3,274,873
edits
m (LSJ1 replacement) |
mNo edit summary |
||
(5 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=afairesis | |Transliteration C=afairesis | ||
|Beta Code=a)fai/resis | |Beta Code=a)fai/resis | ||
|Definition= | |Definition=ἀφαιρέσεως, ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[taking away]], [[carrying off]], [[removal]], Pl.''Cri.''46c (pl.); [[putting off]], τοῦ θνητοῦ Hierocl.''in CA''27p.483M.; opp. [[πρόσθεσις]], Plu.''Lyc.''13 (pl.).<br><span class="bld">2</span> as [[law]]-[[term]], [[assertion]] of [[freedom]] of a [[reputed]] [[slave]], Hyp.''Fr.''23.<br><span class="bld">3</span> [[amputation]], Archig. ap. Orib.47.13.4.<br><span class="bld">II</span> in Logic, [[abstraction]], [[ἐξ ἀφαιρέσεως]], [[δι' ἀφαιρέσεως]], Arist.''Cael.''299a16, ''EN''1142a18; esp. [[τὰ ἐξ ἀφαιρέσεως]] = [[mathematics]], Id.''AP''0.81b3, ''Metaph.''1061a29, al.; opp. [[ἐκ προσθέσεως]], ib. 1077b9; also τὰ ἐν ἀ. ὄντα Id.''de An.''429b18, al.:—Cicero jokes on this term, ''Att.''6.1.2.<br><span class="bld">2</span> Gramm., [[removal]] of [[initial]] [[letter]]s, as in [[σῦς]], [[ὗς]], Choerob. ''in Theod.''1p.148H., cf. A.D.''Pron.''55.13, al.; also of medial letters, ib.93.13; of [[feet]] in [[verse]], opp. [[πρόσθεσις]], ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]'' 220 iii 3. | ||
}} | }} | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt= | |dgtxt=ἀφαιρέσεως, ἡ<br /><b class="num">I</b> c. gen. o abs.<br /><b class="num">1</b> [[acción de quitar]] τῶν δοθέντων ἀ. οὐκ ἔστι no es posible [[quitar]] lo que se ha dado</i> Pl.<i>Phlb</i>.19e, μερίδος καὶ δόσεως [[LXX]] <i>Si</i>.41.23, cf. <i>Nym.Kafizin</i> 266a, b, 269a (III a.C.), <i>T.Iob</i> 11<br /><b class="num">•</b>[[supresión]] como liberación de la materia, junto a [[κάθαρσις]]: ἐν δ' ἀφαιρέσει καὶ καθάρσει ἀνακύπτει ... ἡ μνήμη Plot.4.3.26, cf. Plu.2.431f, Porph.<i>Sent</i>.32, ἵνα κατὰ ἀφαίρεσιν τοῦ βροτοῦ καὶ θνητοῦ ἡ θεοποιΐα νοῆται Hierocl.<i>in CA</i> 27.5, como pérdida de algún bien [[ἐλευθερία]]ς Ph.1.40, de un [[imperio]], I.<i>BI</i> 1.4, δώρων Chrys.M.58.500, ὑπαρχόντων Gel.Cyz.<i>HE</i> 2.32.11<br /><b class="num">•</b>frec. en medic. [[extirpación]], [[ablación]] τῶν μερέων Hp.<i>Vict</i>.1.6, κονδυλώματος Hp.<i>Haem</i>.5, cf. <i>VC</i> 17, Archig. en Orib.47.13.4, Plu.2.1010e<br /><b class="num">•</b>[[extracción]] αἵματος e.e. [[sangría]] Hp.<i>Coac</i>.337, 481, Archig.9.5B., ἀ. τῶν ἐπιδεσμάτων levantamiento de los vendajes</i> Hp.<i>Medic</i>.3, πηγὰς ὑδάτων ... εἰς ... κόπων ἀφαίρεσιν εὐθέτους manantiales de aguas (termales) beneficiosos para quitar las tensiones musculares</i> [[Diodorus Siculus|D.S.]]2.57<br /><b class="num">•</b>[[confiscación]] χρημάτων Pl.<i>Cri</i>.46c, cf. I.<i>AI</i> 16.160<br /><b class="num">•</b>[[robo]], [[rapiña]] abs., Hp.<i>Decent</i>.5, τῶν ... τόπων [[LXX]] 3<i>Ma</i>.1.1, τῶν σκύλων Hld.1.33.1<br /><b class="num">•</b>[[rapto]] abs., op. [[εὕρεσις]] Men.<i>Epit</i>.319, τῆς κόρης Hld.2.24.3<br /><b class="num">•</b>[[derrocamiento]] τοῦ γεγεννηκότος I.