κατάγω: Difference between revisions

|Definition=[ᾰγ], <span class="bld">A</span> fut. -ξω Th.1.26, etc.: aor. κατήγᾰγον Od.11.164, Epig.7: rarely aor. 1 [[κατῆξα]] [[varia lectio|v.l.]] in X.''HG''2.2.20, ''PGrenf.''2.44 (ii A. D.), Philum.''Ven.''10.4: Ep. aor. inf. καταξέμεν Il.6.53: pf. καταγήοχα Decr. ap. D.18.73:—[[lead down]], esp. into the [[nether]] [[world]], ψυχὰς μνηστήρων κατάγων Od.24.100; εἰς Ἀΐδαο 11.164, cf. Pi.''O.''9.34, Paus. 3.6.2: generally, [[bring down]] to a [[place]], Od.20.163; τὴν ἐκ τῶν ὀρῶν ὕλην εἰς τὸ ἄστυ Pl.''Criti.''118d, etc.; [[bring down]] a [[river]] or [[canal]], ''PGrenf.''l.c.:—Pass., ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''708.3 (ii A. D.).<br><span class="bld">2</span> [[draw down]], κατῆγεν ἦγεν ἦγεν ἐς μέλαν πέδον E.''Ba.''1065; esp. by [[magic]] [[art]]s, κ. τὸν Δία Plu.''Num.''15; ἀετόν ib.8, dub. sens. in [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[De Causis Plantarum|CP]]'' 2.9.4.<br><span class="bld">3</span> [[bring down to the sea-coast]], [[κατάγειν]] κοίλας ἐπὶ νῆας Il.5.26, cf. 6.53; ἐπὶ [[θάλαττα]]ν τὸ [[στράτευμα]] X.''Ages.''1.18.<br><span class="bld">b</span> [[launch]], [[σκάφος]] εἰς τὴν [[θάλασσα]]ν Callix.1.<br><span class="bld">4</span> [[bring down from the high seas to land]], τὸν [[Κρήτηνδε]] κατήγαγε ἲς ἀνέμοιο Od.19.186: abs., [[put in to shore]], 3.10 Aristarch. ([[κατάγοντο]] codd.); esp. for purposes of [[exact]]ing [[toll]] or [[plunder]]ing, X.''HG''4.8.33, ''An.''5.1.11, D.5.25, al.; κ. [[ναῦς]] ἐς τοὺς ἑαυτῶν συμμάχους X.''HG''5.1.28; also κ. τοὺς ἐμπόρους Plb.5.95.4, cf. [[Diodorus Siculus|D.S.]]20.82; <b class="b3">κ. σαγήνην</b> [[draw]] it to [[land]], Plu.''Sol.''4; <b class="b3">τοῦ πνεύματος κλύδωνα κατάγοντος πολύν</b> [[bring]]ing in a [[heavy]] [[swell]] [[from]] the [[sea]], Id.''Mar.''36; ὥρα πνεῦμα λαμπρὸν ἐκ πελάγους κατάγουσα Id.''Them.''14:—Pass., [[come to land]], [[land]], opp. [[ἀνάγεσθαι]], of [[seamen]] as well as [[ship]]s, Od.3.178; ἐπ' ἀκτῆς νηΐ κατηγαγόμεσθα 10.140, cf. [[Herodotus|Hdt.]]4.43; Σίγειον οὐρίῳ πλάτῃ κατηγόμην S.''Ph.''356; κατάγεσθαι ἐς τὸν Μαραθῶνα [[Herodotus|Hdt.]]6.107, cf. 8.4, Pl.''Mx.''240c; εἰς τὸν λιμένα X.''HG''6.2.36.<br><span class="bld">b</span> <b class="b3">κατάγεσθαι παρά τινι</b> [[turn in]] and [[lodge]] in a person's [[house]], Eup.344, X.''Smp.''8.39, ''PFlor.''248.11 (iii A. D.); ὥς τινα D.52.22; εἰς [[οἰκία]]ν Id.49.22; εἰς πανδοκεῖον Plu.2.773e.