εἴδω: Difference between revisions

|btext=<i>f.</i> [[εἴσομαι]] ; <i>ao.2</i> [[εἶδον]] &gt; <i>impér.</i> [[ἴδε]] <i>ou</i> [[ἰδέ]], <i>sbj.</i> ἰδῶ, <i>opt</i>. ἴδοιμι, <i>inf.</i> [[ἰδεῖν]], <i>part.</i> [[ἰδών]] ; <i>pf.2</i> [[οἶδα]], <i>au sens d'un prés. ; pqp.</i> [[ᾔδειν]], <i>att.</i> [[ᾔδη]], <i>au sens d'un impf.</i><br /><b>1</b> [[voir]], acc.;<br /><b>2</b> regarder, examiner : ἔς <i>ou</i> [[πρός]] τινα, [[εἴς]] <i>ou</i> [[ἐπί]] τι, qqn <i>ou</i> qch ; [[εἰς]] ὦπα ἰδέσθαι IL, κατ’ ἐνῶπα [[ἰδεῖν]] IL, [[ἄντα]] [[ἰδεῖν]] IL <i>ou</i> [[ἔσαντα]] [[ἰδεῖν]] IL <i>ou</i> [[ἄντην]] [[ἰδεῖν]] OD regarder en face;<br /><b>3</b> voir, avoir une entrevue : τινα, avec qqn;<br /><b>4</b> <i>fig.</i> se représenter, se figurer;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[εἴδομαι]] (<i>ao.2</i> εἰδόμην &gt; <i>impér.</i> [[ἰδοῦ]], <i>sbj</i>. ἴδωμαι, <i>opt.</i> ἰδοίμην, <i>inf.</i> ἰδέσθαι, <i>part.</i> ἰδόμενος);<br /><b>I.</b> [[se faire voir]] :<br /><b>1</b> se montrer, paraître : εἴδεται [[ἦμαρ]] IL le jour paraît;<br /><b>2</b> [[paraître]], [[sembler]] : [[τόγε]] κέρδιον [[εἴσατο]] θυμῷ OD cela lui parut dans son cœur plus avantageux;<br /><b>3</b> [[avoir l'air]], [[faire semblant]], [[feindre de]] : [[ἴμεν]] [[ἐς]] Λῆμνον OD d'aller à Lemnos;<br /><b>II.</b> [[se rendre semblable]] ; <i>avec double, rég.</i> [[εἴδεσθαι]] φθογγήν τινι, se donner une voix semblable à celle de qqn, prendre la voix de qqn;<br /><i>pf.</i> [[οἶδα]] (<i>[[quod vide|q.v.]]</i>).<br />'''Étymologie:''' R. Ϝιδ, voir = <i>lat.</i> [[video]].

|auten=([[root]] ϝιδ): an [[assumed]] pres., [[answering]] to the tenses enumerated [[below]], [[meaning]] (I) see, [[seem]], and (II) [[know]].—I. (1) see, [[look]], aor. 2 [[εἶδον]], [[ἴδον]], subj. [[ἴδω]], [[ἴδωμι]], opt. ἴδοιμι, imp. [[ἴδε]], inf. [[ἰδεῖν]], [[ἰδέειν]], [[part]]. [[ἰδών]], [[mid]]. aor. 2 ἰδόμην, ἴδοντο, εἴδοντο, subj. ἴδωμαι, opt. ἴδοιτο, imp. ἴδεσθε, inf. ἰδέσθαι.