<i>AI</i> 7.198.<br /><b class="num">2</b> [[disminución]], [[reducción]], [[sustracción]] op. [[μείωσις]]: τῆς ὑπάρξεως Phld.<i>Oec</i>.p.68, muy frec. op. [[πρόσθεσις]]: en medic. ref. a la dieta ἰητρικὴ [[γάρ]] ἐστιν ἀ. καὶ [[πρόσθεσις]] Hp.<i>Flat</i>.1, ἀ. σιτίων καὶ ποτῶν Hp.<i>Acut</i>.38, cf. <i>Vict</i>.4.89, <i>Aff</i>.44, ἐξ ἀφαιρέσεως <i>curare</i>, curar con un régimen de privación</i> Cic.<i>Att</i>.115.2<br /><b class="num">•</b>ref. a otras cosas [[disminución]] del tamaño de la luna, Hp.<i>Hebd</i>.1, Meth.<i>Arbitr</i>.2, τὸ [[ἄπειρον]] ἔστι μὲν προσθέσει, ἔστι δὲ καὶ ἀφαιρέσει el [[infinito]] es por [[adición]] y también por [[sustracción]]</i> Arist.<i>Ph</i>.206<sup>a</sup>15, τὰ ... μικρὰ ... συμβόλαια ἐπὶ τῶν καιρῶν προσθέσεις λαμβάνοντα καὶ ἀφαιρέσεις los pequeños acuerdos que aumentan o disminuyen según las circunstancias</i> Plu.<i>Lyc</i>.13, τῆς ... [[ἔνδον]] δυνάμεως ἀφαίρεσιν λαμβανούσης reduciéndose la [[fuerza]] [[interior]]</i> [[Diodorus Siculus|D.S.]]13.56, ἀ. τῶν μεγέθων de las flautas, Aristid.Quint.109.12, οὔτε ἀφαίρεσιν ἢ ἐλάττωσιν ταύτης (τῆς εὐδαιμονίας) Plot.1.4.14.<br /><b class="num">3</b> geom. [[deducción]] τὰ αἰσθητὰ σχήματα προσθέσεις καὶ ἀφαιρέσεις καὶ ἀλλοιώσεις τινὲς ἀπογεννῶσιν Procl.<i>in Euc</i>.139.14.<br /><b class="num">II</b> lóg., abs.<br /><b class="num">1</b> [[abstracción]] δι' ἀφαιρέσεως op. [[ἐξ ἐμπειρίας]] Arist.<i>EN</i> 1142<sup>a</sup>18, τὰ ἐν ἀφαιρέσει ὄντα las abstracciones</i> Arist.<i>de An</i>.429<sup>b</sup>18, τῶν ἐξ ἀφαιρέσεως οὐδενὸς οἷόν τ' εἶναι τὴν φυσικὴν θεωρητικήν es imposible que la ciencia natural se aplique a algunos de los productos de la [[abstracción]]</i> Arist.<i>PA</i> 641<sup>b</sup>11, διὰ τὸ τὰ μὲν ἐξ ἀφαιρέσεως λέγεσθαι, τὰ μαθηματικά, τὰ δὲ φυσικὰ ἐκ προθέσεως porque se habla de seres matemáticos en virtud de una [[abstracción]], y de seres físicos en virtud de una [[adición]]</i> Arist.<i>Cael</i>.299<sup>a</sup>16, cf. <i>Metaph</i>.1077<sup>b</sup>10, τὰ ἐξ ἀφαιρέσεως las matemáticas</i> Arist.<i>APo</i>.81<sup>b</sup>3, <i>Metaph</i>.1061<sup>a</sup>29<br /><b class="num">•</b>[[resta]], [[sustracción]] op. [[σύνθεσις]] Dioph.14.4.<br /><b class="num">2</b> [[negación]] τὰ ... ἐν ἀφαιρέσει ... λεγόμενα las cosas dichas mediante negación</i> Plot.6.8.11, cf. Dion.Ar.<i>DN</i> M.3.640B, <i>octaua species definitionis est quam Graeci</i> κατὰ ἀφαίρεσιν τοῦ ἐναντίου <i>dicunt</i> Isid.<i>Etym</i>.2.29.9.<br /><b class="num">III</b> gram., abs. [[aféresis]] ἀ. δὲ ἐστι [[πάθος]] τὸ ἐν τῇ ἀρχῇ γινόμενον, οἷον σῦς ὗς Choerob.<i>in Theod</i>.p.148, cf. A.D.<i>Pron</i>.55.13<br /><b class="num">•</b>[[síncopa]] de sonidos intermedios, A.D.<i>Pron</i>.93.13<br /><b class="num">•</b>[[disminución]] de sílabas en un verso, op. [[πρόσθεσις]] anón. métr. en <i>POxy</i>.220.3.3, de elementos en una [[composición]] estilística, D.H.<i>Comp</i>.6, ἀφαιρέσεις op. [[προσθήκη|προσθῆκαι]] en los [[κῶλον|κῶλα]], D.H.<i>Comp</i>.9.