ὑπεροχή: Difference between revisions

|Definition=ἡ,<br><span class="bld">A</span> ([[ὑπερέχω]] ''ΙΙ'') [[projection]], [[prominence]], οὐ κνῖσα κρούει πινὸς ὑπεροχὰς ἄκρας; Ephipp.3, cf. ''Gp.''9.10.4; <b class="b3">αἱ ὑπεροχαὶ τῶν βουνῶν, αἱ ὑπεροχαὶ τῶν ὀρῶν</b>, their [[prominen]]t [[point]]s, Plb.10.10.10, Plu. 2.936a; [[top]] of an [[upright]] [[beam]], Ath.Mech.17.4; <b class="b3">ὑπεροχαὶ λιθοειδεῖς</b>, of the [[mastoid]] [[process]]es of the [[skull]], Ruf.''Onom.''139; <b class="b3">τὰς ὑπεροχὰς αὐτῶν</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">τῶν μαστῶν</b>) Sor.1.55: abs., an [[eminence]], Plb.3.104.3.<br><span class="bld">2</span> [[rising]] of a star, ἀνατολὴν εἶναι.. ὑπεροχὴν ἄστρου ὑπὲρ γῆς Chrysipp.Stoic.2.200; [[raising]], τῆς ἑαυτῶν κεφαλῆς Plot.5.8.3.<br><span class="bld">II</span> metaph., [[pre-eminence]], [[superiority]], ὑπεροχῆς ἐπιθυμεῖ ἡ [[νεότης]], ἡ δὲ νίκη ὑ. τις Arist.''Rh.''1389a13; ἡ ἰσχὺς καὶ ἡ ὑπεροχή Id.''Pol.''1297b18; <b class="b3">τὴν ὑπεροχὴν ἀπονέμειν τοῖς ἀρίστοις</b> ib. 1293b41; <b class="b3">τὴν ὑπεροχὴν τῆς πολιτείας λαμβάνειν</b> [[superiority]] in the [[government]], ib.1296a31; <b class="b3">διὰ τὴν ὑπεροχὴν τοῦ πλήθους</b> because of [[superiority]] in [[multitude]], ib.1293a4; ἡ ἐν τῷ ἐπιτηδεύματι ὑ. ''IG''22.3800: pl., πρὸς τὰς ὑπεροχὰς οὕτω διακεῖσθαι Isoc.12.16; [[διαφέρεσθαι]] ἐν τῷ ποσῷ καὶ ταις ὑπεροχαῖς Arist.''Pol.''1323a35.<br><span class="bld">2</span> like [[ὑπερβολή]], [[excess]], opp. [[ἔλλειψις]] ([[defect]]), in many senses, as in Arithm., one of the <b class="b3">ἀριθμοῦ ᾗ ἀριθμὸς πάθη</b>, Id.''Metaph.''1004b12, cf. Archim.''Spir.''11, ''Aequil.''1.2, Dioph.1.6, al.; <b class="b3">ἐν ἴσῃ ὑπεροχῇ</b>, of an [[arithmetical]] [[progression]], Papp.76.21, al., cf. Archyt.2, Porph. ''in Harm.''p.266 W.; [[excess]], of a [[sum]] of [[money]], ''SIG''976.66 (Samos, ii B.C.); in Physics, Arist.''Ph.''187a16, 189b10, ''HA''486b8, al.; [[διαφέρειν]] καθ' ὑπεροχήν Id.''PA''644a17, al.; [[τάχος]] τὸ ὑ. [ἔχον] κινήσεως Id.''Metaph.''1052b30; ἡ κατὰ τὴν ἀρετὴν ὑπεροχή Id.''EN''1098a11, cf. ''Rh.''1368a25; <b class="b3">τῶν ἠθῶν</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">τοῦ Επικούρου</b>) ''IG''22.1099.27 (Epist. Plotinae), cf. 42(1).86.18 (Epid., prob.); <b class="b3">φιλίας εἶδος τὸ καθ' ὑπεροχήν</b>, where one [[exceed]]s the other in [[rank]], etc., [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1158b12, cf. 1161a20: pl., κατὰ πλούτων ὑπεροχάς [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''711d; οἱ ἐν ὑπεροχαῖς εὐτυχημάτων ὄντες [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1295b14.<br><span class="bld">3</span> alone, [[supremacy]], [[authority]], [[dignity]], Plb.1.64.1; τὴν Σελεύκου τοῦ βασιλέως ὑπεροχήν Antiph.187.4; δαιμόνων ὑπεροχή ''OGI''383.75 (Nemrud Dagh, i B.C.); οἱ ἐν ὑπεροχαῖς [[νεανίσκος|νεανίσκοι]] [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.41; οἱ ἐν ὑπεροχῇ ὄντες ''PTeb.''734.24 (ii B.C.), ''1 Ep.Ti.''2.2; ἀνὴρ ἐν ὑπεροχῇ κείμενος [[LXX]] ''2 Ma.''3.11.<br><span class="bld">4</span> of language, [[periphrasis]], [[prolixity]], opp. [[ἔλλειψις]], [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 283c.<br><span class="bld">5</span> as a title, [[excellency|Excellency]], Just.''Nov.''25.5; ἡ ὑμετέρα Ὑπεροχή ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''130.20 (vi A.D.).