<br><span class="bld">5</span> [[draw down]] or [[draw out]], [[spin]], Pherecr.46, Epig.7, Pl.''Sph.''226b; [[κατάγουσα]], ἡ, [[spinning]]-[[girl]], [[statue]] by [[Praxiteles]], Plin.''HN''34.69: metaph., κ. λόγον Pl.''Men.''80e.<br><span class="bld">6</span> [[reduce]] to a [[state]], ἐς κίνδυνον φανερὸν κ. τὴν πόλιν Th.4.68; <b class="b3">ὁ οἶνος εἰς ὕπνον κ.</b> Ael.''VH''13.6.<br><span class="bld">7</span> [[bring home]], [[gain]], θρίαμβον καὶ [[νίκη]]ν τῇ πατρίδι Plb.11.33.7; ἐκ πολέμων Plu.''Fab.'' 24; [[escort]], ἐπὶ [[τιμητεία]]ν Id.''Aem.''38, etc.<br><span class="bld">8</span> κατάγω [[γένος]] = [[derive]] a [[pedigree]], ἀπό τινος Id.2.843e, Nic. Dam.61 J.:—Pass., <b class="b3">τὰ στέμματα κατάγεται εἴς τινα</b> are [[trace]]d down to... Plu.''Num.''1; φᾶμαι κατάγοντο Call.''Fr.''1.39 P.; of persons, to [[be descended]], ἀπό τινος Olymp. ''Vit.Pl.''p.1 W.<br><span class="bld">9</span> [[derive]] a [[word]], S.E.''M.''1.242 (Pass.): generally, [[derive]], ὅθεν δεῖ κατῆχθαι καὶ πῶς [[ἀποδεικνύειν]] Phld.''Rh.''1.203S.; κ. ([[βοάν]]) [[lower]] the [[voice]], [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''149 (lyr.): metaph., [[bring down]], [[lower]], [[πρὸς αὑτόν]] = to one's [[own]] [[standard]], D.Chr.40.11.<br><span class="bld">10</span> Medic., [[couch]] a [[cataract]], Gal.18(2).680.<br><span class="bld">11</span> [[wind up]] a [[torsion]]-[[engine]], Ph.''Bel.''76.13:—Pass., Hero''Bel.''79.6; ὁ κατάγων τὴν Χεῖρα Ph.''Bel.''75.9.<br><span class="bld">12</span> [[καταγόμενος]] [[current]], [[ἐνιαυτός]] Vett.Val.27.16.<br><span class="bld">II</span> [[bring back]], <b class="b3">κατὰ δὲ φρόνιν ἤγαγε πολλήν</b> [[bring back|brought back]] much news [of Troy], Od.4.258; esp. from [[banishment]], [[recall]], [[Herodotus|Hdt.]] 1.60, Th.1.26, A.''Th.'' 647,660, etc.; κ. [[οἴκαδε]] X.''An.''1.2.2: generally, [[restore]], [[τυραννίδα]]ς ἐς τὰς [[πόλις]] [[Herodotus|Hdt.]]5.92.ά; εἰς τὰς [[πατρίδα]]ς… [[εἰρήνη]]ν Plb.5.105.2; ἐκ [[ταλαιπωρία]]ς Jul.''Or.''2.58c:—Pass., [[return]], ἐπὶ τὸ [[στρατόπεδο]]ν X.''An.'' 3.4.36.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1344.png Seite 1344]] (s. [[ἄγω]]; καταγήοχε Dem. 18, 73 im Dekret; κατάξαντες Xen. Hell. 2, 2, 201; – 1) [[herabführen]], [[hinunterführen]], [[hinunterleiten]], [[hinunterbringen]]; ψυχὰς μνηστήρων κατάγων, in die Unterwelt hinab, Od. 24, 100; εἰς Ἀΐδαο 11, 164, wie Pind. Ol. 9, 34 ᾇ (ῥάβδῳ) βρότεα σώματα κατάγει κοίλαν πρὸς ἀγυιὰν θνασκόντων; vgl. Eur. Med. 1016 Alc. 24; – ἐκ τῶν ὀρῶν ὕλην κατῆγον εἰς τὸ [[ἄστυ]] Plat. Critia. 