μόναρχος: Difference between revisions

m
Text replacement - "Arist.''Pol.''" to "Arist.''Pol.''"
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1")
m (Text replacement - "Arist.''Pol.''" to "Arist.''Pol.''")
 
(24 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=monarchos
|Transliteration C=monarchos
|Beta Code=mo/narxos
|Beta Code=mo/narxos
|Definition=Ion. μούν-, ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[monarch]], [[sole ruler]], first in <span class="bibl">Thgn.52</span> (in Ion. form, as <span class="bibl">Hdt.3.82</span>,<span class="bibl">5.46</span>), cf. <span class="bibl">Sol.9.3</span>, etc.; τραχὺς μ. <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>326</span>; μονάρχους καταλύειν <span class="bibl">Th. 1.122</span>; <b class="b3">δῆμος, ἅτε μ. ὤν</b> as [[sole ruler]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1292a15</span>; γῆς τῆσδε μ. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>1330</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[princelet]], [[dynast]], <span class="title">OGI</span>54.16 (Adule, iii B. C.): generally, [[leader]], [[general]], <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>31</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> = Lat. [[dictator]], <span class="bibl">Plu. <span class="title">Cam.</span>18</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> title of magistrate at Cos, <span class="title">SIG</span>1012.13, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> name of month at Cos, dub. in <span class="title">BMus.Inscr.</span>339. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> as Adj., <b class="b3">σκᾶπτον μ</b>. the [[royal]] sceptre, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.152</span>.</span>
|Definition=Ion. [[μούναρχος]], ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[monarch]], [[sole ruler]], first in Thgn.52 (in Ion. form, as [[Herodotus|Hdt.]]3.82,5.46), cf. Sol.9.3, etc.; τραχὺς μόναρχος [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''326; μονάρχους καταλύειν Th. 1.122; [[δῆμος]], ἅτε μόναρχος ὤν = as [[sole]] [[ruler]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1292a15; γῆς τῆσδε μ. [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''1330.<br><span class="bld">2</span> [[princelet]], [[dynast]], ''OGI''54.16 (Adule, iii B. C.): generally, [[leader]], [[general]], E.''Rh.''31 (lyr.).<br><span class="bld">3</span> = Lat. [[dictator]], Plu. ''Cam.''18.<br><span class="bld">II</span> title of [[magistrate]] at Cos, ''SIG''1012.13, etc.<br><span class="bld">b</span> name of [[month]] at Cos, dub. in ''BMus.Inscr.''339.<br><span class="bld">III</span> as adjective, [[σκᾶπτον μόναρχον]] = the [[royal]] [[sceptre]], Pi.''P.''4.152.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0201.png Seite 201]] alleinherrschend, der Monarch; [[σκᾶπτον]] μόναρχον, Pind. P. 4, 152, des Alleinherrschers Scepter; Aesch. Prom. 324; Ar. Equ. 1327; Thuc. 1, 122; Plat. Polit. 301 c u. Folgde; – ion. μούναρχος, Her. 3, 80 u. öfter, τὸν μούναρχον τῶν Ζαγκλαίων, 6, 23.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0201.png Seite 201]] alleinherrschend, der Monarch; [[σκᾶπτον]] μόναρχον, Pind. P. 4, 152, des Alleinherrschers Scepter; Aesch. Prom. 324; Ar. Equ. 1327; Thuc. 1, 122; Plat. Polit. 301 c u. Folgde; – ion. μούναρχος, Her. 3, 80 u. öfter, τὸν μούναρχον τῶν Ζαγκλαίων, 6, 23.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br />qui commande seul, souverain ; ὁ [[μόναρχος]] monarque, chef souverain ; <i>à Rome</i> dictateur.<br />'''Étymologie:''' [[μόνος]], [[ἄρχω]].
