3,277,301
edits
συναρμόζω: Difference between revisions
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1") |
||
| Line 16: | Line 16: | ||
|btext=<b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> ajuster ensemble, joindre ensemble, réunir en adaptant : λίθοι [[εὖ]] συνηρμοσμένοι HDT pierres bien ajustées;<br /><b>2</b> ajuster les parties d'un tout ; ajuster, édifier, charpenter, acc.;<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> adapter, ajuster : σ. βροτοὺς εὐχερείᾳ ESCHL accoutumer les hommes à prendre facilement leur parti (du crime), les rendre indifférents (au crime);<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> convenir à, s'accorder avec, s'harmoniser avec, τινι : τινι σ. [[εἰς]] [[φιλίαν]] XÉN se lier d'amitié avec qqn;<br /><i><b>Moy.</b></i> συναρμόζομαι;<br /><b>1</b> <i>tr.</i> arranger, concilier, unir pour soi;<br /><b>2</b> <i>intr.</i> s'accorder avec : πρὸς τὰ παρόντα XÉN s'accommoder aux circonstances.<br />'''Étymologie:''' [[σύν]], [[ἁρμόζω]]. | |btext=<b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> ajuster ensemble, joindre ensemble, réunir en adaptant : λίθοι [[εὖ]] συνηρμοσμένοι HDT pierres bien ajustées;<br /><b>2</b> ajuster les parties d'un tout ; ajuster, édifier, charpenter, acc.;<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> adapter, ajuster : σ. βροτοὺς εὐχερείᾳ ESCHL accoutumer les hommes à prendre facilement leur parti (du crime), les rendre indifférents (au crime);<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> convenir à, s'accorder avec, s'harmoniser avec, τινι : τινι σ. [[εἰς]] [[φιλίαν]] XÉN se lier d'amitié avec qqn;<br /><i><b>Moy.</b></i> συναρμόζομαι;<br /><b>1</b> <i>tr.</i> arranger, concilier, unir pour soi;<br /><b>2</b> <i>intr.</i> s'accorder avec : πρὸς τὰ παρόντα XÉN s'accommoder aux circonstances.<br />'''Étymologie:''' [[σύν]], [[ἁρμόζω]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elnl | ||
| | |elnltext=συν-αρμόζω, Att. συναρμόττω, ξυναρμόζω, ξυναρμόττω, poët. en Dor. aor. συνάρμοξα; Ion. en Dor. ptc. perf. med.-pass. συναρμοσμένος, met acc., zowel act. als med. samenvoegen,; σ. βλέφαρα de oogleden sluiten Eur. Phoen. 1451; met πρός + acc., met dat. met; samenstellen, in elkaar zetten, vervaardigen. overdr. iem. zich laten aanpassen aan iets, met acc. en dat..; Aeschl. Eum. 495; met alleen acc.. σ. τοὺς πολίτας de burgers tot overeenstemming brengen Plat. Resp. 519c. zonder acc. aan elkaar passen, samengevoegd zijn:. μία ἰδέα ἐξ ἑκάστων τῶν συναρμοττόντων στοιχείων γιγνομένη ἡ συλλαβή de lettergreep (is) één vorm, ontstaan uit alle aan elkaar passende elementen (letters, klanken) Plat. Tht. 204a. overdr. overeenstemmen, passen:; γυναῖκας συναρμοττούσας vrouwen die gelijkgestemd waren (aan hen) Xen. Cyr. 7.5.60; met dat. met, bij:. σ. ἀλλήλοις bij elkaar passen Plat. Prot. 333a; σ. εἰς φιλίαν met dat. vriendschap sluiten met Xen. Mem. 2.6.20. