νέμω: Difference between revisions

40 bytes removed ,  9 December 2022
m
Text replacement - "(<b class="b2">)([\w\s'-äöüÄÖÜßÆæ]+), ([\w\s'-äöüÄÖÜßÆæ]+)(<\/b>)" to "$2, $3"
m (Text replacement - "(<b class="b2">)([\w\s'-äöüÄÖÜßÆæ]+), ([\w\s'-äöüÄÖÜßÆæ]+), ([\w\s'-äöüÄÖÜßÆæ]+)(<\/b>)" to ", , $4")
m (Text replacement - "(<b class="b2">)([\w\s'-äöüÄÖÜßÆæ]+), ([\w\s'-äöüÄÖÜßÆæ]+)(<\/b>)" to ", ")
Line 11: Line 11:
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0239.png Seite 239]] fut. νεμῶ u. Sp. νεμήσω, wie Long. 2, 23, νεμοῦμαι, Dem. 21, 203, νεμήσομαι, D. Hal. 4, 7, pass., App. B. C. 4, 3, aor. ἔνειμα, perf. νενέμηκα, aor. pass. ἐνεμήθην u. ἐνεμέθην, Dem. 36, 38 u. Sp., aor. med. ἐνειμάμην, auch ἐνεμησάμην, Hippocr., Clearch. bei Ath. XII, 541 c, s. Lob. zu Phryn. 742; – 1) [[austheilen]], [[vertheilen]]; bei Hom. meist Speise und Trank, κρέα δαίετο καὶ νέμε μοίρας, Od. 15, 140, vgl. 8, 470. 14, 436, κρέα [[νεῖμεν]] [[Ἀχιλλεύς]], Il. 9, 217, [[σῖτον]] δέ [[σφιν]] ἔνειμε, Od. 14, 449, [[μέθυ]] νεῖμον πᾶσιν, 7, 179; auch κύπελλα, 10, 357; Ζεὺς δ' αὐτὸς νέμει ὄλβον ἀνθρώποισιν, [[ὅπως]] ἐθέλῃσιν, ἑκάστῳ, Od. 6, 188; Ζεὺς τὰ καὶ τὰ νέμει, Pind. I. 4, 58, vgl. P. 5, 55; νόσων ἀκέσματ' ἄνδρεσσι νέμει, 5, 64; δαίμοσι νέμει γέρα, zutheilen, Aesch. Prom. 229; οὐκ ἔστιν ὅτῳ μείζονα μοῖραν νείμαιμ' ἢ σοί, 292; νέμων [[εἰκότως]] ἄδικα μὲν κακοῖς, ὅσια δ' ἐννόμοις, Suppl. 398, öfter; ἣν τέκνοις μοῖραν πατρῴας γῆς διαίρετον νέμοι, Soph. Trach. 162; χέρνιβας, O. R. 240; οὐδὲν θεοὶ νέμουσιν ἡδύ μοι, zutheilen, Phil. 1009; τοῖς φίλοις τιμάν, Ai. 1330; auch αἵρεσιν, d. i. die Wahl lassen, 258; βροτοῖσι [[στόμα]] σαφέστατον νέμει, Eur. Or. 591, öfter; bes. Einem zutheilen, was ihm gebührt, θεῶν τὰ ἴσα νεμόντων, Her. 6, 11. 109; θάνατον, Todesstrafe zuerkennen, Plat. Legg. IX, 863 a, öfter; μηδὲν [[πλέον]] νέμοντες τοῖς φίλοις ἢ τοῖς ἐχθροῖς, Gorg. 492 c; νεῖμαι δυνάμεις ἑκάστοις, Prot. 320 d; νείματε δὲ πάντων τὸ [[μέρος]] καὶ τῷ, Xen. Cyr. 4, 5, 53; τρίποδες κρεῶν μεστοὶ νενεμημένων, von Fleisch, das schon zerschnitten, in Portionen vertheilt war, An. 7, 3, 21 (vgl. κριθῶν εἰς ἄλφιτα νεμηθέντων, zermahlen, Plat. Legg. VIII, 849 c; πλεῖστα μέρη ἡ [[οὐσία]] νενεμημένη, in sehr viele Theile, Parmenid. 144 d); auch τὴν ἀξίαν ἑκάστοις νεῖμαι, ibid. 6, 4, 33, wie sonst ἀποδιδόναι, Folgde; τάξιν οὐκ ἔνεμον, wiesen keine Stelle an, Pol. 10, 29, 5; νείμας τὰ τῶν λαφύρων, die Beute vertheilen, 14, 7, 2. – Aus Verbindungen wie μεῖζον [[μέρος]] νέμοντος τῷ μὴ βούλεσθαι ἀληθῆ εἶναι, Thuc. 3, 3, eigentl. dem Wunsche einen größern Theil zuertheilen, d. i. mehr darauf geben, οἴκτῳ [[πλέον]] νέμοντες, 3, 48, wie auch Soph. ἁ' νὴρ ὅδ' ὡς ἔοικεν οὐ νέμειν ἐμοὶ φθίνοντι μοῖραν, Trach. 1228 u. 57, τῷ ὄχλῳ [[πλέον]] νέμεις, Eur. Hec. 868, νέμοντες τῷ φθόνῳ πλεῖον [[μέρος]], Suppl. 241, entwickelt sich die Bdtg<b class="b2"> wofür halten, wofür nehmen</b>, σὲ [[νέμω]] θεόν, ich halte dich für eine Gottheit, ehre dich, wie einen Gott, Soph. El. 147; μητρὸς [[μηδαμοῦ]] τιμὰς νέμειν, Aesch. Eum. 594; φίλον σ' ἐγὼ μέγιστον Ἀργείων [[νέμω]], Soph. Ai. 1310; ἐγὼ δ' ἐμαυτὸν παῖδα τῆς τύχης νέμων, O. R. 1080, vgl. El. 538 u. O. C. 883; so Simonds. bei Plat. Prot. 339 c: [[οὐδέ]] μοι ἐμμελέως τὸ Πιττάκειον νέμεται. Daher auch = wozu annehmen, προστάτην, Einen zum Schutzherrn annehmen oder erwählen, Isocr. 