ὄλβιος: Difference between revisions

6_16
(13_7_2)
(6_16)
Line 12: Line 12:
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0318.png Seite 318]] auch 2 Endgn, <b class="b2">glücklich</b>, glückselig; bei Hom. der, dem zum Genusse des Lebens Nichts fehlt,<b class="b2"> reich</b>, οἶκον ἐν ἀνθρώποισιν ἔναιον [[ὄλβιος]] ἀφνειόν, Od. 17, 420. 18, 138. 218, θεοὶ δέ τοι ὄλβια δοῖεν, 8, 413 u. öfter, reichliche Glücksgüter geben, auch τοῖσιν θεοὶ ὄλβια δοῖεν ζωέμεναι, 7, 148, im Wohlstande leben; καὶ [[εὐδαίμων]], Hes. O. 62, vgl. Th. 954; Pind. öfter, sowohl von Menschen, als von Städten, [[Κόρινθος]], [[Λακεδαίμων]], Ol. 13, 4 P. 10, 1, Ἡρακλέος ὀλβίαν αὐλάν, N. 4, 24, wie [[δῶμα]], 9, 3; in allgemeiner Bdtg bei den Trsgg; τοῖς ὀλβίοις γε καὶ τὸ νικᾶσθαι πρέπει, Aesch. Ag. 915; auch ὄλβιε Ζεῦ, Suppl. 521; κρυπτᾷ τ' [[ἀχέων]] ἐν ἥβᾳ [[ὄλβιος]], Soph. El. 160; Tr. 283; adv., ἐπεὶ ὀλβίως γ' ἔλυσε τὸ [[τέλος]] βίου, O. C. 1718; δώματα, θεῶν [[δόμος]], Eur. Suppl. 5 Or. 1674; Μυκῆναι, I. T. 510; auch ἀγέλαι, Hel. 1276; [[σκῆπτρον]], Ion 578; φρονήματα, Andr. 164; δόμοι, Ar. Av. 1706; bei Her. 1, 32 unterscheidet Solon [[ὄλβιος]] als den höchsten Grad der Glückseligkeit von [[εὐτυχής]]; aber πάντα ἐόντα μεγάλα καὶ ὄλβια, 1, 30, schließt sich an den homerischen Gebrauch an, vgl. [[ὄλβιος]] χρήμασι, 8, 75; ταῦτα τὰ ὀλβιώτατά σφι νενόμισται, 1, 216, dies gilt bei ihnen für das größte Glück; selten in attischer Prosa, εἰς τὸν μέγιστον καὶ ὀλβιώτατον οἶκον, Plat. Prot. 337 d; Sp., wie Plut. – Spätere, bes. Dichter, scheinen davon den unregelmäßigen superl. [[ὄλβιστος]] gebildet zu haben: Callim. lav. Pall. 117; ὀλβίστη νήσων πόντῳ Ἴος, Alc. Mess. 1 (VII, 1); ἔλθοι εἰς ὀλβίστην ἱερὴν [[τρίχα]], Antp. Sid. 85 (VII, 164), u. öfter in der Anth.; vgl. Schäf. zu Greg. Cor. 896 si,; wenn nicht mit Buttmann immer ὀλβιστός zu schreiben ist, als adj. verb. zu [[ὀλβίζω]], glücklich zu preisen, obwohl die Ueberlieferung dagegen ist.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0318.png Seite 318]] auch 2 Endgn, <b class="b2">glücklich</b>, glückselig; bei Hom. der, dem zum Genusse des Lebens Nichts fehlt,<b class="b2"> reich</b>, οἶκον ἐν ἀνθρώποισιν ἔναιον [[ὄλβιος]] ἀφνειόν, Od. 17, 420. 18, 138. 218, θεοὶ δέ τοι ὄλβια δοῖεν, 8, 413 u. öfter, reichliche Glücksgüter geben, auch τοῖσιν θεοὶ ὄλβια δοῖεν ζωέμεναι, 7, 148, im Wohlstande leben; καὶ [[εὐδαίμων]], Hes. O. 62, vgl. Th. 954; Pind. öfter, sowohl von Menschen, als von Städten, [[Κόρινθος]], [[Λακεδαίμων]], Ol. 13, 4 P. 10, 1, Ἡρακλέος ὀλβίαν αὐλάν, N. 4, 24, wie [[δῶμα]], 9, 3; in allgemeiner Bdtg bei den Trsgg; τοῖς ὀλβίοις γε καὶ τὸ νικᾶσθαι πρέπει, Aesch. Ag. 915; auch ὄλβιε Ζεῦ, Suppl. 521; κρυπτᾷ τ' [[ἀχέων]] ἐν ἥβᾳ [[ὄλβιος]], Soph. El. 160; Tr. 283; adv., ἐπεὶ ὀλβίως γ' ἔλυσε τὸ [[τέλος]] βίου, O. C. 1718; δώματα, θεῶν [[δόμος]], Eur. Suppl. 5 Or. 1674; Μυκῆναι, I. T. 510; auch ἀγέλαι, Hel. 1276; [[σκῆπτρον]], Ion 578; φρονήματα, Andr. 164; δόμοι, Ar. Av. 1706; bei Her. 1, 32 unterscheidet Solon [[ὄλβιος]] als den höchsten Grad der Glückseligkeit von [[εὐτυχής]]; aber πάντα ἐόντα μεγάλα καὶ ὄλβια, 1, 30, schließt sich an den homerischen Gebrauch an, vgl. [[ὄλβιος]] χρήμασι, 8, 75; ταῦτα τὰ ὀλβιώτατά σφι νενόμισται, 1, 216, dies gilt bei ihnen für das größte Glück; selten in attischer Prosa, εἰς τὸν μέγιστον καὶ ὀλβιώτατον οἶκον, Plat. Prot. 337 d; Sp., wie Plut. – Spätere, bes. Dichter, scheinen davon den unregelmäßigen superl. [[ὄλβιστος]] gebildet zu haben: Callim. lav. Pall. 117; ὀλβίστη νήσων πόντῳ Ἴος, Alc. Mess. 1 (VII, 1); ἔλθοι εἰς ὀλβίστην ἱερὴν [[τρίχα]], Antp. Sid. 85 (VII, 164), u. öfter in der Anth.; vgl. Schäf. zu Greg. Cor. 896 si,; wenn nicht mit Buttmann immer ὀλβιστός zu schreiben ist, als adj. verb. zu [[ὀλβίζω]], glücklich zu preisen, obwohl die Ueberlieferung dagegen ist.