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1200.png Seite 1200]] ἡ, das darüber [[Hervorragen]], die [[Vorragung]], βουνῶν Pol. 10, 10, 10, u. öfter, der [[Auswuchs]]. – Uebtr., der [[Vorzug]], [[Vortrefflichkeit]], Hippocr.; [[Macht]], Pol. 1, 64, 1 u. öfter; – auch das [[Übermaaß]], πλούτων Plat. Legg. IV, 711 d; <span class="ggns">Gegensatz</span> [[ἔλλειψις]], Polit. 283 c.

|elrutext='''ὑπεροχή:''' ἡ<br /><b class="num">1</b> [[возвышение]], [[возвышенность]] Polyb.;<br /><b class="num">2</b> [[выступ]], [[высота]] (τῶν βουνῶν Polyb.; τῶν [[ὀρῶν]] Plut.);<br /><b class="num">3</b> тж. pl. [[превосходство]], [[преимущество]], [[преобладание]] (ἡ ἰσχὺς καὶ ἡ ὑ. Arst.): διὰ τὴν ὑπεροχὴν τοῦ πλήθους Arst. вследствие численного преобладания; οἱ ἐν ὑπεροχαῖς εὐτυχημάτων ὄντες Arst. те, кто осыпан всеми дарами счастья;<br /><b class="num">4</b> [[знатность]]: οἱ ἐν ὑπεροχαῖς νεανίσκοι Diod. знатные юноши; οἱ ἐν ὑπεροχῇ ὄντες NT знатные люди;<br /><b class="num">5</b> [[избыток]], [[излишек]] Plat., Arst.;<br /><b class="num">6</b> мат. [[превышение]], [[разница]] Arst.