8, 53; Arist. pol. 3, 1; D. Hal. 2, 9; οἱ νενεμημένοι, die in die Liste Aufgenommenen, Pol. 6, 47, 8. – Med. <b class="b2">Etwas unter sich vertheilen, </b>bes. vom Erbgut, οὐσίαν ἐνείμαντο πρὸς ἀλλήλους, Is. 7, 5; πρὸς τὸν ἀδελφὸν οὕτω ἐνειμάμην, Lys. 16, 10. 19, 46 u. sonst bei Rednern; νειμάσθων πρῶτον γῆν τε καὶ οἰκίας, Plat. Legg. V, 739 e. – 2) [[weiden]], auf die Weide treiben, [[füttern]], vom Hirten, Od. 9, 233; νέμουσι κατ' Ἴδαν ποίμνια, Eur. Rhes. 551; Cycl. 28; νέμειν τε καὶ ἀροῦν vrbdt Plat. Rep. II, 373 d; [[καθάπερ]] ποιμένες κτήνη πληγῇ νέμοντες, Critia. 109 b, öfter; Sp., τὴν δάμαλιν, Luc. D. D. 3, 1; übertr., χόλον, wie auch wir sagen: den Zorn nähren, Soph. El. 171; auch τὰ ὄρη νέμειν, die Berge abweiden, mit dem Vieh beweiden, Xen. Cyr. 3, 2, 20; pass., τὸ [[ὄρος]] νέμεται αἰξί, An. 4, 6, 17; überte., πυρὶ νέμειν πόλιν, eine Stadt durch Feuer verwüsten, Her. 6, 33, wenn man nicht besser hier, die erste Bdtg festhaltend, übersetzt: die Stadt dem Feuer zuertheilen, Preis geben; vgl. aber πυρὶ χθὼν νέμεται, Il. 2, 780, u. die unten folgdn Beispiele. – Im med. [[weiden]], vom Vieh, auf die Weide gehen, [[fressen]], ἵπποις ἀμβροσίην [[Σιμόεις]] ἀνέτειλε νέμεσθαι, Il. 5, 777, vgl. 15, 631 Od. 13, 407. 20, 164; auch ἄνθεα ποίης νέμεσθαι, abweiden, abfressen, Od. 9, 449; essen, τῶν νεμόμεσθ' ἀνέρες, Soph. Phil. 701; [[λέαινα]] δρύοχα νεμομένα, Eur. Alc. 1164; ἔφασαν νεμομένας τὰς ἵππους ἁρπαχθῆναι, Her. 8, 115; übertr., vom Feuer, um sich fressen und ergreifen, τὰ [[περιέσχατα]] νεμομένου τοῦ [[πυρός]], 5, 101, und von einem bösartigen Geschwür, 3, 133, wie schon Hom. ἐν δὲ πυρὸς [[μένος]] ἧκε σιδήρεον [[ὄφρα]] νέμοιτο, Il. 23, 177. – 3) im med. bei Hom. oft mit dem accus., wie πατρώϊα πάντα νέμεσθαι, Od. 20, 336, vom Eigenthum, bes. liegenden Gründen od. Ackerbesitzungen, [[besitzen und genießen]], wobei wohl mehr an die unter 2) erkl. Bdtg zu denken ist, als daran, daß man seinen rechtmäßigen Antheil besitzt; τεμένη νέμεσθαι, Od. 11, 185 Il. 12, 313, vgl. 6, 195. 20, 185, und ἔργα νέμεσθαι, 2, 751; Hes. O. 119. 233; ähnlich ἄλσεα νέμεσθαι, Il. 20, 8; mit Ortsnamen, Ἰθάκην, Ὑρίην u. vgl., Od. 2, 167 Il. 2, 496. 531. 633, diese Orte innehaben, bewohnen. – Pind. Χαρίτων νέμομαι κᾶπον, Ol. 9, 29, τοὺς ἀγροὺς νέμεαι, P. 4, 150, ἄδακρυν νέμονται αἰῶνα, sie genießen, Ol. 2, 73, ἁμέραν τὰν παρὰ Δί, N. 10, 56, auch ταπεινά, 3, 78; Tragg., Ἀσίας [[ἕδος]] νέμονται, οἳ [[πόλισμα]] Καυκάσου [[πέλας]] νέμονται, Aesch. Prom. 410. 420, κακὸν σκότον νέμονται, Eum. 72; εἰ πόλιν νεμοίμην ἀσφαλῆ, Eur. Rhes. 475. 700, vgl. Troad. 1088; öfter bei Her., γῆ, τὴν νέμονται Σκύθαι, das Land, welches die Scythen beweiden und überh. benutzen, bewohnen, 4, 11, [[πόλις]], αἳ τὸν Ἄθων νέμον ται, 7, 22; τὸ [[τέμενος]] ἔσπειρε καὶ ἐνέμετο, 8, 116, wo die Beziehung auf das Weiden mehr hervortritt; von anderem Besitz, 4, 165, ἐξαίρετα πολλὰ ἐνέμοντο 5, 45, μέταλλα 7, 112, öfter; γῆν νέμεσθαι, für sich bebauen, Thuc. 1, 58. 2, 23, πόλιν, 1, 74. 84, ἐμπόρια καὶ μέταλλα, 1, 100; auch Sp., νέμεσθαι τὴν αὐτὴν χώραν τὸν [[πλείω]] χρόνον, Pol. 4, 32, 10. – Es findet sich aber auch das act. so gebraucht, [[ἕδος]] Ὀλύμπου νέμων ἀέθλων τε κορυφὰν πόρον τ' Ἀλφεοῦ, Pind. Ol. 2, 13, vgl. 11, 13; δαίμονές τε καὶ βροτοὶ Παλλάδος πόλιν νέμοντες, Aesch. Eum. 971; auch [[πρόσω]] τιμὰς νέμειν, Ehre haben, genießen, 717; Γᾶ, ἃ τὸν μέγαν Πακτωλὸν εὔ. χρυσον νέμεις, Soph. Phil. 393; daher auch = beherrschen, handhaben (vgl. [[νωμάω]]), ὁ πάντα νέμων [[Ζεύς]], Aesch. Prom. 524, πραπίδων οἴακα νέμων, Ag. 776, ἀσπίδα, Spt. 572; Πεισίστρατος ἐπὶ τοῖσι κατεστεῶσι ἔνεμε τὴν πόλιν, verwaltete, Her. 1, 59, vgl. 3, 39. 