ἐμβολή: Difference between revisions

|Definition=ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[putting in]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Od.</span>26</span> (pl.): esp. [[putting into]] its place, [[setting]] or [[reduction]] of a fracture or a dislocated limb, ἐμβολὴν ποιεῖσθαι <span class="bibl">Hp.<span class="title">Fract.</span>13</span>; [[mode of setting]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Art.</span>2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[insertion]] of a letter, ἐ. ποιεῖσθαι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span> 437a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[lading]] of a cargo, <span class="bibl"><span class="title">PStrassb.</span>111.16</span> (iii B. C.), <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>62.11</span> (iii A. D.): esp. [[shipment]] of corn to Rome and Constantinople, <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>15ii3</span> (ii A. D.), etc.; <b class="b3">αἰσία ἐ</b>. Just.<span class="title">Edict.</span>13.4.1. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[inroad into an enemy's country]], [[foray]], <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>[4.1.4]</span>, <span class="bibl"><span class="title">HG</span>4.3.10</span>; <b class="b3">ἡ Θηβαίων ἐ</b>. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1269b37</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[charge]], of a bull, <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>869</span>; of an army. <span class="bibl">X. <span class="title">Cyr.</span>7.1.18</span>, <span class="bibl">Arr.<span class="title">Tact.</span>12.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> esp.[[ramming of one ship by another]], <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>279</span> (lyr.), <span class="bibl">336</span>; <b class="b3">ἀντιπρῴροις χρῆσθαι ταῖς ἐ</b>. <span class="bibl">Th.7.36</span>, etc. (opp. [[προσβολή]], [[collision]], ib.<span class="bibl">70</span>); <b class="b3">ἐμβολὰς ἔχειν</b> to receive [[such charges]], <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>4.3.12</span>; [[δοῦναι]] to make [[them]], <span class="bibl">Plb.1.51.6</span>, etc.; in <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>415</span> <b class="b3">ἐμβολαῖς χαλκοστόμοις</b> with [[shocks]] of brazen beaks ([[nisi legendum|nisi leg.]] [[ἐμβόλοις]]). </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> [[shock]] of battering-ram, <span class="bibl">Onos.42.5</span> (pl.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[stroke]] or [[discharge]] of a missile, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>1130</span>, <span class="bibl">Plb.8.7.3</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Nigr.</span>36</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[entrance]], [[pass]], <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>5.4.48</span>; in <span class="bibl">Hdt.1.191</span> <b class="b3">ἡ ἐμβολὴ τοῦ ποταμοῦ</b> is explained by the words <b class="b3">τῇ ἐς τὴν πόλιν ἐσβάλλει</b>; also, [[mouth]] of a river, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>4.11.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> pl., [[gusts]] of wind, <b class="b3">πνευμάτων σφοδρῶν ἐ</b>. Ascl.<span class="title">Tact.</span>12.10. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[battering-ram]], <b class="b3">τὸ προέχον τῆς ἐ</b>. <span class="bibl">Th. 2.76</span>.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0806.png Seite 806]] ἡ, 1) das Hineinwerfen, -fügen, ἄρθρων Hippocr.; das Einsetzen, Einschieben eines Buchstaben, Plat. Crat. 437 a. – 2) das Hineindringen, der Einfall, Xen. Cyr. 2, 3, 17; τὴν εἰς τοὺς Καρδούχους ἐμβολὴν ποιεῖσθαι An. 4, 1, 4; beim Angriff eines Schiffes der Stoß, den es mit seinem Schnabel auf die Seite des andern thut, Aesch. Pers. 401; μάχην συνάψαι ναΐοισιν ἐμβολαῖς 328; ἐμβολὴ τῶν νεῶν Thuc. 2, 89. 7, 70; vgl. [[προσβολή]]; ἐμβολὰς ἔχειν, solche Stöße u. Verletzungen dadurch empfangen haben, Xen. Hell. 4, 3, 13; – der Wurf, Schuß, ἀπ' ἰσχυρᾶς ἐμβολῆς ἀπεστέλλετο τὸ [[βέλος]] Luc. Nigr. 36; vgl. Eur. Andr. 1130; λίθ ων καὶ δοκῶν Pol. 8, 9, 3; δοράτων, ὕσσῶν, Plut. Coriol. 9 Pomp. 8. – 3) der Ort zum Eindringen, Eingang, Paß; ἡ πρὸς Θεσπιῶν Xen. Hell. 5, 4, 48. – 4) von Flüssen, die Mündung; Her. 1, 191; Plut. Ant. 41. – 5) der Balken des Mauerbrechers, an dem der Widderkopf sitzt, Thuc. 2, 76 u. Sp.

