τρίγωνος: Difference between revisions

|Definition=[ῐ], ον,<br><span class="bld">A</span> [[three-cornered]], [[triangular]], <b class="b3">τὴν τ. ἐς χθόνα Νειλῶτιν</b>, of the Delta, [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''813; τ. ῥυθμοί Id.''Fr.''78; βάσεις Pl.''Ti.''55b; of the hearts of certain fish, Arist.''Frr.''314,330,333; of Sicily, Plb.1.42.3; of Britain, Str.4.5.1.<br><span class="bld">2</span> <b class="b3">ἀριθμοὶ τρίγωνοι</b>, [[triangular]] [[number]]s, are those whose units can be disposed in a triangle, as 3 †, 6 †, etc., being represented by the formula n(n + ''1'')/2, Plu.2.1003f, cf. Nicom.''Ar.''2.8; these numbers are also called [[triangle]]s ([[τρίγωνοι]]), Plu. 2.744b.<br><span class="bld">3</span> Astrol., [[in triangular]] or [[trine aspect]], of planets when there are three signs of the zodiac between them, so that they are at the apices of an equilateral triangle, S.E.''M.''5.39, Plot.2.3.4; τ. σχηματισμοί Ptol.''Tetr.''35, cf. Man.3.344.<br><span class="bld">II</span> as [[substantive]], [[τρίγωνον]], τό, [[triangle]], Ti.Locr.98a, Pl.''Ti.''50b, etc.<br><span class="bld">2</span> [[a musical instrument of triangular form]], with strings of equal thickness but unequal lengths, Eup.77, Pl.Com.69.13, [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 399c, [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1341a41, Diog.Ath.1.9; called <b class="b3">τ. ψαλτήρια</b> in Arist.''Pr.''919b12:—also as masc., πολὺς δὲ Φρὺξ τρίγωνος [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''412, cf. Ath.4.183e.<br><span class="bld">3</span> [[one of the Athenian lawcourts]], Din.''Fr.''89.35, Lycurg.''Fr.''10, Men.1076, Paus.1.28.8, Poll.8.121.<br><span class="bld">4</span> the constellation [[Triangulum]], Eudox. ap. Hipparch.1.2.13.<br><span class="bld">5</span> <b class="b3">τρίγωνος, ἡ,</b> name of a [[lozenge]], Orib.''Syn.''3.183; as masc., Paul.Aeg.7.12.

|mltxt=-η, -ο / [[τρίγωνος]], -ον, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> αυτός που έχει [[τρεις]] γωνίες, [[τριγωνικός]]<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <b>βλ.</b> [[τρίγωνο]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[ονομασία]] διαφόρων ανατομικών στοιχείων λόγω του σχήματός τους (α. «[[τρίγωνος]] μυς τών χειλέων» — [[μικρός]] [[δερματικός]] μυς του προσώπου<br />β. «[[τρίγωνος]] [[στερνίτης]] μυς» — [[λεπτός]] αποπεπλατυσμένος μυς που βρίσκεται στην οπίσθια στερνοπλευρική [[επιφάνεια]]<br />γ. «[[τρίγωνος]] [[χόνδρος]]» — ινοχόνδρινο [[πέταλο]] το οποίο εκτείνεται [[μεταξύ]] της στυλοειδούς αποφύσεως της ωλένης και της [[κάτω]] αρθρικής επιφάνειας της κερκίδας)<br /><b>2.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> ο [[τρίγωνος]]<br /><b>ζωολ.</b> [[γένος]] υμενόπτερων εντόμων, [[συνήθως]] πολύ μικρού μεγέθους, τα οποία ζουν στις θερμές περιοχές<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «τρίγωνα [[ιστία]]»<br /><b>ναυτ.</b> [[ιστία]] τριγωνικού σχήματος τών οποίων η άνω [[μακριά]] [[πλευρά]] αγγίζει την [[κεραία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για αριθμό) αυτός που αποτελείται από μονάδες οι οποίες μπορούν να τεθούν σε [[σχήμα]] ισόπλευρου τριγώνου, π.χ. 3.·., 6.·., και παριστάνονται με τον τύπο <i>n</i>(<i>n</i> <span style="color: red;">+</span> 1)/2<br /><b>2.</b> <b>αστρολ.</b> (για πλανήτη) αυτός που βρίσκεται στην [[κορυφή]] ισόπλευρου τριγώνου το οποίο σχηματίζεται από τον ίδιο και δύο άλλους λαμπρούς αστέρες [[γύρω]] από τα ζώδια<br /><b>3.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> το μουσικό όργανο [[τρίγωνο]]<br /><b>4.</b> (το θηλ. και σπαν. το αρσ. ως ουσ.) ἡ [[τρίγωνος]] και σπαν. ὁ [[τρίγωνος]]<br />[[ονομασία]] καραμέλας.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>τρι</i>- <span style="color: red;">+</span> -<i>γωνος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[γωνία]]), [[πρβλ]]. [[τετράγωνος]]].

