ἕτερος: Difference between revisions

|btext=α, ον :<br /><b>I.</b> [[autre]] <i>en parl. de deux</i> :<br /><b>1</b> [[l'un des deux]] <i>en parl. des organes doubles</i> : χειρὶ ἑτέρῃ IL, OD de l'une des deux mains (<i>d'ord. la gauche) ; en gén. en parl. de <i>pers.</i> ou de choses au nombre de deux</i> : ὁ [[ἕτερος]] τῶν στρατηγῶν THC l'un des deux généraux ; δυοῖν ἀγαθοῖν τὸ ἕτερον THC de deux biens l'un ; <i>particul. dans les loc. formées avec le neutre</i> [[θάτερον]], <i>contr. p.</i> τὸ ἕτερον (<i>gén.</i> [[θἀτέρου]] <i>ou</i> [[θατέρου]], <i>dat.</i> [[θἀτέρῳ]] <i>ou</i> [[θατέρῳ]] ; <i>pl.</i> [[θάτερα]] <i>contr. p.</i> τὰ ἕτερα) l'un des deux : [[ἑλοῦ]] [[γε]] θάτερ’ ἢ… ἤ SOPH choisis donc l'un des deux partis, ou… ou ; ἐκ [[τοῦ]] ἐπὶ [[θάτερα]] THC en venant de l'autre côté ; τἀπὶ [[θάτερα]] XÉN de l'autre côté ; [[ἐς]] τὰ ἐπὶ [[θάτερα]] THC de l'autre côté ; avec le gén. : [[ἐς]] τὰ ἐπὶ [[θάτερα]] [[τοῦ]] ποταμοῦ THC, [[εἰς]] τἀπὶ [[θάτερα]] τῆς πόλεως XÉN de l'autre côté du fleuve, de la ville ; <i>au plur.</i> οἱ ἕτεροι, les uns <i>ou</i> les autres de deux groupes ; [[τῇδε]]… ἑτέρᾳ SOPH (que ces choses arrivent) de cette façon ou de l'autre, <i>càd</i> (tournent) bien ou mal ; [[ἐξ]] ἑτέρων ἕτερ’ ἐστίν OD l'une des choses dépend de l'autre ; ἕτεροι ἑτέρων ἄρχουσι THC l'un commande à l'autre ; ἕτεροι ἀφ’ ἑτέρου ἔθνῃσκον THC ils mouraient l'un après l'autre ; <i>en un sens réciproque</i> ὁ [[ἕτερος]] τὸν ἕτερον παίει XÉN ils se frappent l'un l'autre;<br /><b>2</b> <i>dans une énumération</i> le second : ἡ μὲν… ἡ δ’ ἑτέρη <i>(ion.)</i>…, ἡ δὲ τρίτη OD la première, la seconde, la troisième ; ἡ ἑτέρα ([[ἡμέρα]]) le second jour ensuite, <i>càd</i> le surlendemain <i>ou</i> le lendemain;<br /><b>3</b> [[un autre semblable]] <i>ou</i> analogue : [[τοιοῦτος]] [[ἕτερος]], un autre du même genre ; ἕτερα τοιαῦτα HDT d’autres choses du même genre ; ἑτέρου τοσούτου χρόνου ISOCR encore pour autant de temps;<br /><b>4</b> <i>p. ext.</i> autre <i>en gén.</i> : [[ἕτερος]] [[ἄλλος]], [[ἄλλος]] [[ἕτερος]], un autre ; [[οἷος]] [[οὐχ]] [[ἕτερος]] THC comme pas un autre ; [[τῇ]] ἑτέρᾳ (<i>s.e.</i> ὁδῷ) SOPH par un autre chemin ; ἑτέραν ἐκτρέπεσθαι LUC se détourner par un autre chemin;<br /><b>II.</b> [[autre]] :<br /><b>1</b> différent, contraire, opposé : [[ὅς]] χ’ ἕτερον μὲν κεύθῃ ἐνὶ φρεσὶν ἄλλο δὲ εἴπῃ IL celui qui pense une chose au fond de son cœur et qui en dit une autre ; <i>adv.</i> • [[θάτερα]] SOPH de l'autre côté ; τὰ ἕτερα [[τῷ]] εἴδει ARSTT les choses d’autre sorte, <i>càd</i> d’espèce différente ; <i>adv.</i> • ἕτερα μὲν ὁ [[πούς]], ἕτερα δὲ ὁ [[ῥυθμός]] LUC autre chose est le pied, autre chose le rythme ; avec le gén. autre que : φίλους ἑτέρους τῶν [[νῦν]] ὄντων THC des amis tout autres que ceux d’aujourd’hui ; avec ἤ, autre que ; <i>avec</i> [[παρά]] et l'acc., différent en comparaison de;<br /><b>2</b> <i>abs.</i> autre qu’il ne faudrait, <i>càd</i> mauvais <i>par euphém.</i> : παθεῖν μὲν [[εὖ]], παθεῖν δὲ [[θάτερα]] SOPH être bien traité <i>ou</i> au contraire.<br />'''Étymologie:''' DELG forme orig. [[ἅτερος]] de *sm-teros, cf. <i>skr.</i> ekatara « l'un des deux ».

