γέννα: Difference between revisions

|Definition=<span class="bibl">Emp.17.27</span>, <span class="bibl">22.9</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>853</span> (but γέννᾱ in lyr. passages of E., as <span class="bibl"><span class="title">Hec.</span>159</span>), ης, ἡ:—poet. for [[γένος]], <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[descent]], [[birth]], [[origin]], γέννᾳ μεγαλυνομένων <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>892</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ag.</span>760</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[origin]], [<b class="b3">τοῦ ὄντος</b>] <span class="bibl">Parm. 8.6</span>; διέχειν γέννῃ τε κρήσει τε <span class="bibl">Emp.22.7</span>; γῆ γ. πάντων <span class="bibl">Secund. <span class="title">Sent.</span>15</span>; [[production]], πύου <span class="bibl">Aret.<span class="title">SD</span>1.14</span>; [[ὑγρῶν]] ib.<span class="bibl">15</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[offspring]], [[son]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>7.23</span>; θνᾴσκοντα γέννας [[ἄτερ]] <span class="bibl">A. <span class="title">Th.</span>748</span>; λαγίνα γέννα <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>119</span>; [[generation]], πέμπτη δ' ἀπ' αὐτοῦ γέννα <span class="bibl">Id.<span class="title">Pr.</span>853</span>, cf. <span class="bibl">774</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[race]], [[family]], <b class="b3">οὐρανία γέννα</b> ib. <span class="bibl">165</span>; ἀρσένων γέννα <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>428</span> (lyr.): rare in Prose, ἡ τοῦ πέρατος γέννα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phlb.</span>25d</span>, cf. <span class="bibl">Is.<span class="title">Fr.</span> 136</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[creation]], [[creature]], PMag.Leid.V.7.14. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> personified, [[creative]] [[force]], ib. <span class="title">W.</span>5.3. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> of the Moon, [[coming forth]], <span class="bibl">Ach.Tat.<span class="title">Intr.Arat.</span>21</span>, Sch.<span class="bibl">Arat.735</span>, Paul.Al.<span class="title">G.</span>4.</span>

|dgtxt=-ης, ἡ<br /><b class="num">• Morfología:</b> [poét. gen. -ας A.<i>Th</i>.748, S.<i>Fr</i>.278.1; dat. -ᾳ Pi.<i>O</i>.7.23, A.<i>Pr</i>.892]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[linaje]], [[estirpe]] μήτε τῶν γέννᾳ μεγαλυνομένων ni de los que se vanaglorian de su linaje</i> A.<i>Pr</i>.1892, cf. <i>A</i>.760, [[γέννας]] ἀφθίτου λαχόντες θείας S.l.c., ἐκ τῆς Ἀναξίωνος γέννης ... ὄντα Is.<i>Fr</i>.35<br /><b class="num">•</b>[[raza]] <ἃ> ... διέχουσι μάλιστα γέννῃ τε κρήσει τε καὶ εἴδεσιν ἐκμάκτοισι Emp.B 22.7, ὦ πάσης γέννης κτισταὶ καὶ εὐεργέται, ὦ πάσης γέννης τροφοί <i>PMag</i>.12.226<br /><b class="num">•</b>fig. [[familia]], [[casta]], [[grupo]] οὐρανία γ. A.<i>Pr</i>.165, ἀρσένων γ. E.<i>Med</i>.428, ἡ ... τοῦ πέρατος γ. Pl.<i>Phlb</i>.25d.<br /><b class="num">2</b> [[descendencia]], [[prole]] Ἡρακλέος εὐρυσθενεῖ γέννᾳ Pi.<i>O</i>.7.23, λαγίνα ... γ. una liebre</i> A.<i>A</i>.119, θνᾴσκοντα [[γέννας]] [[ἄτερ]] habiendo muerto sin descendencia</i> A.<i>Th</i>.748, κτείνων παμφύλων γένναν θηρῶν ref. a las larvas de los insectos, Ar.<i>Au</i>.1063, Ἄρνης παλαιᾶς γ. Lyc.644.<br /><b class="num">3</b> [[criatura]] γ. οὐδ' ἂν μία συντελέοιτο Hp.<i>Nat.Hom</i>.3.<br /><b class="num">4</b> [[generación]] πέμπτη δ' ἀπ' [[αὐτοῦ]] [[γέννα]] A.<i>Pr</i>.853, cf. 774.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[origen]], [[génesis]] de los principios elementales τίνα γὰρ γένναν διζήσεαι [[αὐτοῦ]] (τοῦ ὄντος) Parm.B 8.6, [[γέννα]], φυή, μείωσι de Crono, Orph.<i>H</i>.13.7, γ. καὶ ἀποδοχὴ πάντων Secund.<i>Sent</i>.7<br /><b class="num">•</b>medic. [[formación]] τοῦ πύου Aret.<i>SD</i> 1.14.2, cf. <i>CD</i> 2.2.4.<br /><b class="num">2</b> de pers. [[nacimiento]] ἥλικα γένναν [[ἔασι]] Emp.B 17.27, cf. 22.9, ἥ τε τῶν ἑπταμηνιαίων γ. Vett.Val.52.19, ταπειναὶ γένναι nacimientos humildes</i> Vett.Val.118.11, ἡ γ. τοῦ Χριστοῦ la Natividad de Cristo</i> Cosm.Ind.<i>Top</i>.5.9, Gr.Naz.M.36.332B, <i>POxy</i>.1357.30 (VI d.C.).<br /><b class="num">3</b> personif. [[Procreación]], [[Fuerza creadora]], <i>PMag</i>.13.175.<br /><b class="num">III</b> astr. [[salida]] o [[aparición]] ref. a la fase creciente de la luna, cuando ésta empieza a rebasar al sol γ. δὲ σελήνης καὶ ἀνατολὴ διαφέρει Ach.Tat.<i>Intr.Arat</i>.21, cf. Paul.Al.33.16, Sch.Arat.735.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De la r. de [[γίγνομαι]] q.u. c. una geminada de origen obscuro.