5, 29; οἱ πρυτάνις τῶν ναυκράρων, οἵπερ ἔνεμον [[τότε]] τὰς Ἀθήνας, 5, 71; μηδετέρους οἰκεῖν τὸ [[χωρίον]], ἀλλὰ [[κοινῇ]] νέμειν, Thuc. 5, 42; auch einzeln bei Sp., wie Strab. 11, 13, 11 von Frauen sagt ὅτι πλείστους νέμειν ἄνδρας.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0239.png Seite 239]] fut. νεμῶ u. Sp. νεμήσω, wie Long. 2, 23, νεμοῦμαι, Dem. 21, 203, νεμήσομαι, D. Hal. 4, 7, pass., App. B. C. 4, 3, aor. ἔνειμα, perf. νενέμηκα, aor. pass. ἐνεμήθην u. ἐνεμέθην, Dem. 36, 38 u. Sp., aor. med. ἐνειμάμην, auch ἐνεμησάμην, Hippocr., Clearch. bei Ath. XII, 541 c, s. Lob. zu Phryn. 742; – 1) [[austheilen]], [[vertheilen]]; bei Hom. meist Speise und Trank, κρέα δαίετο καὶ νέμε μοίρας, Od. 15, 140, vgl. 8, 470. 14, 436, κρέα [[νεῖμεν]] [[Ἀχιλλεύς]], Il. 9, 217, [[σῖτον]] δέ [[σφιν]] ἔνειμε, Od. 14, 449, [[μέθυ]] νεῖμον πᾶσιν, 7, 179; auch κύπελλα, 10, 357; Ζεὺς δ' αὐτὸς νέμει ὄλβον ἀνθρώποισιν, [[ὅπως]] ἐθέλῃσιν, ἑκάστῳ, Od. 6, 188; Ζεὺς τὰ καὶ τὰ νέμει, Pind. I. 4, 58, vgl. P. 5, 55; νόσων ἀκέσματ' ἄνδρεσσι νέμει, 5, 64; δαίμοσι νέμει γέρα, zutheilen, Aesch. Prom. 229; οὐκ ἔστιν ὅτῳ μείζονα μοῖραν νείμαιμ' ἢ σοί, 292; νέμων [[εἰκότως]] ἄδικα μὲν κακοῖς, ὅσια δ' ἐννόμοις, Suppl. 398, öfter; ἣν τέκνοις μοῖραν πατρῴας γῆς διαίρετον νέμοι, Soph. Trach. 162; χέρνιβας, O. R. 240; οὐδὲν θεοὶ νέμουσιν ἡδύ μοι, zutheilen, Phil. 1009; τοῖς φίλοις τιμάν, Ai. 1330; auch αἵρεσιν, d. i. die Wahl lassen, 258; βροτοῖσι [[στόμα]] σαφέστατον νέμει, Eur. Or. 591, öfter; bes. Einem zutheilen, was ihm gebührt, θεῶν τὰ ἴσα νεμόντων, Her. 6, 11. 109; θάνατον, Todesstrafe zuerkennen, Plat. Legg. IX, 863 a, öfter; μηδὲν [[πλέον]] νέμοντες τοῖς φίλοις ἢ τοῖς ἐχθροῖς, Gorg. 492 c; νεῖμαι δυνάμεις ἑκάστοις, Prot. 320 d; νείματε δὲ πάντων τὸ [[μέρος]] καὶ τῷ, Xen. Cyr. 4, 5, 53; τρίποδες κρεῶν μεστοὶ νενεμημένων, von Fleisch, das schon zerschnitten, in Portionen vertheilt war, An. 7, 3, 21 (vgl. κριθῶν εἰς ἄλφιτα νεμηθέντων, zermahlen, Plat. Legg. VIII, 849 c; πλεῖστα μέρη ἡ [[οὐσία]] νενεμημένη, in sehr viele Theile, Parmenid. 144 d); auch τὴν ἀξίαν ἑκάστοις νεῖμαι, ibid. 6, 4, 33, wie sonst ἀποδιδόναι, Folgde; τάξιν οὐκ ἔνεμον, wiesen keine Stelle an, Pol. 10, 29, 5; νείμας τὰ τῶν λαφύρων, die Beute vertheilen, 14, 7, 2. – Aus Verbindungen wie μεῖζον [[μέρος]] νέμοντος τῷ μὴ βούλεσθαι ἀληθῆ εἶναι, Thuc. 3, 3, eigentl. dem Wunsche einen größern Theil zuertheilen, d. i. mehr darauf geben, οἴκτῳ [[πλέον]] νέμοντες, 3, 48, wie auch Soph. ἁ' νὴρ ὅδ' ὡς ἔοικεν οὐ νέμειν ἐμοὶ φθίνοντι μοῖραν, Trach. 1228 u. 57, τῷ ὄχλῳ [[πλέον]] νέμεις, Eur. Hec. 868, νέμοντες τῷ φθόνῳ πλεῖον [[μέρος]], Suppl. 241, entwickelt sich die Bdtg[[ wofür halten]], [[wofür nehmen]], σὲ [[νέμω]] θεόν, ich halte dich für eine Gottheit, ehre dich, wie einen Gott, Soph. El. 147; μητρὸς [[μηδαμοῦ]] τιμὰς νέμειν, Aesch. Eum. 594; φίλον σ' ἐγὼ μέγιστον Ἀργείων [[νέμω]], Soph. Ai. 1310; ἐγὼ δ' ἐμαυτὸν παῖδα τῆς τύχης νέμων, O. R. 1080, vgl. El. 538 u. O. C. 883; so Simonds. bei Plat. Prot. 339 c: [[οὐδέ]] μοι ἐμμελέως τὸ Πιττάκειον νέμεται. Daher auch = wozu annehmen, προστάτην, Einen zum Schutzherrn annehmen oder erwählen, Isocr. 8, 53; Arist. pol. 3, 1; D. Hal. 2, 9; οἱ νενεμημένοι, die in die Liste Aufgenommenen, Pol. 6, 47, 8. – Med. <b class="b2">Etwas unter sich vertheilen, </b>bes. vom Erbgut, οὐσίαν ἐνείμαντο πρὸς ἀλλήλους, Is. 7, 5; πρὸς τὸν ἀδελφὸν οὕτω ἐνειμάμην, Lys. 16, 10. 