ἐνδέω: Difference between revisions

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 18: Line 18:
{{bailly
{{bailly
|btext=<span class="bld">1</span>-ῶ :<br /><i>f.</i> ἐνδήσω;<br />attacher dans, lier dans <i>ou</i> à : [[τι]] ἔν τινι, [[τί]] τινι attacher une chose à une autre ; <i>fig.</i> τινι, [[εἴς]] [[τι]], ἔν τινι lier, attacher, assujettir à qch (à une nécessité, à des lois, à un serment, <i>etc.</i>) ; <i>Pass.</i> ἐνδεδέσθαι ὁρκίοις HDT être lié par des serments;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἐνδέομαι]], [[ἐνδοῦμαι]];<br /><b>1</b> enfermer dans un lien, attacher ; assujettir, fixer solidement;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> attacher à soi.<br />'''Étymologie:''' [[ἐν]], [[δέω]]¹.<br /><span class="bld">2</span><i>f.</i> ἐνδεήσω;<br /><b>1</b> manquer, être en moins;<br /><b>2</b> avoir besoin, manquer de, gén. ; • <i>impers.</i> [[ἐνδεῖ]] besoin est, on a besoin, il y a insuffisance de, on manque de, gén. : πολλῶν ἐνέδει [[αὐτῷ]] XÉN il manquait de beaucoup de choses;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἐνδέομαι (<i>f.</i> ἐνδεήσομαι, <i>ao.</i> ἐνεδεήθην) manquer de, gén..<br />'''Étymologie:''' [[ἐν]], [[δέω]]².
|btext=<span class="bld">1</span>-ῶ :<br /><i>f.</i> ἐνδήσω;<br />attacher dans, lier dans <i>ou</i> à : [[τι]] ἔν τινι, [[τί]] τινι attacher une chose à une autre ; <i>fig.</i> τινι, [[εἴς]] [[τι]], ἔν τινι lier, attacher, assujettir à qch (à une nécessité, à des lois, à un serment, <i>etc.</i>) ; <i>Pass.</i> ἐνδεδέσθαι ὁρκίοις HDT être lié par des serments;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἐνδέομαι]], [[ἐνδοῦμαι]];<br /><b>1</b> enfermer dans un lien, attacher ; assujettir, fixer solidement;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> attacher à soi.<br />'''Étymologie:''' [[ἐν]], [[δέω]]¹.<br /><span class="bld">2</span><i>f.</i> ἐνδεήσω;<br /><b>1</b> manquer, être en moins;<br /><b>2</b> avoir besoin, manquer de, gén. ; • <i>impers.</i> [[ἐνδεῖ]] besoin est, on a besoin, il y a insuffisance de, on manque de, gén. : πολλῶν ἐνέδει [[αὐτῷ]] XÉN il manquait de beaucoup de choses;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἐνδέομαι (<i>f.</i> ἐνδεήσομαι, <i>ao.</i> ἐνεδεήθην) manquer de, gén..<br />'''Étymologie:''' [[ἐν]], [[δέω]]².