118 d; – übh. nach einem Orte hinführen, den man als niedriger gelegen betrachtet (s. [[κατά]]), ἵππους κατάγειν κοίλας ἐπὶ νῆας Il. 5, 26, vgl. 6, 53 Od. 20, 163; τὸν Κρήτηνδε κατήγαγεν ἲς ἀνέμοιο, ihn verschlug der Sturm nach Kreta hin, 19, 186; bes. ein Schiff von der hohen See in den Hafen bringen, – a) anlanden, gew. med.; von den Schiffen selbst, Od. 3, 178. 16, 322; von den Seefahrern, 3, 10; auch νηῒ κατάγεσθαι, 10, 140; Σίγειον οὐρίῳ πλάτῃ κατηγόμην Soph. Phil. 356; κατηγάγοντο ἐξ Ἐρετρίας εἰς Μαραθῶνα Plat. Menex. 240 c; Strab. IV, 183 οἱ καταγόμενοι, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἀναπλέοντες; auch pass., [[νέας]] πολλὰς καταχθείσας ἐς τὰς Ἀφεάτς Her. 8, 4; ναῦν εἰς θάλασσαν κατάγειν, vom Stapel lassen, Ath. V, 207 a. – b) feindlich, ein Schiff aufbringen, es zwingen, in einen gewissen Hafen einzulaufen (ἐκώλυε καταπλεῖν Ἀθήναζε, ἐς δὲ τοὺς ἑαυτῶν συμμάχους κατῆγεν Xen. Hell. 5, 1, 28), um Zölle zu entrichten, wie es die thun, welche die Meeresherrschaft haben, Dem. 5, 25. 8, 9 u. öfter; Lycurg. 18; auch wohl wie es die Byzantier thaten, um die Ladung, das Getreide dort zu verkaufen, Dem. 50, 6. 17; vgl. Harpocr. u. Arist. Oec. 2, 3; von den Folgdn Pol. 1, 83, 7; auch von Seeräubern, ἐληΐζοντο καὶ κατῆγον τοὺς ἐμπόρους 5, 95, 4. – Auch auf dem Lande bei Einem einkehren, κατήγοντο [[παρά]] τινι Dem. 59, 24, wie Eupolis bei Schol. Ar. Pax 812; Xen. Conv. 8, 39; εἰς [[πανδοκεῖον]] κατήχθη Plut. am. narr. 3. – Herabziehen, μολιβδὶς ὥςτε [[δίκτυον]] κατῆγε Soph. frg. 783; beim Spinnen den Faden, ξαίνειν καὶ κατάγειν καὶ κερκίζειν Plat. Soph. 226 b; Pherecrat. bei B. A. 404, 76. Dah. λόγον, Plat. Menon 80 e; σαγήνην Plut. Sol. 4. – 2) [[zurückführen]], bes. einen Verbannten in seine Heimath, Aesch. Spt. 629. 642 Ag. 1589 Eur. Phoen. 432; κατάγων ἐς ταύτην τὴν χώρην τοὺς φυγάδας ἐξ αὐτῆς Her. 6, 75; φεύγων ἔπεισεν Ἀθηναίους ἑαυτὸν κατάγειν Thuc. 1, 111; τοὺς φυγάδας καταγάγοι [[οἴκαδε]] Xen. An. 1, 2, 2 u. öfter; med. zurückkehren, ἐπὶ τὸ [[στρατόπεδον]] 3, 4, 36; wiederherstellen, ἰσοκρατίας καταλύοντες τυραννίδας εἰς τὰς πόλεις κατάγειν Her. 5, 92; εἰς τὰς πατρίδας εἰρήνην ἀντὶ πολέμου Pol. 5, 105, 2; – [[γένος]] ἀπό τινος, das Geschlecht von Einem ableiten, Plut. X oratt. Lycurg. g. E., τὰ στέμματα κατάγεται εἴς τινα Num. 1. – Nach dem lat. victoriam reportare, θριάμβους ἐκ πολέμων μεγίστων ἐπιφανεστάτους Plut. Fab. 24; θρίαμβον καὶ νίκην τῇ πατρίδι κατάγων Pol. 11, 33, 7; Sp.; – καταγαγὼν ἐκ τοῦ πολέμου χρυσόν, Geld zurück-, heimbringen, Plut. Lyc. 30; – τὸν Δία, durch Beschwörungen vom Himmel herabziehen, Num. 15.