19, 46 u. sonst bei Rednern; νειμάσθων πρῶτον γῆν τε καὶ οἰκίας, Plat. Legg. V, 739 e. – 2) [[weiden]], auf die Weide treiben, [[füttern]], vom Hirten, Od. 9, 233; νέμουσι κατ' Ἴδαν ποίμνια, Eur. Rhes. 551; Cycl. 28; νέμειν τε καὶ ἀροῦν vrbdt Plat. Rep. II, 373 d; [[καθάπερ]] ποιμένες κτήνη πληγῇ νέμοντες, Critia. 109 b, öfter; Sp., τὴν δάμαλιν, Luc. D. D. 3, 1; übertr., χόλον, wie auch wir sagen: den Zorn nähren, Soph. El. 171; auch τὰ ὄρη νέμειν, die Berge abweiden, mit dem Vieh beweiden, Xen. Cyr. 3, 2, 20; pass., τὸ [[ὄρος]] νέμεται αἰξί, An. 4, 6, 17; überte., πυρὶ νέμειν πόλιν, eine Stadt durch Feuer verwüsten, Her. 6, 33, wenn man nicht besser hier, die erste Bdtg festhaltend, übersetzt: die Stadt dem Feuer zuertheilen, Preis geben; vgl. aber πυρὶ χθὼν νέμεται, Il. 2, 780, u. die unten folgdn Beispiele. – Im med. [[weiden]], vom Vieh, auf die Weide gehen, [[fressen]], ἵπποις ἀμβροσίην [[Σιμόεις]] ἀνέτειλε νέμεσθαι, Il. 5, 777, vgl. 15, 631 Od. 13, 407. 20, 164; auch ἄνθεα ποίης νέμεσθαι, abweiden, abfressen, Od. 9, 449; essen, τῶν νεμόμεσθ' ἀνέρες, Soph. Phil. 701; [[λέαινα]] δρύοχα νεμομένα, Eur. Alc. 1164; ἔφασαν νεμομένας τὰς ἵππους ἁρπαχθῆναι, Her. 8, 115; übertr., vom Feuer, um sich fressen und ergreifen, τὰ [[περιέσχατα]] νεμομένου τοῦ [[πυρός]], 5, 101, und von einem bösartigen Geschwür, 3, 133, wie schon Hom. ἐν δὲ πυρὸς [[μένος]] ἧκε σιδήρεον [[ὄφρα]] νέμοιτο, Il. 23, 177. – 3) im med. bei Hom. oft mit dem accus., wie πατρώϊα πάντα νέμεσθαι, Od. 20, 336, vom Eigenthum, bes. liegenden Gründen od. Ackerbesitzungen, [[besitzen und genießen]], wobei wohl mehr an die unter 2) erkl. Bdtg zu denken ist, als daran, daß man seinen rechtmäßigen Antheil besitzt; τεμένη νέμεσθαι, Od. 11, 185 Il. 12, 313, vgl. 6, 195. 20, 185, und ἔργα νέμεσθαι, 2, 751; Hes. O. 119. 233; ähnlich ἄλσεα νέμεσθαι, Il. 20, 8; mit Ortsnamen, Ἰθάκην, Ὑρίην u. vgl., Od. 2, 167 Il. 2, 496. 531. 633, diese Orte innehaben, bewohnen. – Pind. Χαρίτων νέμομαι κᾶπον, Ol. 9, 29, τοὺς ἀγροὺς νέμεαι, P. 4, 150, ἄδακρυν νέμονται αἰῶνα, sie genießen, Ol. 2, 73, ἁμέραν τὰν παρὰ Δί, N. 10, 56, auch ταπεινά, 3, 78; Tragg., Ἀσίας [[ἕδος]] νέμονται, οἳ [[πόλισμα]] Καυκάσου [[πέλας]] νέμονται, Aesch. Prom. 410. 420, κακὸν σκότον νέμονται, Eum. 72; εἰ πόλιν νεμοίμην ἀσφαλῆ, Eur. Rhes. 475. 700, vgl. Troad. 1088; öfter bei Her., γῆ, τὴν νέμονται Σκύθαι, das Land, welches die Scythen beweiden und überh. benutzen, bewohnen, 4, 11, [[πόλις]], αἳ τὸν Ἄθων νέμον ται, 7, 22; τὸ [[τέμενος]] ἔσπειρε καὶ ἐνέμετο, 8, 116, wo die Beziehung auf das Weiden mehr hervortritt; von anderem Besitz, 4, 165, ἐξαίρετα πολλὰ ἐνέμοντο 5, 45, μέταλλα 7, 112, öfter; γῆν νέμεσθαι, für sich bebauen, Thuc. 1, 58. 2, 23, πόλιν, 1, 74. 84, ἐμπόρια καὶ μέταλλα, 1, 100; auch Sp., νέμεσθαι τὴν αὐτὴν χώραν τὸν [[πλείω]] χρόνον, Pol. 4, 32, 10. – Es findet sich aber auch das act. so gebraucht, [[ἕδος]] Ὀλύμπου νέμων ἀέθλων τε κορυφὰν πόρον τ' Ἀλφεοῦ, Pind. Ol. 2, 13, vgl. 11, 13; δαίμονές τε καὶ βροτοὶ Παλλάδος πόλιν νέμοντες, Aesch. Eum. 971; auch [[πρόσω]] τιμὰς νέμειν, Ehre haben, genießen, 717; Γᾶ, ἃ τὸν μέγαν Πακτωλὸν εὔ. χρυσον νέμεις, Soph. Phil. 393; daher auch = beherrschen, handhaben (vgl. [[νωμάω]]), ὁ πάντα νέμων [[Ζεύς]], Aesch. Prom. 524, πραπίδων οἴακα νέμων, Ag. 776, ἀσπίδα, Spt. 572; Πεισίστρατος ἐπὶ τοῖσι κατεστεῶσι ἔνεμε τὴν πόλιν, verwaltete, Her. 1, 59, vgl. 3, 39. 5, 29; οἱ πρυτάνις τῶν ναυκράρων, οἵπερ ἔνεμον [[τότε]] τὰς Ἀθήνας, 5, 71; μηδετέρους οἰκεῖν τὸ [[χωρίον]], ἀλλὰ [[κοινῇ]] νέμειν, Thuc. 5, 42; auch einzeln bei Sp., wie Strab. 11, 13, 11 von Frauen sagt ὅτι πλείστους νέμειν ἄνδρας.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