}}
{{elru
|elrutext='''ἐνδέω:'''<br /><b class="num">I</b> (fut. ἐνδήσω)<br /><b class="num">1)</b> [[привязывать]], [[прикреплять]], (неподвижно) укреплять (κάλους ἐν τῇ σχεδίῃ Hom.; τὰς τῆς ψυχῆς περιόδους εἰς τὸ [[σῶμα]] Plat.; med.: [[κέραμον]] Arph.; πλίνθους εἰς [[ἄσφαλτον]] Diod.): ἐ. τι εἰς τὸν νόμον Plat. сделать что-л. составной частью законодательства; ἄστρα ἐνδεδεμένα или ἀστέρες ἐνδεδεμένοι Arst. и τὰ κατὰ τὸν οὐρανὸν ἐνδεδεμένα σώματα Plut. неподвижные звезды;<br /><b class="num">2)</b> [[связывать]] (τινα Arph., med. τινα δεσμῷ Theocr.; перен. ὁρκίοις Her., med. ὅρκοις τινά Eur.): ἀναγκαίῃ ἐ. τινὰ ποιεῖν τι Her. заставлять кого-л. сделать что-л.; εἰς τὴν πίστιν ἐνδεδεμένος Polyb. связанный клятвой верности; ἐνδεδεμένος τῇ χάριτ᾽ Polyb. обязанный благодарностью, признательный; εἰς πολλὰ τῶν συναλλαγμάτων ἐνδεδεμένος Polyb. связанный многими обязательствами: ἐνδεδέσθαι μανίαις Anth. быть одержимым безумием;<br /><b class="num">3)</b> [[запирать]] (τινα μοχλοῖσιν Arph.);<br /><b class="num">4)</b> [[впутывать]], [[ввергать]] (τινα ἄτῃ Hom., Soph.).<br /><b class="num">II</b> (fut. ἐνδεήσω)<br /><b class="num">1)</b> [[не иметь]], [[ощущать недостаток]], [[быть лишенным]] (τινος Eur., Plat., med. Xen., Plat., Plut.): τίνος ἐνδέομαι μὴ οὐ χωρεῖν ὀλέθρου διὰ παντός; Eur. чего (еще) нехватает мне до окончательной гибели?;<br /><b class="num">2)</b> преимущ. impers. недоставать, нехватать (τινος Plat. и τινι Luc.; ποιέειν [[οὕτω]], [[ὅκως]] ἐνδεήσει [[μηδέν]] Her.): πολλῶν ἐνέδει [[αὐτῷ]] [[ὥστε]] [[σῖτον]] ἑκάστῳ [[γενέσθαι]] Xen. хлеба у него хватало далеко не для каждого;<br /><b class="num">3)</b> med. [[нуждаться]], [[бедствовать]] (μετὰ τέκνων καὶ γυναικός Plut.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 30: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἐνδέω:''' (Α), μέλ. -[[δήσω]],<br /><b class="num">I.</b> [[δένω]] πάνω ή προς, [[προσδένω]], <i>τι ἔν τινι</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>τί τινι</i>, σε Αριστοφ. κ.λπ.· ομοίως σε Μέσ., <i>ἐνεδήσατο δεσμῷ</i>, τους έδεσε γερά, σε Θεόκρ.· <i>ἐνδησάμενος</i>, έχοντάς το συσκευασμένο, σε Αριστοφ. — Παθ., <i>ἱρὰἐνδεδεμένα ἐν καλάμῃ</i>, σε Ηρόδ.· ἐνδεθῆναι εἰς [[σῶμα]] ή <i>ἐν τῷ σώματι</i>, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., [[Ζεύς]] με ἄτῃ ἐνέδησε, με συνέδεσε, με ενέπλεξε σε αυτήν, σε Ομήρ. Ιλ. — Παθ., <i>ἐνδεδέσθαι ὁρκίοις</i> κ.λπ., σε Ηρόδ.· ἐνδεδέσθαι τὴν [[ἀρχήν]], έχοντας εξασφαλισμένη τη [[διακυβέρνηση]], στον ίδ. — Μέσ., δεσμεύομαι, σε Ευρ.<br /><b class="num">• [[ἐνδέω]]:</b> (Β), μέλ. -[[δεήσω]],<br /><b class="num">1.</b> έχω [[έλλειψη]] ενός πράγματος, στερούμαι, [[χρειάζομαι]] [[κάτι]], με γεν., σε Ευρ., Πλάτ.· με απαρ., <i>τίνος ἐνδέομεν μὴ οὐ χωρεῖν;</i> τί μας λείπει για να προχωρήσουμε; σε Ευρ.· ομοίως σε Μέσ., σε Ξεν.· και σε Παθ., <i>στρωμάτων ἐνδεηθέντες</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, είμαι [[ανεπαρκής]], [[ελλιπής]], σε Ηρόδ.· απρόσ., [[ἐνδεῖ]], υπάρχει [[ανάγκη]], [[χρεία]] ή [[ανεπάρκεια]], [[έλλειψη]], με γεν. πράγμ., σε Πλάτ., Ξεν.
