καθιδρύω: Difference between revisions

|Definition=causal of <b class="b3">καθέζομαι</b>, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[make to sit down]], Ὀδυσῆα καθίδρυε <span class="bibl">Od.20.257</span>; <b class="b3">μακάρων ἐς αἶαν σὸν καθιδρύσει βίον</b> <b class="b2">will carry</b> thee to the land of the Blest that thou mayst live there, <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1339</span>:—Pass., [[sit down]], [[settle]], <span class="bibl">Ar. <span class="title">Av.</span>45</span>; <b class="b3">ἐν πόλει, ἐν τῷ ὄρει</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>224d</span>, <span class="bibl">Th.4.46</span>; <b class="b3">κ. ἐς Ἀργώ</b> <b class="b2">take one's seat</b> in... <span class="bibl">Theoc.13.28</span>; <b class="b2">to be quartered</b>, of troops, <span class="bibl"><span class="title">PLond.</span>3.1313.11</span> (vi A.D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[establish]], [[place]], <b class="b3">ἐν τοῖς τιμιωτέροις τὸ τιμιώτερον</b> (sc. <b class="b3">τὴν καρδίαν</b>) καθίδρυκεν ἡ φύσις <span class="bibl">Arist.<span class="title">PA</span>665b20</span>; <b class="b3">ἐφ' ἑνὸς τόπου κ. τὴν ἱστορίαν</b> <b class="b2">to limit</b> it, <span class="bibl">D.H.<span class="title">Th.</span>6</span>:—Pass., <b class="b3">κ. ἐς τὴν ἑωυτῶν Χώρην</b> <b class="b2">to be restored, replaced</b>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Fract.</span>31</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Prorrh.</span>2.19</span>; <b class="b3">ἐν αἷς</b> [<b class="b3">ἱστορίαις</b>] καθιδρῦσθαι τὴν ἀλήθειαν ὑπολαμβάνομεν <span class="bibl">D.H.1.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[consecrate]], [[dedicate]], aor. 1 Med. καθιδρῡσάμην <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>1481</span>; -ῠσάμην <span class="title">IG</span>14.882 (Capua): pf. Pass. in act. sense, <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>318</span>:—Pass., Ποσειδῶνος τοῦ κατιδρυθέντος ὑπὸ… <span class="title">SIG</span>1020.5 (Halic., i B.C.); τεμένη -ύετο τῷ θεῷ <span class="bibl">Luc.<span class="title">Cal.</span>17</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> [[found]], γυμνάσιον <span class="bibl">LXX <span class="title">2 Ma.</span> 4.12</span>.</span>

{{ls

|lstext='''καθιδρύω''': μεταβατ. ἐνεργείας τοῦ [[καθέζομαι]], βάλλω τινὰ νὰ καθίσῃ, Ὀδυσῆα καθίδρυε Ὀδ. Υ. 257· μακάρων ἐς αἶαν σὸν καθιδρύσει βίον Εὐρ. Βάκχ. 1339. - Παθ., ἐγκαθιδρύομαι, κατοικῶ, τόπον ἀπράγμονα [[ὅποι]] καθιδρυθέντες διαγενοίμεθ’ ἄν Ἀριστοφ. Ὄρν. 45· καθιδρυμένος ἐν πόλει Πλάτ. Σοφιστ. 224D· κοίλαν δὲ καθιδρυθέντες ἐς [[Ἀργώ]], καθίσαντες, Θεόκρ. 13. 28. 2) θέτω, τοποθετῶ, ἐν τοῖς τιμιωτάτοις τὸ τιμιώτατον (δηλ. τὴν καρδίαν) καθίδρυκεν ἡ [[φύσις]] Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 3. 4, 6· [[περιορίζω]], ἐφ’ ἑνὸς τόπου κ. τὴν ἱστορίαν Διον. Ἁλ. π. Θουκ. 6. - Παθ., καθ. ἐς ἑαυτῶν χώραν Ἱππ. π. Ἀγμ. 773, πρβλ. Προρρ. 102F· ἐν αἷς ἱστορίαις τὴν ἀλήθειαν καθιδρῦσθαι ὑπολαμβάνομεν Διον. Ἁλ. 1. 1. 3) καθιερῶ, ἀφιερώνω, Εὐρ., [[ὅστις]] μεταχειρίζεται [[μέσον]] ἀόρ. α΄ (Ι. Τ. 1481), καὶ παθ. πρκμ. ἐπὶ ἐνεργητ. σημασ. (Κύκλ. 318), πρβλ. Ἀνθ. Π. παράρτ. 143. - Παθ., Ποσειδεῶνος τοῦ καθιδρυθέντος ὑπό… Συλλ. Ἐπιγρ. 2655. 5. 4) [[ἱδρύω]], [[κτίζω]], [[ἀνεγείρω]], [[γυμνάσιον]] Ἑβδ. (Β΄ Μακκ. Δ΄, 12).

