ἐκλύω: Difference between revisions

|Definition=[ῡ,<br><span class="bld">A</span> v. [[λύω]]], [[set free]], πόνων from [[labour]]s, [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''328; [[release]], ὕδατα ''PTeb.''49.6 (ii B. C.):—Pass., to [[be set free]], ἐκλέλυμαι πόθου Thgn. 1339; ἐκ δεσμῶν [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 67d:—Med., [[get]] one [[set free]], [[release]], ἀλλ' ἄγε δή σε κακῶν ἐκλύσομαι Od.10.286; τοῦ φόβου σ' ἐξελυσάμην [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]'' 1003; θανάτου νιν ἐκλύσασθε [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''818; ἐξελυσάμην βροτοὺς τὸ μὴ μολεῖν [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''237: c. acc. pers. only, ἐξελύσαντο τοὺς Ἀργείους X.''HG'' 7.1.25: abs., [[ἐξελυσάμην]] = I [[deliver]]ed him from [[danger]], [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''531.<br><span class="bld">II</span> [[unloose]], <b class="b3">ἐ. τόξα</b> [[unstring]] a [[bow]], [[Herodotus|Hdt.]]2.173; ἐ. ἁρμούς E.''Hipp.''825; <b class="b3">σκαιὸν ἐκλύσων στόμα</b> = [[likely]] to [[let loose]] a [[foolish]] [[tongue]], [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''1225.<br><span class="bld">2</span> [[make an end of]], <b class="b3">ἐξέλυσας..σκληρᾶς ἀοιδοῦ δασμόν</b> = paid it off, Id.''OT'' 35; ἐπίπονον ἁμέραν Id.''Tr.''654; μόχθον E.''Ph.''695; ἔριν καὶ φιλονικίαν D.9.14; [[ἐξελύσατε]] ([[varia lectio|v.l.]] ἐξελύσασθε) τὰς παρασκευάς Id.18.26.<br><span class="bld">3</span> [[relax]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''610a27; τῆς φροντίδος τὸ ἀκριβές Luc.''Dom.'' 17:—Pass., to [[be faint]], [[fail]], Hp.''Aph.''2.41, Isoc.15.59, D.19.224, Phld.''Ir.'' p.69 W., etc.; πρὸς τὸν πόλεμον Isoc.4.150; <b class="b3">ἐκλυθῆναι τοῖς σώμασι, τῇ ψυχῇ</b>, Arist.''Fr.''144, Plb.29.17.4 (so intr. in Act., J.''BJ''1.33.5), etc.; of things, to [[be unserviceable]], τὰ τῶν πλοίων ἐκλελυμένα [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]'' 1320b37; <b class="b3">ἐκλύεται ὁ ῥοῦς, τὰ ῥεύματα</b>, [[cease]], Plb.4.43.9, 4.41.5.<br><span class="bld">4</span> Medic., <b class="b3">ἐκλύω κοιλίαν</b> [[relax]] the [[bowel]]s, Dsc.4.169.<br><span class="bld">5</span> [[pay in full]], [[δάνειον]] Plu.''Caes.''12 (Pass.).<br><span class="bld">b</span> [[purchase]], Herod.6.91.<br><span class="bld">6</span> [[resolve]] a [[doubt]], in Pass., A.D.''Synt.''176.24; also <b class="b3">τὰ ὑπ' ἀμφιβολίαν πίπτοντα ἐκλύεται τοῦ ἀμφιβόλου</b> ib.311.11.<br><span class="bld">7</span> [[dissolve]], τι ὄξει Gal.11.106.<br><span class="bld">III</span> intr., to [[break up]], [[depart]], [[LXX]] ''2 Ma.''13.16.

