ἀπολαμβάνω: Difference between revisions

big3_6
(Bailly1_1)
(big3_6)
Line 18: Line 18:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> [[ἀπολήψομαι]], <i>ao.2</i> ἀπέλαβον, <i>pf.</i> [[ἀπείληφα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἀπελήφθην]], <i>pf.</i> [[ἀπείλημμαι]];<br /><b>I.</b> ([[ἀπό]] en venant de, de);<br /><b>1</b> recevoir en échange, en retour : μισθόν un salaire ; χάριν des témoignages de reconnaissance;<br /><b>2</b> recouvrer : τὴν τυραννίδα HDT la royauté;<br /><b>II.</b> ([[ἀπό]] hors de, loin de, en séparant);<br /><b>1</b> prendre à part : τινα μοῦνον HDT prendre qqn seul à part;<br /><b>2</b> écarter, détourner ; <i>Pass.</i> être détourné (de sa route) : ὑπ’ ἀνέμων HDT par les vents;<br /><b>3</b> séparer, intercepter : τὴν ἀναπνοήν τινος PLUT étouffer <i>ou</i> étrangler qqn ; ἀπ. τινά arrêter qqn dans sa marche ; ἀπολαμφθέντες ὑπ’ ἀπλοίας THC arrêtés dans leur marche par l’impossibilité de naviguer ; ἀπολαμφθέντες [[πάντοθεν]] HDT cernés de tous côtés ; ἀπολαμβάνειν τείχει THC isoler par une muraille;<br /><b>4</b> cesser de prendre <i>ou</i> de tenir ; laisser en repos, lâcher : τὴν ἡγεμονίαν ISOCR abandonner la prépondérance.<br />'''Étymologie:''' [[ἀπό]], [[λαμβάνω]].
|btext=<i>f.</i> [[ἀπολήψομαι]], <i>ao.2</i> ἀπέλαβον, <i>pf.</i> [[ἀπείληφα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἀπελήφθην]], <i>pf.</i> [[ἀπείλημμαι]];<br /><b>I.</b> ([[ἀπό]] en venant de, de);<br /><b>1</b> recevoir en échange, en retour : μισθόν un salaire ; χάριν des témoignages de reconnaissance;<br /><b>2</b> recouvrer : τὴν τυραννίδα HDT la royauté;<br /><b>II.</b> ([[ἀπό]] hors de, loin de, en séparant);<br /><b>1</b> prendre à part : τινα μοῦνον HDT prendre qqn seul à part;<br /><b>2</b> écarter, détourner ; <i>Pass.</i> être détourné (de sa route) : ὑπ’ ἀνέμων HDT par les vents;<br /><b>3</b> séparer, intercepter : τὴν ἀναπνοήν τινος PLUT étouffer <i>ou</i> étrangler qqn ; ἀπ. τινά arrêter qqn dans sa marche ; ἀπολαμφθέντες ὑπ’ ἀπλοίας THC arrêtés dans leur marche par l’impossibilité de naviguer ; ἀπολαμφθέντες [[πάντοθεν]] HDT cernés de tous côtés ; ἀπολαμβάνειν τείχει THC isoler par une muraille;<br /><b>4</b> cesser de prendre <i>ou</i> de tenir ; laisser en repos, lâcher : τὴν ἡγεμονίαν ISOCR abandonner la prépondérance.<br />'''Étymologie:''' [[ἀπό]], [[λαμβάνω]].
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [jón. fut. -λάμψομαι Hdt.3.146; aor. pas. -λαμφθέντες Hdt.8.70; perf. med. -λέλαμμαι Hdt.9.51]<br /><b class="num">I</b> c. ac. compl. dir. de cosas o abstr.<br /><b class="num">1</b> [[recibir]] lo que es debido τὸν μισθόν Hdt.8.137, τὸν ὀφειλόμενον μισθόν X.<i>An</i>.7.7.14 (τὰ ὀφειλόμενα) Pl.<i>R</i>.332b, τὴν προσήκουσαν τάξιν Pl.<i>Lg</i>.668e, τὰ χρέα And.3.15, τὴν ὑπόσχεσιν el cumplimiento de una promesa</i> X.<i>Smp</i>.3.3, παρ' ἐμοῦ δίκαια πάντα Aeschin.1.196, χάριν Isoc.3.53, παρ' ὧν ... τῶν ἀνηλωμένων λόγον Aeschin.3.27, ἵνα ... ἀπειλήφῃ τὰ ὑπὸ λόγου ὀφειλόμενα ἀκοῦσαι Pl.