}}
{{elru
|elrutext='''μόναρχος:'''<br /><b class="num">I</b> ион. [[μούναρχος]] 2 [[принадлежащий монарху]] ([[σκᾶπτον]] Pind.).<br /><b class="num">II</b> ион. [[μούναρχος]] ὁ<br /><b class="num">1</b> [[единодержавный властелин]], [[монарх]] (γῆς τῆσδε Arph.);<br /><b class="num">2</b> [[начальник]], [[командир]] (γυμνήτων μόναρχοι Eur.);<br /><b class="num">3</b> (в Риме; лат. [[dictator]]) [[диктатор]] Plut.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''μόναρχος''': Ἰων. -μούν-, ὁ, [[μονάρχης]], ὁ ἄρχων [[μόνος]] [[ἄνευ]] περιορισμοῦ τινος, [[κύριος]] [[ἀπόλυτος]], [[ἀνώτατος]] καὶ [[μόνος]] ἄρχων, πρῶτον παρὰ τῷ Θεόγν. 52 ([[οὗτος]] δέ, ὡς καὶ ὁ Ἡρόδ., ποιεῖται χρῆσιν τοῦ Ἰων. τύπου ὡς καὶ ὁ Εὐρ. ἐν Ρήσ. 31), Σόλων 9. 3· τραχὺς μ. Αἰσχύλ. Πρ. 324· μονάρχους καταλύειν Θουκ. 1. 122· [[δῆμος]], ἅτε μ. ὤν, ὡς ἔχων ἀνωτάτην ἐξουσίαν, Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 4, 27· γῆς τῆσδε μ. Ἀριστοφ. Ἱππ. 1330· πρβλ. [[μοναρχία]]· 2) ὡς ἐπίθ., [[σκᾶπτον]] μ., τὸ τῆς μοναρχίας, τὸ μοναρχικὸν [[σκῆπτρον]], Πινδ. Π. 4. 270. ΙΙ. τὸ Ἑλληνικὸν ἰσοδύναμον τῷ Ρωμαϊκῷ Dictator, Πλουτ. Κάμ. 18· ― [[καθόλου]], [[ἡγεμών]], [[ἀρχηγός]], Εὐρ. Ρησ. 31.
|lstext='''μόναρχος''': Ἰων. -μούν-, ὁ, [[μονάρχης]], ὁ ἄρχων [[μόνος]] [[ἄνευ]] περιορισμοῦ τινος, [[κύριος]] [[ἀπόλυτος]], [[ἀνώτατος]] καὶ [[μόνος]] ἄρχων, πρῶτον παρὰ τῷ Θεόγν. 52 ([[οὗτος]] δέ, ὡς καὶ ὁ Ἡρόδ., ποιεῖται χρῆσιν τοῦ Ἰων. τύπου ὡς καὶ ὁ Εὐρ. ἐν Ρήσ. 31), Σόλων 9. 3· τραχὺς μ. Αἰσχύλ. Πρ. 324· μονάρχους καταλύειν Θουκ. 1. 122· [[δῆμος]], ἅτε μ. ὤν, ὡς ἔχων ἀνωτάτην ἐξουσίαν, Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 4, 27· γῆς τῆσδε μ. Ἀριστοφ. Ἱππ. 1330· πρβλ. [[μοναρχία]]· 2) ὡς ἐπίθ., [[σκᾶπτον]] μ., τὸ τῆς μοναρχίας, τὸ μοναρχικὸν [[σκῆπτρον]], Πινδ. Π. 4. 270. ΙΙ. τὸ Ἑλληνικὸν ἰσοδύναμον τῷ Ρωμαϊκῷ Dictator, Πλουτ. Κάμ. 18· ― [[καθόλου]], [[ἡγεμών]], [[ἀρχηγός]], Εὐρ. Ρησ. 31.
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br />qui commande seul, souverain ; ὁ [[μόναρχος]] monarque, chef souverain ; <i>à Rome</i> dictateur.<br />'''Étymologie:''' [[μόνος]], [[ἄρχω]].
