ἀποκαθίστημι: Difference between revisions

|Definition=fut. -καταστήσω; aor. ἀποκατέστησα, later ἀπεκατέστησα PTeb. 413.4 (ii/iii AD); pf. -καθέστακα Plb. 21.11.9, SIG 798.7 (i AD) : — [[re-establish]], [[restore]], [[reinstate]], X. Lac. 6.3; τὰν πολιτείαν Decr. Byz. ap. D. 18.90; πολίτας Plu. Alex. 7; συνθήκας εἰς τὸ ἐξ ἀρχῆς DH. 3.23; ἀ. τινί τι [[restore, return]] it [[to]] one, Plb. 3.98.7, DS. 18.65, etc.; ἀ. εἰς αὐτάν (sc. φύσιν) Ti.Locr. 100c, cf. Arist. MM 1204b37; εἰς τὸ αὐτό Id. Metaph. 1074a3; εἰς ἀκέραιον, = [[restituere in integrum]], CIL 1.203; τινὰ ἐς οἶκον Plb. 8.27.6, cf. Thphr. Char. 7.6; ἀ. σαυτὸν εἰς ἐκεῖνον τὸν χρόνον [[carry]] yourself [[back]]…, Plu. 2.610d; ἐπί… DS. 5.23; [[cure]], δασυσμοὺς φωνῆς Dsc. 1.64, etc.<br><span class="bld">2</span> [[pay]] what is due, ἀργύριον LXX Ge. 23.16.<br><span class="bld">3</span> [[hand over]], [[deliver]], τοῖς φυλακίταις τὸ σῶμα PSI 4.359.9 (iii BC).<br><span class="bld">4</span> in drill, [[restore]] a formation, etc., εἰς ὀρθὸν ἀ., = εἰς ὀρθὸν ἀποδοῦναι, Ael. Tact. 26.3 (cf. ἀποδίδωμι ΙΙ. 3); ἀποκατάστησον [[as you were]]! Ascl.Tact. 12.11, etc.<br><span class="bld">5</span> app. in calque on Lat. [[rationes]] [[reddere]], ἄχρι ἂν τὰς ψήφους ἀποκαταστήσωσιν Scaev.Dig.40.5.41.4.<br><span class="bld">II</span> Pass., with pf. ἀποκαθέσταμαι, aor. ἀποκαθεστάθην, also aor.2 Act. -κατέστην : —to [[be restored]], Arist. Cat. 9b25, al.; τῷ θεῷ SIG 459.7 (Beroea, iii BC); [[return]] from captivity, Vett.Val. 68.24; μέχρι τοῦ τὰ πράγματ' ἀποκαταστῆναι till affairs are [[settle]]d, Wilcken Chr. 10 (ii BC); ἀ. εἰς τὴν ἐξ ἀρχῆς κατάστασιν [[return]], [[settle down]] into…, Plb. 25.1.1, cf. 2.41.14, Porph. Antr. 34; of planets, [[complete a revolution]], Cleom. 2.7, al.; of the periodic [[return]] of the cosmic cycle, Stoic. 2.190; of stars, [[return]] to their place in the heavens, Phlp. in Mete. 112.21; of a revolving figure, [[return]] to the original situation, Archim. Con. Praef.; of sicknesses, [[subside]], Hp. Aph. 6.49; ἀ. εἴς τι [[turn out]] so and so, Thphr. HP 4.14.5; of sediment, [[settle]], Dsc. 5.89; of a spring, [[recoil]], Ph.Mech. Bel. 70.46, cf. 71.2.<br>