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''συναρμόζω:''' атт. [[συναρμόττω]] (дор. fut. συναρμόξω; pass.: aor. συνηρμόσθην, pf. συνηρμόσμην)<br /><b class="num">1)</b> [[прилаживать]], [[пригонять друг к другу]]: [[κεραία]] [[δίχα]] πρίσαντες ἐκοίλαναν καὶ ξυνήρμοσαν [[πάλιν]] Thuc. распилив пополам и выдолбив брус, они вновь приладили друг к другу (обе его половины); λίθοι εὖ συνηρμοσμένοι Her. плотно пригнанные друг к другу камни; μέρη ξυναρμοσθέντο αὐτὰ αὑτοῖς Plat. соразмерные друг с другом части; τὰ συνηρμοσμένα Dem. стройное целое;<br /><b class="num">2)</b> [[сочетать]], [[соединять]], [[связывать]] (εἰς [[ταὐτόν]] Plat.): γυνὴ συναρμοσθεῖσα Arst. замужняя женщина; ἰδέας [[ἀλλήλων]] ἀφεστώσας συναρμόσαι Isocr. связать воедино далекие друг от друга формы;<br /><b class="num">3)</b> [[сколачивать]], [[сбивать]], [[строить]] ([[σκάφος]] Eur.): σ. τι [[ἀπό]] τινος Plat. составлять что-л. из чего-л.;<br /><b class="num">4)</b> [[закрывать]], [[смыкать]] (βλέφαρα χερί Eur.);<br /><b class="num">5)</b> [[прикладывать]] (τι πρός τι Arst.; χείλεα στομάτεσσιν Anth.);<br /><b class="num">6)</b> [[настраивать]] (τὴν λύραν πρὸς τὸν αὐλόν Xen.);<br /><b class="num">7)</b> [[примирять друг с другом]] (τοὺς πολίτας Plat.): ξ. πόλιν Plat. умиротворять (приводить в порядок) государство;<br /><b class="num">8)</b> [[приспособлять]], [[подготовлять]], [[приучать]] (βροτούς Aesch.): πρὸς παρόντα συνηρμοσμένος Xen. приспособившийся к текущим обстоятельствам;<br /><b class="num">9)</b> [[столковываться]], [[соглашаться]] (ἀλλήλοις Plat.);<br /><b class="num">10)</b> тж. med.-pass. быть слаженным, хорошо подходить (γυνὴ συναρμόζουσα Xen. - ср. 2): τὰ συναρμόττοντα στοιχεῖα Plat. хорошо подобранные составные части; ξ. εἰς ἅπαντα Plat. и συναρμόσασθαι ἅπαντι καιρῷ Diog. L. подходить ко всему, годиться для всякого случая;<br /><b class="num">11)</b> [[соединяться]]: σ. τινὶ εἰς [[φιλίαν]] Xen. сдружиться с кем-л. | |||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
| Line 31: | Line 34: | ||
|lsmtext='''συναρμόζω:''' Αττ. -όττω· Δωρ. μέλ. <i>-όξω</i> — Παθ., παρακ. <i>-ήρμοσμαι</i>, αόρ. αʹ <i>-ηρμόσθην</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> με [[φυσική]], πρακτική [[σημασία]], [[συνταιριάζω]], [[συναρμολογώ]], [[εφαρμόζω]], [[συνάπτω]] με [[ακρίβεια]], σε Θουκ.· <i>συναρμόζειν βλέφαρα</i>, [[κλείνω]] τα βλέφαρά μου, σε Ευρ.· Παθ., <i>λίθοι εὖ συνηρμοσμένοι</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[συναρμολογώ]] ώστε να δημιουργήσω ένα [[σύνολο]], [[αρμολογώ]], [[μοντάρω]], [[σκάφος]], <i>ἵππον</i>, σε Ευρ. — Παθ., οὐ [[καλῶς]] συνηρμοσμένα, σε Δημ.