|sltr=[[ἕτερος]] ([[ἕτερος]], -ῳ, -ον; -οι, -ων, -οις（ι): -ας; -αι, -αις: -α nom.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[another]], [[any]] [[other]] ἐν Μεγάροισίν τ' [[οὐχ]] ἕτερον λιθίνα [[ψᾶφος]] [[ἔχει]] λόγον (O. 7.86) ἢ ἑτέρῳ λέχει δαμαζομέναν ἔννυχοι πάραγον κοῖται; (P. 11.24) ἕτερον οὔ τινα οἶκον ἀπεφάνατο [[πυγμαχία]] λτ;πλεόνωνγτ; ταμίαν στεφάνων (N. 6.25) pro subs., [[another]], others, ἑτέροισι δὲ [[κῦδος]] ἀγήραον παρέδωκ (P. 2.52) εἰ δέ [[τις]] [[ἤδη]] λέγει ἕτερόν τιν' ἂν Ἑλλάδα τῶν [[πάροιθε]] [[γενέσθαι]] ὑπέρτερον (P. 2.60) ὃς ἀνέχει [[τότε]] μὲν τὰ κείνων, τότ' [[αὖθ]] ἑτέροις ἔδωκεν [[μέγα]] [[κῦδος]] (P. 2.89) πολλοῖσι δ' [[ἅγημαι]] σοφίας ἑτέροις (P. 4.248) [[ὥρα]] [[πότνια]], τὸν μὲν ἡμέροις ἀνάγκας χερσὶ βαστάζεις, ἕτερον δ' ἑτέραις (N. 8.3) χρυσὸν εὔχονται, [[πεδίον]] δ' ἕτεροι ἀπέραντον (''[[sc.]]'' ἕτεροι μὲν χρυσὸν εὔχονται) (N. 8.37) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> the [[other]], [[remainder]] of [[ἅτε]] γὰρ ἐννάλιον πόνον ἐχοίσας βαθὺ σκευᾶς ἑτέρας, [[ἀβάπτιστος]] [[εἶμι]] φελλὸς ὣς (P. 2.80) [[ἄτερθε]] δὲ πρὸ δωμάτων ἕτεροι λαχόντες Ἀίδαν βασιλέες ἱεροὶ [[ἐντί]] (P. 5.96) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> as [[euphemism]], [[bad]] [[δαίμων]] δ' [[ἕτερος]] ἐς κακὸν τρέψαις (ὁ [[κακοποιός]] Σ.) (P. 3.34) [[ὥρα]] [[πότνια]] τὸν μὲν ἡμέροις ἀνάγκας χερσὶ βαστάζεις, ἕτερον δ' ἑτέραις (σκληραῖς Σ.) (N. 8.3) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> [[repeated]] in [[same]] [[clause]], [[one]] — [[another]] καὶ γὰρ ἑτέροις ἑτέρων ἔρωτες ἔκνιξαν φρένας (byz.: ἑτέροισιν codd.) (P. 10.60) τέχναι δ' ἑτέρων ἕτεραι (N. 1.25) εἴργει δὲ πότμῳ ζυγένθ' ἕτερον ἕτερα (N. 7.6) cf. (N. 8.3) [ v. dub. τὰν δ' ἐπ αὐχένι στρέφοισαν ἕτερον [[κάρα]] (nullo sensu: secl. Schr.: τέρεν coni. Galavotti) *fr. 107a. 6.*]

|lsmtext='''ἕτερος:''' -α, -ον· Δωρ. [[ἅτερος]] <i>[ᾰ]</i>· [[αλλά]], [[ἅτερος]] <i>[ᾱ]</i>, Αττ. [[κράση]] αντί ὁ [[ἕτερος]], Ιων. [[οὕτερος]], Δωρ. [[ὥτερος]]· ουδ. [[θάτερον]], Αττ., Ιων. [[τοὔτερον]]· πληθ. <i>ἅτεροι</i>, [[θάτερα]], αντί <i>οἱ ἕτεροι</i>, <i>τὰ ἕτερα</i>, γεν. [[θατέρου]]· δοτ. [[θατέρῳ]]· θηλ. ονομ. <i>ἁτέρα</i>, δοτ. <i>θἀτέρᾳ</i>·<br /><b class="num">I.</b> Λατ. [[alter]], ο [[άλλος]], [[ένας]] από τους [[δύο]], <i>χειρὶ ἑτέρῃ</i>, σε Όμηρ., βλ. κατωτ. IV· χωλὸς ἕτερον [[πόδα]] κ.λπ.· [[έπειτα]], λέγεται για όλα τα πρόσωπα ή πράγματα που υπάρχουν σε ζεύγη, Λατ. [[alteruter]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>τὴν ἑτ. πύλην</i>, [[μία]] εκ των [[δύο]], [[μία]] από τις [[δύο]] πύλες, σε Ηρόδ.