δεσποτεία: Difference between revisions

|Definition=ἡ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">the power of a master</b> over slaves, or <b class="b2">the relation of master</b> to slaves, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prm.</span>133e</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1253b18</span>, <span class="bibl">1278b32</span>; <b class="b2">of husband</b> over wife, <span class="bibl">Ph.1.40</span>, cf.<span class="bibl">151</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">absoluterule, despotism</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span> 698a</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Luct.</span>6</span>; δ. βαρβαρική <span class="bibl">Isoc.5.154</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">ownership</b>, <span class="bibl"><span class="title">BGU</span> 1187.32</span> (i B. C.), <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>67.10</span> (iv A. D.), <span class="bibl">Just.<span class="title">Nov.</span>2.2</span><span class="title">Pr.</span></span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0551.png Seite 551]] ἡ, die unumschränkte Herrschaft, wie sie der Perserkönig hat, dah. βαρβαρική Isocr. 5, 154; Plat. Legg. III, 698 a; Ggstz [[δουλεία]] Parm. 133 e u. Sp., wie Luc. luct. 5.

{{ls

|lstext='''δεσποτεία''': ἡ, ἡ [[ἐξουσία]] τοῦ κυρίου ἐπὶ τῶν δούλων, ἢ ἡ [[σχέσις]] τοῦ δεσπότου πρὸς τοὺς δούλους, Ἀριστ. Πολ. 1. 3, 4, 3. 6, 3 (πρβλ. [[δεσποτικός]]). 2) [[ἀπόλυτος]] [[ἀρχή]], δεσποτισμός, ἰδίως ἐπὶ τῶν Ἀσιατῶν, Πλάτ. Νόμ. 698, Ἰσοκρ. 113D, Συλλ. Ἐπιγρ. 127. 28. ΙΙ. ὡς Βυζ. δικανικὸς ὅρος, [[ἀπόλυτος]] [[κυριότης]], κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[χρῆσις]] (ὅτε τις ἠδύνατο νὰ καρπῶται πρᾶγμά τι, μὴ ἔχων [[ὅμως]] κυριότητα ἐπ’ [[αὐτοῦ]]).

{{bailly

|btext=ας (ἡ) :<br />pouvoir absolu, despotisme.<br />'''Étymologie:''' [[δεσπότης]].