<br /><b class="num">IV</b> jur. [[derecho a quedarse con]] una determinada [[posesión]] en [[sustitución]] de un [[ausente]], Pl.<i>Lg</i>.914d<br /><b class="num">•</b>[[manumisión]] ἀ. ἰδίως λέγεται ἡ εἰς ἐλευθερίαν Hyp.<i>Fr</i>.23. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0406.png Seite 406]] ἡ, das Wegnehmen, Berauben, χρημάτων Plat. Crit. 46 d, u. sonst; <span class="ggns">Gegensatz</span> [[πρόσθεσις]] Plut. Lyc. 13. Bei den Philosophen = Abstraction; so τὰ μὲν γὰρ ἐξ ἀφαιρέσεως λέγεται Arist. de Coel. 3, 1, 6, von der Mathematik, was nicht mit den Sinnen erkannt, sondern durch Abstraction gewonnen wird. Der Scherz bei Cic. ad Att. VI, 1 Cato ἐξ ἀφαιρέσεως provinciam curavit, bezieht sich auf das ärztliche Verfahren der Entziehung überflüssiger Säfte, Blutentleerung; Hyperid. bei Harpocr. ἡ εἰς ἐλευθερίαν, s. [[ἀφαιρέω]]. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0406.png Seite 406]] ἡ, das [[Wegnehmen]], [[Berauben]], χρημάτων Plat. Crit. 46 d, u. sonst; <span class="ggns">Gegensatz</span> [[πρόσθεσις]] Plut. Lyc. 13. Bei den Philosophen = [[Abstraction]]; so τὰ μὲν γὰρ ἐξ ἀφαιρέσεως λέγεται Arist. de Coel. 3, 1, 6, von der Mathematik, was nicht mit den Sinnen erkannt, sondern durch Abstraction gewonnen wird. Der [[Scherz]] bei Cic. ad Att. VI, 1 Cato ἐξ ἀφαιρέσεως provinciam curavit, bezieht sich auf das ärztliche Verfahren der Entziehung überflüssiger Säfte, [[Blutentleerung]]; Hyperid. bei Harpocr. ἡ εἰς ἐλευθερίαν, s. [[ἀφαιρέω]]. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
Line 30: | Line 30: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=η (AM [[ἀφαίρεσις]])<br /><b>1.</b> η [[απόσπαση]], ο [[αποχωρισμός]] ενός μέρους από ένα [[σύνολο]]<br /><b>2.</b> η [[αποβολή]] του αρχικού φωνήεντος μιας λέξης<br /><b>3.</b> η αντίστροφη [[πράξη]] της πρόσθεσης στα [[μαθηματικά]]<br /><b>4.</b> η νοητική [[διαδικασία]] με την οποία αφήνονται [[καταμέρος]] ατομικά χαρακτηριστικά των πραγμάτων και μένουν τελικά τα κοινά στοιχεία που προσδιορίζουν τη [[φύση]] ενός αριθμού πραγμάτων<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[υπεξαίρεση]] χρημάτων<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[αποκοπή]] μέλους του σώματος<br /><b>μσν.</b><br />(για τον ήλιο) [[έκλειψη]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αγωγή]] για [[αναγνώριση]] της ελευθερίας κάποιου που θεωρείται δούλος. | |mltxt=η (AM [[ἀφαίρεσις]])<br /><b>1.</b> η [[απόσπαση]], ο [[αποχωρισμός]] ενός μέρους από ένα [[σύνολο]]<br /><b>2.</b> η [[αποβολή]] του αρχικού φωνήεντος μιας λέξης<br /><b>3.</b> η αντίστροφη [[πράξη]] της πρόσθεσης στα [[μαθηματικά]]<br /><b>4.</b> η νοητική [[διαδικασία]] με την οποία αφήνονται [[καταμέρος]] ατομικά χαρακτηριστικά των πραγμάτων και μένουν τελικά τα κοινά στοιχεία που προσδιορίζουν τη [[φύση]] ενός αριθμού πραγμάτων<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[υπεξαίρεση]] χρημάτων<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[αποκοπή]] μέλους του σώματος<br /><b>μσν.</b><br />(για τον ήλιο) [[έκλειψη]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αγωγή]] για [[αναγνώριση]] της ελευθερίας κάποιου που θεωρείται δούλος. | ||