|dgtxt=<b class="num">• Grafía:</b> inscr. y pap. frec. ἐγλ-<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ῡ-, pero -ῠ- en Thgn.1339]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [perf. ind. 3^aplu. ἐκλέλυκαν <i>PTeb</i>.54.16 (I a.C.)]<br /><b class="num">A</b> tr.<br /><b class="num">I</b> gener. c. suj. de pers., indic. separación<br /><b class="num">1</b> c. ac. de pers. o anim. [[dejar en libertad]], [[liberar]] τὸν ἐκλύσοντ' ἐμέ el (relato) que permitirá mi liberación</i> A.<i>Pr</i>.781, πόσιν ἐκλύσασ' E.<i>Alc</i>.36, καὐχένας ἵππων ἔκλυον Ar.<i>Pax</i> 1283<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. [[llevarse consigo]], [[rescatar]], a veces como sinón. de [[poner a salvo]] τὸν οὐκ ἐκλύσεται no se lo llevará (a Orestes) dicen las Erinis</i>, A.<i>Eu</i>.174, αὐτὸν ἐξελυσάμην lo he sacado fuera del peligro</i> a Teucro, S.<i>Ai</i>.531, ὃς (Ζεύς) ... ἐκλύεταί με ref. Deyanira, S.<i>Tr</i>.21, νεκρούς E.<i>Supp</i>.346, πολιορκουμένους ... τοὺς Ἀργείους X.<i>HG</i> 7.1.25<br /><b class="num">•</b>fig. [[disipar la atención]], [[desconectar]] τοῖς ὀνόμασι παίζειν ... ἐκλύει ... τὸν ἀκροατήν el hacer juegos de palabras disipa la atención del oyente, e.d., lo despista</i> Thphr.<i>Lex</i>.p.109.<br /><b class="num">2</b> c. ac. de pers. y gen. separat. [[librar]], [[liberar]] πειράσομαι ... τῶνδέ σ' ἐκλῦσαι πόνων A.<i>Pr</i>.326, cf. E.<i>El</i>.1353, ἐκλῦσαι δουλοσύνης Ἐλέαν <i>AP</i> 7.129.2 (D.L.), en v. pas. οὕστε ... ἐς πάντουν ἐγλυθεῖ τοῦν δανείουν (ἁ πόλις) de modo que (la ciudad) sea liberada de todas sus deudas</i>, <i>ISE</i> 99.18 (Cranón II a.C.)<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. [[ἄγε]] δή σε κακῶν ἐκλύσομαι <i>Od</i>.10.286, cf. Phoc.16, τί ... οὐχὶ τοῦδε τοῦ φόβου σ' ... ἐξελυσάμην; S.<i>OT</i> 1003, θανάτου νιν E.<i>Andr</i>.818, ἡμᾶς τε τῆς ἀπορίας Pl.<i>La</i>.194c, σφᾶς ... ζημιῶν Pl.<i>Lg</i>.948c, ἐ[κ τηλι] κούτων ... φόβων τὸν ὑὸν ἐκ[λυσά] μενος Men.<i>Fab.Incert</i>.44, ηὔχοντο ... αὐτοὺς ἐκλύσασθαι τῶν κακῶν Longus 3.4<br /><b class="num">•</b>c. dos ac., de pers. y de cosa ἐξέλυσας [[ἄστυ]] ... ἀοιδοῦ δασμόν S.<i>OT</i> 35, de pers. y abstr. ἐξελυσάμην βροτοὺς τὸ μὴ ... εἰς ᾍδου μολεῖν A.<i>Pr</i>.235<br /><b class="num">•</b>abs. Ἄρης ... ἐξέλυσ' ἐπιπόνων ἁμερᾶν Ares ha puesto fin a unos días penosos</i> S.<i>Tr</i>.653, (ὁ Ἡρακλῆς) νόσων τε ἁπασῶν ἐκλύεται Aristid.<i>Or</i>.40.12<br /><b class="num">•</b>tb. c. suj. de abstr. [[eximir]] τὴν δὲ σὴν ἀμαρτίαν τὸ μὴ εἰδέναι ... ἐκλύει κάκης la ignorancia libra de culpa tu error</i> E.<i>Hipp</i>.1335, τούτους ... ἐκλύει τῶν δεινῶν τοῦτο τὸ ῥῆμα D.37.59.