{{DGE

|dgtxt=-ας, ἡ<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[poder del amo]] sobre los esclavos, [[dominio]], [[potestad]] αὐτὴ δὲ δ. αὐτῆς δουλείας ἐστὶν ὅ ἐστι el dominio en sí es lo que es en relación con la servidumbre en sí</i> Pl.<i>Prm</i>.133e, cf. Arist.<i>Pol</i>.1253^b18, 1255^b16, 1278^b18, σωμάτων δ. poder sobre los esclavos</i> Vett.Val.38.14, Ἕλληνα νεανίσκον, ὑπεραίροντα τὴν ἐμὴν δεσποτείαν un joven griego que excede mi potestad</i>, e.e., que es demasiado hermoso para ser mi esclavo, Hld.5.9.2<br /><b class="num">•</b>del marido sobre la mujer ἡ μὲν γυνὴ ... ἐνδεξαμένη ... ἀφαίρεσιν ἐλευθερίας καὶ τὴν ἀπὸ τοῦ συνόντος ἀνδρὸς δεσποτείαν Ph.1.40.<br /><b class="num">2</b> [[poder absoluto]], [[despotismo]], [[tiranía]] διὰ τὴν σφόδρα δουλείαν τε καὶ δεσποτείαν Pl.<i>Lg</i>.698a, cf. Lib.<i>Or</i>.25.70, βαρβαρικῆς δεσποτείας ἀπαλλαγέντες Isoc.5.154, τῆς Ῥωμαίων ἀπαλλαξόμενοι δεσποτείας I.<i>BI</i> 7.76, cf. D.C.58.12.4, ὁ μὲν Λεωσθένης ... παρεκάλει ... τῆς τῶν Μακεδόνων δεσποτείας ἐλευθερῶσαι τὴν Ἐλλάδα D.S.18.9, cf. 3.2, 13.93, ἐκεῖνοι μεγάλοι μετὰ τῆς ὀλιγαρχίας καὶ δεσποτείας εἰσί D.20.111<br /><b class="num">•</b>[[soberanía]], [[señorío]], [[autoridad]], [[poderío]] ἄλλα τῶν εἰρημένων πλείω τὸ ἐχυρόν σου τῆς δεσποτείας ἀφαιρεῖται otras cosas más numerosas que las dichas socavan la firmeza de tu señorío</i> Ph.1.151, δώσει τῇ πρ[ο] ειρημένῃ δεσποτείᾳ πεντακισχε[ίλια (δηνάρια) pagará a dicha autoridad cinco mil denarios</i>, <i>IEphesos</i> 3458b.9<br /><b class="num">•</b>de dioses ὁ μὲν οὖν Πλούτων ... καὶ ἡ Περσεφόνη ... τὴν τῶν ὅλων δεσποτείαν ἔχουσιν Luc.<i>Luct</i>.6<br /><b class="num">•</b>en lit. jud. crist. LXX <i>Ps</i>.144.13, de la Trinidad μία θεότης, μία δ., μία κυριότης Epiph.Const.<i>Haer</i>.57.4.10, cf. <i>CChalc</i>.(451) <i>Act</i>.5.34.<br /><b class="num">3</b> [[autoridad del emperador]], [[poder imperial]] ἔδωκέ τε γεωργοῦσιν ἀτέλειαν πάντων ... καὶ ... δεσποτείας ἀμεριμνίαν Hdn.2.4.6.<br /><b class="num">II</b> [[propiedad]] legal δικαίῳ δεσποτίας por derecho de propiedad</i> prob. trad. de lat. <i>iure dominii</i>, <i>PYoutie</i> 65.30 (III d.C.), cf. <i>PTeb</i>.335.6 (III d.C.), ἐποίκιον, ... οὗ] τὴν δεσποτείαν ἔσχον [[ἀεί]] <i>PTeb</i>.335.5 (III d.C.), cf. <i>PWash.Univ</i>.40.17 (V/VI d.C.), <i>PMasp</i>.314.5 (VI d.C.), τὴν δὲ ἐξουσίαν τῶν ὑπερῴων πάντων πᾶσαν καὶ τὴν <δ>εσποτείαν ἔχειν ἐμέ <i>CIIud</i>.1.694.19 (Estobi II d.C.?), cf. <i>POxy</i>.67.19 (IV d.C.), μενούσης μοι τῆς κυριείας καὶ δεσποτήας (<i>sic</i>) [τῶ] ν δηλουμένων τόπων <i>BGU</i> 1187.32 (I a.C.), cf. Eus.<i>VC</i> 2.36, <i>PGrenf</i>.2.74.12 (IV d.C.), <i>IChr.M</i>.13.7 (V/VI d.C.), ἡ τῶν μητρῴων πραγμάτων δ. <i>PMasp</i>.26.15 (VI d.C.), τῆς προγαμιαίας δωρεᾶς τὴν δεσποτείαν τῇ γυναικὶ διαφέρειν Iust.<i>Nou</i>.117.8.2.<br /><b class="num">III</b> biz., como tratamiento honoríf. [[señoría]] de obispos y dignatarios religiosos ἡ ὑμετέρα πατρικὴ καὶ ὁσία δ. <i>PZilliac</i>.14.1 (VI d.C.), cf. <i>PHerm.Rees</i> 16.6 (V d.C.), ἡ ὑμετέρα μεγαλοπρεπὴς καὶ θεοφύλακτος πατρικὴ δ. <i>PLond</i>.1075.2 (VII d.C.), de dignatarios civiles ἡ ὑμετέρα περίβλεπτος δ. <i>PAnt</i>.94.1 (VI d.C.), ἡ ὑπερφυὴς ὑμῶν καὶ [[ἔνδοξος]] δ. <i>PMasp</i>.4.6 (VI d.C.), ἡ ὑμετέρα ἀδελφικὴ δ. <i>PAnt</i>.95.1 (VI d.C.), del emperador ἡ ἡμερωτάτη ὑμῶν δ. Sym.Styl.Iun.<i>Ep.Iust</i>.M.86.3217C.

{{elru

|elrutext='''δεσποτεία:''' ἡ Isocr., Plat., Arst. = [[δεσποσύνη]].

{{elnl

|elnltext=δεσποτεία -ας, ἡ [δεσπότης] het meester zijn, heerschappij.