|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> aor. ind. dór. ἀπεκατεστάσαμες <i>TEracl</i>.2.22, cf. 27, tard. ἀπεκατέστησα <i>PTeb</i>.413.4 (II/III d.C.); fut. ind. dór. ἀποκαταστάσοντι <i>TEracl</i>.1.149, cf. 174, inf. délf. ἀποκαταστασεῖν <i>FD</i> 1.358.9 (III a.C.); perf. ind. ἀποκαθέστακα Plb.21.11.9, inf. ἀποκατεστηκέναι <i>PCair.Isidor</i>.94.11 (IV d.C.)<br /><b class="num">I</b> tr. en v. act., incluido el aor. sigmático<br /><b class="num">1</b> tr. c. idea de tiempo, en gener. [[restituir al estado anterior]] c. ac. y cont. que a veces indica un estado anterior, a veces tb. c. εἰς y ac. τὰν ... πολιτείαν Decr. en D.18.90, τὰς ἐκείνου εἰκόνας Hdn.2.6.11, τοὺς διαφυγόντας ... τῶν πολιτῶν Plu.<i>Alex</i>.7, συνθήκας ... εἰς τὸ ἐξ ἀρχῆς D.H.3.23.19, εἰς τὸ αὐτὸ ... τὴν πρώτην σφαῖραν Arist.<i>Metaph</i>.1074^a3, σεαυτὴν ... εἰς ἐκεῖνον τὸν χρόνον Plu.2.610d, (Τιγράνης) μετέστειλε τὸν Τιβέριον, ὅπως τὸν μὲν ἐκβάλῃ τῆς βασιλείας, τὸν δὲ ἐς αὐτὴν ἀποκαταστήσῃ (Tigranes) mandó llamar a Tiberio para que echase a uno del trono y restableciese al otro en el mismo</i> D.C.54.9.4, ὡμολόγει δὲ καὶ τὸ οἴκημα τὸ ἐνοικοδομημένον ἀποκαταστασεῖν ἐν τὸν ξενῶνα se avino a reconvertir la parte de la casa habitada para estancia de huéspedes</i>, <i>FD</i> 1.358.9 (III a.C.), τὰ ... ἐκλελειμμένα πάντα ἐν τοῖς πρότερον χρόνοις ἀποκατέστησεν εἰς τὴν καθήκουσαν τάξιν <i>OGI</i> 90.18, ὅπως ἀποκαταστήσω αὐτὴν ὡς ἦν τὸ πρότερον LXX 1<i>Ma</i>.15.3, Ἠλίας μὲν ἔρχεται καὶ ἀποκαταστήσει πάντα <i>Eu.Matt</i>.17.11, cf. <i>Eu.Marc</i>.9.12, de [[Cristo]] ἀποκαταστήσειν (τὴν ψυχήν) οὐ νῦν προάγει Clem.Al.<i>Ex.Thdot</i>.61 (p.127.15)<br /><b class="num">•</b>abs. [[curar]] αὐτὸς (ὁ κύριος) γὰρ ἀλγεῖν ποιεῖ, καὶ πάλιν ἀποκαθίστησιν LXX <i>Ib</i>.5.18, cf. 1<i>Ep.Clem</i>.56.6, Origenes <i>Cels</i>.2.24, en v. pas. ἐκέλευσεν ... ταύτας (ἀμπέλους) ἐκκόπτεσθαι καὶ εἰς τὸ ἀρχαῖον ἀποκατασταθῆναι (τὴν γῆν) ha ordenado que éstas (viñas) sean cortadas y que (la finca) sea restituida a su estado antiguo</i>, <i>BGU</i> 2060.14 (II a.C.), ὅταν ... ἀποκατασταθῇ σου ἡ ψυχή <i>PMag</i>.4.631, αἱ θυγατέρες αὐτῆς ἀποκατασταθήσονται καθὼς ἦσαν ἀπ' ἀρχῆς LXX <i>Ez</i>.16.55, ἀπεκατεστάθη ὑγιής <i>Eu.Matt</i>.12.13, θαρροῦντες δ' ἐροῦμεν ὅτι οὐδ' ἀποκατασταθήσονται animosamente diremos que no serán restituidos al estado anterior</i> de los judíos, una vez que mataron a Jesucristo, Origenes <i>Cels</i>.4.22, ὁ θεῖος ἔρως ... ὥσπερ τις ἀΐδιος κύκλος ... ἀπλανεῖ συνελίξει περιπορευόμενος καὶ ἀποκαθιστάμενος Dion.Ar.M.3.713A<br /><b class="num">•</b>c. dat. de pers. [[devolver]], [[restituir]] τὰν αὐτὰν μορφὰν ... τῷ γεννήσαντι πατέρι Philol.B 21, τοῖς μὲν πολίταις τὴν δημοκρατίαν D.S.20.32, σοι δίαιταν δικαιοσύνης (ὁ κύριος) LXX <i>Ib</i>.8.6.