b> to [[drive]] [[away]], [[expel]], Il., Trag.<br /><b class="num">4.</b> to [[drive]] to extremities, ἄδην [[ἐλόωσι]] πολέμοιο [[will]] [[harass]] him [[till]] he has had [[enough]] of war, Il.; ἄδην [[ἐλάαν]] κακότητος shall [[persecute]] him [[till]] he has had [[enough]], Od.:—then in Attic to [[persecute]], [[attack]], [[harass]], Soph., etc.<br /><b class="num">5.</b> intr. in expressions like ἐς τοσοῦτον ἤλασαν, they [[drove]] it so far ([[where]] [[πρᾶγμα]] must be supplied), Hdt.:—[[hence]], to [[push]] on, go on, Eur., Plat.<br /><b class="num">II.</b> to [[strike]], ἐλάτηισιν πόντον ἐλαύνοντες, cf. Lat. remis impellere, Il.<br /><b class="num">2.</b> to [[strike]] with a [[weapon]], but [[never]] with a [[missile]], Il.:— c. dupl. acc., τὸν μὲν ἔλασ' ὦμον him he struck on the [[shoulder]], Il.; χθόνα ἤλασε μετώπωι struck [[earth]] with his [[forehead]], Od.<br /><b class="num">3.</b> to [[drive]] or [[thrust]] [[through]], [[δόρυ]] διὰ [[στήθεσφιν]] ἔλασσε Il.; and in Pass. to go [[through]], Il.<br /><b class="num">III.</b> in metaph. senses:<br /><b class="num">1.</b> to [[beat]] with a [[hammer]], Lat. ducere, to [[beat]] out [[metal]], Il.; περὶ δ' [[ἕρκος]] ἔλασσε κασσιτέρου [[around]] he made a [[fence]] of [[beaten]] tin, Il.<br /><b class="num">2.</b> to [[draw]] a [[line]] of [[wall]] or a [[trench]], Lat. ducere murum, Hom., etc.; [[τεῖχος]] ἐς τὸν ποταμὸν τοὺς ἀγκῶνας ἐλήλαται the [[wall]] has its angles carried [[down]] to the [[river]], Hdt.; ὄγμον ἐλαύνειν to [[work]] one's way [[down]] a [[ridge]] or [[swathe]] in [[reaping]] or mowing, Il.; ὄρχον ἀμπελίδος ἐλ. to [[draw]] a [[line]] of vines, i. e. [[plant]] them in [[line]], Ar.<br /><b class="num">3.</b> κολωιὸν ἐλαύνειν to [[prolong]] the [[brawl]], Il. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἐλαύνω''': {elaúnō}<br />'''Forms''': vereinzelt [[ἐλάω]] im Inf. [[ἐλάαν]], Ptz. ἐλάων, Impf. [[ἔλων]] (Hom.), Ipv. ἔλα (Pi. u. a.), ἐλάτω, -άντω, -άσθω (dor. Inschr.) usw. (zur näheren Beurteilung Schwyzer 681f. m. Lit.), Aor. ἐλάσ(σ)αι, -ασθαι, Fut. [[ἐλάω]], Perf. Med. ἐλήλαμαι (seit Il.), -ασμαι (Hp. usw.), Akt. [[ἐλήλακα]] (Hdt., att.), Aor. Pass. ἐλα(σ)θῆναι (Hdt., att., hell.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[treiben]], [[stoßen]], [[schmieden]], intr. [[fahren]], [[reiten]], [[ziehen]] (zur Bedeutung im Epos vgl. Trümpy Fachausdrücke 95f., 115f.);<br />'''Composita''' : oft mit Präfix: ἀπ-, δι-, εἰσ-, ἐξ-, ἐπ-, περι-, προσ- usw.