<br /><b class="num">3</b> c. ac. de cosas [[desatar]], [[desligar]], [[soltar]] ἐκλύεθ' ἁρμούς abrid los cerrojos</i> E.<i>Hipp</i>.809, τὰ τόξα Hdt.2.173, cf. Longus 4.34.1, τοὺς κάλως Epicr.9, cf. Longus 2.13.1, οἱ δράκοντες ... δεσμὸν ἐπιχειροῦσιν ἐκλύειν Ph.2.512, cf. Gr.Nyss.<i>V.Macr</i>.404.7, c. constr. prep. ἐκλύσεις τὸν ζυγὸν αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ τραχήλου σου [[LXX]] <i>Ge</i>.27.40, en v. pas. τὰ τῶν πλοίων ἐκλελυμένα los barcos desvencijados</i> Arist.<i>Pol</i>.1320^b37, δεσμὰ σιδηρᾶ δόκιμ[α τὰ] ἐκ τῶν λίθων ἐγλυθέντα <i>IG</i> 2².1627.285 (IV a.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. ἐκλύσαιο [[γύαια]] <i>AP</i> 10.1 (Leon.)<br /><b class="num">•</b>[[soltar]], [[dejar ir]] τ[ὰ] ἐν τῇ [[ἑαυτοῦ]] γῇ ὕδατα <i>PTeb</i>.49.6 (II a.C.), cf. 54.16 (I a.C.)<br /><b class="num">•</b>c. ac. de partes del cuerpo, fig. [[desatar]], [[soltar]] σκαιὸν ἐκλύσων στόμα para desatar su infausta lengua</i> S.<i>Ai</i>.1225, μὴ ἐκλύσῃς τὰς χεῖράς σου ἀπὸ τῶν παίδων σου [[LXX]] <i>Io</i>.10.6, de la muerte ἡνίκ' ἂν ἐκλύῃς φύσεως κεκρατημένα [[δεσμά]] Orph.<i>H</i>.87.4<br /><b class="num">•</b>medic. [[aflojar]] οἱ κλῶνες ... ἑφθοὶ κοιλίαν ἐκλύουσι Dsc.4.169.<br /><b class="num">II</b> c. idea de aminoración<br /><b class="num">1</b> gener. c. suj. abstr. [[disolver]], [[debilitar]], [[agotar]] manifestaciones corporales y anímicas (ἡ ψυχή) τὰ ... τοῦ σώματος ... ἐξέλυσε ταῖς μέθαις Democr.B.159, λέγων τὸν οἶνον ἐκλύειν τὴν ἰσχύν Ath.10b, cf. 32f, τὸ γὰρ [[ἄγαν]] πολὺ ἐκλύει τῆς δυνάμεως el exceso (de calor) resta mucho vigor</i> Arist.<i>Pr</i>.880^a19, cf. <i>HA</i> 610^a27, (ἡ φιληδονία) τοὺς τῆς ψυχῆς ἐκλύει τόνους Ph.2.201, cf. 1.179, I.<i>AI</i> 10.119, τῆς φροντίδος τὸ ἀκριβές Luc.<i>Dom</i>.17, πέφυκεν [[ἀποδημία]] τὸν πόθον ἐκλύειν Aristaenet.1.12.31, en v. pas. de la salud <i>ZPE</i> 14.1974.21 (Atrage III a.C.), ἐκλυόμενον ὑπὸ τῆς μέθης ... τὸν θυμόν Plu.2.133a, ἡ γὰρ ἕξις ἐκλύεται pues el hábito se debilita</i> Arr.<i>Epict</i>.2.18.13.<br /><b class="num">2</b> ret. [[debilitar]], [[disminuir]] en sent. negat. ἐκλύει τὴν δεινότητα ἡ ... τερθρεία el excesivo amaneramiento debilita la vehemencia</i> Demetr.<i>Eloc</i>.27, τὰ ... ἐκλύοντα ... τὴν δύναμιν ... ἔστι τὰ ψυχρὰ ἀντίθετα D.H.<i>Dem</i>.20.6, en v. pas. ἡ ἀπακμὴ τοῦ πάθους ... εἰς ἦθος ἐκλύεται la relajación de la pasión se disuelve en (una descripción de) caracteres</i> Longin.9.15, μήτε τὸ ἐνεργὸν τῆς τέχνης ἐκλύοιτο ὑπὸ τῆς ἀδολεσχίας Philostr.<i>Gym</i>.25<br /><b class="num">•</b>en sent. posit. [[lenificar]], [[relajar]], [[suavizar]] τὰς ὁρμὰς τῶν νοημάτων ἐκλύων τοῖς τῆς ἑρμηνείας ῥυθμοῖς Philostr.