<br /><b class="num">2</b> [[reponer]] árboles <i>TEracl</i>.1.149, cf. 174<br /><b class="num">•</b>de un texto [[restituir]] ὁ δὲ θέλων ἀποκαταστῆσαι τὰ κατὰ τὸν τόπον χωρὶς σολοικίας, σκέψαι εἰ μὴ βιάσεται οὕτως τὴν φράσιν ἀποκαταστάς Origenes <i>Comm.in Eph</i>.3.17-19 (p.411)<br /><b class="num">•</b>medic. [[curar]] δασυσμοὺς φωνῆς Dsc.1.64, en v. pas. ἀπεκατεστάθη ἡ χεὶρ [[αὐτοῦ]] <i>Eu.Marc</i>.3.5, <i>Eu.Luc</i>.6.10.<br /><b class="num">3</b> c. idea de mov. [[devolver]] c. ac. y a veces c. dat. o εἰς y ac. ταύταν (una tierra) τᾷ Ἀθάνᾳ <i>TEracl</i>.2.22, cf. 27, ἵππον X.<i>Lac</i>.6.3, αὐτὸν εἰς οἶκον Plb.8.27.6, ἐὰν ... τοὺς ὁμήρους ἀποκαταστήσῃ τοῖς γονεῦσι Plb.3.98.7, τιμὴν ... Ὀλυμπιάδι D.S.18.65, ὥστ' ἐκείνας (νῆας) ... ἀποκαταστῆσαι D.C.<i>Epit</i>.8.16.3, ὃς (Elias) ἀποκαταστήσει καρδίαν πατρὸς πρὸς υἱόν LXX <i>Ma</i>.3.23, διὰ τὸ μετὰ καλῆς πίστεως ταῦτά σε ἀποκατεστηκέναι por haberlos devuelto tú de buena fe</i>, <i>PCair.Isidor</i>.94.11 (IV d.C.), τοῦτο αὐτῷ ἀποκαταστήσω se lo devolveré yo a él</i>, <i>POxy</i>.2726.33 (II d.C.), cf. <i>PYale</i> 36.16 (III a.C.), ἀποκαταστήσω αὐτοὺς εἰς τὴν γῆν αὐτῶν LXX <i>Ie</i>.16.15, 23.8, cf. I.<i>AI</i> 11.2, ἀποκαταστήσω σοι πάντα ἀγρόν LXX 2<i>Re</i>.9.7, τό τε [[διάδημα]] πάλιν ἀποκαθίστησιν αὐτῷ I.<i>AI</i> 15.195, en v. pas. τὰ ἱερὰ σκεύη ... ἀποκατασταθῆναι εἰς τὸν οἶκον τὸν ἐν Ιερουσαλημ LXX 1<i>Es</i>.6.25, ἀλλ' ὀλίγον χρόνον θλιβήσῃ, καὶ πάλιν ἀποκατασταθήσῃ εἰς τὸν οἶκόν σου Herm.<i>Sim</i>.7.6, ἀποκατεστάθη μοι ὁ υἱὸς [[Ἀπίων]] me fue devuelto mi hijo Apión</i>, <i>POxy</i>.38.12 (I d.C.), κρίνομεν τό τε ἱερὸν ἀποκατασταθῆναι αὐτοῖς LXX 2<i>Ma</i>.11.25, ἵνα τάχειον ἀποκατασταθῶ ὑμῖν para que yo os sea devuelto con toda rapidez</i>, <i>Ep.Hebr</i>.13.19, ὅπως ταῦτα πάντα αὐτοῖς εἰς ἀκέραιον ἀποκατασταθῇ <i>IUrb.Rom</i>.1.14 (I a.C.)