|lsmtext='''ἐνδέω:''' (Α), μέλ. -[[δήσω]],<br /><b class="num">I.</b> [[δένω]] πάνω ή προς, [[προσδένω]], <i>τι ἔν τινι</i>, σε Ομήρ. Οδ.· <i>τί τινι</i>, σε Αριστοφ. κ.λπ.· ομοίως σε Μέσ., <i>ἐνεδήσατο δεσμῷ</i>, τους έδεσε γερά, σε Θεόκρ.· <i>ἐνδησάμενος</i>, έχοντάς το συσκευασμένο, σε Αριστοφ. — Παθ., <i>ἱρὰἐνδεδεμένα ἐν καλάμῃ</i>, σε Ηρόδ.· ἐνδεθῆναι εἰς [[σῶμα]] ή <i>ἐν τῷ σώματι</i>, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., [[Ζεύς]] με ἄτῃ ἐνέδησε, με συνέδεσε, με ενέπλεξε σε αυτήν, σε Ομήρ. Ιλ. — Παθ., <i>ἐνδεδέσθαι ὁρκίοις</i> κ.λπ., σε Ηρόδ.· ἐνδεδέσθαι τὴν [[ἀρχήν]], έχοντας εξασφαλισμένη τη [[διακυβέρνηση]], στον ίδ. — Μέσ., δεσμεύομαι, σε Ευρ.<br /><b class="num">• [[ἐνδέω]]:</b> (Β), μέλ. -[[δεήσω]],<br /><b class="num">1.</b> έχω [[έλλειψη]] ενός πράγματος, στερούμαι, [[χρειάζομαι]] [[κάτι]], με γεν., σε Ευρ., Πλάτ.· με απαρ., <i>τίνος ἐνδέομεν μὴ οὐ χωρεῖν;</i> τί μας λείπει για να προχωρήσουμε; σε Ευρ.· ομοίως σε Μέσ., σε Ξεν.· και σε Παθ., <i>στρωμάτων ἐνδεηθέντες</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, είμαι [[ανεπαρκής]], [[ελλιπής]], σε Ηρόδ.· απρόσ., [[ἐνδεῖ]], υπάρχει [[ανάγκη]], [[χρεία]] ή [[ανεπάρκεια]], [[έλλειψη]], με γεν. πράγμ., σε Πλάτ., Ξεν.
}}
{{elru
|elrutext='''ἐνδέω:'''<br /><b class="num">I</b> (fut. ἐνδήσω)<br /><b class="num">1)</b> [[привязывать]], [[прикреплять]], (неподвижно) укреплять (κάλους ἐν τῇ σχεδίῃ Hom.; τὰς τῆς ψυχῆς περιόδους εἰς τὸ [[σῶμα]] Plat.; med.: [[κέραμον]] Arph.; πλίνθους εἰς [[ἄσφαλτον]] Diod.): ἐ. τι εἰς τὸν νόμον Plat. сделать что-л. составной частью законодательства; ἄστρα ἐνδεδεμένα или ἀστέρες ἐνδεδεμένοι Arst. и τὰ κατὰ τὸν οὐρανὸν ἐνδεδεμένα σώματα Plut. неподвижные звезды;<br /><b class="num">2)</b> [[связывать]] (τινα Arph., med. τινα δεσμῷ Theocr.; перен. ὁρκίοις Her., med. ὅρκοις τινά Eur.): ἀναγκαίῃ ἐ. τινὰ ποιεῖν τι Her. заставлять кого-л. сделать что-л.; εἰς τὴν πίστιν ἐνδεδεμένος Polyb. связанный клятвой верности; ἐνδεδεμένος τῇ χάριτ᾽ Polyb. обязанный благодарностью, признательный; εἰς πολλὰ τῶν συναλλαγμάτων ἐνδεδεμένος Polyb. связанный многими обязательствами: ἐνδεδέσθαι μανίαις Anth. быть одержимым безумием;<br /><b class="num">3)</b> [[запирать]] (τινα μοχλοῖσιν Arph.);<br /><b class="num">4)</b> [[впутывать]], [[ввергать]] (τινα ἄτῃ Hom., Soph.).