{{ls

|lstext='''ἐμβολή''': ἡ, ([[ἐμβάλλω]]) τοποθέτησις ἢ προσαρμογὴ θραυσθέντος ἢ ἐξαρθρωθέντος ὀστοῦ, «ἴσιαγμα», «βάλσιμον εἰς τὸν τόπον», Ἱππ. π. Ἀγμ. 760· [[τρόπος]] τοῦ ἐμβάλλειν, ὁ αὐτ. π. Ἄρθρ. 780 ἐν τέλει. 2) παρεμβολὴ γράμματος, Πλάτ. Κρατ. 437Α. ΙΙ. ἀμεταβ., εἰσόρμησις, εἰσβολὴ εἰς τὴν χώραν τῶν πολεμίων, Ξεν. Ἀν. 4. 1, 4, κτλ.· ἡ Θηβαίων ἐμβολὴ Ἀριστ. Πολιτικ. 2. 9. 10. 2) [[ἐπίθεσις]], [[ἔφοδος]], Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 869. β) ἰδίως [[ἐπίθεσις]] πλοίου κατ’ ἄλλου, Αἰσχ. Πέρσ. 279, 336, κτλ. ([[κυρίως]] ἐμβολὴ ἐκαλεῖτο ἡ [[ἐπίθεσις]] πλοίου κατ’ ἄλλου διὰ τοῦ ἐμβόλου τῆς πρῴρας κατὰ τρόπον ἐπιστημονικόν, προσβολὴ δὲ ἡ [[ἐπίθεσις]] πλοίου κατ’ ἄλλου καθ’ οἱονδήποτε τρόπον, Θουκ. 7. 70, πρβλ. 36, ἴδε σημ. Arnold ἐν τόπῳ)· ἐμβολὰς ἔχειν, προσβάλλεσθαι δι’ ἐμβολῶν, Ξεν. Ἑλλην. 4. 3. 12· ἐμβολὰς... ἐδίδοσαν, ἐποίουν, Πολύβ. 1. 51, 6, κτλ.· ἐν Αἰσχύλ. Πέρσ. 415, τὸ ἐμβολαῖς χαλκοστόμοις διωρθώθη ὑπὸ τοῦ Stanley εἰς ἐμβόλοις χαλκοστόμοις· πρβλ. [[ἐμβάλλω]] ΙΙ, 2, [[ἔμβολος]] 3. 3) τὸ [[κτύπημα]] βολῆς, προύτεινε τεύχη κἀφυλάσσετ’ ἐμβολὰς Εὐρ. Ἀνδρ. 1130, Πολύβ. 8, 9, 3, κτλ. 4) [[εἴσοδος]], διάβασις, πέρασμα, Ξεν. Ἑλλην. 5. 4, 48, [[ἔνθα]] ἴδε L. Dind.· ἐν Ἡροδ. 1. 191, ἡ ἐμβολὴ τοῦ ποταμοῦ ἑρμηνεύεται διὰ τῶν λέξεων τῇ ἐς τὴν πόλιν ἐσβάλλει· [[ὡσαύτως]], τὸ [[στόμιον]] ποταμοῦ, ἡ [[ἐκβολή]], Θεόφρ. π. τὰ Φυτ. Ἱστ. 4. 11, 8, Διον. Ἁλ. 1. 45 (ἀλλ. ἐκβολαί), πρβλ. εἰσ-, ἐκ-[[βολή]]. ΙΙΙ. ἡ κεφαλὴ τοῦ πολιορκητικοῦ κριοῦ, Θουκ. 2. 76.