{{bailly

|btext=<b>1</b> faire asseoir : τινα qqn;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> asseoir, établir, fixer;<br /><i><b>Moy.</b></i> καθιδρύομαι ériger, dédier, consacrer, acc..<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[ἱδρύω]].

|esgtx=[[estar establecido]], [[ estar asentado]]

|mltxt=(AM [[καθιδρύω]])<br />[[θεμελιώνω]], [[χτίζω]], [[ανεγείρω]], [[ιδρύω]] («ὑπ' αὐτὴν τὴν ἀκρόπολιν [[γυμνάσιον]] καθίδρυσε», ΠΔ)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[καθιερώνω]], [[θεσπίζω]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>παθ.</b> <i>καθιδρύομαι</i><br />[[κατοικώ]], εγκαθίσταμαι [[κάπου]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[βάζω]] κάποιον να καθίσει, [[καθίζω]] κάποιον («[[Τηλέμαχος]] δ' Ὀδυσῆα καθίδρυε», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[εγκαθιστώ]] («μακάρων ἐς αἶαν σὸν καθιδρύσει βίον», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> [[τοποθετώ]], [[βάζω]] («ἐν τοῑς τιμιωτέροις τὸ τιμιώτερον [ενν. <i>την [[καρδιά]]] καθίδρυκεν ἡ [[φύσις]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>4.</b> [[εντοπίζω]], [[περιορίζω]] («ἐφ' ἑνὸς τόπου [[καθιδρύω]] τὴν ἱστορίαν», Διον. Αλ.)<br /><b>5.</b> [[καθιερώνω]], [[αφιερώνω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κατ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> [[ἱδρύω]].

|lsmtext='''καθιδρύω:''' μέλ. -ύσω [ῡ], Ενεργ. του [[καθέζομαι]]·<br /><b class="num">1.</b> [[βάζω]] κάποιον να καθίσει, σε Ομήρ. Οδ., Ευρ. — Παθ., [[κατοικώ]], εγκαθίσταμαι, σε Αριστοφ.· κ. ἐς [[Ἀργώ]], [[διαδέχομαι]] κάποιον στην [[εξουσία]] του Άργους, σε Θεόκρ.<br /><b class="num">2.</b> [[καθιερώνω]], [[αφιερώνω]]· ομοίως και σε Μέσ. αόρ. αʹ <i>-ιδρυσάμην</i> και Παθ. παρακ. <i>-ίδρῡμαι</i>, σε Ευρ.

{{elru

|elrutext='''κᾰθιδρύω:''' дор. v. l. [[καθιδρύνω|κᾰθιδρύνω]]<br /><b class="num">1)</b> сажать, усаживать (τινὰ παρὰ οὐδόν Hom.): καθυδρυθέντες ἐς [[Ἀργώ]] Theocr. севшие на (корабль) Арго;<br /><b class="num">2)</b> селить, поселять, помещать (μακάρων ἐς αἶαν Eur.; ἐν τοῖς τιμιωτέροις τὸ τιμιώτερον καθίδρυκεν ἡ [[φύσις]] Arst.; κάμηλον [[ἐνταῦθα]] Plut.): καθιδρυμένος ἐν πόλει Plat. поселившийся в городе;<br /><b class="num">3)</b> med. ставить, устанавливать, воздвигать ([[βρέτας]] Eur.; βωμόν Anth.).

|elnltext=καθ-ιδρύω act. met acc., causat. doen zitten, een zitplaats bieden, laten zitten:; Ὀδυσῆα καθίδρυε hij liet Odysseus plaats nemen Od. 20.257; een woonplaats bieden, laten wonen:; μακάρων ἐς αἶαν σὸν καθιδρύσει βίον hij zal je laten wonen in het land van de gelukzaligen Eur. Ba. 1339; relig. een gewijde plaats geven, wijden:. βρέτας καθιδρυσάμην ik heb een godenbeeld gewijd Eur. IT 1481. geneesk. zetten (van botten), herstellen:. τὰ ὀστέα ἐς τὴν ἑωυτῶν χώρην de botten op hun plaats terugzetten Hp. Fract. 31. pass. intrans. zijn plaats innemen:; κοίλαν ἐς Ἀργώ zijn plaats innemen op de holle Argo Theocr. 13.28; zich vestigen:; ἐν πόλει zich in de stad vestigen Plat. Sph. 224d; relig. zetelen:. ἄκρας ἐναλίας αἷς καθίδρυται πατήρ de zeekusten waar mijn vader (Poseidon) zetelt Eur. Cycl. 318; ἐν τῇ Ῥηγίᾳ δόρυ καθιδρυμένον een gewijde speer opgesteld in de Regia Plut. Rom. 29.1.