}}
}}
{{Slater
{{Slater
Line 26: Line 29:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=[[μόναρχος]] και ιων. τ. μούναρχος, ὁ (Α)<br /><b>1.</b> αυτός που συγκεντρώνει στο [[πρόσωπο]] του απόλυτη [[πολιτική]] [[εξουσία]] και κυβερνά [[χωρίς]] κανένα περιορισμό, [[μονάρχης]] («ὁρῶν ὅτι τραχὺς [[μόναρχος]] οὐδ' [[ὑπεύθυνος]] κρατεῑ», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[δυνάστης]]<br /><b>3.</b> [[αρχηγός]], [[ηγεμόνας]]<br /><b>4.</b> [[επώνυμος]] [[άρχοντας]] της νήσου Κω<br /><b>5.</b> [[ονομασία]] [[μήνα]] στην Κω<br /><b>6.</b> [[δικτάτορας]]<br /><b>7.</b> <b>ως επίθ.</b> [[μόναρχος]], -<i>ον</i><br />ο [[μοναρχικός]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>μον</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>αρχος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[ἄρχω]]), <b>[[πρβλ]].</b> <i>τριήρ</i>-<i>αρχος</i>].
|mltxt=[[μόναρχος]] και ιων. τ. μούναρχος, ὁ (Α)<br /><b>1.</b> αυτός που συγκεντρώνει στο [[πρόσωπο]] του απόλυτη [[πολιτική]] [[εξουσία]] και κυβερνά [[χωρίς]] κανένα περιορισμό, [[μονάρχης]] («ὁρῶν ὅτι τραχὺς [[μόναρχος]] οὐδ' [[ὑπεύθυνος]] κρατεῖ», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[δυνάστης]]<br /><b>3.</b> [[αρχηγός]], [[ηγεμόνας]]<br /><b>4.</b> [[επώνυμος]] [[άρχοντας]] της νήσου Κω<br /><b>5.</b> [[ονομασία]] [[μήνα]] στην Κω<br /><b>6.</b> [[δικτάτορας]]<br /><b>7.</b> <b>ως επίθ.</b> [[μόναρχος]], -<i>ον</i><br />ο [[μοναρχικός]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>μον</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>αρχος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[ἄρχω]]), [[πρβλ]]. [[τριήραρχος]]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''μόναρχος:''' Ιων. μουν-, ὁ,<br /><b class="num">I. 1.</b> αυτός που κυβερνά [[μόνος]], [[μονάρχης]], [[απόλυτος]] [[άρχοντας]], σε Θέογν., Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> ως επίθ., [[σκᾶπτον]] μόναρχον, το [[σκήπτρο]] του μονάρχη, σε Πίνδ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για τον Ρωμαίο Δικτάτορα, σε Πλούτ.
|lsmtext='''μόναρχος:''' Ιων. μουν-, ὁ,<br /><b class="num">I. 1.</b> αυτός που κυβερνά [[μόνος]], [[μονάρχης]], [[απόλυτος]] [[άρχοντας]], σε Θέογν., Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> ως επίθ., [[σκᾶπτον]] μόναρχον, το [[σκήπτρο]] του μονάρχη, σε Πίνδ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για τον Ρωμαίο Δικτάτορα, σε Πλούτ.
}}
}}
{{elru
{{mdlsj
|elrutext='''μόναρχος:'''<br /><b class="num">I</b> ион. [[μούναρχος]] 2 принадлежащий монарху ([[σκᾶπτον]] Pind.).<br /><b class="num">II</b> ион. [[μούναρχος]] <br /><b class="num">1)</b> единодержавный властелин, монарх (γῆς τῆσδε Arph.);<br /><b class="num">2)</b> начальник, командир (γυμνήτων μόναρχοι Eur.);<br /><b class="num">3)</b> (в Риме; лат. [[dictator]]) диктатор Plut.
|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> one who rules [[alone]], a [[monarch]], [[sovereign]], Theogn., Aesch., etc.<br /><b class="num">2.</b> as adj., [[σκᾶπτον]] μ. the [[sovereign]] [[sceptre]], Pind.<br /><b class="num">II.</b> for the Roman Dictator, Plut.