—(2) [[seem]], [[appear]], be [[like]], pres. εἴδεται, [[part]]. εἰδόμενος, aor. 1 2 [[sing]]. [[ἐείσαο]], 3 [[sing]]. [[ἐείσατο]], [[εἴσατο]], opt. [[εἴσαιτο]], [[part]]. [[εἰσάμενος]], [[ἐεισάμενος]]. The meanings [[need]] no [[special]] [[illustration]]; a [[difference]] [[between]] [[act]]. and [[mid]]. of signif. see is [[not]] to be sought. Metaph., [[ὄφρα]] ϝίδωμαι ἐνὶ φρεσὶν ἠδὲ [[δαείω]], Il. 21.71. Denoting [[resemblance]], [[εἴσατο]] δὲ φθογγὴν υἷι Πριάμοιο Πολίτῃ, Il. 2.791, etc.—II. [[know]], perf. [[οἶδα]], οι<&lt;><&gt;>σθα ([[οἶδας]]), [[ἴδμεν]], [[ἴστε]], ἴσᾶς(<&lt;><&gt;>), subj. [[εἰδῶ]], [[εἰδέω]], [[εἴδομεν]], [[εἴδετε]], εἰδῶσι, opt. [[εἰδείην]], imp. ἴσθ(ι), [[ἴστω]], inf. [[ἴδμεναι]], [[ἴδμεν]], [[part]]. [[εἰδώς]], εἰδυῖα, [[ἰδυῖα]], plup. ἤδε(α), [[ἠείδης]] and [[ᾔδησθα]], [[ᾔδη]] and ῄδεε(ν) and [[ἠείδη]], 3 pl. εἴσαν, fut. [[εἴσομαι]], [[εἰδήσω]], inf. εἰδήσειν, [[εἰδησέμεν]]: The [[meaning]] [[know]] comes as the [[result]] of [[have]] [[seen]] (cf. nosco, novi); [[with]] acc. [[οἶδα]] [[may]] [[mean]] ‘be [[skilled]] in,’ and w. inf. ‘[[know]] [[how]],’ see esp. Il. 7.237-241; [[special]] [[phrase]], [[χάριν]] [[εἰδέναι]], ‘be [[grateful]],’ ‘[[thankful]]’; [[another]] [[special]] signif., [[peculiar]] to [[Homer]], is [[when]] the [[word]] denotes [[disposition]] or [[character]], [[turn]] of [[mind]]; φίλα εἰδότες ἀλλήλοισι, Od. 3.277; ἤπια [[εἰδέναι]], so αἴσιμα, ἄρτια, ἀθεμίστια ϝειδώς, ‘a [[lawless]] [[spirit]],’ Od. 9.189.

|lsmtext='''εἴδω:''' (<i>√ϜΙΔ</i>, Λατ. [[video]]), [[βλέπω]]· δεν χρησιμ. στον Ενεργ. ενεστ., [[αλλά]] χρησιμ. το [[ὁράω]] στη [[θέση]] του· ενεστ. στη Μέσ. υπάρχει, βλ. κατωτ.· ο αόρ. βʹ [[εἶδον]] διατηρεί την κύρια [[σημασία]] του «[[βλέπω]]»· αντίθ. ο παρακ. [[οἶδα]] (έχω δει) σημαίνει «[[γνωρίζω]]» και χρησιμ. ως ενεστ.<br /><b class="num">Α.</b> αόρ. βʹ [[εἶδον]], Επικ. [[χωρίς]] αύξ. [[ἴδον]], Ιων. γʹ ενικ. [[ἴδεσκε]]· προστ. [[ἴδε]] (ως επίρρ. [[ἰδέ]], [[ecce]])· υποτ. [[ἴδω]], Επικ. <i>ἴδωμι</i>· ευκτ. <i>ἴδοιμι</i>· απαρ. [[ἰδεῖν]], Επικ. [[ἰδέειν]], μτχ. [[ἰδών]]· απ' όπου σχηματίζεται μέλ. [[ἰδησῶ]]· Μέσ. αόρ. βʹ χρησιμ. με την [[ίδια]] [[σημασία]], <i>εἰδόμην</i>, Επικ. <i>ἰδόμην</i>· προστ. [[ἰδοῦ]] (ως επίρρ. [[ἰδού]], [[ecce]])· υποτ. <i>ἴδωμαι</i>, ευκτ. <i>ἰδοίμην</i>, απαρ. [[ἰδέσθαι]], μτχ. <i>ἰδόμενος</i>· [[ὄψομαι]], χρησιμ. ως μέλ., <i>ἑόρᾱκα</i> ή <i>ἑώρᾰκα</i>, ως παρακ.