3,274,873
edits
ἀφαίρεσις: Difference between revisions
m
no edit summary
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(op\.) ([\p{Greek}\s]+) ([a-zA-Z:\(])" to "$1 $2 $3") |
mNo edit summary |
||
| (17 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=afairesis | |Transliteration C=afairesis | ||
|Beta Code=a)fai/resis | |Beta Code=a)fai/resis | ||
|Definition= | |Definition=ἀφαιρέσεως, ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[taking away]], [[carrying off]], [[removal]], Pl.''Cri.''46c (pl.); [[putting off]], τοῦ θνητοῦ Hierocl.''in CA''27p.483M.; opp. [[πρόσθεσις]], Plu.''Lyc.''13 (pl.).<br><span class="bld">2</span> as [[law]]-[[term]], [[assertion]] of [[freedom]] of a [[reputed]] [[slave]], Hyp.''Fr.''23.<br><span class="bld">3</span> [[amputation]], Archig. ap. Orib.47.13.4.<br><span class="bld">II</span> in Logic, [[abstraction]], [[ἐξ ἀφαιρέσεως]], [[δι' ἀφαιρέσεως]], Arist.''Cael.''299a16, ''EN''1142a18; esp. [[τὰ ἐξ ἀφαιρέσεως]] = [[mathematics]], Id.''AP''0.81b3, ''Metaph.''1061a29, al.; opp. [[ἐκ προσθέσεως]], ib. 1077b9; also τὰ ἐν ἀ. ὄντα Id.''de An.''429b18, al.:—Cicero jokes on this term, ''Att.''6.1.2.<br><span class="bld">2</span> Gramm., [[removal]] of [[initial]] [[letter]]s, as in [[σῦς]], [[ὗς]], Choerob. ''in Theod.''1p.148H., cf. A.D.''Pron.''55.13, al.; also of medial letters, ib.93.13; of [[feet]] in [[verse]], opp. [[πρόσθεσις]], ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]'' 220 iii 3. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=ἀφαιρέσεως, ἡ<br /><b class="num">I</b> c. gen. o abs.<br /><b class="num">1</b> [[acción de quitar]] τῶν δοθέντων ἀ. οὐκ ἔστι no es posible [[quitar]] lo que se ha dado</i> Pl.<i>Phlb</i>.19e, μερίδος καὶ δόσεως [[LXX]] <i>Si</i>.41.23, cf. <i>Nym.Kafizin</i> 266a, b, 269a (III a.C.), <i>T.Iob</i> 11<br /><b class="num">•</b>[[supresión]] como liberación de la materia, junto a [[κάθαρσις]]: ἐν δ' ἀφαιρέσει καὶ καθάρσει ἀνακύπτει ... ἡ μνήμη Plot.4.3.26, cf. Plu.2.431f, Porph.<i>Sent</i>.32, ἵνα κατὰ ἀφαίρεσιν τοῦ βροτοῦ καὶ θνητοῦ ἡ θεοποιΐα νοῆται Hierocl.<i>in CA</i> 27.5, como pérdida de algún bien [[ἐλευθερία]]ς Ph.1.40, de un [[imperio]], I.<i>BI</i> 1.4, δώρων Chrys.M.58.500, ὑπαρχόντων Gel.Cyz.<i>HE</i> 2.32.11<br /><b class="num">•</b>frec. en medic. [[extirpación]], [[ablación]] τῶν μερέων Hp.<i>Vict</i>.1.6, κονδυλώματος Hp.<i>Haem</i>.5, cf. <i>VC</i> 17, Archig. en Orib.47.13.4, Plu.2.1010e<br /><b class="num">•</b>[[extracción]] αἵματος e.e. [[sangría]] Hp.<i>Coac</i>.337, 481, Archig.9.5B., ἀ. τῶν ἐπιδεσμάτων levantamiento de los vendajes</i> Hp.