{{ls

|lstext='''τρίγωνος''': -ον, ὡς καὶ νῦν, ὁ ἔχων [[τρεῖς]] γωνίας, τὴν τρίγωνον ἐς χθόνα Νειλῶτιν, ἐπὶ τοῦ Δέλτα, Αἰσχύλ. Πρ. 815˙ τρ. ῥυθμοὶ ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 72˙ βάσεις Πλάτ. Τίμ. 55Β ἐπὶ τῆς καρδίας ἰχθύων τινῶν, Ἀριστ. Ἀποσπ. 296, 311, 314˙ ἐπὶ τῆς Σικελίας, Πολύβ. 1. 42, 3˙ ἐπὶ τῆς Βρεττανίας, Στράβ. 199. 2) ἀριθμοὶ τρίγωνοι, [[εἶναι]] ἐκεῖνοι ὧν αἱ μονάδες δύνανται νὰ διατεθῶσιν ἐν εἴδει τριγώνου, [[οἷον]] 3 . ˙ ., 6 . ˙ ., κτλ., -παριστάνονται διὰ τοῦ τύπου ½ (χ2+χ), Πλούτ. 2. 1003F˙Ϗ οἱ ἀριθμοὶ οὗτοι καλοῦνται καὶ τρίγωνα, [[αὐτόθι]] 744Β. ΙΙ. ὡς οὐσιαστ., τρίγωνον, τό, τὸ σχήμα, Τίμ. Λοκρ. 98Α, Πλάτ. Τίμ. 50Β, κλπ. 2) μουσικὸν [[ὄργανον]] τριγωνικὸν τὸ [[σχῆμα]] ὅμοιον κατά τι πρὸς ἅρπην καὶ ἔχον χορδὰς ἴσας πρὸς τὸ [[πάχος]] ἀνίσους δὲ πρὸς τὸ [[μῆκος]], ὃς [[καλῶς]] μὲν τυμπανίζει καὶ διαψάλλει τριγώνοις Εὔπολις ἐν «Βάπταις» 1˙ κἄλλην τρίγωνον εἶδον ἔχουσαν, εἶτ’ ᾖδεν πρὸς αὐτὸ [[μέλος]] Ἰωνικόν τι Πλάτ. Κωμικ. ἐν «Λάκωσιν» 1. 13, Πλάτ. Πολ. 399C˙Ϗ καλούμενον τρ. ψαλτήρια, Ἀριστ. Προβλ. 19, 23˙ - [[ὡσαύτως]] ὡς ἀρσ., πολὺς δὲ Φρὺξ [[τρίγωνος]] Σοφ. Ἀποσπ. 361, πρβλ. Ἀθήν. 183F. 2) [[οὕτως]] ἐκαλεῖτο ἓν τῶν Ἀθήνησι δικαστηρίων, «τρίγωνον [[δικαστήριον]]: Λυκοῦργος κατ’ Ἀριστογείτονος. [[ὄνομα]] ἐστὶ δικαστηρίου, [[ἴσως]] καὶ τῷ σχήματι τριγώνου ὄντος, μνημονεύουσιν [[αὐτοῦ]] ἄλλοι τε καὶ Μένανδρος» Ἁρποκρ. ἐν λ., Παυσ. 1. 28, 8, Πολυδ. Η΄, 121.

|mdlsjtxt=τρί-γωνος, ον, [[γωνία]]<br /><b class="num">I.</b> [[three]]-cornered, triangular, Aesch.<br /><b class="num">II.</b> as [[substantive]], [[τρίγωνον]], ου, a [[triangle]], Plat.: [[name]] of a [[musical]] [[instrument]], Plat.

|woodrun=[[musical instrument]], [[three-cornered]]

|mantxt=Ἀπό τό [[τρίς]] + [[γωνία]]. Δές γιά ἄλλα παράγωγα στή λέξη [[τρίαινα]].