Line 35: Line 35:
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[deal out]], [[dispense]], [[distribute (among themselves, possess, inhabit, manage, pasture, consume, devour]].<br />Other forms: <b class="b3">-ομαι</b>, aor. [[νεῖμαι]] (Il.), <b class="b3">-ασθαι</b>, pass. [[νεμηθῆναι]], fut. [[νεμῶ]], <b class="b3">-οῦμαι</b> (Ion. <b class="b3">-έομαι</b>, late <b class="b3">-ήσω</b>, <b class="b3">-ήσομαι</b>), perf. [[νενέμηκα]],<b class="b3">-ημαι</b> (Att. etc.).<br />Compounds: Often w. prefix, e.g. <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">κατα-</b>, <b class="b3">προσ-</b>.<br />Derivatives: Several derivv: A. [[νομή]] f. [[pasture]], metaph. [[spreading]], e.g. of an ulcer, [[distribution]] (IA.), [[possession]], [[possessio]] (hell.). With <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">προ-νομή</b> etc. from <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">προ-νέμειν</b>, <b class="b3">-εσθαι</b> etc. Also [[νομός]] m. <b class="b2">*place of) pasture</b> (Il.), [[habitation]] (Pi., Hdt., S.), [[province]] (Hdt., D. S., Str.). From [[νομή]] or [[νομός]] (not always with certainty to be distinguished): 1. [[νομάς]], <b class="b3">-άδος</b> [[roaming the pasture]], subst. pl. [[pastoral people]], [[nomads]] (IA.), as PN [[Numidians]] (Plb.); from this <b class="b3">νομαδ-ικός</b> [[roaming]], [[belonging to pastoral peoples]], [[Numidian]] (Arist.), <b class="b3">-ίτης</b> <b class="b2">id.</b> (Suid.), <b class="b3">-ίαι</b> f. pl. [[pasture]] with <b class="b3">-ιαῖος</b> (Peripl. M. Rubr.). -- 2. [[νομεύς]] m. [[herdsman]] (II.), also [[distributor]] (Pl.), pl. [[ribs of a ship]] (Hdt.); from this (or from [[νομός]]?) [[νομεύω]] [[pasture]] (Il.) with <b class="b3">νόμευ-μα</b> n. [[herd]] (A.), <b class="b3">-τικός</b> [[belonging to pasturage]] (Pl.; Chantraine Études 135 u. 137); <b class="b3">διανομ-εύς</b> (: [[διανομή]]), <b class="b3">προνομ-εύω</b> (: <b class="b3">προ-νομή</b>) etc. -- 3. [[νόμιος]] [[regarding the pasture]], also as adjunct of several gods (Pi., Ar., Call.); cf. on [[νόμος]]; [[νομαῖος]] <b class="b2">id.</b> (Nic., Call.); [[νομώδης]] [[spreading]], of an ulcer (medic.). -- 4. [[νομάζω]], <b class="b3">-ομαι</b> [[pasture]] (Nic.). -- B. [[νόμος]] m. [[custom]], [[usage]], [[law]], [[composition]] (since Hes.) with several compp., e.g. [[Ἔννομος]] PN (Il.), <b class="b3">εὔ-νομος</b> [[with good laws]] (Pi.) with <b class="b3">εὑνομ-ίη</b>, <b class="b3">-ία</b> [[good laws]] (since ρ 487; on the meaning Andrewes Class Quart. 32, 89 ff.). From [[νόμος]]: 1. adj. [[νόμιμος]] [[usual]], [[lawful]] (IA.; extens. Arbenz 72ff.) with [[νομιμότης]] f. (Iamb.); [[νομικός]] [[regarding the laws]], [[forensic]], [[lawyer]] (Pl., Arist.; Chantraine Études 132); [[νόμαιος]] = [[νόμιμος]] (Ion. a. late); [[νόμιος]] <b class="b2">id.