{{bailly

|btext=ῆς (ἡ) :<br /><b>I.</b> action de lancer sur, jet (d'un projectile, <i>etc.</i>);<br /><b>II.</b> action de se jeter dans <i>ou</i> sur, <i>d'où</i><br /><b>1</b> choc d'un navire qui enfonce son éperon dans le flanc d'un autre : ἐμβολὰς ἔχειν XÉN recevoir de flanc le choc de l'éperon d'un navire;<br /><b>2</b> irruption sur un territoire ennemi, invasion ; <i>en gén.</i> attaque, charge;<br /><b>III.</b> lieu <i>ou</i> instrument pour se jeter dans <i>ou</i> sur :<br /><b>1</b> passage, défilé;<br /><b>2</b> embouchure d'un fleuve;<br /><b>3</b> machine d'attaque, <i>particul.</i> tête de bélier.<br />'''Étymologie:''' [[ἐμβάλλω]].

{{DGE

|dgtxt=-ῆς, ἡ<br /><b class="num">I</b> c. idea de violencia<br /><b class="num">1</b> [[ataque]]<br /><b class="num">a)</b> gener. παρακάλει τοὺς σὺν σοὶ εἰς ἐμβολήν llama a los tuyos al ataque</i> X.<i>Cyr</i>.7.1.18, cf. <i>HG</i> 5.4.48, τὴν ἐμβολὴν ἐκ δόρατος ποιεῖσθαι Plb.3.115.9, κρυφίους τὰς ἐμβολὰς ποιεῖσθαι hacer los ataques a escondidas</i>, e.d., emboscarse para atacar</i> Hld.1.30.5, ἐμβολῆς ... ἀποσχέσθαι Plu.<i>Dio</i> 39.2, ἡ ἐ. ἡ ἐς τοὺς πολεμίους τῆς φάλαγγος Arr.<i>Tact</i>.12.10, ἡ ἐμβολὴ τοῦ ὁπλιτικοῦ τοῦ Ῥωμαίων Paus.7.16.3, παρὰ τὴν πρώτην ἐμβολήν ἀναρπασόμενοι Hld.9.17.3;<br /><b class="num">b)</b> en la palestra [[ataque frontal]] op. [[παρεμβολή]] ‘[[ataque lateral]]’, Plu.2.638f;<br /><b class="num">c)</b> de anim. [[embestida]] de un león, E.<i>Fr</i>.689.4, de Heracles como un toro, E.<i>HF</i> 869, cf. Ar.<i>Fr</i>.630, de un toro ὃς ... ὡς ἐς ἐμβολὴν ἵεται Philostr.Iun.<i>Im</i>.4.1, de un bisonte, Paus.10.13.1<br /><b class="num">•</b>[[embestida]] o [[carga]] del caballo en el combate, Luc.<i>DMeretr</i>.13.1, de los elefantes en la batalla [[ἀφόρητος]] ἡ ἐ. Afric.<i>Cest</i>.1.18.4<br /><b class="num">•</b>τῶν ὀδόντων αἱ ἐμβολαί las dentelladas</i> de los perros, Longus 1.21.4;<br /><b class="num">d)</b> de máquinas de guerra [[embestida]] I.<i>BI</i> 3.223, 7.311, μηχανημάτων Paus.8.8.8, τῶν ὀργάνων Onas.42.5.<br /><b class="num">2</b> náut. [[abordaje]], [[arremetida]], [[embestida]] de una nave contra el flanco de otra δαμασθεὶς ναΐοισιν ἐμβολαῖς A.<i>Pers</i>.279, cf. 336, D.S.11.18, πανώλεθροι ἐμβολαί A.<i>Pers</i>.562, ἦρξε δ' ἐμβολῆς Ἑλληνικὴ ναῦς A.<i>Pers</i>.409, cf. Th.2.89, τριήρους ἐμβολαί Eub.75.10, ἀντιπρῴροις ταῖς ἐμβολαῖς χρώμενοι haciendo las embestidas proa contra proa</i> Th.7.36, cf. X.<i>HG</i> 4.3.12, Philostr.