αιτώ: Difference between revisions

|mltxt=(-έω) (Α αἰτῶ)<br /><b>1.</b> [[ζητώ]] να πάρω [[κάτι]], [[γυρεύω]], [[παρακαλώ]]<br /><b>2.</b> (παθ. για πράγματα) ζητούμαι<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[διατυπώνω]], υποβάλω [[αίτηση]] γραπτή ή προφορική<br /><b>αρχ.</b><br />Ι. <b>ενεργ.</b><br /><b>1.</b> [[προβάλλω]] την [[αξίωση]], [[απαιτώ]] [[κάτι]]<br /><b>2.</b> [[ζητώ]] από κάποιον να κάνει [[κάτι]]<br /><b>3.</b> [[επιθυμώ]], [[ποθώ]]<br /><b>4.</b> (στη Λογική) [[θεωρώ]] ως δεδομένο, [[θέτω]] ως [[αίτημα]]<br />ΙΙ. <b>μέσ.</b><br /><b>1.</b> [[ζητώ]] [[κάτι]] για τον εαυτό μου, για [[χάρη]] μου<br /><b>2.</b> [[διεκδικώ]]<br /><b>3.</b> ό,τι και το ενεργ. (<i>αἰτῶ</i>)<br />ΙΙΙ. <b>παθ.</b><br /><b>1.</b> (για πρόσωπα) μέ παρακαλεί [[κάποιος]], μού ζητείται [[κάτι]]<br /><b>2.</b> (για πράγματα) δίνομαι [[δανεικός]], ως [[δάνειο]]<br />ΙV. <b>φρ.</b> «αἰτῶ ὁδόν», [[ζητώ]] [[άδεια]] για να φύγω.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. <i>αἰτῶ</i>, όπως και το <i>αἶσα</i>, παράγεται από το αμάρτ. <i>αἶτος</i>, το «[[κομμάτι]], [[μέρος]] (που [[παίρνω]])», παράγωγο του [[αἴνυμαι]] «[[αδράχνω]], [[πιάνω]], [[παίρνω]]». Συνεπώς το <i>αἰτῶ</i> σήμαινε αρχικά «[[ζητώ]] να πάρω το [[κομμάτι]], το μερίδιό μου», απ’ όπου πέρασε [[μετά]] στη γενική σημ. του «[[ζητώ]], [[απαιτώ]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[αίτημα]], [[αίτηση]](<i>ις</i>), [[αιτητικός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αἰτητός]] ([[απαραίτητος]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[απαιτώ]], [[εξαιτώ]], [[επαιτώ]], [[παραιτούμαι]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>μεταιτῶ</i>, <i>προσαιτῶ</i>].