}} | }} | ||
{{trml | {{trml | ||
|trtx=Armenian: հեռացում; Bulgarian: отстраняване; Czech: odstranění; Dutch: [[verwijdering]]; Finnish: poisto, poistaminen; French: [[enlèvement]], [[élimination]], [[prélèvement]]; Hindi: बहिष्कार; Hungarian: eltávolítás, kiszedés, leszedés, elmozdítás, eltörlés, megszüntetés; Italian: [[estirpazione]], [[asportazione]], [[eliminazione]]; Japanese: 排除, 除去; Latin: [[remotio]], [[ablatio]], [[demptio]]; Middle English: translatynge, translacioun; Polish: usunięcie; Portuguese: [[remoção]], [[eliminação]]; Russian: [[удаление]]; Spanish: [[remoción]], [[eliminación]]; Tocharian B: rutkalyñe | |trtx====[[removal]]=== | ||
Armenian: հեռացում; Bulgarian: отстраняване; Czech: odstranění; Dutch: [[verwijdering]]; Esperanto: forigo; Finnish: poisto, poistaminen; French: [[enlèvement]], [[élimination]], [[prélèvement]]; Greek: [[αφαίρεση]]; Ancient Greek: [[ἀνάστασις]], [[ἀπόθεσις]], [[ἀποσκευή]], [[ἀποστολή]], [[ἀφαίρεσις]], [[ἐκκομιδή]], [[ἐξανάστασις]], [[κομιδή]], [[μεθίδρυσις]], [[μεταγωγή]], [[μετάστασις]], [[μετοικία]], [[μετοίκισις]], [[πεδαφορά]], [[περιαίρεσις]], [[ὑπεξαίρεσις]]; Hindi: बहिष्कार; Hungarian: eltávolítás, kiszedés, leszedés, elmozdítás, eltörlés, megszüntetés; Indonesian: penghapusan; Italian: [[estirpazione]], [[asportazione]], [[eliminazione]]; Japanese: 排除, 除去; Latin: [[remotio]], [[ablatio]], [[demptio]]; Middle English: translatynge, translacioun; Polish: usunięcie; Portuguese: [[remoção]], [[eliminação]]; Russian: [[удаление]]; Spanish: [[remoción]], [[eliminación]], [[removimiento]]; Tocharian B: rutkalyñe | |||
===[[amputation]]=== | |||
Afrikaans: amputasie; Arabic: بَتْر, قَطْع; Armenian: անդամահատում, անդամահատություն; Belarusian: ампутацыя; Bulgarian: ампутация; Catalan: amputació; Chinese Mandarin: 截肢, 切斷/切断; Czech: amputace; Dutch: [[amputatie]]; Esperanto: amputado; Finnish: amputaatio; French: [[amputation]]; Galician: amputación; Georgian: ამპუტაცია; German: [[Amputation]]; Greek: [[ακρωτηριασμός]]; Ancient Greek: [[ἀκρωνία]], [[ἀκρωτηριασμός]], [[ἀποκοπά]], [[ἀποκοπή]], [[ἀπόκοψις]], [[ἀποτομά]], [[ἀποτομή]], [[ἀφαίρεσις]], [[διάκρισις]], [[ἐκκοπή]], [[ἔκκοψις]], [[ἔκτμησις]], [[ἐκτομή]]; Haitian Creole: anpitasyon; Hebrew: כריתה; Hungarian: amputálás; Icelandic: aflimun; Indonesian: amputasi; Irish: teascadh; Italian: [[amputazione]]; Japanese: 切断; Korean: 절단(切斷) / 절단(截斷); Macedonian: ампутација; Malayalam: അംഗച്ഛേദനം; Maori: poronga, pōutonga; Navajo: atsʼáozʼaʼ kʼégéésh; Polish: amputacja; Portuguese: [[amputação]]; Romanian: amputare, amputație; Russian: [[ампутация]]; Sardinian Gallurese Sardinian: mutzatura; Serbo-Croatian Cyrillic: ампутација; Roman: amputacija; Slovak: amputácia; Slovene: amputacija; Spanish: [[amputación]]; Swedish: amputation; Tagalog: paggapong; Turkish: ampütasyon; Ukrainian: ампутація; Welsh: trychiad; West Frisian: amputaasje | |||
}} | }} |