|lstext='''ὑπεροχή''': ἡ, ([[ὑπερέχω]] ΙΙ) προεξοχή, [[ἄκρον]], οὐ [[κνῖσα]] κρούει ῥινὸς ὑπεροχὰς ἄκρας...; Ἔφιππος ἐν «Γηρυόνῃ» 2. 3· αἱ ὑπ. τῶν βουνῶν, τῶν ὀρῶν, τὰ ἐξέχοντα αὐτῶν μέρη, αἱ κορυφαί, Πολύβ. 10. 10, 10, Πλούτ. 2. 936Α· ἀπολ., [[ὕψωμα]], Πολύβ. 3. 104, 3. ΙΙ. μεταφορ., τὸ ὑπερέχειν, τὸ ἀνώτερον [[εἶναι]], ἡ δὲ [[νίκη]] [[ὑπεροχή]] τις Ἀριστ. Ρητ. 2. 12, 6· ἡ ἰσχὺς καὶ ἡ ὑπ. ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 4. 13, 10 τὴν ὑπ. ἀπονέμειν τοῖς ἀρίστοις [[αὐτόθι]] 4. 8, 4· τὴν ὑπ. τῆς πολιτείας λαμβάνειν, ἀνωτέραν θέσιν ἐν τῇ κυβερνήσει, [[αὐτόθι]] 4. 11, 17· διὰ τὴν ὑπ. τοῦ πλήθους [[αὐτόθι]] 4. 6, 5· - ἐν τῷ πληθ., πρὸς τὰς ὑπ. οὕτω διακεῖσθαι Ἰσοκρ. 238Β· διαφέρεσθαι ἐν τῷ ποσῷ καὶ ἐν ταῖς ὑπεροχαῖς Ἀριστ. Πολιτικ. 7. 1, 5. 2) ὡς τὸ [[ὑπερβολή]], ἀντίθετον τῷ [[ἔλλειψις]], ἐν πολλαῖς σημασίαις, [[οἷον]] ἐν τῇ Ἀριθμητικῇ, = [[πάθος]] ἀριθμοῦ ᾗ [[ἀριθμός|ἀριθμὸς]] ὁ αὐτ. Μετὰ τὰ Φυσ. 3. 2, 18· ἐν τῇ Φυσικῇ, ὁ αὐτ. ἐν Φυσ. 1. 4, 1., 6, 6, πρβλ. περὶ τὰ Ζῷα Ἱστ. 1. 1, 6, κ. ἀλλ.· διαφέρειν καθ’ ὑπεροχὴν ὁ αὐτ. π. Ζ. Μορ. 1. 4, 2, κ. ἀλλ.· τὸ [[τάχος]] ὑπ. κινήσεως ὁ αὐτ. Μετὰ τὰ Φυσ. 9. 1, 11· ἡ κατ’ ἀρετὴν ὑπ. ὁ αὐτ. ἐν Ἠθικ. Νικ. 1. 7, 14, πρβλ. Ρητ. 1. 9, 25· [[φιλία]] ἐν ὑπεροχῇ, [[ὅπου]] ὁ εἷς [[εἶναι]] [[ἀνώτερος]] τοῦ ἄλλου κατὰ τὴν κοινωνικὴν θέσιν, κτλ., ὁ αὐτὸς ἐν Ἠθ. Νικ. 9. 7, 1, πρβλ. 11, 1., 13, 1· - ἐν τῷ πληθ., κατὰ πλούτων ὑπεροχὰς Πλάτ. Νόμ. 711D· οἱ ἐν ὑπεροχαῖς εὐτυχημάτων ὄντες Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 11, 6. 3) καθ’ ἑαυτὴν ἡ [[λέξις]], ἀνωτέρα [[θέσις]], [[ἀξίωμα]], [[αὐτόθι]] 1. 64, 1· τὴν Σελεύκου τοῦ βασιλέως ὑπεροχὴν Ἀντιφάνης ἐν «Παρεκδιδομένῃ» 1· οἱ ἐν ὑπεροχαῖς νεανίσκοι Διόδωρ. 4. 41. 4) ἐπὶ γλώσσης, [[περίφρασις]], [[μακρολογία]], ἀντίθετ. τῷ [[ἔλλειψις]], Πλάτ. Πολιτικ. 283C. 5) Παρὰ τοῖς Βυζαντίνοις, ἐπώνυμον ἀξιώματος ὡς τὰ νῦν τὸ «[[ἐξοχότης]]».

|txtha=ὑπεροχῆς, ἡ (from [[ὑπέροχος]], and [[this]] from [[ὑπερέχω]], [[which]] [[see]]), [[properly]], [[elevation]], [[pre-eminence]], [[superiority]] ([[properly]], in [[Polybius]], [[Plutarch]], others); [[metaphorically]], [[excellence]] ([[Plato]], [[Aristotle]], [[Polybius]], Josephus, [[Plutarch]], others): τῶν ἐν [[ὑπεροχή]], [[namely]], ὄντες (R. V. those [[that]] are in [[high]] [[place]]), of magistrates, ἐν [[ὑπεροχή]] κεῖσθαι, to [[have]] [[great]] honor and [[authority]], καθ' ὑπεροχήν λόγου ἡ σοφίας (A. V. [[with]] excellency of [[speech]] or of [[wisdom]] i. e.) [[with]] [[distinguished]] [[eloquence]] or Wisdom of Solomon, 1 Corinthians 2:1.

{{mdlsj

|mdlsjtxt=[[ὑπεροχή]], ἡ, [[ὑπερέχω]] II]<br /><b class="num">I.</b> a [[projection]], an [[eminence]], Polyb.<br /><b class="num">II.</b> metaph. preeminence, [[superiority]], ἡ δὲ [[νίκη]] [[ὑπεροχή]] τις Arist.

|sngr='''原文音譯'''：Øperoc» 虛胚而-哦黑<br />'''詞類次數'''：名詞（2）<br />'''原文字根'''：在上-有（著）<br />'''字義溯源'''：傑出，突出，超越，特優，高大，高位，高超的；源自（[[ὑπερέχω]]）=自持高超），由（[[ὑπέρ]] / [[ὑπερεγώ]]）*=在上，過於）與（[[ἔχω]]）*=持）組成<br />'''出現次數'''：總共（2）；林前（1）；提前（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 高位（1） 提前2:2；<br />2） 高超的（1） 林前2:1

|mantxt=Ἀπό τό [[ὑπερέχω]] → [[ὑπέρ]] + [[ἔχω]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.