<br /><b class="num">II</b> (fut. ἐνδεήσω)<br /><b class="num">1)</b> [[не иметь]], [[ощущать недостаток]], [[быть лишенным]] (τινος Eur., Plat., med. Xen., Plat., Plut.): τίνος ἐνδέομαι μὴ οὐ χωρεῖν ὀλέθρου διὰ παντός; Eur. чего (еще) нехватает мне до окончательной гибели?;<br /><b class="num">2)</b> преимущ. impers. недоставать, нехватать (τινος Plat. и τινι Luc.; ποιέειν [[οὕτω]], [[ὅκως]] ἐνδεήσει [[μηδέν]] Her.): πολλῶν ἐνέδει [[αὐτῷ]] [[ὥστε]] [[σῖτον]] ἑκάστῳ [[γενέσθαι]] Xen. хлеба у него хватало далеко не для каждого;<br /><b class="num">3)</b> med. [[нуждаться]], [[бедствовать]] (μετὰ τέκνων καὶ γυναικός Plut.).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=1 fut. -[[δήσω]],<br /><b class="num">I.</b> to [[bind]] in, on or to, τι ἔν τινι Od.; τί τινι Ar., etc.; so in Mid., ἐνεδήσατο δεσμῷ [[bound]] them [[fast]], Theocr.; ἐνδησάμενος having [[packed]] it up, Ar.:—Pass., ἱρὰ ἐνδεδεμένα ἐν καλάμῃ Hdt.; ἐνδεθῆναι εἰς [[σῶμα]] or ἐν τῷ σώματι Plat.<br /><b class="num">II.</b> metaph., [[Ζεύς]] με ἄτῃ ἐνέδησε entangled me in it, Il.:—Pass., ἐνδεδέσθαι ὁρκίοις, etc., Hdt.; ἐνδεδέσθαι τὴν [[ἀρχήν]] to [[have]] the [[government]] secured, Hdt.:—Mid. to [[bind]] to [[oneself]], Eur. <br />2 fut. -[[δεήσω]],<br /><b class="num">1.</b> to be in [[want]] of a [[thing]], c. gen., Eur., Plat.; c. inf., τίνος ἐνδέομεν μὴ οὐ χωρεῖν; [[what]] do we [[lack]] of [[going]]? Eur.:—so in Mid., Xen.; and in Pass., στρωμάτων ἐνδεηθέντες Xen.<br /><b class="num">2.</b> of things, to be [[wanting]] or [[lacking]], Hdt.:—impers. [[ἐνδεῖ]], [[there]] is [[need]] or [[want]], c. gen. rei, Plat., Xen.
|mdlsjtxt=1 fut. -[[δήσω]],<br /><b class="num">I.</b> to [[bind]] in, on or to, τι ἔν τινι Od.; τί τινι Ar., etc.; so in Mid., ἐνεδήσατο δεσμῷ [[bound]] them [[fast]], Theocr.; ἐνδησάμενος having [[packed]] it up, Ar.:—Pass., ἱρὰ ἐνδεδεμένα ἐν καλάμῃ Hdt.; ἐνδεθῆναι εἰς [[σῶμα]] or ἐν τῷ σώματι Plat.<br /><b class="num">II.</b> metaph., [[Ζεύς]] με ἄτῃ ἐνέδησε entangled me in it, Il.:—Pass., ἐνδεδέσθαι ὁρκίοις, etc., Hdt.; ἐνδεδέσθαι τὴν [[ἀρχήν]] to [[have]] the [[government]] secured, Hdt.:—Mid. to [[bind]] to [[oneself]], Eur. <br />2 fut. -[[δεήσω]],<br /><b class="num">1.</b> to be in [[want]] of a [[thing]], c. gen., Eur., Plat.; c. inf., τίνος ἐνδέομεν μὴ οὐ χωρεῖν; [[what]] do we [[lack]] of [[going]]? Eur.:—so in Mid., Xen.; and in Pass., στρωμάτων ἐνδεηθέντες Xen.<br /><b class="num">2.</b> of things, to be [[wanting]] or [[lacking]], Hdt.:—impers. [[ἐνδεῖ]], [[there]] is [[need]] or [[want]], c. gen. rei, Plat., Xen.
}}
}}