<i>Medic</i>.3, πηγὰς ὑδάτων ... εἰς ... κόπων ἀφαίρεσιν εὐθέτους manantiales de aguas (termales) beneficiosos para quitar las tensiones musculares</i> [[Diodorus Siculus|D.S.]]2.57<br /><b class="num">•</b>[[confiscación]] χρημάτων Pl.<i>Cri</i>.46c, cf. I.<i>AI</i> 16.160<br /><b class="num">•</b>[[robo]], [[rapiña]] abs., Hp.<i>Decent</i>.5, τῶν ... τόπων [[LXX]] 3<i>Ma</i>.1.1, τῶν σκύλων Hld.1.33.1<br /><b class="num">•</b>[[rapto]] abs., op. [[εὕρεσις]] Men.<i>Epit</i>.319, τῆς κόρης Hld.2.24.3<br /><b class="num">•</b>[[derrocamiento]] τοῦ γεγεννηκότος I.<i>AI</i> 7.198.<br /><b class="num">2</b> [[disminución]], [[reducción]], [[sustracción]] op. [[μείωσις]]: τῆς ὑπάρξεως Phld.<i>Oec</i>.p.68, muy frec. op. [[πρόσθεσις]]: en medic. ref. a la dieta ἰητρικὴ [[γάρ]] ἐστιν ἀ. καὶ [[πρόσθεσις]] Hp.<i>Flat</i>.1, ἀ. σιτίων καὶ ποτῶν Hp.<i>Acut</i>.38, cf. <i>Vict</i>.4.89, <i>Aff</i>.44, ἐξ ἀφαιρέσεως <i>curare</i>, curar con un régimen de privación</i> Cic.<i>Att</i>.115.2<br /><b class="num">•</b>ref. a otras cosas [[disminución]] del tamaño de la luna, Hp.<i>Hebd</i>.1, Meth.<i>Arbitr</i>.2, τὸ [[ἄπειρον]] ἔστι μὲν προσθέσει, ἔστι δὲ καὶ ἀφαιρέσει el [[infinito]] es por [[adición]] y también por [[sustracción]]</i> Arist.<i>Ph</i>.206<sup>a</sup>15, τὰ ... μικρὰ ... συμβόλαια ἐπὶ τῶν καιρῶν προσθέσεις λαμβάνοντα καὶ ἀφαιρέσεις los pequeños acuerdos que aumentan o disminuyen según las circunstancias</i> Plu.<i>Lyc</i>.13, τῆς ... [[ἔνδον]] δυνάμεως ἀφαίρεσιν λαμβανούσης reduciéndose la [[fuerza]] [[interior]]</i> [[Diodorus Siculus|D.S.]]13.56, ἀ. τῶν μεγέθων de las flautas, Aristid.Quint.109.12, οὔτε ἀφαίρεσιν ἢ ἐλάττωσιν ταύτης (τῆς εὐδαιμονίας) Plot.1.4.14.<br /><b class="num">3</b> geom. [[deducción]] τὰ αἰσθητὰ σχήματα προσθέσεις καὶ ἀφαιρέσεις καὶ ἀλλοιώσεις τινὲς ἀπογεννῶσιν Procl.<i>in Euc</i>.139.14.<br /><b class="num">II</b> lóg., abs.<br /><b class="num">1</b> [[abstracción]] δι' ἀφαιρέσεως op. [[ἐξ ἐμπειρίας]] Arist.<i>EN</i> 1142<sup>a</sup>18, τὰ ἐν ἀφαιρέσει ὄντα las abstracciones</i> Arist.<i>de An</i>.429<sup>b</sup>18, τῶν ἐξ ἀφαιρέσεως οὐδενὸς οἷόν τ' εἶναι τὴν φυσικὴν θεωρητικήν es imposible que la ciencia natural se aplique a algunos de los productos de la [[abstracción]]</i> Arist.<i>PA</i> 641<sup>b</sup>11, διὰ τὸ τὰ μὲν ἐξ ἀφαιρέσεως λέγεσθαι, τὰ μαθηματικά, τὰ δὲ φυσικὰ ἐκ προθέσεως porque se habla de seres matemáticos en virtud de una [[abstracción]], y de seres físicos en virtud de una [[adición]]</i> Arist.<i>Cael</i>.299<sup>a</sup>16, cf. <i>Metaph</i>.1077<sup>b</sup>10, τὰ ἐξ ἀφαιρέσεως las matemáticas</i> Arist.<i>APo</i>.81<sup>b</sup>3, <i>Metaph</i>.1061<sup>a</sup>29<br /><b class="num">•</b>[[resta]], [[sustracción]] op. [[σύνθεσις]] Dioph.14.4.