}}
{{ls
|lstext='''ὄλβιος''': -ον, ἀλλὰ συνηθέστερον, α, ον, ὡς ἐν Εὐρ. Ἀλκ. 452, Ὀρ. 1338: ([[ὄλβος]]): Ι. ἐπὶ προσώπων (ὡς ἀείποτε ἐν τῇ Ἰλ.), [[πλήρης]] ὄλβου, [[εὐτυχής]], [[μακάριος]], παρ’ Ὁμήρ. ἀείποτε ἐν σχέσει πρὸς τὰ ἀγαθὰ τοῦ κόσμου τούτου, ἀκριβῶς ὡς τὸ Λατιν. beatus, καὶ γὰρ ἐγώ ποτε οἶκον... ἔναιον [[ὄλβιος]] ἀφνειὸν Ὀδ. Ρ. 420, πρβλ. Ἰλ. Ω. 543, κτλ.· [[εὐδαίμων]] τε καὶ [[ὄλβιος]] Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 824· [[ὄλβιος]] χρήμασιν Ἡρόδ. 8. 75· μέγα [[ὄλβιος]] 6. 24· Πριάμου τοῦ μέγ’ ὀλβίου Εὐρ. Ἐκ. 493· τοῖς ὀλβίοις Αἰσχύλ. Ἀγ. 941: ― [[οὕτως]], ὄλβ. δῶρα Πινδ. Ν. 9. 6: τὰν ὀλβίαν Κόρινθον Ο. 13. 4· ― ἀλλ’ ἡ [[λέξις]] ἐννοεῖ τι πλέον ἢ τὴν ἐξωτερικὴν εὐημερίαν, ὡς φαίνεται ἐκ τῆς ἐρωτήσεως τὶς ἦν ἀνθρώπων ὀλβιώτατος ἐν Ἡροδ. 1. 30-32. 2) [[καθόλου]], [[εὐδαίμων]], [[μακάριος]], εὐλογημένος, ὄλβιε Ζεῦ Αἰσχύλ. Ἱκ. 526 (Λυρ)· Διὶ ὀλβίῳ εὐχαριστήριον Συλλ. Ἐπιγρ. 2017· [[ὄλβιος]] [[ὅστις]] ἰδὼν Πινδ. Ἀποσπ. 102, 1, πρβλ. Σοφ. Ἠλ. 160, κτλ.· [[μετὰ]] γενικ., ὄλβιε ὀρχηθμοῦ Ἀνθ. Π. 9. 189· ὄλβιε καὶ ζωῆς, ὄλβιε καὶ θανάτου Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 243. 15· ― ἴδε [[ὀλβία]], ἡ. ΙΙ. ἐπὶ πραγμάτων ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. (μόνον ἐν τῇ Ὀδ.) ἀείποτε κατ’ οὐδ. πληθ., θεοὶ δέ τοι ὄλβια δοῖεν, «ὄλβον, εὐδαιμονίαν, πλοῦτον» (Σχόλ.), Ὀδ. Θ. 413· φίλα δῶρα, τά μοι θεοὶ.. ὄλβια ποιήσειαν, [[ἅπερ]] οἱ θεοὶ νά μοι τὰ καταστήσωσι πρόξενα εὐτυχίας, Ν. 42· [[οὕτως]] οὐδ. πληθ. ὡς ἐπίρρ., τοῖσιν θεοὶ ὄλβια δοῖεν ζωέμεναι, «ἐν εὐδαιμονίᾳ παράσχοιεν ζῆσαι» (Σχόλ.), Η. 148· οὕτω καὶ παρ’ Ἡροδ., πάντα μεγάλα.. καὶ ὄλβια 1. 30· πολλὰ καὶ ὄλβια εἰπεῖν [[αὐτόθι]] 31· [[ταῦτα]] τὰ ὀλβιώτατά σφι νενόμισται [[αὐτόθι]] 216. ― Ἐπίρρ. [[ὀλβίως]], Σοφ. Ο. Κ. 1720. ― Ἀνώμαλ. ὑπερθ. [[ὄλβιστος]], -η, -ον, ὡς τὸ αἴσχιστος, [[ἔχθιστος]], [[οἴκτιστος]], ἄλγιστος, κέρδιστος, συχνὸν παρὰ μεταγεν. ποιηταῖς ἀπὸ τοῦ Καλλιμάχου καὶ ἑξῆς, Schäf. εἰς Γρηγ. Κορίνθου σελ. 896 κἑξ., Ruhnk. Ep. Cr. σελ. 167· ― τὸ ὁμαλὸν ὑπερθ. ὀλβιώτατος ἐν Ἡροδ. 1. 30, 216. ― Λέξ. ποιητ. ἐν χρήσει παρὰ Πλάτ. ἐν Πρωτ. 337D.
}}
}}