<i>R</i>.614a, τὸ μέτρον Plu.2.659b, τὸ προσῆκον Plu.2.551a, ἀποληψόμεθα καὶ τὸν μέλλοντα como cumplimiento de una promesa divina, Polyc.Sm.<i>Ep</i>.5.2, τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν Origenes <i>Hom</i>.16 <i>in Ier</i>.p.137<br /><b class="num">•</b>de dinero prestado τὰ χρήματα Ar.<i>Nu</i>.1274, ἃ ἐδάνεισαν Is.5.40, τὴν προῖκα ... ὅσην ἔδωκεν Is.8.8, εἰ ἀπολαμβάνοι ὁ δανιστὴς πάντα ὅσα μετήρχετο <i>BGU</i> 2070.1.28 (II d.C.), τάλαντον ἓν ἀπολήμψομαι παρὰ σοῦ <i>PCair.Isidor</i>.81.19, cf. 81.33 (III d.C.), <i>PWisc</i>.9.38 (II d.C.), 7.22 (III d.C.), <i>PCair.Isidor</i>.94.4 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>de herencias πάντα todos los bienes</i> a la mayoría de edad, Is.9.29, τοὺς κλήρους αὐτῶν LXX <i>Nu</i>.34.15, τὰ μητρῷα <i>POxy</i>.2713.25 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[recuperar]] algo que se tenía antes o que se había perdido τὴν τυραννίδα Hdt.1.61, ἀκέραιον τὴν πόλιν Hdt.3.146, Σόλλιον Th.5.30, τὴν ἡγεμονίαν Isoc.4.21, τὴν εὐεργεσίαν Isoc.14.57, ἀβλαβῆ ταύτην (πατρίδα) ἀπολαβεῖν Plb.2.61.10, ξυνάορον E.<i>Or</i>.654, Ἑλένην Hdt.2.119, γυναῖκα Gr.Thaum.<i>Pan.Or</i>.5.82, en la marcha, del pie que avanza τὸ [[βάρος]] Arist.<i>IA</i> 711<sup>a</sup>24, βράδιον ... τὴν οἰκείαν δύναμιν Ptol.<i>Iudic</i>.14.20, (τὸ σῶμα) τὴν οἰκείαν ἀπολαμβάνει ψυχήν en la otra vida, Chrys.M.62.124, fig. ἀπολαμβάνειν ἑαυτόν recobrarse a sí mismo</i> Porph.<i>Sent</i>.40, σεαυτήν Ach.Tat.4.9.7.<br /><b class="num">2</b> gener. [[recibir]] τοὺς ὅρκους D.5.9, 18.27, τι (χρῆμα) Plb.21.43.17, οὐδὲν ἀπολαβοῦσα τοῦ βίου χρηστόν (var.) Plu.2.258b, παῖδες ... ψυχὰς ἁγνὰς ... ἀπειληφότες παρὰ τοῦ θεοῦ LXX 4<i>Ma</i>.18.23, τὰ παρ' ἐμοῦ γράμματα <i>PAbinn</i>.23.4 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[acoger]], [[hospedar]] a un visitante, Ign.<i>Eph</i>.2.1, <i>PGrenf</i>.1.53.5 (IV d.C.).<br /><b class="num">II</b> c. idea de separación, c. ac. compl. dir. de pers.<br /><b class="num">1</b> c. adj. pred. [[tomar, llevar aparte]] καλέσας Ὑστάσπεα καὶ ἀπολαβὼν μοῦνον εἶπε Hdt.1.209, αὐτὸν μόνον Ar.<i>Ra</i>.78<br /><b class="num">•</b>c. ac. solamente αὐτὸν κατ' ἰδίαν LXX 2<i>Ma</i>.6.21, ἀπολαβὼν ... εἴς τι περίστυλον ὡς ἀναψύξοντα τὸν βασιλέα LXX 2<i>Ma</i>.4.46, tb. en v. med. ἀπολαβόμενος αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ὄχλου <i>Eu.Marc</i>.7.33.<br /><b class="num">2</b> [[detener]], [[cortar el paso]] ὡς ἀπολάμψοιτο συχνούς Hdt.9.38, c. dat. instrum. τείχει μακρῷ Th.4.102, ἄνεμοι ἀπολαβόντες αὐτούς Pl.<i>Phd</i>.58b, cf. Philostr.<i>Her</i>.67.23<br /><b class="num">•</b>[[interceptar]] ἰσθμούς Th.1.7<br /><b class="num">•</b>en v. pas. ὑπ' ἀνέμων ἀπολαμφθέντες Hdt.2.115, ἤν που ὑπὸ ἀπλοίας ἀπολαμβανώμεθα si es que el estado de la mar nos impedía (la navegación)</i> Th.6.22, c. dat. agente τἀνθρώπου καὶ νόσῳ καὶ χειμῶνι ... ἀποληφθέντος D.8.35, Ἀλέξανδρον ... κώμοις ἀποληφθέντα καὶ μέθαις cortada la vida de Alejandro por los banquetes y borracheras</i> Eus.