·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[βλέπω]], [[διακρίνω]], [[αντικρύζω]], [[παρατηρώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.· [[μετά]] από ουσ., [[θαῦμα]] [[ἰδέσθαι]], αυτό που είναι υπέροχο να το βλέπεις, σε Ομήρ. Ιλ.· οἰκτρὸς [[ἰδεῖν]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> [[κοιτάζω]], [[προσβλέπω]], [[ατενίζω]], εἰς ὦπα [[ἰδέσθαι]], [[κοιτάζω]] στο [[πρόσωπο]], κατά [[πρόσωπο]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[κοιτάζω]] με τον ένα ή τον [[άλλο]] τρόπο, ἀχρεῖον [[ἰδών]], [[δείχνω]] [[ανήμπορος]], [[αμήχανος]], [[αδέξιος]], στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[βλέπω]] πνευματικά, διανοητικά, [[ἰδέσθαι]] ἐν φρεσίν, «[[βλέπω]] στο [[μάτι]] του μυαλού του», σε Όμηρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> Μέσ. ενεστ. [[εἴδομαι]], Επικ. γʹ ενικ. <i>ἐείδεται</i>, αόρ. αʹ [[εἰσάμην]], Επικ. βʹ και γʹ πρόσ. <i>ἐείσαο</i>, <i>-ατο</i>, Λατ. videro, είμαι [[ορατός]], [[φαίνομαι]], <i>εἴδεται ἄστρα</i>, είναι ορατά, φαίνονται, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με απαρ., [[φαίνομαι]] ή [[φαίνομαι]] ότι είμαι, τοῦτό μοι κάλλιστον εἴδεται [[εἶναι]], σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, με απαρ. που παραλείπεται, τόγεκέρδιον [[εἴσατο]], στο ίδ.· [[ακόμη]], εἴστα' [[ἴμεν]], προσποιήθηκε ότι έφυγε, αποχώρησε, στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> με αυστηρά Μέση [[σημασία]], με δοτ., [[ἐείσατο]] φθογγὴν Πολίτῃ, έκανε τον εαυτό της να ακουστεί όπως ο [[πολίτης]], σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης [[γίνομαι]] όμοιος (στη [[μορφή]] με κάποιον), στο ίδ. <b>Β.</b> παρακ. [[οἶδα]], έχω δει, δηλ. [[γνωρίζω]], ως ενεστ.· υπερσ. [[ᾔδειν]], [[ᾔδεα]], Αττ. [[ᾔδη]], γνώριζα, ως παρατ.· βʹ ενικ. [[οἶσθα]], [[σπανίως]], [[οἶδας]]· πληθ. [[ἴσμεν]] (Επικ. και Δωρ. [[ἴδμεν]]), [[ἴστε]], [[ἴσασι]], [[σπανίως]] <i>οἴδαμεν</i>, <i>-ατε</i>, <i>-ᾶσι</i>· προστ. [[ἴσθι]], [[ἴστω]] (Βοιωτ. [[ἴττω]])· υποτ. [[εἰδῶ]], Επικ. [[ἰδέω]], πληθ. [[εἴδομεν]], Επικ. αντί <i>εἰδῶμεν</i>, [[εἴδετε]] αντί <i>εἴδητε</i>, ευκτ. [[εἰδείην]], απαρ. [[εἰδέναι]], Επικ. [[ἴδμεναι]], [[ἴδμεν]], μτχ. [[εἰδώς]], <i>εἰδυῖα</i>, Επικ. [[ἰδυῖα]], υπερσ. [[ᾔδη]], [[ᾔδησθα]] ([[σπανίως]] <i>ᾔδης</i>), [[ᾔδη]]· Αττ. επίσης [[ᾔδειν]], Ιων. [[ᾔδεα]], <i>ᾔδεε</i>· Επικ. επίσης <i>ἠείδης</i>, [[ἠείδη]], Αττ. αʹ πληθ. <i>ᾔδειμεν</i>, [[ᾔδεμεν]], βʹ πληθ. <i>ᾔδειτε</i>, γʹ πληθ. [[ᾔδεσαν]]· επίσης, βραχύτεροι τύποι [[ᾖσμεν]], [[ᾖστε]], [[ᾖσαν]], Επικ. γʹ πληθ. [[ἴσαν]]· μέλ. με την [[ίδια]] [[σημασία]], [[εἴσομαι]] ή [[εἰδήσω]], Επικ. απαρ. <i>εἰδήσεμεν</i>·<br /><b class="num">1.</b> [[γνωρίζω]], εὖ [[οἶδα]], [[γνωρίζω]] [[καλά]]· εὖ [[ἴσθι]], βεβαιώσου· [[συχνά]] με αιτ. πράγμ., <i>νοήματα οἶδε</i>, [[μήδεα]] οἶδε, είναι [[ἔμπειρος]] σε νουθεσίες, σε Όμηρ.· με επίθ. ουδ. γένους, <i>πεπνυμένα</i>, <i>φίλα</i>, ἀθεμίστια [[εἰδώς]], στον ίδ.· επίσης με γεν., τόξων εὖ [[εἰδώς]], [[επιδεξιότητα]] στη [[χρήση]] του τόξου· οἰωνῶν [[σάφα]] [[εἰδώς]], σε Ομήρ. Οδ.· [[χάριν]] [[εἰδέναι]] τινί, [[αναγνωρίζω]] τη [[χάρη]], το [[χρέος]] σε κάποιον, [[οφείλω]] [[κάτι]] σε κάποιον, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· με προστ., σε ομολογίες, [[ἴστω]] [[Ζεύς|Ζεὺς]] [[αὐτός]], [[μάρτυς]] μου ο Δίας, στο ίδ.· Δωρ. [[ἴττω]] [[Ζεύς]], [[ἴττω]], σε Αριστοφ.· -[[εἰδώς]] απόλ., αυτός που γνωρίζει, εἰδυίῃ πάντ' [[ἀγορεύω]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἰδυίῃσι πραπίδεσσι</i>, με μορφωμένο [[μυαλό]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> με απαρ., [[γνωρίζω]] με ποιο τρόπο να πράξω, να κάνω [[κάτι]], στο ίδ., σε Αττ.<br /><b class="num">3.</b> με μτχ., [[γνωρίζω]] πώς έχει η [[κατάσταση]], [[ἴσθι]] μοι [[δώσων]], [[γνωρίζω]] ότι εσύ θα δώσεις, σε Αισχύλ.· τὸν Μῆδον [[ἴσμεν]] ἐλθόντα, σε Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> <i>οὐκ οἶδ' εἰ</i>, δεν [[γνωρίζω]] αν..., δηλώνει [[δυσπιστία]], ως το Λατ. [[nescio]] an [[non]], <i>οὐκ οἶδ' ἂν εἰ πείσαιμι</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">5.</b> [[οἶδα]] ή [[ἴσθι]] [[συχνά]] παρενθετικά, οἶδ' [[ἐγώ]], στον ίδ.· οἶδ' [[ὅτι]], οἶσθ' [[ὅτι]], ἴσθ' [[ὅτι]], [[πάρειμι]], σε Σοφ.· ομοίως, εὖ οἶδ' [[ὅτι]], σε Δημ.· στους Τραγ. επίσης, <i>οἶσθ' n δρᾶσον</i>· ισοδύν. του <i>δρᾶσον - οἶσθ' ὅ</i>, κάνε ό,τι ξέρεις, δηλ. σπεύσε και πράξε, κάνε· <i>οἶσθ' ὡς ποίησον</i> κ.λπ.