<br />'''Derivative''': Ableitungen. Nomina actionis: 1. [[ἔλασις]] [[Zug]], [[Heerzug]], [[Ritt]], [[Vertreibung]] (ion. att.), oft zu den präfigierten Verba mit verschiedenen Sinnfärbungen: δι-, ἐξ-, ἐπ-, [[περιέλασις]] usw. (Einzelheiten bei Holt Les noms | |ftr='''ἐλαύνω''': {elaúnō}<br />'''Forms''': vereinzelt [[ἐλάω]] im Inf. [[ἐλάαν]], Ptz. ἐλάων, Impf. [[ἔλων]] (Hom.), Ipv. ἔλα (Pi. u. a.), ἐλάτω, -άντω, -άσθω (dor. Inschr.) usw. (zur näheren Beurteilung Schwyzer 681f. m. Lit.), Aor. ἐλάσ(σ)αι, -ασθαι, Fut. [[ἐλάω]], Perf. Med. ἐλήλαμαι (seit Il.), -ασμαι (Hp. usw.), Akt. [[ἐλήλακα]] (Hdt., att.), Aor. Pass. ἐλα(σ)θῆναι (Hdt., att., hell.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[treiben]], [[stoßen]], [[schmieden]], intr. [[fahren]], [[reiten]], [[ziehen]] (zur Bedeutung im Epos vgl. Trümpy Fachausdrücke 95f., 115f.);<br />'''Composita''': oft mit Präfix: ἀπ-, δι-, εἰσ-, ἐξ-, ἐπ-, περι-, προσ- usw.<br />'''Derivative''': Ableitungen. Nomina actionis: 1. [[ἔλασις]] [[Zug]], [[Heerzug]], [[Ritt]], [[Vertreibung]] (ion. att.), oft zu den präfigierten Verba mit verschiedenen Sinnfärbungen: δι-, ἐξ-, ἐπ-, [[περιέλασις]] usw. (Einzelheiten bei Holt Les noms d'action en -σις, s. Index); 2. vereinzelt [[ἐλασία]] [[Ritt]], [[Marsch]] (X. u. a.) mit ἀπ-, ἐξ-, [[ἐπελασία]] (hell. u. spät), nach [[βοηλασία]] usw. (von [[βοηλατέω]], -άτης), vgl. Schwyzer 468f., Chantraine Formation 83f.; 3. [[ἔλασμα]] [[getriebenes Metall]], [[Blech]], [[Sonde]] (Ph. ''Bel''., Gal. u. a.) mit [[ἐλασμάτιον]] (Delos II<sup>a</sup>, Dsk. u. a.); 4. [[ἐλασμός]] = [[ἔλασμα]], [[ἔλασις]] (Aristeas u. a.); 5. [[ἔλατρον]] [[flacher Kuchen]] (Miletos V<sup>a</sup> u. a.), vgl. B. [[ἐλατήρ]]. Nom. agentis: 6. A. [[ἐλατήρ]] [[Treiber]], [[Wagenlenker]] (Il. usw.) mit [[ἐλατήριος]] [[vertreibend]] (A. ''Ch''. 968 [lyr.]), gewöhnlich [[abführend]], [[purgierend]], n. [[Purgativ]] (Hp. usw.; vgl. Andre Les ét. class. 24, 41); B. [[ἐλατήρ]] [[flacher Kuchen]] (Kom.); 7. [[ἐλάτης]] [[Treiber]] (E. ''Fr''. 773, 28 [lyr.] u. a.) aus [[βοηλάτης]] (mit [[βοηλατέω]], -σία, vgl. oben), [[ἱππηλάτης]] u. a. Zusammenbildungen herausgelöst, Fraenkel Nom. ag. 2, 31f.; 8. [[ἐλάστωρ]] ib. (''App''. ''Anth''. 3, 175); 9. [[ἐλαστής]] ib. (''EM''); 10. [[ἐλατρεύς]]· ὁ τρίτην πύρωσιν ἔχων τοῦ σιδήρου παρὰ τοῖς μεταλλεῦσιν H.; zur Erklärung Boßhardt Die Nomina auf -ευς 82f.; auch als EN (θ 111); vgl. Boßhardt 120. Verbaladj.: [[ἐλατός]] [[geschmeidig]], [[getrieben]] (Arist. usw.), [[ἐξήλατος]] [[getrieben]] (Μ 295; mehrere Zusammenbildungen wie [[ἱππήλατος]], [[θεήλατος]] (ep. ion., att.); [[ἐλαστός]] ib. (Pap.). — Desiderativum [[ἐλασείω]] (Luk.), Iterativpräteritum ἐλάσασκεν (Β 199). — Zu [[ἐλασᾶς]] und Ἐλάστερος s. bes.