<i>VC</i> 1.7<br /><b class="num">•</b>[[retener]] ὡς ... (τὸ [[αἷμα]]) ἀπολαμβάνηται Hp.<i>Fract</i>.4, τὴν ἀναπνοὴν [[αὐτοῦ]] Plu.<i>Rom</i>.27.<br /><b class="num">3</b> [[encerrar]], [[aislar]] gener. c. compl. de lugar αὐτὸν ... ἀπολαβόντες ἔσω Th.1.134, ἐν μέσῳ τοὺς Καρχηδονίους Plb.1.76.2, ἐν καλῷ τοὺς πολεμίους ἀπειληφέναι tener a los enemigos en una posición favorable</i> Plb.3.92.4, en v. pas. ἐν νήσῳ ἀπολαμφθέντες Hdt.8.70, ἐν τῇ Σαλαμῖνι Hdt.8.76, ἐν ὀλίγῳ Hdt.8.11, ἐν τῷ Κιθαιρῶνι Hdt.9.51, ἐν τῇ Εὐρώπῃ Hdt.8.97, 108, πάντοθεν Hdt.5.101, μέσους ἀποληφθῆναι τοὺς Ῥωμαίους ὑπὸ τῶν Λιβύων Plb.3.115.11, ἐν μέσοις δήμοις καὶ τυράννοις ἀπειλημμένοι Chrys.M.62.47, οἱ ἀπειλεμμένοι los reclusos</i>, <i>UPZ</i> 60.10 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>fig. μὴ μόνος τὸ χρηστὸν ἀπολαβὼν ἔχε no tengas encerrada la prosperidad para tí solo</i> E.<i>Or</i>.451, en v. pas. ἐν ... τοῖς ἰδίοις λόγοις ὅταν ἀποληφθῶσιν cuando quedan prisioneros de sus propias palabras</i> Pl.<i>Euthd</i>.305d, ἐν τούτῳ τῷ κακῷ ἀποληφθέντα ἰατρόν Pl.<i>Grg</i>.522a.<br /><b class="num">III</b> c. idea de separación, c. ac. compl. dir. de cosa o abstr.<br /><b class="num">1</b> c. ac. de abstr. que significa parte (o c. gen. partit. o separativo) o de lugar [[tomar de un todo mayor]] οὐ κατὰ ὅλον ἀλλ' ἀπολαβὼν μέρος τι πειράσομαι ... Pl.<i>R</i>.392d, ἀπολαμβάνων ὃ ἂν ᾖ δυσχερέστατον τοῦ λόγου Pl.<i>Hp.Mi</i>.369b, τὴν γραφὴν ... ἐκ τῆς Ῥωμαίων φωνῆς Eus.<i>VC</i> 2.47<br /><b class="num">•</b>abs. τούτῳ ἀπολαβόντες χρήσασθε servíos de ello en parte</i> Th.6.87, ἀπολαβὼν σκόπει considera separadamente</i> Pl.<i>Grg</i>.495e<br /><b class="num">•</b>[[medir]] διὰ διόπτρας ἀπολαβεῖν ἀπὸ ἡμῶν [[διάστημα]] ἐπὶ ... Hero <i>Dioptr</i>.256.12, cf. 258.9, 260.5<br /><b class="num">•</b>[[elegir]], [[seleccionar]] τοὺς ἐπικαίρους τόπους LXX 2<i>Ma</i>.8.6, πάντων δ' ἐξαίρετα δύο τμήματα τῆς ἑῴας ἀπολαβών Eus.<i>LC</i> 9 (p.221), ἀπολαβὼν δ' [[ἐνταυθοῖ]] χώρας ἑτέρας Eus.<i>VC</i> 3.41<br /><b class="num">•</b>fig. c. ac. pred. [[tomar por]], [[considerar]] (la tríada) ἀρχὴν καὶ μεσότητα καὶ τελευτὴν ἴσην Eus.<i>LC</i> 7 (p.210).<br /><b class="num">2</b> mat. cortar, separar con una línea o plano en v. pas. ἡμικύκλιον ἀποληφθήσεται τοῦ κύκλου Arist.<i>Mete</i>.375<sup>b</sup>27, ἀπειλήφθω ἡμίσους ζῳδίου περιφέρεια Autol.<i>Ort</i>.2.12, ὑπὸ (πλευρᾶς) ... τῆς ἀπολαμβανομένης ἐκτὸς ὑπὸ τῆς καθέτου πρὸς τῇ ἀμβλείᾳ γωνίᾳ por la (recta) exterior comprendida entre la perpendicular y el ángulo obtuso</i> Euc.2.12, cf. Apoll.Perg.<i>Con</i>.1.11<br /><b class="num">•</b>gener. τὴν ὑπὸ Ῥωμαίοις ἀρχὴν δυσὶ τμήμασιν ἀποληφθεῖσαν el imperio romano dividido en dos partes</i> Eus.<i>VC</i> 1.49.<br /><b class="num">3</b> c. ac. de cosa [[sujetar]] πίνακας ... χάλικι [[ἀραρότως]] <i>ID</i> 504A.11 (III a.C.), ἀπέλαβον ἐπιούροις [[ἀραρότως]] ... τὰς σπάρτους Hero <i>Aut</i>.23.5, en v. pas., Hero <i>Aut</i>.25.5.
}}
}}