ἀπαγορεύω: Difference between revisions

big3_5
(Bailly1_1)
(big3_5)
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> ἀπηγόρευον, <i>ao.</i> ἀπηγόρευσα, <i>pf.</i> ἀπηγόρευκα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἀπηγορεύθην, <i>pf.</i> ἀπηγόρευμαι;<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> défendre, interdire : [[τι]] qch ; τινα ποιεῖν, τινι μὴ ποιεῖν à qqn de faire;<br /><b>2</b> dissuader : [[τι]] de qch ; τινί [[τι]] PLUT qqn de faire qch;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> renoncer à, τινι;<br /><b>2</b> se laisser aller à, succomber à : ὑπὸ πόνων XÉN succomber à la fatigue ; [[πρός]] [[τι]], [[εἴς]] [[τι]] reculer devant qch ; τὰ ἀπαγορεύοντα XÉN objets vieillis et hors d’usage.<br />'''Étymologie:''' [[ἀπό]], [[ἀγορεύω]].
|btext=<i>impf.</i> ἀπηγόρευον, <i>ao.</i> ἀπηγόρευσα, <i>pf.</i> ἀπηγόρευκα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἀπηγορεύθην, <i>pf.</i> ἀπηγόρευμαι;<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> défendre, interdire : [[τι]] qch ; τινα ποιεῖν, τινι μὴ ποιεῖν à qqn de faire;<br /><b>2</b> dissuader : [[τι]] de qch ; τινί [[τι]] PLUT qqn de faire qch;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> renoncer à, τινι;<br /><b>2</b> se laisser aller à, succomber à : ὑπὸ πόνων XÉN succomber à la fatigue ; [[πρός]] [[τι]], [[εἴς]] [[τι]] reculer devant qch ; τὰ ἀπαγορεύοντα XÉN objets vieillis et hors d’usage.<br />'''Étymologie:''' [[ἀπό]], [[ἀγορεύω]].
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [usado como pres. supletivo de [[ἀπεῖπον]], q.u.]<br /><b class="num">I</b> ref. a alguien distinto del suj. [[prohibir]] c. μή más inf. μὴ κινέειν τὸν ἀνδριάντα cambiar la estatua de sitio</i> Hdt.1.183, μή μιν δέκεσθαι Hdt.3.51, μὴ ποεῖν ἐκκλησίαν Ar.<i>Ach</i>.169, τοὺς ὑπευθύνους μὴ στεφανοῦν Aeschin.3.11, μὴ διαιτᾶν D.40.44, μηδένα βάλλειν X.<i>Cyr</i>.1.4.14<br /><b class="num">•</b>c. dat. y μή más inf. Σκύθῃσι μὴ ἐπιβαίνειν Hdt.4.125, τοῖς ἀσθενοῦσιν μὴ χρῆσθαι ἐλαίῳ Pl.<i>Prt</i>.334c, τοῖς ὠνουμένοις μὴ ὠνεῖσθαι Is.2.28, c. inf. sin neg. ὁ δὲ νόμος ἀπαγορεύων (συμπρίασθαι) Lys.22.7, ἄλλο λέγειν Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.49, στρατιώταις πυρὰ κάειν D.S.20.18<br /><b class="num">•</b>c. subord. c. μή: ἔμοιγε ἀπηγόρευες ὅπως μὴ τοῦτο ἀποκρινοίμην Pl.<i>R</i>.339a, ὁ νόμος ἀπαγορεύει μὴ κινῶσιν Arist.<i>Pol</i>.1298<sup>a</sup>38, id. sin μή: τοῦ νόμου ἀπαγορεύοντος [[ἐάν]] τις ἀρχὴν ... λοιδορῇ Lys.9.6<br /><b class="num">•</b>c. dat. de pers. ἐάντε τις ἀπαγορεύῃ τῷ δράσαντι ταῦτα ἀνθρώπων καὶ ἐὰν μή Pl.<i>Lg</i>.871a<br /><b class="num">•</b>c. ac. de cosa y dat. de pers. αὐτῷ τὴν στρατείαν ἀπαγορεύων Plu.<i>Arat</i>.35<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. πολλὰ ἀπαγορεύων οὐδὲν ἤνυε Hdt.9.66, cf. 3.124, ταῦτ' ἀπαγορεύειν Lys.10.6, 11.3<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. y dat. πολλὰ τοῖς φαύλοις Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.140<br /><b class="num">•</b>part. pas. subst. τὰ ἀπηγορευμένα las cosas prohibidas</i> Arist.<i>Pol</i>.1336<sup>b</sup>9, S.E.<i>P</i>.1.152, τὰ ἀ. ἡμῖν κατὰ τὸν νόμον LXX 4<i>Ma</i>.1.34, παρὰ τὰ ἀπηγορευμένα contra las prohibiciones</i>, <i>PFay</i>.106.8 (II d.C.).<br /><b class="num">II</b> ref. al suj.<br /><b class="num">1</b> [[renunciar a]], [[rehusar]], [[rechazar]] c. dat. de cosa ἑώρα Λακεδαιμονίους τῷ κατὰ θάλατταν πολέμῳ ἀπαγορεύοντας Pl.<i>Mx</i>.245b<br /><b class="num">•</b>c. ac. de cosa δημόσια γράμματα Sol.<i>Lg</i>.76a, τῆν ἐμὴν ἀγκιστρείαν Aristaenet.1.17.25<br /><b class="num">•</b>c. suj. de cosa [[perder]] στρώματα ... τὴν ... βαφὴν ἀπαγορεύοντα Eun.<i>VS</i> 487.<br /><b class="num">2</b> c. part. [[cansarse de]], [[dejar de]] οὔτε λέγων οὔτ' ἀκούων ... ἀ. X.<i>Cyn</i>.1.16, θεώμενος X.<i>Eq</i>.11.9, οὐκ ἀ. θεραπεύοντες Isoc.10.56.<br /><b class="num">3</b> abs. [[disminuir]], [[retroceder]] A.<i>Th</i>.840, αὐτῶν ἡ τιμή Pl.<i>R</i>.568c<br /><b class="num">•</b>[[echarse atrás]], [[desfallecer]] de pers. ἀπαγορεύειν καὶ μὴ βοηθεῖν Pl.<i>R</i>.368c, cf. Arist.<i>IA</i> 712<sup>a</sup>32, X.<i>An</i>.5.8.3, c. dat. instrum. γήρᾳ ἀπαγορεύειν renunciar (a montar a caballo) a causa de la edad</i> X.<i>Eq.Mag</i>.1.2<br /><b class="num">•</b>c. prep. [[negarse]] πρὸς στρατείαν Plu.<i>Cor</i>.13<br /><b class="num">•</b>[[decaer]] πρὸς κρύος Luc.<i>Anach</i>.24<br /><b class="num">•</b>c. dat. ταῖς κινήσεσιν ἀπηγορευκώς débil de movimientos</i> Arist.<i>Phgn</i>.808<sup>a</sup>11<br /><b class="num">•</b>part. subst. τὰ ἀπαγορεύοντα cosas inútiles</i> X.<i>Cyr</i>.6.2.33.<br /><b class="num">4</b> [[estar privado de]] c. gen. τῆς ἐμῆς μετοχῆς <i>PMasp</i>.97ue.D.78, ταύτης <i>SB</i> 5939.2.
}}
}}