<br />'''Etymology''': Sämtliche Formen gehen als primäre Bildungen auf ein zweisilbiges ἐλα- zurück mit Ausnahme von [[ἐλαύνω]], das als denominatives Jotpräsens ein Verbalnomen *ἐλαϝαρ, ἐλαυν- voraussetzt (zu [[ἐλάω]] wie *ἀλεϝαρ, ἀλέ-(ϝ)ατα zu [[ἀλέω]], s. d.), s. Benveniste Origines 112; ein Adjektiv *ἐλαΰς läßt sich schwerlich mit Schwyzer 521 A. 4 aus [[ἐλαύτατον]]· δεινότατον H. präsumieren. Eine andere Sekundärbildung ist [[ἐλαστρέω]], das mit Ἐλάστερος zusammenhängt, s. d. — Eine sichere Entsprechung des zweisilbigen [[ἐλάω]] ist nirgends zu belegen. Arm. ''eɫanim'' [[werden]] mit dem eigenartigen und offenbar alten Aorist ''eɫē'' (aus *''eɫe''-''y'') hat, von der abweichenden Bedeutung abgesehen, auch wegen des velaren ''ɫ'', das eine Konsonantengruppe ''ln'' oder ''ls'' voraussetzt, auszuscheiden. Arm. ''elanem'' [[ausgehen]], [[hinaufsteigen]] mit dem Aorisz ''el''-''i'' gehört zu den Präsentia auf -''anem'' (= gr. -άνω) und kann also schwerlich mit dem zweisilbigen [[ἐλάω]] direkt zusammenhängen. Für das keltische ''nā''-Präsens air. ''ad''-''ellaim'' [[hinzugehen]], [[besuchen]], ''do''-''ellaim'' [[devio]], [[declino]] ist auch Anknüpfung an [[πίλναμαι]] stark zu erwägen. Die übrigen zahlreichen aus dem Keltischen herangezogenen Formen gehen alle von (''p'')''el''- aus. So muß man sich jedenfalls auf ein gemeinsames ''el''- beschränken, das außer in den schon angeführten armenischen und keltischen Wörtern mit wechselndem Erfolg auch anderswo gesucht worden ist, s. [[ἰάλλω]], [[ἐλεύσομαι]] und W.-Hofmann s. ''alacer'', ''ambulō'', ''exsul'', ''proelium''; außerdem WP. 1, 155f., Pok. 306f.; daselbst auch reichliche Literaturangaben. Vgl. auch zu [[ἄγω]]. — Kretschmer Glotta 12, 201; 13, 137 erwägt interjektivischen Ursprung. (''lá'', ''lá''); vgl. dazu Fraenkel IF 59, 164f.<br />'''Page''' 1,482-483 | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