<i>VS</i> 607.<br /><b class="num">3</b> cien. [[disolver]], [[deshacer]] ὀποπάνακος ... τὸ λιπαρώτατον ὄξει δριμυτάτῳ ἐκλύων Gal.11.106.<br /><b class="num">III</b> c. idea de término<br /><b class="num">1</b> [[eliminar]], [[poner fin]], [[acabar con]] καίτοι ποδῶν σῶν μόχθον ἐκλύει παρών (Κρέων) E.<i>Ph</i>.695, τὴν πρὸς [[ἀλλήλους]] ἔριν D.9.14, τὰς παρασκευὰς τὰς τοῦ πολέμου D.18.26, τῶν Ῥωμαίων τὴν φιλοτιμίαν Plb.3.98.7, ὀλοφύρσεις ἐκλύσασα Eun.<i>VS</i> 504, tb. c. suj. abstr. ἡ δὲ [[διάνοια]] ... τοὺς ... φόβους ἐκλύσασα Epicur.<i>Sent</i>.[5] 20, en v. pas. ἀφαιρουμένης ... συναναστροφῆς ἐκλύεται τὸ ἐρωτικὸν πάθος Epicur.<i>Sent.Vat</i>.[6] 18, cf. D.Chr.34.53, ἤσχαλλον οἱ Ἀθηναῖοι ὡς ἐκλυομένης τῆς ἀκροάσεως Philostr.<i>VS</i> 571<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. βουληθέντα δὲ ἐκλύσασθαι τὰ νείκη E.<i>Ep</i>.5.81<br /><b class="num">•</b>medic. [[eliminar]], [[suprimir]] ref. síntomas τὸν πυρετὸν ψυκτηρίῳ φαρμάκῳ Hp.<i>Loc.Hom</i>.27, σφε μήτηρ ... ὠδῖνας ἐξέλυσε Lyc.1198, cf. 830, en v. pas. ἢν ... ἐκλύηται δὲ τὸ νοσεῖν ποιέον si lo que causa la enfemedad es eliminado</i> Hp.<i>Loc.Hom</i>.41<br /><b class="num">•</b>econ. [[saldar]], [[zanjar]] en v. pas. [[ἄχρι]] ἂν οὕτως ἐκλυθῇ τὸ [[δάνειον]] Plu.<i>Caes</i>.12.<br /><b class="num">2</b> econ. [[librar]] con dinero, [[rescatar]], [[hacerse con]] ὅτ' οὐχὶ τοὺς δύ' εἶχες ἐκλῦσαι (βαυβῶνας) puesto que no era posible hacerte con los dos (consoladores)</i> Herod.6.91.<br /><b class="num">3</b> gram. [[resolver]] en v. pas. τὰ ἀμφίβολα πρὸς τῶν συντασσομένων ἐκλύεται A.D.<i>Synt</i>.176.24, cf. 311.11.<br /><b class="num">B</b> intr., gener. en v. med.-pas.<br /><b class="num">I</b> indic. separación<br /><b class="num">1</b> c. gen. [[librarse de]] ἐκλέλυμαι δὲ πόθου Thgn.l.c., (τὴν ψυχήν) ἐκλυομένην ὥσπερ δεσμῶν ἐκ τοῦ σώματος Pl.<i>Phd</i>.67d<br /><b class="num">•</b>fig. [[desligarse]], [[distanciarse]] τὸ δὲ δεύτερον μέρος ... ἐκλυόμενον μᾶλλον τῆς λαμπηδόνος διὰ τὰς ῥανίδας ἁλουργές la segunda porción (del arco iris), más distanciada de la luz del sol por causa de las gotas, es purpúrea</i>, <i>Placit</i>.3.5.8.<br /><b class="num">2</b> uso esp. en v. act. [[partir]], [[marcharse]] sin rég. ἐξέλυσαν εὐημεροῦντες [[LXX]] 2<i>Ma</i>.13.16.<br /><b class="num">II</b> [[sin separación de elem]].<br /><b class="num">1</b> de pers. y partes del cuerpo [[debilitarse]], [[aflojarse]], [[desfallecer]] sent. fís. ἵν' οὖν μὴ παντάπασιν ἐκλυθῶ por la vejez, Isoc.15.59, οἱ ἀφροδισιάζοντες ἐκλύονται καὶ ἀσθενέστεροι γίνονται Arist.