<br /><b class="num">•</b>de dinero, deudas, etc., [[pagar]] τῇ πατρίδι ὑμῶν τὸ ἐνδέον τοῦ χρυσίου <i>POxy</i>.1117.8 (II d.C.), Αβρααμ τῷ Εφρων τὸ [[ἀργύριον]] LXX <i>Ge</i>.23.16, ἐπαναγκασθῆναι τοὺς προειρημένους ἀποκαταστῆσαί μοι τὰ προκεί μενα πάντα que las personas antedichas sean obligadas a devolverme todos los préstamos antedichos</i>, <i>PCair.Isidor</i>.74.18 (IV d.C.), cf. <i>POxy</i>.2713.23 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser prestado]] ἀποδότω (πυρόν) ... ἀποκαθεσταμένον εἰς οἶκον πρὸς αὐτήν que devuelva (el trigo) a ella prestado en casa</i> de un préstamo en especie <i>PAmh</i>.2.46.6 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>c. compl. de personas buscadas por la ley [[entregar]] ἐὰν δὲ ἀποκαταστήσῃ ... [[Διονύσιον]] ἄκυρος ἔστω y si entrega a Dionisio, que (éste) sea privado de derechos</i>, <i>PHib</i>.93.7 (III a.C.), ἀποκατα(σ)τῆσαι τὸ σῶμα ἐπί σε entregarte el esclavo a tí</i> de un esclavo fugitivo <i>PSI</i> 359.9 (III a.C.), προσαγγέλλω ὑμῖν ... τοὺς ... γεγραμμένους ἀποκαταστῆσαι os ordeno entregar a los culpables</i>, <i>SB</i> 9677.4 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>en sent. milit. [[devolver a la antigua formación]] ἀποκατάστησον (σεαυτόν) Ascl.<i>Tact</i>.12.11<br /><b class="num">•</b>geom. [[restituir a la posición inicial]] en v. pas. εἴ κα εὐθεῖα ... γραμμὰ ... περιενεχθείσα ... ἀποκατασταθῇ πάλιν, ὅθεν ὥρμασεν si una línea recta, tras ser hecha girar, es restituida a su posición inicial, de donde partió</i> Archim.<i>Spir</i>.11 def., cf. <i>Con.Sph</i>.praef.<br /><b class="num">4</b> c. compl. de pers. y de lugar [[llevar]], [[acompañar]] τοὺς ἀπιέναι φάσκοντας ... ἀποκαταστῆσαι εἰς τὴν οἰκίαν Thphr.<i>Char</i>.7.5, πάντων τῶν χριστιανῶν καὶ τοῦ ὁσίου ἐπισκόπου ἀποκαταστησάντων αὐτόν Marc.Diac.<i>V.Porph</i>.62, fig. ὅπως ... ἐπὶ τὴν σεμνὴν τῆς φιλαδελφίας ἡμῶν ἀγνὴν ἀγωγὴν ἀποκαταστήσῃ ἡμᾶς 1<i>Ep.Clem</i>.48.1, τοὺς συνήθεις αὕτη (ἡ φιλία) ἀποκατέστησεν ὥστε φιλεῖσθαι ὑπ' ἀλλήλων ella (la amistad) es la que acompaña a los amigos de modo que se amen los unos a los otros</i>, <i>PLugd.Bat</i>.17.14.11, en v. pas. οἱ γὰρ ἐξ ἀνθρώπων εἰς ἀγγέλους μεταστάντες χίλια ἔτη μαθητεύονται ὑπὸ τῶν ἀγγέλων, εἰς τελειότητα ἀποκαθιστάμενοι pues quienes de hombres pasan a ser ángeles, durante mil años son instruidos por los ángeles siendo conducidos a la perfección</i> Clem.Al.<i>Ecl</i>.57 (p.154.9), ὅπως ἀποκατασταθῶσιν πάλιν τῷ θεῷ <i>SIG</i> 459.7 (Berea III a.C.).