|btext=<i>f.</i> [[κατάξω]], <i>ao.</i> κατῆξα, <i>ao.2</i> κατήγαγον, <i>pf.</i> καταγήοχα;<br /><b>1</b> [[amener d'en haut]], [[faire descendre]] : ἵππους ἐπὶ [[νῆας]] IL conduire des chevaux vers les vaisseaux ; ψυχὰς εἰς Ἀΐδαο OD faire descendre les âmes chez Hadès ; τὸν [[Δία]] PLUT faire descendre Zeus (du ciel par des enchantements) ; <i>fig.</i> [[γένος]] [[ἀπό]] τινος PLUT faire descendre sa race de qqn;<br /><b>2</b> <i>t. de mar.</i> amener de la haute mer : ναῦν HDT, τινα OD conduire au port <i>ou</i> faire aborder un navire, des passagers;<br /><b>3</b> ramener : [[οἴκαδε]] XÉN dans sa patrie ; τυραννίδας ἐς τὰς [[πόλις]] HDT restaurer des royautés dans les cités;<br /><b>4</b> rapporter : χρυσὸν ἐκ πολέμου PLUT de l'or d'une guerre ; θρίαμβον PLUT remporter un triomphe (<i>lat.</i> victoriam reportare);<br /><i><b>Moy.</b></i> [[κατάγομαι]];<br /><b>I.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> [[descendre à terre]] ; débarquer, aborder;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> mettre pied à terre pour séjourner : [[παρά]] τινι, [[ὥς]] τινα descendre chez qqn;<br /><b>3</b> [[retourner]] : εἰς τὸ [[στρατόπεδον]] XÉN au camp;<br /><b>II.</b> <i>tr.</i> faire reculer (son origine) jusqu'à, <i>avec</i> εἰς et l'acc..<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[ἄγω]].

|elrutext='''κατάγω:''' (ᾰγ) (fut. [[κατάξω]], aor. 1 [[κατῆξα]], aor. 2 κατήγᾰγον, pf. καταγήοχα, эп. inf. aor. [[καταξέμεν]])<br /><b class="num">1</b> [[вести вниз]], [[сводить]] (τινὰ εἰς Ἀΐδαο Hom.; τινὰ εἰς Ἃιδου δόμους Eur.); вести в подземное царство (ψυχάς Hom.);<br /><b class="num">2</b> [[свозить вниз]] (ἐκ τῶν [[ὀρῶν]] ὕλην εἰς τὸ [[ἄστυ]] Plat.);<br /><b class="num">3</b> [[вести]], [[отводить]], [[отправлять]] (ἵππους ἐπι [[νῆας]] Hom.; ἐπι θάλατταν τὸ [[στράτευμα]] Xen.; τινὰ εἰς Καισάρειαν NT);<br /><b class="num">4</b> [[приводить]], [[относить]] (волной) (τινὰ [[Κρήτηνδε]] Hom.): [[νέες]] καταχθεῖσαι ἐς τὰς Ἀφετάς Her. корабли, введенные в Афетский порт; κ. τὰ πλοῖα ἐπὶ τὴν γῆν NT вытащить суда на берег;<br /><b class="num">5</b> med. [[приходить]], [[прибывать]], [[заходить]] (ἐπ᾽ ἀκτῆς [[νηΐ]] Hom.; [[παρά]] τινι Xen.; [[Σίγειον]] Soph.; ἐξ Ἐρετρίας εἴς Μαραθῶνα Plat.; εἰς λιμένα Plut.);<br /><b class="num">6</b> [[возвращать]] (τινα, ''[[sc.]]'' φεύγοντα Thuc.; τοὺς φυγάδας [[οἴκαδε]] Xen.);<br /><b class="num">7</b> [[приносить с собой]], [[привозить домой]] (χρυσὸν ἐκ πολέμου Plut.; θρίαμβον καὶ νίκην τῇ πατριδι Polyb.);<br /><b class="num">8</b> med. [[возвращаться]] (ἐπὶ τὸ [[στρατόπεδον]] Xen.);<br /><b class="num">9</b> перен. [[возвращать]], [[восстанавливать]] (τυραννίδας εἰς τὰς πόλεις Her.; εἰρήνην εἰς τὰς πατρίδας Polyb.);<br /><b class="num">10</b> перен. [[приводить]], [[ставить]], [[ввергать]] (εἴς κίνδυνον φανερὸν τὴν πόλιν Thuc.);<br /><b class="num">11</b> [[отводить вниз]], [[оттягивать книзу]] (μολυβδὶς [[δίκτυον]] κατῆγε Soph.);<br /><b class="num">12</b> [[вытягивать нить]], [[прясть]]: ξαίνειν καὶ κ. καὶ κερκίζειν Plat. чесать (шерсть), прясть и ткать; κ. λόγον Plat. вести речь, рассуждать;<br /><b class="num">13</b> (о родословной), [[выводить]], [[вести]], ([[γένος]] [[ἀπό]] τινος Plut.): τὰ στέμματα κατάγεται εἰς τὸν Νουμᾶν Plut. родословная возводится к Нуме;<br /><b class="num">14</b> [[понижать]]: κάταγε (''[[sc.]]'' [[βοάν]]) Eur. говори тише.