· <i>δυοῖν ἀγαθοῖν τὸ ἕτ</i>., σε Θουκ. κ.λπ.· στον πληθ., ένα από τα [[δύο]] μέρη, το καθένα από τα οποία βρίσκεται σε πληθ., Λατ. alterutri, σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> σε διπλές προτάσεις, το [[ἕτερος]] (στον Πεζό λόγο ὁ [[ἕτερος]]) επαναλαμβάνεται, <i>ἕτερον μὲν ἔδωκε</i>, <i>ἕτερον δ' ἀνένευσε</i>, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[συχνά]] επαναλαμβάνεται μέσα στην [[ίδια]] [[πρόταση]], <i>ἐξ ἑτέρων ἕτερ' ἐστιν</i>, ο [[ένας]] στηρίζεται, εξαρτάται από τον [[άλλο]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἕτεροι ἑτέρων ἄρχουσι</i>, ο [[ένας]] κυβερνά, διοικεί, διατάζει, εξουσιάζει τον [[άλλο]], σε Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> όπως το Λατ. [[alter]], = [[δεύτερος]], [[δεύτερος]], ἡ [[μέν]]..., <i>ἡ δ' ἑτέρη..</i>., <i>ἡ δὲ [[τρίτη]]..</i>., σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· <i>ἡ ἑτέρα</i> (ενν. [[ἡμέρα]]), η δεύτερη [[μέρα]], δηλ. μεθ-[[αύριο]], σε Ξεν.· ομοίως, με αντωνυμίες που δηλώνουν [[ποσότητα]], ἕτερον [[τοσοῦτο]], [[άλλο]] τόσο στο [[μέγεθος]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> τίθεται σε χαλαρή [[σύνδεση]] αντί του [[ἄλλος]], Λατ. [[alius]], [[άλλος]], σε Όμηρ., Αττ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[άλλος]] από τον συνηθισμένο, [[διαφορετικός]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· ἕτ. καὶ οὐχ ὁ [[αὐτός]], σε Δημ.· με γεν., [[άλλος]] από, [[διαφορετικός]] από, ἑτέρους τῶν [[νῦν]] ὄντων, σε Θουκ.· ομοίως και, <i>ἕτερον ἢ..</i>., σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[άλλος]] απ' αυτό που θα έπρεπε να είναι, [[άλλος]], όχι [[καλός]], ευφημ. αντί [[κακός]], όπως το Λατ. [[sequior]] αντί [[malus]], ἀγαθὰ ἢ [[θάτερα]], σε Δημ.· μόνο του, ἑτ. [[θυσία]], σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b>ειδικότερες χρήσεις: <b>1. α)</b> ελλειπτικό, <i>τῇ ἐτέρᾳ</i> (ενν. <i>χειρί</i>), Επικ. <i>τῇ ἑτέρῃ</i> ή [[ἑτέρῃφι]], με το ένα [[χέρι]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[ιδίως]], με το αριστερό [[χέρι]], σε Όμηρ. <b>β)</b> (ενν. [[ἡμέρα]]) κατά την επόμενη [[μέρα]], σε Σοφ., Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> επιρρηματικά με προθέσεις: <b>α)</b> ἐπὶ [[θάτερα]], προς το ένα ή το [[άλλο]] [[μέρος]], σε Θουκ., κλπ. <b>β)</b> κατὰ [[θάτερα]], στη [[μία]] ή στην [[άλλη]] [[πλευρά]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">V. 1.</b> επίρρ., [[ἑτέρως]], με τον ένα ή με τον [[άλλο]] τρόπο, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> διαφορετικά, με [[άλλο]] τρόπο, σε Αριστοφ., Δημ.