|sngr='''原文音譯''':™laÚnw 誒老挪<br />'''詞類次數''':動詞(5)<br />'''原文字根''':驅使<br />'''字義溯源''':推*,趕,催迫,催逼,划槳,搖櫓<br />'''同源字''':1) ([[ἀπελαύνω]])革退 2) ([[ἐλαύνω]])推,催迫 3) ([[συναλλάσσω]] / [[συνελαύνω]])共同驅使<br />'''出現次數''':總共(5);可(1);路(1);約(1);雅(1);彼後(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 催逼的(1) 彼後2:17;<br />2) 催逼(1) 雅3:4;<br />3) 他們搖著櫓行(1) 約6:19;<br />4) 趕(1) 路8:29;<br />5) 搖櫓(1) 可6:48 | |sngr='''原文音譯''':™laÚnw 誒老挪<br />'''詞類次數''':動詞(5)<br />'''原文字根''':驅使<br />'''字義溯源''':推*,趕,催迫,催逼,划槳,搖櫓<br />'''同源字''':1) ([[ἀπελαύνω]])革退 2) ([[ἐλαύνω]])推,催迫 3) ([[συναλλάσσω]] / [[συνελαύνω]])共同驅使<br />'''出現次數''':總共(5);可(1);路(1);約(1);雅(1);彼後(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 催逼的(1) 彼後2:17;<br />2) 催逼(1) 雅3:4;<br />3) 他們搖著櫓行(1) 約6:19;<br />4) 趕(1) 路8:29;<br />5) 搖櫓(1) 可6:48 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[βάζω]] κάτι σέ κίνηση, ὁδηγῶ, προχωρῶ πάνω σ' ἁμάξι, [[καταδιώκω]]). Ἀπό ἀρχική ρίζα ελ- ἤ καλύτερα λαϝ → λαυμέ ε προθεματικό. Θέμα: ελακαί ἐλαυμέ τό [[πρόσφυμα]] νυ → ἐλα-νύ-ω καί μέ ἀντιμετάθεση τῶν γραμμάτων ν καί υ → [[ἐλαύνω]]. Ὁ μέλλοντας ἐλά-σ-ω → μέ [[ἀποβολή]] τοῦ σ ἀνάμεσα σέ δύο φωνήεντα καί συναίρεση [[ἐλάω]] -ῶ. Ὁ παρακείμενος παίρνει ἀττικό ἀναδιπλασιασμό ἐλ-έλα-κα → [[ἐλήλακα]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[ἔλασις]] (=[[ἐξορία]], [[ἐκστρατεία]]), [[ἀπέλασις]], [[προέλασις]], [[ἔλασμα]], [[ἐλατέον]], [[ἐλατήρ]] (=αὐτός πού διώχνει), [[ἐλάτης]], [[ἐλάτειρα]] (θηλ. τοῦ [[ἐλατήρ]]), [[ἐλατήριος]], ἐλατήριον (ἐνν. [[φάρμακον]]=καθαρτικό), [[ἐλασείω]] (=[[θέλω]] νά ἱππεύσω), [[ἐλατός]], [[βοηλάτης]], [[ἁρματηλάτης]], [[ὀνηλάτης]] (=πού ὁδηγεῖ γαϊδούρια), [[διφρηλάτης]], [[ἀπελάτης]] (=[[ζωοκλέφτης]]), [[ἁμαξηλάτης]], [[κωπηλάτης]], [[ἰχνηλάτης]], [[στρατηλάτης]], [[εὐήλατος]] (=αὐτός ὅπου μπορεῖ κανείς εὔκολα νά ἱππεύει), [[νεήλατος]] (=[[καινούργιος]]), [[σφυρήλατος]], [[ἐξήλατος]], [[θεήλατος]], [[ζευγηλάτης]], [[ἱππηλάτης]], [[ξενηλασία]], [[τροχήλατος]], (νεοελλ. παρέλαση, βοϊδολάτης, ἐλαστικός, ποδήλατο). | |||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=[[recorrer]] como acción de la divinidad ἅγιος, ἅγιος ὁ βασιλεὺς τοῦ αἰῶνος, ... ὁ ἐλάσας ὁδὸν ἐν τοῖς πτεροῖς τῶν ἀνέμων <b class="b3">Santo, Santo, el Rey del universo, el que recorre camino sobre las alas de los vientos</b> C 13 8 | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[abigere]]'', to [[drive away]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.126.2/ 1.126.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.126.2/ 1.126.2],<br><i>similiter Ibid. bis. et</i> <i>similarly in the same place twice. And</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.127.1/ 1.127.1]. 128, [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.126.2/ 1.126.2],<br><i>item</i> <i>likewise</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.135.1/ 1.135.