|auten=aor. κατήγαγε, inf. [[καταξέμεν]], [[mid]]. ipf. κατήγετο, κατάγοντο, aor. -ηγαγόμεσθα: [[lead]] or [[bring]] down, [[bring]] to [[some]] [[definite]] [[place]], ἵππους ἐπὶ [[νῆας]], Il. 5.26; τινὰ [[Κρήτηνδε]], ‘[[drove]]’ to [[Crete]], Od. 19.186; [[mid]]., of [[sailing]], [[bring]] to [[land]] or [[port]], [[put]] in (opp. ἀνάγεσθαι), Od. 3.10, Od. 10.140.

|sltr=[[κατάγω]] [[lead]] down ῥάβδον, βρότεα σώμαθ' ᾆ κατάγει κοίλαν πρὸς ἄγυιαν θνᾳσκόντων (''[[sc.]]'' [[Ἑρμᾶς]]) (O. 9.34)

|strgr=from [[κατά]] and [[ἄγω]]; to [[lead]] down; [[specially]], to [[moor]] a [[vessel]]: [[bring]] (down, [[forth]]), ([[bring]] to) [[land]], [[touch]].

|txtha=2nd aorist κατήγαγον; 1st aorist [[passive]] κατήχθην; the Sept. for הורִיד, to [[make]] to [[descend]]; to [[lead]] down, [[bring]] down: τινα, τινα followed by εἰς [[with]] the accusative of [[place]], Acts 23: (15 L T Tr WH), 20,28; τινα followed by [[πρός]] [[with]] the accusative of [[person]], R G); τό [[πλοῖον]] [[ἐπί]] [[τήν]] γῆν to [[bring]] the [[vessel]] (down from [[deep]] [[water]]) to the [[land]], κατάγεσθαι, to be brought (down) in a [[ship]], to [[land]], [[touch]] at: followed by εἰς [[with]] the accusative of [[place]], L T Tr WH κατήλθομεν); Acts 27:3; 28:12>; [[often]] so in Greek writings.

|mdlsjtxt=fut. ξω epic inf. -αξέμεν aor2 κατήγᾰγον perf. καταγήοχα<br /><b class="num">I.</b> to [[lead]] down, Lat. deducere, Od., etc.; esp. [[into]] the [[nether]] [[world]], Od.; εἰς Ἀΐδαο Od.<br /><b class="num">2.</b> to [[bring]] down to the sea-[[coast]], Il., Xen.<br /><b class="num">3.</b> to [[bring]] down from the [[high]] seas to [[land]], Od.; κατ. ναῦν to [[bring]] a [[ship]] [[into]] [[port]], Hdt., Attic: —Pass. to [[come]] to [[land]], [[land]], opp. to ἀνάγεσθαι, Od., Hdt., [[Attic]]<br />b. κατάγεσθαι [[παρά]] τινι to [[turn]] in and [[lodge]] in a [[person]]'s [[house]], Lat. deversari [[apud]] aliquem, Dem.<br /><b class="num">4.</b> to [[draw]] down or out, [[spin]], Lat. deducere [[filum]], Plat.<br /><b class="num">5.</b> to [[reduce]] to a [[certain]] [[state]], ἐς κίνδυνον κ. τὴν πόλιν Thuc.<br /><b class="num">6.</b> κ. θρίαμβον, Lat. deducere triumphum, Plut.: to [[escort]], like [[πομπεύω]], Plut.<br /><b class="num">7.</b> κ. [[γένος]] to [[derive]] a [[pedigree]], Plut.<br /><b class="num">8.</b> κατ. [[βοάν]] to [[lower]] the [[voice]], Eur.<br /><b class="num">II.</b> to [[bring]] [[back]], Lat. reducere, Od.: to [[bring]] [[home]], [[recall]], Hdt., Attic: [[generally]], to [[restore]], Hdt.:—Pass. to [[return]], Plat., Xen.