<i>Pr</i>.879^a4, cf. 877^a16, por hambre μήποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ ὁδῷ <i>Eu.Matt</i>.15.32, cf. <i>Eu.Marc</i>.8.3, ἐν βαλανείῳ ἐκλυθείς Vett.Val.123.13, por enfermedad <i>PTeb</i>.798.7 (II a.C.), ἐξελύθη τὰ νεῦρα βραχιόνων [[LXX]] <i>Ge</i>.49.24, πᾶσα χεὶρ ἐκλυθήσεται [[LXX]] <i>Is</i>.13.7, c. rég. prep. ὄχλος [[ἄτακτος]] ... πρὸς μὲν τὸν πόλεμον ἐκλυόμενος Isoc.4.150, σῶμα ... ἐκλελυμένον πρὸς τοὺς πόνους Arist.<i>Pr</i>.862^b3, cf. <i>Fr</i>.144, I.<i>AI</i> 5.134, c. dat. τοῖς σώμασιν ἐξελύθησαν Plb.20.4.7<br /><b class="num">•</b>sent. anímico μηδὲ ἐκλύου ... ἐλεγχόμενος [[LXX]] <i>Pr</i>.3.11, μὴ ἐκλυέσθω ἡ καρδία ὑμῶν [[LXX]] <i>De</i>.20.3, c. dat. ὁ Περσεὺς ... ἐξελύετο τῇ ψυχῇ Plb.29.17.4, c. ac. de rel. οἱ ... ἐκλυθέντες τὰς ψυχάς [[Diodorus Siculus|D.S.]]20.1.4, τοὺς τόνους ... ἐκλυθείς Ph.2.389, τὰ φρονήματα ἐκλελυμένοι I.<i>AI</i> 17.263, c. rég. prep. ἐκλύομαι ... ὑπὸ τῆς ἀπορίας Aristaenet.1.28.2, tb. en v. act., Phld.<i>Ir</i>.33.30<br /><b class="num">•</b>[[desvanecerse]], [[desmayarse]] οἱ ἐκ ῥίγεος μετὰ κεφαλαλγίης ἐκλυόμενοι Hp.<i>Coac</i>.29, cf. <i>Aph</i>.2.41, κατέχειν τινὲς κελεύουσι τὸ πνεῦμα τὸν ἐκλυόμενον Thphr.<i>Ign</i>.15, cf. <i>Fr</i>.10.1, tb. en v. act., I.<i>BI</i> 1.657.<br /><b class="num">2</b> de cosas [[perder la fuerza]] ἐκλύεται τὰ ῥεύματα las corrientes (del río Danubio) pierden su fuerza</i> Plb.4.41.5, cf. 4.43.9, τὰ βέλη ... ἐκλυθέντα καταπίπτει Luc.<i>Nigr</i>.36.<br /><b class="num">3</b> sent. moral [[disiparse]], [[pervertirse]] τοὺς δὲ βραχὺ καὶ [[ἄνισον]] (βαίνοντας) ... ἐκλελυμένους los que (caminan) con paso breve y desigual (son) disolutos</i> Aristid.Quint.83.32<br /><b class="num">•</b>neutr. subst. [[τὸ ἐκλυόμενον]] = [[disipación]], [[libertinaje]] Plu.2.997b.<br /><b class="num">4</b> c. or. de inf. [[ser remiso en]], [[dudar en]] ἕως τίνος ἐκλυθήσεσθε κληρονομῆσαι τὴν γῆν ...; [[LXX]] <i>Io</i>.18.3.

|btext=délier :<br /><b>1</b> [[délivrer]], [[affranchir]] : τινά τινος, ἔκ τινος qqn de qch;<br /><b>2</b> [[relâcher]] : ἐκλ. τόξα HDT détendre un arc ; [[στόμα]] SOPH laisser échapper des paroles (<i>litt.</i> délier la bouche) ; <i>Pass.</i> être relâché, être épuisé, fatigué ; ἐκλελυμένος πρὸς τὸν πόλεμον ISOCR épuisé et sans force pour la guerre;<br /><b>3</b> [[dissoudre]] ; <i>fig.</i> ἐκλ. ἔριν DÉM faire cesser une querelle ; [[δάνειον]] PLUT acquitter une dette;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἐκλύομαι]] délivrer, affranchir : τινά τινος qqn de qch ; mettre fin à;<br />[[NT]]: se décourager.<br />'''Étymologie:''' [[ἐκ]], [[λύω]].