<i>Her</i>.57.16, dif. de προσβολή ‘[[choque]]’ αἱ μὲν ἐμβολαὶ ... ὀλίγαι ἐγίγνοντο, αἱ δὲ προσβολαὶ ... πυκνότεραι ἦσαν Th.7.70, cf. D.C.50.18.5, [[ἐμβολάς]] τε συνεχεῖς ἐδίδοσαν hacían continuas embestidas</i> Plb.1.51.6, ἐμβολαὶ ... οὐκ ἦσαν οὐδὲ ἀναρρήξεις νεῶν no había embestidas ni choques de naves</i> Plu.<i>Ant</i>.66.<br /><b class="num">3</b> [[irrupción]], [[incursión]] en territorio enemigo, X.<i>HG</i> 5.4.47, ἐμβολῆς γινομένης εἰς τὴν νῆσον <i>IG</i> 12(6).52.4 (Samos IV a.C.), c. gen. subjet. ἡ Θηβαίων ἐ. Arist.<i>Pol</i>.1269^b37, πυκναῖς εἰς τὴν Βοιωτίαν ἐμβολαῖς Plu.<i>Lyc</i>.13, cf. D.H.11.17, Aristid.<i>Or</i>.12.64, Longus proem.2.<br /><b class="num">4</b> [[disparo]], [[tiro]], [[golpe]] ἐφυλάσσετ' [[ἐμβολάς]] esquivaba los tiros</i> E.<i>Andr</i>.1130, ταῖς τῶν κατὰ κορυφὴν λίθων καὶ δοκῶν ἐμβολαῖς διεφθείροντο Plb.8.7.3, (τὰ βέλη) οὐ γὰρ ἀπ' ἰσχυρᾶς ἐμβολῆς ἀπεστέλλετο (las flechas) no eran disparadas con fuerza</i> Luc.<i>Nigr</i>.36.<br /><b class="num">5</b> de fenóm. nat. [[embate]], [[racha]], [[ráfaga]] ἀνέμων Arist.<i>Fr</i>.253, Paus.7.24.8, πνευμάτων Ptol.<i>Tetr</i>.4.8.5, Thdt.<i>H.Rel</i>.proem.6, Ascl.<i>Tact</i>.12.10, πνευμάτων ἐναντίων <i>A.Io.Bapt</i>.68.9<br /><b class="num">•</b>del agua [[acometida]], [[embate]] τὸ δὲ (τεῖχος) οὐκ ἤνεγκε τὴν τοῦ ὕδατος ἐμβολήν éste (el muro) no pudo resistir la acometida del agua</i> Thdt.<i>H.Rel</i>.1.11, en borrascas νεφῶν ἢ χαλάζης Aristid.<i>Or</i>.1.116, ἡ [[ἀπώλεια]] ἐγένετο ὑπὸ τῆς ἐμβολῆς τῶν κρημνῶν Paus.10.23.4<br /><b class="num">•</b>fig., ret., del orador que abusa del asíndeton ὡς αἱ καταιγίδες [[ἄλλην]] ποιούμενος ἐμβολήν haciendo otra embestida como los huracanes</i> Longin.20.3, ἡ ἐ. τοῦ κώλου el impacto del colon</i> Demetr.<i>Eloc</i>.39.<br /><b class="num">II</b> sin idea propia de violencia<br /><b class="num">1</b> [[introducción]] de membrillos en aceite para hacer perfume, Thphr.<i>Od</i>.26.<br /><b class="num">2</b> [[carga]], [[embarque]] de personas (αἱ νεάνιδες) δέσμιαι ... μέχρι τῆς εἰς τὸ πλοῖον ἐμβολῆς εἵλκοντο μετὰ βίας [[LXX]] 3<i>Ma</i>.4.7, de mercancías <i>PStras</i>.111.16 (III a.C.), ἐ. λαχανοσπέρμου <i>PLond</i>.948.3, 8 (III d.C.), de cereales, esp. del trigo procedente de la recaudación del impuesto correspondiente <i>PErasm</i>.25.11 (II a.C.), <i>SB</i> 9223.7 (I a.C.), <i>POxy</i>.62.11 (III d.C.), ἡ ἐ. τοῦ σίτου <i>POxy</i>.3410.12 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>de ahí por ext. el propio [[impuesto del grano]], equiv. a lat. <i>[[anonna]]</i>, <i>POsl</i>.88.19 (IV d.C.), Iust.