<br /><b class="num">2</b> [[negación]] τὰ ... ἐν ἀφαιρέσει ... λεγόμενα las cosas dichas mediante negación</i> Plot.6.8.11, cf. Dion.Ar.<i>DN</i> M.3.640B, <i>octaua species definitionis est quam Graeci</i> κατὰ ἀφαίρεσιν τοῦ ἐναντίου <i>dicunt</i> Isid.<i>Etym</i>.2.29.9.<br /><b class="num">III</b> gram., abs. [[aféresis]] ἀ. δὲ ἐστι [[πάθος]] τὸ ἐν τῇ ἀρχῇ γινόμενον, οἷον σῦς ὗς Choerob.<i>in Theod</i>.p.148, cf. A.D.<i>Pron</i>.55.13<br /><b class="num">•</b>[[síncopa]] de sonidos intermedios, A.D.<i>Pron</i>.93.13<br /><b class="num">•</b>[[disminución]] de sílabas en un verso, op. [[πρόσθεσις]] anón. métr. en <i>POxy</i>.220.3.3, de elementos en una [[composición]] estilística, D.H.<i>Comp</i>.6, ἀφαιρέσεις op. [[προσθήκη|προσθῆκαι]] en los [[κῶλον|κῶλα]], D.H.<i>Comp</i>.9.<br /><b class="num">IV</b> jur. [[derecho a quedarse con]] una determinada [[posesión]] en [[sustitución]] de un [[ausente]], Pl.<i>Lg</i>.914d<br /><b class="num">•</b>[[manumisión]] ἀ. ἰδίως λέγεται ἡ εἰς ἐλευθερίαν Hyp.<i>Fr</i>.23. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0406.png Seite 406]] ἡ, das Wegnehmen, Berauben, χρημάτων Plat. Crit. 46 d, u. sonst; | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0406.png Seite 406]] ἡ, das [[Wegnehmen]], [[Berauben]], χρημάτων Plat. Crit. 46 d, u. sonst; <span class="ggns">Gegensatz</span> [[πρόσθεσις]] Plut. Lyc. 13. Bei den Philosophen = [[Abstraction]]; so τὰ μὲν γὰρ ἐξ ἀφαιρέσεως λέγεται Arist. de Coel. 3, 1, 6, von der Mathematik, was nicht mit den Sinnen erkannt, sondern durch Abstraction gewonnen wird. Der [[Scherz]] bei Cic. ad Att. VI, 1 Cato ἐξ ἀφαιρέσεως provinciam curavit, bezieht sich auf das ärztliche Verfahren der Entziehung überflüssiger Säfte, [[Blutentleerung]]; Hyperid. bei Harpocr. ἡ εἰς ἐλευθερίαν, s. [[ἀφαιρέω]]. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=εως (ἡ) :<br /><b>1</b> [[action d'ôter]], [[d'enlever]] ; <i>t. de math.</i> [[soustraction]];<br /><b>2</b> <i>t. de logique</i> abstraction;<br /><b>3</b> <i>t. de gramm.</i> [[aphérèse]], [[chute de la lettre initiale]].<br />'''Étymologie:''' [[ἀφαιρέω]].<br /><i><b>Ant.</b></i> [[πρόσθεσις]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἀφαίρεσις:''' εως ἡ<br /><b class="num">1</b> [[отнятие]], [[лишение]] (χρημάτων Plat.; πλούτου Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[убывание]] (τὸ τῆς φθίδεως [[αἴτιον]] ἀ. τις Arst.);<br /><b class="num">3</b> лог. [[отвлечение]], [[абстракция]]: τὰ ἐξ ἀφαιρέσεως и ἐν ἀφαιρέσει λεγόμενα Arst. [[отвлеченные слова]];<br /><b class="num">4</b> грам. [[афереза]] ([[опущение начальной буквы]], напр. [[αἶα]] вм. [[γαῖα]]). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἀφαίρεσις''': -εως, ἡ, ἡ [[πρᾶξις]] τοῦ ἀφαιρεῖν, ἀποχωρίζειν, λαμβάνειν κατὰ [[μέρος]], Πλάτ. Κρίτων 46C, κτλ.· ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[πρόσθεσις]], Πλουτ. Λυκ. 13. 2) ὡς δικανικὸς ὅρος, ἡ [[ἀξίωσις]] περὶ βεβαιώσεως τῆς ἐλευθερίας τινὸς θεωρουμένου δούλου, ‘Υπερείδ. παρὰ Σουΐδ. ΙΙ. ἐν τῇ λογικῇ ἐξ ἀφαιρέσεως, ἀφῃρημένως, καθ’ ἑαυτό τι θεωρούμενον, Ἀριστ. Ἀν. Ὕστ. 1 18, 1· - ὁ Κικέρων παίζει ἐπὶ τούτου τοῦ φιλοσοφ. ὅρου, [[πρός]] Ἀττ. 6. 1, 2. 2) παρὰ Γραμμ., ἡ ἀπάλειψις ἀρκτικῶν γραμμάτων, [[οἷον]] ἔστη στῆ, ἔβη βῆ, ἔφη φῆ Χοιροβ. τ. 1. σ. 84, 15. | |lstext='''ἀφαίρεσις''': -εως, ἡ, ἡ [[πρᾶξις]] τοῦ ἀφαιρεῖν, ἀποχωρίζειν, λαμβάνειν κατὰ [[μέρος]], Πλάτ. Κρίτων 46C, κτλ.· ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[πρόσθεσις]], Πλουτ. Λυκ. 13. 2) ὡς δικανικὸς ὅρος, ἡ [[ἀξίωσις]] περὶ βεβαιώσεως τῆς ἐλευθερίας τινὸς θεωρουμένου δούλου, ‘Υπερείδ. παρὰ Σουΐδ. ΙΙ. ἐν τῇ λογικῇ ἐξ ἀφαιρέσεως, ἀφῃρημένως, καθ’ ἑαυτό τι θεωρούμενον, Ἀριστ. Ἀν. Ὕστ. 1 18, 1· - ὁ Κικέρων παίζει ἐπὶ τούτου τοῦ φιλοσοφ. ὅρου, [[πρός]] Ἀττ. 6. 1, 2. 2) παρὰ Γραμμ., ἡ ἀπάλειψις ἀρκτικῶν γραμμάτων, [[οἷον]] ἔστη στῆ, ἔβη βῆ, ἔφη φῆ Χοιροβ. τ. 1. σ. 84, 15. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
| Line 28: | Line 31: | ||
|mltxt=η (AM [[ἀφαίρεσις]])<br /><b>1.</b> η [[απόσπαση]], ο [[αποχωρισμός]] ενός μέρους από ένα [[σύνολο]]<br /><b>2.</b> η [[αποβολή]] του αρχικού φωνήεντος μιας λέξης<br /><b>3.</b> η αντίστροφη [[πράξη]] της πρόσθεσης στα [[μαθηματικά]]<br /><b>4.</b> η νοητική [[διαδικασία]] με την οποία αφήνονται [[καταμέρος]] ατομικά χαρακτηριστικά των πραγμάτων και μένουν τελικά τα κοινά στοιχεία που προσδιορίζουν τη [[φύση]] ενός αριθμού πραγμάτων<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[υπεξαίρεση]] χρημάτων<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[αποκοπή]] μέλους του σώματος<br /><b>μσν.</b><br />(για τον ήλιο) [[έκλειψη]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αγωγή]] για [[αναγνώριση]] της ελευθερίας κάποιου που θεωρείται δούλος. | |mltxt=η (AM [[ἀφαίρεσις]])<br /><b>1.</b> η [[απόσπαση]], ο [[αποχωρισμός]] ενός μέρους από ένα [[σύνολο]]<br /><b>2.</b> η [[αποβολή]] του αρχικού φωνήεντος μιας λέξης<br /><b>3.</b> η αντίστροφη [[πράξη]] της πρόσθεσης στα [[μαθηματικά]]<br /><b>4.</b> η νοητική [[διαδικασία]] με την οποία αφήνονται [[καταμέρος]] ατομικά χαρακτηριστικά των πραγμάτων και μένουν τελικά τα κοινά στοιχεία που προσδιορίζουν τη [[φύση]] ενός αριθμού πραγμάτων<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[υπεξαίρεση]] χρημάτων<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[αποκοπή]] μέλους του σώματος<br /><b>μσν.</b><br />(για τον ήλιο) [[έκλειψη]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αγωγή]] για [[αναγνώριση]] της ελευθερίας κάποιου που θεωρείται δούλος. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{trml | ||