<br /><b class="num">5</b> [[nombrar]] en v. pas. γράψω τῷ τοῦ νόμου στρατηγ ῷ ἵνα τοῖς παιδίοις δύο ἐπίτροποι ἀποκατασταθῶσι Mitteis <i>Chr</i>.2.88.2.18 (II d.C.).<br /><b class="num">II</b> intr., en v. med. y aor. rad. y med.-pas.<br /><b class="num">1</b> intr. [[volver al estado anterior o normal]] c. εἰς o ἐπί y ac. εἰς φύσιν Arist.<i>MM</i> 1204^b37, οἱ Μεσσήνιοι ... ἀποκατέστησαν εἰς τὴν ἐξ ἀρχῆς κατάστασιν Plb.23.17.1, πάλιν ἀπεκατέστη εἰς τὴν χρόαν τῆς σαρκὸς [[αὐτοῦ]] LXX <i>Ex</i>.4.7, ἀποκατέστη ἡ τοῦ Λαζάρου ψυχὴ ἐπὶ τὸ σῶμα [[αὐτοῦ]] Origenes <i>Io</i>.28.6 (p.395.31), εἰς αὐτάν (<i>sc</i>. φύσιν) Ti.Locr.100c, εἰς τοὺς ... ἀπείρους Porph.<i>Antr</i>.34, abs. ῥᾳδίως Arist.<i>Cat</i>.9^b25<br /><b class="num">•</b>de ahí [[depositarse]] de un sedimento, Dsc.5.89<br /><b class="num">•</b>de enfermedades [[calmarse]], [[cesar]] Hp.<i>Aph</i>.6.49<br /><b class="num">•</b>de personas o partes del cuerpo [[curarse]] οὕτως ἀποκατέστη (ἡ παῖς) Aristodem.8.1, ἐξιλασάμενος τὸν θεὸν ... ἀποκατέστη Aristeas 316, cf. <i>Eu.Marc</i>.8.25<br /><b class="num">•</b>[[arreglarse]] τὰ πράγματα Wilcken <i>Chr</i>.1.10.5 (II a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[reincorporarse]] a una federación los carineos, Plb.2.41.14.<br /><b class="num">2</b> [[convertirse en]] (οἱ σκώληκες) πάντες ... εἰς κεράστην ἀποκαθίστανται Thphr.<i>HP</i> 4.14.5, νῆσον ἀποκαταστῆναι Anon.Vat.39<br /><b class="num">•</b>[[cambiar de estado]] ἐὰν δὲ ἀποκαταστῇ ὁ χρὼς ὁ ὑγιὴς καὶ μεταβάλῃ λευκή pero si la piel sana cambia de estado y se convierte en blanca</i> en la lepra, LXX <i>Le</i>.13.16.<br /><b class="num">3</b> [[volver a la posición inicial]] πάλιν ἐπὶ τὴν ἐκ ἀρχῆς ὑπάρχουσαν ... καμπήν de un resorte, Ph.<i>Bel</i>.70.46, [[Ἀφροδίτη]] ... εἰς ταὐτὸν (ἥλιον) ἀποκαθίσταται Cleom.2.7.126, de las estrellas, Phlp.<i>in Mete</i>.112.11<br /><b class="num">•</b>[[ser devuelto]], [[volver]] εἰς τὴν κώμην <i>POxy</i>.2721.25 (III d.C.), ἰς Ἀλεξάνδριαν <i>PPetaus</i> 57.6 (V d.C.), de unos prisioneros, Vett.Val.68.24, ἐς ὀρθόν de soldados a la posición correcta, Ael.<i>Tact</i>.26.3, del retorno periódico del ciclo cósmico, Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.190.<br /><b class="num">4</b> [[trasladarse]] τὴν [θαλαμηγόν] ... δοῦναι Πλειστάρχῳ ὅπως ἀποκατασταθῇ εἰς ... <i>PRyl</i>.558.2 (III a.C.).