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[tyrant]]
}}
{{elmes
|esmgtx=ὁ [[monarca]] ref. a la divinidad suprema ἐπικαλοῦμαί σε ... κατὰ Ἕλληνας· ὁ πάντων μ. βασιλεύς <b class="b3">te invoco como los helenos: señor, monarca de todas las cosas</b> P XII 264
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[qui solus imperat]]'', [[who rules alone]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.122.3/ 1.122.3].
}}
}}
{{mdlsj
{{trml
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> one who rules [[alone]], a [[monarch]], [[sovereign]], Theogn., Aesch., etc.<br /><b class="num">2.</b> as adj., [[σκᾶπτον]] μ. the [[sovereign]] [[sceptre]], Pind.<br /><b class="num">II.</b> for the Roman Dictator, Plut.
|trtx====[[monarch]]===
Afrikaans: monarg; Albanian: monark; Amharic: ንጉሥ; Arabic: عَاهِل; Armenian: միապետ, ինքնակալ; Aromanian: munarhu, munarhã; Asturian: monarca; Azerbaijani: monarx; Bashkir: батша; Basque: monarka anim; Belarusian: манарх; Bengali: সম্রাট, সম্রাজ্ঞী; Breton: unpenn; Bulgarian: монарх; Burmese: ဘုရင်; Catalan: monarca; Chinese Mandarin: 君主, 君王; Corsican: munarca; Czech: panovník, monarcha; Danish: monark; Dutch: [[monarch]]; Erzya: вейкинязор; Esperanto: monarĥo, monarko; Estonian: monarh; Finnish: monarkki; French: [[monarque]]; Friulian: monarcje; Galician: monarca; Georgian: მონარქი; German: [[Monarch]], [[Monarchin]], [[Fürst]]; Greek: [[μονάρχης]]; Ancient Greek: [[μόναρχος]], [[μούναρχος]], [[μονάρχης]]; Hebrew: מוֹנַרְךְ; Hindi: राजा; Hungarian: uralkodó, egyeduralkodó, fejedelem, monarcha; Icelandic: einvaldsherra, konungur, drottning, fursti, keisari, einvaldur, einvaldur þjóðhöfðingi konungsríkis, einvaldur þjóðhöfðingi keisaradæmis, einvaldur þjóðhöfðingi furstadæmis, höfðingi, jöfur,; Ido: monarko; Indonesian: raja; Interlingua: monarcha; Irish: monarc; Italian: [[monarca]]; Japanese: 君主, 王; Javanese: ratu; Kazakh: патша, монарх; Khmer: ព្រះមហាក្សត្រ, ក្ស័ត្រ; Korean: 군주(君主), 군왕(君王); Kyrgyz: монарх, падыша; Lao: ທິລາດ; Latvian: monarhs; Ligurian: monàrca; Lithuanian: monarchas; Lombard: monarca; Macedonian: монарх, владетел; Malay: ratu, raja, permaisuri, pemerintah; Maltese: monarka; Manx: ard-ree; Marathi: राजा; Mongolian Cyrillic: ван; Norwegian Bokmål: monark; Nynorsk: monark; Occitan: monarca; Persian: مونارک, پادِشاه, پادشاه, مَلَکه; Piedmontese: monarca; Polish: monarcha, monarchini; Portuguese: [[monarca]]; Punjabi: ਰਾਜਾ; Romanian: monarh; Cyrillic: монарх; Russian: [[монарх]]; Scottish Gaelic: mhonarc; Serbo-Croatian Cyrillic: мо̀нарх; Roman: mònarh; Slovak: panovník, monarcha; Slovene: monarh; Spanish: [[monarca]]; Swedish: monark; Tagalog: monarka; Tajik: подишоҳ, монарх; Tamil: அரசன்; Tarifit: ajeğğid; Tatar: монарх; Thai: กษัตริย์; Turkish: hakan, hükümdar, monark; Turkmen: monarh, patyşa; Ukrainian: монарх, монархиня; Uzbek: monarx, podsho; Vietnamese: vua, quân chủ, quốc vương; Welsh: teyrn; Zhuang: ginhcuj; Yiddish: מאָנאַרך
}}
}}