Afrikaans: uitmuntendheid, voortreflikheid; Armenian: գերազանցություն; Bikol Central: bansay; Bulgarian: превъзходство; Catalan: excel·lència; Chinese Mandarin: 卓越; Choctaw: achukma; Czech: výtečnost; Dutch: [[uitmuntendheid]], [[voortreffelijkheid]], [[excellentie]]; Esperanto: brileco, bonegeco; French: [[excellence]]; Galician: excelencia, prominencia; German: [[Vortrefflichkeit]]; Greek: [[αριστεία]], [[υπεροχή]]; Ancient Greek: [[ἀκρότης]], [[ἀνδρεία]], [[ἀξίωσις]], [[ἀρειότης]], [[ἀρετά]], [[ἀρετή]], [[ἀριστεία]], [[ἀριστείη]], [[ἄχνη]], [[διαφορά]], [[δοκιμότης]], [[ἐκπρέπεια]], [[ἐμπρέπεια]], [[ἐνδοξότης]], [[κορυφαιότης]], [[τὸ χρήσιμον]], [[ὑπεροχή]]; Hindi: कमाल; Irish: feabhas; Italian: [[eccellenza]]; Japanese: 優秀さ; Latin: [[excellentia]]; Latvian: izcilība; Macedonian: извонредност, превосходство; Malayalam: മികവ്, മേന്മ; Maori: panekiretanga, hiranga, huhuatanga; Occitan: excelléncia; Polish: świetność; Portuguese: [[excelência]]; Russian: [[превосходство]]; Spanish: [[excelencia]], [[prestancia]]; Tamil: சிறப்பு, மேன்மை; Tocharian B: śpālmäññe

===[[excess]]===

Catalan: excés; Chinese Mandarin: 過量／过量, 過剩／过剩; Esperanto: eksceso; Finnish: ylettömyys, kohtuuttomuus, liika, ylimäärä, liika-, ylenpalttisuus, liiallisuus; French: [[excès]]; Galician: exceso; Georgian: სიჭარბე, ზედმეტობა, გადამეტება, გადაჭარბება; German: [[Überfluss]]; Greek: [[υπερβολή]], [[πλεονασμός]], [[πλεόνασμα]]; Ancient Greek: [[ὑπερβολή]], [[πλεονασμός]]; Hungarian: többlet, fölösleg, felesleg, túl-; Ido: eceso; Irish: breis, anbharr; Italian: [[eccesso]]; Khmer: ចំនួន​លើស; Korean: 우수리; Latin: [[nimium]]; Malay: lebihan; Maori: tuhene; Norwegian Bokmål: overskudd, eksess; Nynorsk: eksess; Polish: zbytek, nadmiar, nadwyżka; Portuguese: [[excesso]]; Romanian: exces, exagerare, abuz; Russian: [[превышение]]; Spanish: [[exceso]]; Swahili: zaidi; Swedish: överskott; Ukrainian: надмір

Azerbaijani: üstünlük; Belarusian: перавага, старшынства, старшынство; Bulgarian: превъзходство; Catalan: superioritat; Chinese Mandarin: [[優勢]], [[优势]], [[優越]], [[优越]]; Czech: převaha, nadřazenost; Esperanto: supereco; Finnish: paremmuus, etevämmyys; French: [[supériorité]]; Galician: superioridade; Georgian: უპირატესობა; German: [[Überlegenheit]]; Greek: [[ανωτερότητα]], [[υπεροχή]]; Ancient Greek: [[βελτιότης]], [[διαφορά]], [[ἐκπρέπεια]], [[ἐπικράτεια]], [[ἐπικράτησις]], [[περισσεία]], [[περισσότης]], [[πλεονέκτημα]], [[πλεονεξία]], [[πλεονεξίη]], [[προτέρημα]], [[προτέρησις]], [[ὑπέρβλημα]], [[ὑπερβολή]], [[ὑπεροχή]], [[ὑπερτερία]], [[ὑπερφέρεια]]; Hungarian: fölény, felsőbbrendűség; Ido: supereso; Irish: ardchéimíocht; Old Irish: prímdacht; Italian: [[superiorità]]; Japanese: 高貴, 上級, 高級, 優位; Latin: [[superioritas]]; Latvian: pārākums; Manx: mainshtyraght, shareid, fareid, ard-chioneys, laue an eaghtyr; Maori: hiranga; Norwegian Bokmål: overlegenhet; Polish: wyższość, przewaga; Portuguese: [[superioridade]]; Romanian: superioritate; Russian: [[превосходство]], [[старшинство]]; Slovak: prevaha, nadradenosť; Spanish: [[superioridad]]; Swedish: överlägsenhet; Tocharian B: pruccamñe; Turkish: üstünlük, rüçhan, faikiyet; Ukrainian: перевага, вищість, старшинство