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.13.1/ 2.13.1],<br><i>Absol.</i> <i>absolutely</i> ''[[remigare]]'', to [[row back]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.49.3/ 3.49.3],<br>''[[iter facere]]'', to [[march]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.108.3/ 8.108.3], [<i>vulgo</i> <i>commonly</i> τοὺς ἴωνας]. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[drive]]=== | |||
Arabic: سَاقَ; Armenian: քշել; Belarusian: гнаць, ганяць; Bulgarian: гоня, карам; Chinese Cantonese: 趕; Mandarin: 驅趕, 驱赶, 趕; Czech: hnát; Dutch: [[samendrijven]], [[drijven]]; Finnish: ajaa, paimentaa; French: [[conduire]], [[guider]]; Galician: afalar; German: [[treiben]]; Alemannic German: triibe; Gothic: 𐌳𐍂𐌴𐌹𐌱𐌰𐌽; Ancient Greek: [[ἐλαύνω]]; Hungarian: hajt, terel; Irish: bagair; Italian: [[condurre]]; Japanese: 追う; Khmer: បរ; Korean: 몰다; Latin: [[pello]]; Lithuanian: varyti; Macedonian: гони; Manx: imman; Maori: whiu, ā; Old Church Slavonic Cyrillic: гънати; Old East Slavic: гънати; Old English: crūdan; Old Frisian: drīva; Old Saxon: drivan, driƀan, ledian; Persian: راندن; Polish: gnać; Portuguese: [[tocar]], [[tanger]]; Romanian: mâna; Russian: [[гнать]], [[гонять]]; Serbo-Croatian Cyrillic: го̀нити; Roman: gòniti; Slovak: hnať; Slovene: goniti; Sorbian Lower Sorbian: gnaś; Upper Sorbian: hnać; Spanish: [[conducir]]; Swedish: driva, valla; Thai: ต้อน, จิก, ผลัก; Tocharian B: äk-; Turkish: sürmek; Ukrainian: гнати, ганяти | |||
===[[row]]=== | |||
Arabic: جَذَّفَ; Asturian: remar; Bashkir: ишеү; Belarusian: грэ́бці, веслава́ць; Bulgarian: греба́; Catalan: remar; Chinese Mandarin: 划, 划船; Czech: veslovat; Danish: ro; Dutch: roeien; Estonian: aerutama; Faroese: rógva; Finnish: soutaa; French: ramer; Galician: remar, vogar; German: [[rudern]]; Greek: [[κωπηλατώ]], [[κάνω κουπί]], [[τραβάω κουπί]], [[τραβώ κουπί]], [[λάμνω]], [[λαμνοκοπώ]]; Ancient Greek: [[ἐρέσσω]], [[ἐρέττω]], [[ἐλαύνω]], [[κωπηλατέω]]; Hindi: खेना; Icelandic: róa, paddla; Italian: remare; Japanese: 漕ぐ; Kabuverdianu: rema; Khmer: អុំទូក; Korean: 젓다; Latin: [[remigo]]; Macedonian: весла; Maltese: qadef; Norwegian Bokmål: ro; Nynorsk: ro; Occitan: remar; Old Church Slavonic Cyrillic: грети; Polish: wiosłować; Portuguese: remar; Russian: грести́; Scottish Gaelic: iomair; Serbo-Croatian Cyrillic: вѐслати; Roman: vèslati; Shan: ၽၢႆး; Slovak: veslovať; Slovene: veslati; Spanish: remar, bogar; Swedish: ro; Telugu: తెడ్డు వేయుట; Thai: พาย, แจว; Ukrainian: гребти́, веслува́ти; Uzbek: eshmoq; Vietnamese: chèo | |||