|elnltext=γέννᾱ -ης, ἡ [~ [[γίγνομαι]] ook [[γέννα]]̆<br /><b class="num">1.</b> [[herkomst]], [[geboorte]]; overdr. oorsprong (van zaken). [[τίνα]] γὰρ γένναν διζήσεαι [[αὐτοῦ]] want welke oorsprong van het (zijnde) zul je gaan zoeken Parm. B 8.6.<br /><b class="num">2.</b> [[geslacht]], [[familie]]; nakomeling, kroost; generatie:. πέμπτη... ἀπ’ [[αὐτοῦ]] [[γέννα]] als vijfde generatie na hem Aeschl. PV 853.

|elrutext='''γέννᾰ:''' ἡ (Eur. тж. ᾱ)<br /><b class="num">1</b> [[род]], [[происхождение]] (γέννᾳ μεγαλύνεσθαι Aesch.);<br /><b class="num">2</b> [[род]], [[племя]] ([[οὐρανία]] Aesch.): ἀρσένων γ. Eur. мужской пол;<br /><b class="num">3</b> [[поколение]] ([[πέμπτη]] ἀπ᾽ [[αὐτοῦ]] γ. Aesch.);<br /><b class="num">4</b> [[отпрыск]], [[порождение]], [[потомство]] (Ἡρακλέος Pind.).

|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> [[descent]], [[birth]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> [[offspring]], Aesch.: a [[generation]], Aesch.<br /><b class="num">2.</b> a [[race]], [[family]], Aesch., Eur.

|ftr='''γέννα''': {génnă}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': ‘Geburt, Herkunft, Geschlecht, Nachkommenschaft (vorw. poet. seit Pi., A.).<br />'''Derivative''': Davon [[γεννάδας]] m. ‘edel (von Geburt)’ (Ar., Pl. usw.; parodistisch-ironische Bildung, Björck Alpha impurum 51ff.), att. [[γεννήτης]] [[Geschlechtsgenosse]] (Is., D., Pl. usw.); [[γεννικός]] [[edel]] (Kom., Pl. u. a.); dagegen [[γεννήεις]] [[erzeugend]] wegen seiner Bedeutung zu [[γεννάω]], s. u. — Alt ist [[γενναῖος]] [[von guter Abstammung]], [[edel]], [[tüchtig]] (ion. att. seit Ε 253) mit [[γενναιότης]] (E., Th. usw.), [[γενναιάζω]] [[tüchtig sein]] (Sch.) und γενναΐζομαι ib. (Suid.). — Neben [[γέννα]], [[γενναῖος]] steht [[γεννάω]] [[zeugen]], [[hervorbringen]] (Pi., Hdt., A. usw.) mit mehreren Verbalnomina: 1. [[γέννημα]] [[das Erzeugte]] (S., Pl. usw.; auch [[γένημα]] in Anlehnung an [[γένος]]) mit [[γεννηματικός]] (J.) und [[γεννηματίζω]] (Aq.); 2. [[γέννησις]] [[Erzeugung]] (E., Pl. u. a.); 3. [[γεννητής]] [[Erzeuger]] (S., Pl. u. a.); 4. [[γεννήτωρ]] (A., E., Pl. u. a.) und [[γεννητήρ]] (App.) ib. mit [[γεννήτειρα]] (Pl.), [[γεννήτρια]] (Phryn.); zu den Nomina agentis vgl. Fraenkel Nom. ag. 2, 19, Chantraine REGr. 59-60, 249f. — Von [[γεννάω]] außerdem die Adjektiva [[γεννητικός]] [[erzeugend]] (Arist. u. a.) und [[γεννήεις]] [[erzeugend]] (Emp.).<br />'''Etymology''': Daß [[γέννα]] postverbal zu [[γεννάω]] ist, hat Wackernagel KZ 30, 300 und 314 mit Recht behauptet. Bedenken erweckt immerhin [[γενναῖος]], das wie eine Ableitung von [[γέννα]] aussieht. Sowohl wegen seines früheren Erscheinens wie vor allem wegen seiner weiteren Verbreitung ist man aber trotzdem geneigt, es anders zu beurteilen. Mit Fraenkel Nom. ag. 2, 21 von einem verschollenen *γέννη (zu *γεννάναι) auszugehen scheint wenig ratsam, vgl. Sandsjoe Die Adj. auf -αιος 5. So kann man sich immerhin fragen, ob nicht [[γενναῖος]] mit Schwyzer Glotta 5, 195f. (vgl. Scheller Oxytonierung 114f. m. A. 1) für *γενε̯αῖος steht oder eine expressive Gemination enthalten kann, die später auch in [[γεννάω]] und [[γέννα]] eindrang (vgl. Meillet BSL 26, 15f., Chantraine Formation 46). — Die Bildung von [[γεννάω]] ist strittig. Es ist von den να-Verba ([[δάμνημι]], [[δαμνάω]]) nicht zu trennen, aber der Stamm γεν-, der trotz Wackernagel Unt. 175 als regelmäßige Schwundstufe einer zweisilbigen Wurzel (idg. ''ĝn̥̄-'') schwerverständlich ist, muß Umformung nach [[γένος]] usw. erlitten haben; Vermutungen darüber von Brugmann Grundr.² II: 3, 307 A., vgl. noch Schwyzer 694 A. 1. — Weiteres s. [[γίγνομαι]].<br />'''Page''' 1,296-297