<br /><b class="num">3.</b> [[συνδυάζω]], [[είτε]] μέσω πράξης [[είτε]] μέσω σκέψης, σε [[Σόλων]]., Πλάτ.<br /><b class="num">4.</b> μεταφ., [[προσαρμόζω]], [[συμμορφώνω]] [[κάτι]] με [[κάτι]] [[άλλο]], εὐχερείᾳ [[συναρμόζω]] βροτούς, δηλ. τους κάνω να αδιαφορούν για τις εγκληματικές πράξεις, σε Αισχύλ. — Παθ., <i>πρὸς παρόντα συνηρμοσμένος</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ., [[αρμόζω]], είμαι [[κατάλληλος]], [[ταιριαστός]], σε Πλάτ., Ξεν. | |lsmtext='''συναρμόζω:''' Αττ. -όττω· Δωρ. μέλ. <i>-όξω</i> — Παθ., παρακ. <i>-ήρμοσμαι</i>, αόρ. αʹ <i>-ηρμόσθην</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> με [[φυσική]], πρακτική [[σημασία]], [[συνταιριάζω]], [[συναρμολογώ]], [[εφαρμόζω]], [[συνάπτω]] με [[ακρίβεια]], σε Θουκ.· <i>συναρμόζειν βλέφαρα</i>, [[κλείνω]] τα βλέφαρά μου, σε Ευρ.· Παθ., <i>λίθοι εὖ συνηρμοσμένοι</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[συναρμολογώ]] ώστε να δημιουργήσω ένα [[σύνολο]], [[αρμολογώ]], [[μοντάρω]], [[σκάφος]], <i>ἵππον</i>, σε Ευρ. — Παθ., οὐ [[καλῶς]] συνηρμοσμένα, σε Δημ.<br /><b class="num">3.</b> [[συνδυάζω]], [[είτε]] μέσω πράξης [[είτε]] μέσω σκέψης, σε [[Σόλων]]., Πλάτ.<br /><b class="num">4.</b> μεταφ., [[προσαρμόζω]], [[συμμορφώνω]] [[κάτι]] με [[κάτι]] [[άλλο]], εὐχερείᾳ [[συναρμόζω]] βροτούς, δηλ. τους κάνω να αδιαφορούν για τις εγκληματικές πράξεις, σε Αισχύλ. — Παθ., <i>πρὸς παρόντα συνηρμοσμένος</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ., [[αρμόζω]], είμαι [[κατάλληλος]], [[ταιριαστός]], σε Πλάτ., Ξεν. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''συναρμόζω''': Ἀττ. -όττω· Δωρικ. μέλλ. -όξω Πινδ. Ν. 10. 22· ― Παθ. πρκμ. συνήρμοσμαι, ἀόρ. -ηρμόσθην· 1) ἐπὶ φυσικῆς σημασίας, ὡς καὶ νῦν, [[ἁρμόζω]] [[ὁμοῦ]], [[συναρμόζω]], [[συνάπτω]] ἀκριβῶς, ἑνώνω, κεραίαν [[δίχα]] πρίσαντες ξ. [[πάλιν]] [[ὥσπερ]] αὐλὸν Θουκ. 4. 100· συναρμόζειν βλέφαρα χειρί, κλείειν αὐτὰ διὰ τῆς χειρός, Εὐρ. Φοίν. 145, πρβλ. Ι. Τ. 1167· τι πρὸς Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 6, 1. ― Παθ., λίθοι εὖ συνηρμοσμένοι Ἡρόδ. 1. 163· ἀλλήλοιν ξυναρμοσθῆναι Πλάτ. Πολ. 411Ε· συναρμόζομαι, [[συνδέομαι]] διὰ γάμου, Ἀριστ. π. Θαυμασ. 109. 2. β) συναρμολογῶ [[οὕτως]] [[ὥστε]] νὰ ἀποτελέσω σύνολόν τι, [[οἷον]] [[σκάφος]], ἵππον Εὐρ. Ἑλ. 233, Τρῳ. 11· ξ. πόλιν Πλάτ. Νόμ. 628Α· ξ. τοὺς πολίτας πυθοῖ τε καὶ ἀνάγκῃ, ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 519Ε· τὰ τῆς ἀρχῆς οὐ [[καλῶς]] συνηρμοσμένα Δημ. 154. 16. 2) ἐπὶ συναρμογῆς ἔργῳ γινομένης ἢ κατὰ διάνοιαν, συν. βίαν καὶ δίκαν Σόλων 35. 14· καρπὸν δίκᾳ Πινδ. Ν. 10. 22· πρὸς ἑαυτό τι Ἱππ. π. Ἀέρ. 286· εἰς ταὐτὸν Πλάτ. Τίμ. 35Β· [[τρία]] [[ὄντα]] σ. ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 443D· [[ἀλλήλων]] ἀφεστώσας ἰδέας Ἰσοκρ. 