</b> (Locris; cf. on [[νομός]]). -- 2. Verb [[νομίζω]], rarely w. prefix, e.g. <b class="b3">συν-</b>, <b class="b3">κατα-</b>, [[use customarily]], [[use to]], [[recognize]], [[believe]] (IA., Dor.; Fournier Les verbes "dire" passim) with [[νόμισις]] f. [[belief]] (Th.), [[νόμισμα]] n. [[use]], [[recognized belief]], [[(valid) coin]] (IA.), <b class="b3">-άτιον</b> dimin. (Poll.); [[νομιστός]] [[generally recognized]] with [[νομιστεύομαι]] [[be generally valid]] (Plb.), also [[νομιτεύομαι]] <b class="b2">id., use</b> (hell. a. late inscr.; cf. <b class="b3">θεμι(σ)-τεύω</b>). -- C. [[νεμέτωρ]], <b class="b3">-ορος</b> m. <b class="b2">dispensor (of justice), avenger</b> (A. Th. 485); [[νέμησις]] f., also <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b> etc. from <b class="b3">ἀπο-νέμω</b> etc., [[distribution]] (Is., Arist.); <b class="b3">νεμ-ητής</b> = [[νεμέτωρ]] (Poll.) with <b class="b3">-ήτρια</b> f. (inscr. Rom, IVp); uncertain [[Νεμήϊος]] surname of Zeus (Archyt. ap. Stob.); perhaps for [[Νέμειος]] (from [[Νεμέα]]). On [[νέμεσις]] s. v. -- D. Deverbatives: [[νεμέθω]], <b class="b3">-ομαι</b> [[pasture]] (Λ 635, Nic.); [[νωμάω]], <b class="b3">-ῆσαι</b> also with <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">ἀμφι-</b>, <b class="b3">προσ-</b>, [[distribute]], [[maintain]], [[observe]] (Il., Hdt.; Schwyzer 719, Risch Gnomon 24, 82) with <b class="b3">νώμ-ησις</b> (Pl. Cra. 41 1d), <b class="b3">-ήτωρ</b> <b class="b2">distributor, maintainer etc.</b> (Man., Nonn.).<br />Origin: IE [Indo-European] [763] <b class="b2">*nem-</b> [[dispense]], [[distribute]]; [[take]]<br />Etymology: The whole Greek system including ablauting [[νομή]], [[νόμος]], [[νομός]] is built on the present [[νέμω]]. The full grade <b class="b3">νεμέ-τωρ</b>, <b class="b3">νέμε-σις</b>, <b class="b3">νέμη-σις</b> a.o. follow wellknown patterns (<b class="b3">γενέ-τωρ γένε-σις</b> u.a.; but these are disyllabic roots); an agreeing zero grade fails. There never existed a "disyllabic root" e.g. Fraenkel Nom. ag. 2, 11). -- The widespread meanings of [[νέμω]] plus derivations provide a problem, which has hardly been definitely solved; Benveniste Noms d'agent 79 rightly stresses the idea of lawfull, regular, which characterizes the verb [[νέμω]] ("partager légalement, faire une attribution régulière"). Further lit.: E. Laroche Histoire de la racine nem- en grec ancien (Paris 1949; Études et Comm.VI); on [[νόμος]] esp. Stier Phil. 83, 224ff., Pohlenz Phil. 97, 135ff., Porzig Satzinhalte 260, Bolelli Stud. itfilcl. N.S.24, 110f.; on [[νομή]], <b class="b3">-ός</b> Wilhelm Glotta 24, 133ff. (<b class="b3">ἐν χειρῶν νομῳ̃</b>, <b class="b3">-αῖς</b>). -- Of non-Greek words, that are interesting for the etymology, the Germanic verb for [[take]] agrees best to [[νέμω]], Goth. [[niman]] etc.; further Latv. <b class="b2">ńęmu</b>, <b class="b2">ńem̂t</b> [[take]] (with secondary palatalisation of the anlaut). One might mention several nouns, which tell nothing for Greek: Av. <b class="b2">nǝmah-</b> n. [[loan]], Lat. [[numerus]] <b class="b2">number etc.</b>, OIr. [[nem]] f. [[gift]] (cf. [[Gift]]: [[geben]]; also [[δόσις]]), Lith. <b class="b2">nùoma</b> f. [[rent]] (vowel as in <b class="b3">νω-μάω</b>). -- The with [[νέμω]] also formally identical verb Skt. <b class="b2">námati</b> [[bow]], [[bend]] can only be combined with uncontrollable hypotheses. After Laroche (s. above) p. 263 [[νέμω]] would prop be. [[faire le geste de se pencher en tendant la main]]. -- Lit. and further details in WP. 2, 330f., Pok. 763 f., W.-Hofmann s. [[numerus]] and [[nummus]] (from [[νόμιμος]]?), also [[emō]], Fraenkel Wb. s. <b class="b2">núoma(s</b>), and <b class="b2">nãmas</b>, Mayrhofer s. <b class="b2">námati</b>. Cf. also [[νέμος]].