<i>Edict</i>.13.4.1, τὸ φιλικὸν τῆς ἐμβολῆς <i>PAphrod.Zuckerman</i> 345 (VI d.C.), cf. <i>CPR</i> 22.22.3 (VIII d.C.)<br /><b class="num">•</b>tb. ref. a la [[exacción]] de paja <i>PCair.Isidor</i>.10.310 (IV d.C.).<br /><b class="num">3</b> jur. [[acción de depositar]], [[introducción de una petición o demanda en un buzón dispuesto al efecto]], equiv. a [[elevación]], [[presentación de la misma]] τὴν τῆς ἐντεύξεως ἐμβολὴν πεποιῆσθαι κατ' αὐτῆς <i>PTor.Choachiti</i> 12.6.35 (II a.C.).<br /><b class="num">4</b> medic. [[recolocación de un hueso dislocado]], [[reducción]] τὴν ... ἐμβολὴν χρὴ ποιεῖσθαι ἐκ κατατάσιος Hp.<i>Fract</i>.13, cf. <i>Art</i>.2.<br /><b class="num">5</b> arq. [[inserción de elementos de unión y sujeción]] ἐ. τῶν γόμφων καὶ τῶν δ[εμάτων] καὶ τῶν π[ε] λεκίνων <i>IG</i> 7.3073.170 (Lebadea II a.C.).<br /><b class="num">6</b> lingüíst. y ret. [[introducción]], [[inserción]] de una letra ἐμβολὴν ποιεῖσθαι Pl.<i>Cra</i>.437a, ἐ. τόπου ἐξ ὀνόματος introducción de un tópico mediante un nombre</i> Tib.<i>Fig</i>.2, 20, cf. 40.<br /><b class="num">III</b> <b class="num">1</b>como n. de acción [[vertido]] ἡ τῶν ὑδάτων εἰς τὰ πεδία ἐ. ref. la crecida del Nilo <i>PHels</i>.6.4 (II a.C.), de los ríos en el mar, Aristid.<i>Or</i>.26.62.<br /><b class="num">2</b> como lugar [[acceso]], [[entrada]], [[paso]] ὄντος δ' [[αὐτοῦ]] ἐπὶ τῇ ἐμβολῇ estando él en la entrada</i> X.<i>HG</i> 4.3.10, cf. 4.7.7, Str.11.3.4, hist. en <i>POxy</i>.2820.1.12.<br /><b class="num">3</b> de ríos [[confluencia con otro río, una marisma, etc.]] ἐξ ἐμβολῆς τοῦ ποταμοῦ Hdt.1.191, ὁ δὲ τόπος οὗτός ἐστιν ἐ. τοῦ Κηφισοῦ Thphr.<i>HP</i> 4.11.8, cf. <i>PTeb</i>.703.38 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[desembocadura]] de un río en el mar, Str.11.11.5, εἰς τὰς ἐμβολὰς ἔρχεται τὰς εἰς τὴν θάλασσαν τοῦ Νείλου X.Eph.4.2.7.<br /><b class="num">IV</b> téc.<br /><b class="num">1</b> náut. [[espolón de la nave]] ἐμβολαὶ χαλκόστομοι espolones de broncíneo pico</i> A.<i>Pers</i>.415.<br /><b class="num">2</b> [[ariete]] τὸ προῦχον τῆς ἐμβολῆς el extremo del ariete</i> Th.2.76<br /><b class="num">•</b>interp. como [[cabeza de ariete]] Zonar.p.700.<br /><b class="num">3</b> [[pincho]] o [[espolón]] parecido a un aguijón, Procop.<i>Goth</i>.1.21.21.<br /><b class="num">4</b> [[barrera]], [[dique]] πετρῶν Procop.<i>Aed</i>.1.8.7.