===[[forge]]=== | |||
Belarusian: каваць; Bulgarian: кова, изковавам; Catalan: forjar, fargar; Chinese Mandarin: 鍛造, 锻造, 鑄造; Czech: kout; Danish: smede; Dutch: [[smeden]]; Esperanto: forĝi; Finnish: takoa, työstää, vasaroida; French: [[forger]]; Galician: forxar, traballar; Georgian: გამოჭედვა, ჭედვა; German: [[schmieden]], [[warmformen]], [[formen]], [[ausschmieden]]; Gothic: 𐌲𐌰𐍃𐌼𐌹𐌸𐍉𐌽; Greek: [[σφυρηλατώ]]; Ido: forjar; Italian: [[forgiare]], [[formare]]; Latgalian: kaļt, kausteit; Latin: [[incudo]]; Latvian: kalt; Macedonian: ковам; Manx: obbree; Norman: forgi; Norwegian Bokmål: smi; Nynorsk: smi; Occitan: hargar, fargar; Old Church Slavonic Cyrillic: ковати; Polish: kuć, wykuć; Portuguese: [[forjar]]; Punjabi: ਗਰਮ ਕਰਕੇ ਘੜਨਾ; Romanian: forja, făuri; Russian: [[ковать]]; Slovak: kovať, kuť; Slovene: kovati; Spanish: [[forjar]]; Swedish: smida; Tagalog: panday; Ukrainian: кувати; Volapük: smitön; Yiddish: שמידן | |||
===[[run]]=== | |||
Abkhaz: аҩра; Afar: erde; Ainu: ホユプ; Albanian: vrapoj; Arabic: رَكَضَ, جَرَى; Egyptian Arabic: جري; Hijazi Arabic: جري; Moroccan Arabic: جْرى; South Levantine Arabic: ركض; Armenian: վազել; Aromanian: fug, alag; Assamese: দৌৰা; Assyrian Neo-Aramaic: ܪܵܚܹܛ; Asturian: correr; Avar: рекеризе; Azerbaijani: yüyürmək; Bashkir: йүгереү; Basque: korrika egin, lasterka egin; Belarusian: бегаць, пабегаць, бегчы, пабегчы; Bengali: দৌড়ানো; Bikol Central: dalagan; Breton: redek; Bulgarian: бягам, тичам; Burmese: ပြေး; Catalan: córrer; Cebuano: dagan; Chechen: дада, ида; Cherokee: ᎠᏟ; Cheyenne: -ameméohe; Chinese Cantonese: [[走]], [[跑]]; Dungan: по; Eastern Min: 䟛; Gan: 跑; Hakka: 走; Hokkien: 走; Jin: 跑; Mandarin: [[跑]], [[奔跑]], [[走]]; Northern Min: 走; Wu: 奔, 跑; Xiang: 跑; Chuvash: чуп; Crimean Tatar: çapmaq, cuvurmaq; Czech: běhat, běžet; Dalmatian: cuar; Danish: løbe; Dutch: [[rennen]], [[lopen]]; Esperanto: kuri; Estonian: jooksma; Even: тут-; Evenki: тукса-; Ewe: ƒu du; Faroese: renna; Finnish: juosta; French: [[courir]]; Friulian: cori; Galician: correr; Georgian: სირბილი; German: [[rennen]], [[laufen]]; Alemannic German: lauffe; Gothic: 𐌸𐍂𐌰𐌲𐌾𐌰𐌽, 𐍂𐌹𐌽𐌽𐌰𐌽; Greek: [[τρέχω]]; Ancient Greek: [[ἁμιλλάομαι]], [[ἀνελίσσω]], [[ἀποπυτίζω]], [[ἀποτρέχω]], [[διαθεύω]], [[διαθέω]], [[δίεμαι]], [[δρέμω]], [[δρομάσσω]], [[δρομάω]], [[δρομέω]], [[ἐκθέω]], [[ἐλαύνω]], [[θείω]], [[θέω]], [[σεύω]], [[τρέχω]], [[τρωχάω]]; Guaraní: ñani; Gujarati: દોડવું; Haitian Creole: kouri; Hawaiian: holo; Hebrew: רָץ; Higaonon: pulaguy; Hindi: दौड़ना; Hungarian: fut, szalad; Icelandic: hlaupa; Ido: kurar, hastar; Indonesian: lari, berlari, menjalankan; Ingrian: joossa; Ingush: вада; Irish: rith; Italian: [[correre]]; Japanese: 走る; Javanese: mlayu; Kabyle: azzel; Kannada: ಓಡು; Kazakh: жүгіру; Khmer: រត់; Korean: 달리다, 뛰다; Kurdish Central Kurdish: ڕاکردن; Northern Kurdish: bezîn, revîn, bazdan; Kyrgyz: жүгүрүү; Lao: ແລ່ນ; Latgalian: skrīt; Latin: [[curro]]; Latvian: skriet; Lingala: pota, kopota; Lithuanian: bėgti; Lombard: cór; Luxembourgish: lafen, rennen; Macedonian: т́рча, истрча; Malay: berlari, lari; Malayalam: ഓടുക; Maltese: ġera; Manchu: ᡶᡝᡴᠰᡳᠮᠪᡳ; Manx: roie; Maori: horo, oma; Maranao: palalagoy; Mongolian Cyrillic: гүйх; Mongolian: ᠭᠦᠶᠦᠬᠦ; Nanai: туту-; Nepali: दगुर्नु, दौडनु; North Frisian: luup, laap; Northern Altai: чӱгӱрер; Northern Ohlone: othemhimah; Northern Norwegian Bokmål: løpe, springe; Occitan: córrer; Odia: ଦଉଡ଼ିବା,ଦୌଡ଼ିବା,ଧାଇଁବା,ନର୍ଦିବା,ନରର୍ଦ୍ଦିବା,ଘଟକିବା,ଧୁପିବା,ଭେଡ଼ିବା,ଧପଡ଼ିବା,ଧପାଲିବା,ଧବୁଡ଼ିବା; Old Church Slavonic Cyrillic: бѣгати, бѣжати; Glagolitic: ⰱⱑⰳⰰⱅⰹ, ⰱⱑⰶⰰⱅⰹ; Old East Slavic: бѣгати, бѣжати; Old English: rinnan; Old Javanese: layu; Oromo: fiiguu; Ossetian: згъорын; Ottoman Turkish: قوشمق, یلمك; Pashto: الاکول; Persian: دَویدَن; Polabian: bezăt; Polish: biegać, biec; Portuguese: [[correr]]; Punjabi: ਦੌੜਣਾ; Quechua: qurriy; Romanian: alerga, fugi; Romansch: currer, cuorer, curer, curir, correr, cuorrer; Russian: [[бегать]], [[побегать]], [[бежать]], [[побежать]]; Sanskrit: द्रवति, धावति; Sardinian: cúrrere, curri, cúrriri; Scots: rin; Scottish Gaelic: ruith; Serbo-Croatian Cyrillic: тр̀чати; Roman: tr̀čati; Sicilian: cùrriri; Sindhi: ڊڪڻ; Sinhalese: දුවනවා; Slovak: behať, bežať; Slovene: teči; Slovincian: bjêgac; Somali: ordid; Sorbian Lower Sorbian: běgaś, běžaś; Upper Sorbian: běhać, běžeć; Southern Altai: јӱгӱрер; Southern Spanish: correr, apeonar; Swahili: kukimbia; Swedish: springa, löpa; Tagalog: takbo, tumakbo; Tajik: давидан; Tamil: ஓடு; Tatar: йөгерергә; Tausug: dagan, dumagan; Telugu: పరుగెత్తు; Tetum: halai; Thai: วิ่ง; Turkish: koşmak; Turkmen: çapmak; Tuvan: маңнаар, чүгүрер; Ukrainian: бі́гати, бі́гти; Urdu: دَوڑْنا; Uyghur: يۈگۈرمەك; Uzbek: yugurmoq; Venetan: córar, córer, córare, corer; Vietnamese: chạy; Walloon: cori; Waray-Waray: dalagan, dagan; Welsh: rhedeg; Western Bukidnon Manobo: pelelaɣuy; Yagnobi: давак; Yiddish: לויפֿן | |||
}} | }} |