| | |trtx====[[removal]]=== | ||
Armenian: հեռացում; Bulgarian: отстраняване; Czech: odstranění; Dutch: [[verwijdering]]; Esperanto: forigo; Finnish: poisto, poistaminen; French: [[enlèvement]], [[élimination]], [[prélèvement]]; Greek: [[αφαίρεση]]; Ancient Greek: [[ἀνάστασις]], [[ἀπόθεσις]], [[ἀποσκευή]], [[ἀποστολή]], [[ἀφαίρεσις]], [[ἐκκομιδή]], [[ἐξανάστασις]], [[κομιδή]], [[μεθίδρυσις]], [[μεταγωγή]], [[μετάστασις]], [[μετοικία]], [[μετοίκισις]], [[πεδαφορά]], [[περιαίρεσις]], [[ὑπεξαίρεσις]]; Hindi: बहिष्कार; Hungarian: eltávolítás, kiszedés, leszedés, elmozdítás, eltörlés, megszüntetés; Indonesian: penghapusan; Italian: [[estirpazione]], [[asportazione]], [[eliminazione]]; Japanese: 排除, 除去; Latin: [[remotio]], [[ablatio]], [[demptio]]; Middle English: translatynge, translacioun; Polish: usunięcie; Portuguese: [[remoção]], [[eliminação]]; Russian: [[удаление]]; Spanish: [[remoción]], [[eliminación]], [[removimiento]]; Tocharian B: rutkalyñe | |||
===[[amputation]]=== | |||
Afrikaans: amputasie; Arabic: بَتْر, قَطْع; Armenian: անդամահատում, անդամահատություն; Belarusian: ампутацыя; Bulgarian: ампутация; Catalan: amputació; Chinese Mandarin: 截肢, 切斷／切断; Czech: amputace; Dutch: [[amputatie]]; Esperanto: amputado; Finnish: amputaatio; French: [[amputation]]; Galician: amputación; Georgian: ამპუტაცია; German: [[Amputation]]; Greek: [[ακρωτηριασμός]]; Ancient Greek: [[ἀκρωνία]], [[ἀκρωτηριασμός]], [[ἀποκοπά]], [[ἀποκοπή]], [[ἀπόκοψις]], [[ἀποτομά]], [[ἀποτομή]], [[ἀφαίρεσις]], [[διάκρισις]], [[ἐκκοπή]], [[ἔκκοψις]], [[ἔκτμησις]], [[ἐκτομή]]; Haitian Creole: anpitasyon; Hebrew: כריתה; Hungarian: amputálás; Icelandic: aflimun; Indonesian: amputasi; Irish: teascadh; Italian: [[amputazione]]; Japanese: 切断; Korean: 절단(切斷) / 절단(截斷); Macedonian: ампутација; Malayalam: അംഗച്ഛേദനം; Maori: poronga, pōutonga; Navajo: atsʼáozʼaʼ kʼégéésh; Polish: amputacja; Portuguese: [[amputação]]; Romanian: amputare, amputație; Russian: [[ампутация]]; Sardinian Gallurese Sardinian: mutzatura; Serbo-Croatian Cyrillic: ампутација; Roman: amputacija; Slovak: amputácia; Slovene: amputacija; Spanish: [[amputación]]; Swedish: amputation; Tagalog: paggapong; Turkish: ampütasyon; Ukrainian: ампутація; Welsh: trychiad; West Frisian: amputaasje | |||
}} | }} | ||