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[deal out]], [[dispense]], [[distribute (among themselves, possess, inhabit, manage, pasture, consume, devour]].<br />Other forms: <b class="b3">-ομαι</b>, aor. [[νεῖμαι]] (Il.), <b class="b3">-ασθαι</b>, pass. [[νεμηθῆναι]], fut. [[νεμῶ]], <b class="b3">-οῦμαι</b> (Ion. <b class="b3">-έομαι</b>, late <b class="b3">-ήσω</b>, <b class="b3">-ήσομαι</b>), perf. [[νενέμηκα]],<b class="b3">-ημαι</b> (Att. etc.).<br />Compounds: Often w. prefix, e.g. <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">κατα-</b>, <b class="b3">προσ-</b>.<br />Derivatives: Several derivv: A. [[νομή]] f. [[pasture]], metaph. [[spreading]], e.g. of an ulcer, [[distribution]] (IA.), [[possession]], [[possessio]] (hell.). With <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">προ-νομή</b> etc. from <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">προ-νέμειν</b>, <b class="b3">-εσθαι</b> etc. Also [[νομός]] m. <b class="b2">*place of) pasture</b> (Il.), [[habitation]] (Pi., Hdt., S.), [[province]] (Hdt., D. S., Str.). From [[νομή]] or [[νομός]] (not always with certainty to be distinguished): 1. [[νομάς]], <b class="b3">-άδος</b> [[roaming the pasture]], subst. pl. [[pastoral people]], [[nomads]] (IA.), as PN [[Numidians]] (Plb.); from this <b class="b3">νομαδ-ικός</b> [[roaming]], [[belonging to pastoral peoples]], [[Numidian]] (Arist.), <b class="b3">-ίτης</b> <b class="b2">id.</b> (Suid.), <b class="b3">-ίαι</b> f. pl. [[pasture]] with <b class="b3">-ιαῖος</b> (Peripl. M. Rubr.). -- 2. [[νομεύς]] m. [[herdsman]] (II.), also [[distributor]] (Pl.), pl. [[ribs of a ship]] (Hdt.); from this (or from [[νομός]]?) [[νομεύω]] [[pasture]] (Il.) with <b class="b3">νόμευ-μα</b> n. [[herd]] (A.), <b class="b3">-τικός</b> [[belonging to pasturage]] (Pl.; Chantraine Études 135 u. 137); <b class="b3">διανομ-εύς</b> (: [[διανομή]]), <b class="b3">προνομ-εύω</b> (: <b class="b3">προ-νομή</b>) etc. -- 3. [[νόμιος]] [[regarding the pasture]], also as adjunct of several gods (Pi., Ar., Call.); cf. on [[νόμος]]; [[νομαῖος]] <b class="b2">id.</b> (Nic., Call.); [[νομώδης]] [[spreading]], of an ulcer (medic.). -- 4. [[νομάζω]], <b class="b3">-ομαι</b> [[pasture]] (Nic.). -- B. [[νόμος]] m. [[custom]], [[usage]], [[law]], [[composition]] (since Hes.) with several compp., e.g. [[Ἔννομος]] PN (Il.), <b class="b3">εὔ-νομος</b> [[with good laws]] (Pi.) with <b class="b3">εὑνομ-ίη</b>, <b class="b3">-ία</b> [[good laws]] (since ρ 487; on the meaning Andrewes Class Quart. 32, 89 ff.). From [[νόμος]]: 1. adj. [[νόμιμος]] [[usual]], [[lawful]] (IA.; extens. Arbenz 72ff.) with [[νομιμότης]] f. (Iamb.); [[νομικός]] [[regarding the laws]], [[forensic]], [[lawyer]] (Pl., Arist.; Chantraine Études 132); [[νόμαιος]] = [[νόμιμος]] (Ion. a. late); [[νόμιος]] <b class="b2">id.