312C· ― [[συντίθημι]] λέξιν, ἀπὸ τοῦ θεῖν καὶ ἅλλεσθαι Πλάτ. Κρατύλ. 414Β. 3) μεταφ., συμμορφώνω, εὐχερείᾳ σ. βροτούς, δηλ. [[κάμνω]] αὐτοὺς νὰ ἀδιαφορῶσι πρὸς τὰ ἐγκλήματα, Αἰσχύλ. Εὐμ. 495 (πρβλ. εὐχέρειαν ἐντίκτειν τοῖς νέοις τῆς πονηρίας Πλάτ. Πολ. 391Ε)· [[ὅταν]] γὰρ εὖ συναρμόσῃ τις τοῖς συνοῦσι τὸν τρόπον, τόθ’ ἡ μεγίστη [[τέρψις]] ἐξευρίσκεται Ἔφιππος ἐν «Ἐμπολῇ» 2. 4. ― Παθ., πρὸς παρόντα συνηρμοσμένος Ξεν. Ἀπολ. 16· [[μάλιστα]] ἐπὶ μουσικῆς [[λύρα]] συνηρμοσμένη πρὸς τὸν αὐλὸν ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 3. 1. ΙΙ. ἀμετάβ., [[ἁρμόζω]], εἶμαι ἁρμόζων, [[κατάλληλος]], Ἀριστ. π. Ζ. Γεν. 2, 8, 3, π. Ζ. Μορ. 2. 9, 5. 2) μεταφορ., συμφωνῶ, ἀλλήλοις Πλάτ. Πρωτ. 333Α· σ. εἰς φιλίαν τινὶ Ξεν. Ἀπομν. 2. 6, 20· ἀπολ., ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 7. 5, 60, Πλάτ. Θεαίτ. 204Α, κτλ.· ξ. εἰς ἅπαντα ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 729Α. ΙΙΙ. ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, σχεδὸν ὡς ἐν τῷ ἐνεργητ., [[συνάπτω]] [[ὁμοῦ]], [[συνδέω]], ἑνώνω, ὁ αὐτ. ἐν Τίμ. 53C, Πολιτικ. 309C· τι [[πρός]] τι Καλλικρ. παρὰ Στοβ. τ. 81, 18, Πλούτ. 2) [[προσαρμόζω]] ἐμαυτόν, συμμορφοῦμαι, ἅπαντι καιρῷ Διογ. Λ. 4. 37, πρβλ. Σωκρ. παρὰ Στοβ. 56. 7. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[attic]] -όττω doric fut. -όξω Pass., perf. -ήρμοσμαι aor1 -ηρμόσθην<br /><b class="num">1.</b> in [[physical]] [[sense]], to fit [[together]], Thuc.; συναρμόζειν βλέφαρα to [[close]] them, Eur.:—Pass., λίθοι εὖ συνηρμοσμένοι Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to put [[together]], so as to make a [[whole]], [[σκάφος]], ἵππον Eur.:—Pass., οὐ [[καλῶς]] συνηρμοσμένα Dem.<br /><b class="num">3.</b> to [[combine]] in act or [[thought]], [[Solon]]., Plat.<br /><b class="num">4.</b> metaph. to [[adapt]] one [[thing]] to [[another]], εὐχερείᾳ ς. βροτούς, i. e. to make them [[indifferent]] to [[crime]], Aesch.:—Pass., πρὸς παρόντα συνηρμοσμένος Xen.<br /><b class="num">II.</b> intr. to fit [[together]], [[agree]], Plat., Xen. | |mdlsjtxt=[[attic]] -όττω doric fut. -όξω Pass., perf. -ήρμοσμαι aor1 -ηρμόσθην<br /><b class="num">1.</b> in [[physical]] [[sense]], to fit [[together]], Thuc.; συναρμόζειν βλέφαρα to [[close]] them, Eur.:—Pass., λίθοι εὖ συνηρμοσμένοι Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to put [[together]], so as to make a [[whole]], [[σκάφος]], ἵππον Eur.:—Pass., οὐ [[καλῶς]] συνηρμοσμένα Dem.<br /><b class="num">3.</b> to [[combine]] in act or [[thought]], [[Solon]]., Plat.<br /><b class="num">4.</b> metaph. to [[adapt]] one [[thing]] to [[another]], εὐχερείᾳ ς. βροτούς, i. e. to make them [[indifferent]] to [[crime]], Aesch.:—Pass., πρὸς παρόντα συνηρμοσμένος Xen.<br /><b class="num">II.</b> intr. to fit [[together]], [[agree]], Plat., Xen. | ||
}} | }} | ||