</b> (Locris; cf. on [[νομός]]). -- 2. Verb [[νομίζω]], rarely w. prefix, e.g. <b class="b3">συν-</b>, <b class="b3">κατα-</b>, [[use customarily]], [[use to]], [[recognize]], [[believe]] (IA., Dor.; Fournier Les verbes "dire" passim) with [[νόμισις]] f. [[belief]] (Th.), [[νόμισμα]] n. [[use]], [[recognized belief]], [[(valid) coin]] (IA.), <b class="b3">-άτιον</b> dimin. (Poll.); [[νομιστός]] [[generally recognized]] with [[νομιστεύομαι]] [[be generally valid]] (Plb.), also [[νομιτεύομαι]] [[id.]], [[use]] (hell. a. late inscr.; cf. <b class="b3">θεμι(σ)-τεύω</b>). -- C. [[νεμέτωρ]], <b class="b3">-ορος</b> m. [[dispensor (of justice)]], [[avenger]] (A. Th. 485); [[νέμησις]] f., also <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b> etc. from <b class="b3">ἀπο-νέμω</b> etc., [[distribution]] (Is., Arist.); <b class="b3">νεμ-ητής</b> = [[νεμέτωρ]] (Poll.) with <b class="b3">-ήτρια</b> f. (inscr. Rom, IVp); uncertain [[Νεμήϊος]] surname of Zeus (Archyt. ap. Stob.); perhaps for [[Νέμειος]] (from [[Νεμέα]]). On [[νέμεσις]] s. v. -- D. Deverbatives: [[νεμέθω]], <b class="b3">-ομαι</b> [[pasture]] (Λ 635, Nic.); [[νωμάω]], <b class="b3">-ῆσαι</b> also with <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">ἀμφι-</b>, <b class="b3">προσ-</b>, [[distribute]], [[maintain]], [[observe]] (Il., Hdt.; Schwyzer 719, Risch Gnomon 24, 82) with <b class="b3">νώμ-ησις</b> (Pl. Cra. 41 1d), <b class="b3">-ήτωρ</b> [[distributor]], [[maintainer etc.]] (Man., Nonn.).<br />Origin: IE [Indo-European] [763] <b class="b2">*nem-</b> [[dispense]], [[distribute]]; [[take]]<br />Etymology: The whole Greek system including ablauting [[νομή]], [[νόμος]], [[νομός]] is built on the present [[νέμω]]. The full grade <b class="b3">νεμέ-τωρ</b>, <b class="b3">νέμε-σις</b>, <b class="b3">νέμη-σις</b> a.o. follow wellknown patterns (<b class="b3">γενέ-τωρ γένε-σις</b> u.a.; but these are disyllabic roots); an agreeing zero grade fails. There never existed a "disyllabic root" e.g. Fraenkel Nom. ag. 2, 11). -- The widespread meanings of [[νέμω]] plus derivations provide a problem, which has hardly been definitely solved; Benveniste Noms d'agent 79 rightly stresses the idea of lawfull, regular, which characterizes the verb [[νέμω]] ("partager légalement, faire une attribution régulière"). Further lit.: E. Laroche Histoire de la racine nem- en grec ancien (Paris 1949; Études et Comm.VI); on [[νόμος]] esp. Stier Phil. 83, 224ff., Pohlenz Phil. 97, 135ff., Porzig Satzinhalte 260, Bolelli Stud. itfilcl. N.S.24, 110f.; on [[νομή]], <b class="b3">-ός</b> Wilhelm Glotta 24, 133ff. (<b class="b3">ἐν χειρῶν νομῳ̃</b>, <b class="b3">-αῖς</b>). -- Of non-Greek words, that are interesting for the etymology, the Germanic verb for [[take]] agrees best to [[νέμω]], Goth. [[niman]] etc.; further Latv. <b class="b2">ńęmu</b>, <b class="b2">ńem̂t</b> [[take]] (with secondary palatalisation of the anlaut). One might mention several nouns, which tell nothing for Greek: Av. <b class="b2">nǝmah-</b> n. [[loan]], Lat. [[numerus]] <b class="b2">number etc.</b>, OIr. [[nem]] f. [[gift]] (cf. [[Gift]]: [[geben]]; also [[δόσις]]), Lith. <b class="b2">nùoma</b> f. [[rent]] (vowel as in <b class="b3">νω-μάω</b>). -- The with [[νέμω]] also formally identical verb Skt. <b class="b2">námati</b> [[bow]], [[bend]] can only be combined with uncontrollable hypotheses. After Laroche (s. above) p. 263 [[νέμω]] would prop be. [[faire le geste de se pencher en tendant la main]]. -- Lit. and further details in WP. 2, 330f., Pok. 763 f., W.-Hofmann s. [[numerus]] and [[nummus]] (from [[νόμιμος]]?), also [[emō]], Fraenkel Wb. s. <b class="b2">núoma(s</b>), and <b class="b2">nãmas</b>, Mayrhofer s. <b class="b2">námati</b>. Cf. also [[νέμος]].
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj